ANTIDOPING

ANTIDOPING
Elitesporters en ADAMS
3 maart 2014
Inhoudsopgave
Doping en dopingpraktijken
Elitesporters: wie?
Elitesporters: plichten?
Biologisch paspoort
Toestemming wegens Therapeutische
Noodzaak (TTN)
Dopingcontrole:
waarom,wanneer,wie,hoe?
2
Wat is doping?
Dopingpraktijken
Aanwezigheid van verboden stof in lichaam
Gebruik verboden stof of methode
Weigeren, niet opdagen, ontwijken dopingcontrole
Niet of onvolledig meedelen verblijfsgegevens als elitesporter
(3 inbreuken op 18 maand)
Plegen van bedrog, of poging daartoe, bij dopingcontrole
Bezit verboden stoffen of methoden
Verhandelen of poging tot verhandelen
Toedienen of poging tot toedienen
Aanmoedigen van, helpen bij, vergemakkelijken van, mogelijk
maken van, aanzetten tot, verbergen van, of om het even welke
medeplichtigheid ikv een overtreding van de antidopingregels
3
Wat is doping?
Verboden stoffen en methoden
Stoffen/methoden die altijd verboden zijn
–
–
–
–
–
–
–
–
Anabolica
Hormonen
Bèta-2-agonisten
Hormoonantagonisten
Diuretica en andere maskerende middelen
Verbetering zuurstoftransport
Chemische en fysieke manipulatie
Genetische doping
Stoffen enkel verboden binnen wedstrijdverband
– Stimulantia
– Narcotica
- Cannabinoïden
- Glucocorticosteroïden
Stoffen enkel verboden bij bepaalde sporten
– Alcohol
- Bètablokkers
4
Wat is doping? Gevolgen
dopingpraktijken
onmiddellijke voorlopige schorsing bij
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Anabolen
Hormonen
Agentia die myostatinefunctie veranderen
Sommige stimulantia
Bloeddoping, infusen,
Fraude of poging tot fraude
Kunstmatige verhoging opname, transport, afgifte zuurstof
Genetische doping
Weigering (nieuw)
Bezit (nieuw)
5
Wat is doping? Gevolgen
dopingpraktijk
Disciplinair / sport-tuchtrechtelijk dossier:
Schorsing: in alle sportdisciplines (georganiseerd
verband: wedstrijden, trainingen, fitness…)
Geldboete
Strafrechtelijk dossier:
Inbreuken tegen hormonen -en drugswetgeving
Geldboetes, gevangenisstraf,…
Organisatoren moeten geschorste sporters weigeren!
6
Wat is doping? Gevolgen
dopingpraktijk: Begeleiders
Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die
sporters met raad of daad bijstaat, of ondersteunt bij
de deelneming aan of de voorbereiding op
sportactiviteiten
Sportactiviteit = elke voorbereiding op of initiatief tot
sportbeoefening met recreatieve, competitieve of
demonstratieve doeleinden in georganiseerd verband
Begeleider = Trainers, coaches, sportmonitoren, artsen,
paramedici, fitnessbegeleiders, sport- en fitnessclubs…
Dopingpraktijken begeleider:
Plegen van bedrog, Bezit, Verhandelen, Toedienen
Aanmoedigen, helpen, vergemakkelijken, mogelijk maken van,
verbergen, eender welke medeplichtigheid
7
Elitesporters
Sportvereniging erkend door IOC
Lijst van sportdisciplines (Olympisch)
Hoogste sportieve categorie
Eén van de volgende criteria:
– 1. Doelgroep Internationale Federatie (iRTP)
– 2. Sport als voornaamste bezoldigde activiteit (bv.
topsportcontract Bloso-Defensie, prof voetbal, wielrennen…)
– 3.Selectie of deelname OS, PS, EK, WK, of voorbije 12
maanden
– 4. ploegsport in een competitie waarvan het grootste deel
bestaat uit sporters als vermeld in punt 1, 2 of 3.
Nationale ploegen op hoogste niveau (geen U23,…)
8
Elitesporter CAT A
Biatlon
Langeafstandslopen (+ 3000 meter)
Skiën (langlaufen)
Skiën (Noordse Combinatie)
Wielersport (baan, BMX, MTB, weg)
Duatlon
Veldrijden
Triatlon
9
Elitesporter CAT B
Atletiek (alles behalve +3000 m)
Badminton
Beachvolley
Bobslee
Boksen
Gewichtheffen
Gymnastiek (artistiek)
Judo
Kano (slalom en sprint)
Moderne vijfkamp
Rodelen
10
Elitesporter CAT B
Roeien
Schaatsen (kunst-, shorttrack en snel-)
Schermen
Skeleton
Skiën (alpine, freestyle en snowboarden)
Taekwondo
Tafeltennis
Tennis
Zwemmen
Worstelen
Zeilen
11
Elitesporter CAT C
Basketbal
Hockey
Voetbal
Volleybal
Waterpolo
Handbal
IJshockey
12
Elitesporter CAT D
Boogschieten
Gymnastiek (ritmisch en trampoline)
Paardrijden (dressuur, eventing en jumping)
Schieten
Watersport (duiken en synchroon zwemmen)
Curling
Skiën (schansspringen)
13
Verplichtingen Elitesporters
3 gevolgen elitesporter versus ‘breedtesporter’:
Whereabouts /
verblijfsgegevens indienen
Toestemming wegens
Elitesporter
Breedtesporter
Ja, verplichtingen afhankelijk
Nee
van de sportdiscipline
Proactief/vooraf!
Therapeutische Noodzaak
Behandeling Dopingpraktijk
Kan ook nog retro-actief
aangevraagd worden
Vlaams Dopingtribunaal of
Disciplinaire Commissie in
disciplinair orgaan van
eerste aanleg
nationale federatie
Disciplinaire Raad in beroep
(Wielerbond) in eerste aanleg,
(Vlaamse overheid)
Internationaal Sporttribunaal
TAS in beroep
14
Verblijfsgegevens CAT A
Alle trainingen
Alle wedstrijden
Alle dagen overnachtingsplaats
(= plaats waar men zich te slapen legt)
Alle dagen 1 uur tijdslot tussen 6 en 23
uur op zelf gekozen plaats
15
Verblijfsgegevens CAT B
Alle trainingen
Alle wedstrijden
Verblijfplaats (overnachtingsplaats) op
dagen dat er geen training of wedstrijd
is
16
Verblijfsgegevens CAT C
Ploegverantwoordelijke
– Alle ploegactiviteiten: trainingen,
wedstrijden, stages,…
– Geactualiseerde spelerslijst met
vermelding van identificatie en
contactgegevens en de gewoonlijke
verblijfplaats van zichzelf en alle spelers
17
Verblijfsgegevens CAT C
Ploegverantwoordelijke
– De persoon die door de sportvereniging of door de
betrokken elitesporters is belast met het
doorgeven van de verblijfsgegevens van zijn ploeg
Sporter blijft verantwoordelijk voor zijn
individuele gegevens en kan dus naar
andere categorie van elitesporters
worden geplaatst.
18
Verblijfsgegevens CAT C
Lijst A-kern spelers (allemaal) doorgeven en alle
wijzigingen daaraan
Alle trainingen (ook fitness bv) en wedstrijden
opgeven
Als niets aangegeven veronderstellen we dat alle
elitesporters op training aanwezig zijn
Als bepaalde elitesporter om eender welke reden niet
aan groepsactiviteit kan deelnemen, moet dit in
ploegwhereabouts weergegeven zijn.
19
ADAMS CAT C
20
Verblijfsgegevens CAT D
Geen verplichtingen voor NADO
Vlaanderen
Checken mogelijks verplichtingen IF
21
Wat bij niet naleven?
cat. A: gemiste test of aangifteverzuim
– 3 in periode van 18 maand => disciplinair
dossier
cat. B en C: niet-nakoming
– 2 keer binnen 12 maand => cat. A voor zes
maand (mogelijk te verlengen bij
aangifteverzuim of gemiste test)
22
Disciplinair dossier
Elitesporter
– via tuchtreglement sportvereniging
– al dan niet beroep in België (federatie
beslist)
– beroep via TAS
23
Biologisch paspoort
Steeds in samenspraak en na
overeenkomst met IF
Momenteel bloedafnames voor BP bij:
– Wielrenners
– Triatleten
– Duatleten
– Lange afstandslopers
24
Biologisch paspoort
Hematocriet
Hemoglobine
Aantal rode bloedcellen
Aantal en percentage reticulocyten
Gemiddeld volume RBC
Gemiddelde hemoglobinemassa per RBC
Hemoglobine gedeeld door hematocriet
25
Biologisch paspoort
Doelgerichte dopingcontroles
Vaststellen dopingpraktijk
– Software in ADAMS
– Atypisch = 99,9 of hoger
– APME
– Experten
26
Biologisch paspoort (normaal)
27
Biologisch paspoort (atypisch)
28
29
Verboden lijst
Criteria: (mogelijk) prestatiebevorderend,
(mogelijk) schadelijk voor de gezondheid, in
strijd met de ‘Spirit of Sport’.
Jaarlijkse lijst van verboden stoffen en
methoden
30
Lijst van geneesmiddelen
Hoe weet ik of een
geneesmiddel een
verboden stof bevat?
www.dopinglijn.be
Indien verboden stof?
=> TTN aanvragen
31
TTN
Toestemming wegens Therapeutische
Noodzaak
TUE / Therapeutic Use Exemption
AUT / Autorisation d‘Usage à des fins
Thérapeutiques
Wat?
Indien verboden stof nodig om medische
redenen => TTN-commissie moet
toestemming geven (briefje eigen arts telt al
lang niet meer)
32
TTN
Doktersattest volstaat niet meer!
Elitesporters: verplicht proactief (mogen stof
maar nemen nadat ze toestemming kregen)
Retroactieve aanvraag en toestemming
mogelijk voor niet-elitesporters (indien genoteerd
op dopingcontroleformulier)
Minderjarige niet-elitesporters: attest arts telt
wel
33
TTN
Hoe aanvragen? Formulier samen met arts
invullen. Nodige medische info bijvoegen en
opsturen naar TTN-commissie:
Aanvraag TTN
Beoordeling door TTN Commissie (3 artsen)
Beslissing: Toestemming
Beslissing: Weigering
Heroverweging aanvragen
Beoordeling TTN Commissie (3 andere artsen)
Beslissing: toestemming of weigering
Aanvraagprocedure en formulier:
www.dopinglijn.be
34
TTN
Toestemmingscriteria:
Geen ander redelijk therapeutisch alternatief
Gezondheid sporter geschaad als verboden stof
niet toegediend
Prestatievermogen mag niet meer toenemen
dan door genezing alleen
Noodzaak is niet het gevolg van vorig misbruik
Sporter mag nog geen weigering gekregen
hebben van andere commissie
35
36
Dopingcontrole
Waarom?
– Eerlijk, fairplay, gelijke middelen, gezondheid
Wanneer?
– Vroeger alleen na wedstrijd
– Nu op elk ogenblik (tussen 6 en 23 uur, vnl
elitesporters, maar ook fitness)
Wie controleert?
– NADO Vlaanderen, sportfederatie, WADA
– Steeds onder verantwoordelijkheid erkend
controlearts
37
Dopingcontrole
Wie wordt gecontroleerd?
– Iedereen die aan sport doet kan gecontroleerd
worden (ook recreatieve sporter)
– Sommige sporters meer dan andere
• Verleden sportdiscipline of sporter
• Dopinggevoeligheid sportdiscipline
• Belang sportdiscipline in Vlaanderen
– Buiten competitie vnl elitesporters
38
Dopingcontrole
Hoe?
– Binnen wedstrijdverband
• Aangekondigd (niet-elitesporters)
• Onaangekondigd (elitesporters)
– Buiten wedstrijdverband
Oproeping verschilt, controle is dezelfde
39
Dopingcontrole
Dopingcontroles bij elitesporters
gebeuren met chaperonnering
Sporter moet onder permanent visueel
toezicht zijn
Sporter moet onmiddellijk naar
dopingcontrolestation tenzij 1 van
geldige redenen tot uitstel (max. 1 uur)
40
Rechten van sporter bij
oproep voor onaangekondigde
dopingcontrole
Mag zich laten vergezellen door meerderjarige
begeleider
ID-bewijs of tolk gaan halen
Persverplichtingen
Overwinningsceremonie
Nodige medische hulp verkrijgen
Cooling down
Andere wedstrijd deelnemen
» STEEDS ONDER VISUEEL TOEZICHT
41
Dopingcontrole individuele
sporter
1 chaperon per sporter bij individuele
sporten
Controlearts kan douchen onder
toezicht toestaan
42
Dopingcontrole wielrennen
Idem als bij individuele sporten behalve
dat ten laatste binnen de 15 minuten na
aankomst van de eerste renner een
aanplakbiljet met de namen of nummers
of behaalde plaats van de opgeroepen
renners aan aankomst en dopinglokaal
wordt opgehangen
43
Dopingcontrole ploegsporten
1 chaperon per 3 spelers van zelfde
team bij ploegsporten
Ploegafgevaardigde helpt bij oproep
Onmiddellijk van terrein naar wachtzaal,
waar ze onder toezicht blijven
Controlearts kan douchen onder
toezicht toestaan
44
Dopingcontrole ploegsporten
Controlearts zal aanwezigheden nagaan
Als speler niet aanwezig (en niet aangegeven
in whereabouts) => niet-nakoming
2 niet-nakomingen in 12 maand => speler zal
individuele whereabouts moeten invullen
Idem in geval hele ploeg niet aanwezig is
45
Rechten en plichten sporter
Controlearts of chaperon moet zich kunnen
legitimeren
Bij onaangekondigde controle: constant
onder visueel toezicht van iemand van het
controleteam blijven!
Bij aangekondigde controles is dit niet het geval
Sporter heeft steeds recht opmerkingen op
het dopingcontroleformulier te noteren
Gebruik geneesmiddelen en supplementen
van de laatste 7 dagen laten noteren
46
47
Verplichtingen sportorganisatie
Beleid medisch verantwoord / gezond
sporten en anti-doping (preventie, statutaire
of contractuele bepalingen…)
Naleving van sancties en toezien dat
geschorste sporters niet deelnemen aan
sportactiviteiten
Meldingsplicht wedstrijden (min.14 dagen
op voorhand doorgeven)
Lijst Elitesporters
48
Verplichtingen sportorganisatie
Dopingcontrole:
– Totale medewerking
– Lijst contact-/identificatiegegevens van alle deelnemers
– Alle deelnemers verplichten geldig ID-bewijs te kunnen
voorleggen
– Lokaal voor dopingcontrole voorzien
• Exclusief voor controle
• WC (in lokaal of ruimte ernaast)
• Tafel en stoelen
• Gesloten flessen niet-alcoholische drank
• Wachtruimte
49
www.iksportslim.be
50
www.gezondsporten.be
51
Afdeling Sport en Jeugd
NADO Vlaanderen
Arenbergstraat 9 – 1000 Brussel
www.dopinglijn.be – [email protected]