23-09-14 Levenskwaliteit PDL • 70% van de levenskwaliteit –welbevinden ontstaat door een posi5ef contact en een guns5ge omgeving. • 30% door kennis en vaardigheden Passiviteiten van het Dagelijks Leven Landelijk Congres Pallia5eve Zorg voor mensen met Demen5e of een Verstandelijke Beperking Karin Valkenburg 22-‐09-‐2014 PDL Complex van maatregelen, handelingen en voorzieningen vastgelegd in een individueel handelingschema, dat bijdraagt aan een op5male begeleiding, verzorging en/of verpleging van die mensen bij wie zelfzorgtekorten niet zijn terug te dringen. 7 Onderdelen of PDL-‐factoren • Liggen • ZiQen • Gevoed worden • Gewassen worden • Gekleed worden • Verschoond worden • Verplaatst worden PDL Doel Op5male verzorging en begeleiding van de niet ac5eve cliënt, op een manier waarop het voor de cliënt zo preTg mogelijk is Het gebruik van PDL kan zorgen voor: • Preven5e van decubitus en contracturen • Bevorderen van ontspanning • Welzijn voor de cliënt Nevendoel Het verminderen van de fysieke belas5ng van de hulpverleners. PDL Wanneer toepassen Op het moment dat zelfzorgtekorten optreden in 1 of meerdere van de zeven genoemde onderdelen (bij toename van passiviteit). Voorwaarden • Juiste aTtude (bejegening) • Accepteren van passiviteit bij zorgvrager • BenuQen van de restac5viteit • Interdisciplinaire samenwerking • Uitvoering van zorg (indien mogelijk) door één persoon 1 23-09-14 PDL Haptonomie Aandachtspunten en aTtude • • • • • • • • • • • Haptonomie is de leer van de tast en het gevoel Gerichte aandacht en belangstelling Haptonomie, handzeTngen Func5onele opstelling van voorzieningen Bescherming van privacy Oogcontact maken Op dezelfde hoogte Snelle bewegingen vermijden Met je houding aangeven wat je van plan bent Spraak als rustgevend middel en NIET als communica5e Aantal lijfelijke handelingen beperken Met volle hand contact maken hapsis = tast, gevoel nomos = wet, regel Grondlegger: Frans Veldman Uitgangspunt: Je lichaam vertelt al5jd iets, te zien aan o.a. je spierspanning, houding en beweging. Deze gevoelsma5ge wisselwerking is van fundamentele betekenis voor alle vormen van contact en communica5e. à Ben je je bewust wat je lichamelijke boodschap is in je communica5e? à “Versta” je wat de cliënt met zijn lichaam duidelijk maakt? Haptonomie Tastzintuig • • • • Orgaan van de tast is de huid, ons grootste zintuig. Grens tussen binnen en buiten en biedt dus de mogelijkheid om te openen en te sluiten. Om je bewust te worden van wat je lichaam vertelt, is een evenwicht nodig tussen het denken en het voelen. Alleen dan kun je in contact komen en communiceren met jezelf, de ander en de wereld om je heen. Mogelijkheden van de tast 1. Het eigen lichaam à à Het voelen De gevoelens 2. Het verlengen ohewel doorvoelen à Voorwerpen à à à kleding, bril, sieraden stok, lepel, auto, skeelers De ander à à ingaan of niet op jou uitnodiging Samen bewegen in harmonie (b.v. s5jldansen, transfer) Persoonlijke territoria 3. Ruimte 1. Nabijheids-‐ of in5eme zone à Sec de ruimte à à grooQe, vorm, aankleding à vaste plaatsen à rugdekking à De ander à bekeken à contact 0 cm tot armlengte 2. Individuele – of persoonlijke zone à 0,5 meter tot 1,5 meter 3. Sociale – of ontmoe5ngszone à 1,5 meter tot 3,5 meter 4. Maatschappelijke zone à Vanaf 3,5 meter 2 23-09-14 De zeven PDL-factoren LIGGEN Problema5ek • Decubitus • Flexieneiging • Bestaande contracturen Maatregelen en voorzieningen • Ondersteuning bieden (input geven) • Wisselligging -‐ wentelsystemen • Traagschuim of AD-‐matrassen • Dynamische ligmiddelen toepassen • Korrelkussens • Verzwaarde dekens (inbakeren) De zeven PDL-factoren ZITTEN Problema5ek • Decubitus • Buigneiging • Belemmering van de ademhaling • Onderuitzakken en vallen Maatregelen en voorzieningen • Gelijke drukverdeling van schouders tot kniekuil • Vergroten van de neighoek (éénmalig/variabel) • Zijwaartse ondersteuning van bennen, bekken en romp (i.p.v. armleuningen) • Dynamische zitmiddelen op verrijdbaar onderstel De zeven PDL-factoren GEVOED WORDEN Problema5ek • Interne problemen • Lichaamshouding • Omgevingsfactoren • Houding en aTtude van zorgverlener • Wijze van aanbieden en eet-‐ en drinkgerei • Het slikproces • Soort voeding • Na de maal5jd Handelingen, maatregelen, voorzieningen • Observeren en voorkomende problemen mul5-‐disciplinair aanpakken De zeven PDL-factoren GEWASSEN WORDEN Problema5ek • Bestaande contracturen of voorkeurshoudingen • Pijn en koude • Afweerspanning bij paratonie, rigiditeit en spasme • Angst of onwil als ui5ng van psychische weerstand • Ligmiddelen • Fysieke belas5ng Handelingen, maatregelen en voorzieningen • Wassen op bed combineren met aankleden en verschonen door één persoon • Keypoints en handzeTngen links én rechts (instruc5e) • Douchestoelen, HL-‐baden, brancards, opblaasbare haarwasbak • Wassen zonder water De zeven PDL-factoren GEKLEED WORDEN Problema5ek • Bestaande contracturen of voorkeurshoudingen • Pijn • Afweerspanning bij paratonie, rigiditeit en spasme • Angst of onwil als ui5ng van psychische weerstand • Lig-‐ en zitmiddelen waarin kleding wordt gedragen Handelingen, maatregelen, voorzieningen • HandzeTngen • Kleedtechnieken door één zorgverlener (schoenlepeltechniek) • Kledingcoördinator • Func5onele kleding (evt. aanpassen) De zeven PDL-factoren VERSCHOOND WORDEN Problema5ek • Hulp bij toiletbezoek • Gereinigd worden na toiletbezoek • Gereinigd worden bij incon5nen5e • Vervangen van inco-‐materiaal • Vervangen van kleding Handelingen, maatregelen, voorzieningen • Bij betrouwbare stafunc5e opsta-‐beugel/-‐lih (2 zorgverleners) • Bij onvoldoende kracht met 5llih op bed (1 zorgverlener) • Heeh toiletgang nog meerwaarde? • Controle inco-‐materiaal • Gereguleerde uitscheiding 3 23-09-14 De zeven PDL-factoren VERPLAATST WORDEN Transferprincipes Transferprotocollen Ergocoach • Verplaatsen is niet 5llen! • Afspraak is afspraak! • De zwakste schakel (zorgvrager) is bepalend voor het beleid • Gekeken naar de fysieke belas5ng is de zorgverlener nog belangrijker dan de zorgvrager! INTERNETSITES • • • • • • • • www.s5ch5ngpdl.nl www.albeda.nl www.anderszorgen.nl (m.n. de link onderzoeksrapporten en innova5evoorbeelden zijn aan te bevelen) www.zorgvoorbeter.nl www.kiesbeter.nl www.ergocoaches.nl www.locomo5on.nu www.arbozw.nl 4
© Copyright 2024 ExpyDoc