Nieuwsbrief Januari 2014 Inhoud: UiterWaardenRecreatie • UiterWaardenRecreatie • GreenNest Amsterdam • Grond en duurzame ruimtelijke ontwikkeling • Biomassa uit natuur en plantages • Pilot ‘Voeding voor diabetes’ van start • Tjitse Bouwkamp (1986), nieuwe programmadirecteur Kiemkracht • De Groene Behandelkamer • Runner Up Award voor Green Deal Tijdelijke Natuur • Symposium ‘De Innovatiesprong’ • Alliantie met STIRR verlengd • Film over zoetwater in het Groene Hart • Markt voor Mest gaat internationaal De grote rivieren trekken jaarlijks honderdduizenden recreanten. Maar de ruimte om hen gastvrij te ontvangen staat onder druk. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om een tekort aan recreatieve mogelijk heden om in de toekomst in te spelen op het groeiend aantal bezoekers. Met het concept UiterWaardenRecreactie bieden wij een toekomstbestendige aanpak waarbij de opbrengsten van het toerisme groeien, de natuur erop voor uitgaat en er extra ruimte ontstaat om de waterstand te verlagen zodat er grote hoeveelheden water kunnen worden opgevangen. Dit is nu al nodig, maar zal zeker in de toekomst urgent worden. Voor twee gebieden in de provincie Utrecht is het concept UiterWaarden Recreatie uitgewerkt. De drie pijlers van het concept zijn: • Recreatie: Verbeteren dagrecreatieaanbod door de aanleg van permanente voor zieningen die bestand zijn tegen hoog water en ook zorgen voor een duurzaam haalbare exploitatie; • Water: Door de uiterwaarden in de directe omgeving van de bebouwing verder af te graven ontstaat er extra InnovatieNetwerk InnovatieNetwerk ontwikkelt grensverleggende vernieuwingen in landbouw, agribusiness, voeding en groene ruimte en zorgt ervoor dat die door belanghebbenden in de praktijk worden gebracht. Het ministerie van Economische Zaken nam het initiatief tot en financiert InnovatieNetwerk met participatie van bedrijfsleven en maatschappelijke partijen. Meer informatie over InnovatieNetwerk: www.innovatienetwerk.org Volg InnovatieNetwerk ook op Twitter: http://twitter.com/InnNetw Zomers evenement aan de rivier (bij Nijmegen). ruimte om de waterstand te verlagen. Dit is nu al nodig, maar zal in de nabije toekomst een nog grotere opgave worden. • Natuur: Door doelmatig beheer en een hoogwaardige inrichting van de ruimte gaat de natuur erop vooruit. Met UiterWaardenRecreatie nemen de opbrengsten toe en dalen de beheerlasten. En dat op een wijze die interessant is voor Rijkswaterstaat (ministerie van Infra structuur en Milieu), voor het ministerie van Economische Zaken, voor de gemeenten, de provincie (in dit geval Utrecht), en voor ondernemers. Het concept UiterWaardenRecreatie is een uitvloeisel van de Green Deal die Recreatie Midden-Nederland, het ministerie van EZ, RECRON en STIRR in 2012 hebben gesloten, met als doel: groene groei en minder regeldruk voor buitendijkse recreatieterreinen. Het concept is ook met deze partners ontwikkeld. Lees meer via http://tinyurl.com/osqvcmt. eer informatie: M Hans Hillebrand, 06-31932884, [email protected]. Nieuwsbrief Januari 2014 GreenNest Amsterdam Artist impression GreenNest langs de A3 bij Amsterdam. Even een nacht in de natuur van China doorbrengen? Of liever in Costa Rica? Dat is de opzet van GreenNest: een gestapeld park met zes verdiepingen, met op elke verdieping van tien meter hoog een andere biotoop. Elke biotoop is op meerdere manieren te ervaren. Met de zintuigen: zien, ruiken, horen, voelen, maar ook interactief, door te doen, door kleuren of geuren te maken. Zo is de Azië-biotoop geïnspi reerd door een bamboebos dat je kunt zien en voelen, maar ook kunt ervaren in de bamboewerkplaats, waar je een beker uit bamboe kunt zagen. Bovenin elke verdieping hangen lodges, voor wie wil overnachten in een bijzondere, groene omgeving. Onder de hangende lodges is de verdieping geen tien meter maar zeven meter hoog. Op de bovenste verdieping bevindt zich het Scandinavische bos met Noorse hutjes. De gemeente Amsterdam is enthousiast en heeft een locatie aan de A9 naast de IKEA gereserveerd voor dit concept. De Nederlandse tuinbouw staat wereldwijd bekend als centrum voor bloemen en planten. De Keukenhof trekt in twee maanden 800.000 bezoekers. Amsterdam is een uitstekende locatie voor een gebouw dat jaarrond laat zien wat Nederland te bieden heeft op tuinbouwgebied: GreenNest. De ambitie is om er op termijn een inter nationale keten van te maken. SIGN en STIRR hebben het concept en ontwerp voor GreenNest uitgewerkt en gaan de komende maanden investeerders benaderen om de haalbaarheid te toetsen. Zo werken de glastuinbouw en de recreatiesector aan een innovatief concept. eer informatie: M Peter Oei, 06-51542882, [email protected]. Grond en duurzame ruimtelijke ontwikkeling Een onderwerp dat de afgelopen jaren weinig aandacht heeft gekregen, is de relatie tussen grondbeleid en duurzaamheid. Het grondbeleid van gemeenten - en het daarmee verbonden gedrag van project ontwikkelaars - lijkt in verschillende projecten een belemmerende factor te zijn om een duurzame leefomgeving te realise ren. Daarover gaat het rapport Grondbeleid en Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (http://tinyurl.com/kayo8u7). Zo zijn er teveel prikkels voor projectontwikkelaars en gemeenten om baten van grondtransacties af te romen in plaats van deze ten goede te laten komen aan duurzame ruimtelijke kwaliteit. Er bestaat geen verplichting voor gemeenten en ontwikkelaars om winsten te herinvesteren in hetzelfde gebied. Het rapport geeft ook aan hoe het grondbeleid meer ten dienste kan komen te staan van het streven naar duurzaamheid. Eén van de voorbeelden daarvan is het via fondsvor ming laten herinvesteren van een deel van de winsten uit ontwikkeling in het gebied. Ook zou overwogen kunnen worden grond te gaan taxeren op basis van de huidige functie in plaats van toekomstige functies. Dit zou leiden tot een kostenreductie en een verminderd financieel risico voor gemeen ten en projectontwikkelaars, zodat gestimu leerd wordt dat grond pas wordt gekocht op het moment dat er daadwerkelijk over wordt gegaan tot ontwikkeling. De praktijk wordt in twee casussen uitgewerkt, te weten Rijnenburg en OostvaardersWold. Juist deze casussen hebben de afgelopen jaren tot veel politieke en maatschappelijke discussie geleid, waarbij hoge ambities ten aanzien van duurzaamheid uiteindelijk niet konden worden gerealiseerd. eer informatie: M Nico Beun, 06-48131099, [email protected]. Nieuwsbrief Januari 2014 Biomassa uit natuur en plantages Met verschillende biomassaprojecten levert InnovatieNetwerk een bijdrage aan de biobased economy. Verrassend aan deze projecten is de koppeling tussen de natuursector en andere sectoren. Met deze extra biomassa uit de natuur komen de doelen op het gebied van duurzame energie, duurzame warmte en duurzame producten dichterbij. Tegelijkertijd ont wikkelt de markt voor biomassa uit na tuur en landschap zich zo ook sneller. Daarmee dragen deze projecten bij aan het streven natuur ‘subsidievrij’ te krijgen. InnovatieNetwerk heeft een aantal tot de verbeelding sprekende projecten met wilgen opgestart. Zo streeft Innovatie Netwerk ernaar gemeenten en andere grondeigenaren wilgen op braakliggende bedrijventerreinen te laten aanplanten: met deze beplanting is er enig rendement op tijdelijk ongebruikte gronden. Ook leidt deze beplanting tot hogere biodiversiteitswaarden, waardoor de bedrijventerreinen voor planten, dieren én mensen die er werken aantrekkelijker worden. Uit een verkenning naar de mogelijk heden om grote recreatiedoolhoven niet langer uitsluitend van maïs te maken maar ook van wilgen, bleek dat er aan trekkelijke recreatievoorzieningen ge maakt kunnen worden, terwijl er ook een financieel interessante investering voor recreatie-aanbieders ontstaat. RGV on derzoekt de mogelijkheden om op een van haar recreatiegebieden een wilgen doolhof te bouwen. Daarnaast bieden wilgenplantages perspectieven om kosten neutraal effluent van rioolwaterzuive ringsinstallaties (rwzi’s) of bedrijfsafvalwa ter te behandelen. Omdat wilgen veel water verdampen, gebruiken de wilgen al het afvalwater waarmee de plantages worden bevloeid. Per saldo is er geen lozing. Dit is een interessante, duurzame vervanger voor helofytenfilters. Tot slot zijn in het project ‘kiplekker onder de wilgen’ biologische kippenhouders in Overberg en in De Glind gestart met pilots met wilgenplantages in kippen uitloopgebieden. Dit idee geeft invulling aan de Europese verplichting om in de vrije uitloop beplanting aan te brengen. eer informatie: M Marleen van den Ham, 06-29578849, [email protected]. Pilot ‘Voeding voor diabetes’ van start Diabetes type 2 kan omkeerbaar zijn mits de patiënt zijn leefstijl structureel aanpast door vooral ánders te gaan eten: gezonder én smaakvoller. Samen met Stichting Voeding Leeft ontwikkelt en test InnovatieNetwerk een groepsprogramma, om te laten zien dat deze verandering in leefstijl voor diabetes-2 patiënten resultaat oplevert en ook vol te houden is. Over het algemeen beschouwt de genees kunde diabetes type 2, verreweg het meest voorkomende type diabetes, nog steeds als onomkeerbaar. Patiënten krijgen medicijnen voorgeschreven, later meestal gevolgd door spuiten met insuline. Ook krijgen patiënten het advies om af te vallen en meer te bewegen. En juist dat afvallen is voor de meesten diabetici met overgewicht moeilijk. Op basis van ervaringen met patiënten stellen enkele artsen en diëtisten nu dat het niet nodig is om minder te eten en calorieën te tellen, maar dat het vooral gaat om ánders eten: veel verse producten, zoals groenten en fruit en minder (snelle) koolhydraten. Opmerkelijk genoeg stellen zij ook dat patiënten niet te moeilijk hoeven doen over vet. Dat geeft juist smaak aan het eten, waardoor anders eten ook lekkerder wordt en gemakkelijker is vol te houden. Deze ervaringen leren dat door anders te eten de bloedglucosewaarden sterk verbeteren en het gewicht afneemt, ook al blijft het totaal aantal calorieën gelijk. In het voorjaar start een pilot waarin vijftien mensen met diabetes type 2 intensief worden begeleid om hun leefstijl en hun eetgewoonten te verbeteren. Door middel van voedingsadvies, motivatietraining en kookworkshops krijgen de deelnemers grip op hun diabetes. Ze worden begeleid door een multidisciplinair behandelteam van huisarts, diëtist en kok. Door de bloedglucose goed te reguleren, medicatie te verminderen en complicaties te voorkomen, levert deze aanpak op termijn een fikse besparing in zorgkosten op. De totale medische kosten aan diabetes bedragen nu ca. € 4 miljard en indirect, door ziekteuitval, voor de ‘BV Nederland’ nog eens € 6 miljard. Er lopen al gesprekken met zorgverzekeraars om deze aanpak op te nemen in de zorgverzekering. eer informatie: M Joost Reus, 06-48130925, [email protected]. Nieuwsbrief Januari 2014 Tjitse Bouwkamp (1986), nieuwe programmadirecteur Kiemkracht Als nieuwe programmadirecteur Kiemkracht stel ik me graag aan u voor. Na het afronden van de studie Technology Management aan de Rijksuniversiteit Groningen (MSc) ben ik in dienst getreden bij het Productschap Akkerbouw. Als onderzoekscoördinator was ik verantwoordelijk voor al het (praktijk)onderzoek dat door het Productschap Akkerbouw werd uitgezet. Daarnaast speelde ik vanuit de akker bouwsector een rol in het topsectoren beleid. Zo diende ik, in samenwerking met het bedrijfsleven en de WUR, de Publiek Private Samenwerking (PPS) Duurzame Bodem in. Door deze PPS hebben we bereikt dat de sector samen met de overheid werkt aan bodemvraagstukken. Bovendien is vanuit de PPS Duurzame Bodem directe aansluiting gevonden bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). In mijn nieuwe functie bij Kiemkracht probeer ik een stap verder te gaan. Geen toegepast of fundamenteel onderzoek, maar grensverleggende, krachtige innovaties die de akkerbouwsector inspireren en toekomstige kansen voor de sector creëren. De agrosector zou op dit moment tevreden kunnen zijn met haar huidige positie in de wereldeconomie: ‘We zijn, na de VS, de tweede agro-exporteur in de wereld’. Er schuilt echter ook een gevaar in deze verworven positie. Berusten in wat je deed levert niet direct nieuwe ideeën op die de sector (financieel) sterker maken. Daarom stort ik mij vanuit Kiem kracht op de ontwikkeling van nieuwe, grensverleggende innovaties die de akkerbouwsector vandaag, morgen en in de toekomst duurzaam, onderscheidend en financieel rendabel moeten houden! Om deze uitdaging te verwezenlijken nodig ik u uit. Signaleert u kansen die aansluiten bij de doelstellingen van Kiemkracht, neem contact met mij op. eer informatie: M Tjitse Bouwkamp, 06-12901485, [email protected]. De Groene Behandelkamer Het project ‘De Groene Behandelkamer’ is door het Nationaal Groenfonds genomineerd voor de Natuurprijs 2013. De Groene Behandelkamer is voortgeko men uit het project ‘Groen, Beter, Best’, waarin het jongereninitiatief ‘Panorama Natuur’ wordt uitgewerkt. Doel van dit project is daadwerkelijke verbindingen te leggen tussen de natuursector en de gezondheidssector (preventief en curatief). Zo wordt concreet invulling gegeven aan de belangrijke waarde die natuur heeft voor de gezondheid van mensen. De Groene Behandelkamer is een ruimte waarin medische zorg wordt gecombi neerd met natuur. Artsen en therapeuten staan tijdens hun werk in direct contact met de natuur. Zij halen de natuur ‘van buiten naar binnen’, waardoor de patiënt de helende werking van de natuur ondergaat. Behandelingen die buiten kunnen worden gegeven, bijvoorbeeld natuurcoaching, revalidatietraining en biowalks, kunnen vanuit de Groene Behandelkamer starten. In 2014 wil InnovatieNetwerk twee groene behandelkamers in de praktijk realiseren. Diverse natuur eigenaren hebben al laten weten geïnteresseerd te zijn in een samen werking. Voor hen kan het aanbieden van een groene omgeving leiden tot nieuwe vormen van maatschappelijk draagvlak. Ook kunnen zij nieuwe arrangementen, en daarmee verdienmodellen, ont wikkelen voor bijvoorbeeld hartpatiënten, diabetesgroepen en mensen met een Artist impression van De groene Behandelkamer. burnout of andere psychische klachten. Op dit moment wordt gezocht naar partijen uit de zorgsector die meerwaarde zien in behandelingen in de vrije natuur of behandelingen met uitzicht op groen. eer informatie: M Marleen van den Ham, 06-29578849, [email protected]. Nieuwsbrief Januari 2014 Runner Up Award voor Green Deal Tijdelijke Natuur Tijdens de InnovatieEstafette 2013 is de Green Deal Tijdelijke Natuur uitgeroepen tot één van de drie winnaars van de Runner Up Award. De jury geeft aan dat de Deal Tijdelijke Natuur hoog scoort als het gaat om vernieuwing en samenwer king. De deelnemende partijen steken hun nek uit en nemen risico’s. Ook de rijksoverheid speelt volgens de jury in deze deal de juiste rol. De kern van Tijdelijke Natuur is het stimuleren van natuurontwikkeling op gronden die wachten op hun uiteindelijke bestemming. Veel grondeigenaren met ontwikkelplannen proberen de vestiging van beschermde plant- en diersoorten op hun toekomstige bouwterreinen te voorkomen om potentiële conflicten met de Flora- en faunawet te voorkomen. Doordat terreineigenaren met Tijdelijke Natuur de zekerheid krijgen dat ze beschermde soorten probleemloos mogen verwijderen op het moment dat de schop de grond in moet, kunnen ze stoppen met hun “natuurwerende” beheer. De Green Deal Tijdelijke Natuur is een unieke samenwerking tussen private partijen en de rijksoverheid. Private grondeigenaren steken hun nek uit door grond voor de ontwikkeling van Tijdelijke Natuur beschikbaar te stellen Natuur organisaties durven het aan Tijdelijke Natuur te ondersteunen, ondanks het feit dat dit geen vanzelfsprekende boodschap is voor organisaties die het behoud van natuur als primaire doelstelling hebben. Ook de samenwerking van natuurorgani saties met commerciële partijen getuigt van lef. De samenwerking tussen Roelofs Planontwikkeling in Steenwijk en Landschap Overijssel is daarvan een mooi voorbeeld. Andere partijen die partici peren in de Green Deal zijn Havenbedrijf Amsterdam, Groningen Seaports, de Vlinderstichting, de 12Landschappen, Cascade – vereniging zand- en grind producenten en het Ministerie van EZ. InnovatieNetwerk heeft samen met andere partijen het Winnaars Runner Up Award. concept Tijdelijke Natuur (http://tinyurl.com/cpkve28) Meer informatie: ontwikkeld en is initiatiefnemer van de Nico Beun, 06-48131099, Green Deal Tijdelijke Natuur. [email protected]. Symposium ‘De Innovatiesprong’ De zeven functies van het innovatiesysteem (naar Hekkert e.a., 2012). De Nederlandse tuinbouw kent prachtige voorbeelden van bedrijven die ook in crisistijden succesvol zijn met een markt gerichte aanpak. Maar het overgrote deel van de sector leunt (te) zwaar op proces innovatie. Met als gevolg dat er te weinig marktgerichte initiatieven zijn, en nogal wat bedrijven matige perspectief hebben door slechte bedrijfsrendementen. Dit negatieve tij is te keren met aanpassing van het innovatiesysteem. Die aanpassingen bestaan uit een samenspel van ondernemers activiteiten, markt, instituties/organisaties, wet- en regelgeving en financiering. SIGN organiseert op woensdag 26 maart (15.30 uur) het symposium ‘De Innovatie sprong’. Doel is de transitie naar een marktgericht innovatielandschap in de tuinbouw te versnellen. Het symposium is bedoeld voor alle actoren die een rol spelen bij innovatie in de tuinbouw, zowel binnen als buiten de sector, en beoogt de diverse initiatieven van deze actoren te verbinden. Tijdens het symposium nemen we afscheid van drie bestuursleden van SIGN: Tiny Aerts, Tom de Bruijn en Bernard Oosterom. U kunt zich opgeven via www.innovatieglastuinbouw.nl. eer informatie: M Dewi Hartkamp, 06-53131944, [email protected]. Nieuwsbrief Januari 2014 Alliantie met Film over zoetwater in het STIRR verlengd Groene Hart Op 22 november 2013 verlengden Ger Vos, directeur InnovatieNetwerk en John Jorritsma, voorzitter Raad van Toezicht STIRR, de strategische samenwerking tussen beide organisaties door een overeenkomst te tekenen. In de nieuwe samenwerking ligt de nadruk op de inventarisatie en uitvoering van de strategische innovatieopgaven zoals die naar voren komen uit de Gastvrijheids visie, die de recreatiesector onlangs aan minister Kamp heeft aangeboden. Met strategische innovaties worden trajecten bedoeld die tot concrete, maar wel ingrijpende innovaties leiden, ook wel Game Changers genoemd. eer informatie: M Hans Hillebrand, 06-31932884, [email protected]. Colofon InnovatieNetwerk Croeselaan 15 (Rijksverzamelgebouw) Postbus 19197, 3501 DD Utrecht Tel. 070-3785653 Wilt u niet meer op de verzendlijst staan? Stuur een e-mail naar [email protected]. Zoet tegen zout. Waar moeten we in Nederland zoet water hebben, waar kunnen we zout water het land laten binnenkomen? Een structurele inlaat voor zoet water oostelijk van Gouda biedt volgens InnovatieNetwerk ecologisch en economisch de beste oplossing voor de waterproblematiek in het Groene Hart en daarbuiten. Zo’n oostelijke inlaat voor komt verzilting, maakt verdieping van de haven van Rotterdam makkelijker en geeft mogelijkheden voor vrijere overgan gen tussen zout en zoet water in de Zuidwestelijke Delta. Om deze materie voor een breder publiek toegankelijk te maken, heeft Innovatie Netwerk een korte film laten maken met als titel “Zoet tegen zout. Natuurlijke waterstromen in het Groene Hart”. U kunt de film hier bekijken: http://tinyurl.com/m4swj6t. Mocht u Waterpeil in Bodegraven. daarna nog meer over dit onderwerp willen lezen: http://tinyurl.com/ln8ltas. eer informatie: M Hans Hillebrand, 06-31932884, [email protected]. Markt voor Mest gaat internationaal De transformatie van mest als afvalstof naar grondstof voor de biobased economy heeft een sterk internationaal karakter. Zo bevinden de afzetmarkten voor producten uit mest zich deels buiten Nederland, komt de noodzakelijke technologie niet alleen uit ons land en bepaalt Brussel in belangrijke mate de regelgeving rond mest en afvalstoffen. Om deze transformatie tot een succes te maken is het daarom belangrijk een interna tionaal programma op te zetten, met als werktitel North Sea Manure Initiative. Op de internationale conferentie ManuResource (5 en 6 december 2013, Brugge) kregen de hoofdlijnen van dit programma brede ondersteuning. De deelnemers aan de conferentie reikten ons ook ideeën aan, waarmee we het programma inhoudelijk nog kunnen versterken. Komend half jaar zullen we het programma verder uitwerken, gebruikmakend van deze ideeën. Daarna zullen we het voor financiering bij de EU indienen. Partners bij het North Sea Manure Initiative zijn onder andere VCM, Inagro en Ugent uit Vlaanderen, en BOM en SRE uit Nederland. eer informatie: M Jan de Wilt, 06-48131103, [email protected].
© Copyright 2024 ExpyDoc
