kjt magazine #1 lustrum-editie res in beeld eugdzorg’ Lustrumcong J e d n a v t s m de toeko ‘Verbinding is Samenwerken is de basis kjt 10 jaar s i g n i d n i Verb de t s m o k e o t voorwoord dorine Wat was 22 mei een fantastische dag! Het was heerlijk om ons tienjarig lustrum te mogen vieren in verbondenheid met zovelen die werkzaam zijn op het gebied van de jeugdzorg. Bevlogen sprekers en Madeleine en Roelant de Vletter die als contactclowns de verbinding met en tussen iedereen tot stand brachten. Dat was wat we graag wilden op deze dag: een tegenwicht bieden aan alle overdreven regelzucht en controledwang die de overheid en verzekeraars ons opleggen en weer terug naar de kern van ons vak en van de zorg. Oprechte betrokkenheid, vertrouwen in onszelf en elkaar, en dit met elkaar op deze feestelijke dag vooral ERVAREN. Dit is ook wat ons de afgelopen tien jaar gedreven heeft en ons heeft doen groeien. En dit willen we ook uitdragen richting de transitie van de jeugdzorg. We krijgen nu de kans om ons te 2004 2005 2006 2007 ontworstelen aan alle persverse prikkels en vanuit angst opgelegde regels en controlemaatregelen. Laten we weer een goede kwaliteit van zorg voorop stellen, samenwerken met elkaar en daardoor de kosten beheersbaar houden. Laten we zorgen dat iedereen weer het plezier in het werk terugvindt en zich met hart en ziel aan de zorg voor kinderen en jeugdigen kan verbinden, in plaats van te werken in de “intensieve menshouderij”, waarin we ons verschuilen achter de protocollen die we (moeten) doorlopen, de regels waar we ons steeds aan moeten houden en uit angst voor strafmaatregelen, b udgetkortingen of contractweigering niet meer onze eigen wijsheid, ervaring en intuïtie te volgen. Ik hoop dat we ons verbonden mogen 2008 2009 2010 2011 voelen met elkaar en onze medemens. Dat we als therapeuten, behandelaars, managers, gemeente-ambtenaren en andere werkers in de zorg vertrouwen in onszelf en onze medemens hebben, zodat we andere mensen vanuit ons hart kunnen helpen en deze wereld een stukje mooier en lichter mogen maken. 2012 2013 2014 op weg naar het lustrumcongres Mei 2014: Het KJT bestaat 10 jaar! Een mooi moment om te vieren, maar het KJT besluit om het lustrum ook te gebruiken om een statement te maken. Een statement in de vorm van een groot Lustrumcongres. Waar professionals uit het werkveld van jeugdzorg, onderwijs en gemeente samen komen, om na te denken over de toekomst van de Jeugdzorg. Want dat is hard nodig, nadenken over de Jeugdzorg. De transitie van de Jeugdzorg is in aantocht. Vanaf 2015 zijn gemeentes verantwoordelijk voor de Jeugdzorg. Daarom wil het KJT laten zien hoe een goede Jeugd-GGZ eruit hoort te zien. Het congres krijgt als titel ‘Groeikracht’. Dat is het uitgangspunt in de benadering naar gezinnen, in de praktijk en in het werk. En die kracht wil het KJT ook tonen op het lustrumcongres. 2004 2005 2006 2007 Het KJT wil inspireren en verbinden, is de boodschap die het KJT op het congres gaat uitdragen, en het is ook de boodschap in de publicatiecampagne, op weg naar het congres. Voor de publicatiecampagne vooraf aan het lustrumcongres maken we filmpjes met de sprekers, waarin ze alvast aankondigden waarover ze komen spreken. En we gebruiken nieuwe en oude media: persberichten naar kranten en organisaties, filmpjes op YouTube, uitnodigingen via Facebook, mailings naar alle betrokkenen in het werkveld. Zo kan niemand meer om de boodschap heen: verbinden is de toekomst van de Jeugdzorg! 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 op weg naar het lustrumcongres Groeikracht! op weg naar het lustrumcongres inspireren en verbinden begin congresdag En opeens wordt het echt: naast het KJT pand in Joure verrijst de tent voor de congresdag. Vanaf de avond voor het congres wordt die langzaam gevuld met stoelen, lampen, schermen, geluid. De volgende ochtend verschijnen de dames van de catering, de mannen van de techniek, wat nieuwsgierigen. En uiteindelijk de mensen van KJT, voor de generale repetitie: oortjes in en oefenen voor de teampresentatie. Gelukkig zijn Roelant en Madeleine van ‘Inspelen op de Zaak’ er ook al bij, om ons te coachen bij het presenteren: ‘Een open houding naar de zaal!’ begin congresdag begin congresdag begin congresdag “een open houding naar de zaal” begin congresdag begin congresdag voordracht dorine abbink “De wereld een stukje mooier en lichter maken” voordracht dorine abbink Om haar Lustrumtoespraak voor te bereiden, en om na te denken over de volgende 10 jaar KJT, besloot KJT praktijkhouder Dorine Abbink naar Chartres in Frankrijk af te reizen. Daar liet ze een lang gekoesterde wens in vervulling gaan: het lopen van het Labyrint in de Kathedraal van Chartres. Uiteindelijk liep ze dat labyrint vijf keer, en merkte hoe ze zich verhield tot de anderen die er rondliepen. Hoe gaan we om met regels, hoe lopen we elkaar niet in de weg, wat is vrijheid? Hoe verbind je je met hart en ziel met anderen en met alles om je heen? kunnen maken en vooral dat we steeds zelf na moeten blijven denken. Dat we ons niet zomaar conformeren aan de regels die we met elkaar steeds maar blijven bedenken om onze angsten voor onveiligheid en onzekerheid te bezweren. Maar dat we zelf na blijven denken over of de regels en de protocollen die we bedacht hebben ook in specifieke situaties zinvol zijn.” Verbinding maakt behandeling heilzaam Dorine: “Na 3 dagen alleen in dit bijzondere en oude stadje te hebben rond gelopen met z’n vele verborgen geheimen werd het me duidelijk hoe belangrijk het is dat we dicht bij ons zelf blijven, dat we steeds zelf keuzes Mindful Die gedachte verplaatsend naar de GGZ ziet Dorine dat verbinding één van de, of misschien wel dé nonspecifieke factor is die behandeling zo heilzaam kan maken. Er is ook steeds meer wetenschappelijk bewijs dat mensen geboren zijn om in verbinding te leven. Die verbinding is nodig op alle niveaus, aldus Dorine: “Als we de cliënt centraal willen laten staan in de behandeling en vanuit oprechte verbinding met de cliënt deze proberen te helpen, zullen we niet alleen een mindful therapeut of behandelaar moeten zijn, maar zullen ook het behandelteam en de grotere organisatie van de jeugdzorg in een goede verbinding met elkaar moeten staan.” Intensieve Menshouderij Bedrijven en ook zorginstellingen zijn vooral gericht op economische doelen. Medewerkers mogen niet meer doen wat ze goed kunnen en dus ook leuk vinden, maar moeten ‘productie draaien’. Intensieve Menshouderij, is de veelzeggende titel van het boek van Jaap Peters en Judith Pouw dat Dorine aanhaalt: “Een mooie vergelijking naar mijn idee, omdat de winsten in de intensieve landbouw ook steeds meer verlies van kwaliteit laten zien. Ook daar zien we de kwetsbaarheden voordracht dorine abbink van het systeem ontstaan, doordat er eenzijdig en op economische doelen gericht geteeld wordt. Hetzelfde geldt voor mensen: mensen worden niet ziek van werken, maar wel van de wijze waarop werk is georganiseerd. De ‘professionalisering’ heeft vooral geleid tot meer bureaucratie en controlesystemen en te weinig ‘handen aan het bed’. Het is tijd dat we de kwaliteit ‘op de vloer’ weer voorop stellen. Een meer duurzame en biologisch verantwoorde organisatie van de jeugdzorg.” Mensen zijn ons belangrijkste kapitaal Uit haar management opleiding onthield Dorine vooral dit: “Je mensen zijn het belangrijkste kapitaal! Zij moeten met hun kennis, ervaring en toewijding het bedrijf vormgeven. Dit is zeker in de jeugdzorg het geval, waar andere mensen die om hulp vragen de kern van het product van het bedrijf zijn.” Daarom is de manager of de teamleider, en straks tevens de gemeenten, een ongelooflijk belangrijke voorwaardenscheppende factor om de mensen die het werk uitvoeren hun werk met plezier, in vertrouwen en dan dus met goede kwaliteit te laten doen. Groter geheel “Zorgpaden, protocollen, DBC’s, audits: ze zijn er om ons scherp te houden, ons werk te verbeteren waar dat mogelijk is. Ze zijn geen doelen op zich! En dat is wat we dreigen uit het oog te verliezen.” Volgens Dorine zijn regels, evenals een heleboel andere dingen bedoeld als voorwaardenscheppend. Maar in de cirkels van kwaliteit , van welbevinden, van mindsight en relaties is verbinding het steeds weer terugkerende element. “We zijn geboren als onderdeel van een groter geheel. Steeds meer mensen raken hiervan in deze tijd overtuigd. Het doet ons goed – zowel voor ons welbevinden als ook voor onze lichamelijke gezondheid zoals we hebben kunnen zien – om anderen te helpen.” Haar speech besluit Dorine met deze gedachte: “Als ik voor vandaag een wens mag doen, zou ik wensen dat jullie je geraakt en verbonden voelen met elkaar en je medemens. Dat we als therapeuten, behandelaars, managers , gemeente ambtenaren en andere werkers in de zorg vertrouwen in onszelf en onze medemens hebben, zodat we andere mensen vanuit ons hart kunnen helpen en deze wereld een stukje mooier en lichter mogen maken.” bezoekers over het congres ELLEN APTROOT, SYSTEEMTHER APEUTE ‘Ik hoop dat iedereen echt hoort wat er vandaag gezegd is, dat iedereen – ook de politiek – nieuwsgierig geworden is naar de wijze waarop het KJT vorm wil geven aan de nieuwe waardebepaling.’ bezoekers over het congres HUISARTS FREERK VAN DER SLUIS ‘Zoals we hier staan, dat is echt netwerken. Ik spreek zojuist de wethouder, en zijn beleidsambtenaar. Nu weten we wie we zijn, dat is belangrijk als basis voor samenwerking.’ ANS BAKKER, BUREAU WIS ‘Ik ben blij na deze dag. De zorg heeft het nodig om minder bureaucratisch en meer concreet en daadkrachtig te worden. Dat is hier heel goed onder woorden gebracht.’ WETHOUDER JEUGDZORG FR ANS VELTMAN GEKE SJOERDSMA, KINDER- EN JEUGDPSYCHIATER De basis is met elkaar samenwerken; het kind de kans geven om zich optimaal te ontwikkelen. Daarvoor heb je gespecialiseerde Jeugdzorg nodig, maar ook de samenwerking met anderen.’ ‘Ik heb er van genoten. Ik ben altijd erg van de inhoud, maar er zat vandaag ook ‘schwung’ in. Dat vond ik al toen ik parttime bij het KJT werkte, en nu merk ik het weer. Het is iets bijzonders, dat ze dat hebben.’ trio-presentatie Verbinden is het sleutelwoord in de Jeugd-GGZ, blijkt uit de trio-presentatie op het symposium, met wethouder Jeugdzorg Frans Veltman, systeemtherapeute Ellen Aptroot en huisarts Freerk van der Sluis. Huisarts Freerk van der Sluis Freerk van der Sluis heeft sinds 12 jaar een huisartsenpraktijk, samen met zijn vrouw in het Friese Sint Nicolaasga. In zijn voordracht projecteert de huisarts een zin op het scherm die hem is opgevallen: ‘De huisarts is kapitein op het schip in de eerste lijn, maar wordt omringd door gemotiveerde en professionele collega’s.’ De huisarts is de poortwachter van de zorg, aldus van der Sluis, en is daarmee een verbindende schakel in de zorg. Die verbinding ontstaat door samenwerking. Zoals in de medische as, waar de huisarts samenwerkt met jeugdarts, kinderarts en de Kinder- en Jeugdpsychiater. Maar ook werkt de huisarts in een lijn samen met gemeente, het wijkteam, het centrum voor jeugd en gezin en het zorg- en adviesteam van de school. In zijn betoog gebruikt van der Sluis de komische afbeeldingen van dr. Sigmund, die aantonen waarom een huisarts niet op een eiland staat. Samenwerking met andere disciplines is de kern van zijn vak, en daarom is Freerk van der Sluis helemaal op zijn plek op het KJT symposium. trio-presentatie Frans Veltman, wethouder De onderlinge samenwerking is precies wat er nu nodig is, beaamt wethouder Veltman. Hij wil zorg vormgeven volgens het solidariteitsprincipe, en de basis daarvan ligt in samenwerken. De wethouder werkt in gemeente De Friese Meren, waar 50.000 mensen wonen. Voor dat grote aantal inwoners moet de gemeente nu de zorg gaan organiseren, en dat is een behoorlijke opgave. “Wij moeten nu bijvoorbeeld al beginnen met het inkopen van zorg, maar vanuit Den Haag is nog helemaal niet duidelijk wat ons budget is.” Maar dat de gemeente het met minder geld moet dan er eerst was, is wel duidelijk; de kortingen op de rijksbudgetten zijn fors. “Daarom zullen we moeten toewerken naar een Jeugdzorg die zo efficiënt mogelijk is, zonder dat er dubbelingen plaats vinden.” Om die reden pleit de wethouder voor intensieve samenwerking tussen alle verschillende instanties in en rondom Jeugdzorg, met gemeente, met onderwijs, met instellingen. “Juist nu is het van belang dat iedereen laat zien waarvoor ze staan en wat ze in huis hebben. Een symposium als vandaag is dan heel waardevol.” trio-presentatie Systeemtherapeute Ellen Aptroot In haar voordracht reageert systeemtherapeute en opleider Ellen Aptroot op een zin die haar voormalige leerlinge Dorine Abbink haar gaf: ‘Hulpverlening kan alleen plaatsvinden in een betekenisvolle relatie.’ Ellen Aptroot stelt dat ze trots is op Dorine en haar teamleden, die zich op deze dag zo krachtig presenteren. Ellen Aptroot ziet dat in deze tijd van het overdragen van zorg naar gemeentes, het herijken van organisaties een grote rol speelt. Vaak gebeurt dat herijken vanuit een achtergrond van economische waardebepaling, maar volgens de systeemtherapeute is het veel zinvoller om te herijken vanuit het gedachtegoed waarmee je de behandeling vormgeeft. De systeemtherapeute refereert aan de zes rondgangen door het labyrint die Dorine nodig had om nieuwe perspectieven te zien voor de jeugdzorg. Dat waren wel wat veel rondjes, grapt Ellen Aptroot. Volgens haar staat het KJT heel sterk, en kan daarom gewoon uitgaan van eigen kracht. “Ik zie twee bewegingen. Ofwel organisaties gaan als een idioot fuseren, ofwel ze vormen zichzelf om tot kleine wendbare organisaties. Zelf ben ik het meest optimistisch over de overlevingskansen voor kleine wendbare organisaties in de GGZ. Hoe die eruit zien heeft u tijdens de presentatie van het KJT vandaag kunnen zien.” Dat geeft Ellen een gerust gevoel: “Het is goed om als opleider met pensioen te kunnen, nu ik zie dat het stokje daadwerkelijk is doorgegeven; en het stokje geeft licht.” bezoekers over het congres INEKE SPILT, ZELFSTANDIG PSYCHOTHER APEUTE ‘Het impliciete fundament krijgt hier woorden... Je voelt in je buik dat het wezenlijk is wat hier gebeurt.’ bezoekers over het congres E WOUD VAN DER VEEN, K JT ‘Vandaag gaat het over de betekenisvolle relatie als basis, dat streven we met elkaar na. Als we dat allemaal willen, staat niets ons meer in de weg. En dat geeft vertrouwen.’ bezoekers over het congres TINEKE FR ANKEMA, TIMPAAN ‘De verbinding en de echtheid heb ik gevoeld, dat zijn kernwaarden die voor de hulpverlening centraal zouden moeten staan.’ filosoof coen simon Filosoof Coen Simon publiceert in kranten tijdschriften en schreef een reeks boeken over filosofie, waaronder ‘En toen wisten we alles. Een pleidooi voor oppervlakkigheid.’ filosoof coen simon In het NRC zei Coen Simon dit over zijn gedachtegoed: “Mijn betoog over oppervlakkigheid is een pleidooi voor het gezond verstand. Als mensen over een druk kind praten, hebben ze het al snel over ADHD. Voordat ouders en grootouders een alledaagse oplossing hebben kunnen bedenken, is het probleem al doorgeschoven naar wetenschappers en andere deskundigen.” Vanwege zijn prikkelende kijk op de dingen, is Coen Simon uitgenodigd om een lezing te houden op het KJT lustrumcongres. Zijn lezing draagt de ondertitel van zijn boek: ‘Een pleidooi voor oppervlakkigheid’ Simon laat zien dat we in de huidige maatschappij bijna niet meer durven vertrouwen op onze intuïtie, maar vooral willen uitgaan van wetenschappelijk bewijs. Als voorbeeld laat hij een onderzoek zien, waarin is aangetoond dat liefde daadwerkelijk blijkt te bestaan, omdat het meetbaar is gebleken in hersenactiviteit. Ook toont hij een diagram, waarin het geluk van de hele wereld meetbaar is geworden door het aantal blije berichten op Twitter te turven. Maar volgens de filosoof is het een misvatting te denken dat we het leven wetenschappelijk kunnen verklaren. Het leven is niet pas echt als we het wetenschappelijk kunnen aantonen; het leven is echt omdat we het leven! Daarom pleit de filosoof voor oppervlakkigheid. Weg uit het denken en het wetenschappelijke; meer leven vanuit intuïtie en gevoel! bezoekers over het congres STIJN VAN GELEUKEN, VIRENZE ‘Het is mooi om te zien hoe hier een bewustzijn ontstaat, dat we het samen moeten doen: we hebben elkaar nodig.’ Verbinden is leuk! verbinden is leuk! Maar hoe moet dat nou, dat verbinden? Dat kun je met een gerust hart overlaten aan Roelant en Madeleine de Vletter, die trainingen voor samenwerking geven via hun bedrijf ‘Inspelen op de zaak.’ Het komische duo brengt in de feesttent in Joure de aanwezige toehoorders met de meest onmogelijke attributen tot elkaar. Op het podium verschijnen dwangbuizen, wonderlijke ballonblaas-constructies en gasten uit het publiek, die onvermoede kanten van zichzelf ontdekken. Via de her-uitvinding van de rode clownsneus laten Roelant en Madeleine de bezoekers ervaren dat we vooral tot elkaar komen als we allemaal gewoon mens zijn. Zo gezegd, zo gedaan: het duo tovert de zaal in no time om tot een dolle speelplaats vol vrolijke bestuurders, therapeuten, gemeenteambtenaren en huisartsen. Zo makkelijk kan verbinden zijn! verbinden is leuk! bezoekers over het congres ANNE MARIE STOLTE, DOK ‘Ik ben echt aan het denken gezet, over het idee van samenwerken. Je bent niet alleen, maar je doet het met elkaar. Het is inspirerend om vandaag bij elkaar te zijn om daar stil bij te staan.’ bezoekers over het congres MARTEN SPRENGER, K JT ‘Mensen zijn in contact met elkaar, ze voelen zich gehoord en begrepen. Dat neemt ook wat zorg weg: het komt wel goed, is wat ik voel vandaag.’ over het kjt Wij hopen dat we met het lustrum congres hebben laten zien waar we voor staan. Tijdens het congres hebben we ons als team voorgesteld. We hielden elkaars hand vast, als teken van verbinding. Met elkaar, en met iedereen om ons heen. Door die verbinding vormden we een stroomcircuit, waardoor we een lampje lieten ontbranden. Want dat is verbinding: met elkaar ervoor zorgen dat we licht laten schijnen. Op de volgende pagina’s leest u meer over het KJT en over wat we doen. We hopen dat u met deze uitgave een goed inzicht heeft gekregen in wie we zijn, en wat we willen betekenen als KJT. over het kjt Het Kinder- en Jeugdtherapeuticum is een particuliere praktijk voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Het KJT biedt al tien jaar behandeling en ondersteuning aan kinderen en jongeren met ontwikkelings/psychiatrische problemen en hun ouders. Onderzoek Vaak is aanvullend onderzoek (diagnostiek) nodig om klachten beter te kunnen begrijpen. Een goed inzicht in de situatie van kind en gezin geeft ook richting aan de te volgen stappen in de behandeling. Het KJT heeft een breed aanbod van onderzoeksmogelijkheden: intelligentieonderzoek, (neuro) psychologisch onderzoek, gezinsdiagnostisch onderzoek, psychomotorische screening en een kinderpsychiatrisch onderzoek. Indien het nodig of wenselijk is, kunnen we ook thuis of op school meekijken met het gezin. Van belang is om aan ouders (en eventueel school) helder te kunnen verwoorden wat ons onderzoek heeft opgeleverd. Herkenning in en overeenstemming over het diagnostisch beeld vergroot de kans op effectieve behandeling. Individuele therapie en ouderbegeleiding Om kinderen en jongeren te kunnen helpen hebben we verschillende vormen van therapie: cognitieve gedrags therapie, EMDR, speltherapie, psychomotorische therapie en medicamenteuze behandeling (farmacotherapie) behoren tot de mogelijkheden. Therapie kan individueel worden aangeboden, maar we hebben ook verschillende groeps therapieën. Als kinderen bij het KJT in behandeling zijn, geven we ouders altijd ouderbegeleiding, omdat het belangrijk is dat ouders de veranderingen bij hun kind thuis kunnen ondersteunen. Het is mooi om in therapie iets voor kinderen en jongeren te kunnen betekenen. Maar we kunnen het nooit alleen. De kracht van een individuele behandeling ligt voor een belangrijk deel in de overeenstemming en samenwerking die we met elkaar weten te realiseren. Het KJT, samen met het kind, met de ouders, met de school. Maar ook met elkaar als team binnen het KJT, en als professionals met de instanties om het gezin heen. Dit vraagt er om dat we voortdurend in contact staan met elkaar. over het kjt Gezinsbehandeling Wanneer het nodig is om met het gehele gezin behandeling te volgen, hebben we bij het KJT verschillende gezinsprogramma’s. Zo is er een programma waarbij het doel is dat het gezin meer prettige gezamenlijke contactmomenten met elkaar heeft in de thuissituatie. Dit proberen we te realiseren door het gezin meer inzicht te geven in ieders en elkaars kwaliteiten en valkuilen, in combinatie met ervaringen van succesvol gezamenlijk contact en plezier. Een ander programma is gericht op het herstellen van de verhoudingen in het gezin. Hierbij is het doel enerzijds de machteloosheid van ouders te doorbreken door hen op hernieuwde wijze de leiding te laten nemen in het gezin. Anderzijds wordt de jongere ondersteund in het verduidelijken van eigen behoeften en het helder communiceren over de intenties van zijn of haar gedrag. Systeemtherapie Kenmerkend voor deze vormen van therapie is dat partners of gezinsleden samen in therapie zijn. Bewezen is dat als er ook aandacht wordt geschonken aan het sociale systeem, er sneller herstel optreedt op de korte en de lange termijn. Bovendien blijkt deze therapievorm goed toepasbaar bij verschillende culturele achtergronden. over het kjt Infants: vroeg signaleren loont... Voor diagnostiek en behandeling van jonge kinderen (0 tot 4 jaar) en hun ouders/verzorgers is er vanuit het KJT een gespecialiseerd infant-team. Samenwerking Professionals in het onderwijs zijn een belangrijke partner van het KJT. Onderwijs levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van een kind / jongere. Daarom vindt het KJT de samenwerking met de docenten, intern begeleiders, schoolmaatschappelijk werk, leerplichtambtenaren en andere onderwijsprofessionals van grote waarde. Met ouders erbij kunnen we als zorg- en onderwijsprofessionals met elkaar een net vormen om het kind heen, zodat het zich gesteund voelt in zijn ontwikkeling. over het kjt Kinder- en Jeugdtherapeuticum (KJT) Madame Curieweg 25 8501 XC Joure Telefoon: 0513-484260 Email: [email protected] www.jeugdtherapeuticum.nl Tekst & fotografie: Bas Jongerius Ontwerp: AJ Bergshoeff – aartjan.nl sponsors Het Lustrumcongres is mede mogelijk gemaakt door deze sponsors. Het KJT bedankt iedereen die heeft bijgedragen aan een geweldige dag, en aan een nog mooiere toekomst!
© Copyright 2024 ExpyDoc