Studiehandleiding Gehandicaptenzorg (K434)

Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen
College of Child Development and Education
Nieuwe Prinsengracht 130
1018 VZ Amsterdam
[email protected]
Studiehandleiding
Gehandicaptenzorg (K434)
Inleiding in zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
cursusjaar: 2013-2014
semester: 2
coördinator/contactdocent: Dr. Xavier M.H. Moonen
Gastdocenten:
Mevr. Willemien van Drunen
Dr. Annemat Collot D’Escury
Dr. Albert Ponsioen
Amsterdam, februari 2014
1. Deelname aan het onderwijs en tentamen
Deelname onderwijs
Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs en/of eerste afsluitingsgelegenheid (tentamen) in deze
module moet je je binnen de aanmeldingsperiode aanmelden via het Studenteninformatiesysteem
(SIS). De aanmeldingsperiode van het eerste semester loopt van 17 juni t/m 01 juli 2013. De
aanmeldingsperiode van het tweede semester loopt van 02 december t/m 16 december 2013.
Zie voor meer informatie www.student.uva.nl/pow in de A-Z lijst Vak- en
tentamenaanmelding en SIS.
Deelname tentamen
De aanmelding geldt voor het onderwijs alsmede voor de eerste afsluitingsgelegenheid. Studenten die
het vak niet bij de eerste afsluitingsgelegenheid hebben behaald worden door de onderwijsbalie voor
de herkansing aangemeld. Meld je op tijd af voor vak(ken) waar je niet aan gaat deelnemen.
2. Inleiding
Inleiding in zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is een bachelor keuzevak sinds het
studiejaar 08-09. Het is een inleidend vak met veel theoretische informatie. Het vak zal ook ingaan op
de huidige ontwikkelingen op het gebied van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.
De plaats van vakgebied gehandicaptenzorg in het studieprogramma is tot nu toe nog gering. Hier
wordt getracht verandering in te brengen en dit keuzevak is daar een begin van. Dit keuzevak is
relevant voor studenten die geïnteresseerd zijn in gehandicaptenzorg in het algemeen en de zorg voor
mensen met een verstandelijke beperking in het bijzonder..
Een aanmerkelijk aantal afgestudeerden vindt als academisch gevormde professional, werk in de zorgen dienstverlening aan mensen met (verstandelijke) beperkingen. Naast een algemeen academisch
niveau wordt hierbij ook specifieke kennis van (de historie van) de zorg voor mensen met een
(verstandelijke) beperking en van specifieke behandelingsprogramma’s voor mensen met
(verstandelijke) beperkingen als bekend verondersteld.
Dit keuzevak biedt de student de gelegenheid om kennis te maken met het denken over (behandeling
van) mensen met een verstandelijke beperking. Daar het grootste deel van de intensieve zorgvragen
mensen met licht verstandelijke beperking betreft, zal daar mede het accent op gelegd worden.
3. Voorkennis en aansluiting met andere modulen
Specifieke voorkennis is voor dit vak niet vereist. Wel is het gewenst dat studenten die dit vak volgen
een interesse hebben voor gehandicaptenzorg in het algemeen en de zorg voor mensen met een
verstandelijke beperking in het bijzonder. Dit vak zal een goede basis vormen voor een verdere
uitbreiding van vakken op het gebied van gehandicaptenzorg ook in combinatie meet leerstoornissen
en forensische pedagogiek.
2
4. Leerdoelen
De leerdoelen zijn gericht op de volgende onderwerpen:
-
Genetische en chromosomale factoren
Familie, samenleving en multiculturele aspecten
Onderwijs, psychologische factoren en psychosociale factoren
Definities en classificaties
Geschiedenis zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (MVB)
Assessment
Cognitieve en leer karakteristieken
De behandeling van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en emotionele en/of
gedragsproblemen
Gedragsanalyse en therapie bij mensen met een verstandelijke beperking
Het doen van onderzoek samen met mensen met een verstandelijke beperking
De toekomst van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Deze leerdoelen zullen gekoppeld worden aan de 7 colleges en meer specifiek en uitgebreid op
blackboard geplaatst worden.
5. Inhoud
De colleges zullen bestaan uit veel theoretische informatie. Er zullen 7 colleges zijn waarin
verschillende onderwerpen aan bod komen. Zie voor de verschillende onderwerpen het rooster per
college.
Het is belangrijk om de literatuur te bestuderen vooraf aan elk hoorcollege.
Uit het boek ‘Mental Retardation’ zullen voor de colleges 1, 2, 3 en 4 hoofdstukken als kopie
beschikbaar zijn (het boek is alleen nog antiquarisch te verkrijgen). Daarnaast zullen voor de overige
colleges verschillende artikelen beschikbaar zijn op blackboard die als verplichte literatuur gelden.
Naast deze artikelen zijn er nog 4 aanvullende artikelen op blackboard beschikbaar waarvan je er
minimaal 2 verplicht moet kiezen en voor het betreffende vijfde college moet bestuderen. Op het
tentamen moet je dan de vragen maken die gaan over de beide door jou gekozen artikelen. Je kunt er
echter ook voor kiezen om alle 4 de artikelen te bestuderen en op het tentamen alle desbetreffende
vragen te maken over de 4 artikelen en daarmee bonuspunten behalen.
De literatuur over het Amerikaanse zorgsysteem en het Amerikaanse juridische systeem hoeven niet
bestudeerd worden. Hiervoor in de plaats komt Europese en Nederlandse informatie in de betreffende
colleges.
3
6. Literatuur
Verplichte tentamenliteratuur:
Taylor, R.L., Richards, S.B. & Brady, M.P. (2005). Mental retardation. Historical perspectives,
current practices, and future directions. Pearson Education Inc. Boston Hoofdstukken 1, 2, 3 etc. t/m 8
en hoofdstuk 13. Een aantal hoofdstukken zal als kopie op blackboard gezet worden. Het verdient
echter aanbeveling om het boek antiquarisch aan te schaffen.
J. de Bruijn, W. Buntinx, & B. Twint (red.). (2014). Verstandelijke beperking: definitie en context.
Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Op Blackboard:
o
o
o
o
o
o
o
Verstegen, D., & Moonen, X. (2010). Van debilitas mentis naar licht verstandelijke beperking.
Onderzoek en Praktijk, 8, VOBC LVG. (College 3).
Collot-d’Escury, A. & Hengst, E. (2006). Een training in perspectiefnemen en sociale
vaardigheden in de praktijk in beeld; Wedden dat het werkt! Onderzoek en Praktijk, 4, VOBC
LVG (College 5)
Dykens, E.M. (2007). Psychiatric and Behavioral Disorders in Persons with Down Syndrome.
Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews 13, 272-278. (College 6)
Moonen, X. (2007). Samen met jeugdigen en volwassenen met een licht verstandelijke
beperking de behandeling vormgeven. In: Didden, R. & Moonen, X. (red.) (2007). Met het oog
op behandeling. Utrecht, VOBC. (College 7)
Paclawskyj, T.R., Kurtz, P. & O’Connor, J.T. (2004). Functional Assessment of Problem
Behaviors in Adults with Mental Retardation. Behavior Modification, 28, 649-667. (College 6)
Ponsioen, A. & de Groot, A. (2009). Behandeling van cognitieve vaardigheden bij kinderen en
jongeren met cognitieve beperkingen. (College 5)
Tøssebro, J., Bonfils, I.S., Teittinen, A., Tideman, M., Rannveig, T., & Vesala, H.T. (2012).
Normalization Fifty Years Beyond—Current Trends in the Nordic Countries. Journal of
Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 2, 134–146.
Aanvullende literatuur waarvan er verplicht minimaal 2 gekozen moeten worden:
o
o
o
Duker P.C., & Seys, D.M. (2000). A quasi-experimental study on the effect of electrical
aversion treatment on imposed mechanical restraint for severe self-injurious behavior.
Research in Developmental Disabilities 21, 235–242. (College 6)
Kahng, S., Tarbox, J., & Wilke, A.E. (2001). Use of a Multicomponent Treatment for Food
Refusal. Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 93-96. (College 6)
Sells-Love, D., Rinaldi, L.M.,. & McLaughlin, T.F. (2002). Toilet Training an Adolescent With
Severe Mental Retardation in the Classroom: A Case Study. Journal of Developmental and
Physical Disabilities, Vol. 14, 111-118. (College 6)
o Thompson Prout, H., & Browning, B.K. (2011). Psychotherapy with persons with
intellectual disabilities: a review of effectiveness research. Advances in mental health
and intellectual disabilities, 5(5), 53-59. (College 6)
7. Onderwijsvormen
De onderwijsvorm bestaat uit hoorcolleges, warbij ook gebruik gemaakt wordt van beeldmateriaal.
Van de student wordt een actieve houding tijdens de hoorcolleges verwacht. Ook wordt verwacht dat
de student voorbereid naar het hoorcollege komt. De functie van blackboard tijdens deze module zal
4
ter ondersteuning zijn. Er zullen o.a. eventuele belangrijke berichten worden geplaatst, literatuur en
contactgegevens van de docent.
5
8. Rooster
Hoorcollege: dinsdagochtend van 11.00-13.00 van 1 april tot en met 20 mei 2014 behalve op 29 april
Plaats: Collegezaal P.0.20
College 1 (1 april 2014):
Onderwerpen:
Hoe ouders reageren op het krijgen van een kind met een verstandelijke beperking
Genetische en chromosomale factoren van verstandelijke beperking
Literatuur:
Hoofdstuk 4. Genetic and Chromosal Factors (Boek Mental Retardation)
College 2 (8 april 2014):
Omgevings- en psychosociale oorzaken,cognitieve en leer karakteristieken, onderwijs,
psychologische factoren en psychosociale factoren & Familie samenleving en multiculturele aspecten.
Literatuur:
Hoofdstuk 5. Environmental and Psychosocial Causes (Boek Mental Retardation)
Hoofdstuk 6. Cognitieve en leer karakteristieken (Boek Mental Retardation)
Hoofdstuk 7.Onderwijs, psychologische factoren en psychosociale factoren (Boek Mental
Retardation)
Hoofdstuk 8. Familie samenleving en multiculturele aspecten (Boek Mental Retardation)
College 3: (15 april 2014)
Onderwerpen:
Geschiedenis van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Paradigma’s in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Literatuur:
Hoofdstuk 1. Historical Concepts and Perspectives (Boek Mental Retardation)
Verstegen, D., & Moonen, X. (2010). Van debilitas mentis naar licht verstandelijke beperking.
Onderzoek en Praktijk, 8, VOBC LVG.
J. de Bruijn, W. Buntinx, & B. Twint (red.). (2014). Verstandelijke beperking: definitie en context.
Amsterdam: Uitgeverij SWP.
College 4 (22 april 2014):
Onderwerpen:
Definities en classificatie
Assessment
Literatuur:
J. de Bruijn, W. Buntinx, & B. Twint (red.). (2014). Verstandelijke beperking: definitie en context.
Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Hoofdstuk 2. Definition and Classification of Mental Retardation (Boek Mental Retardation)
Hoofdstuk 3. Assessment for Identification (Boek Mental Retardation)
College 5: (6 mei 2014)
Onderwerp:
De zorg voor en de behandeling van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en emotionele
en/of gedragsproblemen (LVB).
6
De inrichting van de zorg voor jeugdigen met een LVB (Dr. Xavier Moonen)
Cognitieve aspecten van LVB & Testprofielen van jongeren met LVG (Dr. Albert Ponsioen)
Moreel redeneren van jongeren met een LVB (Dr. Annemat Collot D’Escury)
College 6: 13 mei 2014
Onderwerpen:
Gedragsanalyse en therapie bij mensen met een verstandelijke beperking
Literatuur:
-Dykens, E.M. (2007). Psychiatric and Behavioral Disorders in Persons with Down Syndrome. Mental
Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews 13, 272-278.
-Paclawskyj, T.R., Kurtz, P. & O’Connor, J.T. (2004). Functional Assessment of Problem Behaviors in
Adults with Mental Retardation. Behavior Modification, 28, 649-667.
En minimal twee van de vier volgende artikelen
-Duker P.C. & Seys, D.M. (2000). A quasi-experimental study on the effect of electrical aversion
treatment on imposed mechanical restraint for severe self-injurious behavior. Research in
Developmental Disabilities, 21, 235–242.
-Kahng, S., Tarbox, J. & Wilke, A.E. (2001). Use of a Multicomponent Treatment for Food Refusal.
Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 93-96.
-Sells-Love, D., Rinaldi, L.M. & McLaughlin, T.F. (2002). Toilet Training an Adolescent With Severe
Mental Retardation in the Classroom: A Case Study. Journal of Developmental and Physical
Disabilities, Vol. 14, 111-118.
- Thompson Prout, H., & Browning, B.K. (2011). Psychotherapy with persons with
intellectual disabilities: a review of effectiveness research. Advances in mental health and
intellectual disabilities, 5(5), 53-59.
College 7: 20 mei 2014
De toekomst van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Literatuur:
-Moonen, X. (2007). Samen met jeugdigen en volwassenen met een licht verstandelijke beperking de
behandeling vormgeven. In: Didden, R. & Moonen, X. (red.) (2007). Met het oog op behandeling.
Utrecht, VOBC.
Hoofdstuk 13. Future Perspectives (Boek Mental Retardation)
Tøssebro, J., Bonfils, I.S., Teittinen, A., Tideman, M., Rannveig, T., & Vesala, H.T. (2012).
Normalization Fifty Years Beyond—Current Trends in the Nordic Countries. Journal of Policy and
Practice in Intellectual Disabilities, 2, 134–146.
Tentamen (deels multiple choice, deels open vragen)
Herkansing: wordt nog bekend gemaakt
Eventueel responsiecollege op afspraak.
9. Van de student verwachte activiteiten


Verwacht wordt dat de student voorbereid naar de hoorcolleges komt. Dat wil zeggen dat de
opgegeven literatuur voor die bijeenkomst gelezen en bestudeerd is.
Er is geen aanwezigheidsverplichting bij de hoorcolleges.
7
10.
Beoordeling
De toetsvorm is een multiple choice tentamen gecombineerd met open vragen. De multiple choice
vragen zullen over kennis van de bestudeerde literatuur gaan en gecombineerd worden met open
vragen waarin naar de toepassingen en de visie wordt gevraagd over bepaalde thema’s behandeld
tijdens de colleges.
De leerdoelen kunnen bestudeerd worden voorafgaand aan het tentamen en geven de belangrijke
onderwerpen aan.
Tentamenstof:
- De inhoud van de aangegeven hoofdstukken van het boek (Mental Retardation) waarvan de
hoofdstukken die zijn opgegeven.
- De andere verplichte literatuur (zie 6. Literatuur).
- Minimaal 2 van de 4 aanvullende literatuur
- Alles wat aan bod komt tijdens de colleges.
In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) vind je meer algemene informatie over toetsing,
bijvoorbeeld over de voorwaarden om aan tentamens te mogen deelnemen, herkansingen en
de geldigheidsduur van uitslagen. Zorg ervoor dat je van deze informatie op de hoogte bent!
Je vindt de OER in de digitale studiegids, en op www.student.uva.nl/pow onder Onderwijsen examenregeling (OER). De OER bevat ook andere belangrijke informatie, zoals over
volgordeverplichtingen, aanwezigheidsverplichtingen, keuzepunten en minoren
11. Feedback
Feedback op het gemaakte tentamen kan individueel plaatsvinden door een afspraak te maken met de
docent om het tentamen in te zien. Daarnaast zal er ook een responsiecollege plaatsvinden.
Voorafgaand aan het responsiecollege dienen vragen ingediend te worden. Als er geen vragen
ingediend zijn zal het responsiecollege geen doorgang vinden.
Naast de bovenstaande feedback zal bij dit vak op verzoek van de docent ook een ‘ klankbordgroep’
na elk college samenkomen om te evalueren hoe het college is verlopen. Dit groepje zal bestaan uit 4
studenten. Er zal een mail worden verspreid onder de deelnemende studenten om te vragen wie
interesse heeft om hier aan mee te doen.
12. Belangrijk
Evaluatie van het onderwijs
Docenten en het onderwijsinstituut hebben behoefte aan feedback van de studenten op de kwaliteit
van het gegeven onderwijs. Waar nodig kan een betreffende module verbeterd worden voor de
volgende groep studenten. Maar evalueren kan ook een goed leermoment zijn voor jou als student,
omdat je zo extra nadenkt over je eigen leerproces en nagaat hoe je achteraf kijkt naar de inhoud van
een module.
Binnen de FMG wordt gewerkt met een vragenlijst die UvA-breed wordt toegepast. Bij het laatste
college of na afloop van het tentamen zal je gevraagd worden deze vragenlijst in te vullen. Vul deze
vragenlijst zo eerlijk mogelijk in, de resultaten ervan hebben geen consequenties voor de uitslag van
het tentamen. Bovendien blijf je bij het invullen van de vragenlijst anoniem. Indien uit de resultaten
van de vragenlijst blijkt dat toelichting nodig is op de evaluatie van de betreffende module,
organiseert het Onderwijsinstituut een panelgesprek. Hiertoe worden een aantal studenten uitgenodigd
en wordt samen met de docent en de onderwijsdirecteur of studieadviseur gesproken over het verloop
8
en de inhoud van de betreffende module. Studenten kunnen indien gewenst ook zelf een panelgesprek
aanvragen.
Op Blackboard vind je onder Studenten POW de cursusevaluaties van afgelopen jaar. Je kunt
hierin lezen welke cursusaanpassingen plaatsvinden naar aanleiding van de evaluaties door de
studenten en de docent(en).
Fraude
Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van
een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of
gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het
op enigerlei wijze ‘spieken’ tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die
in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat.
Plagiaat
Een wetenschappelijke tekst moet controleerbaar zijn en daarom dien je gebruikte (internet)bronnen
altijd vermelden in een zogenaamde bronvermelding. Als je een stuk tekst of tabel van iemand
overneemt geef je precies aan wie de auteur is en waar je de tekst of tabel hebt gevonden. Doe je dat
niet en wek je dus de indruk dat die tekst of die gegevens van jezelf zijn, dan wordt dat plagiaat
genoemd. Het plegen van plagiaat in een paper of scriptie betekent altijd uitsluiting van de betreffende
tentamen- of scriptiegelegenheid. Bovendien kan de examencommissie nog zwaardere straffen
opleggen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens
van anderen overneemt. Zie ook de studentenwebsite www.student.uva.nl/pow, in de A-Z lijst onder
Plagiaat, fraude en bronvermelding en OERen bachelor- en masteropleiding Pedagogische
wetenschappen en Onderwijskunde, deel A, artikel 3.11.
Beroepsmogelijkheden
Als je het niet eens bent met een beslissing van een examinator, is het verstandig om je eerst te
wenden tot de Examencommissie POW met het verzoek om een uitspraak te doen over je eventuele
klacht. Na die uitspraak kun je besluiten om binnen 4 weken beroep aan te tekenen bij de COBEX.
Raadpleeg de studieadviseurs voor advies en de procedure. Je kunt hen bereiken via een e-mailbericht
aan [email protected].
Onderwijs- examenregeling (OER)
Algemene en specifieke informatie die geldig is voor de bachelor- en mastervakken kan gevonden
worden in de Onderwijs- en examenregeling (OER). De OER is gepubliceerd op de studentenwebsite
in de A-Z lijst onder OER en in de UvA Studiegids 2013-2014.
9