Dag van de Boa , Maandag 17 november 2014 Theo Weterings

Dag van de Boa , Maandag 17 november 2014
Theo Weterings, voorzitter VNG commissie Bestuur en Veiligheid en
burgemeester Haarlemmermeer
Het gesproken woord geldt.
Dames en heren,
Het is voor mij een groot genoegen om een bijdrage te mogen
leveren aan de Dag van de Boa. Er gebeurt de laatste jaren
veel in en rondom uw functie: de boa is regelmatig onderwerp
van gesprek. Opleidingseisen worden strenger, het takenpakket
verandert en de verwachtingen van het openbaar bestuur en de
samenleving worden steeds groter. Een onderwerp dat de
laatste tijd veel aandacht heeft gekregen is de samenwerking
met de politie. Gery Veldhuis nam u al even mee in de
ontwikkelingen.
U als boa bent een onmisbare professional die dagelijks actief is
om de leefbaarheid en veiligheid in onze buurt en wijken te
verbeteren. Overlast en verloedering hebben een grote invloed
op het veiligheidsgevoel. De conclusie is gerechtvaardigd dat
als we willen dat de burger zich prettig en veilig voelt in zijn
eigen buurt, de boa daar een grote rol in heeft. De boa staat er
echter niet alleen voor. De veilige en leefbare woonomgeving
bevorderen voor de burger is een gezamenlijke opdracht van
zowel de politie als de gemeente. Dit betekent dat de politie en
de boa niet naast elkaar of in plaats van elkaar werken maar
juist mét elkaar. Wij moeten dan ook op zoek naar de
mogelijkheden om in goede samenwerking tot een passende
taakverdeling te komen
De taakverdeling staat niet op zichzelf. Het is een keuze van de
gemeenteraad om, bovenop de inzet van de politie, extra
budget vrij te maken om invulling te geven aan de prioriteiten
van het integraal veiligheidsplan. Het is de bedoeling dat elke
gemeenteraad minimaal 1 keer in de 4 jaar zo’n ivp vaststelt.
De prioriteiten uit het integraal veiligheidsplan vormen dan ook
de basis voor de inzet van de boa’s. In een jaarlijks
uitvoeringsprogramma wordt dan zowel de bijdrage van de
politie als andere partners van de gemeente afgestemd.
Afstemming met politie en justitie over de benodigde inzet
vindt plaats in de driehoek. Dit alles binnen de gestelde kaders
in het integraal veiligheidsplan.
De vorige spreker Gery Veldhuis noemde het al; afgelopen jaar
heeft de politie op verzoek van de Minister van Veiligheid en
Justitie een aantal uitgangspunten over operationele regie
opgesteld om de samenwerking tussen politie en de boa’s op
straat te bevorderen. Wij hebben vanuit de VNG meegedacht
hierover. Wij hebben bezwaar tegen de term, operationele
regie, voor het beschrijven van de samenwerking tussen de
boa’s en de politie. Het veroorzaakt onrust. Regie impliceert
dat de één over de ander gaat. Terwijl juist in de samenwerking
tussen de boa en politie op straat het gaat om
gelijkwaardigheid. Ieder vanuit zijn eigen rol en
verantwoordelijkheid levert een bijdrage aan het bevorderen
van de veiligheid en leefbaarheid in de buurt.
Tegelijkertijd suggereert de term operationele regie dat het de
politie is die de inzet van de boa bepaalt. Dit is nadrukkelijk
niet aan de orde, want de boa’s werken onder regie van de
gemeente, in casu de burgemeester. Voorkomen moet worden
dat gemeentelijk geld wordt gebruikt om politietaken uit te
voeren. Zoals ik al aangaf, ben ik van mening dat de inzet van
de boa via het integraal veiligheidsbeleid moet lopen. De
samenwerking op straat, komt voort uit de afspraken die in de
lokale driehoek tussen gemeente, politie en openbaar ministerie
zijn gemaakt.
Ik zie een rol van de politie juist vooraf bij het stand komen
van de samenwerking en zorgen dat in de eigen organisatie aan
de gemaakte afspraken uitvoering wordt gegeven. Hetzelfde
verwacht ik van de leidinggevende van de boa. Wie goed de
uitgangspunten van de Minister leest, ziet ook dat operationele
regie eigenlijk inhoudt regie op samenwerking bij de dagelijkse
uitvoering van handhavingsactiviteiten die in de lokale driehoek
zijn bepaald. Een hele mond vol. Maar wel belangrijk. En nu
daar waar het echt om gaat: het bevorderen van de
samenwerking op straat. Hoe doe je dat eigenlijk in de praktijk?
Om de samenwerking vorm te geven, is nauw contact tussen
de teamchef van de politie en de eerst verantwoordelijke voor
de boa’s belangrijk. Op dit niveau dient de samenwerking
regelmatig onderwerp van gesprek te zijn. Belangrijke zaken
als roosters, inzet en prioriteiten worden op dit niveau
uitgewisseld. Daar waar sprake is van gezamenlijke acties of
het op elkaar afstemmen van de activiteiten van boa’s en
politie, worden de inzet en activiteiten in overleg tussen de
coördinatoren van politie en de boa’s bepaald.
Fysieke nabijheid tussen politie en boa’s en persoonlijk contact
tussen boa’s en politie zijn succesfactoren in de samenwerking.
Dit kan worden bevorderd door een gezamenlijke briefing te
organiseren. In mijn gemeente, Haarlemmermeer, zie ik dat
het persoonlijke contact tussen onze boa’s en de politie grote
voordelen oplevert.
Het regelmatig bijwonen van briefings op het politiebureau door
boa’s zorgt voor het delen van informatie dat van belang is
voor de uitoefening van het belangrijke werk van boa’s. Het
zorgt er ook voor dat een boa niet onverwacht in een
gevaarlijke omgeving terecht komt. Stel dat u net bezig bent
met het controleren van verkeerd geparkeerde auto’s maar op
hetzelfde moment de politie begint aan een inval in een
drugspand en u weet daar niets van?
Dat de politie informatie deelt met de boa’s die van belang is
voor hun veiligheid is gebruikelijk in mijn gemeente. Wat wij
immers willen voorkomen is dat u als boa werk moet doen in
situaties dat er gevaar bestaat. Ik heb daarmee in onze
gemeentepraktijk goede ervaringen opgedaan. Dat je op elkaar
kunt rekenen en dat de veiligheid van alle
opsporingsambtenaren een primair aandachtspunt in de
samenwerking is staat voor mij als burgemeester zo vast als
een huis.
Er zijn verschillende projecten waarin boa’s en politie samen op
trekken. Een bekend fenomeen is het Donkere Dagen Offensief,
waar we nu midden in zitten. Tijdens de donkere dagen in de
winter is er een grotere kans op criminaliteit. In mijn
gemeente zijn de roosters van de boa’s aangepast. De boa’s
draaien veel middag- en avonddiensten en de politie is op de
hoogte waar de boa’s als extra ogen en oren aanwezig zijn. Dat
kan gaan om het in de gaten houden van mogelijke
zakenrollers, tasjes dieven of jongelui die vuurwerk afsteken of
daarmee vernielingen plegen.
Het maken van afspraken is eigenlijk niet zo moeilijk als je
ervan uitgaat dat we met z’n allen dezelfde doelen willen
bereiken en dat je weet wie welke bevoegdheden heeft. Dat
kan al heel eenvoudig. Zo is er in mijn gemeente een overzicht
van APV taken met de politie afgestemd wie wat doet in welke
situatie. Met zo’n eenvoudig overzicht zorg je al dat het werk
beter afgestemd is. Dit kan ook thematisch zoals bij het
Donkere Dagen Offensief gebeurd.
Ik heb u zojuist een inkijkje gegeven in de wijze waarop in mijn
gemeente de boa’s en politie samenwerken. Hoe noem je dit
eigenlijk? Operationele regie op de samenwerking? Of gewoon
goed samenwerken? Het gaat mij er om dat het werkt en dat
valt of staat met mensen, hun intenties en gedrag. Onbekend
maakt immers onbemind. Dus zorg er voor dat men u kent en
ook zorg dat u de wijkagenten kent die net als u samenwerken
aan een veilige en leefbare omgeving. Begin met het samen
drinken van een kop goede koffie!
Tot slot wil ik nog iets kwijt. Dit heeft niet zozeer met de
samenwerking met de politie te maken, maar het is belangrijk
om dit te noemen naar de toekomst toe. De afgelopen jaren
hebben we met zijn allen gewerkt en geïnvesteerd om
handhaving in de openbare ruimte naar een hoger niveau te
tillen. Handhaven is inmiddels uitgegroeid tot een echte
professie. We hebben niets voor niets een Dag van de Boa.
Recentelijk hebben wij vanuit de VNG gepleit voor extra
bevoegdheden in het domein openbare ruimte omdat wij als
gemeenten onze verantwoordelijkheid willen nemen.
Deze positieve ontwikkeling staat onder druk. De Minister van
Veiligheid en Justitie heeft op Prinsjesdag bekend gemaakt dat
hij de zogenaamde PV vergoeding per 1 januari 2015 stopt. Dit
betekent dat alle inkomsten per uitgeschreven proces verbaal
naar het Rijk gaan en gemeenten niets meer ontvangen. Nu is
het nog zo dat een gemeente €25 krijgt voor elke door een boa
uitgeschreven parkeerovertreding en €40 voor een overlastovertreding. Gemeenten gebruiken deze vergoeding ook voor
het deels financieren van uw salarissen. Het kan niet zo zijn dat
de minister eenzijdig deze vergoedingsregeling stopt. Dat past
niet bij de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid
en rust op straat. Omdat de burger dit van ons verwacht.
Dames en heren, ik dank u voor uw aandacht.