Architectuuragenda

foto: Ossip van Duivenbode
september - oktober / 2014
rotterdam objectief
net opgeleverd
Opening Markthal
opinie
Kubuswoningen, kabouterwoningen
en koudebruggen, het structuralisme
als reactie op het modernisme
Erasmus University College
www.architectuurinrotterdam.nl
D . B . LOGEM ANN, N. LANS DO RP, J. PO O T 1915-1923
R E NOVAT IE: DESIGNED B Y ERIC K VAN EG ERAAT 2012-2014
N I E UW E MA R K T 1 A
De gemeentebibliotheek aan de Nieuwemarkt was een
van de weinige gebouwen in het centrum die het bombardement overleefden. Het gebouw verloor in 1983
zijn functie door de nieuwbouw van Van den Broek en
Bakema iets verderop. Na een korte periode als architectuurmuseum en tentoonstellingsruimte was het
van 1989 tot 2012 in gebruik als Nationaal Onderwijsmuseum. Aan die periode herinnert het levensgrote schoolrapport van Bob den Uyl op de
zijgevel. Sinds kort is hier nu het prestigieuze Erasmus University College gehuisvest. Het
gebouw is grondig gerestaureerd en aangepast aan de nieuwe onderwijsfunctie
Zowel het gemeentebestuur als de Erasmusuniversiteit wilden graag zo’n University College in het centrum. Met een
internationale topopleiding zet Rotterdam
zich als onderwijsstad op de kaart, wordt
de universiteit zichtbaar in het centrum en
bovendien kunnen de circa 750 studenten
voor levendigheid in de stad zorgen. De
gemeente stelde het gebouw beschikbaar
en het schoolmuseum kon naar Dordrecht
verkassen. Het is de bedoeling dat de studenten, die nu nog in het Student Hotel aan
de Oostzeedijk wonen, mettertijd naar een
nieuw complex in het centrum verhuizen.
Het gebouw van gemeentearchitect Logemann is in oude luister teruggebracht waarbij vooral in het interieur de originele elementen prachtig tot hun recht komen. Wat
een rijkdom aan marmeren trappen en wanden, cassetteplafonds, gietijzeren lampen,
radiatorkasten en glas-in-loodramen. Ook
de fraaie commissiekamer naast de hoofdingang is er nog. In de kelder werd tussen
het oud ijzer de oorspronkelijke koperen
trapleuning teruggevonden en deze is na te
zijn uitgedeukt en opgeknapt weer terugge-
plaatst. Mogelijk wordt zelfs het oorspronkelijke, tijdens het bombardement gesneuvelde torentje gereconstrueerd. Door die
vondsten van originele details, maar vooral
door een te ambitieuze planning en faillissementen van onderaannemers, liep het
project bijna een jaar uit.
Duidelijk herkenbaar nieuw is het centrale
atrium met glazen dak en glazen lift. Verder
zijn hier de lage verdiepingen van het oude
boekenmagazijn weggehaald en vervangen
door met de rest van het gebouw corresponderende vloeren. De oude indeling is
nog herkenbaar in de glasgevel aan de Pannekoekstraat en in het interieur -heel subtiel- door led-glaslijnen op de gevel en de
kolommen. Het moet een genoegen zijn hier
les te krijgen in colloquiumruimtes, collegezalen of in het studielandschap. Eigenlijk
is het vooral een restauratieproject, waarin
de hand van architect Erick van Egeraat
nauwelijks herkenbaar is. Daarvoor moet je
naar de bovenste verdieping, waar de kantoren zijn, maar die is helaas niet toegankelijk voor publiek en studenten. PG
foto’s: Ossip van Duivenbode
Erasmus
University
College
net opgeleverd
opinie
Kubuswoningen, kabouterwoningen
en koudebruggen, het structuralisme
als reactie op het modernisme
Zowel een afsluiting als een begin. Dit
statement maken de architecten Aldo
van Eyck en Jaap Bakema bij de voorbereiding van het tiende Congrès d’ Architecture Moderne (kortweg: CIAM)
in de tweede helft van de vijftiger jaren
van de vorige eeuw. De CIAM-bijeenkomsten staan sinds de start in 1928 in
het teken van de modernistische sociale woningbouw en stedenbouw.
De CIAM-scheiding van wonen, werken,
recreatie en verkeer voldoet niet langer,
vinden de twee CIAM-leden (die met enkele collega’s verder gaan onder de naam
TEAM X). Nederland dreigt onbewoonbaar
te worden en de architect en stedenbouwer
werken hier gek genoeg gewoon aan mee.
Zo ontstaat het beroemde “Verhaal van
een andere gedachte” waarin individu en
gemeenschap een centrale rol vervullen. In
het tijdschrift FORUM wordt deze gedachte
in enkele afleveringen door de redactie (bestaande uit architecten Dick Apon, Jaap
Bakema, Gert Boon, Joop Hardy, Herman
Hertzberger en Jurriaan Schrofer) over het
voetlicht gebracht.
Pompenburg/Hofdijk, foto: Rob ´t Hart
Bekend is de afbeelding naar aanleiding
van één van Hertzbergers bouwprojecten
op een FORUM-omslag. Door met luciferdoosjes te schuiven blijken opeens ook andere woontypologieën mogelijk: niet alleen
gestapeld, maar ook onderling verschoven
en met meer complexe stapelingen. In de
praktijk blijken terrassen en balkons van
verschoven woningen beschutting te krijgen van hun buurwoningen en in het interieur zorgen kleinere eenheden voor geborgenheid.
Stapelen en samenvoegen
De op gang gebrachte stroming in de Nederlandse architectuur krijgt bekendheid
onder de naam Structuralisme: het stapelen en samenvoegen van gelijksoortige
maar variabele elementen met meerdere
gebruiksmogelijkheden. Voorbeelden van
deze architectuur in Rotterdam zijn het
complex Kubuswoningen bij Blaak en Oude
Haven van Piet Blom (1984), het Kabouterdorp aan de Hofdijk van Jan Verhoeven
(1983) en de woningen aan de Leuvehaven
van Apon e.a. (1980), een vroeg voorbeeld
van transformatie van een oud havengebied naar een woonlocatie.
>>
foto: Ossip van Duivenbode
rotterdam objectief
Opening Markthal
De Markthal Rotterdam – een ontwerp van architect Winy Maas (MVRDV ) - wordt
1 oktober officieel geopend. In navolging van steden als Stockholm, Barcelona en
Valencia is de Markthal de eerste indoor voedselmarkt van Nederland. Ontwikkelaar Provast
liet een spectaculaire boog van 228 appartementen bouwen dat een markt van 96 kramen
overspant. De binnenkant van de hal is voorzien van een indrukwekkend 11.000 m2 kunstwerk: `De Hoorn van Plenty’. Kunstenaar Arno Coenen maakte hiervoor larger-than-life 3d
tekeningen van verse producten die worden verkocht in de Markthal.
>>
Herman Hertzberger (1932), de enige nog
levende architect uit de FORUM-redactie,
maakt in 1966 een ontwerp voor een antimonumentaal raadhuis voor Valkenswaard
“waar publiek en ambtenaren wederkerig
bij elkaar op bezoek komen”. Het ontwerp
is gefaseerd uit te voeren en oneindig uit te
breiden. Valkenswaard durft het experiment
uiteindelijk niet aan. Flexibiliteit is één
van de uitgangspunten bij de bouw van het
kantoor van verzekeraar Centraal Beheer
evenals de groei en samenhang en het bouwen vanuit ontmoeting. In de woningbouw
beperkt de architect zich veelal tot het ontwerp van de structuur van de woning. Met
‘inbouwpakketten’ kunnen gebruikers de
inrichting aan eigen smaak en behoeften
aanpassen.
De noodzaak tot energiezuinig bouwen legt
in de tachtiger jaren van de vorige eeuw al
beperkingen op aan de wens van structuralistische architecten om de constructie
in de gevels zichtbaar te houden. Een massieve betonkolom vormt een ‘koudebrug’
waardoor deze in latere ontwerpen weer
binnen de gevel wordt geplaatst. Ondanks
de aan de gebruiker geboden vrijheid bij de
inrichting van structuralistische gebouwen
ontkomen ook deze na verloop van veertig
jaar niet aan leegstand zoals het kantoor
van Centraal Beheer (Apeldoorn) en het
Ministerie van SZW (Den Haag). Dit lijkt
onbegrijpelijk. Is het Structuralisme soms
uitgewerkt? Worden de kwaliteiten niet
meer herkend? Oordeel zèlf, door een bezoek te brengen aan één van de acht ‘Diagoonwoningen’ die Herman Hertzberger in
1971 in Delft-Zuid bouwde volgens de uitgangspunten van het Structuralisme.
Paul Lappia publiceert in het architectuurtijdschrift FORUM en
is secretaris van de stichting Aldo en Hannie van Eyck.
Van 20 september tot en met 11 januari staat in het Nieuwe
Instituut de dubbeltentoonstelling Structuralisme, met visies
en werk van architect Hertzberger en installaties door het
Jaap Bakema Study Centre naar de thema’s onderwijs,
idealen, bouwen en de stad (zie tentoonstellingen). Naast
lezingen en debatten zijn er rondleidingen door een Diagoonwoning in Delft (zie www.hetnieuweinstituut.nl).
agenda
Elke za & zo t/m DE ROTTERDAM TOURS
28 sept Elke zaterdag en zondag in sept kun je onder begeleiding van een gids een
De Rotterdam Tours rondleiding maken door De Rotterdam van architect Rem Koolhaas. De gids
vertelt je alles over de bouw, de architectuur en het gebruik van De Rotterdam.
i www.derotterdamtours.nl – De Rotterdam, Wilhelminakade 135, Rotterdam – 14.00-15.00 uur – reserveren
noodzakelijk
za 6, 20 & 27 sept RONDLEIDING VAN NELLEFABRIEK Chabot Museum Rondleiding door het UNESCO monument de Van Nellefabriek ter gelegenheid van de tentoonstelling Jan Kamman - Fotograaf van het modernisme (zie
tentoonstellingen). Na afloop is op eigen gelegenheid de tentoonstelling in
het Chabot te bezoeken.
i www.chabotmuseum.nl - Chabot Museum, Museumpark 11, Rotterdam – 13.00 & 14.30 uur – € 29,50 /
R’pas & Museumkaart € 25,00 / t/m 12 jr gratis (incl. boek Jan Kamman - Fotograaf van het modernisme) –
reserveren verplicht
zo 7 sept ZO WIL IK WONEN: VERBOUWD PAKHUIS AIR Rondleiding door het tot woning verbouwde pakhuis van Suzanne Loen en
Jan-Mark Vorstenbosch. Gebouwd in 1947 als archiefpand voor Unilever heeft
het daarna diverse functies gehad, nu is het gestript van verlaagde plafonds
en tussenwandjes en naar eigen ontwerp verbouwd met voornamelijk hergebruikte materialen.
i www.airfoundation.nl – Restaurant Gare du Nord, Anthoniestraat 2, Rotterdam – 14.00 en 15.00 uur –
reserveren verplicht
wo 10 sept MONUMENTENLEZING
AIR In de Monumentenlezing staat het verhaal van Rotterdam-Zuid als ‘aankomststad’ centraal. In Verhalenhuis Belvédère spreekt hoogleraar stadsgeschiedenis Paul van de Laar over migratie in Rotterdam. Architect en stedenbouwkundige Endry van Velzen geeft zijn blik op de vernieuwing van de
woonwijken van Rotterdam-Zuid.
i www.airfoundation.nl – Kaap Belvedère, Rechthuislaan 1, Rotterdam – 20.00 uur / inloop 19.30 uur –
reserveren verplicht
wo 10 sept STADSCAFÉ #2
Van Schagen Architecten Tweemaandelijkse talkshow over ontwerp en stedelijke vernieuwing.
Stimuleringsfonds i www.hetgelegebouw.com – Het Gele Gebouw, Zomerhofstraat 76-90, Rotterdam – 16.30-18.00 uur –
Creatieve Industrie toegang vrij
za 13 & zo 14 sept ROTTERDAMSE OPEN MONUMENTENDAG
St. Open Monumentendag Naar het thema ‘Op reis’ zijn diverse monumenten opengesteld voor publiek;
Rotterdam van het Unesco monument de Van Nellefabriek tot De Hef. Vele zijn te
bereiken met de speciale Historische Trams, Bussen, Klassieke Watertaxi’s
en een Veerpont. Ook zijn een veertigtal ‘klassiekers’ opengesteld en worden
er lezingen, expo’s, muziek- en filmvoorstellingen en jeugdactiviteiten georganiseerd.
i www.openmonumentendagrotterdam.nl – diverse locaties, Rotterdam – 10.00-17.00 uur – toegang vrij /
OMD-vervoerskaart €7,50 (t/m 12 jr € 1,00)
za 13 & zo 14 sept 24 UUR PARFUM DE BOEMBOEM Parfum de BoemBoem Zinnenprikkelende tours tijdens het festival 24 uur cultuur. Gidsen brengen je
op de markante plekken van de stad, zoals de installatie Happy Industry van
Atelier van Lieshout in het Museumpark en de Fruitvis in het Merwe-Vierhavengebied.
i www.parfumdeboemboem.nl – Start: ingang Museumpark (naast Museum Boijmans Van Beuningen),
Rotterdam – za 17.00/20.00/23.00, zo 10.00/12.00/15.00 uur – € 7,00 (incl. fiets) – reserveren aanbevolen
foto: Ronald Tilleman
di 16 sept STEEN & PLANT
Het Nieuwe Instituut Lezing door tuin- en landschapsarchitectuurhistoricus Erik de Jong en landschapsarchitect Hank vanTilborg over hoe ‘steen en plant’ met elkaar verbonden zijn in een gebouw en het landschap, in de stad en het park en in de stadswoning en de tuin.
i www.hetnieuweinstituut.nl – Het Nieuwe Paviljoen, Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam – 20.00
uur – € 7,50 / student € 3,75
do 18 sept THE RURAL FRONTIER
Het Nieuwe Instituut Lezing in het kader van de tentoonstelling Sicco Mansholt - een goede Europeaan (zie tentoonstellingen). Kan het platteland, nu de stad steeds meer grip
op haar begint te krijgen, een voorland zijn voor stedelijke vernieuwingen?
i www.hetnieuweinstituut.nl – Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam – rondleiding 19.15 / lezing
20.00-22.00 uur – € 7,50 / student € 3,75 – Engelstalig – reserveren aanbevolen
do 18 sept INSPIRING CITIES, INSPIRING FILMS
Kriterion Maandelijkse filmavond over de stad, haar gebruikers en stedelijke ontwikkeAFFR ling. Zowel de korte film Detroit Lives als de documentaire After the Factory
Stipo gaan over het leven in de stad, niet het ex-leven van de industriële stad Detroit.
i www.hetgelegebouw.com / www.affr.nl – Kriterion, Zomerhofstraat 76-90, Rotterdam – 20.30 uur – € 5,00
do 18 sept WALK N TALK @ ZOHO Stipo Maandelijkse bijeenkomst waarbij een gebiedswandeling wordt gemaakt naar
drie plekken in het ZoHo (Zomerhofkwartier).
i www.hetgelegebouw.com – Gele Gebouw, Zomerhofstraat 76-90, Rotterdam – 17.00-18.45 uur – toegang vrij
aanmelden: [email protected]
elke do vanaf JAAP BAKEMA STUDY CENTRE:
25 sept LES SALONS STRUCTURALISTES
Het Nieuwe Instituut In de tentoonstelling Structuralisme (zie tentoonstellingen) zijn elke donderdagmiddag gesprekken met architecten, critici, onderzoekers, gebruikers en
opdrachtgevers. Ook het publiek kan deelnemen. Programma bij druk nog ntb.
i www.hetnieuweinstituut.nl – Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam – vanaf 15.00 uur
vr 26, za 27 ROUTE DU NORD
& zo 28 sept Gerenommeerde kunstenaars én aanstormend talent tonen hun werk op verschillende locaties in ZoHo waaronder BBVH Architecten en OMA. Daarnaast organisaren diverse kunstenaars, tentoonstellingsruimtes, architecten,
horeca en eetgelegenheden een eigen programma.
i www.routedunord.nl – Zomerhofstraat en omgeving, Rotterdam
wo 17 & ARCHITECT@WORK
do 18 sept Vijfde editie van de vakbeurs voor (interieur)architectuur en bouw, waar fa-
Beurzen brikanten en distributeurs de nieuwste producten en innovaties presenteren,
Adviesbureau BV van gevelsystemen tot software . Naast diverse organisaties en federaties
zijn er ook seminars en exposities naar het thema ‘Architectuur en beton’.
i www.architectatwork.eu – Ahoy Rotterdam, Ahoyweg 1, Rotterdam – 13.00-20.00 uur – € 30,00 of
gratis na voorregistratie via de website
LEZING
PRESENTATIE
DEBAT
SYMPOSIUM
CONGRES
BEURS
EXCURSIE
RONDLEIDING
F ILM
zo 21 sept OVERSTAG
Het Nieuwe Instituut Filmportret van Sicco Mansholt (zie tentoonstellingen) gemaakt door Mansholts goede vriend en filmmaker Louis van Gasteren en zijn vrouw Joke Meerman. Curator Marten Kuijpers gaat voorafgaand aan de film in gesprek met
Van Gasteren.
i www.hetnieuweinstituut.nl – Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam – 14.00-16.00 uur
za 4 okt GLUREN BIJ DE BUREN
Rotterdam Info De mooiste klushuizen, omRotterdam Archiguides gebouwde schooltjes, appartementen, industriële loodsen
en sky-high penthouses zijn
opengesteld voor publiek.
Breng een bezoek met begeleide tours, vele woningen zijn
ook zelfstandig te bezoeken.
Met optredens of activiteiten
in de Markthal, in het Oude
Noorden en op het Noordereiland. In De Rotterdam van
OMA/Rem Koolhaas is een
woonbeurs en wordt de dag
afgesloten met een nazit.
i www.rotterdam.info – start: Rotterdam
Info Coolsingel, Coolsingel 195-197, Rotterdam – 12.00-17.00 uur – toegang gratis
– aanmelden voor de tours aanbevolen
foto: Claire Droppert
ma 6 okt AIR STARTUP LATE NIGH
AIR Wat kan de 3d-printer voor Rotterdam als architectuurstad betekenen? Wat
is het toekomstperspectief voor de architect-ontwerper als het printen van je
homemade-designstoel of –huis werkelijkheid wordt? Kijk en praat mee over
de toekomst van digital manufacturing!
i www.airfoundation.nl – WORM, Boomgaardsstraat 71, Rotterdam – 20.00 uur
do 30 okt VOEDSEL VERBEELD
Het Nieuwe Instituut Lezing in het kader van de tentoonstelling Sicco Mansholt. Een goede Europeaan (zie tentoonstellingen). Mansholt legde in Nederland de basis voor een
van de meest innovatieve en productieve landbouwsectoren van de wereld. In
hoeverre komt ons beeld van de voedselindustrie overeen met de realiteit?
Met o.a. Henk Wildschut.
i www.hetnieuweinstituut.nl – Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam – rondleiding 19.15 / lezing
20.00-22.00 uur – € 7,50 / student € 3,75 – reserveren aanbevolen
vr 31 okt STADSMAKERSCONGRES 2014 - CONNECTIVITEIT AIR Meer en meer ondernemers, kunstenaars en burgerinitiatieven ‘maken de
Van der Leeuwkring stad’. Deze maatschappelijke spelers organiseren zichzelf en zoeken toeGemeente Rotterdam gang tot de overheden, corporaties en institutionele partijen. Samen met internationale denkers en doeners kijkt het congres naar Rotterdamse praktijken en nieuwe vormen van stadsproductie.
i www.airfoundation.nl – locatie bij druk nog ntb – vanaf 10.00 uur
Kijk voor actuele informatie op www.architectuurinrotterdam.nl
Naast informatie over Rotterdam, vind je hier foto’s en beschrijvingen van gebouwen,
architecten, thema’s en actualiteiten en een actuele architectuuragenda.
Colofon: Redactie: Ossip van Duivenbode, Paul Groenendijk, Pieter Kuster, Sascha Jenke, Patrick van der Klooster, Jan Duursma –
Eindredactie: Paul Dijkstra – Vormgeving:Trichis communicatie en ontwerp Druk: Quadraat Drukkerij – Oplage 5.000 – Uitgave: Rotterdam
Partners – Redactieadres: Coolsingel 195-197, Postbus 23514, 3001 KM Rotterdam.
De Architectuur Agenda Rotterdam wordt financieel mogelijk gemaakt door:
tentoonstellingen
T/M 21 SEPT NOBSON
Tentoonstelling van 23 gigantische potloodtekeningen van Paul Noble van zijn surrealistische stad
‘Nobson Newtown’. Museum Boijmans Van Beuningen, Museumpark 18-20, Rotterdam, di t/m zo 11-17 u, www.boijmans.nl
T/M 21 SEPT ZOMERDROMEN
Tekeningen, maquettes en foto’s uit het archief laten zien hoe we in de vorige eeuw onze
vrije tijd besteedden: buiten in de zon, in de stad, aan het water of in de natuur. Van ontwerpen voor zwembaden, zomerhuisjes en luxe vakantieparken tot reisschetsen en tekeningen
van al dat groeit en bloeit.
Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo 11-17 u, www.hetnieuweinstituut.nl
T/M 3 NOV JAN KAMMAN, JANNES LINDERS FOTOGRAFEN VAN HET MODERNISME
Expositie met werk van Jan Kamman, bekend als fotograaf van de Van Nellefabriek kort voor
en na de voltooiing, en zijn hedendaagse geestverwant Jannes Linders. Hij fotografeerde
onder meer het Museumpark en het Centraal Station rond hun oplevering.
Chabot Museum Rotterdam, Museumpark 11, Rotterdam, ma t/m vr 11-16.30, za 11-17, zo 12-17 u, www.chabotmuseum.nl
T/M 9 NOV SICCO MANSHOLT. EEN GOEDE EUROPEAAN
Sicco Mansholt was in het naoorlogse Nederland minister van Landbouw en daarna Landbouwcommissaris van de EEG. De installatie van Studio PolyLester toont Mansholts invloed
op de economische positie van boeren, op de eenwording van Europa en op de inrichting van
het Nederlands landschap.
Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo 11-17 u, www.hetnieuweinstituut.nl
13 SEPT T/M 7 DEC DESIGN ART - 15 JAAR VIVID
Vijftien toonaangevende ontwerpers en kunstenaars, van Studio Job, Atelier van Lieshout
tot Minale-Maeda, die de afgelopen vijftien jaren in VIVID exposeerden zijn bijeengebracht
in deze overzichtstentoonstelling.
Kunsthal Rotterdam, Museumpark, Westzeedijk 341, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo & fd 11-17 u, www.kunsthal.nl
15 OKT T/M 14 DEC PRIX DE ROME
De genomineerde jonge architecten voor de eindronde van de de Prix de Rome architectuur
2014 presenteren ontwerpen voor aan of op de Hoogstraat in Rotterdam.
Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo 11-7, www.hetnieuweinstituut.nl
20 SEPT T/M 11 JAN 2015 STRUCTURALISME
Dubbeltentoonstelling over het
Nederlandse
Structuralisme,
een architectuurstroming die
eind jaren 50, begin jaren 60 afstand nam van de grootschalige
en zakelijke architectuur en stedenbouw van de wederopbouwperiode.
De stroming belichtte meer poëtische en emotionele kanten
van de architectuur om zo tot
een volwaardig menswaardige
leefomgeving te komen. Een
deel vertelt het verhaal en de visie van architect Herman Hertzberger. In het andere deel toont
het Jaap Bakema Study Centre
een wisselende installatie met
thema’s als onderwijs, idealen,
bouwen en de stad (zie ook opifoto: Johan van der Keuken
nie en agenda).
Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo 11-17 u, www.hetnieuweinstituut.nl
PERMANENT WONEN OP HET WATER
Deze familie-expo (8+) laat je kennismaken met het typisch Nederlandse wonen op het water aan de hand van modellen en interieurs van verschillende woonschepen en waterwoningen. Maritiem Museum Rotterdam, Leuvehaven 1, Rotterdam, di t/m za 10-17, zo & fd 11-17 u, www.maritiemmuseum.nl

Download Report