Verbeterplan
Met welke aspecten moet er rekening worden gehouden om zorgverleners veilige
patiëntenzorg te laten verlenen op een hoog complexe afdeling van de Kliniek Intensieve
Behandeling te Amsterdam wanneer er geen verpleegpost op de afdeling aanwezig is?
Afstudeer project ‘Werken aan zorgverbetering’
6 juni 2014
COLOFON
Studenten
Yente van der Staaij (500628697)
Mieke Bosch (500620822)
Huib Dirks (500610925)
Opdrachtgever:
Minco Ruiter
Functie:
Projectleider ‘Nabije Zorg’
Instelling:
Kliniek Intensieve Behandeling
Projectbegeleidster:
Marieke Kroon
Eerste examinator:
Alice Scheffer
Tweede examinator:
Marja Holierook
Studieonderdeel:
Verbeterplan bij Afstudeerproject
Zorgverbetering
Studiegidsnummer:
VPKPZBv_13
Aantal woorden:
9083 woorden
2
1. VOORWOORD
Beste lezer,
Dit document is opgesteld door drie HBO verpleegkunde studenten van de
Hogeschool van Amsterdam (HvA) als afstudeer opdracht.
Dit project is tot stand gekomen na overleg met de opdracht gevende instelling,
de Kliniek Intensieve Behandeling (KIB) van Inforsa, Arkin te Amsterdam.
Dit onderzoek is gericht op de zorgverleners en managers die werkzaam zijn op
de afdelingen van de KIB te Amsterdam.
Er zal in dit document worden onderzocht met welke aspecten er rekening moet
worden gehouden om zorgverleners veilige patiëntenzorg te laten verlenen op
een hoog complexe psychiatrische afdeling van de KIB in Amsterdam wanneer er
geen verpleegpost op de afdeling aanwezig is. Deze vraag zal beantwoord
worden aan de hand van verschillende soorten onderzoeken.
Onze dank gaat uit naar de medewerkers van de gehele KIB te Amsterdam, naar
de projectbegeleider van de HvA, de examinatoren van de HvA die dit rapport
zullen beoordelen en alle medewerkers van de instellingen die zijn bezocht voor
het uitvoeren van het Best Practice onderzoek. En uiteraard gaat onze dank naar
onze opdrachtgever en begeleider vanuit de KIB, Minco Ruiter.
Amsterdam, 6 juni 2014
3
2. SAMENVATTING
AANLEIDING
Gedurende de laatstejaars stage bij de Kliniek Intensieve Behandeling (KIB) in
Amsterdam
is
één
zorgverbeteringsproject
van
op
de
studenten
werkbezoek
die
meewerkt
geweest
bij
aan
dit
Geestelijke
Gezondheidszorg (GGZ) instelling Zuiderpoort in Haarlem. Hier wordt daar op
dit moment gewerkt zonder verpleegpost met een open balie. Zorgverleners op
de afdeling zijn positief over deze manier van werken. Vanuit de opdrachtgever
is het plan ontstaan om te onderzoeken met welke aspecten er rekening moet
worden gehouden om zorgverleners veilige patiëntenzorg te laten verlenen op
een hoog complexe psychiatrische afdeling van de KIB wanneer er geen
verpleegpost aanwezig is. De KIB twijfelt of het werken zonder verpleegpost
mogelijk is op de KIB vanwege de complexe patiënten populatie.
VRAAGSTELLING
Uit de aanleiding is de volgende hoofdvraag geformuleerd:
Met welke aspecten moet er rekening worden gehouden om zorgverleners veilige
patiëntenzorg te laten verlenen op een hoog complexe psychiatrische afdeling van
de KIB in Amsterdam wanneer er geen verpleegpost op de afdeling aanwezig is?
Tijdens het project zijn vijf basisbegrippen aangehouden voor de opbouw van de
zorgverbetering. Deze basisbegrippen zijn:
-
leefklimaat
-
privacy
-
veiligheid
-
relatie
-
communicatie
4
METHODEN
De deelvragen zijn beantwoord middels Best Practice (BP) onderzoek, literatuur
onderzoek en praktijkonderzoek.
Het BP onderzoek bestond uit twee delen. Eerst is aan dertien zorgverleners van
de KIB gevraagd wat zij ervan zouden vinden als de verpleegpost verwijderd zal
worden. Vervolgens zijn er bij vier GGZ-instellingen die werken zonder
verpleegpost interviews afgenomen.
Daarnaast is er literatuur onderzoek gedaan naar de vijf basisbegrippen. Ter
aanvulling is er praktijkonderzoek gedaan om achtergrond informatie te
verkrijgen.
RESULTATEN
De belangrijkste bevindingen van dit onderzoek zijn:
-
Instellingen
die
het
werken
zonder
verpleegpost
hebben
geïmplementeerd zijn positief over het effect van het verwijderen van de
verpleegpost.
-
Onrust of agitatie bij patiënten wordt eerder gesignaleerd wanneer er
geen verpleegpost aanwezig is.
-
Zorgverleners zijn productiever op het moment dat er zonder
verpleegpost wordt gewerkt.
-
Er is een toename van het contact tussen zorgverleners en patiënten op
het moment dat de verpleegpost is verwijderd.
-
De omgeving waarin iemand verblijft heeft een significant effect op
iemands toestand. De zorgverleners spelen een belangrijke rol als
onderdeel van de omgeving van opgenomen psychiatrische patiënten.
-
Het zorg dragen voor ontwikkeling en ondersteuning van patiënten zijn
de belangrijkste elementen van het behandelklimaat.
CONCLUSIE
Het lijkt binnen de KIB mogelijk om de verpleegpost te verwijderen en veilige
patiëntenzorg te verlenen. Door een toename van contact tussen zorgverleners
5
en patiënten wordt agitatie of onrust eerder gesignaleerd. Doordat de
achterdocht bij patiënten afneemt verbeterd de sfeer op de afdeling.
Zorgverleners zijn productiever als er geen verpleegpost aanwezig is en de
meerderheid van de zorgverleners die hiermee werken zijn positief over het
werken op een afdeling zonder verpleegpost.
6
3. INHOUDSOPGAVE
Colofon ........................................................................................................ 2
1. Voorwoord ............................................................................................... 3
2. Samenvatting ........................................................................................... 4
Aanleiding ................................................................................................................... 4
Vraagstelling ............................................................................................................... 4
Methoden .................................................................................................................... 5
Resultaten ................................................................................................................... 5
Conclusie ..................................................................................................................... 5
4. Inleiding ................................................................................................ 10
4.1 Aanleiding van het onderzoek...................................................................... 10
4.2 Context van de KIB en de onderzoeksafdelingen ....................................... 10
4.3 Doelgroep van het onderzoek .......................................................................11
4.4 Doelstelling van het onderzoek ....................................................................11
4.5 Vraagstelling ................................................................................................. 12
5. Probleemstelling .................................................................................... 13
5.1 Probleemstelling vanuit medewerkers ........................................................ 13
5.2 Probleemstelling vanuit de patiënt ............................................................. 13
5.3 Wettelijke bepalingen ................................................................................... 13
6. Methoden .............................................................................................. 14
6.1 Best practice .................................................................................................. 14
6.1.1 Interview met zorgverleners van de kib ........................................................... 14
6.1.2 Best practice ggz-instellingen ........................................................................... 15
6.2 Literatuur onderzoek ................................................................................... 17
6.2.1 Aspecten van een veilig en gezondheidsbevorderend leefklimaat ................. 18
6.2.2 Het waarborgen van de privacy van de patiënten .......................................... 20
6.2.3 Het waarborgen van de veiligheid van zorgverleners en patiënten ................ 21
6.2.4 Relatie en communicatie tussen zorgverleners en patiënten onderling ....... 23
6.3 Praktijkonderzoek ........................................................................................26
6.4 Bewijslast ......................................................................................................26
7. Analyse................................................................................................... 27
7
7.1 Begrippen ....................................................................................................... 27
Leefklimaat ............................................................................................................... 27
Privacy ....................................................................................................................... 27
Veiligheid .................................................................................................................. 28
Relatie........................................................................................................................ 28
Communicatie .......................................................................................................... 28
7.2 Micro-, meso-, macro niveau ........................................................................29
7.3 Praktijkcontext .............................................................................................29
Huidige situatie ........................................................................................................ 29
Gewenste situatie ...................................................................................................... 30
7.4 Resultaten ..................................................................................................... 31
7.4.1 Best practice instellingen .................................................................................. 31
7.4.2 Best practice resultaten ................................................................................... 32
7.4.3 Literatuur onderzoek ....................................................................................... 36
7.4.4 Praktijk onderzoek...........................................................................................40
8. Discussie................................................................................................ 44
8.1 Leefklimaat ....................................................................................................44
8.2 Privacy ........................................................................................................... 45
8.3 Veiligheid ...................................................................................................... 45
8.4 Relatie en communicatie ............................................................................. 45
9. Conclusie ............................................................................................... 46
9.1 Leefklimaat ................................................................................................... 46
9.2 Privacy ........................................................................................................... 47
9.3 Veiligheid ...................................................................................................... 47
9.4 Relatie en communicatie ............................................................................. 47
10. Aanbevelingen en zorginnovatie ......................................................... 49
10.1 Aanbevelingen ............................................................................................ 49
10.1.1 Leefklimaat .......................................................................................................49
10.1.2 Privacy ..............................................................................................................49
10.1.3 Veiligheid ......................................................................................................... 50
10.1.4 Relatie en communicatie ................................................................................ 50
10.2 Zorginnovatie .............................................................................................. 51
11. Literatuurlijst ....................................................................................... 52
8
12. Bijlagen ................................................................................................ 56
Bijlage 1: Uitwerking interview zorgverleners KIB ........................................... 56
Interview 1. Met Sociaal pedagogische hulpverlener............................................... 56
Interview 2. Met verpleegkundige ........................................................................... 56
Interview 3. Met Groepsbegeleider .......................................................................... 56
Interview 4. Groepsbegeleider ................................................................................. 57
Interview 5. Verpleegkundige en medewerker consultteam .................................. 58
Interview 6. Met verpleegkundige en lid van één op één team .............................. 59
Interview 7. Met twee verpleegkundige ...................................................................60
Interview 8. Met verpleegkundige ...........................................................................60
Interview 9. Verpleegkundige .................................................................................. 61
Interview 10. Met sociaal pedagogische hulpverlener ............................................. 61
Interview 11. Met verpleegkundige ........................................................................... 62
Interview 12. Verpleegkundige ................................................................................. 63
Interview 13. Met afdelingsarts ................................................................................. 63
Bijlage 2: Uitwerking interview Zuiderpoort .................................................... 63
Bijlage 3: Uitwerking interview Dimence ......................................................... 80
Bijlage 4: Uitwerking interview Nieuwe Valerius ............................................. 91
Bijlage 5: Uitwerking interview Rivierduinen................................................. 105
9
4. INLEIDING
Hieronder zal de aanleiding, de doelgroep en de doelstelling van het onderzoek
worden beschreven. Ook worden de onderzoeksvragen toegelicht.
4.1 AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK
De aanleiding van dit onderzoek is dat de KIB in Amsterdam wil laten
onderzoeken met welke aspecten er rekening moet worden gehouden om bij de
complexe patiënten populatie die daar wordt behandeld veilige zorg te verlenen
op een afdeling zonder verpleegpost.
Op dit moment trekken de zorgverleners van de afdelingen op de KIB zich veel
terug in de verpleegpost. De redenen hiervan zijn dat daar de computers staan
waar zij op werken, er gesprekken plaats vinden tussen verschillende disciplines
en er informeel contact plaats vindt tussen collega’s. Dit kan tot gevolg hebben
dat zorgverleners de verpleegpost als een uitvalsbasis gaan zien, waar zij na het
uitvoeren van een werkzaamheid op de afdeling constant naar terugkeren.
4.2 CONTEXT VAN DE KIB EN DE ONDERZOEKSAFDELINGEN
Een KIB is een derdelijns voorziening. Zij bieden intensieve en specialistische
zorg aan patiënten die al geruime tijd in klinische behandeling zijn (geweest).
Een patiënt komt in aanmerking om opgenomen te worden bij een KIB wanneer
er sprake is van zeer ernstige gedragsproblematiek en als gevolg daarvan een
sterk ontwrichte behandelrelatie tussen de patiënt en het verwijzend
behandelteam is ontstaan (1).
Dit onderzoek zal worden uitgevoerd voor de vier afdelingen van de KIB in
Amsterdam. De KIB bestaat uit vier gesloten afdelingen: Instroom 1, Instroom 2,
afdeling Kortdurend (op deze afdeling worden alleen patiënten van Arkin
behandeld voor een korte opname) en de afdeling Uitstroom (hier verblijven
patiënten die minder intensieve zorg nodig hebben) (1).
10
Deze vier afdelingen bestaan ieder uit negen slaapkamers met een eigen natte
ruimte. Alle kamers kunnen zowel van binnen als van buiten worden afgesloten.
Op de afdeling is een ruime woonkamer met aangrenzend een keuken en balkon.
Ook is er een comfortroom, mindervalide badkamer en een gespreksruimte met
telefoon. Het kantoor op de afdeling heeft uitzicht op de woonkamer en voor een
deel op de keuken en het balkon. De gangen met aangrenzend de kamers kunnen
vanuit het kantoor worden bekeken via twee camera’s.
4.3 DOELGROEP VAN HET ONDERZOEK
Dit project heeft invloed op de patiënten die zijn opgenomen op de afdelingen
van de KIB in Amsterdam als op het behandelend team. De nadruk van dit
onderzoek zal worden gelegd op de patiënten en de verpleegkundigen, sociaal
pedagogische medewerkers en groepswerkers. In dit document zullen deze
disciplines zorgverleners genoemd worden. De zorgverleners zijn het eerste
aanspreekpunt voor de patiënten.
De bedden op de KIB zijn bezet door volwassen patiënten (18+) met ernstige
psychiatrische aandoeningen in combinatie met gedragsproblemen en intensieve
zorgbehoeftes. Deze aandoeningen kunnen ingedeeld worden in psychotische
stoornissen, dissociatieve identiteitsstoornissen, autismespectrum stoornissen,
persoonlijkheidsstoornissen en trauma gerelateerde problematiek. Bij veel
patiënten die zijn opgenomen is er sprake van co morbiditeit met
verslavingsproblematiek. Bij de patiënten komt het vaak voor dat verschillende
diagnoses zich in het verleden hebben afgewisseld (1).
Deze patiënten worden begeleid door een multidisciplinair team. Dit team
bestaat uit een psychiater, arts, psycholoog, verpleegkundige, sociaal
pedagogische medewerkers, groepsbegeleiders, het één op één team, vak
therapeuten en leden van het consultteam.
4.4 DOELSTELLING VAN HET ONDERZOEK
De doelstelling van dit onderzoek is om een document op te stellen waar de
opdracht gevende instelling voldoende informatie uit kan halen om in de
11
toekomst wel of geen pilot te starten op één van de afdelingen van de KIB te
Amsterdam. Deze pilot zal bestaan uit het verwijderen van de verpleegpost.
4.5 VRAAGSTELLING
De hoofdvraag die zal worden behandeld in dit onderzoek luidt:
Met welke aspecten dient er rekening gehouden te worden om zorgverleners veilige
patiëntenzorg te laten verlenen op een hoog complexe psychiatrische afdeling van
de KIB te Amsterdam wanneer er geen verpleegpost op de afdeling aanwezig is?
In dit verslag zullen vijf basis begrippen worden aangehouden voor de opbouw
van de zorgverbetering en het beantwoorden van de hoofdvraag. Deze begrippen
zijn leefklimaat, privacy, veiligheid, communicatie en relatie. Deze begrippen zijn
geformuleerd in vijf onderzoeksvragen die hieronder staan beschreven. Deze
onderzoeksvragen worden gebruikt om de hoofdvraag te beantwoorden. De
onderzoeksvragen zijn onderzocht aan de hand van drie verschillende
onderzoeken: het Best Practice (BP) onderzoek, literatuur onderzoek en
praktijkonderzoek.
De deelvragen die antwoord zullen geven op de hoofdvraag zijn:
-
Welke theorieën zijn er beschikbaar over een veilig en gezondheid
bevorderend leefklimaat?
-
Welke aspecten van de omgeving dragen bij aan een veilig en gezondheid
bevorderend leefklimaat?
-
Hoe wordt de privacy van de patiënten gewaarborgd op een afdeling waar
geen verpleegpost aanwezig is?
-
Hoe wordt er omgegaan met het waarborgen van veiligheid van
zorgverleners en patiënten op een afdeling waar geen verpleegpost
aanwezig is?
-
Welke invloed heeft het werken zonder verpleegpost op de relatie en
communicatie tussen zorgverleners en patiënten onderling?
12
5. PROBLEEMSTELLING
In dit hoofdstuk zal de probleemstelling worden beschreven vanuit meerdere
perspectieven. Zowel de probleemstelling vanuit de medewerkers als de
probleemstelling van de patiënt zullen worden beschreven. Ook zal er worden
beschreven wat de ervaringen zijn van instellingen die zonder verpleegpost
werken.
5.1 PROBLEEMSTELLING VANUIT MEDEWERKERS
Het probleem is dat zorgverleners zich veel in de verpleegpost bevinden en niet
bij de patiënten op de afdeling zijn. Dit kan tot gevolg hebben dat de
zorgverleners niet alleen op de verpleegpost zitten om (administratieve)
werkzaamheden uit te voeren, maar de verpleegpost als uitvalsbasis gaan zien
waar ze na het uitvoeren van een werkzaamheid constant naar terugkeren.
Werkzaamheden die op de verpleegpost worden uitgevoerd zijn bijvoorbeeld:
rapporteren, administratieve werkzaamheden en het voeren van vertrouwelijke
(telefoon) gesprekken.
5.2 PROBLEEMSTELLING VANUIT DE PATIËNT
Zorgverleners verblijven voornamelijk op de verpleegpost. Dit heeft voor de
patiënten tot gevolg dat de zorgverleners moeilijk bereikbaar zijn en dat er
minder interactie plaats vindt tussen de patiënten en de zorgverleners dan
wanneer zorgverleners meer op de afdeling aanwezig zouden zijn. Naar
verwachting is de drempel hoger om zorgverleners aan te spreken die in de
verpleegpost aanwezig is dan wanneer deze op de afdeling verblijft.
5.3 WETTELIJKE BEPALINGEN
De privacy van de patiënten moet gewaarborgd worden wanneer de
verpleegpost wordt verwijderd. De verschillende GGZ-instellingen
die zijn
geïnterviewd hebben hier oplossingen voor gevonden. De wettelijke bepalingen
betreffende privacy zullen beschreven worden in Hoofdstuk 5.
13
6. METHODEN
In dit hoofdstuk zal beschreven worden welke methoden gebruikt zijn om
antwoord te krijgen op de hoofd- en deelvragen van dit onderzoek. De methoden
zullen per onderdeel toegelicht worden. Ook zal in dit hoofdstuk de search string
van de systematische literatuurstudies beschreven worden.
6.1 BEST PRACTICE
6.1.1 INTERVIEW MET ZORGVERLENERS VAN DE KIB
Op aanraden van de opdrachtgever zijn de opdrachtnemers begonnen met het
interviewen van de zorgverleners van de KIB om hun mening over het werken
zonder verpleegpost in kaart te brengen.
De zorgverleners van de KIB zijn individueel- en in één geval in een duo
geïnterviewd. De interviews zijn door alle drie de opdrachtnemers afgenomen. In
alle gevallen werd er toestemming gegeven om het interview op te nemen op
audio.
De interviews begonnen met een korte introductie over de opdrachtnemers, het
project en het doel van het interview. Daarna werd er één open vraag gesteld:
‘’Wat zou jij ervan vinden als de verpleegpost op de KIB zou worden
verwijderd?’’ Er werd hier uitgebreid op geantwoord door de zorgverleners van
de KIB. Wanneer dit niet het geval was, werden er open vragen gesteld door de
opdrachtnemers. Wanneer het antwoord op de gestelde vraag duidelijk was
werd de informatie als volledig beschouwd. Deze interviews zijn schriftelijk
uitgewerkt (bijlage 1).
De zorgverleners van de KIB zien de volgende punten als mogelijke problemen
wanneer de verpleegpost zal worden verwijderd:
-
Medewerkers hebben geen plek meer om zich terug te trekken (8
personen)
-
Te complexe doelgroep op de KIB (8 personen)
14
-
Angst dat privacy van patiënten in het geding komt (bijvoorbeeld bij het
overleggen over patiënten op de groep of 1 op 1 gesprekken met
patiënten) (7 personen)
-
Hoe te handelen bij alarm/incident/actie (3 personen)
-
Behoefte aan uitgebreide info/voorlichting/meekijken bij afdelingen
waar het concept al is geïmplementeerd (3 personen)
-
Rapportage inzichtelijk voor andere patiënten (2 personen) (bijlage 1)
Ook zien de zorgverleners de positieve aspecten van het verwijderen van de
verpleegpost:
-
Staat open voor het werken zonder kantoor (6 personen)
-
Vermoedelijk een meer huiselijke sfeer, meer nabijheid (4 personen)
-
Meer interactie, je bent makkelijker bereikbaar (3 personen)
-
Ziet samen met de patiënt rapporteren als voordeel (2 personen)
-
Zou meer op de groep aanwezig willen zijn (2 personen) (bijlage 1)
Er zijn negen zorgverleners (groepsbegeleiders, verpleegkundigen, sociaal
pedagogisch hulpverleners) van de KIB geïnterviewd. Ook is er een arts, een lid
van het consult team en een lid van het één op één team geïnterviewd.
6.1.2 BEST PRACTICE GGZ-INSTELLINGEN
Tijdens het uitvoeren van literatuurstudies is er onvoldoende literatuur over het
werken zonder verpleegpost gevonden door de opdrachtnemers. Na onderzoek
op internet en na informatie van de opdrachtgever bleek dat er een aantal
instellingen in Nederland werken zonder verpleegpost. Deze hebben de
opdrachtnemers benadert.
Er is gekozen voor onderstaande GGZ-instellingen, omdat deze werken zonder
verpleegpost en open stonden om hier vragen over te beantwoorden. Ook zijn dit
instellingen waar er gewerkt wordt met complexe patiënten populaties op
voornamelijk gesloten afdelingen.
De volgende instellingen zijn gevisiteerd door de opdrachtnemers:
1. GGZ InGeest: Nieuwe Valerius Kliniek, Amsterdam
15
2. GGZ InGeest: Zuiderpoort, Haarlem
3. Dimence: Specialistisch Centrum voor Bipolaire Stoornissen, Almelo
4. High & Intensive Care: Kliniek Rivierduinen, Oegstgeest
Vanwege het korte tijdsbestek was het niet mogelijk om langs elke instelling te
gaan. Er is daarom gekozen om met één van de instellingen telefonisch het
interview af te nemen. Er is geen persoonlijk contact geweest. Dit kan tot gevolg
hebben dat het contact minder open is geweest en er misschien minder
informatie is verkregen.
Bij bijna alle instellingen is er maar één medewerker gesproken (met
uitzondering van de Zuiderpoort, hier zijn twee medewerkers gesproken). Het is
onduidelijk of alle medewerkers de visie van de geïnterviewde delen.
Er is telefonisch contact opgenomen met instellingen en gevraagd naar de
persoon die te maken heeft gehad met het implementeren van het concept. De
opdrachtnemers hebben gesproken met twee (coördinerend) verpleegkundigen,
twee afdelingsmanagers en een manager algemene zaken.
Er is van te voren een vragenlijst opgesteld door de opdrachtnemers zodat er bij
elke instelling dezelfde onderwerpen werden besproken. Deze vragen zijn
gebaseerd op de bevindingen van de afgenomen interviews met de zorgverleners
van de KIB en opgesteld in samenwerking met de opdrachtgever. Alle
geïnterviewde personen kregen voor het interview een introductie van de
opdrachtnemers, uitleg over het project en het doel van het interview.
De onderwerpen van de gestelde vragen in het interview met de instellingen
waren:
-
Leefklimaat
-
Privacy
-
Veiligheid
-
Communicatie met zorgverleners en patiënten onderling
-
Relatie met zorgverleners en patiënten onderling
-
Voordelen en nadelen van het werken zonder verpleegpost
-
Praktische zaken (wanneer de verpleegpost verwijderd is)
16
Wanneer er volgens de opdrachtnemers niet genoeg informatie naar boven
kwam, zijn er verduidelijkende vragen gesteld. In alle gevallen werd er
toestemming gegeven om het interview op te nemen op audio. De uitwerking van
deze interviews zijn te vinden in bijlage 2 tot en met 5.
6.2 LITERATUUR ONDERZOEK
Om een zo betrouwbaar mogelijk antwoord te verkrijgen op de hoofdvraag is er
gezocht naar ondersteunende literatuur.
Er is literatuur onderzoek gedaan naar de volgende onderwerpen:
1. Aspecten van een veilig leefklimaat.
2. Het waarborgen van de privacy van de patiënten.
3. Het waarborgen van de veiligheid van zorgverleners en patiënten.
4. Relatie en communicatie tussen zorgverleners en patiënten onderling.
Er is gezocht naar onderzoeken met volwassen psychiatrische patiënten,
aangevuld met een van de vier onderwerpen. Er is geen onderscheid gemaakt
tussen de diagnose of reden van opname van de patiënten. Bij de zoekvraag over
een veilig en gezondheid bevorderende leefklimaat is specifiek gezocht naar
opgenomen psychiatrische patiënten. Bij de andere drie zoekvragen is dit
inclusiecriterium weggelaten. Hier is voor gekozen, omdat uit de eerste
zoekopdracht bleek dat met dit inclusiecriterium geen relevante artikelen
konden worden gevonden.
In- en exclusie criteria
Tot de inclusiecritica behoren:

Psychiatrische patiënten ouder dan 18 jaar.

Psychiatrische patiënten met verschillende ziektebeelden.
Tot de exclusiecriteria behoren:

Studies ouder dan 25 jaar.

Studies in een andere taal dan Engels of Nederlands.
17
Deze criteria gelden voor alle geïncludeerde literatuur.
Zoekstrategie
Er is gezocht in verschillende databases: Pubmed, Psychinfo, CINAHL, Embase en
Cochrane Library.
Er is voor elk onderwerp een Patient Intervention
Cointervention en Outcome (PICO) opgesteld. Met deze methode wordt de
patiëntenpopulatie, interventie, eventueel een alternatief voor de interventie en
een uitkomstmaat beschreven. De PICO onderdelen worden vervolgens vertaald
naar Engelstalige termen waar binnen de verschillende databases op gezocht kan
worden.
Hieronder worden per literatuuronderzoek de searchstring en de studieselectie
beschreven.
6.2.1
ASPECTEN
VAN
EEN
VEILIG
EN
GEZONDHEIDSBEVORDEREND
LEEFKLIMAAT
Er is gezocht naar studies waarin werd beschreven welke invloed de omgeving
heeft op de veiligheid van een psychiatrische afdeling.
Searchstring
Tabel 1: Searchstring leefklimaat
Zoektermen volgens PICO
P
Psychiatrisch Department, Hospital, psychiatric nursing,
psychiatric hospital OR mental health care-unit AND mental
disorder OR mentally ill persons
I
Environment design OR environment OR surrounding OR
vicinity
C
-
O
Safety OR secure
18
Studieselectie
De studieselectie heeft plaatsgevonden zoals weergegeven in de flowchart
Figuur 1 (flowchart):Welke invloed heeft de omgeving op de veiligheid op een
psychiatrische afdeling?
Resultaten ‘PICO’ (n = 638 )
-
Pubmed (n = 187)
-
Cochrane Library (n=265)
-
Embase (n=149)
-
CINAHL (n=15)
-
Psychinfo (n=21)
Studies na verwijderen dubbelen (n = 393)
Verwijderd na evaluatie van titel (n = 306)
-
Studies waarin in de titel geen termen voorkwamen passend
bij de onderzoekvraag
-
Studies niet gericht op de psychiatrie
Studies getoetst via abstract (n = 87)
Verwijderd na evaluatie van abstract (n = 56)
-
Studies waarin gekeken wordt naar de omgeving buiten de
psychiatrische instelling
-
Studies niet gericht op opgenomen psychiatrische patiënten
Potentieel bruikbare studies (n = 31)
Verwijderd na evaluatie van de volledige tekst (n = 23)
-
Studies die niet specifiek gingen over de veiligheid
-
Te kleine studies (te kleine onderzoekgroep)
-
Slecht beschreven studies (resultaten waren niet duidelijk)
Toegevoegde studies via referenties (n = 3)
Totaal geïncludeerde studies (n=11)
19
6.2.2 HET WAARBORGEN VAN DE PRIVACY VAN DE PATIËNTEN
Er is gezocht naar studies met informatie over het waarborgen van de privacy bij
opgenomen psychiatrische patiënten op een afdeling zonder verpleegpost.
Searchstring
Tabel 2: Searchstring privacy
Zoektermen volgens PICO
P
Psychiatric patients OR mental disorder OR mentally ill
persons OR mental health
I
Nursing office OR nursing station
C
-
O
Guaranteed privacy OR patient privacy OR privacy
20
Studieselectie
De studieselectie heeft plaatsgevonden zoals weergegeven in de flowchart
Figuur 2 (flowchart): Welke invloed heeft het verwijderen van de verpleegpost op
de privacy van opgenomen psychiatrische patiënten?
Resultaten ‘PICO’ (n=31)
-
Pubmed (n=15)
-
Cochrane Library (n=0)
-
Embase (n=1)
-
CINAHL (n=0)
-
Psychinfo (n=15)
Studies na verwijderen dubbelen (n=30)
Verwijderd na evaluatie van titel (n= 12)
-
Studies waarin in de titel geen termen voorkwamen passend
bij de onderzoekvraag
-
Studies niet gericht op de psychiatrie
Studies getoetst via abstract (n=18)
Verwijderd na evaluatie van abstract (n= 13)
-
Studies waarin gekeken wordt naar de omgeving buiten de
psychiatrische instelling
-
Studies niet gericht op de privacy van patiënten
Potentieel bruikbare studies (n=31)
Verwijderd na evaluatie van de volledige tekst (n=31)
-
Studies waarin de privacy van patiënten niet gekoppeld wordt
aan het verwijderen van de verpleegpost
Toegevoegde studies via referenties (n=0)
Totaal geïncludeerde studies (n=0)
21
6.2.3 HET WAARBORGEN VAN DE VEILIGHEID VAN ZORGVERLENERS EN
PATIËNTEN
Er is gezocht naar studies met daarin informatie over interventies die
zorgverleners kunnen toepassen om agressie bij psychiatrische patiënten te
voorkomen.
Searchstring
Tabel 3: Searchstring veiligheid
Onderwerp
Zoektermen
P:
Psychiatric disorders OR Psychiatric inpatients
I
Nursing intervention AND intervention
C
O
Reduce violent behaviour OR reduce aggression
22
Studieselectie
De studieselectie heeft plaatsgevonden zoals weergegeven in de flowchart
Figuur 3 (flowchart): Welke verpleegkundige interventies werken de escalerend om
agressie te reduceren bij opgenomen psychiatrische patiënten?
Resultaten ‘PICO’ (n=212)
-
Pubmed (n=98)
-
Cochrane Library (n=0)
-
Embase (n=0)
-
CINAHL (n=0)
-
Psychinfo (n=212)
Studies na verwijderen dubbelen (n=138)
Verwijderd na evaluatie van titel (n= 83)
-
Titel leek niet overeen te komen met onderzoeksvraag.
-
Studie niet gericht op patiënten populatie.
Studies getoetst via abstract (n=55)
Verwijderd na evaluatie van abstract (n=40)
-
Studies waar geen interventies naar voren kwamen.
-
Studies in forensische setting zonder psychiatrische patiënten.
Potentieel bruikbare studies (n=15)
Verwijderd na evaluatie van de volledige tekst (n=10)
-
Studies
waar
de
interventies
ingrijpmedicatie
en/of
afzondering waren
-
Studies waarin patiënten met Alzheimer werden onderzocht.
Toegevoegde studies via referenties (n=0)
Totaal geïncludeerde studies (n=5)
23
6.2.4
RELATIE
EN
COMMUNICATIE
TUSSEN
ZORGVERLENERS
EN
PATIËNTEN ONDERLING
Er is gezocht naar studies met daarin informatie over de invloed die het werken
zonder verpleegpost heeft, op de relatie en communicatie, tussen zorgverleners
en patiënten onderling.
Searchstring
Tabel 4: Searchstring bij relatie en communicatie
Zoektermen
volgens PICO
P
Mental disorders OR mentally ill persons AND psychiatric nursing
I
Nursing office OR nursing station
C
-
O
Communication OR relation AND professional-patient relation
24
Studieselectie
De studieselectie heeft plaatsgevonden zoals weergegeven in de flowchart
Figuur 4 (flowchart): Welke invloed heeft het werken zonder verpleegpost op de
relatie en communicatie tussen zorgverleners en patiënten onderling?
Resultaten ‘PICO’ (n=10)
-
Pubmed (n=1)
-
Cochrane Library (n=1)
-
Embase (n=0)
-
CINAHL (n=1)
-
Psychinfo (n=7)
Studies na verwijderen dubbelen (n=10)
Verwijderd na evaluatie van titel (n= 5)
-
Studies waarin in de titel geen termen voorkwamen passend
bij de onderzoekvraag
-
Studies niet gericht op psychiatrische patiënten
Studies getoetst via abstract (n=5)
Verwijderd na evaluatie van abstract (n=2)
-
Studies waarin niet gekeken werd naar het contact tussen
zorgverleners en patiënten
Potentieel bruikbare studies (n=3)
Verwijderd na evaluatie van de volledige tekst (n=2)
-
Studies niet gericht op het werken zonder verpleegpost
Toegevoegde studies via referenties (n=0)
Totaal geïncludeerde studies (n=1)
25
6.3 PRAKTIJKONDERZOEK
Als praktijk onderzoek hebben de opdrachtnemers het advies van de
opdrachtgever opgevolgd en zich verdiept in het boek ‘’Leefklimaat in de
klinische forensische zorg’’ (2).
Voor het verkrijgen van achtergrond informatie over de verschillende
onderwerpen van dit onderzoek is er gebruikt gemaakt van verschillende
boeken, digitale tijdschriften en websites.
6.4 BEWIJSLAST
De opdrachtnemers hebben besloten om het BP onderzoek als belangrijkste bron
van informatie te beschouwen in deze zorgverbetering. Er is onvoldoende
literatuur gevonden om het antwoord op de hoofdvraag te onderbouwen. Het BP
onderzoek heeft wel voldoende antwoord kunnen geven op de hoofdvraag van
dit onderzoek. Door het BP onderzoek, het literatuuronderzoek en het
praktijkonderzoek te combineren geven de opdrachtnemers een valide
antwoord op de hoofdvraag van deze zorgverbetering.
26
7. ANALYSE
In deze analyse worden de belangrijkste begrippen uitgewerkt en toegelicht. Ook
zullen de deelvragen beantwoord worden aan de hand van de verschillende
onderzoeken die zijn uitgevoerd. De resultaten van het Best Practice onderzoek, het
literatuur onderzoek en het praktijk onderzoek zullen hier in naar voren komen.
7.1 BEGRIPPEN
LEEFKLIMAAT
Onder het leefklimaat vallen alle omstandigheden waarin een persoon leeft. Het
leefklimaat betreft de instelling of de afdeling waarin de patiënten verblijven.
Onder het leefklimaat vallen zowel de fysieke als de sociale omgeving
waarbinnen iemand zich bevindt. Bij psychiatrische patiënten die gedurende een
bepaalde tijd zijn opgenomen, al dan niet gedwongen, is de opname afdeling een
groot gedeelte van hun leefklimaat (3).
PRIVACY
Het begrip privacy kan omschreven worden als persoonlijke levenssfeer, privé
leven en/of het recht om alleen gelaten te worden. Er is geen eenduidige definitie
van het begrip privacy (4). In dit onderzoek is dit begrip van toepassing omdat
de verwachting is dat privacy in het geding komt wanneer de verpleegpost wordt
verwijderd.
Binnen de gezondheidszorg is er een wet belangrijk voor de privacy van de
patiënt. Dit is de wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) (5).
De WGBO beschrijft de rechten en plichten van patiënten in de zorg. Deze wet
versterkt de positie van de patiënt. Deze wet beschrijft ook het medisch beroeps
geheim van artsen, verpleegkundigen en anderen medisch gespecialiseerde
disciplines (6).
27
VEILIGHEID
Het begrip veiligheid is gekozen in de context agressie. De opdrachtgever wilde
dat het woord agressie niet gebruikt zal worden als een van de hoofdbegrippen.
Veiligheid kan worden gedefinieerd als vrij van gevaar zijn en bescherming tegen
gevaar (7).
Dit begrip is van toepassing in deze zorgverbetering, omdat de verwachting is
dat het verwijderen van de verpleegpost invloed heeft op de veiligheid. Op dit
moment functioneert de verpleegpost als veilige basis voor de zorgverleners. Er
wordt overwogen om een stukje materiële veiligheid af te nemen van de
zorgverleners.
RELATIE
Relatie is een betrekking waarin zaken of personen tot elkaar staan (8). Een
relatie wordt ook wel gedefinieerd als de verhouding tussen mensen, dingen en
begrippen, ofwel een aantoonbaar verband tussen twee of meer verschillende
eenheden (9). In dit zorgverbeteringsplan spreken de opdrachtnemers met name
over de relatie tussen zorgverlener en patiënt. Er wordt onder andere
onderzocht of de relatie tussen de zorgverleners en de patiënten veranderd
wanneer de verpleegpost wordt verwijderd. Dit begrip is van belang, omdat de
relatie tussen zorgverlener en patiënt belangrijk is voor een optimale
behandeling van de patiënt.
COMMUNICATIE
Communicatie is een proces van informatie-uitwisseling. Bij communicatie is er
altijd sprake van een zender, een boodschap met informatie en een ontvanger
(10). Er vindt continu communicatie plaats tussen de zorgverlener en de patiënt.
Ook de patiënten onderling communiceren met elkaar. Uit het BP onderzoek
blijkt dat de zorgverleners en patiënten minder functioneel communiceren
wanneer de verpleegpost wordt verwijderd.
28
7.2 MICRO-, MESO-, MACRO NIVEAU
De vijf hoofdbegrippen leefklimaat, privacy, veiligheid, relatie en communicatie
uit deze zorgverbetering kunnen onderverdeeld worden in micro-, meso- en
macroniveau. Het microniveau in deze zorgverbetering is gekoppeld aan de
directe patiënten zorg, en hiermee de zorgverleners en ander direct betrokken
disciplines. Op mesoniveau is de zorgverbetering afdeling en/of instelling
gebonden. Het macroniveau in deze zorgverbetering zijn landelijke bepalingen
die betrekking hebben op de zorgverlening.
Leefklimaat kan op mesoniveau worden toegepast. Het leefklimaat is gericht op
de zorgafdelingen van de KIB waar de patiënten verblijven en de zorgverleners
werken.
Het begrip privacy is gekoppeld aan wettelijke bepalingen en kan hierdoor
gekoppeld worden aan het macroniveau. De wetten zijn landelijk bepaald en van
toepassing op elke (psychiatrische) patiënt uit Nederland (6).
Het begrip veiligheid kan zowel aan micro- en mesoniveau worden gekoppeld.
Veiligheid kan iets zijn tussen twee personen (patiënt-zorgverlener) of een
afdeling die werkt met dwang en drang programma’s.
Relatie en communicatie past bij het microniveau. De reden hiervoor is dat het
betrekking heeft op het directe contact en relatie tussen zorgverleners en
patiënten onderling.
7.3 PRAKTIJKCONTEXT
HUIDIGE SITUATIE
Op de afdelingen van de KIB is het kantoor een uitvalsbasis voor het personeel
dat werkzaam is op de afdeling en direct betrokken zijn bij de patiëntenzorg. De
zorgverleners verblijven het grootste deel van de tijd op het kantoor op de
afdeling. De reden hiervan is dat daar de computers staan waar de zorgverleners
rapporteren, behandelplannen-, signaleringsplannen schrijven en andere digitale
taken verrichten.
29
De meeste gesprekken tussen de verschillende disciplines vinden plaats in het
kantoor van de afdelingen van de KIB. Gesprekken met patiënten vinden plaats
in de daarvoor bestemde gespreksruimte of op de kamer van de patiënt.
De zorgverleners zijn gedurende hun dienst beschikbaar voor de patiënten die
op de afdeling verblijven. Hun taken zijn om er voor te zorgen dat de
behandeling wordt uitgevoerd en de patiënt wordt gehoord. Dat de patiënt naar
therapie gaat en medicatie krijgt.
In geval van een onveilige situatie voor het personeel trekken deze zich terug in
het kantoor. In geval van een ingrijp actie wordt deze regelmatig voorbesproken
in de hal voor het kantoor. Dit om uit het zicht te zijn van de patiënten zodat er
geen onrust ontstaat bij de patiënten.
De behandeling van de patiënten is vastgelegd in een behandelplan. Elke
zorgverlener handelt naar dit plan. Hierdoor worden de patiënten consequent en
voorspelbaar begeleid gedurende de diensten. Dit plan is zowel beschikbaar in
een papieren zorgdossier als in het elektronisch patiënten dossier (EPD).
GEWENSTE SITUATIE
De gewenste situatie is dat de zorgverleners meer bij de patiënten op de afdeling
aanwezig zijn. Dit kan bereikt worden door één van de redenen dat
zorgverleners zich terugtrekken op kantoor te verplaatsen. Dat wil zeggen dat de
computers naar de afdeling zullen worden verplaatst.
Er zal een ruimte aanwezig moeten zijn voor de zorgverleners en de andere
disciplines om privacy gevoelige informatie te bespreken. Dit kan in de vorm van
een gesprekskamer. In deze kamer kunnen ook gesprekken plaatsvinden tussen
zorgverleners en andere disciplines met patiënten.
Bij een onveilige situatie zullen de zorgverleners zich moeten kunnen
terugtrekken. Deze veilige basis hoeft geen kantoor te zijn, dit kan ook in de
vorm van een gesprekskamer of andere ruimte.
Privacy gevoelige informatie zal alleen beschikbaar moeten zijn voor de
personen die daarvoor bevoegd zijn.
30
Er wordt gestreefd naar een zo veilig mogelijke omgeving die bijdraagt aan
gezond gedrag en herstel van de patiënten.
7.4 RESULTATEN
7.4.1 BEST PRACTICE INSTELLINGEN
In deze paragraaf wordt er eerst per BP instelling benoemd waarom zij zonder
verpleegpost werken. De theorieën die in dit hoofdstuk worden gebruikt, worden
nader toegelicht in paragraaf 7.4.4.
GGZ INGEEST: LOCATIE NIEUWE VALERIUSKLINIEK, AMSTERDAM EN LOCATIE
ZUIDERPOORT, HAARLEM
GGZ Ingeest: locatie Nieuwe Valeriuskliniek te Amsterdam en de locatie
Zuiderpoort te Haarlem werken vanuit de visie dat meer informeel contact moet
plaats vinden tussen hulpverleners en patiënten. Op beide afdelingen wordt 95%
van de patiënten opgenomen met een gedwongen maatregel. Er is op beide
afdelingen plek voor twintig patiënten. Op de Zuiderpoort werken overdag en ’s
avonds vier verpleegkundigen en ’s nachts zijn er twee verpleegkundigen
aanwezig. Op de Nieuwe Valeriuskliniek zijn er overdag en ’s avonds vijf
verpleegkundigen en twee verpleegkundigen in de nacht, met uitzondering van
de maandag en de vrijdag, dan is er overdag een extra verpleegkundige.
In 2012 is de verpleegpost op de gesloten en de open kliniek voor volwassen bij
de Zuiderpoort in Haarlem verwijderd. Dit om geborgenheid en veiligheid te
vergroten (bijlage 2).
DIMENCE:
SPECIALISTISCH
CENTRUM
VOOR
BIPOLAIRE
STOORNISSEN,
ALMELO
Dimence: Specialistisch Centrum voor Bipolaire Stoornissen in Almelo werkt
vanuit de Planetree gedachte. Deze gedachte houdt in dat zorg in de eerste plaats
georganiseerd wordt rond de behoefte van de patiënt (11,12). Vanuit deze visie
is er bij de nieuwbouw van de locatie van Dimence in Almelo besloten geen
31
verpleegpost te plaatsen op de afdelingen. Op de afdeling waar het verpleegpost
vrij werken is geïmplementeerd verblijven 14 patiënten. Er zijn altijd twee
verpleegkundigen aanwezig (bijlage 3,4).
HIGH & INTENSIVE CARE: KLINIEK RIVIERDUINEN, OEGSTGEEST
Bij High & Intensive Care: Kliniek Rivierduinen in Oegstgeest is er plek voor 12
patiënten op de afdeling zonder verpleegpost. Er wordt hier gewerkt volgens de
Presentie Theorie. Binnen de Presentie Theorie zijn zorgverleners zo veel
mogelijk aanwezig op de afdeling (13). Vrijwel alle patiënten hebben een
juridische maatregel. Er werken drie verpleegkundigen per dienst. Bij de bouw
van de Kliniek Rivierduinen is er gewerkt vanuit de theorie Healing Environment
(paragraaf 7.4.4). De gemeenschappelijke ruimtes zijn ruim en licht. Er is een
lege ruimte aanwezig waar zorgverleners zich kunnen terugtrekken (bijlage 5).
7.4.2 BEST PRACTICE RESULTATEN
In deze paragraaf zullen de resultaten van het Best Practice onderzoek toegelicht
worden.
WELKE ASPECTEN VAN DE OMGEVING DRAGEN BIJ AAN EEN VEILIG EN
GEZONDHEID BEVORDEREND LEEFKLIMAAT?
In alle verschillende interviews bij de BP instellingen wordt benoemd dat het
verwijderen van de verpleegpost een positief effect heeft op de mate waarin
contact plaats vindt tussen zorgverleners en patiënten. Ook heeft het werken
zonder verpleegpost een positief effect op de snelheid waarmee signalen van
onrust bij patiënten opgemerkt kunnen worden door zorgverleners. Daarnaast
wordt benoemd dat de zorgverleners productiever zijn, doordat deze zich
constant in de buurt van de patiënten bevinden (bijlage 2-5). Het verwijderen
van de verpleegpost draagt daarnaast bij aan het minder wij/zij denken bij de
patiënten (bijlage 2).
32
WELKE THEORIEEN ZIJN ER BESCHIKBAAR OVER EEN VEILIG EN GEZONDHEID
BEVORDEREND LEEFKLIMAAT?
Het High & Intensive Care concept is tweemaal benoemd als reden om te gaan
werken zonder verpleegpost. Eenmaal is benoemd dat het verwijderen van de
verpleegpost een manieren was om de dwang en drang te reduceren. Daarnaast
is in het interview met Dimence, Almelo aangegeven dat het ging om een pilot
binnen de zorgorganisatie. Ook het werken vanuit de Presentie Theorie eenmaal
benoemd als reden om zonder verpleegpost te gaan werken (bijlage 2-5).
HOE WORDT DE PRIVACY VAN DE PATIENT GEWAARDBORGD OP EEN
AFDELING WAAR GEEN VERPLEEGPOST AANWEZIG IS?
Om deze deelvraag te kunnen beantwoorden is er tijdens de interviews op de
verschillende BP afdelingen navraag gedaan naar de bescherming van de privacy
van de patiënten.
Tijdens het interview met medewerkers van de Zuiderpoort in Haarlem kwam
naar voren dat het voorkomt dat patiënten meekijken met de zorgverlener
wanneer deze in een dossier van een andere patiënt aan het werk is. Een van de
medewerkers benoemt dat de patiënt hier op aan wordt gesproken, patiënten
reageren hier tot nu toe adequaat op. Besprekingen over en/of met patiënten,
zorgverleners en andere disciplines vinden plaats in de daarvoor bestemde
overdrachtsruimte die op de afdeling aanwezig is (bijlage 2).
Tijdens het interview met een medewerker van Dimence in Leeuwarden werd
benoemd dat zij voorheen een informatiebord hadden in de verpleegpost. Hierop
stond de volledige naam van de patiënt, de geboorte datum, juridische status en
eerstverantwoordelijke verpleegkundige. Deze moest verwijderd worden op het
moment dat zij verpleegpost vrij gingen werken. Deze persoonlijke informatie
mag niet gedeeld worden met medepatiënten en andere niet daarvoor bevoegde
personen. Dit is opgelost door deze informatie te digitaliseren (bijlage 3).
Tijdens het interview met een medewerker van de Nieuwe Valerius in
Amsterdam is de vraag gesteld hoe zij de privacy van de patiënten waarborgen.
33
Een computer van het personeel wordt vergrendeld achtergelaten als er niet op
wordt gewerkt. Op deze manier is het dossier en andere privacy gevoelige
informatie niet toegankelijk voor personen die daar niet bevoegd voor zijn
(bijlage 4).
Bij de kliniek Rivierduinen in Oegstgeest werkt het personeel met laptops die
vergrendeld kunnen worden. Een zorgverlener kan op een willekeurige plek in
de kliniek werkzaamheden op de laptop uitvoeren. De zorgverlener kan op een
plek gaan zitten waar een patiënt niet achter hem kan staan (bijlage 5).
Bij alle vier de instellingen zijn alle dossiers en agenda’s gedigitaliseerd. Er
werden hier wel moeilijkheden bij ondervonden, met name bij het digitaliseren
van het patiënten bord met informatie (bijlage 2-5).
HOE WORDT ER OMGEGAAN MET HET WAARBORGEN VAN DE VEILIGHEID VAN
ZORGVERLENERS EN PATIENTEN ONDERLING OP EEN AFDELING ZONDER
VERPLEEGPOST?
Uit de interviews met medewerkers van de KIB kwam naar voren dat zij het
belangrijk vinden dat er een plek was waar een zorgverlener zich kan
terugtrekken, als er sprake is van agressie op de afdeling. Dit aandachtspunt is
verwerkt in een vraag en deze is gesteld aan een medewerker van de
Zuiderpoort in Haarlem. Er wordt verteld dat zij op het moment van een
escalatie direct alarm maken en ingrijpen. Zo kan de spanning bij de patiënt niet
verder oplopen en wordt er direct een interventie toegepast om de patiënt te
kalmeren. In principe bespreken ze op de Zuiderpoort alleen geplande
ingrijpacties voor in de ruimte die daar voor beschikbaar is gesteld. Ook werd er
verteld dat wanneer een zorgverlener zich terugtrekt en geen overzicht meer
heeft over de situatie, medepatiënten ook in gevaar kunnen komen.
Tijdens het interview op de Zuiderpoort vonden de medewerkers het lastig om
te zeggen of het aantal agressie incidenten is afgenomen sinds het verwijderen
van de verpleegpost. Ze vertelden dat zij wel het idee hadden dat er minder
34
agressie op de afdeling was, maar dat dit niet alleen te maken heeft met het
verwijderen van de
verpleegpost. Daar speelde andere factoren, zoals
bejegening en signalering, ook een rol bij. Doordat de verpleegpost is verwijderd
zijn zij gedurende een dienst meer bij de patiënt in de buurt en vangen de
zorgverleners eerder signalen van frustratie of agitatie op. Op die manier kunnen
zij agressie voor zijn door een interventie in te zetten (bijlage 2).
Tijdens het interview met een medewerker van Dimence in Almelo werd er
verteld dat het personeel zich voor een deel terug trekt tijdens een incident om
te bespreken hoe ze de situatie gaan aanpakken. Het is in principe de bedoeling
dat er een zorgverlener achterblijft op de afdeling om de rest van de patiënten te
observeren en te helpen. Er wordt sinds de verpleegpost is verwijderd eerder
ingegrepen. Ook bij Dimence konden ze niet zeggen of het aantal incidenten is
afgenomen sinds er verpleegpost vrij wordt gewerkt. De medewerker vertelde
dat een incident eerder gesignaleerd wordt, waardoor de intensiteit van het
incident afneemt (bijlage 3).
Hetgeen wat hierboven is beschreven kan ook opgemaakt worden uit de
interviews bij de Nieuwe Valerius in Amsterdam en de High & Intensive Care
(HIC) kliniek Rivierduinen in Oegstgeest (bijlage 4,5).
Op alle bezochte afdelingen is er een aparte ruimte waar zorgverleners zich
terug kunnen treken tijdens een nood situatie. Geen van de instellingen hebben
extra agressie trainingen georganiseerd bij het verwijderen van de verpleegpost
(bijlage 2-5).
WELKE INVLOED HEEFT HET WERKEN ZONDER VERPLEEGPOST OP DE
RELATIE EN COMMUNICATIE TUSSEN ZORGVERLENERS EN PATIENTEN
ONDERLING?
Uit de interviews met de BP instellingen blijkt dat er door het werken zonder
verpleegpost meer contact is tussen zorgverleners en patiënten onderling. Het
contact is laagdrempeliger en informeler. Doordat de zorgverleners niet meer
35
constant in het kantoor zitten lijken de patiënten de zorgverleners sneller aan te
spreken. Bezoekers en nieuwe patiënten konden niet meteen onderscheid
maken tussen zorgverleners en patiënten(bijlage 2-5).
Het blijkt uit de interviews dat patiënten onderling op de afdeling niet meer
kunnen praten over de zorgverleners en dat patiënten zich vervolgens samen
terugtrekken. Volgens het afgenomen interview bij Dimence, Almelo heeft dit
niet altijd een goede invloed op de behandeling, omdat de patiënten elkaar soms
negatief kunnen beïnvloeden en de zorgverlener hier geen overzicht op heeft
(bijlage 3).
Er blijkt uit het interview met de medewerker van Rivierduinen dat het eerder
opvalt als patiënten de gehele dag in hun kamer verblijven en dat hier eerder op
geanticipeerd wordt (bijlage 5).
7.4.3 LITERATUUR ONDERZOEK
WELKE ASPECTEN VAN DE OMGEVING DRAGEN BIJ AAN EEN VEILIG EN
GEZONDHEID BEVORDEREND LEEFKLIMAAT?
Om deze deelvraag te beantwoorden is er literatuur gebruikt waarbij specifiek
gekeken is naar psychiatrische patiënten. Voordat er onderzoek gedaan is naar
de hoofdvraag hebben de opdrachtnemers de verschillende aspecten van de
omgeving die bijdragen aan een veilig en gezondheid bevorderend leefklimaat
onderzocht.
Na het bestuderen van diverse artikelen kan gesteld worden dat het leefklimaat
op een psychiatrische afdeling een belangrijke rol speelt bij zowel de veiligheid
als het functioneren van patiënten en zorgverleners (14-17).
In één onderzoek zijn factoren benoemd die invloed hebben op de ervaring van
patiënten gedurende hun opname in een psychiatrische instelling. De helft van
de geïnterviewde patiënten geeft aan dat de omgeving een rol speelt. Patiënten
benoemen in dit artikel het belang van een schone, comfortabele en mooie
omgeving (18).
36
Bij het functioneren van psychiatrische patiënten op een gesloten afdeling heeft
het leefklimaat een substantiële invloed op hun functioneren. Zo heeft
bijvoorbeeld daglicht een positief effect op de snelheid van het herstel van de
patiënten met een zware depressie (13,14). Een slechte luchtkwaliteit op een
afdeling zorgt voor meer agressie (14,15).
Ook op zorgverleners kan de omgeving een positieve invloed hebben. Een
afdeling met veel ramen en uitzicht op de natuur heeft op zowel de patiënten als
op de zorgverleners een positief effect. Bij de zorgverleners uit zich dit in beter
functioneren en een hogere bevrediging over hun baan. In het geval van de
patiënten kan een omgeving met veel ramen en uitzicht op de natuur bijdragen
aan een sneller genezingsproces, afname van delirante of paranoïde kenmerken
en psychologische onrust (14).
Het interieur op een psychiatrische afdeling kan zodanig ingericht worden dat
het sociale interacties bevorderd. Bijvoorbeeld het creëren van een huiselijke
sfeer door meubels rond een tafel te plaatsen op een afstand die uitnodigt tot
sociaal contact. Hierdoor neemt de sociale interactie tussen patiënten toe en
passief of terug getrokken gedrag neemt af (15). Daarnaast draagt het creëren
van een huiselijk sfeer bij aan het emotionele welbevinden van patiënten en
desoriëntatie en gedragsproblemen kunnen afnemen (14,15).
In de artikelen wordt ook de drukte die patiënten op de afdeling ervaren
benoemd. De mate waarin de patiënten zich terug kunnen trekken, op het
moment dat ze behoefte hebben aan privacy, wordt ook als aandachtspunt van
het leefklimaat benoemd. (14,15,17).
In één artikel wordt specifiek benoemd dat een open verpleegpost significante
positieve psychologische-, gedragsmatige-, en sociale effecten heeft in
vergelijking met een gesloten verpleegpost. Een open verpleegpost is in dit geval
een verpleegpost waarbij de glazen onderdelen zijn weggehaald. Patiënten
37
hebben hierdoor minder negatieve overtuigingen en minder verzoeken aan de
zorgverleners die zich in de verpleegpost bevinden (18).
Het blijkt dat de omgeving waarin iemand verblijft een significant effect heeft op
iemands toestand (14-17). De zorgverleners spelen een belangrijke rol als
onderdeel van de omgeving van de patiënt (15,17,18). Met name binnen
forensische en gesloten afdelingen zijn zorgverleners als het ware de link tussen
de patiënten en de buitenwereld.
HOE WORDT ER OMGEGAAN MET HET WAARBORGEN VAN DE VEILIGHEID VAN
ZORGVERLENERS EN PATIENTEN ONDERLING OP EEN AFDELING ZONDER
VERPLEEGPOST?
Dat de interactie tussen zorgverlener en patiënt een belangrijke rol speelt bij het
opwekken van agressief gedrag wordt ondersteund door een Nederlands
interventieonderzoek dat is uitgevoerd op drie gesloten psychiatrische acuteopname afdelingen. Hierin wordt beschreven dat 86% van de agressie incidenten
vooraf werd gegaan door interactie tussen zorgverleners en patiënten (19).
De focus van de interventies ligt op de communicatie tussen zorgverleners en de
patiënten. Er is schriftelijk informatie aan de patiënt verstrekt over de gesloten
deur van de afdeling. Uit onderzoek van de afdeling is gebleken dat veel agressie
incidenten plaatsvonden vóór de gesloten deur. Dit omdat de reden van de
dichte deur niet bij alle patiënten duidelijk was. Daarnaast werd er een
informatiebord met uitleg over de uitgangsmogelijkheden en een uitleg over de
gesloten deur opgehangen.
Uit een ander onderzoek is gebleken dat agressie incidenten plaatsvonden
tijdens overleg momenten tussen de zorgverleners. Dit wordt toegeschreven aan
de lage frustratie tolerantie van patiënten en het gemis van zorgverleners op de
afdeling. Om dit te vermijden werd er tijdens overleg situaties een bordje op de
deur van de verpleegpost gehangen met de vergadertijden. De laatste interventie
die werd onderzocht was een schema voor het artsenspreekuur, zodat afspraken
duidelijk waren voor de patiënt en er geen verwarring kon ontstaan (19).
38
Eén onderzoek was gericht op de oorzaken van agressie, op welke plek dit
gebeurde en waar tegen de agressie gericht was. In 32,9% van de gevallen werd
de patiënt agressief omdat iets niet werd toegestaan. In 62% van het totale
aantal onderzochte agressie incidenten was de agressie gericht op mensen (20).
De meeste incidenten vonden plaats in de woonkamer. Dit valt mede te
verklaren doordat de patiënten een groot deel van de dag in de woonkamer
doorbrengen. In 48,6% van de gevallen was het een incident tussen patiënten
onderling. 19,1% Van de incidenten vond plaats voor of rond de verpleegpost. De
agressie richtte zich in dit geval voornamelijk op de zorgverleners. Bij de
gesloten voordeur vonden 14,6% van de incidenten plaats. Deze waren
voornamelijk gericht op de deur zelf (20).
Er zijn manieren om agressie eerder te kunnen signaleren en evalueren. Dit is
onderzocht aan de hand van twee testen. De ‘Social Dysfunction and Aggression
Scale (SDAS). Dit is een test die patiënten zelf in kunnen vullen of kan worden
afgenomen door zorgverleners. Patiënten kunnen per stelling invullen in
hoeverre agitatie en/of agressie aanwezig is (0=niet aanwezig, 4=zeer
ernstig)(21). Ook kan gebruik gemaakt worden van de ‘Staff Observation
Agression Scale Revised’. Dit is een test die medewerkers invullen over agressie
met betrekking tot patiënten. Er kan worden ingevuld hoe de agressie ontstond,
wat het doel van de agressie was en wat de consequenties waren. Zo kan een
oplopende spanning eerder gesignaleerd worden, omdat de situatie van de
vorige keer is geregistreerd. Op die manier kan er snel en effectief worden
ingegrepen (22).
39
WELKE INVLOED HEEFT HET WERKEN ZONDER VERPLEEGPOST OP DE
RELATIE EN COMMUNICATIE TUSSEN ZORGVERLENERS EN PATIENTEN
ONDERLING?
Er is één onderzoek gevonden die van toepassing is op deze deelvraag. Op de
afdeling waar dit toegepast is, is het glas verwijderd voor de verpleegpost. Dit
betekent dat er een open ruimte ontstond tussen de zorgverleners en patiënten.
De communicatie tussen de zorgverleners en de patiënten verbeterde evenals de
sfeer op de afdeling(15).
Elk mens heeft een eigen interpersoonlijke communicatie die voor een deel te
toetsen is. Dat kan door middel van de Cahart of Interpersonal Reactions in
Closed Living Enviroments (CIRCLE, uit 1996) en de Impact Message Inventory
(IMI, uit 1987). Het is van belang dat zorgverleners op de hoogte zijn van hun
eigen interpersoonlijke gedrag, maar ook van het interpersoonlijke gedrag van
de patiënt. Hierdoor kan een zorgverlener zijn/haar reactie bij bepaald gedrag
inschatten en inspelen op de patiënt. Hierdoor wordt de kans op
miscommunicatie verkleind en dit heeft tot gevolg dat agressief gedrag afneemt
(23,24).
7.4.4 PRAKTIJK ONDERZOEK
WELKE ASPECTEN VAN DE OMGEVING DRAGEN BIJ AAN EEN VEILIG EN
GEZONDHEID BEVORDEREND LEEFKLIMAAT?
In het boek ‘’Leefklimaat in de klinische forensische zorg’’ worden vier
elementen beschreven waarmee de kwaliteit van het behandelklimaat op een
leefgroep gemeten kan worden:
● ondersteuning
● groei
● repressie
● sfeer
Van deze vier elementen hebben ondersteuning en groei de meeste invloed op
het behandelklimaat. De zorgverleners die dagelijks op de afdeling aanwezig zijn
40
hebben in hoge mate invloed op deze vier elementen. Door de patiënt
ondersteuning te bieden, maar niet op te dringen, doelen in kleine stapjes op te
delen, consequent de regels uit te leggen en deze toe te passen om structuur en
veiligheid te bieden wordt aan al deze elementen gewerkt (2).
WELKE THEORIEEN ZIJN ER BESCHIKBAAR OVER EEN VEILIG EN GEZONDHEID
BEVORDEREND LEEFKLIMAAT?
Ook is er onderzoek gedaan naar verschillende theorieën die een veilig en
gezond leefklimaat bevorderen. Dit zijn de volgende theorieën:
-
High & Intensive Care model (HIC)
-
Planetree Model
-
Healing Environment
-
Oazis
Het HIC model is het concept dat het meest benoemd wordt in de verschillende
interviews die zijn afgenomen. Het HIC model is een relatief nieuw concept voor
kortdurende klinische opname in de GGZ, dat op dit moment door diverse GGZ
partners gezamenlijk wordt ontwikkeld. Het terugdringen van dwang en drang
en de patiënt de regie over zijn eigen bestaan laten herwinnen, staan binnen het
HIC concept centraal (25,26).
Het uitgangspunt van het HIC model betreffende het leefklimaat is dat een
gezonde omgeving zoveel mogelijk bijdraagt aan herstel. Principes van Healing
Environment op basis van normen van Oazis worden gehanteerd (26).
Volgens het Planetree zorgmodel levert de architectuur een belangrijke bijdrage
aan de gezondheid, hierin wordt uitgegaan van de principes van het Healing
Environment. Verpleegposten met grote glazen wanden kunnen worden
verwijderd om de betrokkenheid van patiënten en hun familie te stimuleren
(11,12).
Het uitgangspunt van Healing Environment is dat de patiënt centraal staat en dat
iemands leefomgeving een positieve invloed kan hebben op het welzijn, herstel
41
en functioneren in het algemeen. De directe omgeving van de patiënt, zoals het
gebouw, dienen zoveel mogelijk aan te sluiten bij de behoeften en mogelijkheden
van patiënten en hun naasten (27,28).
Oazis is een Nederlandse onderneming die onderzoek doet en advies geeft aan
een zorgaanbieder om een zo optimaal mogelijk leefklimaat te creëren binnen
verschillende zorg instellingen (28,29).
HOE WORDT DE PRIVACY VAN DE PATIENT GEWAARBORGD OP EEN AFDELING
WAAR GEEN VERPLEEGPOST AANWEZIG IS?
Door het verwijderen van de verpleegpost en het verplaatsen van de computers
naar de afdeling is de voorspelling dat patiënten persoonlijke gegevens van
elkaar kunnen opvangen.
De Grondwet, het Europese Verdrag voor de Rechten van de mens (EVRM), de
Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ), de
Beginselenwet Verpleging ter Beschikking Gestelde (BVT), de Wet Bescherming
Persoonsgegevens (WBP), de Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (Wet
BIG) en het ‘’Reglement verwerking van gegevens van cliënten binnen Arkin’’
hebben betrekking op de privacy van een patiënten die zijn opgenomen bij de
KIB in Amsterdam.
Het ‘’Regelement verwerking van gegevens van cliënten binnen Arikin’’ is
gebaseerd op de wet WGBO, wet BOPZ, wet BIG en de WPB. Ook is in dit
regelement artikel 10 van de Grondwet opgenomen. Deze beschrijft dat “Ieder
heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op
eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.” (30). In artikel 8 van het EVRM
wordt het recht op eerbieding van de persoonlijke levenssfeer erkend. Dat wil
zeggen dat er voorkomen moet worden dat door het verwerken en verstrekken
van gegevens privacy van iemand onaanvaardbaar wordt geschonden (31). Op
grond van artikel 88 van de Wet BIG hebben verpleegkundige een medisch
beroepsgeheim. Dit houdt in dat een verpleegkundige geen gegevens van een
patiënt aan anderen mag verstrekken (32).
42
Op de KIB wordt gewerkt met een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) en een
papieren dossier. Het is van belang dat zorgverleners verantwoord omgaan met
privacy gevoelige informatie van de patiënten die zijn opgenomen. Het is niet
toegestaan dat opgenomen patiënten inzage hebben in het dossier van een
andere patiënt, mits deze daar wettelijk toestemming voor heeft gegeven. Dit
zelfde geldt voor het mondeling verstrekken van patiënt vertrouwelijke
informatie (32).
43
8. DISCUSSIE
In dit hoofdstuk wordt per onderwerp beschreven wat knelpunten kunnen zijn. De
onderwerpen die hier onder zijn genoemd geven samen antwoord op de
hoofdvraag van dit onderzoek.
8.1 LEEFKLIMAAT
De presentie theorie wordt eenmaal genoemd in de interviews, maar deze blijkt
na nadere bestudering vooral een theorie om als zorgverlener contact te maken
met patiënten (13). Deze theorie heeft minder betrekking op het leefklimaat. Het
HIC model is op dit moment de meest gebruikte theorie. Het Planetree model
heeft in de ogen van de opdrachtnemers meerdere raakvlakken met het HIC
model (11,12,25,26). Bij het ontwerpen van het leefklimaat wordt bij beide
theorieën het Healing Environment genoemd.
Het Planetree model wordt in de diverse interviews niet benoemd, dit model lijkt
te zijn ingehaald door het recentere HIC model. Het HIC model benoemt
daarnaast expliciet het terugdringen van dwang en drang, een wens die tijdens
de diverse interviews meerdere malen terugkwam.
Een open verpleegpost lijkt op verschillende gebieden te verkiezen boven een
gesloten verpleegpost. Een open verpleegpost wordt in de literatuur
geassocieerd met positieve psychologische-, gedragsmatige-, en sociale effecten
(14). Uit de interviews die de opdrachtnemers afgenomen hebben blijkt dat het
verwijderen van de verpleegpost over het algemeen een positief effect heeft
(bijlage 2-5).
De positieve invloed van meer patiëntencontact wordt door alle instellingen
benoemd. Het algemene gevoel is dat de veiligheid op de afdeling toeneemt,
maar dit kan niet met cijfers onderbouwd worden. Zorgverleners dienen er alert
op te zijn dat patiënten geen inzicht hebben in elkaars dossier. Op het moment
dat er gestart wordt met verpleegpost vrij werken is het nog discutabel of
laptops of desktop pc’s de voorkeur hebben (bijlage 2-5).
44
8.2 PRIVACY
Aan de hand van de interviews die zijn afgenomen bij de verschillende BP
afdelingen is gebleken dat het voorkomt dat patiënten meekijken als een
zorgverlener aan het rapporteren is over een andere patiënt. Het zou kunnen dat
een patiënt hierdoor privacy gevoelige informatie opvangt van een ander.
8.3 VEILIGHEID
Er kan niet met cijfers worden aangetoond dat het verwijderen van de
verpleegpost ervoor zorgt dat agressie onder patiënten afneemt. Een dreigende
situatie kan eerder worden gesignaleerd en de intensiteit van de escalatie neemt
af, omdat er eerder kan worden ingegrepen door de zorgverleners. Een ander
punt is dat de rest van de patiënten in de gaten kunnen worden gehouden, en
dus gestuurd/geholpen kunnen worden, door de zorgverleners (bijlage 2-5).
Er is geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat het aantal incidenten afneemt
na het verwijderen van de verpleegpost op een psychiatrische afdeling. Wel is
vroeg signalering een belangrijk punt wat naar voren is gekomen in het BP
onderzoek (bijlage 2-5).
8.4 RELATIE EN COMMUNICATIE
Het is niet duidelijk wat voor een invloed het werken zonder verpleegpost heeft
op de relatie tussen patiënten onderling. Volgens het afgenomen interview bij
Dimence, Almelo heeft dit geen gunstige invloed op de patiënten, omdat zij
elkaar negatief lijken te beïnvloeden (bijlage 3). De andere instellingen hebben
hier niks over genoemd.
Zowel uit de interviews als uit de literatuur komt naar voren dat een hoge mate
van contact tussen patiënten en zorgverleners op een verblijfsafdeling voor
psychiatrische patiënten positieve effecten heeft op de patiënten (14,15,17,
bijlage 2-5). Hiervan zijn geen cijfers beschikbaar, maar in de interviews is het
vermoeden uitgesproken dat door het verwijderen van de verpleegpost het
aantal incidenten afneemt. Dit doordat onrust bij een patiënt eerder gesignaleerd
kan worden en er eerder interventies kunnen worden toegepast (bijlage 2-5).
45
9. CONCLUSIE
Er wordt in dit hoofdstuk een antwoord gegeven op de hoofdvraag:
Met welke aspecten moet er rekening worden gehouden om zorgverleners veilige
patiëntenzorg te laten verlenen op een hoog complexe psychiatrische afdeling van
de KIB in Amsterdam wanneer er geen verpleegpost op de afdeling aanwezig is?
Na zowel Best Practice onderzoek als literatuur onderzoek kan geconcludeerd
worden dat privacy, veiligheid en communicatie de drie belangrijkste aspecten
zijn waarmee rekening moet worden gehouden wanneer de verpleegpost op een
hoog complexe psychiatrische afdeling
van de KIB in Amsterdam wordt
verwijderd.
Door de Zuiderpoort in Haarlem en de Rivierduinen in Oegstgeest is expliciet
benoemd dat het werken zonder verpleegpost geschikt is voor de KIB (bijlage 25). Volgens deze instellingen is juist bij de complexe patiënten populatie van de
KIB vroeg signalering belangrijk.
Er kan geconcludeerd worden dat het verwijderen van de verpleegpost op de
KIB te implementeren is, omdat de KIB over meer middelen beschikt dan de
instellingen van de Best Practice. Bijvoorbeeld meer personeel, meer in te
schakelen disciplines om de patiënt te behandelen en de moderne faciliteiten van
het gebouw.
9.1 LEEFKLIMAAT
De volgende aspecten kunnen bijdragen aan een gezondheid bevorderend
leefklimaat:
-
Een hygiënische omgeving (15).
-
De luchtkwaliteit.
-
De aanwezigheid van natuurlijke elementen.
-
Een omgeving met veel ramen.
-
Uitzicht op de natuur (14-18).
46
De plaats waar meubels zijn neergezet op een afdeling heeft invloed op de mate
van sociale interactie, desoriëntatie en gedragsproblematiek (14,15). De mate
waarin patiënten hun behoefte aan privacy kunnen bevredigen en drukte
ervaren op een afdeling blijkt veel invloed te hebben op de mate waarin
patiënten het leefklimaat als prettig ervaren (14,15,17).
9.2 PRIVACY
Er zal extra rekening moeten worden gehouden met de privacy van de patiënt op
het moment dat de verpleegpost op de KIB zal worden verwijderd. Het is volgens
de wet niet toegestaan om persoonlijke gegevens van patiënten te delen met
personen die daar niet bevoegd voor zijn (31).
Op een afdeling waar computers/laptops op de afdeling aanwezig zijn moet er
rekening mee worden gehouden dat deze niet beschikbaar en toegankelijk zijn
voor patiënten en andere personen. Er zal sprake moeten zijn van beveiliging en
de computer zal met een snelle en makkelijke handeling moeten zijn te
vergrendelen om deze vervolgens onbeheerd achter te kunnen laten.
9.3 VEILIGHEID
Uit onderzoek is gebleken dat er frustratie bij patiënten kan ontstaan wanneer er
geen zorgverlener op de afdeling aanwezig is. Deze frustratie kan leiden tot
agitatie en agressie (19). Ook vinden relatief veel incidenten plaats rond de
verpleegpost. De incidenten die in de woonkamer plaatsvinden zijn voor een
groot deel tussen patiënten onderling. De incidenten die plaatsvinden voor de
verpleegpost zijn gericht op de zorgverleners (19).
Er kan geconcludeerd worden dat een dreigende situatie eerder kan worden
gesignaleerd en dat om deze reden de intensiteit van de escalatie afneemt, omdat
er eerder kan worden ingegrepen door de zorgverleners.
9.4 RELATIE EN COMMUNICATIE
Na het verwijderen van glazen delen van de verpleegpost op een psychiatrische
afdeling zijn significante positieve psychologische, gedragsmatige en sociale
effecten gevonden. Patiënten komen minder vaak met verzoeken bij de
47
zorgverleners en negatieve overtuigingen van patiënten nemen af. De algehele
sfeer op de afdeling verbeterd en er was een toename in de communicatie tussen
zorgverleners en patiënten (14).
48
10. AANBEVELINGEN EN ZORGINNOVATIE
10.1 AANBEVELINGEN
De aanbeveling van de opdrachtnemers aan de opdrachtgever is om de
verpleegpost te verwijderen.
Dit naar aanleiding van de resultaten van het Best Practice onderzoek, het
ondersteunende literatuuronderzoek en het praktijkonderzoek. Hier onder worden
de aanbevelingen per onderwerp onderbouwd.
10.1.1 LEEFKLIMAAT
Zorgverleners kunnen samen met een patiënt zijn of haar rapportage schrijven.
Dit levert in de ogen van de opdrachtnemers een positieve bijdrage aan de
betrokkenheid van de patiënt bij de behandeling en zorgt voor een afname van
achterdocht (2,15, bijlage 2-5).
Er komt uit de literatuur naar voren dat het verwijderen van de glazen delen van
een verpleegpost zorgt voor een afname van negatieve overtuigingen bij de
patiënten en zorgt voor toename in de communicatie tussen patiënten en
zorgverleners (14).
10.1.2 PRIVACY
De privacy van patiënten is een punt waar extra aandacht aan besteed zal
moeten worden op het moment dat de verpleegpost verwijderd wordt van de
afdeling.
In de eerste plaats omdat patiënten makkelijker mee kunnen kijken met de
rapportage van andere patiënten. Op het moment dat patiënten hierop worden
aangesproken door zorgverleners is uit de interviews naar voren gekomen dat
patiënten hiernaar luisteren en stoppen met dit gedrag (bijlage 2-5).
49
Op het moment van een incident en een daaropvolgend alarm dienen
zorgverleners de desktop pc of laptop zodanig te vergrendelen dat patiënten
geen inzicht hebben in privacy gevoelige gegevens.
Patiënt gebonden informatie dient niet inzichtelijk te zijn voor personen die hier
niet bevoegd voor zijn (30,31).
Gesprekken over patiënten tussen twee of meerdere zorgverleners dienen in een
aparte ruimte achter een gesloten deur plaats te vinden (30, 31, bijlage 2-5).
10.1.3 VEILIGHEID
Op het moment dat de verpleegpost verwijderd is, blijkt uit de literatuur en de
interviews, dat het aantal incidenten vermoedelijk zal afnemen (14-16, bijlage 25).
In het geval van heftige agressie (waarbij hulp van buiten ingeschakeld dient te
worden) kan de gesprekruimte dienst doen als een ruimte waar zorgverleners
zich kunnen terugtrekken (bijlage 2-5).
10.1.4 RELATIE EN COMMUNICATIE
Tijdens drie van de vier interviews van het BP onderzoek is benoemd dat er
minder contact is tussen zorgverleners onderling wanneer er zonder
verpleegpost gewerkt wordt (bijlage 2,3,5). Het gaat om een afname van
informeel contact.
Het is daarom van belang dat er tijd wordt vrij gemaakt voor informeel contact
tussen collega’s, dit in het kader van teambuilding.
Er werd door verschillende BP instellingen aangegeven dat bezoekers en nieuwe
patiënten niet meteen onderscheid konden maken tussen zorgverleners en
patiënten.
Door middel van het dragen van naambordjes kunnen zorgverleners herkent
worden.
50
10.2 ZORGINNOVATIE
Het is niet mogelijk voor de opdrachtnemers om de zorginnovatie volledig te
implementeren,
dit
vanwege
het
korte
tijdsbestek
van
het
project
zorgverbetering. Er zijn aan de hand van de bevindingen van het BP onderzoek,
literatuuronderzoek en praktijkonderzoek vier aanbevelingen opgesteld door de
opdrachtnemers. Deze aanbevelingen zijn hieronder kort beschreven. Een
uitgebreidere beschrijving van de aanbevelingen is te vinden in het
Implementatieplan.
1. Het formeren van een werkgroep met daarin ten minste de opdrachtgever
en
medewerkers
van
de
afdeling
waar
de
zorginnovatie
geïmplementeerd gaat worden.
2. Voorlichtingsmateriaal ontwikkelen voor zorgverleners van de KIB om
hun kennis over het werken zonder verpleegpost te vergroten. Dit
voorlichtingsmateriaal dient aan te sluiten bij de vragen en onzekerheden
van de zorgverleners van de KIB. Hierin zullen ten minste de vijf
hoofdonderwerpen (leefklimaat, privacy, veiligheid en de relatie en
communicatie), rapporteren en de complexe patiëntenpopulatie van het
KIB benoemd moeten worden.
3. De medewerkers van de afdeling waar de pilot wordt gestart langs laten
gaan bij een instelling waar al zonder verpleegpost wordt gewerkt en de
medewerkers regelmatig de mogelijkheid geven om vragen te stellen en
onzekerheden te benoemen voordat de verpleegpost wordt verwijderd
4. De projectgroep doet een voorstel voor nieuw onderzoek waarbij dient te
worden bepaald welke invloed het weghalen van de verpleegpost heeft op
het aantal agressie incidenten.
51
11. LITERATUURLIJST
1. Rooijen S van, Neijmeijer L. Klinieken voor intensieve behandeling (KIB).
Trimbos Instituut. 2014
2. Helm P, Schafternaar P, Kroger U, Vliet J. Leefklimaat in de klinische
forensische zorg. Amsterdam: SWP; 2013.
3. Opzoeken: leefklimaat. URL: http://www.encyclo.nl/begrip/leefklimaat
(geraadpleegd 2014 mei 22)
4. Privacy - wat betekent het en hoe wordt het verstoord? URL: http://mens-ensamenleving.infonu.nl/sociaal/59388-privacy-wat-betekent-het-en-hoe-wordthet-verstoord.html (geraadpleegd 23 mei 2014)
5.
Wet-
en
regelgeving,
Wet
bescherming
persoonsgegeven.
URL:
http://wetten.overheid.nl/BWBR0011468/geldigheidsdatum_23-052014#Hoofdstuk2 (geraadpleegd 23 mei 2014)
6. Informatiepunt dwang in de
zorg,
Medisch beroepsgeheim. URL:
https://www.dwangindezorg.nl/rechten/patientenrecht/beroepsgeheim/gehei
mhoudingsplicht-van-de-zorgverlener (geraadpleegd 23 mei 2014)
7.
Betekenis
‘veilig’.
http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=veilig&lang=nn
URL:
(geraadpleegd
23
mei 2014)
8.
Betekenis
‘relatie’.
URL:
http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=relatie&lang=nn#.U39FoMatUpE
(geraadpleegd 26 mei 2014)
9. Relatie: definitie en betekenis. URL: http://www.ensie.nl/definitie/Relatie
(geraadpleegd 26 mei 2014)
52
10.
Communicatie:
definitie
&
betekenis.
URL:
http://www.ensie.nl/definitie/Communicatie (geraadpleegd 26 mei 2014)
11. Frampton SB, Charmel P. De patient op de eerste plaats, Mensgerichte zorg
volgens Planetree. Maarssen: Elsevier; 2009
12. Stichting Planetree Nederland. Planetree mensgerichte zorg, verschil maken
voor elkaar. Stichting Planetree Nederland; 2006
13.
Stichting
Presentie.
Wat
is
presentie?.
2011
URL:
http://www.presentie.nl/wat-is-presentie (geraadpleegd 2014 april 10)
14. Karlin BE, Zeiss RA. Best Practice: Environmental and Therapeutic Issues in
Psychiatric
Hospital
Design:
Toward
Best
Practices.
Psychiatr
Serv.
2006;57:1376-1378
15. Middelboe T, Schødt T, Byrsting K, Gjerris A. Ward atmosphere in acute
psychiatric in-patient care: patients’perceptions,ideals and satisfaction. Acta
Psychiatr Scand. 2001;3:212-219
16. Evans GW. The Built Environment and Mental Health. J Urban Health.
2003;4:536-555
17. Schaaf PS, Dusseldorp E, Keuning FM, Janssen WA, Noorthoorn EO. Impact of
the physical environment of psychiatric wards on the use of seclusion. Br J
Psychiatry. 2013;202:142-149
18. Gilburt H, Rose D, Slade M. The importane of relationships in mental health
care: A qualitative study of service users’experinces of psychiatric hospital
admission. BMC Health Serv Res. 2008;8: 92
53
19. Nijman HLI, Allertz WFF, Campo J á. Agressie van patiënten: een onderzoek
naar agressief gedrag van psychiatrische patiënten op een gesloten
opnameafdeling. Tijdschr Psychiatr. 1995;4:329-342
20. Nijman H, Allertz W, Boogaard van den,Chatrou E, Dassen M,Fleuren W,
Goertz T, Schinkel C de. Preventie van agressieve incidenten. Tijdschr Psychiatr.
1996;10:723-734
21. Wistedt B, Rasmussen A, Pedersen L, Malm U, Träskman-Bendz L, Wakelin J,
Bech P. The development of an observer-scale for measuring social dysfunction
and aggression. Pharmacopsychiatry. 1990;6:249-252
22. Nijman HLI, Palmstierna. Fifteen years of research with Staff Observation
Aggression Scale: a review. Acta Psychiatr Scand. 2005
23. Daffern M, Andrew D, Cookson A. Implications for the Prevention of
Aggressive Behaviour Within Psychiatric Hospitals Drawn From Interpersonal
Communication Theory. Int J Offender Ther Comp Criminol. 2012: 402-414
24. Leeuwen van ME, Harte JM. Violance against care workers in psychiatry: Is
prosecution justified. Int J Law Psychiatry. 2011
25. High & Intensive Care HIC. Home. 2014. URL: http://hic-psy.nl/
(geraadpleegd 2014 april 3)
26. High & Intensive Care HIC. HIC; anders denken, anders handelen. 2014. URL:
http://hic-psy.nl/hic/ (geraadpleegd 2014 april 3)
27. Beroepsvereniging Nederlandse Interieurarchitecten. Healing environment.
2011.
URL:
http://www.bni.nl/bni-magazine/magazine/healing-
environment.php (geraadpleegd 2014 april 10)
54
28. Oazis. Healing environment. 2014. URL: http://oazis.nl/oazis/healingenvironment/ (geraadpleegd 2014 april 10)
29. Oazis. Over Oazis. 2014. URL: http://oazis.nl/over-oazis/ (geraadpleegd
2014 april 10)
30. Diverse auteurs. Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden, Hoofdstuk
1: Grondrechten, artikel 10 privacy. 2008
31. Raad van Bestuur. Reglement verwerking van gegevens van cliënten binnen
Arkin. Ten behoeve van de verwerking van persoonsgegevens van cliënten. 2012
32. College Bescherming Persoonsgegeven. Geheimhouding van medische
gegevens. Informatieblad 33A, 2011.
55
12. BIJLAGEN
BIJLAGE 1: UITWERKING INTERVIEW ZORGVERLENERS KIB
Interviews Kliniek Intensieve Behandeling te Amsterdam op 20 maart
2014
De interviews zijn anoniem afgenomen.
Interviewer: Huib
INTERVIEW 1. MET SOCIAAL PEDAGOGISCHE HULPVERLENER
Interviewer: Dus wat zal jij er van vinden als het kantoor zal worden verwijdert
hier op de afdeling en dat je al je werkzaamheden op de groep gaat verrichten?
Medewerker: Nou ik ben er niet zo een voorstander van omdat je met 9 cliënten
zit. Als je het werk van een cliënt gaat zitten maken dan kan een ander gewoon
mee kijken, dat dat vind ik niet oke. Daarbij als er een incident is dan moet je snel
kunnen opstaan en je werk laten liggen en dan ligt het dus gewoon onbeheerd op
de afdeling. En daarnaast vind ik ook dat je als verpleegkundige of
groepsbegeleiders een plek moet hebben waar je je kan terugtrekken, op
momenten dat er incidenten zijn en niet ergens op een kamertje snel moet
rennen waar je door niemand wordt gezien.
INTERVIEW 2. MET VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Nou we hebben eigenlijk een vraag. Wat zal je er van vinden als het
kantoor weg zal gaan. En je alle werkzaamheden op de afdeling moet doen
tussen de patiënten?
Medewerker: Ja (lacht) nou dat is.. nou oke dat is nog al een ingewikkelde vraag
opzich. Ik zou het wel voor eh de cliënten fijn vinden dat het een wat meer
huiselijke sfeer creëert en eh je bent veel dichterbij. Maar ik denk dat de
doelgroep die wij hebben eh het wel lastiger maakt om alleen op een huiskamer
te werken. Want eh soms is het gewoon belangrijk dat je situaties goed kan
bespreken met elkaar en daar eh is dan de ruimte niet voor. Want ik bedoel eh
informatie die je over cliënten bespreekt met je collega’s dat is in principe
vertrouwelijke informatie en gaat andere cliënten niks aan. Eh wel zou ik het
heel erg fijn vinden als we op een of andere manier gedwongen worden om toch
meer op de groep te zijn. Maar ik vind wel echt dat we een ruimte moeten
hebben waar we zonder dat het al te opvallend is en zeker gewoon dingen
moeten kunnen bespreken.
INTERVIEW 3. MET GROEPSBEGELEIDER
56
Interviewer: Dus uhm wat zou jij er van vinden als de verpleegpost uhm weg zou
gaan dat je al je werkzaamheden op de groep zou moeten doen?
Medewerker: Uhm het positieve gedeelte er van vind ik uh is te verdedigen je
hebt meer interactie je bent bereikbaarder voor eh voor de cliënten. Je, je voelt
de sfeer aan omdat je er bent. Je je hebt wat meer directe interactie eh dat
voorkomt ook heel vaak problemen. Als mensen ruzie met elkaar hebben dan
doen zij dat op een andere manier als er iemand bij is dan wanneer die van
kantoor moet komen, daar ben ik van overtuigd. Daar ben ik opzich voor. Uhm
het praktische probleem is dat je natuurlijk vaak dingen moet overleggen over de
cliënten dat kan je niet op de afdeling doen en je wil uhm je rapportage niet voor
iedereen inzichtelijk maken en een cliënt die over je schouder mee leest in in
uhm de rapportage is gewoon ongewenst. Volgende is als je in moet grijpen je
krijgt een alarm situatie. Of uhm je uhm krijgt een actie op een uhm daad waar je
direct mee aan de gang moet en je rapportage staat open. Dan verlies je tijd aan
je moet je gegevens niet open laten staan, dus je moet het eerst en dus het kan
ook nog onveiligheid uhm te werk stellige. Ik ik ben er, ik zou er meer voor zijn
een quotum in te stellen dus minimaal een hulpverlener op de afdeling
standaard, dan dat je zegt we gaan dat kantoor weghalen en verplaatsten het
standard naar de afdeling. Omdat er in de uhm in de praktijk gewoon te veel uhm
problemen voor zijn.
Interviewer: Oke
Medewerker: Dus eigenlijk vind ik het gewoon kut, het is een kut idee.
INTERVIEW 4. GROEPSBEGELEIDER
Interviewer 1: Nou wat zou jij er van vinden als het kantoor wordt verwijdert op
de afdeling waardoor je al je al je werkzaamheden op de afdeling gaat doen?
Medewerker: Uhm wat zal ik daar van vinden. Uhm nou als je als je het echt heel
snel moet gebeuren dan zal ik daar een beetje van schrikken, en ik denk oke
misschien moeten we een uhm voorbereiding, grote voorbereiding,
informatiedagen plaatsvinden en nog een bezoek bij een afdeling waar het wel
werkt om contact te maken met het gene dat wel werkt in z’n setting en wat niet.
En daar haal ik van z’n dag of informatie dag of bezoek bij andere afdelingen kan
ik betere inzicht hebben over hoe deze vraag te beantwoorden.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: want dit is voor mij heel abstract en ik zal en ik kan mij op dit
moment niet voorstellen dat wij zonder kantoor gaan werken. Dus daarom is het
antwoord op je vraag..
Medewerker: Nee dat is gewoon nee daar heb geen genoeg inzichten over. Ik
weet dat uhm ja we schrokken ook van het feit dat wij in de nacht dat we de
57
deuren niet meer op slot mochten doen. En dat was heer erg dat was een jaar of
6 met heel veel informatie voor iedereen tot dat wij het echt letterlijk hebben
gedaan op de afdelingen. Maar het was heel erg eng voor iedereen. En voor mij
dus ook. Maar uhm we hadden heel veel informatie een afspreek punt waarmee
we met alle vragen konden komen bij deze persoon terecht en er kwam video’s
en overleg, heel veel overlegdagen en uhm presentaties erover wat de voordelen
en nadelen wat daarbij ja uhm toch besloten om daarmee verder te gaan. En het
is eigenlijk een succes. Ik sta er heel erg open voor. Maar ik wil meer inzicht
hebben.
Interviewer 1: Ja zeker, we zijn nu eigenlijk alleen aan het kijken of het voor de
KIB mogelijk is omdat het natuurlijk een complexere doelgroep is dan de meeste
psychiatrische instellingen die het al wel hebben geïmplementeerd.
Interviewer 2: Of het nog steeds veilig is dan.
Medewerker: Onze groep is heel erg verandert, want dan met jou jij hier had
gewerkt tot nu toe heel veel verandert is je ziet nieuwe gezichten, deze groep
heeft hele andere dynamiek dan de groep in de tijd dat jij hier werk was. Ze zijn
meer en zoeken meer grenzen dat is heel andere dynamiek en ik denk hoe zal dat
werken met deze specifieke groep voor mij is iets van uhm ik ben echt benieuwd
hoe dat zal kunnen werken.
Interviewer 1: Waar denk je dan aan als je, na ja als je het je voorstelt als het
kantoor er niet meer zal zijn? Denk je dan uhm is er dan angst of uhm
Medewerker: Op dit moment zoals ik het nu voel dan is het wel een soort
onzekerheid van hoe zal het in het werkproces gaan uhm op dagelijkse
processen zeg maar. Maar ik sta er open voor want ik weet uhm ik heb gewerkt,
hiervoor heb ik gewerkt in de LIZ en daar werkte zijn afdelingen met
resocialisatie en daar is alles open en daar kan je gewoon komen en gaan en
doen wat je wilt en het kan. Dus ik uhm alleen maar ik heb niet genoeg gegevens
in huis om te weten hoe en waarin. Het kijkt mij te gek als het kan.
INTERVIEW 5. VERPLEEGKUNDIGE EN MEDEWERKER CONSULTTEAM
Interviewer: Wat zou je er van vinden als het kantoor weg zou worden gehaald
op de afdeling?
Medewerker: Heb je het dan over bij ons, uitstroom?
Interviewer: Over het hele KIB
Medewerker: Hele KIB?
Interviewer: Ja
58
Mederwerker: Het lijkt me wel goed, maar ik zou dan wel willen dat de
gespreksruimte blijft bestaan. Wel dat je een plekje hebt op de afdeling waar je je
kan terug trekken, ook als team. En waar je met elkaar in gesprek kunt over
dingen wat privacy gevoelig is. En dat de dossiers netjes opgeborgen zijn, waar
niet jan en alleman bij kan, medicatie ook natuurlijk. Verder zie ik het nut van het
kantoor niet.
Interviewer: En kwa rapporteren? Computerwerkzaamheden?
Medewerker: Ja dat vind ik wel lastig, want dat gaat om privacy gevoelige
materie. Dan moet je met de cliënten afspreken van joh als ik bezig ben, is het
niet de bedoeling dat je met me mee gaat kijken. Het voordeel is weer dat je
iemand naast je kan zetten en ‘Zullen we samen je rapportage schrijven’? Dat
vind ik dan wel weer, ja daar heb ik niet zo’n zicht op van hoe dat er dan uitziet.
Maar dat privacy gevoelige vind ik wel belangrijk.
INTERVIEW 6. MET VERPLEEGKUNDIGE EN LID VAN ÉÉN OP ÉÉN TEAM
Interviewer: Wat vinden je er van als we het kantoor zullen verwijderen en alle
werkzaamheden dus naar de afdeling worden verplaatst?
Medewerker: Ik ben voor
Interview: En waarom?
Medewerker: Uhm, ik denk dat alles veel meer in de openbaarheid is en dat
cliënten zich veel veiliger voelen. Voor kantoor horen we vaker cliënten praten
met elkaar en vragen dan ‘Zijn ze over mij aan het praten?’’ ‘’Waar zijn er nu
meer mensen?’’ ‘’Waarom staat die er nou bij, die is er nooit bij?’’ Volgens mij is
dat heel onprettig. En ik heb op een werkplek wel eens gerapporteerd op de
afdeling, dat is echt… Waar iedereen hier bang voor is, namelijk dat mensen met
je mee gaan lezen, dat gebeurt helemaal niet. Ik heb die ervaring niet en je krijgt
juist leuke gesprekken, omdat mensen vragen: ‘’Ben je over mij aan het
schrijven?’’ Antwoord: ‘’Ja…” “Wat schrijf je dan?” Antwoord: “Wat vind jij dat ik
moet schrijven?” Ik heb daar juist hele leuke ervaringen mee, op plekken waar
dat gebeurd en waar ik gewerkt heb.
Interviewer: Oke, en daar hadden ze dan nog wel een kantoor?
Medewerker: Ja, die hadden wel een kantoor, maar die was meer op afstand van
de groep, waardoor je meer gedwongen wordt om er te zitten. Hier is het heel
verleidelijk, want je ziet de hele afdeling.
Interviewer: Ja
Medewerker: He, dus de plekken waar ik heb gewerkt was het meer zoals hier. Je
gaat niet hier zitten als je eigenlijk niet ziet wat er gebeurd.
59
INTERVIEW 7. MET TWEE VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Wat vinden jullie ervan als het kantoor weg zou worden gehaald? En
je dus alles tussen de patiënten op de afdeling zou moeten doen?
Medewerkers: Inclusief rapporteren, overleg, alles?
Interviewer: Eventueel
Medewerker 1: Ja, ik ben daar geen voorstander van
Medewerker 2: Nee, ik ook niet
Interviewer: En waarom niet?
Medewerker 2: Omdat je anders over de patiënten gaat praten waar ze bij zitten
Medewerker 1: Ook, en ik vind juist ook dat je met deze afdeling, deze doelgroep
dat je je juist even moet kunnen terug trekken om even op sommige momenten
tot rust te komen. Om je zelf even te herpakken. Dat je even een momentje voor
jezelf hebt. En als je geen kantoor meer hebt dan is daar geen ruimte voor, dan
ben je continu in het oog van de patiënten. En voor hun is dat natuurlijk wel
weer goed, er is dan altijd een aanspreekpunt en ook een mens. Maar je moet wel
af en toe je kunnen terug trekken.
Medewerker 2: Maar het is niet haalbaar, want ik denk dat heel veel mensen ook
heel wantrouwend zijn. Dus hoe moet je dan voor bespreken bij acties? En als de
situatie uit de hand loop, hoe moet je dan je terug trekken voor je eigen
veiligheid? En voor je andere collega’s? Dat is echt wel een heel groot probleem.
Ik kan me voorstellen dat de sociale psychiatrische afdelingen, dat daar het
kantoor best opgeheven kan worden en dat je patiënten medeverantwoordelijk
kunt maken voor hun eigen behandeling. En dan kun je ook met hun over de
behandeling praten omdat zij veel meer verantwoordelijkheid aan kunnen. Maar
dat is hier niet het geval. En het zou heel erg tegen de behandeling in zijn om
over patiënten te gaan praten waar ze bij zijn terwijl ze al denken dat wij niet te
vertrouwen zijn. Of dat er spionage achtige dingen, of ja bij mensen die
schizofreen zijn probeer je juist het vertrouwen te winnen. Als je dan over ze
gaat praten, nee, ik zie dat absoluut niet voor me.
Interviewer: Oke, duidelijk.
INTERVIEW 8. MET VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Hoe zou jij het vinden als het kantoor zou worden verwijderd? En
dat je dus al je werkzaamheden op de afdeling gaat verrichten?
Medewerker: Nou, ja, niet prettig. Voor mij zou het niet prettig zijn. Het kantoor is
niet alleen de plek waar je alle administratieve dingen doet, maar ik denk dat het
in de setting van het KIB soms ook even is om op te laden. Want als je op de
afdeling bent, dan ben je ook toegankelijk tot elke vraag. Ik snap dat het goed is
60
en fijn, maar wij zijn ook maar mensen. En af en toe moet je jezelf ook wel even
kunnen terug trekken. Sommige mensen die roken ook aan de andere kant, puur
om je even terug te trekken. Je hebt banen waar je even 30 minuten weg kan om
te roken of lunchen of what ever, maar op papier hebben we pauzes en zouden
we dat moeten doen, maar in de werkelijkheid is dat gewoon niet mogelijk. Dus
ik zou me ook niet kunnen concentreren. Er gebeurt gewoon heel veel, waardoor
ik het moeilijk zou vinden om bijvoorbeeld te moeten rapporteren, of ander
soort type dingen. Ik snap dat er misschien een laptop zou kunnen komen, dat je
misschien met een laptop op de afdeling… Maar dat mijn hele kantoor verdwijnt,
ik denk dat ik en bijna de helft van mijn hele team dat niet prettig zou vinden. Ik
weet dat het een tendens is, dat het er aan zit te komen, dat men dat graag wilt.
Maar ik denk dat zoals met meerdere trends hoef je niet op alles in te springen.
Interviewer: Oke, bedankt, duidelijk. Dat was het
INTERVIEW 9. VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Wat zou jij er van vinden als het verpleegkundig kantoor
weggehaald zou worden en je al je normale werkzaamheden op de groep zou
moeten doen.
Medewerker: Ik begrijp in essentie het doel ervan maar ik denk dat met dit soort
afdelingen zoals een KIB dat je een plek moet hebben waar je je terug kunt
trekken in het geval van escalatie.
Als dat wegvalt… de patiëntenpopulatie is te zwaar om kantoorloos te werken.
Dat kan ik me heel goed voorstellen bij een open afdeling of een gesloten afdeling
maar hier zie ik het niet zitten. Dan neem je een stukje veiligheid dat we nog
hebben ook nog weg.
Interviewer: Dus het is puur vanuit veiligheidsopzicht en terugtrekken eigenlijk?
Medewerker: Ja, om je terug te trekken als het fout gaat, want ik ben al veel op de
afdeling en dat vind ik ook fijn. Het is voor mij niet een plek van waar ik aan het
werk ben, dat is waar ik de dingen regels zoals papierwerk of dingen uitzoeken
en voor de rest houd ik ervan om op de afdeling te zijn. Maar ik wil gewoon een
plek hebben dat op het moment dat tafels door de lucht vliegen of stoelen
richting kantoor gaan dat ik nog een barrière ertussen heb. Ik heb dat zelf al
meegemaakt, dat ik heel blij was dat er wat tussen zat omdat het anders heel
anders was gegaan. Dat is niet eenmalig maar dat is veelvuldig geweest. Dus als
ze met een heel goed concept komen hoe er verder gede-escaleerd kan worden,
ook meer trainingen gaan geven en dat soort zaken dan wordt het een
bespreekbaar punt. Maar het kantoor weghalen zonder daar ook het team verder
te specialiseren hoe dan te handelen…. Dus eerst met een heel goed plan komen
hoe het werk verandert dan zou ik flexibeler zijn maar op dit moment zeg ik nee.
INTERVIEW 10. MET SOCIAAL PEDAGOGISCHE HULPVERLENER
61
Interviewer: Wat zou jij ervan vinden als het kantoor weg word gehaald?
Medewerker: Nou weetje sowieso is het natuurlijk wel een hele verandering. Ik
weet het niet. Ik heb op de spaarnerpoort… daar weet ik ook dat ze het kantoor
weg wilde halen. Dan kregen we laptops en gingen op de groep zitten, daar vond
ik het sowieso niet werken. Je zit daar met je laptop, je word weggeroepen en
moet dat ding weer meenemen en… dus het is meer ook van wat… hoe zien jullie
dat dan voor je als het kantoor weggaat. Hoe zie je het voor je? Ik weet het niet.
Interviewer: Oke, nou wij eehm, wat ik weet is bij zuiderpoort doen ze het al, in
Haarlem. Daar hebben ze een balie met daarin computers en op het moment dat
ze weg worden geroepen dat drukken ze die computer uit, het is noodknop
zullen we maar zeggen en dan valt het scherm weg. Dat hebben ze daar als
oplossing…
Medewerker: Ja weetje het is sowieso… al de verandering zijn natuurlijk dat
mensen zeggen van: O nee alstjeblieft niet. Maar ja hoe sta ik er tegenover… Als
er goed over nagedacht word, ook over de gevolgen en over hoe het er dan uit
gaat zien dan is het wel het proberen waard.
Interviewer: Oke, dus je bent niet tegen? Maar er moeten wel duidelijke
instructies zijn…
Medewerker: Nee, ja inderdaad. Er moet wel goed over nagedacht zijn van hoe zie
je dat dan voor je qua rapporteren of andere dingen en het is hier natuurlijk…
Hier gebeurt heel veel. Op het moment dat het even niet goed gaat trek je je even
terug, even met collega’s over hebben. Hoe moeten we dit nu aanpakken en dit
en dit en dit… En dat zal dan wel wennen zijn want dan kan je dat voor mijn
gevoel wel minder doen, dat overleggen. Dat is voor mij wel iets dat belangrijk is
in dit werk, vind ik dan.
INTERVIEW 11. MET VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Wat zou je ervan vinden als het kantoor weggehaald zo worden?
Dus als je alle werkzaamheden bij de patiënt op de afdeling moet doen.
Medewerker: Eehm goed maar op de KIB wil ik het niet. Je hebt het nu over hier
he? Ja wat moet ik…. Nou, het is wel… Ik weet niet of dat kan. Dat weet ik… Ik
denk dat je een open afdeling moet hebben al weet je wel, echt alles moet open
zijn dan zou het wel kunnen maar niet hier op de KIB nee. Nee, ik heb er gelukkig
wel mee gewerkt dus ik weet wel hoe het werkt en het is heel goed om te doen,
het kan ook heel goed maar op de KIB is een stap te ver denk ik. Ja.
Interviewer: En welke belemmeringen zie je dan voor je om het niet te doen?
Medewerker: De belemmeringen zijn als je een stoel naar je hoofd krijgt of
planten of eehm… dat je niet weg kunt vluchten. Eigenlijk, het kantoor is ook een
beetje een vlucht veilige haven voor ons. Ja, ook al heeft de deur een vertraging
62
maar eehm ja. Je moet echt een plek hebben om te kunnen… of je moet een
andere veilig iets hebben, dan vind ik het ook goed.
Interviewer: In ieder geval een plek waar je je kunt terugtrekken? Snel
Medewerker: Ja, heel snel en hulp kunt vragen als… Dan is de KIB gewoon te
heftig, of de problematiek van de mensen.
Interviewer: Oke duidelijk
Medewerker: Maar het werkt heel goed. Zeker ja, ik werk ook maar 24 uur en ik
ben dus ook niet e-mail bij. Nu ben ik weer een paar dagen vrij geweest dus ja ik
kan natuurlijk al die dingen gaan lezen maar ja wat ik er nu mee opschiet… Niet
zo veel. Ik zit gewoon veel op de afdeling, veel beter. Dus als je je daar al bewust
van bent dan eehm ja… In plaats van achter de computer weg te duiken. Soms
moet het wel hoor maar mijn ervaring is dat dat ook best wel meevalt.
INTERVIEW 12. VERPLEEGKUNDIGE
Interviewer: Wat zou jij ervan vinden als het kantoor zou worden weggehaald
hier op de KIB?
Medewerker: Ik ben wel voor meer op de groep en qua kantoor mag het van mij
prima weg maar… Ik denk wel dat wij als verpleegkundig team een ruimte nodig
hebben waar we ons terug kunnen trekken op het moment dat er escalatie is. Je
werkt hier natuurlijk wel met de slechtste mensen van Nederland dus ik denk
wel dat er een ruimte moet zijn waar je naartoe kan. Dat hoeft van mij geen
kantoor te zijn als er maar wel iets is waar je naartoe kan.
INTERVIEW 13. MET AFDELINGSARTS
Interviewer: Wat zou jij ervan vinden als het kantoor zou worden weggehaald
hier op de KIB?
Medewerker: Als ik maar ergens een plek overhoud om 1 op 1 iemand te kunnen
spreken met een gesloten deur in het kader van privacy…
BIJLAGE 2: UITWERKING INTERVIEW ZUIDERPOORT
26 maart 2014 Interview bij kliniek Zuiderpoort (onderdeel van GGZ
Ingeest)
te
Haarlem
Interview met Bouke Blijnsdorp (afdelingsmanager open en gesloten
afdeling) en Elja (afdelingshoofd open afdeling)
63
Interviewer 1: Huib Dirks
Interviewer 2: Yente van der Staaij
Interviewer 3: Mieke Bosch
Medewerker 1: Bouke
Medewerker 2: Elja
Interviewer 1: ja. Wij hebben dus uhm, vanuit het KIB in Amsterdam uhm, deze
opdracht gekregen om te gaan onderzoeken of het mogelijk is om daar zonder
verpleegpost te gaan werken. Uhm nou hebben we in het begin, in beginsel naar
literatuur gezocht uhm, over het werken zonder verpleegpost. Het word in de
marge in sommige bronnen wel vermeld maar het is niet dat er hele artikelen op
internet staan over het werken zonder verpleegpost. En uhm nou ja nu gaan we
dus op verschillende locaties in Amsterdam, Haarlem, we hebben ook al in
Heerhugowaard, Leeuwarden lopen allemaal pilots of daar werken ze, de meeste
sinds 2012, zonder verpleegpost
Medewerker 1: Hm hm
Interviewer 1: Uhm, gaan we interviews afnemen en ja we hebben wat vragen
opgesteld die we aan u zouden willen stellen. Aan je zouden willen stellen.
Medewerker 1: Goed, ook in Leeuwarden dus?
Interviewer 1: Ja
Interviewer 2: Leeuwarden, we hebben ook nog Almelo Dimence.
Medewerker 1: Ja
Interviewer 3: En uhm bij
Interviewer 2: Heerhugowaard
Interviewer 3: Ja en uhm
Medewerker 1: Noord Holland Noord of zo is dat?
Interviewer 1: Ja dat is een jeugdzorg, was dat. Transfe, transf…
Interviewer 2: Transferium
Interviewer 3: En in Oestgeest toch?
Interviewer 2: Ja
64
Interviewer 3: Ja, Rivierduinen
Medewerker 1: Oke, nou leuk
Interviewer 3: Ja
Er word op de deur geklopt en medewerker 2 komt binnen
Medewerker 2: Hallo
Allen: Hallo
Medewerker 1: Nou he, we worden al opgenomen Elja.
Medewerker 2: Ojee, ik ga nog wel even een hand geven.
En interviewers stellen zich aan elkaar voor
Medewerker 1: Ja uhm, de introductie is al geweest. Het is een onderzoek een
eind/afstudeer opdracht. Ze gaan een aantal instelling langs voor uhm, in
opdracht van het KIB die graag zonder verpleegpost willen gaan werken en daar
waren we geëindigd.
Interviewer 1: Ja. Uhm de eerste vraag is meer een beetje een introductie. Uhm
hoelang werkt u hier al en wat is uw functie?
Medewerker 1: Aah uw functie… Het gaat niet lukken om dat dit gesprek nog naar
je om te buigen denk ik. Uhm ik ben de afdelingsmanager zoals dat dan heet van
de open- en de gesloten afdeling. Uhm en wij werken hier op de gesloten afdeling
sinds.. pffff… 2011? 3 jaar denk ik. 2011 of… begin 2011 of zo met verpleegpost
en op de open afdeling sinds 2013 (corrigeert zichzelf) 2012, eind 2012 of zo,
zoiets.
Interviewer 1: Oke en dan is het uhm… Want de volgende vraag, hoelang werkt u
zonder verpleegpost dan want dat is…?
Medewerker 1: O sorry 3, 3 jaar op de gesloten afdeling. dat is denk ik het meest
interessant.
Interviewer 1: Oke sinds 2011
Medewerker 1: Ja
Interviewer 1: En uhm met.. wat voor patiëntenpopulatie zit daar?
Medewerker 1: Daar zitten patiënten die zijn psychiatrisch in crisis en die worden
opgenomen daar omdat er een gevaar is voor zichzelf of voor hun omgeving
voortkomend vanuit die psychiatrie. En uhm, zitten daar dan met een
gedwongen maatregel. 95% van de gevallen denk ik en een enkeling die gaat er
vrijwillig naartoe. Dus uhm, ja dat zijn allerlei, allerlei ziektes uit het hele
spectrum. Ik denk dat…
65
Interviewer 2: Ja
Medewerker 1: Veel manische ontremmingen, suicidaliteit, depressies, uhm
psychose natuurlijk, schizofrene.
Interviewer 1: Ja, oke. En hoe zijn jullie op het idee gekomen om zonder
verpleegpost te gaan werken?
Medewerker 2: Dat is ontstaan tijdens het dwang en drang project, volgens mij is
daar toen onderzoek naar gedaan en deden ze dat in andere instellingen en toen
zijn wij het ook gaan doen. Even heel kort door de bocht, want dat is een lang
proces geweest, het was niet gemakkelijk maar…
Interviewer 1: Ja
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker 2: Is dat zo? Zeg ik dat goed?
Medewerker 1: Ik heb steeds in mijn hoofd dat wij de eerste instelling werden.
(lacht hardop) Dat is misschien helemaal niet waar. Volgens mij kwam Remi
ermee.
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Dat was de aandachtsfunctionaris dwang en drang toen en die zei:
Ja, de verpleegpost moet weg. En dat zong toen al een tijdje rond in psychiatrie
land.
Medewerker 2: Ja dat komt er natuurlijk uit voort, en dat is onderzoek gedaan en
dat merk je natuurlijk ook wel uit de praktijk dat hoe meer je op de afdeling bent,
hoe meer je signaleert en hoe sneller je kan ingrijpen enuh… Of kan voorkomen
dat er iets mis gaat. En vanuit die gedachten is toen gezegd: Als je dan niet het
kantoor hebt dan uhm…
Medewerker 1: ben je er. ja
Medewerker 2: Dan ben je er op de afdeling, dan voorkom je heel veel.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 2: Dus ik denk dat het vanuit die gedachten met name is ontstaan.
Interviewer 1: Oke…
Medewerker 2: Dat je veel meer ziet
Medewerker 1: Het is allemaal binnen de beweging om separeren terug te
dringen. Dus sneller erbij te zijn, zorgen dat de spanning niet oploopt, meer
contacten hebben ja. Inderdaad
Medewerker 2: Ja
66
Interviewer 1: En jullie zeiden dan: het zong al een tijdje rond. Wij hebben dan
wat was het vorige week? Bij het KIB bij wat medewerkers ook interviews
gedaan en eigenlijk alleen de vraag gesteld: Wat zou je ervan vinden als de
verpleegpost weggehaald zou worden? Gewoon om een beetje te inventariseren
Medewerker 1: Hm hm
Interviewer 1: Wat eventuele problemen zijn die uhm, ze verwachten dat ze daar
tegenaan gaan lopen. Uhm maar het zong al een tijd rond maar hoe is dat proces
dan gegaan qua informatie naar de medewerkers. Ik denk niet dat van de ene op
de andere dag gewoon....
Medewerker 2: Nee. We hebben er heel veel over gepraat en er was heel veel
weerstand. Ik denk eigenlijk dat meer mensen tegen waren dan voor.
Interviewer 2: Dat is op de KIB ook
Medewerker 2: Ja, en uhm uiteindelijk hebben we wel gewoon de knoop
doorgehakt, hebben we het gewoon gedaan. Maar voordat we het gewoon
gedaan hebben we wel met elkaar gedacht van ja… Er komen natuurlijk vragen
naar voren van: waar kan je je dan terugtrekken, waar kan je dan overleggen en
hoe doe je dat met privacy gevoelige informatie en zo. Daar hebben we van
tevoren natuurlijk wel over nagedacht. Waar we dat dan gaan opbergen en waar
we die overleg momenten hebben en dergelijke. En dat blijkt in de praktijk
allemaal heel makkelijk op te lossen
Medewerker 1: Ja, we hebben een uhm… We hebben gezegd toen inderdaad wat
jij ook zegt: We gaan het gewoon doen, het is toch wel een beetje en doorbraak
methode. En uhm, laten we dan de tijd gebruiken om een uhm… We hebben een
lijst gemaakt toen, dat weet ik nog nog wel. Mocht iedereen al zijn ideeën en zijn
angsten en… allemaal opschrijven. Toen zeiden we: we gaan gewoon een jaar
gebruiken of driekwart jaar of zo om al die dingen goed te borgen zo meteen op
de een of andere manier. Dat er uhm, dat er geen gevaarlijke situaties ontstaan of
dat er geen… Dat al die angsten zeg maar enigszins een plekje konden krijgen. En
de grap is dat natuurlijk op een gegeven moment die verpleegpost verbouwd is,
of tenminste zoals het nu is en we hebben nooit iets met die lijst gedaan.
Medewerker 2: Ja maar we hebben natuurlijk wel nagedacht he. Want normaal
gesproken had je altijd ja bijvoorbeeld zeg maar een agenda waar afspraken in
staan die ligt dan in dat kantoor, die hebben we nu digitaal. Weet je allemaal dat
soort hele klein dingetje wat vaak wel tot een grote…
Medewerker 1: Maar die angsten…
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Daar daar… Vanaf het, dat… Zodra die verpleegpost er was is dat
ook nooit een… Iedereen was vanaf dag een enthousiast zeg maar dus…
Interviewer 1: Ja
67
Medewerker 1: Nooit meer teruggekomen van: Zie je wel nu met die… of zo toch?
Medewerker 2: Het is wel zo dat je soms wel een terughoort dat mensen het vaak
lastig vinden om hun rapportages en zo te maken
Medewerker 1: Ongestoord ja
Medewerker 2: Omdat je continu gestoord wordt of uhm… Maar goed dat was
met een kantoor er natuurlijk ook want dan klopte er mensen aan… Dat dat nog
wel eens iets is dat mensen zich wel… We hebben dan wel een verpleegpostje
voor de nachtdienst waar ook camera’s en zo staan. Daar wordt dan nog weleens
naar uitgeweken als je gewoon even rustig moet zitten.
Interviewer 1: Oke, ja. Ik vond het wel leuk dat je dat noemde, dat waren volgens
mij ook drie dingen die bij ons… Privacy en dat met incidenten wat bij ons ook
terugkwam.
Interviewer 3: En dat je inderdaad tijdens het rapporteren gestoord word. Dat je
niet geconcentreerd, echt geconcentreerd…
Medewerker 2: Ja maar dat valt eigenlijk… ja dat valt ook wel weer mee
Medewerker 1: Het gaat heel erg uit van de gedachten…
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: …dat je ook gewoon mensen normaal op hun gezonde stuk
aanspreekt he. Dus als iemand (beeld uit dat iemand staat mee te kijken bij het
rapporteren), dan kun je gewoon zeggen van: Nou wilt u misschien heel even… ik
ben over vijf minuten klaar weet je wel. Oh… het is ook gewoon contact hebben
over dat iemand meekijkt. Dan kun je gewoon zeggen van: Nou dat is niet voor
jou, dat zou je zelf ook niet fijn vinden en… Dat gebeurt eigenlijk nooit.
Medewerker 2: Het gebeurt eigenlijk nauwelijks dat mensen dat doen, dat
meekijken en dergelijke. Nee
Interviewer 3: Komt het wel voor dat je dan samen met de patiënt gaat zitten om
te rapporteren?
Medewerker 2: Dat komt ook weleens voor ja. Dat ligt er dan een beetje aan hoe
druk het is en wie er allemaal rondlopen op de afdeling. Soms is het rustig en kun
je inderdaad met zo iemand bij de balie gaan zitten. Maar is het echt hele privacy
gevoelige informatie dan kies je ervoor om met de patiënt even in het kantoortje
te gaan zitten.
Interviewer 3: Ja
Interviewer 2: Oke
68
Interviewer 1: Oke, het volgende puntje was over de voor en nadelen. Ik hoor net
al in ieder geval meer contact. Dat je… ja spreekt eigenlijk voor zich, je bent meer
op de afdeling.
Medewerker 2: Je ziet meer
Interviewer 1: Oke, ja. Maar zijn er ook echt daarnaast nog voordelen of echte
nadelen waar jullie nog tegenaan lopen?
Medewerker 1: Uhm ja, nou ik vind het een voordeel dat de medewerkers veel
meer uhm… Voortdurende aan het werk zijn eigenlijk, dus je… Voorheen,
tenminste ik heb zelf natuurlijk ook op die afdeling gewerkt en dan ging je iets
doen… Iets met een patiënt of je moest iets en dan was je daar klaar mee en dan
was het een hele natuurlijke beweging om terug te gaan naar die verpleegpost.
Interviewer 2 en 3: Hm hm
Medewerker 1: Het is onduidelijk waarom precies maar dit is een soort van
natuurlijke magneet…
Interviewer 1: Dat is je uitvalsbasis als het ware.
Medewerker 1: Ja dan ga je weer terug…
Medewerker 2: Dan ga je even zitten, even kletsen
Medewerker 1: Tot je het volgende weer gaat doen. Tot er weer een vraag komt
of… Dus het contact dat je hebt is eigenlijk altijd heel functioneel en uhm… Nu
ben je voortdurend in de omgeving met patiënten en ook voortdurend dus bezig
maar dan heb je ook meer contact, ook over andere dingen. Dat is niet altijd een
vraag of iets wat er moet gebeuren of iets wat… Dus je contact is iets anders
geworden denk ik, ik denk wel echt dat dat een uhm… Gelijkwaardiger ook wel
daardoor. Minder afhankelijkheid ook wel in dat. Dus ja er wordt… Ik denk dat er
efficiënter gewerkt wordt, meer patiëntencontact is.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Dat is denk ik het aller belangrijkste grote voordeel… en patiënten
voelen zich minder wij zij
Interviewer 2: Ja
Medewerker 2: Minder snel bekeken
Interviewer 2: En lopen jullie ook nog tegen dingen aan?
Medewerker 2: Nadeel is, maar ik weet niet in hoeverre je dat dan als een nadeel
wilt zien, want voorheen ging je… had je wat meer contact met je collega’s zeg
maar in het kantoor.
69
Interviewer 2: hm hm
Medewerker 1: Moeten we nou weer verbouwen eigenlijk
Medewerker 2: En nu is het dus zo… Dan had je wat vaker koffie momenten met
de deur dicht en dat het ook wel een over nou ja, wat voor onderwerp dan ook
ging en dat gebeurt nu weinig en ja… God is dat een nadeel? Dat kan soms een
nadeel zijn omdat het goed is om elkaar goed te kennen maar we bouwen ook
wel moment in dat we af en toe eventjes apart gaan zitten…. Het is niet echt een
nadeel. Tenminste ik vind het niet echt een nadeel.
Medewerker 1: Nee als je komt om te werken eigenlijk niet.
Medewerker 2: Nee maar goed sommige mensen die vinden dat weleens
vervelend dat ze…
Medewerker 1: Te weinig, ja absoluut
Medewerker 2: … met elkaar te weinig contact is.
Interviewer 2 en 3: Ja
Interviewer 3: Dat kwam inderdaad ook naar voren in die interviews op het KIB
dat ze… sommige geven aan: Ik heb ook gewoon moment voor mezelf nodig, dat
ik even weg kan van de patiënten en even gewoon… Of met een collega ben maar
dat ik even mijn rust moet pakken. Hebben jullie dat ook of hebben jullie
bijvoorbeeld vaste pauzes ingelast?
Medewerker 2: Nee we hebben geen pauze, wij eten altijd mee met de mensen.
Interviewer 3: Hm hm
Medewerker 2: Maar goed weetje, als het nodig is, als je je even terug moet
trekken dan kan dat natuurlijk altijd.
Interviewer 3: Ja
Medewerker 3: Daar heb je niet per se een kantoor voor nodig denk ik.
Interviewer 3: Oke
Medewerker 2: Dan ga je gewoon even van de afdeling af als het kan.
Interviewer 2 en 3: Ja
Interviewer 2: Want hoe gaan jullie dan om, in geval van… in geval van nood of als
er een incident plaatsvindt?
Medewerker 2: Hoe bedoel je precies?
Interviewer 2: Nou uhm, bij… op het KIB is het zo dat je dan terug naar het
kantoor gaat.
70
Interviewer 3: En dan dat je daar voorbespreekt.
Medewerker 2: Ja wij hebben een overlegruimte waar wij dat doen.
Interviewer 3: Oke
Medewerker 1: Ja, maar eigenlijk… het grootste verschil is natuurlijk dat we
nietmeer gaan overleggen maar gewoon meteen ernaartoe gaan.
Interviewer 3: Ja
Medewerker 1: Als iemand staat te brullen of te schreeuwen dan gaan we niet
eerst uhm…
Medewerker 2: Ja goed maar dat is als er momenten zijn dat je het rustig kan
voorbespreken dan doen we dat daar.
Medewerker 1: Ja als je een ingrijp…. Bijvoorbeeld iemand moet zijn depot
hebben en weigert al de hele dag
Interviewer 3: hm hm
Medewerker 1: Het is niet acuut zegmaar. Dan kan je dat met elkaar… Wie, wie
gaat spuiten, maar als er pleuris is dan ga je niet eerst terugtrekken en met
elkaar voorbespreken van nou hoe gaan dit nou eens… Als iemand hier de boel
staat af te breken dan gaan er gewoon meteen op af, toch?
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: En dan is het eigenlijk gewoon ter plekke maar even bekijken wie
waar staat en uhm… Want dat is zonde van de tijd, wachten op andere mensen
en dan sta je daar met z’n alle en dat bouwt spanning op ook binnen dat hokkie
met elkaar. En je hoort het daar allemaal gaan en patiënten zijn daar maar wij
zitten met z’n alle hier weet je wel… dat is gewoon heel raar. Dat is gewoon heel
gek dus je moet er gewoon meteen naartoe.
Interviewer 1: En nog tussendoor bedenk ik me nu uhm, hoe is de
patiënt/medewerkers populatie hier op de afdeling. Hoeveel medewerkers heb
je op hoeveel patiënten?
Medewerker 2: Uhm, op de gesloten afdeling hebben we in principe twintig
plekken en over het algemeen zitten we wel vol. Dan werken we met vier
dagdiensten, vier avonddiensten en twee nachtdiensten.
Interviewer 1: Oke
Medewerker 2: twee en een halve nachtdienst.
Interviewer 3: Dan werk je een op vijf
Medewerker 2: Ja
71
Interviewer 1: En uhm, ja ook verdergaand op die incidenten heeft… merken
jullie ook het werken zonder verpleegpost invloed heeft op het aantal
incidenten? Een toename of een afname of…
Medewerker 1: Ja nou uhm dat is natuurlijk een… daar hebben wij ook een…
Uhm. Iedereen heeft daar ook een beetje zijn eigen beleving bij hoor. Maar die
van mij is, ik krijg wel de meldingen hier binnen ook, is dat er uhm… ja nee. Kijk
de hele dwang en drang beweging…
Medewerker 2: Het hangt natuurlijk niet alleen van die verpleegpost af.
Medewerker 1: Dwang en drang dat was zeg maar de verpleegpost. De eerst vijf
minuten methodiek, uhm konijnen hebben we gehad. Het zijn allerlei dingen,
gewoon andere attitude naar patiënten. Het is een heel breed pallet zeg maar dus
het is heel moeilijk om nou te zeggen: maar het resultaat was dat we zeg maar
echt nou uhm… Ik denk 80%, 90% minder separeren.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 1: En uhm, dan zou je denken: aha al die agressie houden we op de
afdeling maar door al dit soort vormen zeg maar is het eigen een uhm… Is er
minder agressie dan het was.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 1: Dat is mijn gevoel. Dat is mijn uhm… hoe ik het beschouw. Want
patiënten gaan zich ook anders gedragen als jij je anders gaat gedragen dus het
roept ook minder… Hoe beheersmatiger de cultuur, hoe meer afstand, ja hoe
heftiger vaak de incidenten zijn maar nu ben je er toch eerder bij dus het is ook
uhm… Je hebt meer contact, je hoort… gaat vroeger met medicatie werken. Dus
het is op alle fronten een positief effect denk ik maar ik weet niet hoe groot nou
de verpleegpost, dat aandeel geweest is, dat is moeilijk te zeggen.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 2: Nou dat is een aandeel maar dat is niet alleen natuurlijk
Medewerker 1: Nee
Interviewer 1: Oke, dit hebben we eigenlijk al besproken…
Interviewer 3: Want welke factoren spelen dan nog meer een rol?
Medewerker 2: Ja goed, wat Bauke net ook zegt he. We zijn natuurlijk in een
proces geweest met z’n alle waar ook de attitude verandert is, waar ook… ja dat
je intensiever contact maakt, dat je eerder met een patiënt overgaat tot
ingrijpmedicatie of dwangmedicatie of…
Medewerker 2: Een op een begeleiding
72
Medewerker 1: Een op een begeleiding, dat, dat, dat is… Dat alles bij elkaar dat we
inderdaad heel veel zijn… minder gaan separeren.
Interviewer 3: Hm hm
Medewerker 2: Dus het is niet alleen de verpleegpost maar het is ook niet alleen
het medicatie stuk
Interviewer 2: Ja
Medewerker 2: Het is denk ik alles bij elkaar
Interviewer 3: Ja, oke
Interviewer 1: En uhm, merken jullie ook een verandering in de relatie uhm
tussen de patiënten onderling uhm sinds het werken zonder verpleegpost? Dat
die bijvoorbeeld…
Medewerker1: Ja, het is drukker
Medewerker 2: Je bent er nu sneller bij denk ik. Dus voorheen had je natuurlijk
ook weleens dat de mensen met elkaar in de clinch raakte en dat je dat niet zag
omdat je op kantoor zat en nu ben je er wat meer bij dus dan ben je dat eerder
bij. Ik weet niet of je dat een beetje bedoelt of…?
Interviewer 1: Nou ja ik kan voor mezelf een beetje bedenken…
Medewerker 2: Dat je daar eerder zicht op hebt?
Interviewer 1: Ik weet ook nog wel dat je in dat kantoor staat en dan zie je ze een
beetje smoezen of zo… Of gewoon, als je op de groep bent…
Interviewer 3: Haal je ze een beetje uit elkaar
Medewerker 1: Je krijgt minder… Misschien dat de sfeer is beter is of…
Interviewer 3: ja
Medewerker 1: Maar dat is moeilijk te zeggen. Het is wel gewoon drukker
geworden denk ik. Mensen, patiënten zijn ook meer gewend dat de verpleging
dus de hele tijd bereikbaar is en dus die worden ook actiever.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 2: En ik denk wel dat… Er is veel meer verkeer de hele tijd en
contact en uhm… Voorheen had je toch ook meer zo van, dan was het rustig
totdat er echt wat gebeurde weet je wel. En dan… Het is wel dynamischer en zo
ja.
Interviewer 1: En over die uhm besprekingen, dat noem je al dat je...Jullie hebben
daar nog wel een aparte kamer voor?
Medewerker 2: Ja
73
Interviewer 1: Uhm maar is er iets verander in het aantal of ja, nee manier is dan
nogsteeds apart…
Medewerker 2: Ja we hebben een overdrachtsruimte waar we ’s ochtends met de
arts een overdracht hebben en ’s middags verpleegkundige onderling en van de
avond naar de nachtdienst. Er is wel altijd iemand op de afdeling die achterblijft.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 2: Dat deden we voorheen ook in die frequentie denk ik, even
denken waar we dat ook alweer deden…
Medewerker 1: Maar wel ja, wel achter glas dus. Patienten zagen dat wel, dat is
niet meer zo.
Interviewer 1 en medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Dat is voor hun ook niet fijn weet je wel, dan zie je gewoon dat er
over je gepraat word en dat is allemaal…
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Dus dat doen we nu achter een gesloten deur.
Interviewer 1: Oke, en is het niet zo dat er altijd twee mensen op de groep moeten
zijn of zijn? Het kan ook dat er een iemand…?
Medewerker 2: Ja dat ligt ook een beetje aan uhm aan de groep op dat moment.
Maar in principe zijn er wel altijd twee mensen op de afdeling ja, of drie zelfs.
Interviewer 1: Oke, ja daar is natuurlijk ook wel wat voor te zeggen. Uhm, ja het is
ook al een paar keer benoemd over dat inzicht hebben in een dossier. Uhm is dat
echt een probleem dat patiënten makkelijker inzicht… ja nee dat is eigenlijk ook
al een beetje voorbij gekomen.
Medewerker 1: Ze zien het in feiten niet gewoon.
Interviewer 1: Ja maar dat was wel iets dat wij veel hoorde, over die privacy. Hoe
zorgen jullie dan dat de privacy van de patiënten echt gewaarborgd is?
Medewerker1: Door ze er toch op aan te spreken als iemand daar wel naar gaat
kijken.
Interviewer 1: Ja dat is ook gewoon.
Medewerker 1: En uhm…
Interviewer 2: Want jullie hebben een balie met daar computer is of zo?
Medewerker 2: Ja ik denk dat je het zo maar gewoon ook eventjes moet zien want
dan kan je denk ik ook zien dat het niet mogelijk, eigenlijk niet mogelijk is om
dingen van andere mensen te lezen bijvoorbeeld.
74
Medewerker 1: Ja
Interviewer 2: En kan je dan in een keer dat afsluiten?
Medewerker 2: Ja dan vergrendel je hem gewoon en dan is het zwart.
Interviewer 2: Ow ja
Medewerker 1: Als het alarm gaat of zo, je moet wegrennen dan…
Interviewer 2: Ja oke
Interviewer 1: Ja daar waren ook nog wel wat vragen over, hoe in het geval van
een alarm of zo, hoe ze dan moesten gaan handelen. Ja
Medewerker 1: Nou het zijn allemaal vragen… Dat als je eenmaal zo’n ding hebt
dan heb je die vragen gewoon ook niet meer. Het is, het zijn hele logisch
gedachten zeg maar. Maar het is ook heel makkelijk ook voor mij weer om dat te
zeggen want ik weet eigenlijk nu hoe dat een beetje werkt maar ik herken wel
heel erg terug dat je met al dat soort dingen bezig bent maar dat het echt… Als
die muur weg is dan is het gewoon nieuwe realiteit en dan is dat, ja dan ben je er
helemaal niet meer mee bezig met dit soort dingen. Dat is gewoon… je gaat je ook
anders… het wordt gewoon vanzelf anders weet je wel.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 1: Het is uhm… Het klinkt mij nu allemaal heel erg moeilijk gedoe in
de oren zo. Ja, het is natuurlijk… Iedereen heeft zijn proces maar… Het is mij
super meegevallen. Echt uhm… Nou ook op open
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Hadden ze er ook geen zin in
Medewerker 2: Nee
Medewerker 1: Dus dat ding eruit, nou oke dan gaan ze gewoon weer werken en
dat is dan gewoon… De balie is een beetje hoog (lacht)
Interviewer 1: Is er toen nog contact…of dat die mensen van de open naar de
gesloten afdeling dat ze daar eerst konden kijken dat dat iets van die angsten
weg kon nemen of van die vragen?
Medewerker 1: Ja niets kan het wegnemen want het is…het is uhm… Ik denk dat
je het gewoon pas als het er is zo, dan voelen ze wat het is.
Interviewer 1: Ja
Medewerker 1: Want je kan het tien keer tegen ze zeggen van: Het valt allemaal
mee, is hartstikke leuk en het levert je heel veel op maar ze… Ja mensen…
Interviewer 1: Ze moeten het gewoon ervaren
75
Medewerker 1: Ja zeker op de KIB. Het is natuurlijk ook gewoon een…bestwel een
vastgeroeste club (lacht) met alle respect.
Interviewer 2 en 3: Ja
Medewerker 1: Maar die zitten ook heel erg in oude manier van zorg nog te
denken zeg maar. Dus dat…ja
Interviewer 1: Ja
Interviewer 3: Zei zitten, wat ook veel terugkwam uit die interviews, van: Ja maar
wij verlenen zulke complexe zorg…
Medewerker 1: Ja, we hebben zulke moeilijke patiënten
Interviewer 2: Ja maar wij op de KIB
Interviewer 3 en medewerker 1: Ja
Interviewer 2: Op een andere afdeling kan het wel maar op de KIB kan dat echt
niet.
Medewerker 2: Ja
Medewerker 1: Nee, nou ik heb daar gewerkt en er is hier nog meer agressie dan
daar hoor. Het is wat dat betreft veel meer ingesteld al en… Veel
mindere/kleinere groepjes, veel meer personeel per patiënt en zo. Dus het is
uhm, het is ook tuurlijk, het is vergelijkbaar gewoon. Maar de gedachten… Dat
denkt de FPK ook Forensiche Psychiatrie, wij hebben zulke… dat is gewoon niet
realistisch.
Interviewer 3: Nee (lacht)
Medewerker 1: Dus uhm, maar goed dat is mijn bescheiden ervaring daarin
Interviewer 3: Ja nou ja, het is goed dat jij ervaring hebt op de KIB dus dan kan je
natuurlijk ook wel een goede mening daarover hebben.
Medewerker 1: Ik denk dat het heel geschikt is voor daar, juist. Juist die mensen
die heel ontremd zijn en heel erg ontwrichtend en teams… Daar moet je gewoon
bovenop zitten en daar moet je mee in contact zijn. Dan moet je niet afwachten
tot uhm…
Medewerker 2: Nee
Medewerker 1: Tot je je aquarium uit moet rennen weet je wel.
Interviewer 3: Want hebben jullie ook inzicht in uhm, bij patiënten die
bijvoorbeeld wel eerst op een afdeling hebben gezeten waar een kantoor was en
nu hier op een afdeling zitten. Krijg je signalen van dat ze het plezier vinden of
juist niet? Geven ze dat weleens aan als het nieuw voor hun is?
76
Medewerker 1: Je hoort wel daar dingen over van X en zo. Dat die mensen die ook
de andere dingen
Medewerker 2: De andere kant
Medewerker1: De zorg van vroeger ervaren hebben dat er een groot verschil is ja.
Medewerker 2: Ja toevallig had van het weekend een patiënt op de open afdeling
die daar heel vaak geweest is en nu een hele tijd niet, die had wel zoiets van: He?
Waar moet ik nou naartoe als ik jullie nodig heb? (lacht)
Medewerker 1: Ja dat is ook een leuke. Waar is het kantoor nou?
Medewerker 2: Ja precies
Interviewer 2: Maar die was wel positief erover zeg maar?
Medewerker 2: Ja die was wel positief erover uiteindelijk maar eerst niet want
die had echt zoiets van: Ja… zo kan ik het allemaal niet…
Medewerker 1: Zo hoort het niet
Medewerker 2: …wat is dat nou en ik ben al zo in de war en dan hebben jullie die
afdeling ook nog een anders gemaakt.
Medewerker 1: Nou patiënten vinden gezien worden het aller belangrijkste zo
ongeveer wat er is op zo’n afdeling. Dat is ook de grootste voorspeller van
agressie: Het idee dat je niet gezien wordt.
Interviewer 3: hm hm
Medewerker 1: En dat ja… Als iedereen in dat hok hangt dan ziet niemand je dus
dat voedt ook je gevoel van veiligheid en uhm…
Interviewer 3: Ja
Medewerker 1: Dus ik denk dat ze het daarom ook heel fijn vinden. Dat ze
gewoon weten dat er mensen zijn die ja, oog hebben voor hun.
Interviewer 2: Ja
Interviewer 1: Ja, nou volgens mij hebben we hier alle vragen wel mee gehad.
Interviewer 2: Ja volgens mij ook wel
Interviewer 1: Ja, want ja…En nog, wat ze ook benoemde, een bij dat interview,
als er dan echt stoelen door de lucht vlogen dat die wel een plek wilde om zich
terug te trekken maar…
Medewerker 2: Ja, als er echt stoelen door de lucht vliegen dan trekken we ons
eigenlijk niet terug, dan gaan we handelen denk ik. En als het echt zo gevaarlijk is
dat je denkt van: Ik moet me echt terugtrekken, ik moet de politie bellen dan…
77
Interviewer 1: Ja als iemand met een mes staat bijvoorbeeld.
Medewerker 2: … dan ga je in de overdrachtsruimte staan en dan bel je een een
twee of…
Medewerker 1: Je hebt genoeg deuren op de KIB, je kunt in het halletje gaan
staan.
Interviewer 3: Ja
Medewerker 1: Genoeg plekken waar je naartoe kan natuurlijk
Interviewer 3: Oke
Interviewer 2: Ja daarvoor is niet per se een kantoor nodig.
Medewerker 1: Nee je kan zelfs van de afdeling af, achter het glas wachten. Uhm…
Interviewer 3: Oke, ja want dat is de grootste angst voor het KIB, gewoon echt die
agressie.
Interviewer 2 en medewerker 1: Ja
Medewerker 1: Maar het gaat ook niet gebeuren als het management daar niet
zegt: We gaan het doen, want je krijgt nooit draagvlak en…
Interviewer 2: Ze staan er wel voor open hoor, sommige die wel…
Interviewer 3: Ze zeggen: Het zou heel goed kunnen, het zou heel goed zijn
MAAR…
Medewerker 1: MAAR…bla bla bla
Medewerker 2: Ja dan moet je eigenlijk wat wij toen gedaan hebben, wat we toen
niet helemaal afgemaakt hebben is alle maars opschrijven en kijken wat je daar
aan kan doen.
Medewerker 1: Allemaal op kan verzinnen. Ja, allemaal dingetjes.
Interviewer 3: En is het team op de afdeling er dan ook extra scholing heeft die
gekregen qua wat je zegt: attitude en uhm…
Interviewer 2: Agressie, scholing
Interviewer 3: DIM training of…?
Medewerker 2: Nou we zijn wel met het team wel meer in gesprek geweest met
elkaar maar voor dat we nou echte scholing gehad hebben dat geloof ik niet he?
Medewerker 1: Nee maar er is ook gedacht dat het erger wordt maar het wordt
niet erger, het wordt minder erg.
78
Interviewer 3: Ja
Medewerker 1: Dus dat weet je wel. In feite ga je minder …Het enige wat je hebt,
je hebt niet meer een soort ding ertussen maar in feite komt er minder… Dat is
de voorspeller, dat is de hele gedachten achter dit is dat er minder agressie komt.
Dat je meer in contact staat, het loopt minder op. Dat is ook wel gewoon echt wat
je ziet. Dus je hoeft niet ineens sterker te zijn of betere technieken te hebben
omdat er in ene allerlei dingen gaan gebeuren dan, het is echt de andere kant op.
Interviewer 2 en 3: Ja, oke
Interviewer 1: Ja, dat waren volgens mij wel de…
Medewerker 1: Dus, wij zijn (slaat met vuist op tafel), sterke pleiters tegen de
verpleegpost (lacht)
Medewerker 2: Wij zijn voor
Interviewer 1: Top
Interviewer 3: Ja, Minco ook
Medewerker 1: Minco ook, ja
79
BIJLAGE 3: UITWERKING INTERVIEW DIMENCE
27 maart 2014 Telefonisch interview kliniek Westeres (onderdeel van GGZ
Dimence) locatie Almelo
Interview met Marga Immink (afdelingsmanager)
Interviewer 1: Yente van der Staaij
Interviewer 2: Huib Dirks
Medewerkster: Marga Immink
Medewerkster: Hallo, u spreekt met Marga Immink
Interviewer 1: Goedemorgen, met Yente van der Staaij
Medewerkster: Hoi
Interviewer 1: Hoi! Uhm, ik had vorige week met u gesproken over ons project
zorgverbetering, afstudeer project voor de Hogeschool van Amsterdam, in
opdracht van het KIB.
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: Over de vragen, ehm we hebben alleen net pas de vragen gestuurd.
Ons excuses daarvoor.
Medewerkster: Ik dacht al, of het is niet goed gegaan met het mailen of jullie zijn
het vergeten…
Interviewer 1: Ja, we waren het een beetje vergeten (lacht)
Medewerkster: (lacht) Ik zal even kijken.
Interviewer 1: Vindt u het goed als we het opnemen?
Medewerkster: Eh, dat is goed.
Interviewer 1: Oké. Ik zit hier ook met mijn studiegenootje Huib, dus die zal ook
af en toe inhaken. En verder zal ik ons nog even introduceren. Wij zijn dus drie
studenten van de Hogeschool van Amsterdam, de derde is er op dit moment
eventjes niet bij. Wij zijn op dit moment bezig met het project zorgverbetering
voor ons afstudeer project voor de GGZ richting. En uhm, ja wij onderzoeken of
het mogelijk is om bij de KIB Amsterdam om het kantoor daar weg te halen, en
dan op elke afdeling daar. Daarvoor hebben wij eigenlijk allerlei instellingen
benaderd die al bezig zijn met het werken zonder verpleegpost, waaronder dus
uw instelling.
80
Medewerkster: Ehm, ja oke. En dit interview, hoe word dit dan verwerkt?
Interviewer 1: Nou, ehm, we hebben ook een interview afgenomen bij de
medewerkers van de KIB. We hebben eigenlijk alleen maar gevraagd: ‘’Wat
zouden jullie er van vinden als de verpleegpost verwijderd zou worden?’’. Nou,
daar waren ze het eigenlijk allemaal niet echt mee eens. Ze vonden het lastig met
het waarborgen van de privacy, incidenten, ze moesten hun kunnen
terugtrekken, …
Medewerkster: Bekende geluiden.
Interviewer 1: Ja?
Medewerkster: Ja, dat zijn wel bekende geluiden. Heb je een momentje? De arts
komt binnen en die wil wat vragen:
Interviewer 1: Tuurlijk
Interviewer 2: Ja, tuurlijk
Medewerkster: Ja?
Interviewer 1: Ja, tuurlijk
Medewerkster: Een momentje
--- onderbreking van gesprek ---Medewerkster: Ja, oke, ik ben er
Interviewer 1: En we interviewen eigenlijk andere instellingen, omdat wij niet zo
heel veel literatuur hebben kunnen vinden over het werken zonder verpleegpost.
Dus we doen het zeg maar door middel van een soort best practica. Dan gaan we
instellingen langs.
Medewerkster: Ja.
Interviewer1: Zullen we dan maar gewoon beginnen?
Medewerkster: Is goed, ja.
Interviewer 1: Nou, de eerste vraag is: ‘’Hoe lang werkt u hier al en wat is uw
functie?
Medewerkster: Ik werk binnen de Westeres, dat is een psychiatrisch centrum.
Daar werk ik al dertien jaar, bijna. Daar ben ik begonnen op de gesloten afdeling
en ik werk nu sinds 7 jaar denk ik als teamleider. Teamleider van de open
afdeling.
81
Interviewer 1: En met welke patiënten populatie werken jullie daar?
Medewerkster: Dat zijn patiënten over het algemeen in crisis, soms, nouja, laat ik
even zeggen 50/50 denk ik mensen die met een blanco voorgeschiedenis binnen
komen en daarnaast een aantal draaideur patiënten. We hebben ook nog en
aantal patiënten die niet meer naar huis kunnen door wat voor reden dan ook.
Omdat ze bijvoorbeeld geen huis meer hebben, decompenseren als ze niet
voldoende zorg hebben ofzo. Dus die hier wat langer verblijven.
Interviewer 2: het is niet een bepaald ziektebeeld waar jullie in gespecialiseerd
zijn? Het zijn allemaal psychiatrische ziektebeelden door elkaar heen?
Medewerkster: Ja.
Interviewer 1: Hoelang werken jullie daar al zonder verpleegpost?
Medewerkster: Wij werken hier al, euhm ik denk anderhalf jaar zonder
verpleegpost.
Interviewer 1: En hoe zijn jullie op het idee gekomen? Om dat te gaan doen?
Medewerkster: Er was een verzoek vanuit dimence om een pilot te gaan doen met
verpleegpost vrij te gaan werken, dat is eigenlijk neergelegd bij verschillende
afdelingen. En daar dus bij ons, en dat is dus twee jaar geleden. En wij hebben
gezegd: ‘Wij willen die pilot wel aan gaan, want we denken dat het wel de
toekomst is.’ Dat continu op de groep zijn zonder verpleegpost en dan vinden we
het prettig om daar zelf aan mee te kunnen denken.
Interviewer 1: En hoe ziet dat er dan uit op de afdeling?
Medewerkster: We hadden een verpleegpost en die is er, de ruimte, is er nog
steeds, maar het heeft er ook mee te maken dat wij volgend jaar maart over gaan
naar de nieuwbouw. Dus qua bouwtechnische ingrepen gaan we niet heel veel
veranderen meer doorvoeren. Dat wat er in stond aan apparatuur en patiënt
gevoelige informatie lag en dat soort dingen, dat is allemaal verwijderd. Er staat
nu nog een tafel in, stoelen en het is als multifunctionele ruimte in gebruik.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Dat betekent dat daar gesprekken kunnen zijn, er wordt daar nog
wel pauze gehouden door verpleegkundigen, de overdracht vindt daar plaats in
het algemeen, ja. Maar het is een ruimte voor iedereen.
Interviewer 1: Oké, en hoe hebben jullie dat geïmplementeerd?
Medewerkster: Daar is wel een tijd aan vooraf gegaan en het blijft ook nog wel
doorgaan, want het voornaamste wat wel plaats moet vinden is een soort van
‘mind set’ bij de verpleegkundigen. Niet alleen bij de verpleegkundigen, maar
82
eigenlijk bij het hele behandelteam. Dat kost behoorlijk wat tijd. De dingen die
jullie net opnoemden, dat herkennen we allemaal. Je moet je terug kunnen
trekken en je moet overleg kunnen hebben. Het is toch privacy gevoelige
informatie en dat zijn allemaal dingen die je moet bewaken, maar het is niet zo
strak en star als mensen soms denken. Je moet ze soms wat anders leren denken.
Interviewer 1: En hebben jullie de medewerkers nog voorbereid door een soort
van scholing of voorlichting?
Medewerkster: Nou, de pilot kwam bij ons. Dus wat wij gedaan hebben… Het
verzoek was bij het team neergelegd en is in het werkoverleg besproken. Toen is
er eigenlijk redelijk unaniem, laat ik het zo zeggen, 80% zei dat ze het wel wilden
proberen. Er is een werkgroep gevormd van mensen die bezig waren met een
opleiding. Dat waren een verpleegkundig specialist in opleiding en een senior
psychiatrisch verpleegkundige in opleiding en die hebben daar vanuit hun
opleiding een project van gemaakt.
Interviewer 1: Wat zijn de voordelen voor jullie van het werken zonder
verpleegpost?
Medewerkster: Toch wel meer contact hebben met patiënten, meer zien wat er
gebeurd op de afdeling, dat betekent dus vroeg signalering. Ik weet niet of jullie
daar wel eens van gehoord hebben? Dat je soms sneller zaken kunt signaleren
doordat je juist in die woonkamer bent.
Interviewer 1: Ja, ja…
Medewerkster: En dat zijn wel echt belangrijke voordelen. Ja, dat is wel echt
belangrijk.
Interviewer: Ja, dus echt vroegsignalering. Lopen jullie ook tegen dingen aan?
Medewerkster: Er zijn wel wat dingen, ja. Niet alleen wij moesten wennen, maar
ook de patiënten moesten wennen dat ze er altijd zijn. Patiënten die gingen soms
dan maar van de afdeling, omdat ze anders de hele tijd met een verpleegkundige
in de buurt zaten. Ze konden dus niet meer over verpleegkundigen praten, wat
natuurlijk ook wel gebeurd. Ze hadden het idee dat niet zomaar alles
bespreekbaar kon zijn, omdat je ziet toch dat patiënten soms naar elkaar trekken
en met elkaar dingen delen in plaats van met de verpleegkundige. Dus daar
moesten patiënten wel aan wennen. Er zijn wel heel veel dingen waar van te
voren goed over nagedacht is. Bij ons kun je niet altijd zien wie de
verpleegkundige is en wie de patiënt is. Dat is toch redelijk… Mensen die net van
buiten komen, geen chronische patiënten, dat lijkt allemaal wel op elkaar om het
maar even zo plat te zeggen. Dus we hebben gekeken hoe wij nou konden laten
zien dat wij verpleegkundigen voor bijvoorbeeld familie dat komt. Want je bent
daardoor soms lastiger te vinden. Dus we zijn gaan werken met badges, echt
duidelijk in zicht. De privacy gevoelige informatie, hoe gaan we daar nu mee
om… Wat moeten we daarmee gaan doen? En dat was echt wel een flinke, flinke
kluif. Hoe krijgen we onze werk processen afgestemd bij het verpleegpost vrij
83
werken? Dat was wel een behoorlijke klus. En dat was met name, we hadden hier
een groot bord met namen, ik weet niet of jullie dat ook kennen? Met wat is de
juridische status, wie is de behandelaar, evv’er, etc. En dat soort dingen dat
moest je gaan stroomlijnen, want dat kan dus niet blijven hangen.
Interviewer 1: We hoorden van een andere instelling dat het team er tegen aan
liep dat zij een minder goede band hadden binnen het verpleegkundig team. Is
dat bij jullie ook zo?
Medewerkster: Nee, nou je merkt wel dat verpleegkundigen het lastig vinden. Je
kan niet meer zomaar met elkaar niet werk gerelateerde gegevens delen. De
dingen waar je het anders wel over hebt, van ehm, als er gedoe is bij je thuis. Dat
het moeilijker is om dat te delen. Maar een van de dingen wat we nog wel doen is
een gezamenlijke pauze in stand te houden. Maar dat betekent wel dat de deur
open staat, om mensen uit te nodigen, dat mensen wel binnen mogen komen, wat
eerder niet was. Dat proberen we wel en de dingen die je dan bespreekt, of je dat
dan op een andere manier kan bespreken. En ook met het afstemmen van zorg,
denk ik, we hebben nu twee huiskamers op de open afdeling. Dat de ene
verpleegkundige in de ene huiskamer zit en de andere verpleegkundige in de
andere huiskamer en dat je dus niet beide hetzelfde ziet van de patiënt. Of, we
werken met coördinerende diensten en dat betekent dat deze de regelzaken op
zich neemt, bijvoorbeeld systeemgesprekken plannen, of contact opnemen met
de ambulant behandelaar, dat soort zaken. En dat de andere verpleegkundige,
die dan op de groep zit, die ziet dan veel meer van de patiënt. Wat degene die de
coördinerende dienst heeft, niet ziet. Hoe stem je dat dan weer op elkaar af? Dat
zijn wel dingen waar wel over nagedacht is, maar wat wel een lastige blijft. Daar
zijn we nog niet helemaal tevreden over.
Interviewer 1: Oke, en hoeveel plek hebben jullie, hoeveel bedden?
Medewerkster: Uhm, we hebben in totaal op de open afdeling 32 bedden, maar
die afdeling is verdeeld in drie afdelingen. Maar de afdeling waar we dit
geïmplementeerd hebben, dat verpleegpost vrij werken, heeft 14 plekken.
Interviewer 2: En hoeveel verpleegkundigen werken er dan op de afdeling?
Medewerkster: Twee op die 14 patiënten. Op de resterende werkt er een of twee.
Interviewer 1: Oke. En hoe handelen jullie in geval van nood of een incident op de
afdeling?
Medewerkster: In welk kader bedoel je dat?
Interviewer 1: Nou, bijvoorbeeld bij een escalerende situatie, dat je achter de
computer zit en een patiënt wordt ineens agressief…
Medewerkster: De laptops die hebben wij in de huiskamer staan en daar zit een
escape knop op, laat ik het maar even zo zeggen. Die kan je… Nou dat is een halve
tel werk en dan heb je zwart beeld en kan je naar die noodsituatie toe gaan. Dus
84
dat is geen probleem, daar is eigenlijk niet zo heel veel in veranderd moet ik
zeggen.
Interviewer 1: Oke, en jullie hebben ook nog nooit gehad dat de patiënt de laptop
op pakt en er mee gaat gooien of zo?
Medewerkster: Nee…
Interviewer 1: Oke… Dus er is eigenlijk geen verschil in de manier waarop jullie
met escalaties om gaan sinds de verpleegpost weg is?
Medewerkster: Nee, en wat wij doen… Je hebt soms natuurlijk wel incidenten dat
je kan zien dat je moet gaan ingrijpen. Dat er dan wel steeds een verpleegkundige
op de groep blijft en dat de rest zich dan even terug trekt om voor te bespreken.
Maar dat gaat niet dan heel lang duren, daar ben ik dan wel een voorstander van.
Dan kan je ook zien wat de rest van de patiënten doet, die kan je ook niet zomaar
alleen laten. Je kan niet zeggen ‘’wij gaan nu een kwartier de tijd nemen terwijl
het zo spannend is op de groep’’. Dat kan niet. Ook daar werken de
verpleegkundigen nu zorgvuldiger mee, je moet er gewoon beter over na denken.
Interviewer 1: Ja. En dat bespreken jullie dan ook voor in zeg maar het oude
kantoor?
Medewerkster: Ja, dat kan. Dat ligt er aan waar het incident plaats vindt. Soms
blijven er meer achter… Je weet ook wel wie, de verpleegkundigen die in dit team
werken, werken al lang met elkaar. Ik denk nu wel een jaar of acht denk ik, dus
dan weet je ook wel een beetje van elkaar hoe de ander werkt. Waar je met
elkaar op moet letten en je hebt ASV trainingen en dat werkt wel redelijk soepel
moet ik zeggen.
Interviewer 1: Heeft het werken zonder verpleegpost invloed op het aantal en de
intensiteit van de incidenten?
Medewerkster: Die indruk hadden we wel, maar we zijn er ook wel achter
gekomen dat het toch wel erg afhangt van de patiënten die je in huis hebt. Er zijn
soms patiënten die voor veel incidenten zorgen. Dat wordt niet minder als je
verpleegpost vrij werkt. Maar ik denk dat die vroeg signalering daar wel in mee
speelt.
Interviewer 1: Dus dat je eerder kan ingrijpen?
Medewerkster: Ja. We kunnen het niet met cijfers heel goed onderbouwen. We
hadden het idee dat het wel zou kunnen, maar goed we hebben een paar
patiënten gehad waarbij veel incidenten zijn geweest. Maar dat is meer omdat
dat bij die patiënten hoort, ja…
Interviewer 2: De intensiteit… Zou u daar iets over kunnen… Nou omdat ik me
voorstel dat je signaleert dat er iets staat te gebeuren zeg maar?
85
Medewerkster: Uhm… Dat durf ik niet zo goed aan het verpleegpost vrij werken
toe te zeggen. Nee, dat durf ik niet te zeggen. We zien wel over het algemeen,
maar dat zullen jullie ook horen, dat in de loop der jaren de zorgzwaarte
toeneemt. Dat idee hebben we, dat de zorgzwaarte op de afdeling toeneemt.
Mensen komen korter, worden kortere tijd opgenomen en zijn vaak al in crisis.
We hebben wel het idee dat dat over de loop van de jaren is gebeurd. Maar ook
dat is lastig om dat objectief te meten.
Interviewer 1: En heeft het werken zonder verpleegpost invloed op de wijze van
contact met patiënten?
Medewerkster: De patiënten weten de verpleegkundigen makkelijker te vinden.
Interviewer 1: Dus laagdrempeliger contact?
Interviewer 2: Meer informeler contact zou je kunnen zeggen..
Medewerkster: Ja.
Interviewer 1: En bij de relatie tussen patiënten onderling? Merken jullie daar
iets van?
Medewerkster: Nou, je ziet door dat soort dingen, doordat je dat op de afdeling
ziet gebeuren dat het dan meer verplaatst naar buiten, buiten de afdeling.]
Interviewer 1: Dat ze over de verpleegkundigen praten?
Medewerkster: Ja, en dat ze soms contact hebben waarvan je denkt ‘’Ahh…. Niet
heel bevorderlijk voor de patiënten zelf… ‘’ Dat onderlinge contact. Maar goed,
wij signaleren zelf natuurlijk ook sneller en we gaan er wel met mensen over in
gesprek. Dus als we dat zien, dan is dat ook onderdeel van de behandeling. Laat
ik het even zo zeggen.
Interviewer 1: En nog even over besprekingen enzo… bespreken jullie nu minder
met elkaar? Of is er een verandering in de manier, aantal, wijze van besprekingen
die jullie hebben?
Medewerkster: Van de verpleegkundigen bedoel je?
Interviewer 2: Patiënten besprekingen, behandel team besprekingen, dat soort
dingen…
Medewerkster: Ehm, dat kan ik niet echt zeggen. Nee, dat waren echt min of meer
besprekingen die plaats vinden en je denkt nu meer na over hoe veel er dan nog
achter blijven op de afdeling.
Interviewer 1: Ja, precies…
86
Medewerkster: En je maakt een goede inschatting van wat er op dit moment
nodig is. Wat je voor verpleegkundigen nodig hebt. Dat het dan onrustig is, dat je
er dan meer actie op zet. Dat je dan een collega verpleegkundige vraagt van een
andere afdeling om te ondersteunen, of dat soort zaken.
Interviewer 2: Ja, maar het kan ook voorkomen dat medewerkers gewoon in hun
eentje op de groep zitten als er eentje even weg moet?
Medewerkster: Ja
Interviewer 2: het is niet zo dat er altijd twee mensen op de groep moeten zijn?
Medewerkster: Nee, op deze afdeling niet. Op de gesloten afdeling moet dat wel
altijd, maar hier op de open afdeling hoeft dat niet.
Interviewer 1: En is het een probleem dat patiënten makkelijker inzicht hebben
in het dossier?
Medewerkster: Uhm zij hebben niet niet per definitie makkelijker inzicht in het
dossier, dat dachten wij ook namelijk dat dat zo zou zijn. Dat patiënten met je
mee gingen kijken of uhm tijdens het rapporteren. Maar dat gebeurt eigenlijk
niet niet heel erg. Dingen waar je niet van te voren bij stilstaat maar wat wel mee
speelt is het werken op en laptop bijvoorbeeld. Dat die laptops dan in de
huiskamers staan dat er toch wel wat klachten, dat verpleegkundige toch wel
wat klachten krijgen door het werk achter de laptop. Niet de goede stoelen, als
onderdeel van de huiskamer waren om het maar even zo te zeggen. Ze zijn daar
toch van afgestapt, ze hebben daar toch een bureaustoel weer neergezet een
stoel die je goed op hoogte kan uhm kan instellen.
Interviewer 1: Dus lichamelijke klachten?
Medewerkster: Ja lichamelijke klachten. Ja RSI achtige klachten. Of uhm. Du dat
zijn wel dingen die we wel, die wij hebben bij hebben gesteld. En ook de plek wat
ik had gedacht omdat verpleegkundige best wel snel et de laptop op de bank
zouden zitten. Om het zo maar even te zeggen. Maar dat gebeurt nog eigenlijk
weinig. Ze zitten toch wel vaak, er staat laat maar zeggen een redelijk hoge, een
soort van bureau achtige tafel en een kleinere tafel met een laptop erop. En daar
zit de verpleegkundige dan toch wel vaak.
Interviewer 1: oke. En komt het wel eens voor dat de verpleegkundige dan samen
met de patiënt gaat rapporteren?
Medewerkster: Ja, ja dat gebeurt meer.
Interviewer 2: en wat heeft u een idee wat voor een invloed dat heeft op de
rapportages is dat vollediger of ja ja ik kan mij voorstellen dat je meer dat
cliënten perspectief meeneemt zeg maar.
Medewerkster: Ja uhm ik weet niet of dat zal kunnen. Ik durf dat niet te zeggen of
dat nu heel anders is. Het opvallende is wel dat er vaker met de patiënten
87
gebeurt. Of dat verpleegkundige vragen van goh ik ga rapportoren maar wat
moet ik nou over jou rapporteren, wat vind jij belangrijk? En uhm dus ja. Maar
dat is, dat ligt echt nooit aan problemen wat wij inderdaad toch wel een beetje,
ja, wat ook een van de dingen was die verpleegkundigen aangaven daar moet wel
op letten ze gaan wel als patiënte mee kijken. Nee dat gebeurt eigenlijk niet.
Interviewer 1: nee, dat was ook iets wat bij het KIB heel erg naar voren kwam dat
ze, dat ze heel erg bang waren dat mensen gingen mee kijken
Medewerkster: Inderdaad, daar hebben ze ook met elkaar erover gehad, je bent
er natuurlijk zelf bij als verpleegkundige dus je geeft elkaar als mensen te dicht
bij staan, als patiënten te dichtbij bij de verpleegkundige staan als die wat
rapporteren over een ander dan kan je daar wat van zeggen van goh ik wil even
wat rapporteren het is niet zo prettig als je mee kijkt voor die ander.
Interviewer 2: En ik begrijp, u heeft het alleen op de open afdeling
geïmplementeerd maar zijn er, heeft u ook nog toekomstige plannen om… denkt
u dat het mogelijk is om op een gesloten afdeling het in te voeren.
Medewerkster: We zijn er mee begonnen om daar ook een werkgroep op te
starten. Daar willen ze proberen om per juli verpleegpost vrij te gaan werken.
Dat heeft er ook mee te maken dat wij naar nieuwbouw gaan en daar zullen
gewoon geen verpleegposten meer zijn.
Interviewer 2: dan moet je wel
Medewerkster: Ja dus ja je kan maar beter zorgen dat je voor die tijd er echt mee
werkt en weet waar je tegen aan loopt. Dus dat je daar nog enigszins rekening
mee kan houden
Interviewer 2: Ja nee ja wij kregen dan veel de opmerking bij die vraag bij het KIB
van het personeel dat het zo een complexe patiënten groep was en dat dat
eigenlijk te zwaar zal zijn om zonder verpleegpost te werken. De mensen hadden
gewoon een plek nodig om zich terug te kunnen trekken zeg maar.
Medewerkster: Ja ja nou ja dat is dat is misschien ook wel zo, maar de vraag is of
dat een verpleegpost moet zijn. Of dat het ook gewoon een ruimte mag zijn op de
afdeling waar je inderdaad even kan zitten zonder dat jij van daar uit alle
patiënten in de gaten kan houden. Want waarom moet je met zn 2e bijvoorbeeld
op de verpleegpost zitten? Om daar tegelijk te rapporteren. Dat hoeft helemaal
niet.
Interviewer 2: Ja dat kregen wij gister ook, wat zeiden ze nou precies? Het was
gewoon natuurlijk, dat was eigenlijk je uitvalbasis zeg maar. Maar die
verpleegpost als je iets gedaan had dan ging je weer terug naar de verpleegpost
en dan eens kijken wat zal ik nou nog eens kunnen gaan doen hier.
Medewerkster: Dat is natuurlijk dat is ook de mindset die je moet gaan maken je
bent er voor de patiënten. Je bent er niet voor de laptop of kopieer machine. Of
wat je dan vaak ziet gebeuren dat de verpleegkundige dan ja een beetje hangen
op de verpleegpost. En dingen doen die niet zo veel met het werk te maken
hebben .
88
Interviewer 1: en zijn de verpleegkundige van de afdeling er enthousiast over?
Medewerkster: Het merendeel wel. Er blijven altijd wat mensen die het wat lastig
vinden. Die er op of aanmerkingen over hebben. Het merendeel wel. En ik denk
ook als je wilt dat het binnen het team gaat lopen zal een vind ik een van de
belangrijkste dingen dat je een kartrekker binnen het team hebt. Dus dat er
mensen zijn binnen het team die uhm verpleegkundige dus collega’s die dat op
willen pakken en durven en die zich daar voor inzetten. En dan uhm dat is mijn
idee dat je het beste het verpleegpost vrij werken kan implementeren.
Interviewer 2: en heeft u dan, uhm we hadden al gevraagd of het personeel maar
heeft u ook de patiënten daar nog over geïnformeerd of hebben die nog uitleg
daar over gekregen voordat ?
Medewerkster: Ja er is een officiële sluiting van een verpleegpost geweest daar zij
alle patiënten voor uitgenodigd die op dat moment op de afdeling waren. En
mensen van buiten voor uitgenodigd. De ambulant behandelaren uitgenodigd
voor zover ze daar behoefte aan hadden. Even denken, de cliënten raad is
uitgenodigd. Ze hebben er echt een feestelijk iets van gemaakt.
Interviewer 2: volgens mij had ik daar op internet wat over gelezen ja. Ja maar
dat je echt gewoon oke dan laat je een periode achter je en dan begin je iets
nieuws. Dat is wel duidelijk.
Interviewer 1: nou dat was het denk ik wel een beetje voor ons.
Medewerkster: Ja ik denk als jullie wilt als dat het enige is wat laat maar zeggen
de KIB wil of dan is het belangrijk dat je uhm los van wat je binnen het team doet
maar dat het ook op facilitair gebied vormt dat je het ook zelf nadenken over de
visie of over goed werkbare laptops daar moet in durven investeren. Als je dat
niet goed hebt, dan kan je het wel vergeten.
Interviewer 2: dan roep je alleen maar extra weerstand op natuurlijk.
Medewerkster: Nou volgens mij is dat het wel.
Interviewer 1: oke nou heel erg bedankt voor uw medewering.
Medewerkster: Heb je veel andere dingen gehoord van andere collega
instellingen?
Interviewer 1: Nou de KIB die waren dus allemaal een soort van tegen. Maar
gister zijn wij naar de Zuiderpoort geweest in Haarlem. Van GGZIngeest en die
waren eigenlijk heel erg positief die zeiden eigenlijk van juist op de KIB moet je
eerder kunnen signaleren en eerder kunnen ingrijpen. Dus zij zeiden van juist
met die complexe patiënten populatie is het goed om het daar te implementeren.
Medewerkster: Ja dat gaan wij dus hier op de gesloten afdeling… (niet hoorbaar)
dus dat zijn natuurlijk allemaal mensen met een IBS …. Ik denk dat 90 tot 95 daar
gedwongen opgenomen is en er niet wil zijn en juist dan dichtbij bent en met
mensen in gesprek bent en blijft.
89
Interviewer 2: Want u heeft bij u op de afdeling geen mensen met een juridische
titel neem ik aan? Dat is allemaal
Medewerkster: Jawel hebben we wel er zijn wel mensen met een RM of
voorwaardelijke machtiging. Maar wel met vrijheden.
Interviewer 2: en ja we hebben volgende week nog twee interviews gepland dus
we hopen nog wat meer informatie te krijgen.
Medewerkster: Ja nou leuk, ik wens jullie veel success
Interviewer 1 en 2: heel erg bedankt, dank u wel voor uw tijd.
Medewerkster: Doeg
Interviewer 1: Dag
90
BIJLAGE 4: UITWERKING INTERVIEW NIEUWE VALERIUS
31 maart 2014 Interview kliniek Nieuwe Valerius (onderdeel van GGZ
Ingeest) te Amsterdam
Interview met Sacha Petit (coördinerend verpleegkundige)
Interviewer 1: Mieke Bosch
Interviewer 2: Huib Dirks
Medewerkster: Sacha Petit
Interviewer 1: Nou uhm, wij zijn Huib en uhm Mieke en er hoort nog een derde
bij maar die is op dit moment op vakantie, Yente en wij studeren met z’n drieën
af. We doen verpleegkunde op de hogeschool van Amsterdam en we doen alle
drie de richting GGZ.
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: En ik heb zelf stage gelopen op het KIB en vanuit het KIB heb ik de
stageopdracht gekregen om te gaan onderzoeken of het mogelijk is daar de
verpleegpost te verwijderen.
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: En uhm, we zijn er vorige week geweest en hebben daar
interviews afgenomen bij de medewerkers…
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: … een groot deel in ieder geval, om te vragen hoe ze daar in
stonden en uhm aan de hand daarvan hebben we eigenlijk interview vragen
opgesteld.
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: En toen zijn we gaan onderzoeken welke klinieken er al, hier in
Nederland, al werken met dat concept. Dus zoals jullie hier hebben, een balie.
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: En uhm vanuit best practice eigenlijk gaan we onderzoeken of het
daar mogelijk is. Want er is gewoon nog niet heel veel wetenschappelijk
onderzoek naar gedaan.
91
Medewerkster: Nee, klopt
Interviewer 1: Wat school eigenlijk wel wilt maar dat kan gewoon niet
Medewerkster: Nee, dat is lastig inderdaad, ja
Interviewer 1: Dus uhm
Medewerkster: Het is misschien trouwens wel leuk om op zoek te gaan naar uhm
waar de meeste agressie plaatsvind
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Daar zijn namelijk wel onderzoeken naar gedaan en dat is meestal
bij kantoor.
Interviewer 1: Klopt inderdaad ja. Je hebt natuurlijk die verschillende theorieern:
De planethree en de HIC beweging en de presentie en zo dus die kunnen we
ook… die gebruiken we ook in principe.
Interviewer 2: Dat is dan een beetje de literatuur studie zeg maar
Medewerkster: Ja dat is lastig he, sowieso voor de psychiatrie is het erg lastig…
Interviewer 1 en 2: Ja
Interviewer 1: Ik heb gewoon een paar standaard vragen eigenlijk die we gaan
beantwoord willen hebben en we gaan gewoon een gesprekje voeren.
Medewerkster: Helemaal goed
Interviewer 1: Dus de eerste vraag is uhm: Hoelang werkt u hier al en wat is uw
functie?
Medewerkster: Uhm jeetje… Sinds tweeduizendzeven dus dat is lang (lacht). Even
kijken, dat is een jaar of zes. Ja zes jaar werk ik hier nu en sinds drie jaar werk ik
als coördinerend verpleegkundige dus ik heb een beetje de overhead uhm…
functie zeg maar. Ik begeleid ook cliënten maar daarnaast ondersteun ik collega’s
en houd ik het overzicht en uhm zit ik ook in de HIC beweging en zullen we dat
niet implementeren dus dat doe ik een beetje
Interviewer 1: Oke, goed
Interviewer 2: Want het wordt vanuit die uhm theorie is het ook?
Medewerkster: Nee, nee wij zijn ermee begonnen op onze dependance in
Haarlem zeg maar, daar zit ook een opname afdeling. Die is ermee begonnen.
Interviewer 2: Ja daar zijn we vorige week uhm…
Medewerkster: Oh ja? Oh leuk
Interviewer 2: …daar zijn we geweest
92
Medewerkster: Fijne afdeling he?
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Daar gaan ook mensen van hier… En uhm daar werkten ze dus als
eerst met de open balie en toen zijn ze in Spaarnepoort zijn ze gevolgd en wij
hebben eigenlijk gewacht met de open balie tot dat wij naar de nieuwbouw
gingen en daar stond al een open balie en tot die tijd zijn we met een open deur
gaan werken op de oude VK (valerius kliniek). En uhm, wij hebben het gedaan
vanuit een best practice zeg maar
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Vanuit het verminderen van dwang en drang en niet zozeer
vanuit de HIC beweging.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Maar heel veel best practices zijn gewoon meegenomen, nou ik
denk alle best practices zijn meegenomen in het HIC model.
Interviewer 2: Oke
Interviewer 1: Ja, oke
Medewerkster: Dus nou ja, nu komt alleen maar meer vanuit het HIC model dat
we nog extra gaan implementeren. Ja
Interviewer 1: Ja, oke goed. En uhm, nou ja dit is dan een gesloten afdeling
Medewerkster: Hm hm
Interviewer 1: En welke patiënten populatie zit hier precies?
Medewerkster: Ja uhm, nou ja mensen tussen de achttien en de zestig jaar die in
psychiatrische crisis uhm verblijven en op een gesloten afdeling moeten
verblijven.
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: Ik denk dat we van de twintig patiënten er nou… ongeveer een
vrijwillig is
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: En voor de rest heeft iedereen een maatregelen en wil eigenlijk
bijna niemand hier zijn.
Interviewer 1: Nee
Medewerkster: En het zijn uhm beetje fifty fifty met eerste opnames en vacs
patiënten
Interviewer 1: Oke en met hoeveel uhm met hoeveel man personeel sta je op
die…
93
Medewerkster: Vijf overdag, vijf in de avond en twee in de nacht, met
uitzondering van de maandag en de vrijdag, dan staan we met een extra man
overdag.
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: Omdat dat hele grote regel dagen zijn en erg druk dus daarom
hebben we er voor gekozen om op deze twee dagen voorlopige met meer
mensen te staan.
Interviewer 1: Oke uhm en hoe lang werken jullie al zonder de verpleegpost, dus
met de balie?
Medewerkster: Uhm sinds november, sinds dat we al verhuisd zijn. Ja
Interviewer 1: Ja en jullie hebben het dus uhm, het idee gekomen omdat ze dat op
de Zuiderpoort dat hadden…
Medewerkster: Ja en dat is gewoon iets waarvan we uhm organisatie breed
vinden dat iedereen daarmee moet werken. Want wij werken niet alleen met de
open balie, ook de open, besloten en de ouderen afdeling werken met open balie
hier, iedereen
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: En uhm, wij hebben gewoon de knoop doorgehakt en wij wisten
al dat het eraan ging komen dus daarom hebben we in de oude VK zeg maar
constant met een uhm, ja staldeur noemde we het want het was een deur die in
tweeën was gehakt zeg maar.
Interviewer 1: Oh, ja
Medewerkster: En die stond continu open om er alvast aan te wennen maar als
nog is het echt een enorme cultuur shock geweest.
Interviewer 1: Ja (lachend)
Medewerkster: Het is gewoon echt uhm, wennen ja. Maar het is wel echt goed, je
merkt gewoon het verschil.
Interviewer 1: Ja en nu zijn jullie wel een beetje gewend ook al is het sinds
november pas?
Medewerkster: Ja nou het was echt uhm, het was voor heel veel collega’s en moet
je die balie nou uhm continu bezet houden of niet en hoe ga je er nou mee om en
uhm waar ga je dingen overleggen? Dus dat was heel erg zoeken in het begin.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Maar inmiddels heb ik het idee dat iedereen wel gewend is.
Interviewer 1: Oke
94
Medewerkster: Al moet iedereen er nog wel een beetje aan wennen dat het een
open balie is en dat je er dus geen spullen kunt laten slingeren of serieus…
Interviewer 1: Nee precies
Medewerkster: …gesprekken kan houden.
Interviewer 1: Ja precies, oke. Uhm nou jullie hebben dus de voorbereiding
gedaan door best practice zei je net.
Medewerkster: Hm hm
Interviewer 1: En hoe hebben jullie voor de rest voorlichting en informatie
gegeven zowel aan personeel als aan de patiënten?
Medewerkster: Nee we hebben perso…uhm patiënten niet ingelicht.
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: We hebben ze ingelicht over dat we naar de nieuwbouw gingen en
dat ging bij ons uhm, nou samen met de verhuizing.
Interviewer 1: Ja, ja
Medewerkster: Dus daarin hebben we de patiënten niet ingelicht en dat ging
eigenlijk heel erg vanzelf. Ik heb nou niet het idee dat die patiënten een enorme
uhm verandering waarnamen of zo. Ze… er waren nu gewoon geen muren meer.
Ik had het idee dat ze het juist prettig vonden. En voor collega’s hebben we heel
veel rondleidingen gedaan voordat we gingen. Dus zeg maar iedereen die kon,
vanaf het moment dat gebouwd… dat mensen in het gebouw konden, kon je zelf
heen en op de teamdag zijn we ook nog rond gaan lopen en gaan praten van: Oke
we gaan hier werken en hoe gaan we dat dan doen? Er zijn werkgroepen opgezet
van: hoe ga je nou straks werken op de nieuwe afdeling? Maar ook met een open
balie…
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: …maar ook met een dakterras en hoe ga je dat doen?
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: Dus daarin hebben we in teamdagen en dat soort dingen hebben
we daar aandacht aan besteed.
Interviewer 1: Oke uhm. Was er veel onzekerheid binnen de groep, van de uhm
personeel
Medewerkster: Ja absoluut, ja hoor ja. De meeste mensen vonden het wel echt
ontzettend spannend toen ze eenmaal hier werkte om dan met die open balie te
werken en hoe is dat nou en uhm is het wel veilig en uhm moet dit niet anders,
dat niet anders? En uhm, dat was wel heel erg wennen hoor voor een hoop
mensen ja.
Interviewer 1: Oke, oke en dat is wel goed gekomen of is daar…
95
Medewerkster: Ja uhm, nou uiteindelijk hebben we… een paar maanden geleden
hebben we weer een teamdag gehad en daarin hebben we stilgestaan bij de balie
en wat doet het en waarom heb je dat gevoel en nou… We hadden ook altijd een
kast achter de balie staan en die hebben we nu weggezeten en we hebben uhm
een iets grotere flexplek voor de verpleegkundige uhm georganiseerd zodat als je
bijvoorbeeld een ingrijpsituatie hebt dat je wel een goede plek hebt waar je dat
kan overleggen en voor kan bespreken. Dus nou ja zo hebben we het
gecompenseerd met de nadruk dat het geen nieuwe teamkamer is en ik ben ook
blij dat we een paar maanden daarmee hebben gewacht omdat het nu ook geen
nieuwe teamkamer is. De balie is gewoon bezet en dat is de plek waar je kan
overleggen.
Interviewer 1: Ja, want hoe was het daarvoor dan? Voordat die…
Medewerkster: Hadden we een plein… veel kleinere plek…
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: …voor die overleggen en met een computer en uhm…
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: …ja dat was wat lastiger en de postvakjes stonden zeg maar in een
kast achter de balie dus
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: … die puilde uit, dus die hebben nu een andere plek gekregen
Interviewer 1: (lacht) oke
Interviewer 2: Dus het is nog wel een continu proces eigenlijk sinds jullie daar
ook in november mee begonnen zijn…
Medewerkster: Ja
Interviewer 2: …zijn daarna ook nog aanpassingen gedaan
Medewerkster: Ja ja en nog steeds hoor ik denk dat er nog wel wat aanpassingen
gaan komen. Want in principe moet er nog folie komen op het glas en we moeten
nog even kijken of de telefoons die er nu staan of die kunnen blijven staan of dat
die weg moeten.
Interviewer 2: Ja
Medewerkster: Dus het is eigenlijk een continu proces waarin je gaat kijken hoe
het nog meer verbeterd kan worden
Interviewer 2: Ja, in overleg met personeel
Medewerkster: Ja
Interviewer 2: Oke
96
Interviewer 1: En de overdracht, waar doen jullie die?
Medewerkster: Uhm die doen we achterin die team kamer maar daarbij is altijd
iemand bij de balie aanwezig.
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: Je hebt wel zeg maar dat die balie onbezet kan zijn op het moment
dat alarm gaat
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: Dat dan iedereen kan rennen en de mensen die achterblijven wel
gewoon voor cliënten zeg maar bereikbaar zijn
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Dus in zoverre wil je hem achter kunnen laten maar voor de rest,
qua gastvrijheid wil je dat die continu bezet is want hij staat bij ons natuurlijk
ook direct voor de voordeur.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Dus ja, het is prettig dat mensen gelijk een aanspreekpunt
hebben.
Interviewer 1: Ja precies
Medewerkster: Ja en we hebben daarom ook de visie dat als uhm we bijvoorbeeld
met stagiaires werken dat stagiaires niet alleen achter die balie zitten omdat je
ze dan wel echt een enorme verantwoordelijkheid geeft.
Interviewer 1: Ja, ja.
Medewerkster: Dat is niet leuk
Interviewer 1: Nee
Medewerkster: Dan ben je je stagiaires aan het overbelasten.
Interviewer 1: Ja (lacht)
Interviewer 2: En hebben jullie dan nog regels dat er altijd uhm twee mensen op
de afdeling moeten zijn of het kan ook dat er een iemand in zijn eentje op de
afdeling is?
Medewerkster: Uhm, nou in principe als het alarm gaat blijven er twee mensen
achter. Ja en dan zo snel mogelijk weer naar beneden als het kan.
Interviewer 2: Ja maar ook tijdens de overdracht, dat je dan…dat er dan altijd
twee mensen…
Medewerkster: Nee dan hebben we wel eens dat een iemand achter de balie zit
want als het dan druk wordt dan kunnen we elkaar maar meestal… We werken
nu met flex plekken, dus meestal als we dan uhm in de overdrachtstijd zitten
97
mensen in de onderzoeksruimte en in de overdracht en bij de artsen en achter de
balie. Iedereen is dan een beetje aan het rapporteren maar wel bereikbaar
Interviewer 2: Ja, oke
Interviewer 1: Welke voordelen hebben jullie ondervonden sinds het kantoor
weg is?
Medewerkster: Uhm je bent veel sneller aan het vroeg signaleren dus dat is heel
pret… fijn. Mensen zijn veel pro actiever uhm we zijn veel bereikbaarder, je st….
Je pikt veel sneller op wat er met cliënten speelt en ook onderling wat er speelt.
Ja… ik vind het eigenlijk een heel groot voordeel die open balie.
Interviewer 1: Ja, oke en komen patiënten ook eerder naar je toe omdat die…
misschien die drempel weg is van die deur in het kantoor?
Medewerkster: Nou ja ook, maar ook al willen ze niet naar je te komen je m erkt
dat ze sneller heen en weer beginnen te lopen of dat uhm… Nou ze de hele dag op
hun kamer zijn dan zie je dat nu gelijk dus je gaat er veel sneller op anticiperen.
Interviewer 1: Ja, ja precies
Medewerkster: Want van de meeste cliënten is het natuurlijk hartstikke moeilijk
om aan te geven dat het niet goed gaat maar dat signaleer je nu terwijl voorheen
zat er een dikke muur voor…
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: …en zag je niet alles
Interviewer 1: Nee, nee precies
Medewerkster: Ik merk ook wel dat het aantal incidenten sinds we over zijn
gegaan, dat heeft meerdere oorzaken hoor, maar dat wel echt onwijs is gedaald.
Ja
Interviewer 1: Oke, goed. Uhm en zijn er ook dingen waar jullie tegenaan zijn
gelopen sinds het weg is? Echt….
Medewerkster: Ja nou ja ze… Ik vind het zelf niet heel onprettig maar ik hoor van
collega’s wel terug dat ze het onprettig vinden dat ze een teamkamer hebben
waar ze in kunnen overleggen zeg maar. Nou die hebben we dus niet meer en
uhm dat het onprettig… Dat sommige collega’s voelen zich ook onveilig bij
cliënten omdat die makkelijk uhm achter de balie lopen. Maar ja volgens mij is
dat inmiddels wel minder geworden
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: Ja en men vindt het lastig dat je de balie in het begin niet
onbemand achter kon laten.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Dat kan dus nu ook weer wat meer.
98
Interviewer 1: En komt het vaak voor dat clienten bijvoorbeeld uhm, nou achter
je gaan staan en gaan meelezen bijvoorbeeld?
Medewerkster: Ja dat komt wel eens voor maar op het moment dat je zegt: He joh
dat wil je toch ook niet dat andere mensen zo in jouw dossier aan het mee
neuzen zijn dan taaien ze gewoon weer af en je moet gewoon zorgen dat je altijd
je computer vergrendeld.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Dat is wel een ding
Interviewer 1: Ja (lacht) precies ja. Want ik zag dat jullie hier ze, hier hebben
jullie ze gewoon los staan (de computer monitoren) in de Zuiderpoort hadden ze
ze echt ingebouwd in het… in de balie
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: Is dat ook nog een bewuste keuze?
Medewerkster: Ja de beeldschermen zitten wel vast en de toetsenborden zitten
los dus uhm, ja we zijn nog aan het kijken of we dat in moeten bouwen maar op
dit moment is daar geen rede voor
Interviewer 1: Oke, het is niet dat ze ze… als ze in een bui... (maakt gebaar van
iemand die een toetsenbord kapot slaat)
Medewerkster: Nee, nee niet gehad, ik hoop ook dat dat zo blijft.
Interviewer 1: Ja (lacht)
Medewerkster: (Lacht) ja, nee hebben we niet gehad. Maar eigenlijk ja, als iemand
die drempel… We hadden bijvoorbeeld eerst altijd een prullenbak achter de balie
staan…
Interviewer 1: Hm hm
Medewerkster: …achterin links, nou die hebben we naar voren gezet…
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: …dan hebben mensen ook helemaal geen rede om achter je te
lopen.
Interviewer 1: Nee precies
Medewerkster: Dus je moet types daar continu op aanspreken, dat gaat wel goed.
Interviewer 1: Oke
Medewerkster: Ja
Interviewer 1: Uhm…
99
Medewerkster: En je moet soms ook alerter zijn want ja als je iemand met een
flinke persoonlijkheid stoornis hebt een vrolijke manie die lekker aan het
uitproberen is ja…
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: …dan weet je gewoon nog alerter op je balie moet zijn want we
hebben ook beeldschermen daar staan…
Interviewer 1 en 2: Ja
Medewerkster: … dus als niemand daar zit dan moeten die beeldschermen
gewoon uit want anders dan uhm…
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: …zitten die cliënten er constant achter.
Interviewer 1: Ja
Medewerkster: Vooral dat soort mensen dus dan moet je gewoon alerter zijn.
Interviewer 1: JA
Interviewer 2: En dat is dan ook… ook vergrendeld, dat ze niet een aan/uit knop
van zo’n beeldscherm maar dat ze…
Medewerkster: Er zit een aan en uit knop aan de zijkant, maar als je hem dan
weer aanzet dan moet je een wachtwoord intypen
Interviewer 2: ja dat is logisch
Interviewer 1: Uhm hoe gaan jullie met escalaties om is dat ook verandert sinds
het kantoor…?
Medewerkster: Je zit er eerder boven op dus dat is verandert dat je het nog
eerder signaleert. Zeg maar dus dat je minder escalaties hebt en dat je veel
eerder verbaal als aan het de-escaleren bent voor de rest gaan we er niet
ontzettend anders mee om. Sinds die open balie. En soms met mensen waar van
we denken die moeten we een beetje in de gaten houden die zijn bijvoorbeeld
heel erg terug getrokken spreken we bijvoorbeeld af dat ze bij de bankjes bij de
balie komen zitten. 10 minuutjes in het uur. Dat werkt ook wel goed, toch een
beetje contact kan je ook een beetje inschalen hoe het is, iemand voelt zich niet
verplicht om gelijk een gesprek aan te gaan dus dat werk wel.
Interviewer 1: En je vertelde net dat jullie nog wel een separeer hebben maar
eigenlijk niet gebruiken en beveiligde kamers?
Medewerkster: Ja klopt
Interviewer 1: en eigenlijk die ook niet
Medewerkster: Nou ja het komt helaas wel eens voor dat we zowel de separeer
als de die afsluitbare kamers moeten gebruiken. Maar we willen eigenlijk
100
gewoon niet. En als we het inzetten dan liever die uhm afsluitbare kamers dan de
separeer en dan gewoon zo kort mogelijk.
Interviewer 1: Want kunnen de kamerdeuren hier op slot van buiten?
Medewerkster: Nee, nou ja het kan wel maar dan kunnen ze ze van binnen weer
openmaken. Als iemand echt op een gesloten kamer moet verblijven dan moet
iemand dus in een afsluitbare kamer. We hopen zoveel mogelijk te voorkomen.
Maar merken ook wel dat het echt minder is dan voorheen.
Interviewer 1: Oke, uhm ja hoe handelen jullie in geval van nood? Uhm dus
eigenlijk beetje de zelfde vraag als net. Uhm ja dan gaat alarm en dan?
Medewerkster: Ja ligt er aan waar het gaat, als het boven gaat, dan doe je de deur
open en ga je rennen. We hebben een pas dat lift gelijk naar onze etage komt. Dus
dan gaan we boven rennen en dan wacht je op instructies van de gene die boven
staat. En hier benden zien we het al vrij snel aankomen, dus dan overleggen we
met elkaar wat we gaan doen. En vaak gaan we vroegtijdig ingrijpen en dan
lijken we hoeveel mensen we daar voor nodig hebben. We doen het het liefst met
ons eigen groepje of anders bellen we mensen van boven. Het komt niet vaak
voor dat we alarm hebben, het komt nog wel eens voor hoor maar niet zo heel
vaak
Interviewer 2: En als dan de dat weet ik nog wel van die verpleegposten daar
worden ook als depot gegeven moet worden of als er echt bij iemand ingegrepen
moet worden daar wordt alles voorbesproken. Dat gebeurt nu in zo een
gesprekskamer?
Medewerkster: Ja in zo een gesprekskamer spreek je het voor en dat depot maak
je gewoon klaar in de medicijnkamer. En laat je daar checken. we hebben het ook
wel eens getracht het daar voor te bespreken maar dat is echt enorm krap daar.
Interviewer 1: Want heeft de medicijn kamer een dubbele deur?
Medewerkster: Nee dus je moet ook goed op je stem volume letten daar.
Interviewer 1: Nou je zei net eigenlijk al dat de incidenten afnemen. Heeft het ook
effect op de intensiteit van een incident.
Medewerkster: Hoe bedoel je precies?
Interviewer 1: Op het moment dat er een incident is dat ze dan minder heftig zijn
omdat je bijvoorbeeld eerder signaleert?
Medewerkster: Ja meestal wel. Maar je hebt natuurlijk als nog wel dat iemand
vanuit het niet knalt, maar dat komt wel echt heel veel minder voor.
Interviewer 1: En uhm heeft het werken dus met de balie invloed op de wijze van
het contact met de patiënten?
Medewerkster: Ja dat is veel laagdrempeliger. En veel gemakkelijker. Absoluut.
Praatjes ook, cliënten komen dan even hangen en dingen vertellen, ze komen ook
makkelijker scheldend langs. Dan hebben ze ook heel makkelijk een time out.
101
Interviewer 2: En ook uhm tussen patiënten onderling, is daar iets in het contact
verandert? Want ik kan mij daar bij voorstellen dat ze over personeel willen
praten?
Medewerkster: O ja hoor dat maakt niet of je daar bij bent. Dat hoor je altijd
gewoon heel vaak. Al zullen ze wel genoeg achter onze rug zeggen. Er zijn twee
grote huiskamers en uhm heel vaak gaan ze ook nog bij het zitje zitten bij de
balie, maar niet altijd hoor, vaak zitten ze gewoon lekker in de huiskamer
woonkamer. En nu het wat mooier weer wordt ook vaak op het dak terras.
Interviewer 1: en hebben jullie ook camera’s hangen?
Medewerkster: Ja in de separeer de beveiligde kamers en op de gangen.
Interviewer 1: De gangen, en de beeldschermenwaar staan die?
Medewerkster: Op de balie, dat zetten we dus in principe, het beeld van de
gangen dat kan gewoon aanblijven staan dat is niet interessant, maar beeld van
de kamers zetten we altijd uit.
Interviewer 2: Waar ik van het weekend nog over na zat te denken want uhm ik
kan mij voorstellen dat personeel weerstand is tegen werken zonder
verpleegpost je hebt dat een decennia lang gedaan of zo. Maar zijn er echt
mensen die dachten van nou ja dan ga ik wel ergens anders een baan zoeken of
zo of dat je
Medewerkster: Nee nee nou is het ook niet echt een ideale periode om, zo groot
was de weerstand niet.
Interviewer 2: Je zit er wel echt de hele werkdag tussen. Dat hoorde wij ook wel
veel mensen bij het KIB die hadden toch wel de behoefte om zich af en toe terug
te trekken.
Medewerkster: Het valt echt zo ontzettend mee. Ik heb wel eens moment dat ik
even, dan denk is sjongejongejonge maar dan zeg ik ook gewoon, he even niet ik
moet nu even een half uur mijn werk afmaken daarna ben je weer de eerste en
dat trekken ze echt wel. Zolang je maar een andere plek hebt waar je je wel kan
terug trekken om even te tikken, maar het belangrijkste is dat je niet samen gaat
klitten in zo een kantoor en daar dan gaat zitten werken en dus niet meer
bereikbaar bent voor je collega’s, uhm voor je cliënten.
Interviewer 1: Uhm is er een verandering in de manier en aantal in de wijzen van
de besprekingen die jullie op de afdeling hebben?
Medewerkster: Nee dat is eigenlijk het zelfde. Het is wel verandert maar dat komt
vooral omdat wij samen zijn gevoegd. Zeg maar we waren twee afdelingen en
toen zijn wij hier naar toe verhuisd en zijn wij een afdeling geworden. Een hoop
veranderingen in een keer. Dus wij hebben even kijken, vier geplande overleggen
op een dag dus drie overdrachten verpleegkundige en een met de artsen in de
ochtend. En daarna hebben we gewoon de spoed overleggen.
102
Interviewer 2: Hoe zit het met patiënten momenten ben je bij de eetmomenten
zeg maar of hebben jullie in de avond nog een koffie moment?
Medewerkster: Ja dat hebben we ooit in het leven groepen maar eigenlijk werkt
dat niet zo. We hebben de eet momenten inderdaad waarbij we hebben gezegd
als mee wil eten dan nodigen we je uit is het niet mogelijk om mee te eten en je
hebt daar een reden voor dan kan je gewoon later nog even een broodje maken.
Of je kiest er voor om op je eigen kamer te eten. We stellen mensen niet meer
verplicht om mee te eten. We proberen zo veel mogelijk in de huiskamer te
zitten. Zodat er ook vaak spontane koffie momenten ontstaan en we hebben ook
de therapieën die we vanuit het verpleegkundige team aanbieden omdat
Interviewer 2: Maar niet echt verplicht
Medewerkster: Nee, we denken altijd maar zo, je zit hier tegen je zin. Je wilt hier
niet zijn. En je bent waarschijnlijk hartstikke druk met je stemmen en dan wordt
je ook nog verlicht om tussen anderen mensen te zitten. Ik zou er ook niet zo een
zin in hebben
Interviewer 1: En welke therapieën worden er georganiseerd?
Medewerkster: We hebben activiteiten therapie dus creatieve therapie 5 dagen in
de week in de middag. We hebben sport therapie volgens mij twee uur per dag.
Dat is vrij weinig want je hebt twintig mensen. En dan bieden we zelf nog de
lifestyle groep aan dus dan wordt gepraat over het leven maar ook over psycho
over je ziekte en hoe het verder gaat na je opname. Dus heel laagdrempelig. Niet
echt heel diepgaand. En we hebben muziekgroep en we hebben door onze
islamitische geestelijk verzorger de kijk op leefgroep gegeven. Dat is echt een
enorme hit. Dat wordt op maandag en op donderdag gegeven.
Interviewer 1: Leuk
Medewerkster: Ja erg leuk.
Interviewer 1: Is het een probleem dat patiënten makkelijker inzicht hebben in
het dossier?
Medewerkster: Niet zolang je er dus gewoon zelf op let, ja je moet wat meer ogen
in je achterhoofd hebben. Daar wordt je je gewoon bewuster van. Je kan niet je
computer ontgrendeld laten staan je moet je gewoon bewust zijn dat niet iemand
achter je staat bij het raam of achter je loopt om mee te kijken. Als het goed is
heb je dat gewoon door.
Interviewer 1: En wat doen jullie allemaal op de computer? Rapporteren?
Medewerkster: Je mail, behandelplanbesprekingen schrijven, evaluaties schrijven
na besprekingen evaluaties schrijven. Uhm dat een beetje.
Interviewer 1: hebben jullie ook nog papieren dossiers?
Medewerkster: Nee die hebben we niet meer.
103
Interviewer 2: En bij dat rapporteren doen jullie dat ook wel eens samen met
patiënten?
Medewerkste: Nou eigenlijk de laatste tijd doen we dat niet meer. Maar r
voorheen deden wij dat nog wel eens. Is eigenlijk ook wel grappig met kantoor
wel maar nu niet. Maar het ligt er ook een beetje aan wat je zelf als
verpleegkundige wil of je samen met iemand wil rapporteren de ja of de nee.
Vaak koppelen we wel aan het einde van de dienst terug hoe we vonden dat het
ging en hoe die persoon het zelf vond gaan.
Interviewer 2: ja ik heb dat ook wel eens gedaan, wat vind jij dat ik moet
opschrijven.
Interviewer 1: Nou eigenlijk de vraag over hoe in een ingrijp actie wordt
voorbereid hebben we ook al beantwoord. In een aparte ruimte dus. Maar het is
niet zo dat mensen zich daar nog gaan terugtrekken?
Medewerkster: Nee nou eigenlijk niet. We hebben nu drie weken die ruimte en
het valt eigenlijk wel mee. Er staan ook twee computers dus ja soms zitten
mensen daar wel maar je bent ook continu elkaar aan het vragen om bij de balie
te gaan zitten omdat je het soms inderdaad heel druk hebt daar en wil je even
apart zitten en dan vraag je aan een ander of die even…
Interviewer 2: En voor de nachtdienst want dat was dan in Haarlem nog een
apart kantoortje voor de nachtdienst? Maar dat is omdat je met zijn tweeën bent
ga je gewoon bij de balie zitten?
Medewerkster: Ja klopt
Interviewer 1: Ja want daar zij ze inderdaad in hun eentje.
Medewerkster: Zijn ze in Haarlem in hun eentje?
Interviewer 1: Ja, ik heb geen vragen meer. Heb jij nog iets wat belangrijk is?
Interviewer 2: Nee
Interviewer 1: Nou dat was het, heel erg bedankt voor het interview en je tijd. Ik
bedenk mij nu opeens nog een vraag trouwens. Krijg je ook reacties van cliënten
die voorheen altijd op een afdeling hebben gezeten waar een kantoor was en
waar die dus nu.
Medewerkster: Nee nou ja het is vooral dat het hier mooier is geworden want wij
komen uit de VK en dat is gewoon, van de buitenkant prachtig, maar van binnen
was het hartstikke oud en nog twee persoonskamers en gedeelde toiletten dus.
Ja dit is sowieso een enorme verademing. Ik geloof dat ze het wel bereikbaarder
vinden
104
BIJLAGE 5: UITWERKING INTERVIEW RIVIERDUINEN
Donderdag 3 maart Interview bij HIC Kliniek Rivierduinen te Oegstgeest.
Interview met Yvonne Winkelmolen (Manager algemene zaken)
Interviewer 1: Huib Dirks
Interviewer 2: Mieke Bosch
Medewerker: Yvonne
Interviewer 1: Hoe lang werkt u hier al en wat is uw functie?
Medewerker: Mijn functie is manager algemene zaken van deze besloten kliniek
en ik werk sinds 1990 voor Rivierduinen en in eerste instantie als
verpleegkundige en daarna als coördinerend verpleegkundige ben ik docent
verpleegkunde geworden en daarna heb ik mijn management opleiding gehaald
en zit sinds 2009 op deze post. Dat is een beetje zo mijn levensloopbeeld bij
Rivierduinen.
Interviewer 1: Waar heeft u les gegeven als ik vragen mag?
Medewerker: Op de hbo-v heb ik skils gegeven en psychiatrie gegeven, voor mij
erg bekende vakken ja. Het is leuk om te doen.
Interviewer 1: Met welke patiënten populatie werkt u hier?
Medewerker: Hier zitten 36 patiënten met allemaal hele complexe psychiatrische
stoornissen. Het zijn veel al veel therapie resistente patiënten. Die daarom juist
naar deze kliniek worden verwezen vanuit Rivierduinen. Zeg maar tot zo een
jaar of twee geleden kwamen hier ook patiënten vanuit heel Nederland. Maar
gezien he financiële plaatje is dat niet meer te doen. Dus het is wel een boven
regionale kliniek maar voor het verzorgingsgebied Rivierduinen. Het zijn
ingewikkelde patiënten die niet goed reageren op de reguliere medicatie en zoals
de psychiaters het noemen of label behandelt of dus uhm dat vraagt natuurlijk
behoorlijk wat aan protocollen aan zorgvuldigheid aan afstemming met patiënt
met familie maar wel vaak met resultaten. Dat is wat in deze kliniek zit en dan
moet je ook denken aan uhm psychotische stoornissen dat is eigenlijk de
grootste groep. Daarnaast hebben we ook wel ingewikkelde mensen met een
driedubbele diagnostiek, autisme, verstandelijke beperking en psychose. Daar
lopen er ook wel wat van rond. En een enkele persoonlijkheidsstoornis. Maar
liever niet in deze kliniek.
Interviewer 1: stemmingsstoornissen heeft u dat ook?
Medewerker: Nee
105
Interviewer 2: Zoals ik het hoor is het wel redelijk vergelijkbaar met de populatie
die bij de KIB wordt opgenomen.
Medewerker: Klopt we doen er ook wel heel veel zaken mee he. KIB vraagt ons
soms om advies wij verwijzen patiënten naar hen. Zowel in Amsterdam bij
Inforsa als hier in Den Haag. Dus uhm ja dat zijn wel hele goede contacten die we
onderhouden en zelfs hebben we een keer geopperd ik samen met psychiater is
daar nu weg. Om zeg maar na te gaan of landelijk gezien niet voor een aantal hele
complexe ontregelde patiënten die met name een afdeling ontregelen of we daar
niet een soort carrousel idee voor zouden kunnen starten. Maar ja dat is
natuurlijk niet in het welzijn van de patiënt maar wel in het welzijn van een
heleboel andere factoren, omgevingsfactoren, personeel factoren die dan een rol
spelen. Ja hier hebben ze wel geen ze waren in ieder geval binnen onze raad van
bestuur geen voorstander van. Dat is jammer.
Interviewer 1: Het is nog een idee
Medewerker: Ja het is nog een idee
Interviewer 1: En hebben mensen ook wel eens een juridische titel?
Medewerker: Alleen maar alle 36. Allemaal een opgelegde maatregel. Vanuit de
BOPZ he.
Interviewer 1: Maar niemand die hier vrijwillig zit zeg maar?
Medewerker: Nee
Interviewer 1: Een volgende vraag een beetje over het hoofdonderwerp, hoelang
werken jullie hier al zonder verpleegpost?
Medewerker: We zijn er eigenlijk mee begonnen in Leidse-dam. Waar we dus
voorheen zaten. In verschrikkelijke oude gebouwtjes ik noemde het altijd
veredelde garage boxen vreselijk werken daar was het eigenlijk, daar hebben we
op een gegeven moment de visie om gegooid van uhm zeg maar een beetje het
loslaten van de structuur en meer gaan werken richting de presentie benadering.
En bij die benadering hoorde onder andere ook dicht bij de patiënt zijn en in
principe geen kantoor meer willen hebben. Dat was een beetje struggelen dat is
ongeveer zo ergens in 2007 zij wij met het experiment begonnen. Uhm de zeg
maar de bouwkundig was die ruimte er nog wel. Waren wel de computers er op
aangesloten. We zijn eigenlijk gewoon begonnen met laten we gewoon die
computers naar de woonkamer. Dat was niet effectief want binnen een week
vlogen die door de woonkamer heen. Goed dus uhm toen is er gedacht weet je
wat we doen we laten gewoon alle deuren open zodat patiënten ons altijd
kunnen bereiken. Zo is het eigenlijk begonnen. We hadden geen geld om laptops
aan te schaffen in die tijd. Ook geen bedrading het moest allemaal aangelegd
worden. Het was allemaal te kostbaar want het hele gebouw ging tegen de vlakte.
Dus zo zijn wij eigenlijk een beetje gestart en uhm lijden dat soms wel tot wat
rare situaties, patiënten in het oude kantoor daar stond van alles van pillen tot
uhm patiënt gegevens maar eigenlijk waren de patiënten daar niet in
geïnteresseerd. Het gewoon kunnen zitten bij jou he terwijl jij aan het werk was,
106
was eigenlijk al genoeg. Dus zo zijn wij gestart. En uiteindelijk toen dit gebouw
uhm werd ontworpen toen had ik veel, in ieder geval ik kon mee denken. En onze
visie was er op gericht om eigenlijk dat kantoor helemaal te vergeten en meteen
te gaan werken met laptops. Ja dat was natuurlijk een hele mooie kans en die
kans hebben wij ook gekregen. En die hebben we met beiden handen benut. Dus
zo is dat een beetje gegroeid. Het niet meer hebben van een kantoor. Het levert
soms wel wat problemen op bijvoorbeeld je moet denken dat je met je laptop in
een van de ruimtes werkt en er gaat hier een alarm af dan moet die laptop mee
genomen worden moet die toch eerst veilig weg gelegd worden. Ja het is zo. Het
is niet anders dus we hebben weinig kastruimte waar het even weg gelegd kan
worden want het wordt ook allemaal gemold. Dus het moet toch echt eerst terug
gelegd worden in een ruimte die op slot kan. Maar ze doen het wel. Dus uhm ja ik
vind het een enorme vooruitgang.
Interviewer 1: Nu zei je het is vanuit de presentie theorie. Heeft u daar ook nog
anderen, nou we zijn er nu bezig met het HIC model en plaintree methode heeft u
die er ook nog bij gebruikt?
Medewerker: Ja wat betreft de HIC hier ligt natuurlijk alles over de HIC. Ik heb
eigenlijk voor dat de HIC in Nederland een beetje vorm ging krijgen was ik al
nauw betrokken in Engeland. Bij Nepicruw een grote organisatie waarbij terug
dringen van dwang en drang eigenlijk continu maar onder de aandacht stond. Ik
ben verschillende keren naar grote congressen geweest van een paar dagen. En
daar merkte ik al dat het zeg maar op die ingewikkelde afdeling met die
moeilijke patiënten men toch in staat was anders te werken. Daar leerde ik
uiteindelijk ook de mensen kennen die voor Nederland een deel van dat concept
over wilde nemen en ben ik daar nauw bij betrokken geweest. En toen dacht ik ja
eigenlijk doen wij dit al. Dus het is heel mooi om dat onder die HIC monitor te
schuiven. We hebben daar uiteindelijk de derde awart mee gewonnen. Uhm
wanneer was dat, vorig jaar juni. Om te kijken hoever staan verschillende
klinieken zeg maar in die hele HIC monitor. En ja dan kom je daar eigenlijk toch
wel heel ver mee. Dus uhm voor mij was het meer die hele monitor kunnen mooi
laten aansluiten op wat wij hier al doen.
Interviewer 1: En u benoemde net al een beetje hoe dat proces is gegaan. Was er
ook nog onzekerheid of weerstand vanuit het personeel?
Medewerker: Nee helemaal niet. Nee want ze waren zelf een hele grote
voorstander. Het is uhm, het team is nu wat verandert maar die gaan gewoon
mee met de verandering. Maar het was destijds een team met heel veel potentie
in uitproberen. En uhm ja ik vond dat eigenlijk wel leuk. Alles werd overboord
gegooid. We hebben eigenlijk geen regels we gaan gewoon zonder regels werken.
En uhm ja buitenstaanders dachten wat een chaos hier wat een puinhoop.
Helemaal niet herkenbaar mensen die ook niet bij ons wilde werken omdat wij
zo werkte. Maar prima ik vond het eigenlijk gewoon een hele leuke ontwikkeling
vooral omdat het team er achter stond. Zij waren de grootste voorstanders. We
hebben gezegd we gaan het gewoon doen en we zien wel. Niet te ingewikkeld
niet te veel vast leggen. Gewoon veranderen hup. Dus niet geen elle lange
processen. Want je moet natuurlijk wel mensen mee hebben. In je hele
verandering maar omdat het nu vanuit de mensen zelf kwam. Had ik daar
107
natuurlijk een heel groot voordeel mee. En ook de psychiater was er een
voorstander van.
Interviewer 2: Oh dat is helemaal mooi.
Medewerker: Dus we zaten met zijn alleen op een lijn.
Interviewer 2: Want dat hoor je want bij het KIB is er extreem veel weerstand.
Omdat ja ze een beetje vastgeroest zitten laat maar zeggen. Ja dat hoor je wel. En
wat je inderdaad hoort van de andere instellingen waar wij zijn geweest is het
ook van, we hebben het gewoon gedaan en iedereen paste zich aan en
uiteindelijk is er geen verzet gekomen mensen vonden het eigenlijk allemaal
prima.
Medewerker: Ja want weet je ik denk die weerstand, ik vind op zich altijd goed al
mensen in de weerstand zitten want dat zijn daar zit ook wel vaak kracht. Uhm
maar het kan toch niet zo zijn dat een heel team weerstand heeft. Zo denk ik er
over he. Als daar vijfentwintig mensen werken kan ik mij niet voorstellen dat
vijfentwintig mensen in de weerstand zitten. Je hebt er hier ook een paar die
zeggen van verdorie nog aan toe he moet ik dat ding weer oppakken een paar die
wel een beetje liggen te mokken. Ik zeg maar luister je komt hier niet voor jezelf.
Je komt hier wel voor onze patiënten. He, dat moet je voorop stellen. Dus en ja bij
het KIB is werkwijze sowieso anders dan hier. Uhm dat moet ook. Voor een groot
deel. Dus dat, ik begrijp die weerstand wel. Je hebt hier ook wel mensen die dus
de neiging hebben om zich terug te trekken in een van de ruimtes waar nog wel
werk computers staan. Maar goed ik loop zo vaak op de afdeling dat ik daar even
een praatje mee maak en zeg, ik zag jou hier een half uur geleden ook al zitten
vertel eens waar ben je mee bezig, een beetje zo doe ik dat dan. Uhm is het
denkwerk wat je hebt? Dat kan je ook aan deze kant van het gebouw doen. Kan je
even gemist worden? nou meestal weten ze wel hoe laat het is. Als ik dan een
kwartier laten nog een keer kom kijken..
Interviewer 1: want hebben medewerkers in het begin daar dan ook voorlichting
over gehad over methodes of nieuwe werkwijze?
Medewerker: Ja zeker in eerste instantie natuurlijk over de presentie benadering.
We hadden een iemand dus in het team die er zo veel over wist dat die eigenlijk
het team al warm draaide. En men vond dat toen zo ongelofelijk interessant.
Uhm dat men ook zo iets had van nou het lijkt ons een heel goed idee. Dat
kunnen wij ook mee nemen in onze visie. Dus we zijn e visie gaan herschrijven.
Ik heb daar steeds mensen bij betrokken. Ik dacht jullie moeten het doen op de
werkvloer. Ik kan wel vanaf deze tafel wat bedenken maar jullie moeten het
doen. Dus ik heb destijds zeg maar verschillende cluster groepjes gevormd, zou
gezegd wie wil wat doen en welk onderdeel. En dat heb ik ook gedaan ten
aanzien van de HIC. Zeg maar zo een twee jaar geleden ben ik begonnen om in
eerste instantie uitleg te geven over wat ik in Engeland allemaal gehoord had. En
toen heb ik gezegd nou ik denk dat we delen van het beleid daar over kunnen
nemen in onze kliniek. Wie is geïnteresseerd? Dus ik twee mensen mee genomen
een keer naar Manchester vier dagen. En wij zijn zeg maar een klein clubje gaan
vormen om te kijken van wat kunnen we implementeren in deze kliniek? Toen
108
kwam dus de HIC monitor. Toen dacht ik wat kunnen we daar van overnemen?
En zo hebben we dat steeds met wat mensen gedaan hier. Veel veel voorlichting
gegeven. He, en nu is het zo dat ik een aantal van die boeken heb en die geef ik
aan iemand en zeg nou binnen een maand wil ik het boek terug. Ik hou het
natuurlijk wel een beetje bij. Want je merkt wel dat je een aantal
verpleegkundige moet pushen. Dat is gewoon zo. Je hebt doeners en denkers. En
dat is goed in een team. En de doeners hebben daar een beetje moeite mee met
zo een boekje en de denkers die denken van oke! En dan is het klaar. Dus ik vind
dat wel het aller belangrijkste je moet mensen wel veel voorlichting geven. Het
er vaak over hebben. Een keer is niet genoeg. En ze ook leuke dingen laten doen
he. Als je zo een HIC symposium heb, laat daar mensen naar toe gaan, zorg dat
die prioriteiten staan in je budget.
Interviewer 1: dat is duidelijk. Dat was ook vanuit het KIB dat niet in een keer die
verpleegpost weg gehaald zou worden, van kijk maar zeg maar.
Medewerker: Aan de ene kant vind ik dat jammer. Ik heb zelfs hier de neiging om
soms ik noem het dan de stilte werkplek. Ik denk ik laat er gewoon een ander
slot op zetten. Kunnen ze er helemaal niet meer in. Er staan ook pillen dus dat
kan niet. Ik weet niet, ja natuurlijk in de literatuur lees je allemaal heel mooi hoe
je die veranderingen moeten doorvoeren soms is het goed en soms denk ik ja ik
ben zo een type die doet gewoon wat. Ik neem ze wel mee, maar soms neem ik
ook eerder een besluit. Dan schut ik weer iedereen wakker. En dan heb ik ook
wel weerstand maar niet op dit soort essentiële dingen want ik denk zij moeten
het doen. He, ik hoef daar niet met mijn computer te zitten. Dus dan vind ik het
wel heel belangrijk dat je iedereen mee hebt. Ook gewoon veel, ja ik denk ook dat
je een coördinerende verpleegkundige die daar ook wel een rol in vervult. Niet
alleen ik, want ik wil natuurlijk zelf ook niet als boeman overkomen. Dat is het
ook niet maar zij wijst mensen er ook op van joh neem even een laptop en ga
daar zitten. Dus dat is meer uit gewoonte dat ze die vaste pc pakken.
Interviewer 1: Dat moet ook doorbroken worden natuurlijk.
Medewerker: Het gaat eigenlijk wel goed. Ik vind het eigenlijk ook altijd, van weet
je dan kom ik daar in die ontmoetingsruimte en dan he zie je daar weer een
zitten, zie ik er eentje op die HIC afdeling zitten en dan zie ik ook een patiënt op
een computer zitten en soms doen ze samen met een patiënt iets op die
computer, soms wil een patiënt zijn rapportage lezen ook goed dan krijg je je
rapportage te zien. Daar zij wij eigenlijk heel open in. Ja dat is belangrijk.
Interviewer 1: maar uhm dat zou dan een van de voordelen kunnen zijn dat je
samen met de patiënt kan rapporteren. En wat vind u verder specifieke
voordelen? Van het werken zonder verpleegpost?
Medewerker: Dat je gewoon heel erg zichtbaar bent. Dat je eigenlijk gewoon in je
dienst voor de patiënt, ja benaderbaar bent. En het gaat ook om een stuk
bejegening. Als ik naar mij zelf kijk hoe dat vroeger ging, dan schaam je je eigen
dood. Aan die deur kloppen, sorry we hebben nu even geen tijd, toen schreef je
nog alles. Dat is eigenlijk vreselijk, he? Ik vind want als je aan de patiënt denkt
die misschien al heel moeilijk een stap zet om naar je toe te komen om een vraag
109
te stellen en jij wijst hem af. En het oefen loze geklop van die dwangmatige
patiënten aan zo een kantoor deur dat zorg voor heel frustratie. Dat kan je
gewoon deels oplossen. He? Want wat ik merk als de patiënt ziet dat je even aan
het rapporteren bent, zie je ze soms heel rustig naast zitten, maar ieder geval
rustig zijn. Nou ja ik vind dat echt heel veel voordelen hebben. Dus het gaat ook
om bejegening. Om aanwezigheid he?
Interviewer 1: en u noemde net al dat bij een incident of dat je even weg moet
met die laptop dat het even tijd kost om die in de kast te leggen heeft het verder
ook nog echt nadelen, die het werken zonder verpleegpost? Of iets met
medicatie? Ik weet niet hoe jullie dat oplossen? Dat is een aparte kamer dan?
Medewerker: Uhm nou ja patiënten komen allemaal individueel medicatie halen.
En dat is vanaf zes uur ’s avonds als het om avond medicatie gaat tot een uur of
elf. Zeg maar als er drie bij ons op een vleugel werken dan is er meestal eentje
die zich meer met de medicatie bezig houdt en de ander met het rapporteren dus
dat verdelen ze. Er zijn patiënten die onder toezicht medicatie krijgen, zou dat
gebeurt dan in een andere ruimte. Dus die medicatie staat wel achter slot en
grendel. Ja, we hebben uitgeprobeerd om met zo een grote medicatie kar de
pillen gewoon in een van de algemene ruimtes te zetten maar daar van zeiden de
verpleegkundige, ja dan wordt ik elke keer gestoord, ben ik net aan het
rapporteren op zo een laptop is het net niet zo makkelijk als achter de pc. Het
zijn ook van die kleine rot dingen. Nou ik zeg ik vind het prima als jullie er maar
wel voor zorgen dat je de patiënt ontvangt als hij zijn pillen moet halen. Dat je
hem nog een keer uitleg geeft dat je dat zorgvuldig blijft doen. Dus dat gebeurt
nu in een andere ruimte.
Interviewer 1: Heeft u verder nog punten waar u nog tegen aan loopt? Want ik
neem aan het is wel en proces waar je ingaat.
Medewerker: Nou wat ik wel eens hoor is dat ze het gewoon. Dat ze het werken
op die kleine laptops onhandig vinden. Dat ze ook begrijpen dat er geen vaste
computers kunnen neerzetten. Die ervaring hebben we dat die toch gemold
worden, of de kast er omheen wordt in diggelen geslagen. Dat krijg ik wel eens
terug, dat ze het op dat kleine schermpje gewoon niet prettig werken vinden.
Interviewer 1: Dat hebben we weer anders gezien in Haarlem. Daar hadden ze
alles achter een glaswantje, een soort balie
Interviewer 2: In Haarlem hebben ze een balie. Alleen de muis en het
toetsenbord lag los, voor de rest was alles ingebouwd.
Medewerker: Maar ja daar moest je per se achter die balie gaan zitten.
Interviewer 1: daar ben je niet mobiel.
Medewerker: En hier loop je door het hele gebouw met je ding. Want
bijvoorbeeld zeg maar we hebben een ruimte met fitness is als daar begeleiding
bij zit nou dan rapporteer je daar gelijk tijdig. Je neemt je ding daarmee naar toe.
Interviewer 1:
uitwisselbaar?
En heeft iedereen een eigen laptop, of zijn die ook nog
110
Medewerker: Nee die zijn gewoon uitwisselbaar. We hebben er een stuk of 5 en
dan nog heel veel vaste computers. Ja dus eigenlijk hoor ik daar niet zo veel
klachten over, dat zijn er wel genoeg. En zijn wij ook de enige kliniek die er zo
veel heeft gekregen. Hoe kan het nou dat jullie er zes hebben. Ik zeg dat wij geen
kantoor hebben, als jij daar er daar zes hebt staan ik heb daar maar twee dingen
vast staan en de rest allemaal los. Het is wel kwetsbaar. En dat vind ik wel want,
ja natuurlijk met een alarm wordt dat ding dicht geklapt onder de arm genomen
ergens gouw neer gelegd het is wel kwetsbaar. Ik vind dar risico moet je
incalculeren dat weegt niet op tegen het feit dat je gewoon zichtbaar bent voor
patiënten. Ik denk zelf dat er agressie afneemt. Als het gaat om terug brengen
dwang en drang, denk ik dat je hiermee echt veel sneller kunt observeren wat
gebeurt er hier om mij geen. Er gebeurt ook vaak minder om je heen omdat je er
bent. Ja omdat je er bent. En ook omdat je niet steeds een focus hebt op de
patiënt, want dat vinden ze niet altijd even prettig. Omdat je nu gewoon iets
anders aan het doen bent. He, dat ik vind ik dan zo leuk om te zien. Er is er een
aan het rapporteren, daar is er een aan het tafeltennissen, allemaal in de zelfde
ruimte. Er kijken mensen televisie. Ik doe het thuis eigenlijk ook zo.
Interviewer 1: Een beetje meer dat huiskamer idee.
Medewerker: Ja ik vind dat prettig om te zien.
Interviewer 1: We hadden er ook een vraag over. Heeft het werken zonder
verpleegpost invloed op het aantal en intensiteit van de incidenten. U heeft dus
wel het idee dat het aantal dan afneemt?
Medewerker: Ja omdat je gewoon uhm ja… Ja ik heb natuurlijk… het is lastig om
daar echt onderzoek naar te doen he. Uhm ik heb natuurlijk geen nul meting van
hoe het was met die computers en met een kantoorpost. Het is te lang geleden
maar het zou zo interessant zijn voor bijvoorbeeld zo’n KIB die echt nog moet
starten om te kijken of je inderdaad… of het inderdaad zo is.
Interviewer 1: Ja, om dat een aantal maanden bij te houden, het aantal incidenten
en…
Medewerker: Nou ik denk dat je zeker een jaar moet uittrekken.
Interviewer 2: Ja ik zat er wel over te… Misschien kunnen we dat bij… in Haarlem
hebben ze het nu sinds 5 jaar.
Medewerker: Ja
Interviewer 2: En uhm, maar zei hebben gewoon, zijn gewoon op dezelfde locatie
gebleven etcetera. De afdeling is gewoon hetzelfde gebleven.
Medewerker: Ja
Interviewer 2: Ze hebben alleen het kantoor gewoon gesloopt. Dus misschien
hebben zei inderdaad cijfers van voor die tijd en na die tijd want in principe
registreer je gewoon je incidenten.
111
Medewerker: Dat klopt maar of ze die 5 jaar bewaren… Dat is lang hoor. Want we
hebben natuurlijk gewoon dat VIM systeem. Ik weet niet hoe lang die de
gegevens bewaart, daar krijg je wel jaaroverzicht van dus.
Interviewer 2: Ja
Medewerker: Ja die krijg ik ook, ik kan dat wel zien hoeveel incidenten er in een
jaar zijn geweest. Ja, het is hier relatief weinig… Ja er zijn natuurlijk wel veel
incidenten maar minder dan dat men denkt.
Interviewer 2: Ja
Medewerker: Ja, ik denk echt dat dat daartoe bijdraagt. Daar ben ik van overtuigd.
Het kan ook eigenlijk niet anders.
Interviewer 2: Ja. En qua separeren of afzonderen? Neemt dat… Hoe is dat hier
gere… Hebben jullie een afzonderkamer of een separeer ruimte.
Medewerker: Ja ik heb hier… (pakt plattegrond van de instelling erbij) Dit is
eigenlijk een brandkaart van het gebouw maar daar kan ik jullie wel wat op laten
zien. Uhm je moet je voorstellen, wij zijn nu hier. Dat is echt aan het uiteinde van
het gebouw en dan zie je hier drie vleugels met die hele lange gang. Hier zijn
jullie doorheen gelopen
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Dit is onze HIC afdeling, die is extra beveiligd doordat deze deur op
slot zit. Dus patiënten kunnen niet vrijblijvend door het hele gebouw lopen, dat
kan niet. Uhm, aan deze vleugel zit een intensive care unit een hele grote
intensive care unit.
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: Daar heb ik zo’n anderhalf jaar geleden een protocol op
geschreven…
Interviewer 1: Hm hm
Medewerker: …en dat is helemaal goed gekeurd. Dit is dus de vervanger… Nee het
is eigenlijk niet de vervanger. Je had natuurlijk vroeger afzonderingsruimtes
maar in deze ruimte is de patiënt nooit alleen. Hier wordt de een op een
begeleiding gegeven en dan is die deur altijd open. Dus de patiënt heef hier een
eigen pasje.
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: We werken allemaal met die elektronische pasjes en die is
geprogrammeerd op deze klapdeur dus als hij weer eruit wilt dan gaat hij zelf
naar buiten.
Interviewer 1: Ja
112
Medewerker: En dan levert hij het pasje in. Dit zijn patiënten die ja, vaak zelf
aangeven het even op hun eigen kamer teveel te vinden. Uhm dus voor de
mensen die hier zitten die gaan dan gewoon een half uurtje of een uurtje naar de
ICU. Uhm personeel hier beoordeelt of een patiënt zo angstig is dat die een op
een begeleiding hier echt vereist is.
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: Dus wij hebben gezegd, in principe een op een begeleiding tenzij de
patiënt zegt: Ik wil hier graag een halfuurtje alleen zijn. Soms eet hier iemand in
zijn eentje dus het is een hele grote steriele ruimte die geluidsarm is. Er is voor
de rest niets, alleen maar een hoekbank en van dat hufterproof materiaal.
Interviewer 1 en 2: Hm hm
Medewerker: Wat zitblokken en een tafel. Uhm ook geen t.v. ook geen flatscreen,
helemaal niets. Patienten hebben aangegeven, zelf, dat ze dat teveel vinden in
deze ruimte.
Interviewer 1 en 2: Ja
Medewerker: Want al die mooie dingen weet je wel, met een touchscreen kun je
zus of zo… Wij hebben eigenlijk heel goed geluisterd naar wat patiënten
aangeven, wat ze belangrijk vinden.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: En om die reden is het een hele kale ruimte, staat ook geen plant in
of niets en vinden zei het prettig.
Interviewer 2: Ja
Medewerker: Dus we laten hem zo. Uhm en dan hebben we dan nog hier die
klassieke separeers…
Interviewer 1: Hm hm
Medewerker: …die hier weinig worden gebruikt…
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: …omdat we ook nog, we hebben dus de optie van die ICU, we
hebben hier een comfort room, we hebben hier een comfort room, uhm hier
hebben ligt een… staat een grote hangmat. Soms slaapt hier een patient
Interviewer 1: Oke
Medewerker: Die het gewoon lekker vind of die wordt een beetje onrustig van het
geschreeuw van iemand naast hem.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Nou die kan hier slapen. Hier hebben we ook een bed in gezet.
113
Interviewer 2: Oke
Medewerker: Uhm, ja dus je hebt hier wel meerdere mogelijkheden in het
gebouw.
Interviewer 1: Ja zeker
Medewerker: Ik heb hier een bioscoopje gemaakt, met echt bioscoop stoelen.
Interviewer 2: Wow, mooi
Medewerker: En uhm, ja soms als een patiënt niet kan slapen wilt hij iets op
youtube bekijken, nou dat mag hij dan hier doen. Zit hij heerlijk, gewoon eventjes
afgezonderd van zijn kamer en van iedereen.
Interviewer 2: Ja wow.
Medewerker: Gaat hij daar even zitten.
Interviewer 2: En de kamerdeuren, kunnen die ook afgesloten worden van de
buitenkant?
Medewerker: Nee dat mag niet meer, dat is in de wet verboden.
Interviewer 2: Oke dus niet hier
Medewerker: Nee wettelijk mag dat niet meer
Interviewer 2: Oke
Medewerker: Dat betekent dus dat je een gesloten kamerprogramma, uhm maakt
voor een patiënt maar dat is in de wet verboden.
Interviewer 2: Oke, op het KIB doen ze het nog wel ja
Medewerker: Het mag nou ja…
Interviewer 2: Daar separeren ze gewoon nooit, ook omdat iedereen altijd op hun
eigen kamer…
Medewerker: …maar dat is ook separeren
Interviewer 2: Ja in principe wel ja.
Medewerker: Dat is zeg maar als je het hebt over, uhm de toegepast maatregel is
het natuurlijk wel vriendelijker omdat op een eigen kamer te doen en ik weet
niet waarom het KIB het wel nog doet, in ieder geval in de wet is het verboden.
Wij hadden dat idee dus heel graag willen toepassen, op de kant (wijst naar HIC
vleugel op kaart).
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: En uhm, wij hadden ook zeg maar alle deuren met een speciaal luik
laten maken.
114
Interviewer 1: Hm hm
Medewerker: En wij hebben hier de inspectie gehad en wij hebben hier de
commissie middelen en maatregelen gehad en uhm wij moesten al die luiken
verwijderen.
Interviewer 1 en 2: Ja
Medewerker: En wij hebben hier ook de juristen gehad, het was ten strengste
verboden. In de wet mag het…. Volgens de wet mag het niet meer.
Interviewer 2: Oke
Medewerker: Dus uhm, ja wij zaten allemaal met deuren met grote gaten en daar
hebben we dus heel jammer genoeg een oplossing voor moeten zoeken die niet
mooi is maar wij kregen geen twaalf nieuwe deuren.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Dus ik begrijp niet hoe het kan dat het KIB het nog doet.
Interviewer 2: Ja ik weet wel dat bij het KIB moet je een artikel aanvragen en dat
moet de psychiater doen…
Medewerker: Ja
Interviewer 2: …om uhm dat het luikje gebruikt mag worden.
Medewerker: Ja
Interviewer 2: Dus juridisch moet dat geregeld worden
Medewerker: Ja absoluut
Interviewer 2: En anders mag je het gewoon niet gebruiken, op het moment dat
dat artikel er niet is.
Medewerker: Nee, nee dat mag ook niet want je moet ook cameratoezicht hebben.
Daar moet van alles aanwezig zijn. Uhm nou ja weet je… Ik weet niet of daar zo’n
voorstander van ben, van zo’n gesloten kamer programma. Uhm ik vind deze
optie, van die een op een begeleiding in zo’n ICU, ja vind ik echt fantastisch
Interviewer 2: Ja
Medewerker: Soms doen we het ook op de kamer zelf.
Interviewer 1: Hm hm
Medewerker: Daar begin je mee, het liefst op de kamer van de patiënt. Uhm maar
je moet ook wel een beetje aan de veiligheid denken.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Want ik weet ook dat op het KIB wel patiënten zitten waarbij dit
(wijst naar ICU op kaart) te onveilig is.
115
Interviewer 1 en 2: Ja
Medewerker: En daar houd ik hier natuurlijk ook rekening mee, op het moment
dat het te onveilig is voor de patiënt, of nee voor het personeel, dan moet je echt
wat anders gaan bedenken.
Interviewer 1: Ja en u heeft dan 10 of nee 11 patiënten…
Medewerker: 12 zitten er hier
Interviewer 1: En hoeveel personeelsleden zijn er dan?
Medewerker: Uhm, er zitten overdag sowieso 3 verpleegkundigen, een
ervaringsdeskundige werkt mee voor een aantal uren niet helemaal, een
psycholoog zit er ook voor een x aantal uren, de psychiater, de
activiteitenbegeleider, de zorgassistent. Dat is een heel scala aan mensen.
Interviewer 1: Maar dat is voor de hele kliniek of alleen de HIC?
Medewerker: Nou uhm, dat zijn mensen die wel door de hele kliniek werken
maar specifiek op een aantal uren op deze poli.
Interviewer 1 en 2: Oke
Interviewer 2: En dat een op een begeleiding, is daar een speciaal team voor? Is
er een speciaal een op een team, of wordt dat dan…
Medewerker: Nee dat is uit de eigen, door de eigen verpleegkundigen.
Interviewer 2: Oke
Medewerker: En dan moet je vooral denk aan uhm, een aantal observatie criteria
die ’s morgens of op dat moment bedacht worden, dat iemand naar de ICU gaat.
Daar wordt dan naar gekeken, de motiverende gespreksvoering is heel
belangrijk.
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: Daar zijn ze hier allemaal in opgeleid. Uhm ja dus dat zijn eigen wel
de twee belangrijkste dingen. Je wilt eigenlijk zo snel mogelijk die angsten van
die patiënt onder controle krijgen.
Interviewer 1 en 2: Ja
Medewerker: Ja
Interviewer 1: En uhm ik heb nog een vraagje over de overdracht en de
patiëntenbesprekingen en dergelijk, waar gebeurt dat?
Medewerker: Aan deze kant van het gebouw, uhm in deze ruimte. Daar hebben ze
zelf voor gekozen omdat uhm, er blijven natuurlijk wel een aantal mensen achter
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Uhm, omdat ze dat rustiger vinden.
116
Interviewer 1: Oke
Medewerker: Ik heb een, uhm ongeveer zo’n jaartje geleden gedacht: Ik vind dat
helemaal niet efficiënt die overdracht met zoveel mensen hier. Wat zonde als die
bulk er in een keer is dan kun je eigenlijk… dat moet volgens mij gewoon anders
kunnen.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Dus dat heb ik toen een keer met ze besproken, van ga daar nou
eens over nadenken hoe je die overdracht efficiënter zou kunnen inzetten. Met
minder mensen.
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: Waardoor je dus meer tijd hebt voor je patiënten, juist in die
periode.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: En toen hadden ze bedacht: Nou weet je wat we dan gaan doen,
uhm we gaan eerst als we binnenkomen gaat iedereen gewoon even het zorgplan
bord, we hebben zo’n groot digibord, even naar alle bijzonderheden kijken. Nou
dat heb je binnen tien minuten gedaan. Oke, dat zou in principe voldoende
moeten zijn voor je dienst
Interviewer 2: Hm hm
Medewerker: Maar ze willen toch altijd meer weten. Dus uhm, toen dachten we
nee dat vinden we toch te weinig. Nou toen hebben ze gedacht: Oke dan gaan we
gewoon op elke vleugel, wat is daar dan wat ik nog extra moet weten. Ja zeiden
ze, nee maar we willen wel alles van die hele kliniek weten. O o o. Dus we zijn
helaas weer terug bij af.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Uhm maar ik laat het even zo. Ik heb zoiets… Ik vind het wel heel
leuk dat ze zelf wel toch dat initiatief over hebben overgenomen van laten we
eens kijken of dat efficiënter kan. Het is wel kort. We hebben gezegd in een
kwartier moeten jullie hier klaar zijn en het kan ook weleens voorkomen dat het
natuurlijk toch ja, dat er een extreme situatie is waardoor het langer duurt.
Interviewer 1: Ja
Medewerker: Maar in principe een kwartier maar soms loopt het wel wat uit.
Interviewer 1: Ja, maar het is ook wel goed een bepaalde tijd… Anders loopt het
altijd uit zou je kunnen zeggen.
Medewerker: En ik zeg ook wel eens tegen mensen die er mee aan werken: ‘’Je
moet niet alles willen weten’’… Als je hier maar 16 of weet ik veel 24 uur werkt
dan moet je zorgen dat je je focust op hetgene wat in jouw dienst van belang is.
117
En of er mensen hier zitten of niet hier zitten is wat je moet weten. De rest moet
je gewoon… Ze willen alles weten.
Interviewer 1: En als er dan nog mensen eventueel gesepareerd worden of ingrijp
medicatie moeten hebben wordt dat dan ook hier voor besproken?
Medewerker: Uh, nee. Dat doen ze heel dichtbij. Dat gebeurt hier, op deze plek. Ja,
we hebben dat zo genoemd omdat al die apparatuur hangt en alarm en camera
toezicht… Ik vind het wel leuk, we hebben dat zo gehouden. Dat heeft ooit
iemand bedacht. Er zijn ook heel veel ramen, hier ook een doorkijkje naar de ICU.
Ik heb in de GGZ geleerd, ga nu in en besloten ruimte voorbespreken achter een
gesloten deur. Want ik vind het heel confronterend voor patiënten, die er
natuurlijk toch lopen, die ook door deze deur kunnen kijken, daar gebeurd iets.
Er is iets aan de hand. Het is spannend. En hier heb je een rookkamer, dus die
patiënten kunnen ook zo in die ruimte kijken. Ehm, soms doen ze het wel hier,
maar veel al hier. Ik vind dat voor mij wel een aandachtspunt, om het toch weer
opnieuw onder de aandacht te brengen. Want ik zeg als iemand gesepareerd
moet worden of er is een crisis, dan hoeft niet 15 man in een keer aanwezig te
zijn. Je moet altijd mensen hebben die hier achter blijven. Dus dan kun je het best
hier je voorbespreking doen, en niet daar. Maar ja, als het alarm af gaat dan komt
dus iedereen hier binnen… Dat is afgesproken met andere afdelingen. Dus dan
krijg je automatisch zzp dat ze allemaal hier in beweging komen. Maar daar ben
ik nog niet helemaal uit, wie weet komt dat nog.
Interviewer 2: lacht
Interviewer 1: Oke. Nou, ik heb nog een vraag over de privacy.
Medewerker: Ja…
Interviewer 1: Is het een probleem dat patiënten nu makkelijker inzicht hebben
in hun dossier? Dus dat als iemand met een laptop zit dat ze daar even achter
langs kunnen lopen…
Medewerker: Euhm…. Je bedoelt als het gaat om andermans dossier?
Interviewer 2: Hmhm, ja.
Interviewer 1: Ja.
Medewerker: Nou, wat ik soms wel zie hier is dat ze als ze gaan zitten dat het niet
zo makkelijk is voor de patiënt om hier achter te zitten, maar dat ze wel gewoon
het zicht hebben over de hele ruimte. Ik heb ook wel eens gehoord dat er wel
iemand achter staat en dan wordt er gewoon vriendelijk gevraagd om even weg
te lopen of uitleg te geven van jij mag jouw dossier inlezen, maar dit is een ander
dossier en ik vind het niet prettig dat jij… Ze kunnen het eigenlijk niet lezen, het
zijn zulke kleine lettertjes.
Interviewer 2: Dat was hem denk ik, he?
Interviewer 1: Ja… Ik
118
Medewerker: Maar horen jullie nou veel verschillen? Ik weet natuurlijk niet wat
jullie elders hoorden, daar ben ik dan wel een beetje benieuwd naar.
Interviewer 2: Uhm… ja, we zijn van de week ook, dat is dan bij het VU GGZ
InGeest in Amsterdam, op de nieuwe valerius…
Interviewer 1: Daar hebben ze sinds 2012 ook…
Interviewer 2: Oo ik dacht sinds kort, dus echt sinds een half jaartje
Interviewer 1: Oh ja, dat klopt.
Interviewer 2: Dat is dus een nieuwe afdeling en die hebben inderdaad ook een
balie gemaakt. Zij hebben dan wel gewoon de computers los, maar daar is nog
nooit iets mee gebeurd. Daar hebben ze dan een zitje bij gemaakt, zodat mensen
erbij kunnen zitten.
Medewerker: Oh, dat is leuk!
Interviewer 2: En er zit ook altijd iemand op die balie, dus het is ook wel een
aanspreekpunt voor patiënten.
Medewerker: Ook leuk gedaan dan.
Interviewer 2: En voor de rest hebben ze wel een kantoor en een
overdrachtsruimte en een voorbespreekruimte, dat is allemaal een ruimte.
Medewerker: Ja.
Interviewer 2: En verder zijn ze gewoon op de groep en op de afdeling. Wat zij als
voorbeeld gaf dat is als het bijvoorbeeld wat onrustig is, maar je moet wel je
werk doen dat je dan iemand uitnodigt van kom even bij mij zitten. Dan kan ik
even door met mijn werk, maar ben ik er wel voor je.
Medewerker: Ja, ja, precies. Dat doen wij dan dus zo he… Dan heb je dus in deze
huiskamer dat de patiënten gewoon bij je zitten. Dit is een hele groet
ontmoetingsruimte en daar zitten er dan twee ofzo met zo’n laptop. Ja, daar
lopen ook altijd patiënten rond. Maar weet je het meeste gebeuren in zo’n rook
kamertje, die zijn heel klein en zijn er maar twee van door het hele gebouw. Daar
gebeurt het vaak he. Dus het is gewoon heel makkelijk als je hier bent. En hier
hangt ook een enorm groot scherm voor een televisie, dus daar zitten ook wat
patiënten.
Interviewer 2: Ja…
Medewerker: Maar door de grootte van dit gebouw en de grote kamers die de
patiënten hier hebben, maken ze ook wel veel gebruik van hun eigen kamer.
Maar ook omdat we hier nog die bioscoop hebben, en de fitness, de hangmatten,
zo’n chill room, ze zijn hier echt… Vaak is het heel stil hier. Dan denk je waar is
iedereen?
Interviewer 1: Hoelang verblijven hier cliënten gemiddeld? Is dat jaren, of…?
119
Medewerker: Uhm, het hangt er een beetje vanaf. Het mag wel tussen de 1 en 4
jaar. Dan moet het ook wel helder zijn.
Interviewer 1: Ja, maar met een bioscoop en een fitness hou je het ook wel uit.
Interviewer 2: Lacht, ja…
Medewerker: Sommigen zeggen ook: het is hier net een hotel! Het heeft ook
nadelen hoor, zo’n groot gebouw. Het is best wel onoverzichtelijk. Je moet je
voorstellen… Je zit hier of hier voor een voorbespreking en daar achter gebeurt
wat. Uhm, ja dat is niet zo heel overzichtelijk. De patiënten aan deze kant zijn wat
rustiger.
Interviewer 2: Dat is zo ingedeeld.
Medewerker: Ja, die kleuren hebben alles te maken met de brandveiligheid, dus
dit is de codering die het verpleegkundig team ook kent. Bijvoorbeeld als er een
grote brand uitbreekt hoef je deze groene mensen alleen maar te waarschuwen.
Zie je dat?
Interviewer 2: Ja…
Medewerker: En die moet je assisteren, en die onderste moet je echt redden. Dus
dat is een heel mooi systeem dit.
Interviewer 1: En wat u zei in Haarlem hebben ze ook zo’n vissenkom voor
ingrijpacties voor te bespreken, maar willen jullie dan een aparte ruimte waar de
deur dicht kan zeg maar…
Medewerker: Ja, ik ben echt een voorstander. Want ik ben… Patiënten voelen die
spanning al. Ik heb het al zo gedaan dat iedereen die hier binnen kwam van
buiten af dat die dat niet moesten doen. Als het alarm gaat van een andere
afdeling rennen ze hier door die lange gang. Hier door heen.. Ik zeg dat is echt
afgelopen! Je gaat door deze deur naar buiten. Patiënten voelen en zien en
denken wat gebeurd hier?
Interviewer 1: Ja, en die lopen er dan achter aan en dan heb je … Dat ken ik ook
wel van de Inforsa.
Medewerker: Nee, dat is echt vreselijk. Dus dit wordt door jullie nu nog een keer
bevestigd. Het moet gewoon echt hier.
Interviewer 1: Ja, maar verder… het zijn ook wel echt allemaal mensen die er in
geloven en er wel resultaat van merken. Dit is al het vierde interview toch?
Interviewer 2: Ja, en we hebben er eigenlijk nog niks negatiefs over gehoord.
Medewerker: Nee, en op een gegeven moment is het natuurlijk ook zo: je
selecteert je personeel niet op het wel of niet aan kunnen van een kantoor. Maar
je gaat wel selecteren op de attitude, de bejegening, de beweging van iemand,
daar valt of staat zo ontzettend veel mee. Eigenlijk nog meer dan kennis. Ik ben
er van overtuigd. Als je dat eigenlijk al in je vingers hebt, dan ben je eigenlijk al…
Dan heb je al heel veel winst. En kennis kun je altijd tot je nemen denk ik maar.
120
Interviewer 2: Ja, zeker
Medewerker: En jullie zijn nu derde jaars?
Interviewer 2: Nee, vierde. Het is echt afstuderen dit.
121

HET SELECTIE-INTERVIEW – leidraad

Eénstemprofessor. - QQleQ Dramaprodukties

om kennis te maken

Met en zonder rest - Volgens Bartjens

Preview

in zijn geheel nalezen - Stichting Marechausseecontact

Business ady - Q Business Lady

Hype – PUR – sensatie of overgevoeligheid?

Indeling Concordia 1, 2 en 3 - sv Concordia-W

Persbericht m.b.t. overhandiging opbrengst