Jaarverslag Centrale OpleidingsCommissie UMCG 2006

COC13.0015
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Inleiding
Voor u ligt het jaarverslag van de Centrale Opleidingscommissie (COC) UMCG 2012.
Tot de taakstelling van de Centrale Opleidingscommissie van het UMCG behoort de zorg voor
34 opleidingen, 68 (plaatsvervangend) opleiders en ruim 400 aios.
Het Reguliere Overleg van de Centrale Opleidingscommissie heeft vier maal vergaderd.
Het Dagelijks Bestuur van de Centrale Opleidingscommissie heeft zes maal vergaderd en heeft
één maal overleg gehad met de Raad van Bestuur.
Verder zijn er vier overleggen van de voorzitters van de COC’s in de Onderwijs- en
Opleidingsregio Noord en Oost Nederland (OOR N&O) geweest en twee gezamenlijke
overleggen van Leerhuizen en voorzitters van de COC’s in de OOR N&O Nederland.
Voor informatie over functie en taken van de COC wordt u verwezen naar bijlage 1. Voor
informatie over de samenstelling, zie bijlage 2. Voor de kwantitatieve gegevens aangaande het
bevorderen en in stand houden van een optimaal opleidingsklimaat, zie bijlage 3.
Belangrijkste activiteiten van de COC in 2012
Studiekosten aios en decentralisering gelden opleidingsfonds
De Raad van Bestuur heeft er voor gekozen om de opleidingsgelden onderdeel te laten zijn van
de begrotingssystematiek. 60% van de gelden worden doorgesluisd naar de afdelingen, 40% is
voor overhead, gebruik skillscenter en aios cursussen.
De COC heeft zich steeds op het standpunt gesteld dat verplichte studiekosten 100% moeten
worden vergoed.
Stafondersteuning ten behoeve van medische vervolgopleidingen
In Klaar voor de Toekomst is een normering voor ondersteunend personeel afgesproken, echter
hierbij is onvoldoende rekening gehouden stafondersteuning ten behoeve van de medische
vervolgopleidingen. Inmiddels is toegezegd dat, wanneer de opleider legitimeert dat hij/zij
formatie voor de opleiding nodig heeft, de opleider hierover afspraken kan maken met de
sectordirecteur.
Rol COC bij vormgeving kwaliteitsbeleid medische vervolgopleidingen
De COC heeft zes kwaliteitswerkgroepen in het leven geroepen om invulling te geven aan het
kwaliteitsbeleid medische vervolgopleidingen. In deze werkgroepen hebben zitting een opleider
vanuit het DB COC en een (plaatsvervangend) opleider vanuit het RO COC, een aios en een
medewerker van de UMCG Post Graduate School of Medicine van het Wenckebach Instituut.
Met het instellen van deze werkgroepen heeft de COC de intentie de opleiders actief te betrekken
bij haar activiteiten en de taken breder te verspreiden. In 2012 zijn de eerste resultaten geboekt.
1. Werkgroep Kwaliteit: Deze werkgroep beoogt dat het gebruik van de diverse
kwaliteitsinstrumenten is ingebed in een meerjaren kwaliteitsbeleid van de opleiders in de
COC. Deze werkgroep kan aan de slag zodra de werkgroepen Opleidingsklimaat en
Visitaties hun resultaten hebben opgeleverd.
2. Werkgroep Opleidingsklimaat: Het begrip “Wat is een goed opleidingsklimaat” is
uitgewerkt. De werkgroep heeft geconstateerd dat er een heleboel zaken voorwaardelijk
zijn, voordat gewerkt kan worden aan het realiseren van een goed opleidingsklimaat.
Daarnaast is vastgesteld dat de D-RECT gebruikt kan worden als thermometer voor het
opleidingsklimaat en als startpunt voor een kwaliteitscyclus.
3. Werkgroep Docentprofessionalisering: De kaders voor docentprofessionalisering zijn
gegeven door het profiel opleider/supervisor (compact competentieprofiel). Afgesproken
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 1
COC13.0015
is dat dit beleid geldt voor de gehele OOR N&O. Alle relevante informatie betreffende
het Compacte opleidersprofiel is samengevat op een handig te bewaren plastic kaartje.
Nieuwe activiteiten voor 2013: Coaching on the Job vanuit het Wenckebach Instituut en
Teaching on the Run vanuit de Isala Academie.
4. Visitaties: Sinds 2009 voert de COC in samenwerking met het UMCG Post Graduate
School of Medicine (PGSoM) van het Wenckebach Instituut proefvisitaties uit. Doel van
proefvisitaties is goede voorbereiding te bieden op de daadwerkelijke visitatie. In 2013
zal worden bekeken op welke punten de proefvisitatie nog verbeterd kan worden. In 2012
heeft de COC in samenwerking met de PGSoM een format voor een interne
opleidingsaudit ontwikkeld. Uniek aan de interne opleidingsaudit bij het UMCG is dat
deze ook door de aios kan worden aangevraagd. De doelen van de interne opleidingsaudit
zijn: check op de resultaten van de vorige visitatie, check op de stand van zaken
implementatie opleidingsvernieuwingen, check op de werkbeleving, het genereren van
tips en aanbevelingen om de beoogde veranderingen binnen de opleiding succesvol te
implementeren en een continue kwaliteitscyclus genereren. In 2012 heeft de eerste
interne opleidingsaudit plaatsgevonden. De nazorg op visitaties is op papier uitgewerkt.
Het volgend jaar zal hier verder invulling aan worden gegeven. Het voorstel is gedaan om
in het kader van de verantwoordelijkheid van de COC voor de kwaliteit van de
opleidingen meer van elkaar te leren door – vertrouwelijk - de resultaten van
opleidingsaudits, proefvisitaties en visitaties in het DB te bespreken.
5. Discipline overstijgend onderwijs: Het afgelopen jaar is geprobeerd inzicht te verkrijgen
in de behoefte van opleiders aan (maatwerk) aios onderwijs per cluster, uitgesplitst naar
de hoeveelheid potentiële deelnemers per cursus per leerjaar en is gewerkt aan een nieuw
programma van aios onderwijs in de OOR N&O. Het UMCG, MZH en MCL zijn in
gesprek over samenwerking. In alle drie de ziekenhuizen zijn inventarisaties uitgevoerd
naar de wensen m.b.t. aios onderwijs. Dit heeft geresulteerd in de volgende top 5 aan
cursussen: Timemanagement en burn-out preventie, Communicatie en samenwerking,
Teach the Teacher voor aios, Active Learner cursus / inwerkprogramma nieuwe aios en
Financiën / management. Verder zijn uitgangspunten geformuleerd voor de aansluiting
theorie en praktijk, teneinde betere aansluiting bij de werkvloer te kunnen vinden.
6. Afstemming en uitwisseling: De voorbereidingen voor een UMCG medische
vervolgopleidingsdag in januari of februari 2014 zijn gestart.
Werving aios
Vanuit P&O van het UMCG is het initiatief gekomen voor een arbeidsmarktcampagne voor aios.
Doel van deze campagne is aios te interesseren voor een opleiding in deze regio. In 2012 heeft
P&O in samenwerking met de COC en de Assistenten Vereniging nader vorm geven aan deze
campagne. Er is een onderzoek gehouden onder aios en M3 studenten. Aan hen is de vraag
voorgelegd wat de redenen zijn om naar Groningen te gaan. De top 3 van de antwoorden waren:
de sfeer binnen de opleidingskliniek, de locatie van Groningen en de kans om aangenomen te
worden op de plek van hun wens. Een treffende opmerkingen van een aios was: het is belangrijk
dat er goed voor de aios wordt gezorgd. Het gaat dan over aandacht voor sfeer, inhoud en
secundaire arbeidsvoorwaarden. Verder is uit het onderzoek naar voren gekomen dat de keuze
voor een specialisme plaatsvindt in de coschappen fase, maar dat de keuze voor Groningen pas
plaatsvindt na het arts-examen. 67% van de Groningse studenten kiest voor Groningen. De
resultaten van het onderzoek worden door de voorzitter COC en directeur P&O ter hand
genomen ten einde verbeteringen te realiseren.
Opleidingsetalages
De opleidingsetalages bepalen het imago van de opleidingen en het stevig hier op inzetten past
dan ook bij de wervingscampagne voor aios. Eind 2012 staan er 52 differentiatiestages van het
UMCG in de opleidingsetalage van 10 medische vervolgopleidingen. Voor het UMCG is het
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 2
COC13.0015
uitgangspunt dat de differentiatiestages een meerwaarde moeten hebben voor aios. De uitdaging
daarbij is dat de aios in de lead zijn en dat opleidingen met elkaar concurreren. De COC vindt dat
de etalage meer moet zijn dan alleen windowdressing. Een goede etalage geeft een juist en
realistisch beeld van de stage en biedt de mogelijkheid de opleiding in de breedte neer te zetten.
Stimulering klinisch wetenschappelijk onderzoek door aios
Met het verdwijnen van de agico constructie van het NWO heeft het UMCG besloten een eigen
agico constructie in het leven te roepen waarmee het mogelijk wordt gemaakt dat de
opleidingsduur (incl. onderzoek) van een aios verlengd kan worden met 2 jaar. Aios met een
sterke onderzoeksambitie (en talent!) kunnen van deze regeling gebruik maken. Daarnaast is
voor succesvolle gepromoveerde aios (vaak via het MD/PhD programma) het Mandema
stipendium uitgebreid met de mogelijkheid van een deeltijd (0.2) postdoc aanstelling tijdens de
opleiding. De uitbreiding van het Mandema stipendium is bestemd voor excellente
gepromoveerde aios en bedoeld ter stimulering van het wetenschappelijk onderzoek en het
behouden van mensen met talent.
Healthy Ageing(HA)
Met opleiders en aios is van gedachten gewisseld over het thema HA. Belangrijk is dat de
opleidingen met dit thema aan de slag gaan. Aios moeten goed voorbereid zijn op contacten met
een toenemend aantal oudere patiënten en met steeds meer complexe patiënten. HA is een
levensloop vraagstuk. Belangrijke uitdagingen voor de nieuwe generatie artsen zijn:
- Hoe kunnen we de gezondheidszorg op peil houden in de veranderende maatschappij;
- Hoe kunnen we bijdragen aan een gezondere leefstijl van mensen.
Het UMCG loopt voorop met nieuw beleid op het gebied van HA.
In 2013 wordt dit thema verder uitgewerkt voor de medische vervolgopleidingen.
Kwaliteit en Patiëntveiligheid
De COC is samen met de PGSoM gestart is met nadenken over hoe dit thema vorm kan krijgen
binnen de opleidingen. Het is belangrijk dat kwaliteit en patiëntveiligheid als een rode draad
door de opleidingen lopen. Daartoe heeft de prodecaan onderwijs en opleiding aan prof. dr. E.
Heineman gevraagd om samen met PGSoM voor alle aios in het UMCG een onderwijslijn te
ontwikkelen.
Mentoring voor nieuwe (plaatsvervangend) opleiders
Het UMCG heeft de kwaliteit van haar medische vervolgopleidingen hoog in het vaandel en
derhalve is de COC van plan om vanaf 2013 een mentoring systeem voor nieuwe
(plaatsvervangend) opleiders te introduceren. Een ervaren opleider van een andere
specialisme treedt op als mentor. En om de nieuwe opleider enigszins wegwijs te maken in
de veelheid aan informatie rondom de medische vervolgopleidingen, wordt door de COC op
de website van de Onderwijs- en OpleidingsRegio (OOR) Noord & Oost hiervoor een plek
ingeruimd. Op deze plek worden de links naar vooral algemene informatie bij elkaar gezet.
Overige agendapunten in 2012
Behalve de bovengenoemde activiteiten hebben ook de volgende onderwerpen op de agenda
gestaan:
- Verhuiskostenvergoeding aios
- EPD
- De ziekenhuisarts.
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 3
COC13.0015
Jaarplan Centrale Opleidingscommissie UMCG 2013
De COC gaat in 2013 verder invulling geven aan haar rol als regisseur van de medische
vervolgopleidingen, o.a. door systematisch verder te werken aan de kwaliteit van de
vervolgopleidingen. De geplande doelen staan niet op zichzelf, maar zijn een vervolg van de al
in 2012 ingezette acties. Voor 2013 heeft de COC het volgende jaarplan geformuleerd:
Nr.
Geplande doelen
Geplande acties
Geplande resultaten
1
Kwaliteitsbeleid
medische
vervolgopleidingen
6 werkgroepen gaan aan
de slag:
 kwaliteit
 opleidingsklimaat
 Docentprofessionalisering
 visitaties
 Invulling geven aan
bewaken
opleidingsklimaat
 Evalueren
proefvisitatie en
interne opleidingsaudit. Aan de slag
met nazorg
visitaties.
 Aios onderwijs
i.s.m. MZH en
MCL en aansluiting
theorie en praktijk.
 Opleidingsdag
Evenredige verdeling van
Medio
de gelden.
2013
 discipline
overstijgend
onderwijs
 afstemming/
uitwisseling
2
3
4
5
Evalueren
decentralisatie
gelden
opleidingsfonds.
Healthy Ageing
Evalueren
Kwaliteit &
Patiëntveiligheid
Mentoringsysteem
voor nieuwe
opleiders
Verder uitwerken thema
Geplande
einddatum
Eind 2013
Eind 2013
Thema verder uitwerken
Thema een plek geven in
de verschillende medische
vervolgopleidingen
Ontwikkelen leerlijn
Introductie mentoring
systeem en nagaan welke
algemene informatie
centraal beschikbaar kan
zijn.
Plek op de OOR N&O
website waar nieuwe
opleiders informatie
kunnen vinden.
Start mentoring systeem.
Eind 2013
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Eind 2013
Pagina 4
COC13.0015
Bijlage 1
Functie en taken
Binnen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is sinds juni 1991 een Centrale
Opleidingscommissie actief, de COC UMCG.
Het doel van de commissie is het bevorderen en in stand houden van een optimaal opleidingsklimaat in het ziekenhuis. De commissie streeft dit doel na door het:
- signaleren van ontwikkelingen die het opleidingsklimaat kunnen beïnvloeden
- adviseren bij de voorbereidingen van visitaties
- verlenen van voor- en nazorg bij visitaties
- bewaken van de kwaliteit in algemene zin van de in het UMCG aanwezige opleidingen
- overleggen over algemene en specifieke opleidingsaangelegenheden
- bevorderen van kennisuitwisseling rond de medische vervolgopleidingen
- bespreken van algemene belangen van de aios en van kritiekpunten van de zijde van opleiders
en aios
- bemiddelen bij geschillen tussen aios en opleider en zo nodig voorzien in mediation
- participeren in regionaal overleg over medische vervolgopleidingen.
De commissie treedt bij de uitvoering van haar (bemiddelings)taken niet in de relatie werkgeverwerknemer. De commissie adviseert de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd over zaken
die de medische vervolgopleidingen, de klinisch technologische vervolgopleidingen, de
tandheelkundige vervolgopleidingen en de huisartsopleiding betreffen.
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 5
COC13.0015
Bijlage 2
Samenstelling
De Centrale Opleidingscommissie UMCG kent een Regulier Overleg en een Dagelijks Bestuur.
De leden van het Regulier Overleg zijn de opleiders en plaatsvervangend opleiders en de aios
van de vervolgopleidingen die vallen onder de taakstelling van de COC. Voorts worden voor dit
overleg uitgenodigd alle aios en de (plaatsvervangend) opleiders van de overige medische
vervolgopleidingen. Het Dagelijk Bestuur van de commissie bestaat uit vertegenwoordigers van
de opleiders en de aios, de pro-decaan onderwijs en opleiding en een adviseur. Bij de
samenstelling van het Dagelijks Bestuur is rekening gehouden met de invalshoeken
beschouwend, snijdend, ondersteunend, klinisch technologisch, kaakchirurgie/dento maxillaire
orthopedie en huisartsgeneeskunde.
In 2012 was de samenstelling van de commissie als volgt:
Leden opleiders:
Prof.dr. L.G.M. de Bont, opleider Mondziekten en Kaakchirurgie (voorzitter, tot 1 oktober 2012)
Mr.dr. A.A.E. Verhagen, opleider Kindergeneeskunde (vice-voorzitter tot 1 oktober 2012 en
voorzitter van 1 oktober 2012)
Prof.dr. H.J. ten Duis, opleider Heelkunde (tot 1 april 2012)
Dr. R.J. van Ginkel, plaatsvervangend opleider Heelkunde (vanaf 1 april 2012)
Dr. J.G.W. Kosterink, opleider Ziekenhuisfarmacie
Prof.dr. M.P. van den Berg, opleider Cardiologie (tot 1 oktober 2012)
Prof.dr. P.M.N. Werker, opleider Plastische Chirurgie
Dr. J.K.G. Wietasch, opleider Anesthesiologie
Dr. F. Baarveld, hoofd Huisartsopleiding (tot 1 april 2012)
Mw. prof.dr. M.J.E. Mourits, opleider Obstetrie & Gynaecologie (vanaf 1 januari 2012, vicevoorzitter vanaf 1 oktober 2012)
Leden arts-assistent:
Drs. J.K. Reininga, aios Kindergeneeskunde (tot 1 juni 2012)
Mw. Dr. E.T. Liem, aios Kindergeneeskunde (vanaf 1 juni 2012)
Mw. Drs. M.A. Kaijser, aios Heelkunde (tot 1 mei 2012)
Dr. M. Raber, aios Heelkunde (vanaf 1 mei 2012)
Mw. M.H.A. Selten, aios Kaakchirurgie (tot 1 september 2012)
Mw. Drs. J.I. Kamstra, aios Kaakchirurgie (vanaf 1 september 2012)
Ir. R.G.J. Kierkels, klinisch fysicus i.o.
Dr. N.A. Bakker, aios Neurochirurgie (tot 1 mei 2012)
Mw. Drs. M. van der Vusse, aios Medische Microbiologie
Drs. A. Konijn, aios Anesthesiologie
Lid namens Raad van Bestuur:
Prof.dr. J.C.C. Borleffs, pro-decaan onderwijs en opleiding
Adviseur:
Drs. A.K. Meininger, projectmanager Wenckebach Instituut
Secretaris:
Mw. M. Grave-de Jonge, stafmedewerker Wenckebach Instituut
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 6
COC13.0015
Bijlage 3
Activiteiten van de COC in 2012 m.b.t. het opleidingsklimaat
Aantal keer dat de COC heeft bemiddeld bij een geschil tussen een AIOS en een opleider: 3.
Kwantitatieve gegevens over de inzet van kwaliteitsinstrumenten
Proefvisitatie: gedaan bij 3 opleidingen.
Interne opleidingsaudit: gedaan bij één opleiding.
D-RECT: afgenomen bij 11 opleidingen
360 graden plus: afgenomen bij 11 afdelingen
Jaarverslag Centrale Opleidingscommissie UMCG 2012
Pagina 7