mooi artikel - ICSadviseurs

www.icsadviseurs.nl
werken aan een vitale samenleving
door Dennis Coenraad, Alfred Bakker en Sibo Arbeek
www.icsadviseurs.nl
heeft visie op zorg
De zorgmarkt maakt grote veranderingen door waarbij het
van groot belang is om vraag en aanbod beter op elkaar af
te stemmen. ICSadviseurs speelt op verschillende manieren
in op deze uitdagende transformatie.
De veranderingen hebben te maken met het scheiden van wonen en
zorg. Veel intramurale zorg die nu nog in de instellingen plaats vindt,
wordt straks extramurale zorg in de samenleving en specifiek in de
wijk. Daarnaast regelt de overgang van de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning
(WMO) dat veel taken die eerder centraal werden geregeld nu decentraal bij de gemeenten terechtkomen. Deze beide ontwikkelingen
vormen de komende jaren de kaders waarbinnen gemeenten, zorginstellingen en zorgvragers gaan opereren. Daarnaast stijgt door de toenemende vergrijzing de zorgbehoefte, maar verandert de vraag ook.
Het wordt steeds belangrijker om maatschappelijke voorzieningen te
clusteren om dynamiek in de wijken en de kleinere gemeenten op peil
te houden houden. Welzijn wordt de nieuwe zorg, want zonder ontmoeting en activiteiten vereenzamen ouderen en stijgt de zorgvraag.
Goede huisvesting blijft een belangrijk middel om activiteiten te accommoderen.
36
zorgcentra en bouwen aan de toekomst
nr. 2 - 2014
Ander perspectief zorgaanbieder
Voor zorginstellingen is het scheiden van wonen en zorg een belangrijke
ontwikkeling. Door deze scheiding worden alleen de zorgkosten nog betaald uit de AWBZ. Het wonen wordt strakszelf door cliënten betaald.
Door deze scheiding ontstaat een andere, door het kabinet gewenste,
dynamiek, omdat er sprake is van een efficiencymaatregel. Daarachter
ligt een noodzakelijke visie: de zorgkosten zijn bij een stijgende vraag
niet meer binnen hetzelfde systeem te dragen, dus moet het systeem
worden aangepast, om voor komende generaties de kosten draaglijk
te houden. Tegelijkertijd moet het basisprincipe “goede en betaalbare
zorg voor iedereen die dat nodig heeft” worden gegarandeerd. Per 1
januari 2012 wordt zorgvastgoed gefinancierd via een landelijk vastgesteld tarief per gerealiseerde zorgeenheid. Risico’s die de realisatie en
exploitatie van vastgoed met zich meebrengen komen daarmee volledig bij de zorginstellingen te liggen. Denk bijvoorbeeld aan leegstand
en hoge exploitatielasten. Dit is een groot verschil met de situatie voor
1 januari 2012, toen immers werd uitgegaan van volledige nacalculatie
van deze lasten. De ingezette ontwikkeling van intramuraal naar extramuraal heeft daarmee directe invloed op de bezetting van het vastgoed.
Zorginstellingen staan in veel gevallen voor een belangrijke opgave; hoe
ziet mijn vastgoedportefeuille eruit en hoe ontwikkelt de zorgvraag zich
in de komende jaren. Zorginstellingen worden hierdoor nog meer gestimuleerd om kwaliteit te leveren. Zorginstellingen staan bijvoorbeeld
voor de keuze hoe in te spelen op de wooncomponent. Een zorginstelling kan er bijvoorbeeld voor kiezen om op eigen risico te investeren
in een nieuw gebouw. De instelling is dan wel verantwoordelijk voor de
exploitatie hiervan. Indien cliënten kiezen voor een andere zorginstelling kan leegstand ontstaan waardoor de kosten niet gedekt kunnen
worden. Het is van groot belang hier op korte termijn op te anticiperen.
Om dit risico te beperken kan een zorginstelling besluiten een samenwerking aan te gaan met een woningcorporatie of met een commerciële
partij. Gezamenlijk kan dan worden bepaald op basis van demografische gegevens en een visie op een regio waar behoefte aan wonen in
relatie tot zorg aanwezig is. Dit blijkt in de praktijk voor veel aanbieders
een aantrekkelijke propositie te zijn.
Rol gemeente en maatschappelijk veld
Eén van de uitdagingen waar gemeenten voor staan is het stimuleren
van de zelfredzaamheid van zorgvragers door participatie dichterbij
de zorgvragers te organiseren. Gemeenten hebben vaak strategische
huisvestingplannen en over het algemeen een overschot aan maatschappelijk vastgoed. Veel zorgaanbieders hebben ook een strategische vastgoedvraag. Het is goed deze beide vragen te combineren. Veel
“Welzijn wordt de nieuwe zorg, want zonder
ontmoeting en activiteiten vereenzamen ouderen
en stijgt de zorgvraag”
maatschappelijk vastgoed is mogelijk geschikt om oud en jong te binden; denk aan een nieuwe invulling van het sportpark, het buurthuis,
maar ook het “oude” verzorginghuis, dat een aantrekkelijk centrum
voor opvang en activiteiten blijft.
Onze projecten
ICSadviseurs is ruim vijftig jaar actief in de volle breedte van het maatschappelijk vastgoed werkveld. Als geen ander kennen wij de partijen
die daarin een rol spelen; gemeenten, woningcorporaties, onderwijs-,
sport-, welzijns- en zorginstellingen. ICSadviseurs is in staat de maatschappelijke vraag inzichtelijk te maken en te vertalen in huisvesting.
Eén van de projecten in de zorg waaraan we nu bezig zijn is:
Heliomare
Stichting Heliomare heeft het initiatief genomen om in de gemeenten
Heemskerk en Heerhugowaard Kinder- en Jeugdcentra (KJC) te ontwikkelen. In de KJC’s worden zorg, onderwijs, sport en bewegen integraal
aangeboden aan kinderen en jeugdigen van 0 tot en met 20 jaar. Heliomare heeft ICSadviseurs gevraagd hen op diverse vlakken samenhangend met de realisatie van de KJC’s te adviseren en te begeleiden.
Ieder project heeft daarbij zijn eigen focus. In de gemeente Heemskerk
is sprake van een doordecentralisatie van de huisvestingstaken aan
Heliomare. In Heerhugowaard ligt het accent op gebiedsontwikkeling
waarbij het KJC van Heliomare een pioniersrol vervult. We zijn met de
volgende processen bezig:
Het ontwikkelen en vertalen van de visie op huisvesting in een
businessplan overall en businesscases per locatie,
Het door ontwikkelen van deze visie in een programma van eisen
voor de nieuwe huisvesting,
Het adviseren bij de totstandkoming van de doordecentralisatie
overeenkomsten en samenwerkingsovereenkomsten,
Het adviseren over de bouworganisatiestrategie, de architecten selectie en de projectorganisatie.
•
•
•
•
Wie zijn we
ICSadviseurs is een adviesbureau dat actief is in het maatschappelijke werkveld. Doordat we met vele opdrachtgevers te maken hebben
met uiteenlopende uitdagingen beschikken we over veel voorbeelden en kennis. Als het gaat om de zorg kennen we de uitdagingen
waar zorginstellingen voor staan, we kennen de aard van het vastgoed en de zorgorganisatie en haar uitdagingen.
Voorbeelden van onze diensten en producten zijn in het kader van
deze actualiteiten zijn:
ondersteuning bij de transitie van de AWBZ naar de Wmo waar het
gaat om huisvesting voor gemeenten,
Het leggen van verbanden en combineren van zorg, onderwijs,
welzijn en sport faciliteiten,
Het inzichtelijk maken van de consequenties van de nieuwe finan ciering van het zorgvastgoed en het vertalen naar de lange termijn
voor zorgaanbieders.
•
•
•
Daarnaast kunnen wij u ondersteunen bij diverse huisvestingsvraagstukken op het gebied van:
Organisatie & ruimte
Voorzieningenplanning en vastgoedstrategie
Vastgoedontwikkeling bij een nieuwbouw of verbouwproces
•
•
•
Voor meer informatie belt u of mailt u met:
Dennis Coenraad: 06-22604964 of [email protected],
Alfred Bakker: 06-22267847 of [email protected] of
Sibo Arbeek: 06-22267795 of [email protected].
Voor meer informatie kunt u ook op onze website kijken:
www.icsadviseurs.nl.
zorgcentra en bouwen aan de toekomst
nr. 2 - 2014
37