programmaboekje - Gemeente Nijmegen

WA AL K
6
9
NE N S T R A AT
T
AA
TR
AT
RA
ST
M
ER
ST
21
ER
OE
OL
EN
ST
RA
AT
BL
M
TW
F
T
RAA
KE
SE S T
URG
E
1
20
STEVENSKERK
W
N
NB
UR
EE
DE
S
REN
LF
G
R
DE
DE
RD
AL
R
ST
D
OO
TS
KE
NS
BO
S
T
AA
TR
AA
T
GE
St. Stevenskerkhof 61/62/64
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
T
AA
TR
L
LS Doorlopend rondleidingen
GE
WA
SIN
TR A
.C
ST
AT
AN
ISI
US
B ER G
EN D A
EW EG
37 een heuvel, wilde
Met dit imposante gebouw op
de kerk in de Middeleeuwen een tegenhanger
G E L zijn voor de Valkhofburcht. Bij het orgel zijn nog
JE SI N
OR A N
de oorspronkelijke 13e eeuwse pijlers te herkennen. In de grafkelder ligt Catharina van Bourbon
begraven, een adellijke dame die na haar dood
WEST
een groot deel 43
van
haar
fortuin aan de kerk
Het
Badhuis
24 Begraafplaats Dorpsstraat
44 Antonius
van Paduakerk
naliet. Ca. 1250-1568,
laatromaans,
gotisch en
25Petruskerk
45Snijderskazerne
laatgotisch. Restauratie
1948-1969.
WE
LDE
LS
SH
EN
VA N
DR
IK
RA
AT
Stevenskerk i
Vm Latijnse school
3 Titus Brandsma Kapel
4 Kronenburger- of Kruittoren
5 St. Jacobskapel
6 Atelier Spits op kunst
7Synagoge
8 Commanderie van St. Jan
9Brouwershuis
10Besiendershuis
11 Huize Bethlehem
12Cellenbroederenhuis
13 De Stratemakerstoren
14Opoe Sientje
15 St. Nicolaaskapel, Barbarossa-
ruïne & Valkhofpark
16Architectuur Centrum Nijmegen
17 ‘t Hoogstraatje
18Stadhuis
19Mariënburgkapel/Huis van de
Nijmeegse geschiedenis
20Natuurmuseum (vm synagoge)
21 Petrus Canisiuskerk
22Stadsschouwburg
23 Centraal station
38
ST
GE L
CENTRUM
1
17
AT
RA
D
KEIZER
K AREL
PLEIN
2
19
R IË
AT
IN
TH ON SIN
RA
IË N B
MA
EK
VALKHOF
16
PR
EC K MA
RA
ST
15
KO N
T
VA N SC HA
ST
ER
BAL
AA
22
HT
ENE
R
CS
RC
D
EN ST
44
ZI
TUN NELWEG
23
BU
T
RA AT
TR A
ER S
19
A
AA
13
12GRO
MAR
N
JDE R S TR
14
R A AT
M AR IK
EI
BRO
AU
AL
C
AT
NS
GU
ST
IJ
AT
en colofon
Informatie
achterzijde
18
NE
RA
n
Activiteite
pagina 30
d Nijmegen
Plattegron
pagina 33
DA
GRO TES TRA AT
EL
UV
EN
NZ
TST
ten Oost
Monumen
pagina 21
ten Noord
Monumen
29
a
pagin
LS TR
11
SNI
GROTE
MARKT
ER S T
D
HOU
HE ZE
PL
L
ten
Monumen
/ id
Midden Zu
pagina 19
KRONENBURGERPARK
GE
m
ten Centru
Monumen
3
a
pagin
ten West
Monumen
pagina 13
leidingen
Extra rond
ten
te
vi
ti
ac
en
pagina 31
d centrum
Plattegron
pagina 32
EN
SIN
Ben van Hees, wethouder cultuurhistorie
DD
T
AU
Ik wens u een bijzondere reis toe tijdens de Nijmeegse
Open Monumentendag.
DO
SS
Nijmegen besteedt daarnaast dit jaar aandacht
aan de tijd ná operatie Market Garden die 70
jaar geleden plaatsvond. Optrekkende grond
troepen veroverden bij dit geallieerd offensief
op 20 september 1944 de Waalbrug.
Dankzij vrijwilligers en een speciaal samenwerkingsverband met dagblad De Gelderlander
en de Radboud Universiteit kunt u tijdens de
Open Monumentendag op 13 en 14 september
een reis door de tijd maken. In gebouwen die een
markant oorlogsverhaal vertellen, kunt u als het
ware opnieuw horen en zien wat de dagelijkse
beschietingen, het leven in schuilkelders en een
gebrek aan eerste levensbehoeften aan angst en
spanningen met zich meebracht voor de bewoners
van onze stad. Als wandelaar wil ik u graag de
speciale bombardementswandeling aanbevelen
die door het Gilde Nijmegen wordt georganiseerd.
AA
2
ST IK KE
3
8
TR
OU W
RI
4
1
AT
IDS
i
HE
NS
NE
GIJ
TR A
GA
EL S
SM
10
V LEE SH
HE RT OG
T
AA
TR
AS
PE
PA
E HE
Z
BE
L A NG
Het lukte echter niet om verder op te trekken
waardoor Nijmegen frontstad werd. De stad was
wel bevrijd, maar nog niet vrij.
NG
5
NA
In Nijmegen zijn er dit jaar weer tal van activiteiten
en worden er bijzondere monumenten open
gesteld. Zo kunt u aan boord van een oude klipper
uit 1885 reizen in het verleden opnieuw beleven,
een bezoek brengen aan de voormalige vrij
metselaarsloge Lodewijk of door een gids in en
om het station rondgeleid worden. Bovendien kunt
u in de Marikenstraat oude ansichtkaarten in de
etalage-expositie zien en beleven wat we vroeger
tijdens het reizen aan het thuisfront lieten weten.
a Operatie
Programm
den
ar
G
t
Marke
15
a
in
ag
p
NON
ST RA AT
LAGE MARKT
7
Het landelijk thema van de Open Monumentendag
is dit jaar ‘Op reis’. Met dit thema verhaalt de Open
Monumentendag over de invloed die reizen en
vervoer hebben gehad en nog steeds hebben op
het aanzien van Nederland.
WAAL
AD E
RUG
E ST EV EN SK ER K
G R O ET EN U IT D
ALB
GAAT U MEE OP REIS
CENTRUM
WA
OP REIS
26
27 De Boskapel
De Witte Molen
46
48Joodse Begraafplaats
MIDDEN / ZUID
28
29
30
31
32
33
Titus Brandsma Gedachteniskerk
St. Annamolen
De Tweeling
H. Antonius/St. Annakerk
Byzantijnse Kapel
Vm Benzinestation Auto Palace
OOST
34Estelgebouw
Stadslandgoed Limos
47Vrijmetselaarsloge
49
Huize Heyendaal
50Villa Oud Mariënboom
51Berchmanianum
52Nebo klooster
NOORD
2
54 Historische Tuinderij
VM LATIJNSE
SCHOOL
‘de Lentse warmoezenier’
53Dorpsschuur Lent
55Buitenplaats Oosterhout
St. Stevenskerkhof
2
Concertgebouw De Vereeniging
za 12-16 uur
36 Vm Vrijmetselaarsloge
A
Stadhuis
Doorlopend rondleidingen
St. Lodewijk
B
Van ’t Lindenhoutmuseum
37 Evangelisch-Lutherse Kerk
C
Old Cave
was de bouwmeester
38Maria GeboortekerkHerman van Herengrave
D
Vm Hotel-café-restaurant
De Bonte Os
vanCentrum
deze laat-middeleeuwse
jongensschool
die
39Gelders Archeologisch
E Huis van de Nijmeegse
geschiedenis
G.M. Kam
bij de Stevenskerk
hoorde.
DeValkhof
voorgevel is rijkF
M
useum Het
40Canisiuscollege
G fietstrap Snelbinder
Oosterhoutsedijk
versierd met apostelbeelden
en het stads
wapen.
41 Begraafplaats Stenenkruisstraat
1544 -1545, Herman van Herengrave. Laatgotisch/
42 R.K. Begraafplaats Daalseweg
= avondwandeling
renaissance.
35
| 32
|3
6
Lage Markt 34
za 11-17 uur | zo 11-16 uur
Expositie beeldend kunstenaar J. van Moll
TITUS
3
BRANDSMAKAPEL
Kroonstraat 112
za 11-17 uur
De voormalige gedachteniskapel
van Titus Brandsma ligt precies
op de plek waar de Karmeliet
Brandsma in 1942 door de Nazi’s
werd opgepakt, hij overleed in
Dachau. De afmetingen van de
kapel komen precies overeen
met die van zijn cel in Dachau.
1960. P. Dijkema. Bossche School.
ATELIER SPITS OP KUNST
4 KRONENBURGER- OF KRUITTOREN
Oorspronkelijk was dit het rentmeesterhuis
van het kapittel van Xanten, ‘Hof van Xanten’
genaamd. Vanaf 1680 werd het een onderdeel
van een complex huizen waarin de Jezuïeten
een schuilkerk hadden.
Circa 1650, restauratie 1954-1956, Ir. J.G. Deur.
Parkweg 99
zo 11-17 uur
Doorlopend informatie
De Kronenburgertoren werd gebouwd omstreeks 1425 als onderdeel van de verdedigingswerken rond de stad. Hier lag vroeger
het munitiekruit opgeslagen, vandaar de bijnaam ‘Kruittoren’.
De vestingwerken werden aan het einde van de 19e eeuw gesloopt,
maar de toren werd, dankzij de inzet van enkele Nijmegenaren,
opgenomen in de aanleg van een romantisch stadspark.
5 ST. JACOBSKAPEL
Glashuis 4
za 11-17 uur | zo 13-17 uur
Pelgrimstocht door de binnenstad verkrijgbaar (4 euro)
De middeleeuwse kapel hoorde waarschijnlijk bij het Sint Jacobsgasthuis, bedoeld voor pelgrims. In de 17e eeuw is er een aantal
jaren een luxe glasblazerij in de kapel, vandaar de straatnaam
Glashuis. 1965 Restauratie J.G. Deur.
7
SYNAGOGE
Nonnenstraat 19-21
zo 11-17 uur
Doorlopend rondleidingen
COMMANDERIE
8
VAN ST. JAN
Franseplaats 1
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Rondleidingen over de geschiedenis
van het pand om 12, 13, 14, 15 en 16 uur
Vrijdag 12 september om 19 uur is er een
diner in de Commanderie. Zie pagina 31
voor meer info.
De zeven culinaire bedrijven in het pand
hebben heerlijke activiteiten klaar staan.
In historisch kookatelier eet!verleden ga je
op reis door de culinaire geschiedenis tijdens
een proeverij met vlot verhaal.
Chocobreak laat je proeven en horen over
de geschiedenis van chocolade.
Bij Proefbrouwerij Het Vaghevuur wordt ge
demonstreerd hoe bier gebrouwen wordt en
bij Coffijn zie je hoe de perfecte koffie brandt.
>
De synagoge uit 1756 is het eerste officiële
gebedshuis voor de Joodse Nijmegenaren.
Achter de kleine raampjes in de kelderverdieping
bevindt zich het mikwe, het rituele bad. In het
naastgelegen voormalig schoolgebouwtje (1872)
met de hoefijzervormige ramen, kregen Joodse
kinderen godsdienstonderwijs van een rabbijn.
De Davidster in de ramen laat het Joodse karakter
zien. 1756 en 1872, school P. van der Kemp.
4|
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 5
CH TIG E
VIE RG AN GEN DIN ER IN DE PRA
ST. JAN
VAN
MO NU ME NTA LE CO MM AN DE RIE
10
BESIENDERSHUIS
Steenstraat 26
za 11-17 uur zo 11-17 uur
Zaterdag geeft zangkwartet ‘Cantare Per Lui’ een inloop
concert met sfeervolle gezangen, onder andere uit de tijd
dat het Besiendershuis werd gebouwd
Het Besiendershuis uit 1525 was oorspronkelijk het voornaam
huis ‘Op d’n Kolven’. De naam ‘Besienderhuis’ is gebaseerd op
de mythe dat dit huis eens bewoond werd door een ‘besiender’, iemand die tolgelden vorderde van passerende schepen.
Bijzonder is het interieur met ‘hangkamer’. Het huis werd in
1942 gerestaureerd en is op dit moment in gebruik als expositieruimte annex woonhuis.
11
Restaurant Plaats 1 heeft een tafel met heerlijke
producten uit hun keuken te proeven staan en
MW Ontwerp houdt open huis voor een kijkje
in de knusse nok van de Commanderie.
Een smakelijk weekend dus!
In 1196 gebouwd als hospitium, een soort doorgangshuis voor pelgrims en reizigers. Het complex, dat oorspronkelijk ook een kapel had, werd
door het bombardement van februari 1944
ernstig beschadigd. Na de oorlog werd het her
opgebouwd op basis van opmetingstekeningen.
Een restaurant en enkele ambachtelijke bedrijven
zijn hier nu gehuisvest. 12e eeuw. Restauratie en
reconstructie in 1974.
6 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
9
BROUWERSHUIS
Steenstraat 2
za 11-17 uur
Doorlopend rondleidingen over de
geschiedenis en restauratie van het pand
Het ‘Brouwershuis’ heeft
een trapgevel, kruis
kozijnen en muurankers.
Bijzonder zijn de ‘huismerken’, een soort
persoonlijke tekens
van vroegere bewoners
op de gevel.
Ca. 1550-1600/1621
Hollandse renaissance.
HUIZE BETHLEHEM
Sint Anthoniusplaats 10
za 12-15 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding (maximaal 15 personen) door kapel en refter.
Architect Paul van Hontem geeft de rond
leidingen om 12, 13, 14 en 15 uur. Kaarten
voor rondleidingen zijn ter plaatse verkrijgbaar vanaf 11.15 uur.
Achter een groot 19e eeuws smeedijzeren hekwerk ligt Huize Bethlehem. De geschiedenis van
dit pand gaat terug tot de late middeleeuwen,
alleen aan de grondvorm van het pand is dit nog
te zien. Architect Charles Estourgie verbouwde
het in 1927 van een royaal 18e eeuws herenhuis
tot klooster.
12
CELLENBROEDERENHUIS
Sint Anthoniusplaats 9
za 10-17 uur
Doorlopend mini-rondleiding en informatie
over de geschiedenis van het pand
Het L-vormige Cellenbroederenhuis is een restant
van het Heilige Geesthospitaal en dateert uit de
15e eeuw. In 1632 vestigen de Cellenbroeders
(zij woonden in kleine cellen) hier een ‘dolhuis’
ter verzorging van geesteszieken. Een tweetal
kamertjes waarin zij werden opgesloten, met
een van de oudste dwangbuizen van Nederland
zijn hier nog te zien.
|7
ST. NICOLAASKAPEL,
BARBAROSSARUÏNE
EN VALKHOFPARK
15
13 DE STRATEMAKERSTOREN
Waalkade 83-84
zo 13-17 uur
Doorlopend rondleidingen
Valkhoftrappen 1
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Zondag doorlopend informatie over de St. Nicolaaskapel
en het Valkhofpark
In de zomer van 1987 kwam onder enkele gesloopte
huizen aan de Waalkade deze toren tevoorschijn. Hij
maakte deel uit van de verdedigingswerken rond de
stad, maar is later verlaagd. Onder in de toren loopt
een overwelfde gang met schietgaten. Nu is hier
Museum de Stratemakerstoren in gehuisvest. 1525-1526
P O E S IE N TJE
O
N
A
V
N
E
T
E
O
R
G
De Valkhofburcht is gebouwd als keizerlijke residentie en werd
later één van de residenties van de graven en hertogen van Gelre.
De burcht was zowel militair als bestuurlijk een symbool van
macht, kracht en gezag. Alleen een restant van de paleiskapel,
de Barbarossaruïne en de St. Nicolaaskapel zijn nog over van de
oorspronkelijke burcht. Barbarossaruïne 1155. St. Nicolaaskapel
ca. 1030, romaans. Ca. 1900 restauratie J.J. Weve. 1953-1958 restauratie
J.G. Deur.
14
OPOE SIENTJE
8|
’T HOOGSTRAATJE
Hoogstraat 3
za 11-20 uur | zo 11-20 uur
Voor de kinderen zijn er
kleurplaten met thema
reizen en er zijn mini boekjes
voor de kinderen om van
deze monumentendag een
reisverslag te maken
Achter de 19e eeuwse gevel gaat
een middeleeuws stadskasteel
schuil. In de 14e eeuw was dit
het woonhuis van Johan Moliart,
edelman en adviseur van de
Hertog van Gelre. Hoge bestuurs
ambtenaren woonden graag in
de directe omgeving van het
Valkhof. In het pannenkoekenrestaurant zijn nog de resten te
zien van een middeleeuwse zaal.
Lindenberghaven 1c
za 12-17 uur | zo 12-17 uur
Opoe Sientje is een ijzeren
klipper uit 1885, afkomstig uit
Millingen aan de Rijn. Het is een
typische sleepklipper met een
hulpzeil; lang maar relatief breed
zodat er veel lading in kon.
Lading die bestond uit zand,
grind, suikerbieten, mest en
baksteen. Sinds mei 2013 ligt
Opoe Sientje afgemeerd in de
Lindenberghaven bij Nijmegen
als bed & breakfast en tevens
Museum van de Riviervaart.
17
16
ARCHITECTUUR CENTRUM
NIJMEGEN
Ridderstraat 27
za 13-17 uur | zo 13-17 uur
Expositie Architectuur in Nijmegen
Op 29 maart 1972 werd dit nieuwe Cultureel Centrum De Lindenberg geopend. Geheel in de geest van die tijd, krijgen de amateurkunsten een eigen gebouw. Een centrum voor alle Nijmegenaren,
waar ze in aanraking kunnen komen met meerdere kunstvormen.
En die functie heeft het nog steeds, alleen de openbare bibliotheek heeft plaats gemaakt voor het Architectuur Centrum
Nijmegen. J.W.C. Boks, W. Eijkelenboom, A. Middelhoek. 1963-1972.
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 9
19
18
STADHUIS
Korte Nieuwstraat 6
za en zo 12-17 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding. Elk uur rondleidingen
(de laatste start om 16 uur).
Kaarten voor rondleidingen
zijn ter plaatse verkrijgbaar
vanaf 11.45 uur.
Zondag om 12 uur speciale
gezinsrondleiding waarbij
de kinderen een kijkje in de
kamer van de burgemeester
kunnen nemen.
Al meer dan vijf eeuwen wordt
de stad vanuit deze plek bestuurd. Dit komt tot uitdrukking
in de medaillons met deugden
en de vorstenbeelden van
o.a. Traianus, Karel de Grote en
Hendrik VII aan de gevel. Belangrijke onderhandelingen voor de
Vrede van Nijmegen (1676-1679)
werden hier gevoerd, de prach
tige wandtapijten in de burgerzaal getuigen hier nog van.
1554-1555 vroegrenaissance,
Herman van Herengrave.
MARIËNBURGKAPEL/HUIS VAN DE NIJMEEGSE GESCHIEDENIS
Mariënburg 26
za 13-17 uur | zo 12-13.45 uur en 16.15-17.00 uur
Doorlopend informatie over de verschillende bestemmingen
die de kapel in de loop der eeuwen had. De kapel is momenteel omgetoverd tot een 17e eeuws theater met pruiken,
kostuums en rekwisieten, zoals in de tijd van de Vrede van
Nijmegen toen in de kapel de Franse Comédie huisde.
Zaterdag om 19.30 uur en zondag om 15 uur geeft Muziektheater de Plaats een voorstelling, geïnspireerd op de Vrede
van Nijmegen, voor iedereen vanaf 10 jaar. Voor informatie
en kaartverkoop zie www.theaterdeplaats.nl.
PETRUS
21
CANISIUSKERK
Molenstraat 37
za 13-17 uur | zo 13-17 uur
Vanuit de rijkversierde galerij
openen drie deuren naar een
groot vierkant middenschip,
beiden naoorlogs. Het dwarsschip en het priesterkoor zijn
de overgebleven delen van
de 19e eeuwse kerk die hier
vóór het bombardement van
februari 1944 stond. 1894-1896
N. Molenaar/1958-1960
A. Siebers & W. van Dael.
Neogotisch en Delftse school.
Tijdens de internationale onderhandelingen voor de Vrede van
Nijmegen, in de jaren 1676 tot 1679, was er dringend behoefte
aan vermaak voor de diplomaten. Daartoe werd deze laatgotische
kapel omgebouwd tot Franse Comédie. Nu is hier het Huis van
de Nijmeegse geschiedenis gevestigd. 1431, gotiek.
KO M KIJ KEN NA AR
? GE BEU RD E GE SCH IED EN IS
AR
WA
DE
211 4
VA N NIJ ME GE N TU SSE N 167 8 EN
20
NATUURMUSEUM (VM SYNAGOGE)
Gerard Noodtstraat 121
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
De stenen tafelen met de tien geboden in de toren maken
duidelijk dat het hier van oorsprong om een Joods gebedshuis
gaat. Zowel aan de gevel als in het interieur zijn veel Oosterse
elementen te herkennen, zoals de koepeltjes en de hoekige
kantelen. Al sinds 1980 is hier het Natuurmuseum gevestigd.
1913, Oscar Leeuw, Oosters geïnspireerd.
10 |
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 11
E D O R PS ST R A AT
G R O ET EN U IT D
23
22
STADSSCHOUWBURG
Keizer Karelplein 32h
za 10-12 uur | zo 11-17 uur
Rondleidingen en diverse activiteiten
Aan het Keizer Karelplein ligt de trapeziumvormige
foyer, als een venster op de stad, de zaal zelf is in
de vorm van een halve cilinder en de toneeltoren
in de vorm van een rechthoek. Ruwe materialen
als baksteen en beton worden gecombineerd
met materialen met een zachtere uitstraling zoals
marmeren vloeren, glaspuien en stuc wanden.
In 1959-1961 gebouwd door G.H.M. Holt en B. Bijvoet
in de stijl van het ‘Brutalisme’.
12 |
CENTRAAL STATION
Stationsplein 6
za 11.30-16.30 uur | zo 11.30-16.30 uur
Rondleidingen starten om 11.30, 13.30 en
15.30 uur bij de voet van de stationstoren.
Kijk eens met andere ogen naar het Nijmeegse
station. Laat u verrassen door de bewogen
geschiedenis van dit bijzondere gebouw,
ontwaar de mooie ornamenten waaraan
u anders voorbijloopt en zie wat de spoor
wegen de afgelopen 150 jaar voor Nijmegen
hebben betekend.
De voorganger van het huidige station uit 1894
door architect C.H. Peters, werd tijdens het bombardement op Nijmegen verwoest. Slechts enkele
perrons met overkappingen zijn nog over
gebleven. Het naoorlogse station is een ontwerp
van architect Sybold van Ravesteyn uit 1954 met
veel Italianiserende invloeden, zoals de toren en
de arcades in de linker gevel.
Bij de hoofdingang een sculptuur van Jo Uiterwaal
‘Drie staande vrouwen’. Ze symboliseren deugden
die bij een station horen: snelheid, veiligheid en
dienstbaarheid. Ook het ruiterstandbeeld op de
hoge sokkel is van Jo Uiterwaal. In de stations
toren bevindt zich een monument van Charles
Hammes. Het station met voorplein is inmiddels
ingrijpend veranderd.
25
PETRUSKERK
Schependomlaan 85
za 10-17 uur
Doorlopend informatie en foto expositie over
de geschiedenis van de kerk
BEGRAAFPLAATS
24
DORPSSTRAAT
Dorpsstraat 110
za 11-17 uur
Rondleiding om 13 uur over de historie
en graven van de begraafplaats
Het kerkhof bij het witte kerkje sloot in 1890
zijn poorten, omdat er sinds de opening van
de Algemene Begraafplaats aan de Graafseweg
in 1881 geen overledenen meer ter aarde waren
besteld. Op de kleine begraafplaats zijn nog
30 grafstenen aanwezig. Het witte kerkje in
Neerbosch is gewijd aan Sint Antonius Abt.
Rond 1550 gebouwd als
katholieke kerk voor het
schependom Hees. Bij
een bombardement in
juli 1942 werd het middenschip zwaar beschadigd, dit werd na de oorlog hersteld. In het koor
van de kerk bevindt zich
de gedenksteen met de
tekst ‘1798 & I stont het
waater aan deze steen’.
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 13
26
DE BOSKAPEL
Graafseweg 276
za 14-17 uur
Doorlopend rondleidingen en bespeling van het
kerkorgel
De Boskapel is in 1963 gebouwd in opdracht van de paters
Augustijnen. Het gebouw is van cultuurhistorische waarde als
herkenbare vroeg naoorlogse uitdrukking van de katholieke
identiteit van Nijmegen in het algemeen, en de geschiedenis
van de Nijmeegse Augustijnen in het bijzonder. In 2010 kwam
de Boskapel in protestantse handen en is na een uitgebreide
verbouwing begin 2012 opnieuw in gebruik genomen.
1961-1963, J. Kayser, G.J. van der Grinten.
PROGRAMMA
OPERATIE MARKET GARDEN
IN NIJMEGEN
Vanwege de 70e herdenking van operatie Market Garden belicht de
Open Monumentendag deze indrukwekkende periode met een speciaal
programma. Luister naar de markante oorlogsverhalen van een aantal
monumentale panden en ga met een gids op stap op zoek naar oorlogs
geschiedenis in het centrum en Lent.
27
DE WITTE
MOLEN
Looimolenweg 17
za 11-17 uur
Molenaars geven toelichting
over de molen
Deze karakteristieke 18e eeuwse
molen is een belangrijk herkenningspunt voor de wijk Wolfskuil.
Hij overleefde in de 20e eeuw
twee felle branden. Tegenwoordig is deze op één na laatste
molen in de stad nog steeds in
gebruik. 1760.
14 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
OPERATIE MARKET GARDEN NIJMEGEN | 15
A
STADHUIS
Korte Nieuwstraat 6
za 12- 17 uur | zo 12-17 uur
Elk uur worden verhalen
verteld over de oorlogs
geschiedenis van het stadhuis
Had het stadhuis op 22 februari
1944 ternauwernood het
bombardement overleefd, op
19 september ging het historische
gedeelte van het complex alsnog
verloren tijdens de bevrijding
van de stad. Duitse troepen
staken bij hun vlucht de bebouwing aan de Korte Burchtstraat
en omliggende straten in brand.
B VAN ’T LINDENHOUTMUSEUM
Scherpenkampweg 58
zo 11-16 uur
Kinderen en bevrijders! Market Garden door kinderogen. Een
speciaal programma in samenwerking met Nijmeegse historici
Henk Termeer en Jan Brauer en Scouting Beuningen met o.a.
speciale kleurenuitgave van het themaboek, expositie over
kinderen in Neerbosch in oorlogstijd, een heus waterkanon,
jongerenactiviteiten in relatie met het thema in en onder de kelder.
Weesinrichting Neerbosch huisvestte tijdens de oorlog zo’n 600 tot
700 kinderen en medewerkers. De materiële schade bleef beperkt,
maar helaas waren er ook enkele slachtoffers te betreuren. Na de be
vrijding huisvestte de weesinrichting honderden evacués uit de stad.
Daarbij kwamen nog eens honderden geallieerde militairen die er van
september 1944 tot april 1945 hun hoofdkwartier hadden.
C
OLD CAVE
St. Anthoniusplaats 13
zo 13-17 uur
Elk uur worden verhalen
verteld over de oorlogs
geschiedenis van de kelders
(nu Old Cave)
De middeleeuwse kelders onder
dit 19e eeuwse pakhuis werden
rond de bevrijding in september
1944 gebruikt als schuilplaats
voor buurtbewoners. Toen Duitse
soldaten in het pand erboven een
geheime stencilmachine van het
verzet vonden, dreigden zij de
kelderbewoners te doden. Een
pater wist dit maar net te voorkomen.
D
VM HOTEL-CAFÉ-RESTAURANT
DE BONTE OS
Molenstraat 99
za 11-15.30 uur | zo 11-15.30 uur
Elk uur worden verhalen verteld over het voormalige Oranje
hotel (nu o.a. restaurant Pinoccio)
Hotel ‘De Bonte Os’ werd in de oorlogsjaren gerund door mevrouw
H. Witteveen. Zij bood in het grootste geheim onderdak aan de
centrale van het verzet. Na het bombardement van 22 februari 1944
werd in het hotel een noodkapel gevestigd, die tot in 1945 dienst
deed. Na de bevrijding kreeg het hotel een nieuwe naam: Het Oranje
Huis. Koningin Wilhelmina bracht mevrouw Witteveen op 9 juni 1945
een bezoek en prees haar moed.
16 |
OPERATIE MARKET GARDEN NIJMEGEN | 17
WANDELING
E
BOMBARDEMENT
za 14 uur | zo 14 uur
Gilde Nijmegen geeft tijdens
de open monumentendagen
een speciale bombardementswandeling (ca. 1 uur). De gidsen
brengen u langs plaatsen
waar het bombardement
van 22 februari 1944 ernstige
schade heeft toegebracht aan
de Nijmeegse binnenstad.
Op deze plaatsen vertellen
zij u wat daar toen is gebeurd,
vooral vanuit verhalen van overledenen. Start bij het Huis van
de Nijmeegse geschiedenis.
FIETSTOCHT
F
BATTLEFIELDTOUR
zo 14 uur
Gilde Nijmegen geeft een
speciale Battlefield fietstocht
(ca. 1,5 uur). De gidsen brengen
u langs plaatsen waar tijdens
Operatie Market Garden hevig
is gevochten, in het centrum
en in Lent. Start op Kelfkensbos
bij de ingang van Museum
Het Valkhof. Eigen fiets meebrengen!
WANDELING
G
‘LENT TIJDENS
WOII’
zo 14 uur
Begeleide wandeling van
Frans Mikx met indrukwekkende verhalen uit WOII die
hebben plaatsgevonden op
de locatie vanaf de spoorbrug tot de Veerdam tijdens
operatie Market Garden n.a.v.
het boek ‘Sla toe en houd
stand’ van T. Moffat Burriss.
Start wandeling bij de fietstrap van de Snelbinder op
Oosterhoutsedijk in Lent.
28
TITUS BRANDSMA
GEDACHTENISKERK
Keizer Karelplein 19
za 11-17 uur | zo 12-16 uur
Bijzondere schilderingen van
Joep Nicolas in het koor en
het beroemde Apostelraam
van Jan Toorop. Deze
voormalige St. Josephkerk
is één van de weinige neo
romaanse kerken in Nijmegen. Sinds
enkele jaren is hier het Titus Brandsma
Memorial centrum gevestigd.
1908-1909, B.J. Claase. Neoromaans.
29
ST. ANNAMOLEN
Hatertseweg 14
za 11-17 uur
Doorlopend rondleidingen,
kinderactiviteiten en een
videopresentatie over de
werking van de molen
Deze korenmolen is genoemd naar
het vroegere gehucht genaamd
St. Anna. Het bouwjaar ‘1849’ staat
erop vermeld. In 1978 is de molen
ingrijpend gerestaureerd. De molen
is nog steeds in bedrijf.
18 | OPERATIE MARKET GARDEN NIJMEGEN
30
DE TWEELING
Groenestraat 210
za 11-17 uur
Na de geboorte van de tweeling
Agnes en Reiniera schonk de
trotse vader Jonkheer Rutgers
van Rozenburg, bewoner van
Huize Dukenburg, geld voor
een ‘goede Christelijke school’.
Dit werd de Agnes en Reiniera
Fröbelschool. Het pand, met
invloeden van het baksteen
expressionisme, is in gebruik
voor kinderopvang. 1920, F.J.G.
Vingerhoets en C.N. Hoogterp.
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 19
31
SE
IK A LE A PO TH EO
B EL EE F D E M U Z EE N IG IN G
IN D E V ER
H. ANTONIUS/
ST. ANNAKERK
Groenestraat 229
za 11-17 uur
De kerktoren en het naastgelegen kerkhof
zijn ook geopend
Een prachtig interieur
waarmee de kerk haar
macht en invloed op het
leven van haar parochianen
destijds laat zien: zuilen
van witte kalksteen, een
rijk geornamenteerde preekstoel, glas-in-loodramen van
het atelier Nicolas en zonen
en gewelfschilderingen.
1909-1910. A.A.J. Margry.
BYZANTIJNSE
32
KAPEL
Dobbelmannweg 3
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Foto’s van reizen van Nijmegenaren
naar de Russische partnerstad
Pskov. Film ‘la silence des anges’:
muzikale reis langs Rusland,
Ethiopië, Syrië en Griekenland
In 1936 kregen de zusters van
Johanna de l’Estonac een nieuwe
kloosterkapel. Invloeden van het baksteenexpressionisme (Amsterdamse
School) zijn zichtbaar. In 1988 werd de
kapel Oosters ingericht met iconen en
wordt deze onder andere gebruikt door
de Servisch-orthodoxe en Russisch
orthodoxe parochie.
33 VM BENZINESTATION AUTO PALACE
Muldersweg 16
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Presentatie over het 75-jarige bestaan van
het Goffertpark en de nieuwe Theeschenkerij
20 |
Auto Palace was de naam van het Texaco-benzine
station aan de weg Nijmegen-Den Bosch. Zelfs voor
Amerikaanse begrippen was dit destijds een op
vallend ontwerp. Onder een enorme luifel van
beton stonden de benzinepompen. Momenteel
is hier architectenbureau Van Lith gevestigd. Nieuwe
Zakelijkheid, 1936, B.J. Meerman en J. van de Pijl.
CONCERTGEBOUW
35
DE VEREENIGING
Keizer Karelplein 2d
za 14-16 uur | zo 11.30-16 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding.
Rondleidingen met muzikale apotheose
zaterdag om 14 en 16 uur, zo om 11.30,
14 en 16 uur (start in de entreehal).
34
ESTELGEBOUW
Barbarossastraat 35
za 11-17 uur
Begane grond is toegankelijk. Doorlopend
toelichting over het gebouw, architectonische
waarde en het monumentale karakter en ook
over de nieuwe toekomstige bestemming.
Tijdens WO II werd dit prachtige gebouw op een
weinig zachtzinnige wijze gebruikt door het
Duitse leger en daarna het leger van de geallieerden. De voorganger van dit concertgebouw,
opgericht door sociëteit De Vereeniging was
bedoeld voor een select gezelschap. De ‘nieuwe’
Vereeniging van Oscar Leeuw is wel het mooiste
concertgebouw van Nederland genoemd.
1914-1915, O. Leeuw i.s.m. H. Leeuw jr. Rationalisme.
Dit kantoorgebouw met zijn terrasvormige opbouw staat op een voor Nederland unieke stuwwalhelling en zorgt hierdoor voor een eveneens
unieke skyline van Nijmegen. In de jaren 19741976 gebouwd naar ontwerp van A. Bodon, in
samenwerking met J.H. Ploeger.
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014 | 21
MARIA
38
GEBOORTEKERK
36
VM VRIJMETSELAARSLOGE LODEWIJK
Waldeck Pyrmontsingel 77
za 11-17 uur
Doorlopend rondleidingen over de geschiedenis en restauratie van het pand en over
de Vrijmetselaars
Tijdens de restauratie is in de ‘tempelzaal’ (nu
kantoorruimte) onder het verlaagd plafond het
oorspronkelijke, diepblauwe gewelf met sterren
en een band met Egyptische motieven tevoorschijn gekomen. 1898, neorenaissance.
Berg en Dalseweg 40
za 11-17 uur | zo 12-17 uur
De Maastrichtse architect Johannes Kayser ontwierp het 22 meter hoge middenschip van deze
kerk. Na zijn dood bouwde zijn zoon Jules Kayser
de kerk verder af in dezelfde stijl als zijn vader.
Het interieur heeft bijzondere elementen zoals
het marmeren hoogaltaar met koperen over
huiving van de Nijmeegse edelsmeden de
gebroeders Arens. 1900-1924, J. Kaijser sr. en
J. Kaijser. Neogotisch.
39
GELDERS ARCHEOLOGISCH CENTRUM G.M. KAM
Museum Kamstraat 45
zo 11-17 uur
Speciaal voor de archeologische collectie van
G.M. Kam, ontwierp architect Oscar Leeuw
dit museumgebouw. Nu is hier het Gelders
Archeologisch Centrum gehuisvest, maar het
museuminterieur is grotendeels bewaard
gebleven. Het bevat prachtige elementen zoals
een granieten trap, klassieke zuilen en terrazzovloeren met zwarte bandversieringen. 1919-1921,
O. Leeuw. Historiserend, expressionisme en art deco.
37
EVANGELISCH-LUTHERSE KERK
Prins Hendrikstraat 79
za 10-16 uur
Elk heel uur orgelbespeling en een kleine expositie over
rondreizende Lutheranen
Klein maar fijn is dit kerkje met veel architectonische details.
De toren is speciaal voor de plaatsing van het oudste orgel van
Nijmegen in 1929 gebouwd. Ca 1890, toren 1929, D. Semmelink.
40
CANISIUSCOLLEGE
Berg en Dalseweg 81
za 11-14.30 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding. Elk half uur rondleidingen
in de hal, bibliotheek en aula van het gebouw (laatste rondleiding start om 13.30 uur).
Al snel na de opening in het voorjaar van 1900 kwamen leerlingen
vanuit het hele land naar het Canisiuscollege, omdat het één van de
beste katholieke scholen was. Achter de imposante voorgevel heerste
een zeer strenge tucht. Bekende oud-leerlingen zoals Dries van Agt,
Ruud Lubbers en Hans van Mierlo hebben hier waarschijnlijk onder
gezucht. De drie verdiepingen tellende hal en de bibliotheek zijn
zeker een bezoek waard. 1898-1900, N. Molenaar, neo-renaissance.
22 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
| 23
BEGRAAFPLAATS
41
STENENKRUISSTRAAT
Prins Bernhardstraat 16
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Beide dagen rondleidingen om 11 en 14 uur
Deze eerste begraafplaats buiten de stadspoorten
kende oorspronkelijk een protestants, katholiek
en Joods deel. Bekende Nijmegenaren zoals Quack,
Noorduyn en In de Betouw zijn hier begraven.
1810-1811.
42
VO OR HET GEB RU IK VAN
BEW ON ERS VAN DE WIJ K WA REN N OP HE T BA DH UIS
DO UC HE OF BA D AA NG EW EZE
R.K. BEGRAAFPLAATS DAALSEWEG
Daalseweg 110
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Beide dagen om 13 uur een rondleiding over kunsthistorie van
de begraafplaats en om 14 uur over de woelige september
periode van 1944 en graven met indrukwekkende verhalen
Hoe beroemder of belangrijker de overledene, hoe fraaier het
grafmonument. De graven van architect Oscar Leeuw en zijn
broer de beeldhouwer Henri Leeuw, de familie Dobbelman van
de zeepfabriek en de familie Dreesmann van het warenhuis zijn
enkele voorbeelden. 1885, J.J. Weve. Neogotiek.
24 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
45
SNIJDERSKAZERNE
Molenveldlaan 180
za 11-17 uur
43
HET BADHUIS
Daalseweg 262
zo 13-17 uur
Dit voormalige badhuis, met
veel verwijzingen naar de
Amsterdamse School, werd
in 1987 verbouwd tot theater.
Op de begane grond waren
rechts de kleedhokjes, douches
en baden voor de mannen,
links voor de vrouwen. Op de
verdieping was de beheerderswoning, hij zag streng toe op
een ordelijke gang van zaken.
Nu is hier jeugdtheater Kwatta
gehuisvest. 1928, gebouwd door
Gemeentewerken Nijmegen in
een stijl die invloed vertoont van
de Amsterdamse School.
44 ANTONIUS VAN
PADUAKERK
Generaal Snijders heeft een belangrijke rol gespeeld in het Nijmeegse militaire leven, daarom
is deze kazerne naar hem vernoemd. De bouwstijl is neorenaissance, te herkennen aan de trapgevel met daarop een natuurstenen leeuw en de
sierbogen boven de vensters. De wachtershuisjes
en het hekwerk zijn ook nog intact. Identiek is de
naastgelegen Krayenhoffkazerne. 1905 en 1906,
Thunnissen en Kropman.
Groesbeekseweg 96
za 11-17 uur
Eigenlijk is deze kerk niet helemaal af. Op de bouwtekening
is te zien dat de voorgevel aan
de Groesbeekseweg een toren
had moeten krijgen. Deze is er
nooit gekomen en in 1923 is de
gevel aangepast. Van binnen is
een prachtig stervormig koepelgewelf te zien. De kleurrijke
glas-in-loodramen zijn van de
kunstenaar Piet Gerrits. 1915,
J. Margry. Neogotisch.
| 25
49
46
STADSLAND-
GOED LIMOS
Molenveldlaan 180
za 13-15 uur | zo 13-15 uur
Beide dagen om 13 en 15 uur
rondleiding over het stads
landgoed met aandacht voor
de reis van de soldaten van
de Prins Hendrikkazerne naar
Nederlands Indië. En uit heel
het land reisde menig jonge
man naar de Nijmeegse
kazernes om er zijn dienstplicht te vervullen. I.v.m.
Operatie Market Garden
maakt bezoek aan een van
de schuilkelders op het Limosterrein deel uit van de rondleidingen. Meebrengen:
zaklamp! Start rondleiding
bij Snijderskazerne.
47
VRIJMETSELAARSLOGE
Fortstraat 7
za 11-17 uur
Oorspronkelijk opgericht als evangelisatiegebouw. In de achtergevel verwijst de naam PNIËL hiernaar. In de jaren zeventig verbouwd en uitgebreid tot Steigertheater. Tegenwoordig in gebruik
als vrijmetselaarstempel van de Loge St. Lodewijk. De naam
Fortstraat verwijst naar het fort Verbrande Molen, dat hier vanaf
1861 lag en in 1874 zijn functie verloor.
48
Dit voormalige kazerneterrein,
bekend als de Limos, is inmiddels
ontwikkeld tot een stadslandgoed
met woningen, maar kent ook
andere functies. Op het terrein
zijn nog vele sporen te vinden
van de oude bestemming zoals
de monumentale kazerne
gebouwen. In het bosgebied zijn
sporen te zien van verdwenen
bebouwing.1905 en 1906 neo
renaissance, 1911 rationalisme.
JOODSE BEGRAAFPLAATS
Kwakkenbergweg 1
zo 11-17 uur
De begraafplaats heeft de vorm van een trapezium en is geheel
ommuurd. Aan de voorkant van de begraafplaats is rechts een
beheerderswoning en links een aula. Deze laatste twee werden
ontworpen door Oscar Leeuw, evenals de ommuring. Rond 1900,
Oscar Leeuw.
26 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
HUIZE HEYENDAAL
Geert Grooteplein Noord 9
za 11-17 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding. Elk half
uur rondleidingen in en rondom het gebouw
(de laatste start om 16 uur).
De succesvolle margarinefabrikant Frans Jurgens was
opdrachtgever voor dit landhuis met riante voortuin.
Zowel het exterieur als het interieur stralen veel
pracht uit, die de status van deze rijke industrieel
moest verbeelden. Binnen plafondschilderingen,
schoorsteenstukken en een glas-in-loodvenster met
de familie in middeleeuwse klederdracht. 1912-1913,
Charles Estourgie, neorenaissance.
IN
IN EE N RU IM E TU
M O O I G EL EG EN N U M EN TA LE BO M EN
M ET EN KE LE M O
50
VILLA OUD MARIËNBOOM
Groesbeekseweg 424
za 14-17 uur | zo 11.30-17 uur
Deze villa werd vermoedelijk in 1822 gebouwd in opdracht van
Baronesse van Neukirchen-Nievenheim. Bij een verbouwing in
1875 krijgt het pand een neoklassieke uitstraling. Ook het interieur
heeft veel klassieke elementen. Het pand is nu in gebruik door
Klopper & Kramer begrafenis- en uitvaartverzorging.
| 27
51
BERCHMANIANUM
Houtlaan 4
za 14-17 uur | zo 14-17 uur
Alleen toegankelijk met rondleidingen (max.
20 pers.). Beide dagen rondleidingen van het
IVN door de tuin, kapel en refter om 14, 15 en
16 uur, tijdsduur is ruim 1 uur. Gratis kaarten
zijn vanaf 3 september te verkrijgen bij het
Huis van de Nijmeegse Geschiedenis,
Mariënburg 26, 6511 PS Nijmegen, telefoon:
024-3293699. Voor openingstijden zie:
www.huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl
Als studiehuis gebouwd voor de paters Jezuïeten.
Hier werden filosofielessen gegeven en woonden
de professoren en studenten. Het huidige ver
zorgings- en verpleeghuis gaat op reis naar een
andere locatie in Brakkenstein. De Radboud
Universiteit heeft het pand en de omliggende tuin
en het bos aangekocht. Het gebouw vertoont invloeden van de Amsterdamse School in de deels
gegolfde bakstenen voorgevel en de slanke toren.
Het interieur heeft beelden en ramen met Art
Deco-invloeden. 1927-1929, Jos en Pierre Cuypers.
52
NEBO KLOOSTER
Sionsweg 2
zo 11-17 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding.
Elk half uur rondleidingen (de laatste start
om 16 uur).
Indrukwekkend kloostercomplex gelegen op
een berg en genoemd naar de berg Nebo uit het
Oude Testament. Geïnspireerd op de romaanse
bouwstijl van Italië, te herkennen aan de ronde
bogen in natuursteen en de tegeltjes onder de
dakrand. De verhalende mozaïeken en muur
schilderingen in de kerk zijn van de Nijmeegse
kunstenaar Piet Gerrits. 1926-1928, J. Stuyt.
53
DORPSSCHUUR LENT
Oosterhoutsedijk 29
za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Expositie met publieksuitslag van de fotowedstrijd Water en Lent
Rechthoekige dijkschuur, bestaande uit
begane grond met
zolderverdieping en
zadelkap. De voorgevel
heeft een segmentboog
(ronde boog) met in
rijdeuren en daarboven
een kleinere segmentboog met een zolderluik. In 1996 werd de schuur
gerenoveerd. Het authenieke karakter van het
exterieur is bewaard gebleven, het interieur is
geschikt gemaakt voor functies als ruimte voor
onder andere cursussen en exposities.
54
HISTORISCHE TUINDERIJ
DE LENTSE WARMOEZENIER
Griftdijk Noord 11
za 11-16 uur | zo 11-16 uur
Zondag oude ambachtenmarkt met wol
spinnen, touw slaan, manden vlechten, kantklossen etc. Bezoekers kunnen het museum
en de tuin bekijken, zelf fruit en bloemen
plukken en groente kopen in de winkel.
M O EZ EN IE R
BI J DE LE NT SE WAR
UK KE N
T EN BLO EM EN PL
UI
FR
LF
ZE
JE
AG
M
28 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
55
BUITENPLAATS
OOSTERHOUT
Waaldijk 49
za 11-15 uur | zo 11-15 uur
Alleen toegankelijk met rondleiding (max 12
pers.) za en zo rondleidingen om 11 en 13 uur
in de tuin met korte inleiding over de gebouwen en historie van de buitenplaats. Kaarten
voor rondleidingen alleen vooraf verkrijgbaar door te reserveren via het Huis van de
Nijmeegse Geschiedenis (024-329 36 99).
Parkeren kan op het parkeerterrein van het
Medisch Centrum aan de Van Boetzelaerstraat.
Vervolgens is de kortste wandelroute van daar
naar het huis aangegeven met bordjes.
De voorlopers van dit landgoed werden telkens
door overstromingen weggevaagd. De huidige
buitenplaats uit 1850 ligt daarom iets verder van
het water. Baron Van Boetzelaar liet de buitenplaats opnieuw inrichten, met onder meer een
sterrenbos waarvan de acht lanen uitlopen op
een zandheuvel die altijd als vluchtplaats voor
het water had gediend.
De Historische Tuin is een klein openlucht museum
dat het gemengde tuinbedrijf of warmoezeniersbedrijf laat zien zoals dit in de vorige eeuw bestond.
Naast de ‘platte bakken’ is er onder meer huisraad
uit die tijd te zien.
| 29
EXTRA RONDLEIDINGEN & ACTIVITEITEN
ACTIVITEITEN 13 & 14 SEPTEMBER 2014
Alle hieronder genoemde activiteiten zijn ook opgenomen bij de beschrijving van het monument in dit boekje.
= rondleiding
ZATERDAG
13 SEPTEMBER
Vanaf 10.00 uur:
•Cellenbroederenhuis:
(12)
•Stadsschouwburg:
en diverse
activiteiten (22)
• Petruskerk: expo (25)
• Evangelisch-Lutherse kerk:
muziek, expo (37)
11.00 uur:
•Begraafplaats Stenenkruisstraat:
(41)
• Buitenplaats Oosterhout:
(55)
Vanaf 11.00 uur:
• Stevenskerk: R (1)
• Atelier Spits op kunst: expo (6)
•Commanderie van St. Jan: ,
proeverij (8)
•Brouwershuis:
(9)
• Besiendershuis: muziek (10)
•’t Hoogstraatje: kinderactiviteiten
(17)
•St. Annamolen: , kinder
activiteiten (29)
•Byzantijnse kapel: expo en film
(32)
• Vm Auto Palace: presentatie (33)
•Vm Vrijmetselaarsloge Lodewijk:
(36)
•Canisiuscollege:
(40)
• Huize Heyendaal:
(49)
• Dorpsschuur Lent: expo (53)
11.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
12.00 uur:
•Historische stadswandeling
(start bij 1)
Vanaf 12.00 uur:
• Latijnse School:
(2)
• Huize Bethlehem:
(11)
•Stadhuis:
(18)
13.00 uur:
• Begraafplaats Dorpsstraat:
(24)
• Begraafplaats Daalseweg:
(42)
• Stadslandgoed Limos:
(46)
• Buitenplaats Oosterhout:
(55)
VOORAFGAAND AAN DE OPEN MONUMENTENDAG
Vanaf 13.00 uur:
• ACN: expo (16)
13.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
14.00 uur:
• De Vereeniging:
(35)
•Begraafplaats Stenenkruisstraat:
(41)
• Begraafplaats Daalseweg:
(42)
Vanaf 14.00 uur:
•Boskapel:
en orgelmuziek (26)
•Berchmanianum:
(51)
15.00 uur:
•Historische stadswandeling
(start bij 1)
• Stadslandgoed Limos:
(46)
15.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
16.00 uur:
• De Vereeniging:
(35)
19.00 uur:
•Avondwandeling
‘Op schrijversvoeten
19.30 uur:
•Mariënburgkapel:
theatervoorstelling (19)
ZONDAG
14 SEPTEMBER
11.00 uur:
•Begraafplaats Stenenkruisstraat:
(41)
• Buitenplaats Oosterhout:
(55)
Vanaf 11.00 uur:
•Stevenskerk:
(1)
• Atelier Spits op kunst: expo (6)
•Synagoge:
(7)
•Commanderie van St. Jan: ,
proeverij (8)
•’t Hoogstraatje: kinderactiviteiten
(17)
•Stadsschouwburg:
en diverse
activiteiten (22)
•Byzantijnse kapel: expo en film (32)
• Vm Auto Palace: presentatie (33)
30 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2014
• Nebo klooster:
(52)
• Dorpsschuur Lent: expo (53)
• Historische Tuin Lent: markt (54)
11.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
• De Vereeniging:
(35)
12.00 uur:
•Historische stadswandeling
(start bij 1)
•Stadhuis: gezinsrondleiding
(18)
Vanaf 12.00 uur:
•Stadhuis:
(18)
13.00 uur:
• Begraafplaats Daalseweg:
(42)
• Stadslandgoed Limos:
(46)
• Buitenplaats Oosterhout:
(55)
Vanaf 13.00 uur:
•Stratemakerstoren:
(13)
• ACN: expo (16)
13.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
14.00 uur:
• De Vereeniging:
(35)
•Begraafplaats Stenenkruisstraat:
(41)
• Begraafplaats Daalseweg:
(42)
Vanaf 14.00 uur:
•Berchmanianum:
(51)
15.00 uur:
•Mariënburgkapel:
theatervoorstelling (19)
•Historische stadswandeling
(start bij 1)
• Stadslandgoed Limos:
(46)
15.30 uur:
• Centraal Station:
(23)
16.00 uur:
• De Vereeniging:
(35)
Kijk ook bij de activiteiten die voorafgaand aan de Open Monumentendag
plaatsvinden en de extra activiteiten
i.h.k.v. herdenking Market Garden.
U vindt ze op de pagina hiernaast. >
28 AUGUSTUS T/M 14 SEPTEMBER
VRIJDAG 12 SEPTEMBER
Etalage expositie ‘Groeten uit
Nijmegen’ met oude ansicht
kaarten uit en over Nijmegen,
in de Marikenstraat.
19 uur: Speciaal voor Open
Monumentendag slaan Restaurant
Plaats 1 en historisch kookatelier
eet!verleden de handen ineen
voor een culinaire reis door onze
geschiedenis op vrijdagavond
12 september. In de prachtige
monumentale Commanderie van
Sint Jan schuift u aan een sfeervol
gedekte tafel aan voor een viergangendiner met vernieuwende
smaakcombinaties en bijzondere
DONDERDAG 4 SEPTEMBER
12.30 uur: lunchlezing ‘Toerist
in eigen stad’ door Hylke Roodenburg. Een verkenning van het toerisme en hotelwezen in Nijmegen
vanaf de 19e eeuw (19).
verhalen. U reist van het voorgerecht
uit de Romeinse tijd naar de Middeleeuwen om vervolgens via de
Gouden Eeuw in de 18e eeuw te
belanden voor het dessert.
De gerechten worden geserveerd
met mooie bijpassende wijnen. Het
belooft een echte smaaksensatie
te worden! Vrijdag 12 september
om 19 uur. Prijs is €50,- per persoon,
inclusief drank. Vooraf reserveren
verplicht tot 2 dagen van te voren
bij www.eetverleden.nl/agenda (8).
DINSDAG 9 SEPTEMBER
19.30 uur: avondlezing speciaal
voor wie de lunchlezingen moet
missen! ‘Toerist in eigen stad’ door
Hylke Roodenburg en ‘Groetjes uit
Nijmegen’ door Henk Rullmann.
Een boeiende avond over het toerisme en hotelwezen in Nijmegen
vanaf de 19e eeuw en de groei en
bloeiperiode van de ansichtkaart
aan de hand van Nijmeegse voorbeelden (19).
DONDERDAG 11 SEPTEMBER
12.30 uur: lunchlezing
‘Groetjes uit Nijmegen’ door
Henk Rullmann. Een overzicht
van de groei en bloeiperiode van
de ansichtkaart aan de hand van
Nijmeegse voorbeelden (19).
TIJDENS DE OPEN MONUMENTENDAG
OP REIS
HERDENKING MARKET GARDEN
za en zo 12 uur en 15 uur:
Engels- en Nederlandstalige
stadswandeling door het centrum van Nijmegen langs bekende en onbekende plekjes (ca. 1,5
uur). Start bij Stevenskerk (1).
English and Dutch city tour at the
city Centre of Nijmegen through
the highlights and undiscovered
spots (about 1,5 hrs). Saturday and
Sunday at 12 and 15 hrs. Starting
point is at the Stevenskerk (1).
za en zo vanaf 11 uur:
oorlogsverhalen op 3 locaties
(zie pagina 16 en 17)
za en zo 14 uur: wandeling
bombardement (zie pagina 18)
zo vanaf 11 uur: tentoonstelling
Van ’t Lindenhoutmuseum (zie
pagina 16)
zo 14 uur: fietstocht Battlefield
(zie pagina 18)
zo 14 uur: wandeling ‘Lent
tijdens WOII’ (zie pagina 18)
za 19 uur: avondwandeling van
Henk Rullmann kriskras door het
stadscentrum aan de hand van
literaire fragmenten en gedichten
(circa 2 uur). Start bij Kelfkensbos,
bij de voetgangersbrug over de
Voerweg.
Deze locaties zijn op
de plattegrond
aangegeven
met A t/m F.
| 31
WAAL
OE
AT
T
T
RAA
R
DE
20
DE
T
GE
RA
ST
OE
NE
PSS
DE
GR
DOR
55
54
KE
NS
BO
S
R
RA
D
W
N
AL
ST
D
OO
RA
TS
AT
TR
AA
W
AA
T
RA
AT
BL
LF
SE S T
G
AA
M
KE
URG
E
K
NOORD
L
D
NA
SS
TW
AU
CS
ERE
NS
WA
TR
LS
T
.C
ST
A AT
AN
ISI
US
SIN
SH
ELD
DE
T
IN
L
GE
VA N H E EM S TR AW
L
B ER G
37
EN D A
GE
AA
T
ST
STE
RHO
U T SEDI JK
OOST
RUG
EG
AT
WEST
ALB
WEST
RI
E
OO
WA
DU
W
GEL
RA
JE SI N
ST
OR A N
IN
38
IK
KEIZER
K AREL
PLEIN
G
EG
DR
GE L
EG
53
LS EW
EN
TH ON SIN
GE
EC K MA
W
VA N
EE
A
RA
PR
SIN
22
VA N SC HA
I
AL
OL
EN
ST
Z
M
TUN NELWEG
23
LENT
R
ST
L
ST
UR
DIJ
F
AT
IË N B
NB
AL
WA
A
RA AT
17
M AR IK
AT
ER
19
R IË
WA
AT
R
21
RA
NOORD
D
MA
EK
AA
TR
AT
TR A
ER S
RA
ST
VALKHOF
16
OR
RA
ST
ER
NO
ZI
ST
HT
D
K
44
ER
RC
T
KEIZER HENDRIK V SINGEL
IJ
19
T
AA
AT
15
KO N
TR
TD
N
T S E STRA
NS
IF
EI
RHOU
TIO
GR
PL
BRO
AU
AL
BAL
ST RA AT
T
AA
TR
NS
NE
GU
ST
IJ
AT
DA
BU
AA
EN ST
GA
RA
EN
JDE R S TR
A
18
ENE
S TE
TA
PRIN S M AURIT S S SINGEL
TST
DD
SNI
GROTE
MARKT
LS TR
12GRO
MAR
EN
NZ
HE ZE
C
13
R A AT
D
HOU
DO
KRONENBURGERPARK
T
2
ST IK KE
3
GRO TES TRA AT
EL
UV
HE
NS
NE
GIJ
i
1
AT
ER S T
11
RI
4
BE
TR A
AA
OU W
HE RT OG
T
AA
TR
AS
NG
PE
PA
EL S
8
TR
OO
JK
E HE
Z
IDS
14
DI
L A NG
SM
10
V LEE SH
IF T
NE N S T R A AT
GR
NON
RUG
9
7
5
PLATTEGROND NIJMEGEN
ALB
LAGE MARKT
S
AD E
OU
WA AL K
6
WA
CENTRUM
UB
O OY
CS
EG
28
EW
GI
ST
R
EN
AA
T
EG
W
EN
OL
ST RA AT
31
M
ER
DE
BR
UÏ
N
EW
EG
STEI NWE G
H
AL
TS
EW
R
DE
EG
50
D ’A
LM
AR A
SW
EG
EL
TL
52
NP
S IN
SW
VA
T JA
COB
AA
N
SL A
HOUTL A A N
CO B S W E G
T JA
T
EG
AA
W
TR
TA L S E L A A N OF
TS
SH
CH
OOTS
SIN
GR
R
BU
BO
HEIJENDAAL
OOST
EG
AN
EG
EW
UTS
ENH
OLL
EM
M
A
R
TE
NW
G
| 32
L SE W
48
WE G
49
51
EL
WE
PO
WO UD SE
ST W EG
S TDA
AN
SE
46
HENG
BA
RT
47
R A AT
SE
= avondwandeling
TE
EG
EG
HA
EW
ME
MIDDEN/
ZUID
40
LS
NI J
uis van de Nijmeegse geschiedenis
H
F
Museum Het Valkhof
G fietstrap Snelbinder Oosterhoutsedijk
RG
45
HEIJENDA ALSEWEG
E
NBU
N K E R B O SC
O R JO
H
D
Vm Hotel-café-restaurant De Bonte Os
UKE
GR OE NE
ST RA AT
AK
W EG D O
NIEU W E D
C
Old Cave
29
ST. AN NA
EM
MIDDEN/
ZUID
LAAN
B
Van ’t Lindenhoutmuseum
G
OT
54
EG
DA
SL
N
VA N ‘ T S A N T S T
WE
EG
Historische Tuinderij
‘de Lentse warmoezenier’
55Buitenplaats Oosterhout
U
TW
EN
EG
30
32
M
W
SE
AT
SE
E
33
EG
39
RG
G
EK
FS
BE
W
ARCH IPEL STRA
G
WE
GR OE NE
DUKENBURG
A
Stadhuis
42
BE
AA
38
43
44
EW
ST
G
ES
GR
CH
AN
41
26
SS
SM
36
27
BO
UI
35
AT
ER
53Dorpsschuur Lent
.H
T
WE
37
E
RA
C
O.
A
RA
SE
RO
TR
IJK
34
AN
SE
ER
CENTRUM
LA
25
ST
NOORD
VAN APPELTERN WEG
Concertgebouw De Vereeniging
Vm Vrijmetselaarsloge
St. Lodewijk
37 Evangelisch-Lutherse Kerk
38Maria Geboortekerk
39Gelders Archeologisch Centrum
G.M. Kam
40Canisiuscollege
41 Begraafplaats Stenenkruisstraat
42 R.K. Begraafplaats Daalseweg
36
F S KUILS
EN
35
OL
NN
34Estelgebouw
SS
R
OOST
RP
ST
33
DO
IE
32
24
ON
31
B
MF
30
W
AT
SY
29
Titus Brandsma Gedachteniskerk
St. Annamolen
De Tweeling
H. Antonius/St. Annakerk
Byzantijnse Kapel
Vm Benzinestation Auto Palace
A
NE
28
J
R
DE
De Boskapel
27 De Witte Molen
MIDDEN / ZUID
K
ST
RIA
AL
26
ON
ER
RK
Begraafplaats Dorpsstraat
KE
25Petruskerk
Het Badhuis
44 Antonius van Paduakerk
45Snijderskazerne
46 Stadslandgoed Limos
47Vrijmetselaarsloge
48Joodse Begraafplaats
49 Huize Heyendaal
50Villa Oud Mariënboom
51Berchmanianum
52Nebo klooster
DA
24
Stevenskerk i
Vm Latijnse school
3 Titus Brandsma Kapel
4 Kronenburger- of Kruittoren
5 St. Jacobskapel
6 Atelier Spits op kunst
7Synagoge
8 Commanderie van St. Jan
9Brouwershuis
10Besiendershuis
11 Huize Bethlehem
12Cellenbroederenhuis
13 De Stratemakerstoren
14Opoe Sientje
15 St. Nicolaaskapel, Barbarossa-
ruïne & Valkhofpark
16Architectuur Centrum Nijmegen
17 ‘t Hoogstraatje
18Stadhuis
19Mariënburgkapel/Huis van de
Nijmeegse geschiedenis
20Natuurmuseum (vm synagoge)
21 Petrus Canisiuskerk
22Stadsschouwburg
23 Centraal station
MA
43
EG
W
1
2
R
WEST
SED
BE
CENTRUM
G
SCHEID
ING S
WE
G
| 33
EG
INFORMATIE & COLOFON
INFORMATIE VOORAF
Huis van de Nijmeegse Geschiedenis,
Mariënburg 26
Telefoon 024-329 36 99
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van
11-17 uur, koopzondagen 12-17 uur
INFORMATIE TIJDENS DE OPEN MONUMENTENDAG
Stevenskerk, St. Stevenskerkhof 62
Openingstijden: zaterdag en zondag van
11.00-17.00 uur
MEER INFO OP
www.nijmegen.nl
Dit is een uitgave van de gemeente Nijmegen,
afdeling Stadsontwikkeling.
Teksten: Anne Wevers
Redactie: Monique Zoon en Sarina Wagener
Ontwerp: Kukel & Kuijpers, Nijmegen
Druk: VDA, Apeldoorn
Foto’s: Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
en afdeling Stadsontwikkeling, Gemeente Nijmegen
Foto pagina 29 onder: Buitenplaats Oosterhout
Organisatie: Comité Open Monumentendag
Nijmegen
Het is mogelijk dat door omstandigheden het
programma is aangepast. Informatie hierover
bij de informatiepunten en www.nijmegen.nl.
Het betreden van monumenten en deelname aan
activiteiten op de Open Monumentendag gebeurt
op eigen risico. De organisatie van de Open
Monumentendag en de eigenaren/beheerders
van de monumenten zijn niet aansprakelijk voor
eventuele schade.
Augustus 2014

Download Report