DE STAAT VAN NEDERLAND – PROGRAMMA 2014

DE STAAT VAN NEDERLAND – PROGRAMMA 2014
08:30 – 09:15
INLOOP + KOFFIE
TIJD
DOELENZAAL
09:15 – 09:30
OPENING
09:30 – 10:25
MAARTEN HAJER
De fysieke staat van Nederland.
BELLE VAN ZUYLENZAAL
VONDELZAAL
EVELIEN TONKENS
De zorgdecentralisaties in het nieuws
van 2015: ouderenmishandeling,
burenoverlast en kindverwaarlozing.
JOANNE VAN DER LEUN
De groeiende informele
arbeidsmarkt: is zwart werk
onmisbaar?
Prof. dr. Coby van der Linde,
directeur van het Clingendael
International Energy Programme
(CIEP), zal ingaan op de effecten die
de toenemende onrust wereldwijd
heeft op de energietoevoer. Welke
geopolitieke en geo-economische
krachten spelen een rol en wat zijn
de concrete gevolgen? Van der Linde
bespreekt het effect van het
Europese beleid, en zal inzoomen op
de positie van Nederland en het
kabinetsbeleid.
Nederland staat op de drempel van
een majeure decentralisatie en
bezuiniging op het terrein van zorg
en werk. Gemeentes krijgen de
verantwoordelijkheid over een budget
van bijna 4 miljard euro om alles
beter en goedkoper te doen. Dichter
bij de burger! Hoe gaat dat
uitpakken? Wat zal het nieuws
beheersen het komende jaar? Een
met voorbeelden gelardeerd verhaal
over ouderenmishandeling,
burenoverlast, kindverwaarlozing en
het afschuiven van
verantwoordelijkheid.
In de berichtgeving erover zijn
zwartwerkers vaak illegale
migranten. Toch kennen we
allemaal wel iemand in onze
omgeving die zwart bijklust – in de
zorg of in de bouw – om het hoofd
boven water te kunnen houden.
Maar hoe groot is die informele
arbeidsmarkt in zijn geheel dan
eigenlijk? En is die groeiende?
Hoogleraar criminologie Joanne
van der Leun zal voorts ingaan op
de vraag wat de informele
arbeidsmarkt ons kost en wat die
ons oplevert.
11:35 – 11:50
PAUZE
PAUZE
PAUZE
11:50 – 12:50
BARBARA BAARSMA
Fiscaal paradijs Nederland?
De feiten op een rij.
PIETER BOOT
Energie en duurzaamheid: hoe kan
Nederland onafhankelijker worden?
JAN DE RIDDER
Gemeentefinanciën en de
decentralisaties: punt van zorg.
Barbara Baarsma, directeur van SEO
Economisch Onderzoek, zal het
debat omtrent fiscaal paradijs
Nederland in kaart brengen. In
hoeverre klopt de stempel
'belastingparadijs' die Nederland
sinds de jaren negentig al krijgt
opgedrukt? Multinationals ontwijken
belasting en maken daarvoor gebruik
van zogenaamde
'brievenbusmaatschappijen'; elk jaar
stroomt er 4000 miljard euro door
Nederland. Baarsma schetst
vandaag de meest gebruikte
constructies van belastingontwijking
via Nederland. Ze zal daarnaast
ingaan op vragen als: wat voor beleid
is in de maak om
belastingconstructies in te dammen?
Wat kost het Nederland eigenlijk?
Maar ook: wat houdt Nederland er
aan over?
De snel veranderende
omstandigheden in binnen- en
buitenland dwingen ons naar
alternatieven te kijken op het gebied
van energie en duurzaamheid. Pieter
Boot, verbonden aan het Planbureau
voor de Leefomgeving (PBL),
analyseert de mogelijkheden omtrent
hernieuwbare energie en
energiebesparing. Wat moeten we
doen om een echte energietransitie
in te zetten en wat betekent dat voor
de import van energie? Boot zal
tevens ingaan op het door het PBL
en het ECN opgestelde SER-rapport
over het energieakkoord en de
economische effecten ervan.
Daarnaast presenteert hij recenter
PBL onderzoek.
Vorig jaar heeft Dr. Jan de Ridder,
bestuurder/directeur van de
Rekenkamer Metropool
Amsterdam, tijdens De Staat van
Nederland indicatoren
geïntroduceerd voor de financiële
positie van gemeenten. Dit jaar zal
hij daarover nieuwe cijfers
presenteren en informatie geven
over de achtergrond van de
ontwikkelingen. Daarnaast biedt hij
ook een inschatting van de
mogelijke effecten van de
decentralisaties op de
gemeentefinanciën.
LUNCH
LUNCH
LUNCH
Op vele leefomgevingsfronten is nu
actie nodig om ons goed voor te
bereiden op wat de komende
decennia gaan brengen. Aan de
hand van concrete feiten en cijfers
laat Maarten Hajer zien dat steden
zich sterk zullen moeten aanpassen
aan ontwikkelingen op het gebied
van demografie, technologie en
economie. Daarbij gaat Hajer ook in
op de onvermijdelijke transitiepijn,
nodig om Nederland gezond,
duurzaam en veerkrachtig te maken.
10:30 – 11:30
COBY VAN DER LINDE
Energie en geopolitiek.
12:50 – 13:50
DE STAAT VAN NEDERLAND – PROGRAMMA 2014
TIJD
DOELENZAAL
BELLE VAN ZUYLENZAAL
VONDELZAAL
13:50 – 14:50
ALEX BRENNINKMEIJER
Europese geldstromen: wat kost de EU
Nederland en wat brengt zij op?
MAARTEN ALLERS
Zorgdecentralisatie: recept voor
problemen.
NICOLE MAALSTÉ
Wat weten we van de Nederlandse
drugseconomie?
De discussie over Europese
geldstromen gaat vaak over de
tegenstelling tussen het belang van
Nederland en het belang van Europa.
Alex Brenninkmeijer zal als lid van de
Europese Rekenkamer (sinds januari
2014) en voormalig Nationaal
ombudsman ingaan op de balans
tussen de Nederlandse baten en
lasten met betrekking tot de EU.
Er moeten pijnlijke keuzes worden
gemaakt: wie krijgt nog zorg, en wie
niet (meer)? Omdat wij niet in staat
zijn om hierover op politiek niveau
duidelijke beslissingen te nemen,
verdwijnt deze bij uitstek politieke
vraag naar
samenwerkingsverbanden waarop
niemand heeft gestemd, en die aan
niemand verantwoordelijkheid
afleggen. Dat gaat grote weerstand
oproepen. En kunnen gemeenten de
zorguitgaven wel sturen? Zo niet, dan
lopen de traditionele gemeentelijke
voorzieningen gevaar. Maarten
Allers, hoogleraar economie van
decentrale overheden, gaat in op
vragen als: heb je als kiezer nog
enige invloed op degene die
voortaan beslist welke hulp je oude
moeder nog kan krijgen? Gaan de
zorguitgaven de bestaande lokale
voorzieningen wegdrukken?
Nederland drugsland: wat weten
we wel en wat weten we niet? Hoe
zijn drugsmarkten georganiseerd,
hoeveel consumenten zijn er, hoe
groot is de productie in Nederland
– en wat is onze positie vergeleken
met andere landen? Sociaal
wetenschapper Nicole Maalsté
volgt al jaren de ontwikkelingen
omtrent drugsmarkten in
Nederland. Ze houdt het huidige
drugsbeleid tegen het licht en gaat
in op de gevolgen van de
drugseconomie voor de
samenleving. Wat is bekend van
de kosten en wat van de
opbrengsten?
15:00 – 16:00
ARNOUD BOOT
De economische staat van Nederland.
Al een aantal jaren probeert
Nederland uit de financiële en
economische crisis te komen. De
geopolitieke onrust maakt dat niet
gemakkelijker. Prof. dr. Arnoud Boot
analyseert in zijn lezing de
economische stand van het land en
de plannen van het kabinet.
JIT PETERS
De macht van de ambtenaar.
Onze bestuurscultuur is niet
transparant, stelde emeritus
hoogleraar staatsrecht Jit Peters in
zijn afscheidsrede aan de Universiteit
van Amsterdam. De overheid weet
steeds meer van haar burgers en het
wordt tijd dat burgers ook meer te
weten komen van hun overheid. Hoe
kunnen we de groeiende macht van
de ambtenaar controleren, en waar
mogelijk, beteugelen?Jit Peters
bespreekt de mogelijkheden om toe
te werken naar meer openheid van
bestuur.
16:00 – 16:15
PAUZE
PAUZE
16:15 – 17:15
ALEX BRENNINKMEIJER
De sociale staat van Nederland: blijven
we een fatsoenlijk land?
Het journalistieke frame van vóór de
zomer was dat het kabinet Rutte zijn
programma zo goed als heeft
voltooid. Toch is Nederland allerminst
af. Volgt de journalistiek de politieke
agenda niet te lijdzaam? De armoede
groeit. De werkloosheid ook. De
participatiemaatschappij wordt
gepresenteerd als de oplossing,
maar roept ook vragen en
onzekerheden op. Is er nog zorg als
dat nodig is, of werk als je een
beperking hebt? Ontstaat er een
meer (informele) zwarte economie
die tot een versterking van sociale
ongelijkheid leidt? Brenninkmeijer
sluit af met een lezing gebaseerd op
feiten over de kansen en valkuilen
van de participatiemaatschappij,
maar ook over het belang van meer
journalistieke tegenmacht.
PAUZE