ALLES OP HET SPEL ZETTEN!

ALLES OP HET SPEL ZETTEN!
SPEL EN SPELONTWIKKELING BIJ KLEUTERS
DINSDAG 1 APRIL 2014
UITNODIGING VORMINGSDAG
PEDAGOGISCHE BEGELEIDERS BASISONDERWIJS
LECTOREN KLEUTERONDERWIJS
contactpersoon
[email protected]
[email protected]
telefoonnr.
02 507 08 23
02 507 08 20
ons kenmerk
VVKBaO
Brussel
25-02-2014
Geachte
Wij nodigen u graag uit op de vormingsdag die plaatsvindt op dinsdag 1 april 2014 in het Interdiocesaan
Centrum, Guimardstraat 1, 1040 Brussel.
Het thema van de studiedag is spel en spelontwikkeling bij kleuters en onze opdracht als pedagogisch
begeleider of lector hierbij.
We verwelkomen u vanaf 9u30 aan de receptie. Het einde is voorzien om 15u45.
Het programma en de inschrijvingsmodaliteiten vindt u als bijlage.
We hopen u alvast op de vormingsdag te kunnen ontmoeten.
Hoogachtend
Machteld Verhelst
Pedagogisch coördinator
Ellen Bauwens en Soraya Fret
Pedagogisch begeleiders kleuteronderwijs
1
ALLES OP HET SPEL ZETTEN!
SPEL EN SPELONTWIKKELING BIJ KLEUTERS
DINSDAG 1 APRIL 2014
Programma
09u30
10u00
10u30
12u30
13u40
15u45
Onthaal
Verwelkoming door Ellen Bauwens en Soraya Fret
Werkwinkel 1
Middagpauze met broodjes
Werkwinkel 2
Einde
Praktische info
Wanneer?
Prijs?
Locatie?
Dinsdag 1 april 2014 van 9u30 tot 15u45
€ 25
We bieden je een syllabus, drank en een broodjeslunch aan.
Interdiocesaan Centrum, Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Wegbeschrijving?
Met de trein:
Het Interdiocesaan Centrum is eenvoudig te bereiken met de trein. Je stapt af in Brussel-Centraal. Van
daaruit kan je te voet naar de Guimardstraat (ongeveer 15 minuten) of met de metro.
In het Centraal station volg je de pijlen naar de Ravensteingalerij. Je wandelt doorheen de galerij. Je steekt
de Ravensteinstraat over en neemt de trappen tot de Koningsstraat. Je wandelt rechtdoor het park in. Uit het
park neem je rechtdoor de Lambermontstraat. Vervolgens steek je de drukke Regentlaan over en sla je links
af. De eerste straat rechts is de Guimardstraat.
Je kan ook de metro nemen (richting Stokkel of Herrmann-Debroux) en afstappen na twee haltes aan KunstWet.
Parkeergelegenheid:
Er is betalend parkeren in de omgeving van het Interdiocesaan Centrum.
Hoe inschrijven?
Gelieve vóór 17 maart 2014 via e-mail aan [email protected] mee te delen of u al dan niet aanwezig zal
zijn en € 25,00 over te schrijven op rekeningnummer BE66 4350 3049 3143 van het VSKO, Guimardstraat 1,
1040 Brussel met vermelding: ‘Dag van het kleuteronderwijs 1 april 2014 + BaO 12100408 + naam en
voornaam + bisdom of hogeschool’
Geef haar ook door naar welke 3 werkwinkels je voorkeur gaat. De lijst met werkwinkels vind je vanaf p. 3.
Keuze 1
Keuze 2
Keuze 3
Werkwinkel 1
Werkwinkel 2
Werkwinkel 3
Werkwinkel 4
Werkwinkel 5
Werkwinkel 6
Werkwinkel 7
Werkwinkel 8
2
AANBOD WERKWINKELS
WW 1: Spelmomenten plannen en observeren in ikKlik
Veronique De Kock (Pedagogisch begeleider voor de Broeders van Liefde) en Tiny De Bock
(Vertegenwoordiger en opleider voor uitgeverij Plantyn)
In deze werkwinkel bieden we een kijk op het online computerprogramma ikKlik. Binnen IkKlik kan de
kleuteronderwijzer haar spelmomenten plannen en hierover reflecteren.
Elk BC biedt kansen tot spelen. De meeste spelmomenten komen aan bod binnen de hoeken. IkKlik bouwt
samen met de kleuteronderwijzer hoekenfiches op. Je ontdekt hoe hoekenfiches en/of activiteitenfiches een
plaats krijgen binnen een BC. Je leert hoe je deze fiches kan verrijken en hoe je de spelmomenten kan
inplannen binnen het weekschema.
Plannen kan ook inhouden dat de kleuteronderwijzer voor zichzelf momenten van actief meespelen of
observeren inbouwt.
Veronique De Kock en Tiny De Bock leggen afwisselend de koppeling tussen de visie rond hoekenfiches en
hoe je deze hoekenfiches een plaats kan geven binnen ikKlik.
WW 2: Coöperatief leren en spelen in de kleuterschool? Het kan!
Nadine Coppens (Pedagogisch begeleider bisdom Gent)
Aan de hand van zelfgemaakte spellen en een kijkwijzer ontdekken we welke sleutelbegrippen van
coöperatief leren aan bod kunnen komen bij kleuters. We focussen vooral op het verwerven van
vaardigheden in aanloop van coöperatief leren.
Wat zijn mogelijkheden, moeilijkheden en valkuilen? Welke effecten zien kleuteronderwijzer bij het werken
met coöperatieven spelen?
We maken kennis met een online werkdocument van en voor kleuteronderwijzer.
WW 3: Rondje rekenspel
Marleen Duerloo (Pedagogisch begeleider wiskunde VVKBaO)
Kinderen houden van spelletjes. Een spel spelen is een sociale activiteit. Kinderen leren samen spelen,
samen werken en overleggen. Omdat het in rekenspellen zowel om geluk als tactiek gaat, is het niet altijd de
slimste die wint. Het competitie-element is beperkt, maar daagt kinderen wel uit en motiveert. Bovendien
duren de spelletjes niet lang. Verloren? Dan nog snel een rondje spelen.
We spelen een aantal spellen waarin kennis, vaardigheden en inzichten op het gebied van getalbegrip aan
de orde komen. De spellen kunnen zelfstandig gespeeld worden of samen met de kleuteronderwijzer. Ze zijn
geschikt voor interactief, klassikaal gebruik, ze beantwoorden aan de ontwikkelings- en leerplandoelen en ze
weerspiegelen (na verloop van tijd) de leerlijn van wiskundige initiatie in de kleuterklas. Maar er gelden nog
een aantal andere criteria waaraan het spelletje en de leerkracht moeten voldoen willen kinderen er in vijf
minuten optimaal van kunnen leren. Je komt te weten welke criteria dat zijn. Zin in een rondje rekenspel?
WW 4: Bewegen en spelen, een must voor ieder kind!
Lieve Van Lancker (Pedagogisch begeleider bewegingsopvoeding VVKBaO) en Bob De Clercq (lector
KHLeuven)
‘Een speelse geest helpt kinderen om te leren leren, om dol te worden op leren’ (Carl Honoré)
De lessen bewegingsopvoeding of andere bewegingsmomenten bieden uitgelezen kansen om kinderen met
spel te laten kennismaken en ze te ‘leren’ spelen. Maar hoe pak je dat het beste aan? Hoe kan je de spelen
stapsgewijs opbouwen van een 'basisspel' naar een uiteindelijk eindspel, aangepast aan de leeftijd van de
kleuters? Is het spel het doel of het middel?
We vertrekken vanuit een spelanalyse: Welke elementen zijn belangrijk om het spel te begrijpen en te
kunnen spelen?
In deze werkwinkel proberen we dat samen met jullie te ontdekken.
3
WW 5: God, laten we er maar (g)een spel van maken!
Ludo Guelinckx (Pedagogisch begeleider godsdienst VVKBaO) en An De Clerk (nascholer godsdienst VVKBaO)
Het aanbod binnen de godsdienstige ontwikkeling beperkt zich vaak tot twee ervaringssituaties: het
ontwikkelingsondersteunend leren en het ontmoeten.
In deze werkwinkel willen we concrete voorbeelden aanreiken waarin we ook het ‘zelfstandig spelen’
volwaardig betrekken in dit ontwikkelingsdomein. We gaan ook op zoek hoe deze ervaringssituatie:
 De godsdiensthoek toegankelijker kan maken voor onze kleuters en kan ondersteunen in de
aansluiting bij hun leefwereld en het aangeboden BC.
 Symbolen, rituelen en spelactiviteiten kan aanreiken om onze hoeken ‘levensbeschouwelijk’ te
verrijken (= hoekenverrijking).
WW 6: Spelenderwijs door het ontwikkelingsplan
An Van Rompaey en Ime Dehon (Pedagogisch begeleiders 2KP bisdom Antwerpen)
Elke kleuter ontwikkelt zich op een specifieke manier. Spel is essentieel voor de optimale ontwikkeling van
het jonge kind.
Het ontwikkelingsplan biedt kapstokken voor (toekomstige) kleuteronderwijzers die ontwikkelingsgericht met
kinderen aan de slag willen. Binnen dit referentiekader gaan we in de workshop op zoek naar de
mogelijkheden van spelontwikkeling en welke invloed dit heeft op de klaspraktijk.
Via interactieve werkvormen brengen we in beeld wat leerkrachten nodig hebben om kleuters spelenderwijs
te stimuleren in hun brede ontwikkeling. Welke rol spelen we hierin als begeleider/lector…
WW 7: Dramatisch spel
Gerda De Backer (Pedagogisch begeleider 2KP bisdom Gent)
Dramatisch spel komt binnen muzo soms minder aan bod. In deze werkwinkel wordt het in volle glorie
benaderd. We zoomen in op dramatisch spel vanuit het leerplan.
Via vele praktische voorbeelden wordt het deelleerplan zichtbaar en krijg je inspiratie om dramatisch spel in
de kleuterklas een plaats te geven. Wat zijn de aspecten binnen drama? Hoe kan je dramatisch spel
beschouwen en creëren? Een filmpje, een boek, inspiratie voor een BC, de huishoek… krijg je zin om er in
te springen?
WW 8: Juf, speel je mee?
Ellen Bauwens en Soraya Fret (Pedagogisch begeleiders kleuteronderwijs VVKBaO)
Spelen is voor jonge kinderen fundamenteel. Al spelend ontdekken de kleuters de wereld. Een rijk spel
prikkelt alle ontwikkelingsdomeinen: ze exploreren, ze leren probleemoplossend denken, oefenen
motorische vaardigheden en gaan in interactie met elkaar en de kleuteronderwijzer.
De wijze waarop de kleuteronderwijzer participeert in het spel kan stimulerend zijn voor de ontwikkeling van
de kleuters. In deze werkwinkel staan we stil bij de soorten spel en de mogelijke begeleidersrollen hierin.
Hoe kan je als leerkracht zorgen dat er iets te beleven valt en dat kleuters actief ervaringen kunnen opdoen?
Meespelen is de boodschap!
4