Nieuwsbrief - Heemkundekring De Heerlijkheid Oirschot

NIEUWSBRIEF december 2014
Voorwoord:
In 2015 gaan we vieren dat Nederland 70 jaar
geleden bevrijd werd van de Duitse bezetter.
We gaan in dat jaar ook herdenken dat de
bezetter 75 jaar geleden ons land inviel. We
weten heel veel van die donkere jaren, door
de verhalen van de mensen die het
meegemaakt hebben, zoals Theo van de Loo
en Gerard Smetsers; door het boek dat onze
huidige wethouder Piet Machielsen samen
met Frans Beks schreef: “Een dorp in de
oorlog”; door het verhaal van onze basiliek, die
als een phoenix weer in alle glorie is opgestaan
na die infame dag in 1944.
Maar er is nog veel meer. Er zijn dagboeken die Oirschottenaren in die tijd hebben bijgehouden. Er zijn tal
van foto’s en wie weet wat onze dorpsgenoten, onze eigen leden wellicht, nog thuis hebben liggen aan
documenten, foto’s of voorwerpen die met de Tweede Wereldoorlog in Oirschot te maken hebben.
Vandaar dat we tijdens de jaarvergadering van 15 januari a.s. een voorstel zullen doen om te komen tot
een Werkgroep Tweede Wereldoorog, die als doel heeft al het Oirschotse historische materiaal dat met de
jaren ’40-’45 te maken heeft, te verzamelen, te catalogiseren en te preserveren voor het nageslacht. Denk
er maar vast over na.
Arthur de Vries
voorzitter
(foto ingezonden door Arno van de Schoot)
Erfgoedcentrum De Ravenpoort
Het Erfgoedcentrum is geopend op maandagavond van 18.30 – 20.30 uur en op vrijdagmiddag van 13.30 –
15.30 uur.
We zijn erg blij dat Marina Pasmans en Marleen Schellens het beheer van ons erfgoedcentrum willen gaan
verzorgen. Zij gaan schema’s maken voor de gastheren en gastvrouwen, zullen de sleutels beheren, de
huishoudelijke en facilitaire voorzieningen in de gaten houden en het onderhoud en de periodieke
schoonmaak organiseren.
1
De dames zijn echter op zoek naar een aantal vrijwilligers. Zo is er behoefte aan gastheren en gastvrouwen
op de maandagavond en de vrijdagmiddag. Leuk om te doen, altijd een gezellig praatje en de dames geven
precies aan wat er van u verwacht wordt. Ook zouden ze graag terug kunnen vallen op enkele ”witte
tornado’s” die de schoonmaak van ons erfgoedcentrum op hun schouders willen nemen. Voor beide taken
geldt: met hoe meer mensen we zijn, des te lichter wordt het werk. Marina is bereikbaar via
[email protected] (of 0499-574757) en Marleen via [email protected] (of 0499325926).
Streekfonds “het Groene Woud” waardeert ons archiefproject
Tijdens de Erfgoeddag op 21 november 2014 in de Gasthuishoeve in Sint-Oedenrode werd ons
archiefproject als een van de veertien ingediende projecten gehonoreerd met een cheque van € 1.000,--.
Deze middag werd door het Groene Woud georganiseerd en stond vooral in het teken van een positieve
inzet en uitstraling door de organisaties en verenigingen binnen het werkgebied van het Nationale
Landschapspark “het Groene Woud”, dat dezelfde status heeft als bijvoorbeeld de Veluwe. De vele sprekers
uit de regio memoreerden hun activiteiten met betrekking tot het uitdragen van ons erfgoed en de
positieve invloed, die dit kan hebben bij een actieve kennismaking daarvan. Van de 14 ingediende projecten
werden er 8 gehonoreerd met een cheque van € 1.000,--. Onder de projecten bevonden zich onder meer
het behoud van de Joodse begraafplaats in Oisterwijk, markering van het Duitse lijntje in Boxtel, een
huisdierenproject in Moergestel en een project m.b.t. Kamp Vught. In een sprankelende toespraak
onderstreepte Martien Mattheeuwse het belang van een toegankelijk archief voor de regio, niet alleen
voor ouderen, maar vooral ook voor de jeugd.
Met het toegekende bedrag worden wij in staat gesteld onze
archiefruimte optimaal in te richten en onze archiefstukken
duurzaam toegankelijk te maken. Een projectgroep,
momenteel bestaande uit 10 heemleden, beraadt zich over de
aanpak en heeft zich daarover inmiddels door een deskundige
laten adviseren. Van de archieven is een globale inventaris
gemaakt en de boekenkast is met tussenschotten versterkt. De
bedoeling is dat op termijn ons archief en bibliotheek
openbaar via internet toegankelijk wordt (misschien op de
Oirschotcloud). Het doet goed om, zoals onlangs, een student
in de historische geografie aan de Universiteit van Utrecht en een organisatie, die de Oirschotse
toeristische bezienswaardigheden onder de aandacht wil brengen ons Erfgoedcentrum bezoeken.
Onze bibliotheek bevat onmiskenbaar een unieke verzameling boeken en tijdschriften over lokale en
regionale geschiedenis. De collectie bestaat uit meer dan 800 boeken en tijdschriften en bevat informatie
met zeer uiteenlopende onderwerpen en vormt daarmee een bron voor historisch onderzoek met name
over ons lokale en regionale erfgoed.
Het archief bestaat vooral uit verzamelde studies, documenten, genealogische gegevens en beeldmateriaal,
dat betrekking heeft op het Oirschotse en directe omgeving. Voor onderzoekers en amateurhistorici is dit
een bron van informatie, die een belangrijke start of aanvulling kan zijn bij verder onderzoek. Wij zijn ervan
overtuigd dat wij met dit project een waardevolle bijdrage leveren aan het beleefbaar en zichtbaar maken
van onze rijke Oirschotse en regionale cultuurhistorie en binnen het “Groene Woud” een deuntje mee gaan
blazen.
2
Websites van Belang: het internet biedt veel kansen.
Arno van de Schoot heeft het internet afgestruind en kwam enkele interessante sites tegen. Hieronder
staan ze. U moet misschien wel de site naam kopiëren en inplakken, anders werkt het mogelijk niet.
Een website gevonden met overzicht neergestorte vliegtuigen WO2. Als je bij location resp. Oirschot,
Oostelbeers en Middelbeers invult krijg je een overzicht van onze gemeente.
http://www.verliesregister.studiegroepluchtoorlog.nl/zoek.php
Dan een site met een oldtimer club op onze Markt, alleen waren het toen geen oldtimers:
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/previous:next/&p=5&i=5&o=83&st=Oirschot&sc=%28Oi
rschot%29&t=274
En een brief uit 1891 van gast van Hotel De Zwaan. Het beschrijft Oirschot en het reizen in die tijd.
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/SJL01:SJL001000248/&p=1&i=4&t=274&st=Oirschot&sc
=%28Oirschot%29/&wst=Oirschot
Lezing 18 december a.s.
In de vorige nieuwsbrief kondigden we aan dat Paul Spapens op 18
december een lezing zou geven over het Driekoningenzingen. Helaas
bleek Paul op dat avond een afspraak te hebben die hij absoluut niet
kon verzetten. Gelukkig hebben we Ineke Strouken, directeur
Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed,
bereid gevonden om een lezing te komen geven over feesten en
festiviteiten in de winterperiode. Denkt u aan midwinterfeesten, oud
en nieuw, Driekoningen, enzovoorts.
De lezing begint om 20.00 uur en vindt plaats in het Vrijthof.
Terugblik op de lezing met het IVN
Op dinsdag 11 november was een lezing over “Landgoederen in Brabant” van Thijs Caspers. De lezing werd
in gezamenlijkheid georganiseerd door IVN en onze heemkundekring. Thijs ontpopte zich als een zeer
bevlogen spreker en liet ons enkele prachtige stukjes Brabant zien, met name rond Den Bosch. Hoewel
onze eigen landgoederen niet echt aan bod kwamen, werd het publiek toch wel duidelijk dat we ook die
onderdelen van ons natuurlijk en cultureel erfgoed moeten koesteren.
Nieuwe uitgaven en gebeurtenissen:
1) Op 11 december verschijnt het boek van Jacques Cuijpers, een veelzijdig meester.
Deze uitgave bevat het werk van Jacques Cuijpers (1850-1926) en is vanwege zijn inhoud met name
interessant voor heemkundigen in Zuidoost-Brabant en Midden-Limburg. Ook kalligrafen zullen
aangenaam verrast zijn door het werk van Cuijpers. Dat geldt ook voor degenen die speciale
belangstelling hebben voor de verering van Maria, met name van O.L. Vrouw ter Eik te
Meerveldhoven
Meer informatie is te vinden op:
http://www.zeelstschrijftgeschiedenis.nl/jacques-cuijpers
3
2) Delen 3 en 4 van ‘Verhalen in glas-en-lood” komen binnenkort uit. Dat maakt de serie over
religieuze gebrandschilderde ramen in de gemeente Oirschot compleet. Deel 3 beslaat de
Bernadettekerk in Spoordonk, deel 4 de kapel van de H. Eik, de kapel van Westelbeers en de
Andreas en Antonius van Paduakerk in Oostelbeers. Deze rijk geïllustreerde delen kosten € 15,- per
stuk en zijn te koop bij het Parochiesecretariaat, bij ’t Bint maar ook in ons Erfgoedcentrum “De
Ravenpoort” (na 3 december).
3) Op zaterdag 13 en zondag 14 december 2014 organiseert Stichting Behoud Erfgoed Oirschot
een tentoonstelling en de vernissage van een boek over de Oirschotse architect Jac Priem.
Openingstijden: 14.00 – 17.00 uur, in het Hof van Solms, Koestraat 16 Oirschot
Wethouder Caspar van Hoek zal de opening verrichten, waarna het eerste exemplaar van het
boekwerk “Jac. Priem architect 1914-2011” zal worden overhandigd aan zijn dochter Mariken LipsPriem. Architect Jac. Priem heeft een omvangrijk oeuvre nagelaten, met name in de gemeente
Oirschot. De Stichting Behoud Erfgoed Oirschot (SBEO) wil gaarne zijn werken onder de aandacht
brengen van de bewoners van Oirschot en belangstellenden. De directe aanleiding van deze
tentoonstelling en het uitbrengen van een boekwerk was zijn 100e geboortedag op 14 juni 2014.
Met het boekwerk en de tentoonstelling tracht de SBEO de waardering voor zijn werk te vergroten
en indien mogelijk zijn bijzondere werken te behouden.
Het boekwerk “Jac. Priem architect 1914-2011” is te koop voor € 10,- tijdens de openingstijden van
de tentoonstelling. Daarna kunt u het kopen via het secretariaat van de SBEO, Spoordonkseweg 36
Oirschot, tel.0499-571456.
Activiteitenkalender 2014 / 2015
18
15
19
19
16
december
januari
februari
maart
april
Lezing door Ineke Strouken over Midwinterfeesten
Algemene ledenvergadering
(onder voorbehoud i.v.m. carnavalsweek) Lezing
Lezing
Lezing
4