tes ted - Welkom bij Pink Faun

tested
PINK FAUN D-POWER 2X90I VERSTERKER
Not fancy,
just funky
Het merk Pink Faun is genoegzaam bekend
bij ondergetekende, maar veel verder dan
wat buizen kopen van de geestelijke eigenaar,
Mattijs de Vries, was ik nooit gekomen. Tot
ik op verzoek van de redactie mocht gaan
werken met de D-POWER 2X90i versterker
van het merk. Deze werd compleet met een
Pink Faun interlink, een set luidsprekerkabels
en een netsnoer aangeleverd. Interessant om
zelf te ontdekken wat deze puur Nederlandse,
kleinschalige fabrikant weet samen te stellen,
want zijn roem is hem allang vooruit gesneld.
De D-POWER 2X90i is een geïntegreerde versterker met een
drietal ingangen op lijnniveau. Het uitgangsvermogen is groot
genoeg voor de meeste luidsprekers, met uitzondering van
de meest hongerige high-end systemen, en genoeg voor de
meeste huiskamers. Pink Faun pept de specificatie van het
vermogen wat op door 2 x 90 Watt aan 4 Ohm te specificeren. Twee maal 60 Watt aan 8 Ohm is beter vergelijkbaar met
wat andere merken opgeven. Naast de drie ingangen op de
achterzijde vinden we daar zware luidsprekeraansluitingen die
spades, blank draad en banaanstekkers accepteren. Via twee
mini-jack-entrees zijn andere Pink Faun apparaten tegelijk met
de D-POWER 2X90i aan en uit te zetten. Uiteraard is er een
IEC-aansluiting voor de netspanning. De voorzijde toont niet
de gebruikelijke draaiknoppen. Links en rechts van een behoorlijk grote display, die op afstand goed leesbaar is zonder
te verblinden, vindt de eigenaar twee minischakelaars die samen functies combineren als ingangskeuze, aan/uit, volumeregeling en het maken van menukeuzes. Het is even wennen
om op die manier te werken; handiger is het om de meegele-
45
NEXT
tested
46
verde afstandsbediening ter hand te nemen. De menukeuzes
bestaan uit onder meer factory reset, naamgeving van de ingang, lijnniveau instellen per ingang, HT-ingang bepalen en
balansregeling.
ker 180 graden moet draaien, of dat de aarde niet in orde is.
Bij OK zit de netstekker goed en is de aarde in orde. Hebt u
geen randaarde voor uw set beschikbaar, dan is de juiste fase
door de 2X90i niet te bepalen; er staat dan altijd INV.
Opbouw
Opstelling
Onder de kap is de D-POWER 2X90i van € 2.290,- voorzien van een door Pink Faun zelf ontwikkelde, digitaal aangestuurde volumeregeling met 75 standen, die telkens maar één
weerstand in het signaal zet om het volume regelen. De versterker is opgebouwd rond een discrete voor- en drivertrap,
een JFET klasse A versterker zonder tegenkoppeling. Deze
schakeling neemt circa 75% van de signaalversterking voor
zijn rekening, waarna een klasse D versterker het overneemt.
Die klasse D versterker is daarmee beduidend eenvoudiger
van opzet dan normaal, omdat versterkende opamps in de signaalweg overbodig worden gemaakt en door Pink Faun als
discrete schakeling zijn uitgevoerd. Veel fabrikanten nemen
gewoon de complete module af om een versterker te bouwen, Pink Faun bepaalt graag zelf hoe een versterker klinkt.
Voor de goede orde, klasse D staat niet voor digitaal: het signaal blijft analoog van voor tot eind. De JFET en klasse D printen worden gevoed vanuit een 270 Watt transformator en een
gelijkrichterschakeling met een totale buffer van 100.000 µF.
De voeding van de voor- en drivertrap is per kanaal apart gestabiliseerd. Vanwege de zware voeding is het aansturen van
stroomvretende luidsprekers geen probleem. Op de diverse
printplaten vinden we zeer snelle diodes, low-esr condensatoren met zilver-mica bypass condensatoren en Allen-Bradley weerstanden in de signaalweg. Koppelcondensatoren zijn
NOS militaire papier-olie types. Zodra de versterker van lowpower naar bedrijf wordt geschakeld, laat de display een teller
zien. Na 15 seconden is de versterker zodanig stabiel dat er
geluid uit de speakers komt. Bij het opstarten staat in de display de “Polarity” aangegeven. INV betekent dat u de netstek-
Tijdens het spelen gebruikte ik de IL-2-SE Pink Faun interlink (€ 249,-). Aan de uitgang komen de eveneens meegeleverde SC-3 LS-kabels (€ 375,-) of mijn eigen Chord Epic
Super Twin voor bi-wiring. Het meegeleverde PC-1 netsnoer,
waarvan de prijs in verhouding tot de versterker aan de hoge
kant is (€ 575,-) kreeg ik mee omdat de meer passende PC-3
(€ 295,-) niet op voorraad was. Normaliter maak ik altijd gebruik van zilveren Crystal Cable kabels, maar volgens Pink
Faun is de versterker “allergisch” voor zilver. Vandaar de keuze
om de eigen kabels van de fabrikant toe te passen. De grote
set bestaat onder meer uit een NAD M50/52 digitale muziekspeler in combinatie met een Esoteric D-07 dac, terwijl de
luidsprekers de PMC fact.8 types zijn. Een kleinere set maakt
gebruik van het streaming-gedeelte van een Naim UnitiQute,
die digitaal uitgaat naar een Micromega MyDac. In deze ruimte
staan PMC Twenty.23 vloerstaanders ter beschikking.
Luisteren
De eerste FLAC files die in de grote set via de speler en de dac
hun weg vinden naar de 2X90i zijn van Christy Baron. Haar
eerste album ‘I Thought About You’ bevat het mooie nummer
‘Round Midnight’ waarop haar stem erg fraai staat afgebeeld.
Daarnaast doet de band zijn best in een ruimtelijke omgeving
muziek te maken. De Pink Faun versterker zet het geluidsbeeld
naar voren neer in vergelijking met mijn eigen versterker. Hierdoor is de afstand tot de band relatief klein. Bekkens, die normaal ver achter de luidsprekers hoorbaar zijn, staan nu ongeveer op de hoogte van de luidsprekers zelf. Dat geeft een
levendige indruk aan het geheel zonder te opdringerig te zijn.
De totale weergave is, zoals ik steeds heb gemerkt, licht van
toon. Helder en open. Tegelijk zou ik zelf iets meer warmte wel
verwelkomen. Dit wordt zeker niet veroorzaakt door een tekortkoning in de lage tonen, want als de bas op een volgende
track heel diep gaat, komt er heel wat energie uit de transmissionline poorten. In de juiste dosering, waardoor het laag niet
alleen diep gaat maar tegelijk heel strak blijft en een mooi fundament vormt. Daarmee leg ik het algemene karakter van klasse D versterkers opnieuw bloot. Die klank blijft in de meeste
gevallen onmiskenbaar. Kenmerken zijn detaillering, openheid,
dynamiek, een strak laag en een groot frequentiebereik. De
keerzijde van de medaille is het ontbreken van een volledig
vloeiende weergave, die bijvoorbeeld met een buizenversterker of een echte klasse A transistorversterker bereikbaar is.
Pink Faun weet door het gebruik van een extreem goede voeding de ‘klasse D klank’ in positieve zin te beïnvloeden. Niet
voor niets gaat bij elke goede versterker de regel op, dat er
niet geluisterd wordt naar de schakeling maar naar de voeding. Na Christy Baron komt een aantal tracks voorbij van The
Chieftains met een keur aan gastartiesten. Roffelende drums
bewijzen opnieuw hoe strak de lagetonenweergave is; het geroffel verandert niet in een monotone dreun die alleen maar
storend zal zijn. Je hoort de slagen op de vellen gescheiden
van elkaar. Stemmen zijn prachtig gedefinieerd, krachtig in de
weergave en laten de articulatie duidelijk naar voren komen.
Eenmaal aangeland bij de zang van Joni Mitchell worden grenzen opgezocht met de s-klank in haar stem. Het moet op mijn
luidsprekers zeker niet sterker aangezet worden en ik kan mij
goed voorstellen dat Pink Faun inderdaad een afkeer heeft van
zilveren kabels voor deze versterker. Die combinatie zou, als er
onzuiverheden in het zilver zitten, scherp kunnen klinken. Wanneer op de op één na laatste track wilde Ierse violen de basis
van de muziek vormen, profiteren die juist van de heldere klank
en neigen niet naar enige scherpte. Het toont maar weer eens
aan hoe afhankelijk wij zijn van de instellingen die de technicus
in de studio maakt tijdens de opname en mix.
Ongenadig bloot
Van een totaal andere orde is de cd ‘Sacrificium’, waarop in
volle glorie de geweldige stem van Cecilia Bartoli is opgenomen. Het stereobeeld met het orkest achter de grande dame
raakt tot net buiten de luidsprekers, die overigens zelf vrijwel
tested
verdwijnen uit het beeld. Net als eerder staat de stem echt
vóór het orkest, zonder te dicht bij te komen waardoor luisteren vermoeiend zou worden. Netjes losgemaakt in het stereobeeld en daardoor blijven stemmen goed te volgen en duidelijk verstaanbaar. Ook als Bartoli zwaar inzet en het orkest
haar volgt naar een hoger volume, volgt de Pink Faun slaafs
haar wendingen en geeft geen krimp. Dat het onderhuids aan
mij knaagt, dat ik nog steeds verlang naar een meer vloeiende
weergave, is niet weg te halen. Tegelijk zal ik mij moeten realiseren dat ik nu niet luister naar mijn versterker van 18 mille.
Gegeven de prijsklasse staat de 2X90i uitstekend te presteren in een opstelling die heel wat eigenschappen ongenadig
bloot kan leggen. Zo is een 2 x 50 Watt eindtrap onlangs nog
veel te licht bevonden in de opstelling, terwijl de in vermogen
min of meer gelijkwaardige Pink Faun zich moeiteloos weet te
handhaven. Een ander klassiek stuk is het pianospel van Martha Argerich die werken van Schumann uitvoert. Samen met
een cellist die het grootste deel van de tijd naar achteren staat
en soms zó zwaar inzet dat het instrument zich naar voren opdringt. De lichte toon van de 2X90I maakt het pianospel iets
minder meeslepend. Een luidspreker die warmer van klank is
kan geen kwaad. Ik weet inmiddels dat de fact.8 van PMC hier
eveneens een beperking is in vergelijk met de grotere fact.12,
die als ik deze tekst schrijf in bestelling staat. Al ben ik bang
dat het vermogen van deze Pink Faun het niet zal trekken aan
de hongerige 12 met zijn rendement van 84 dB. Dat is echter
giswerk en blijft daarom buiten beschouwing.
Dansen van vreugde
Het is de moeite waard om dezelfde muziek in een andere opstelling te gaan draaien. De versterker verhuist van de fact.8
naar een set Twenty.23 luidsprekers, opgesteld in een andere
ruimte. Vanwege de luidsprekerkeuze in deze ruimte lever ik in
op detail en krijg ik een meer gekleurde weergave, maar die
warmere kleur is nou juist lekker om de piano wat meer body
te geven. Het spel blijft virtuoos en neemt je mee; dat het totale kwaliteitsniveau dat van de fact.8 niet haalt, is helemaal
niet zo erg. Recent heb ik Patricia Barber een beetje herontdekt en haar cd’s blinken vaak uit in geluidskwaliteit op hoge
en middentonen, met helaas wel altijd te veel laag. Een goede oefening voor de 2X90i om de lage frequenties toch strak
te houden en die niet in de weg te laten zitten voor de stem
en overige instrumenten. Ik hoef mij geen zorgen te maken.
Heerlijk los van de luidsprekers ontstaat een mooi stereobeeld
met centraal Patricia Barber zingend en/of piano spelend. Het
mag best gezegd worden dat de 2X90i hier een Naim NAP
100 (aan een UnitiQute) vrolijk achter zich laat. Behalve uiteraard in prijs. U krijgt voor het extra geld wel een meer open
geluid en een heel rustige weergave, in de zin van meer gemak
en meer dynamiek zonder stress in het geluid. Want de D-POWER is van geen kant saai of doods te noemen. Neutraal en
levendig zijn eigenschappen die steeds door het hoofd gaan.
Omdat de cd zacht is opgenomen komt een wat rare eigenschap van de volumeregeling weer naar voren. Van stap 1 naar
stap 8 neemt het volume fors toe, daarna vlakt de toename af.
47
NEXT
tested
48
Want ik zit al snel zo rond stap 35 als ik wat meer gas geef
zonder tot oorverdovend niveau te geraken. De bediening van
deze Pink Faun is even wennen. Om een einde te breien aan
het luisteren snel naar ‘Tusk’ van Fleetwood Mac in een high
resolution versie. De stampende rock blijft volkomen strak en
staat breed in de kamer. De kleine PMC’s staan te dansen van
vreugde onder het geweld van de voltallige band.
Conclusie
Onder de zoete tonen van Agnes Obel mag ik een afsluitende
mening geven over de Pink Faun D-POWER 2X90i versterker, werkend in combinatie met een handvol Pink Faun kabels. Welnu, laat ik beginnen met de positieve eigenschappen
die de versterker ten toon spreidt. Bij alle muziek die ik speel,
merk je dat de ontwerper(s) nooit op zoek zijn geweest naar
fancy gimmicks, maar zich juist hebben toegelegd op het met
de hand vervaardigen van een versterker die de muziek alle
ruimte geeft, die neutraal speelt met een eindeloos gemak en
daarvoor zeer beperkt energie opneemt uit het lichtnet. Waar
lang naar te luisteren is. Het is een versterker die modern van
opzet is met zijn HT ingang, display en slimme volumeregelaar. Daar staat tegenover dat de koper zich moet realiseren
dat het puur een versterker is en niets meer. Geen phono-ingang, geen USB-DAC aan boord, geen oogstrelende behuizing, geen mogelijkheid voor opname in een door domotica
bestuurde set. De D-POWER 2X90i is er voor de muziekliefhebber die niet maalt om toeters en bellen. De man of vrouw
die pure, onvervormde en detailrijke weergave wenst. Juist die
luisteraar wordt door Pink Faun op zijn wenken bediend en ik
kan hem of haar van harte aanraden eens te gaan praten met
de makers in Rhenen. Intussen groeit bij mij het verlangen nader kennis te maken met het merk. Want op de prijslijst staat
nog veel meer aan interessant materiaal.
René van Es
PRIJZEN PINK FAUN:
D-POWER 2X90I VERSTERKER
PC-1 NETSNOER (1,2 METER)
PC-3 NETSNOER (1,2 METER)
IL-2-SE INTERLINK (80 CM)
SC-3 LUIDSPREKERKABELS (2X2,5 METER)
€ 2.290,€ 575,€ 295,- (NIET GETEST)
€ 249,€ 375,-
PINK FAUN, TEL: +31-(0)317-612358
E-MAIL: [email protected], WWW.PINKFAUN.NL
END

Download Report