veiligheidsregio nhn begroting 2015 0909-64 raad

Gemeente Langedijk
Raadsvergadering
: 9 september 2014
Agendanummer
: 10
Portefeuillehouder
: drs. J.F.N. Cornelisse
Afdeling
: Veiligheid, Vergunningen en Handhaving
Opsteller
: E. (Eveline) Plomp/ K. (Kenny) Trouerbach
Voorstel aan de raad
Onderwerp
:
Begroting 2015 veiligheidsregio NHN
(64)
Programma
:
Veiligheid
Gevraagde beslissing
:
De volgende zienswijze vast te stellen:
niet in te stemmen met de begroting 2015 van de veiligheidsregio Noord-Holland en als zienswijze
vast te stellen:
a. een wijziging in het ambitieniveau aan te brengen die leidt tot een besparing van € 4,5 miljoen op
de begroting 2015 (aanvullend op het eigen voorstel van € 3,3 miljoen);
b. evenredig aan de bezuinigingen op de taken een besparingsopdracht doorvoeren van
€1,5 miljoen op de overhead;
c. geen bezuiniging doorvoeren op het primaire proces;
d. OOV als verdeelsleutel te hanteren.
Aanleiding/vraagstelling:
De regionalisering van de brandweer in Noord-Holland Noord is een direct gevolg van de wettelijk
verplichte regionalisering van de brandweer. Het is voor Noord-Holland Noord de doelstelling deze
regionalisering zo goed mogelijk te verbinden met de andere initiatieven die zijn ontplooid ten aanzien
van de brandweer. Het regionaliseren van de brandweer is geen doel op zich, maar moet bijdragen
aan een voortdurende en toekomstbestendige kwaliteitsverbetering van de brandweerzorg in NHN.
Het ‘slimmer organiseren’ van de brandweer is één van de 4 sporen van het beleidsprogramma
brandweer NHN 2.0 (de andere drie sporen zijn ‘minder brand’, ‘betrouwbaar en betaalbaar op tijd’ en
‘vrijwilligheid en leiderschap’, samen ook wel de ‘modernisering van de brandweer’ genoemd).
Ter voorbereiding op de regionalisering is een concept begroting 2015 opgesteld. Deze begroting is
de financiële vertaling van het programma van de veiligheidsregio NHN en wordt inzichtelijk gemaakt
welke consequenties dit heeft voor de bijdrage voor de gemeente Langedijk.
Mogelijke oplossingen/alternatieven:
Niet van toepassing
Financiële aspecten:
Bij aanvang van het project is er voor gekozen een begroting voor de brandweer zero-based op te
bouwen en de kosten van de veiligheidsregio NHN (inclusief de overige programmaonderdelen) om te
slaan over de deelnemende gemeenten. In de nu voorliggende concept begroting 2015 is uitgegaan
van de volgende gegevens:
Volume regionale begroting:
 Begroting veiligheidsregio
 -/- door DB voorgestelde bezuiniging
 -/- baten derden
 Bijdrage gemeenten collectief (incl. btw en overhead)
€ 64.631.000
€ 3.300.000 -/€ 20.078.000 -/€ 41.253.000
Op 8 mei 2014 is een bijeenkomst gehouden met de bestuurders, wethouders en controllers waarin
de veiligheidsregio NHN de begroting 2015 heeft toegelicht en waarbij een discussie is gevoerd over
de vervolgstappen. Ook kwam nadrukkelijk naar voren dat de hoogte van de overhead nog onder de
loep genomen moest worden en welke verdeelsleutel zou bijdragen tot een evenwichtige verdeling
van de kosten.
De volgende sleutels zijn relevant:
0. Huidige verdeelsleutel
A. Voorstel bij aanvang project
B. Verdeelsleutel
C. Alternatief
inwoners
OOV*
50% inw.-50% OOV*
OOV* (ingroeimodel)
(*) De verdeling OOV betreft de geschoonde deelsleutel brandweer en rampenbestrijding van het
gemeentefonds.
Herverdeeleffecten
Bij toepassing van de verdeelsleutels OOV en inwoners ontstaan grote herverdeeleffecten tussen
gemeenten onderling. Vanuit een solidariteitsoverweging heeft het DB daarom voorgesteld te werken
met een gemengde sleutel (50% inwoners en 50% OOV). Dit dempt de herverdeeleffecten. Vanuit de
bestuursvergadering van 9 mei is een verzoek gekomen om daarnaast een ingroeimodel naar de
OOV sleutel te ontwerpen.
Deze is opgenomen volgens onderstaand model:
2015
100% verdeling o.b.v. huidige verhouding kostenniveau
2016
75% huidige verhouding & 25% OOV
2017
50% huidige verhouding & 50% OOV
2018
25% huidige verhouding & 75% OOV
2019
100% OOV
Effecten begroting Langedijk
Om de bijdrage aan de veiligheidsregio NHN te vergelijken met het kostenniveau voor regionalisering,
is voor alle gemeenten een gemeentelijk referentiepunt vastgesteld. Het betreft de omvang van de
huidige kosten (gemeentelijke kosten en huidige bijdrage veiligheidsregio NHN) voor het takenpakket
dat wordt overgedragen aan de veiligheidsregio NHN, gecorrigeerd voor het netto effect dat optreedt
als gevolg van het nieuwe BTW regime (BTW op brandweertaken is met ingang van 2014 niet langer
compensabel).
-2-
Voor de gemeente Langedijk is het referentiepunt:
 Totaal kosten brandweerzorg (functie 120) primair proces
 kosten toerekening gemeentelijke overhead
 netto autonoom effect btw (nog niet in begroting verwerkt)
 Omvang referentiepunt (huidige kostenniveau)
€ 994.000
€ 112.000
€
37.000
€ 1.143.000
Het huidige kostenniveau van de bijdrage aan de veiligheidsregio NHN plus de brandweertaken die
overgedragen worden is € 1.143.000,--. Afhankelijk van de verdeelsleutel en excl. het nog niet in de
meerjarenbegroting verwerkte BTW effect van € 37.000,-- is de budgettaire impact voor Langedijk als
volgt:
2015
2016
2017
2018
2019
Huidige meerjarenbegroting
Brandweer Gemeente Langedijk
(exclusief BTW/ inclusief
toegerekende overhead)
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
0.
Inwoners (inclusief BTW)
€ 1.732.000
€ 1.732.000
€ 1.732.000
€ 1.732.000
€ 1.732.000
Effect Inwoners (excl.
desintegratiekosten)
Effect Inwoners (incl.
desintegratiekosten)
€ -626.000
€ -626.000
€ -626.000
€ -626.000
€ -626.000
€ -738.000
€ -738.000
€ -738.000
€ -738.000
€ -738.000
OOV (inclusief BTW)
€ 1.280.000
€ 1.280.000
€ 1.280.000
€ 1.280.000
€ 1.280.000
Effect OOV (excl.
desintegratiekosten)
Effect OOV (incl.
desintegratiekosten)
€ -174.000
€ -174.000
€ -174.000
€ -174.000
€ -174.000
€ -286.000
€ -286.000
€ -286.000
€ -286.000
€ -286.000
“Solidariteit” (inclusief BTW)
Effect “Solidariteit” (excl.
desintegratiekosten)
Effect “Solidariteit“ (incl.
desintegratiekosten)
€ 1.506.000
€ 1.506.000
€ 1.506.000
€ 1.506.000
€ 1.506.000
€ -400.000
€ -400.000
€ -400.000
€ -400.000
€ -400.000
€ -512.000
€ -512.000
€ -512.000
€ -512.000
€ -512.000
OOV-ingroei (inclusief BTW)
€ 1.271.000
€ 1.273.000
€ 1.276.000
€ 1.278.000
€ 1.280.000
Effect OOV ingroei (excl.
desintegratiekosten)
Effect OOV ingroei (excl.
desintegratiekosten)
€ -165.000
€ -167.000
€ -170.000
€ -172.000
€ -174.000
€ -277.000
€ -279.000
€ -282.000
€ -284.000
€ -286.000
A.
B.
C.


De nu voorliggende begroting betekent op dit moment een structurele kostenstijging van
maximaal € 738.000,-- (incl. desintegratiekosten) op basis van de huidige verdeelsleutel
(inwoneraantal).
Indien het AB geen keuze kan maken tussen de voorgestelde nieuwe verdeelsleutels, zal de
verdeling plaatsvinden op basis van inwoners (huidige verdeelsleutel). Dit zal voor de gemeente
Langedijk aanzienlijk nadeliger zijn dan de bij verdeling volgens de overige verdeelsleutels.
-3-
Argumenten zienswijze
Naar aanleiding van de financiële gevolgen van de nu voorliggende concept begroting, wordt
geadviseerd om de veiligheidsregio NHN een aanvullende wijziging in het ambitieniveau uit te werken
dat zal leiden tot een besparing van 4,5 miljoen. Deze taakstelling is aanvullend op de voorgestelde
3,3 miljoen euro aan bezuinigingen. Uit de presentatie die op 8 mei is gehouden blijkt dat er
vergaande mogelijkheden zijn om deze besparing te behalen. De veiligheidsregio NHN heeft dit
middels een schietschijf (geel en oranje gedeelte) zelf aangereikt. De wijzigingen zullen zich vooral
richten op:






Fase III Oranje 2013: samenvoegen en afbouwen posten;
Beperken onderzoeks-analyse- en expertisefuncties;
Minder jeugdbrandweer, lager budget lokale activiteiten, combi-blusvoertuig voor natuurgebied;
Lagere ambitie kwaliteit, communicatie, informatie en accountschap;
Geoefendheid van 90% naar 80%;
Lagere ambitie beleidsontwikkeling, planvorming en paraatheid.
Er wordt hiermee geen bezuiniging doorgevoerd op het primaire proces en daardoor kan de
kwaliteit van de brandweerzorg geborgd blijven.
Daarnaast kan evenredig aan de besparing op taken, ook de overhead worden verminderd. Uitgaande
van dezelfde verhouding komt dit op een bedrag van 1,5 miljoen aan overhead. Met deze besparing
wordt de totale gemeentelijke bijdrage van €41,2 miljoen teruggebracht naar een bedrag van € 35,2
miljoen inclusief overhead
In de voorliggende concept begroting is het dekkingsplan en ambitieniveau volledig vertaald. De extra
kosten hiervoor zijn o.a. de aanschaf van duinvoertuigen, de uitbreiding van de jeugdbrandweer en de
tweede kazerne in Heerhugowaard om de dekkingsgraad te verbeteren. Dit zijn zaken die momenteel
nog niet zijn uitgevoerd.
Omdat de organisatie van de veiligheidsregio NHN nog in opbouw is en de eerste jaren zich vooral
zullen richten op het neerzetten van een stabiele en evenwichtige organisatie kan overwogen worden
of het realiseren van het gestelde dekkingsplan en ambitieniveau de eerste jaren wel reëel is. Dit zou
betekenen dat de eerste jaren minder zal worden gerealiseerd, waardoor de kosten lager kunnen zijn
dan de nu opgenomen budgetten.
Alternatieven van andere gemeenten
Ook vanuit de andere gemeenten worden initiatieven genomen om op de nu voorliggende begroting
een extra taakstelling neer te leggen. De gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland hebben
een voorstel ingediend om een aanvullende efficiencytaakstelling op te leggen van 4,1 miljoen. Dit is
een lager bedrag dan hetgeen Langedijk wil voorstellen aan besparing.
Juridische aspecten
Conform de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) en de gemeenschappelijke regeling veiligheidsregio moet de
veiligheidsregio NHN voor 15 november 2014 een begroting hebben ingediend die met een
meerderheid is aangenomen.
 Momenteel worden de kosten van de regio omgeslagen naar rato van de inwonertallen. Dat is
vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Om dat te wijzigen moet actief een keuze voor een
andere verdeelsleutel worden gemaakt. Die keuze moet gemaakt worden door tenminste 2/3 van
de gemeenten en die gemeenten moeten samen tenminste 2/3 deel van het regionale inwonertal
vertegenwoordigen. Als dat niet wordt gehaald, blijft de huidige verdeelsleutel van kracht. Als het
wel wordt gehaald zal er na besluitvorming de gemeenschappelijke regeling worden gewijzigd.
Financiële gevolgen bij doorvoeren zienswijze
Met het doorvoeren van de wijziging op het ambitieniveau en dus de besparing van € 4,5 miljoen en
evenredig hieraan een besparing op de overhead te realiseren van 1,5 miljoen komt de totale
gemeentelijke bijdrage op een bedrag uit van € 35,2 miljoen.
-4-
Met dit voorstel zal het verloop van de bijdrage er voor onze gemeente als volgt uitzien:
2015
2016
2017
2018
2019
Huidige meerjarenbegroting
Brandweer Gemeente Langedijk
(exclusief BTW/ inclusief
toegerekende overhead)
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
€ 1.106.000
0.
Inwoners (inclusief BTW)
€ 1.476.000
€ 1.476.000
€ 1.476.000
€ 1.476.000
€ 1.476.000
Effect Inwoners (excl.
desintegratiekosten)
Effect Inwoners (incl.
desintegratiekosten)
€ -370.000
€ -370.000
€ -370.000
€ -370.000
€ -370.000
€ -482.000
€ -482.000
€ -482.000
€ -482.000
€ -482.000
OOV (inclusief BTW)
€ 1.091.000
€ 1.091.000
€ 1.091.000
€ 1.091.000
€ 1.091.000
Effect OOV (excl.
desintegratiekosten)
Effect OOV (incl.
desintegratiekosten)
€
€
€
€
€
€ -97.000
€ -97.000
€ -97.000
€ -97.000
€ -97.000
“Solidariteit” (inclusief BTW)
€ 1.284.000
€ 1.284.000
€ 1.284.000
€ 1.284.000
€ 1.284.000
€ -178.000
€ -178.000
€ -178.000
€ -178.000
€ -178.000
€ -290.000
€ -290.000
€ -290.000
€ -290.000
€ -290.000
OOV-ingroei (inclusief BTW)
€ 1.083.000
€ 1.085.000
€ 1.087.000
€ 1.089.000
€ 1.091.000
Effect OOV ingroei (excl.
desintegratiekosten)
Effect OOV ingroei (excl.
desintegratiekosten)
€
€
21.000
€
19.000
€
€
€ -91.000
€
-93.000
€ -95.000
A.
B.
Effect “Solidariteit” (excl.
desintegratiekosten)
Effect “Solidariteit” (incl.
desintegratiekosten)
C.
15.000
23.000
€ -89.000
15.000
15.000
15.000
17.000
15.000
15.000
€ -97.000
Uit de tabel blijkt dat de verdeelsleutel OOV en het ingroeimodel-OOV budgettair gezien de enige
modellen zijn waarbij Langedijk met uitzondering van de desintegratiekosten geen tekort heeft.
Personele aspecten
De overgang naar de veiligheidsregio NHN heeft als gevolg dat gemeenten worden geconfronteerd
met desintegratiekosten. Dit betreft de achterblijvende overhead, waar onder de toerekening van
huisvesting, ICT, P&O en financiën. De veiligheidsregio NHN heeft hierbij als uitgangpunt genomen
dat deze kosten in 3 jaar door de gemeenten worden afgebouwd.
Samenwerking met externe partijen
Dit voorstel is in samenspraak met een aantal gemeenten opgesteld. Hierbij zijn de gemeente
Heerhugowaard, Hollands Kroon, Schagen, en Langedijk met elkaar opgetrokken om met een uniform
advies de diverse colleges te informeren.
Risico's
Frictie en desintegratie
Bij samenwerking is het van groot belang inzicht te hebben in frictie- en desintegratiekosten.
Frictiekosten kunnen worden veroorzaakt door boventalligheid (het niet of niet volledig kunnen
plaatsen van alle medewerkers) of verschillen in verworven rechten, plusregelingen etc. Afspraken
daarover zijn vastgelegd in het sociaal statuut. Frictiekosten kunnen ook door overheveling van
materiaal worden veroorzaakt waarbij de inbreng ander kan zijn dan de boekwaarde.
Voor Langedijk geldt dat al het brandweerpersoneel van het primaire proces overgaat en daardoor
geen sprake is van boventalligheid. Frictiekosten die na overdracht van al het personeel binnen de VR
ontstaan komen voor rekening van de deelnemers op basis van de te kiezen verdeelsleutel.
-5-
De veiligheidsregio NHN verwacht overigens deze frictiekosten op te kunnen vangen binnen de
totaalbegroting door onderuitputting en temporisering (uitstellen investeringen) in de eerste jaren.
Over frictiekosten in de vorm van excessieve verschillen in verworven rechten en plusregelingen dient
in een later stadium nog een beslissing te worden genomen. Het is niet zeker in welke mate deze door
het collectief worden gedragen dan wel alsnog op individuele basis worden afgerekend.
Voor Langedijk geldt overigens dat het materiaal is overgedragen tegen een waarde die significant
afwijk van de boekwaarde.
Desintegratiekosten zijn de kosten die achterblijven bij de gemeente nadat de taken zijn
overgedragen; dit wordt ook wel ‘doorlopende overhead’ genoemd. Er is sprake van
desintegratieschade in de vorm van achterblijvende overheadkosten ter grootte van € 112.000
(structureel). Doelstelling is om deze desintegratiekosten in een periode van 3 jaar terug te verdienen.
Dit maakt onderdeel uit van de bezuinigingsopdracht van 6 miljoen.
Overleg/inspraak/zienswijzen:
De gemeenteraad van Langedijk heeft de begroting 2015 van de veiligheidsregio NHN beoordeeld
aan toetsingscriteria van gemeenschappelijke regelingen.
Rapportage/verantwoording/evaluatie:
Op grond van artikel 25 van de gemeenschappelijke regeling legt het dagelijks bestuur van de
veiligheidsregio NHN elk begrotingsjaar een ontwerpbegroting inclusief meerjarenraming voor. Dit jaar
is de behandeling van de begroting 2015 geagendeerd voor de vergadering van het algemeen bestuur
van 3 oktober 2014. Aan de gemeenteraad van Langedijk wordt gevraagd een zienswijze te geven.
Bijlagen die onderdeel uitmaken van het besluit:
Niet van toepassing
Stukken die voor de raad ter inzage liggen:





Begroting 2015 incl. begeleidende brief;
Brief van de gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland;
Brief van de gemeente Medemblik;
Brief van de gemeenten Hollands Kroon, Schagen, Heerhugowaard, Koggenland en Langedijk;
Memo van de burgemeester n.a.v. Algemeen Bestuur vergadering van 4 juli 2014.
Zuid-Scharwoude, 29 juli 2014
Burgemeester en wethouders van Langedijk,
E. (Erik) Annaert
gemeentesecretaris/directeur
drs. J.F.N. (Hans) Cornelisse
burgemeester
-6-
Gemeente Langedijk
De raad van de gemeente Langedijk;
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 29 juli 2014, nummer 64;
gelet op artikel 25 van de gemeenschappelijke regeling van de veiligheidsregio Noord-Holland Noord;
besluit:
Niet in te stemmen met de begroting 2015 van de veiligheidsregio Noord-Holland en als zienswijze
vast te stellen:
a. een wijziging in het ambitieniveau aan te brengen die leidt tot een besparing van € 4,5 miljoen op
de begroting 2015 (aanvullend op het eigen voorstel van € 3,3 miljoen);
b. evenredig aan de bezuinigingen op de taken een besparingsopdracht doorvoeren van
€ 1,5 miljoen op de overhead;
c. geen bezuiniging doorvoeren op het primaire proces;
d. OOV als verdeelsleutel te hanteren.
Aldus vastgesteld door de raad van de
gemeente Langedijk in zijn openbare
vergadering van 9 september 2014.
De voorzitter,
drs. J.F.N. Cornelisse
De griffier,
J. van den Bogaerde

Download Report