200 JAAR PRINSJESDAG

SPELERS
SPELERS
OVER DE VLOER
200 JAAR PRINSJESDAG
Op dinsdag 16 september maakt de Gouden Koets weer haar traditionele toer naar de Ridderzaal. Hoe bereidt de gemeente Den Haag
zich voor op de opening van het parlementaire jaar en de komst van
tienduizenden bezoekers naar de Hofstad? PM vraagt het Thijs van
Leeuwen en Ruud Tonkes. ‘Geen Prinsjesdag is hetzelfde.’
TEKST RIANNE WATERVAL BEELD MARIUS VAN LEEUWEN (KOETS) EN DIRK HOL (PORTRETTEN)
THIJS VAN LEEUWEN PROJECTLEIDER KONINKLIJKE RESIDENTIE
Wie meer wil weten over het uiterlijk vertoon op
Prinsjesdag is bij Thijs van Leeuwen aan het goede adres.
De projectleider Koninklijke Residentie bij de gemeente
Den Haag assisteert sinds 1997 de NOS bij de verslaglegging van deze dag. Ook dit jaar zal de expert op het
gebied van koninklijk en militair ceremonieel vanuit de
regiekamer weer steekwoorden roepen in het oortje van
presentator Astrid Kersseboom. Ongetwijfeld zal hierbij
de Gouden Koets – het cadeau dat koningin W
ilhelmina
van de Amsterdamse bevolking kreeg bij haar inhuldiging
– ter sprake komen. In 1903 maakte de koets voor het
eerst deel uit van de traditionele stoet op Prinsjesdag.
‘Mijn taak is om Den Haag als koninklijke stad op
de kaart te zetten. Prinsjesdag, maar ook Veteranendag,
lenen zich daar uitstekend voor,’ aldus Van Leeuwen, die
eveneens betrokken is bij andere plechtigheden, zoals
bij de uitreiking van vaandels en dapperheidsonderscheidingen. ‘Continu treed ik op als schakel tussen de
42
gemeente en de Defensieorganisatie. Juist bij deze
ceremonies luistert het

heel nauw dat alle aspecten
juist worden benoemd.’
Hoewel de indeling
van de Koninklijke stoet
grotendeels vast ligt, is
volgens Van Leeuwen geen
Prinsjesdag hetzelfde. ‘De
entourage verschilt altijd, dit is onder meer afhankelijk
van het aantal militairen dat op uitzending is. Er zijn
wel een aantal vaste elementen. Zo staan de Mariniers
altijd op het Binnenhof voor de Ridderzaal en betrekt
de Luchtmacht de wacht bij Paleis Noordeinde,’ aldus
de projectleider die aangeeft dat – hoewel het jubileum
anders doet vermoeden – dit niet de tweehonderdste
keer is dat Prinsjesdag wordt gehouden. ‘Tijdens de
Tweede Wereldoorlog kon deze dag uiteraard niet doorgaan.’ De gemeente doet er desalniettemin alles aan om de
opening van het parlementaire jaar dit keer een extra
feestelijk tintje mee te geven. Het publiek wordt zoveel
mogelijk bij de voorbereidingen betrokken, vertelt Van
Leeuwen. Zo kunnen bezoekers op de dagen voorafgaand
aan Prinsjesdag een kijkje nemen bij de o
efenshow van
de K
oninklijke Marechaussee en een training van het
Cavalerie Ere-escorte op het ‘Soldaat van Oranje’-strand
voor het Kurhaus. ‘Ook na de feestelijke balkonscène op
het Paleis Noordeinde is er nog genoeg te doen,’ verzekert
de projectleider. ‘Zo is er een optreden van m
ilitaire
muziekkorpsen op het Lange Voorhout en is er een
Prinsjesdagconcert door het Residentie Orkest.’
Het doel is de verwachte tienduizenden bezoekers zo
lang mogelijk in de stad te houden, aldus Van Leeuwen.
‘We werken daarbij nauw samen met het Haags Comité
200 jaar Koninkrijk, ook hebben we festiviteiten kunnen
combineren met de Open Monumentendag. Dit jubileum
is een uitgelezen kans om Den Haag in de spotlights te
zetten.’
RUUD TONKES BEHEERDER EVENEMENTEN De touwen in de tramrails, de bankjes van het Binnenhof
en zand op de kinderkopjes zodat de paarden niet uitglijden. Zo maar een greep uit het takenpakket van Ruud
Tonkes in aanloop naar Prinsjesdag. ‘Ik moet ervoor
zorgen dat alles wat Thijs verzint, ook daadwerkelijk in
de openbare ruimte kan plaatsvinden,’ grapt hij als hem
gevraagd wordt naar zijn werkzaamheden. Als beheerder
Evenementen bij de gemeente wil Tonkes ‘er voor iedereen een feestelijke – en veilige dag – van maken’.
Dat betekent regelmatig om de tafel met politie, brandweer, hulpdiensten, de beveiliging van het
Binnenhof, Binnenlandse Zaken, de stalmeester en het
Kabinet van de Koning. Vlak voor de zomer vond het eerste dienstenoverleg plaats, inmiddels heeft Tonkes de route al een aantal keer gelopen. ‘Je moet goed weten hoe de
straten erbij liggen en waar opbrekingen zijn. Natuurlijk
zijn we daar het hele jaar alert op, bijvoorbeeld bij de aanvraag van opbreekvergunningen, maar toch zie je vaak nog
nieuwe dingen. Op basis daarvan kunnen we de stratenmakers instructies geven.’ Dit jaar rijdt de Gouden Koets
weer haar vertrouwde route. ‘Nu de verbouwing van het
Mauritshuis is afgerond, kan de stoet weer over de Korte
Vijverberg in plaats van de Lange Houtstraat,’ zegt Tonkes. Daar staat ook de ere-afzetting die ieder jaar door een
andere provincie wordt verzorgd. ‘Dit keer mag Friesland
inwoners afvaardigen. Bij het publieksdeel staan 300 kinderen van verschillende basisscholen.’
De veiligheidsmaatregelen zijn, mede na de aanslag
op Koninginnedag in Apeldoorn, aanzienlijk verscherpt.
Zo is er meer aandacht
voor crowd-management
en is het aantal politieagenten toegenomen. ‘Om
alles ordelijk en veilig te
laten verlopen geldt er een
verordening en treffen we
de nodige verkeersmaatregelen,’ aldus Tonkes. ‘Dit
betekent dat er honderden
dranghekken en verkeersborden – dit begint al op de A4 en
A12 – worden geplaatst. We dichten de afvalbakken langs
de route af en fietsen worden verwijderd.’ Snel kunnen
schakelen binnen de gemeentelijke organisaties is volgens
Tonkes onontbeerlijk. ‘Besluiten moeten worden getekend
door de burgemeester, bewonersbrieven door de stadsdeeldirecteur. Ook werk ik veel samen met onze collega’s van
het Veeg- en Straatbedrijf en de Haagse Milieu Services.’
Met ruim tweehonderd paarden – niet alleen
afkomstig van de politie, maar van ook maneges uit het
hele land – op de been, komt er nogal wat afval op straat
te liggen. ‘Tijdens deze dagen wordt zo’n 11.000 kilo
paardenpoep geproduceerd. Toen ik deze functie kreeg
heb ik me er persoonlijk voor ingezet om dit zo snel mogelijk te laten opruimen.’ Zo is er een aparte ploeg op de
been om tijdens de Troonrede in rap tempo de route weer
toonbaar te maken. ‘We willen dat de route er ook stralend bij ligt als de Gouden Koets weer terugkeert naar het
Paleis Noordeinde voor de balkonscène,’ aldus Tonkes.
43

Download Report