Eén regionaal protocol Medicatieoverdracht. Van plan, proces, ICT

Eén regionaal protocol
Medicatieoverdracht. Van plan, proces,
ICT, business case en implementatie tot
de huidige
Anne
de Roos praktijk
Themaconferentie medicatieveiligheid ziekenhuizen
8 december 2014
Anne de Roos
8 december 2014
Vermijdbare schade bij patiënten verminderen!
verbindt – stimuleert - activeert
Anne de Roos
8 december 2014
Anne de Roos
8 december 2014
Anne de Roos
8 december 2014
2014 NVZ en NFU:
“Implementatie van dit thema blijkt
lastig en vraagt nog extra aandacht”
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is er nou zo lastig?
Ca 350 apotheekmedewerkers uit 73 ziekenhuizen:
Ca 90% doet opnamegesprekken
Ca 40% doet ontslaggesprekken
Anne de Roos
8 december 2014
Elke patiënt heeft een ander zorgnetwerk. Je
moet samenwerken met zorgverleners die je
niet kent of onbekend zijn. Iedere zorgverlener
gebruikt andere ICT.
Anne de Roos
8 december 2014
Samenwerken in een zorgketen:
1. Denken vanuit de patiënt
2. Denken vanuit de patiënt die naar de volgende
zorgverlener gaat
3. Samen willen, kunnen en blijven werken
1. De juiste partijen aan tafel
2. Heldere afspraken - implementeerbare afspraken
3. ICT – financiën - transparantie
Anne de Roos
8 december 2014
Sleutelvragen ketensamenwerking
Wat is de gedeelde
1
ambitie? Waar gaan
WE SAMEN voor?
De goede stappen, in de
goede volgorde, win-win, in
dialoog
5
Wat zijn de belangen van
elke partner? Welke
gemeenschappelijke 2
winstpunten hebben we?
Professionele borging 3
Mandaat, besluitvorming
Is er een constructieve
4
groep: Vertrouwen,
leiderschap, gelijkwaardig
Anne de Roos
8 december 2014
Regio Zorg & Zekerheid:
Eén regionaal protocol
Medicatieoverdracht. Van
plan, proces, ICT en
implementatieplan …….
Anne de Roos
8 december 2014
Regio Haarlemmermeer: van
visie, plan, proces, protocol,
ICT, business case en
implementatie tot in de huidige
praktijk
Anne de Roos
8 december 2014
Regio Zorg & Zekerheid
Aanleiding
1. Richtlijn overdracht van medicatiegegevens
geldt per 1/1/2011 voor hele keten: te
abstract
2. Afspraken nodig in de regio tussen
zorgverleners.
3. ZZ in voorjaar 2011 initiatief op basis van
verzoek (ziekenhuis)apothekers
4. Wil afspraken faciliteren en deze als basis
nemen voor contractering zorg.
Anne de Roos
8 december 2014
Kernregio van Zorg en Zekerheid
697.664 patienten, 218 zorginstellingen
Vijf ziekenhuizen:
Amstelland Ziekenhuis
Diaconessenhuis Leiden
LUMC
Rijnland Ziekenhuis
Spaarne Ziekenhuis
(Apotheekhoudende)
huisartsen
Openbare apothekers
Sleutelnet: regionale ICT
Zorg en Zekerheid
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Regio Zorg & Zekerheid
1
Ambitie
1.
Samen eenduidig, concrete en implementeerbare afspraken
opstellen rondom de overdracht van medicatiegegevens
2.
Gedragen en geïmplementeerd door (als eerste) apothekers,
huisartsen en ziekenhuisapothekers.
3.
De patiënt kent zijn verantwoordelijkheid en vraagt en draagt
actief het medicatieoverzicht bij zich.
4.
Regionale elektronische informatie-uitwisseling ondersteunt het
proces
5.
Partijen sluiten hiervoor een convenant
6.
Afspraken basis voor andere overdrachtsmomenten (trombose,
thuiszorg, verpleeghuis, psychiatrie).
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Regio Zorg & Zekerheid
1
Ambitie en uitgangspunten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
De veiligheid van de patiënt wordt verbeterd door de procesinrichting.
De patiënt staat centraal
De afspraken betreffen het proces van overdracht van de ene naar de
andere zorgverlener.
De wijze waarop een zorgverlener binnen de muren van zijn eigen
praktijk werkt en overdracht binnen afdelingen regelt, staat buiten
beschouwing.
Er worden minimale kwaliteitseisen gedefinieerd, aan het proces, de
snelheid van uitvoering, de over te dragen informatie en de kwaliteit
van de overgedragen informatie (geverifieerd of niet)
De afspraken zijn uitvoerbaar en implementeerbaar.
Er kan een fasering worden aangebracht in de implementatie, als
gevolg van het ontbreken van essentiële hulpmiddelen, zoals ICT.
Centraal oppakken: procedure en uitrol ‘toestemming regelen’ en
communicatie naar patiënt
Anne de Roos
8 december 2014
Wat zijn de belangen van elke
partner? Welke
gemeenschappelijke
2
winstpunten hebben we?
Regio Zorg & Zekerheid
Belangen
•
•
•
•
•
•
•
•
Veilige basis voor zorg
Een werkwijze
Een elektronische oplossing
Zeggenschap over en in eigen praktijk
Betaald worden voor inspanning
Verbetering samenwerking
Onderling vertrouwen
Spin-off op andere onderwerpen
Anne de Roos
8 december 2014
Professionele borging
Mandaat, besluitvorming
3
Regio Zorg & Zekerheid
Structuur
• Vertegenwoordigers namens de zorgverleners (met
draagvlak bij en communicatie naar achterban)
• Stuurgroep: ZZ, OA, ZAPO, Huisartsenkringen,
Sleutelnet, onafhankelijk voorzitter
• Werkgroep: regionale afspraken, communicatie en
coördinatie
• Achterbannen: implementeren
• ZZ: faciliteert, financiert ontwikkeling regionale
afspraken
• Convenant: RvB’s, voorzitters medische staf,
besturen apothekers en huisartsen
Anne de Roos
8 december 2014
Professionele borging
Mandaat, besluitvorming
3
Regio Zorg & Zekerheid
Afspraken voor:
1.
2.
3.
4.
thuis wonen in de eerste lijn
geplande opname in het ziekenhuis
spoedopname in het ziekenhuis
ontslag voor deze zorgpaden uit het
ziekenhuis naar huis
5. poliklinisch consult
Anne de Roos
8 december 2014
Is er een constructieve groep:
Vertrouwen, leiderschap,
4
gelijkwaardig
Regio Zorg & Zekerheid
13 Gouden regels
1. Elke patiënt die medicatie gebruikt (of diens vertegenwoordiger),
is verantwoordelijk voor zijn eigen medicatieoverzicht.
2. Een patiënt die bezwaar heeft tegen registreren en/of opvragen
van zijn medicatiegegevens door een zorgverlener draagt dit
bezwaar duidelijk bij zich/maakt dit zelf actief kenbaar aan zijn
zorgverleners.
3. Elke zorgverlener stimuleert en motiveert de patiënt om altijd
een medicatieoverzicht te hebben en bij zich te dragen.
4. Elke zorgverlener stimuleert de patiënt bij een doorverwijzing
naar specialist of voor opname in het ziekenhuis een actueel
medicatieoverzicht op te halen bij de apotheek waar hij
doorgaans komt.
5. ……
Anne de Roos
8 december 2014
De goede stappen, in de goede
volgorde, win-win, in dialoog 5
Regio Zorg & Zekerheid
Intentieverklaring:
LSP als medium
Anne de Roos
8 december 2014
De goede stappen, in de goede
volgorde, win-win, in dialoog 5
•
Regio Zorg & Zekerheid
Maart 2011: klankbordgroep farmacie en ziekenhuisapotheek geeft aan ‘ZZ faciliteer je een
regionaal protocol medicatieoverdracht?
• Juli 2011: start werkgroep en stuurgroep
• 31 maart 2012: concept protocol af, toetsingsronde aan achterbannen
• 18 juni 2012; bijeenkomst over wel of niet verder met het LSP. Resulteert in de opzet van
een programma onder regie van Sleutelnet om inzet van het LSP verder te bekijken.
• 16 oktober 2012: protocol in de laatste versie besproken en laatste wijzigingen aangegeven.
Deze vervolgens verwerkt en in de stuurgroep weer besproken.
• 1 december: protocol door stuurgroep leden voorgelegd aan hun achterbannen.
• 1 januari 2013: ZZ heeft in haar contract 2013 een aanvullend inkoopbeleid voor de
prestaties Farmaceutische begeleiding bij ziekenhuisopname of polikliniekbezoek en
Farmaceutische begeleiding bij ontslag. Zorgverleners kunnen hiervoor een business case
inleveren waarbij het protocol de basis is.
• 28 februari: overleg met REOS over mogelijke implementatieondersteuning voor huisartsen
en apothekers
• 4 maart: stuurgroep medicatieoverdracht ZZ geeft finale akkoord op protocol.
• 29 mei 2013: afronden van het protocol, door een feestelijke ondertekening van de
verschillende partijen
• Vanaf 29 mei 2013: business cases, implementatie en LSP
Anne de Roos
•8 december
Vanaf
1 januari 2014: contractering ZZ: € 0,06 per receptregel. Achmea € 4,50 opname, €12
2014
ontslag
Regio Zorg & Zekerheid
Vervolg:
Anne de Roos
8 december 2014
Regio Zorg & Zekerheid
Implementatie bij en tussen
218 zorginstellingen
• Subregio’s met eigen
keten en belangen.
Trekker?
• Elk ziekenhuis is een
nieuwe zorgketen.
Ziekenhuisapotheker
trekker
Anne de Roos
8 december 2014
Implementatie in een
ziekenhuis
1.
2.
3.
4.
RvB verantwoordelijk!
Verwijsteam?
Bekijkt arts opname?
Ontslag: Inzet arts en
verpleegkundige
5. Sluit aan op LSP
de Roos
6.Anne
Contractering:
8 december 2014
regionaal protocol
ICT-Implementatie bij en met
218 zorginstellingen
Haarlem
mer
meer
Anne de Roos
8 december 2014
•
•
•
•
3 ICT regio’s voor LSP
Opt-in hulpmiddelen VZVZ
4 ZIS, 2 AIS, 2 HIS
Landelijk format
medicatieoverzicht
• Verschillend ingebouwd
Opt-in LSP
Anne de Roos
8 december 2014
Regio Haarlemmermeer: van visie, plan, proces, protocol,
ICT, business case en implementatie tot in de huidige praktijk
• Spaarne Ziekenhuis
• SAHZ, klinische en
poliklinische apotheek
• 10 apotheken
• Opt-in hulpmiddelen
• Pharmacom cluster met
huisartsen
• EPIC
• Landelijk format
medicatieoverzicht
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Regio Haarlemmermeer
1
Aanleiding
• HAP verplaatst, vraagt om aanhaak
poliklinische apotheek
• Ongenoegen bij openbaar apotheken
• Wens SAHZ om veilige farmaceutische
zorg voor eens en al goed in te richten
• Spoed en medicatieoverdracht als eerste
• Stuurgroep met RvB-lid, SAHZ, openbaar
apothekers, HAP en huisartsen
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Regio Haarlemmermeer
VISIE: SAMENWERKING
1
Zorg in de keten, mét en door de keten
EIGEN ZORG:
HUISARTS
APOTHEEK
ZIEKENHUIS
TRANSMURALE
ZORG
ORGANISATIE
ICT
WET
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Spoed
eisende
zorg
HAP - SEH
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Opname en
ontslag
ziekenhuis
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Poliklinisch
consult /
dagbehandeling
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Eigen Eigen
zorg zorg
(re)substitutie
Eigen
zorg
Eigen
zorg
Afspraken
formularia
Afspraken over inhoud en leveren van de zorg
Afspraken over beschikbaarheid van medicatiegegevens
Geneesmiddelwet
Richtlijn MO
Anne de Roos
8 december 2014
VERTROUWELIJK Business case medicatieoverdracht Haarlemmermeer 26 juli 2013
Landelijke formats
“De Samenwerking”: gericht op het verhogen van de
kwaliteit en de veiligheid van de farmaceutische
dienstverlening in de regio Haarlemmermeer.
Wat
is de gedeelde
Anne de Roos
8 december Waar
2014
ambitie?
gaan WE
SAMEN voor?
1
Wat zijn de belangen van
elke partner? Welke
2
gemeenschappelijke
winstpunten hebben we?
Professionele borging
Mandaat, besluitvorming
3
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
Regio Haarlemmermeer
Aanpak Medicatieoverdracht
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Regionaal protocol Zorg en Zekerheid als basis
Onderdeel van De Samenwerking farmaceutische zorg
Openbare apothekers: Claus van der Jagt, Erik Evers
SAHZ: Sjoerd Verweij, Rianne Lantink
Spaarne Ziekenhuis: Trudy Huurdeman
Onderdeel van ‘thema jaar Spaarne 2013: medicatie’
Begeleiding: Anne de Roos
Aanpak: vanuit ZZ-protocol komen tot lokale afspraken
9 sessies, 16 maart 2012 - 16 juli 2013
Anne de Roos
8 december 2014
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
Regio Haarlemmermeer
Bron
apotheker
farm begeleiding na
ontslag ziekenhuis
4
patiënt woont thuis
zorg 1e lijn
overdracht voor
opname
farm begeleiding voor
opname
patiënt verblijft in
het ziekenhuis
2
Ziekenhuisapotheker
ingreep, zorg 2e
lijn
overdracht voor
ontslag
Anne de Roos
8 december 2014
1
Bron
apotheker
Specialist
3
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
Regio Haarlemmermeer
Arts besluit tot opname
BESLUIT
OPNAME
VOORBEREIDING
Opname in
ZIEKENHUIS
Anne de Roos
8 december 2014
Motiveert patient
medicatieoverzicht op te
halen
Informeert
bronapotheek POS/opnamedatum
Bronapotheek stuurt
medicatieoverzicht
Bronapotheek stopt
baxter
Apothekersassistent
(AA) verifieert
medicatieoverzicht
AA stelt medicatie in tbv
behandeling
AA registreert
medicatieopdrach-ten
voor in EPIC
Start farmaceutische begeleiding
bij opname: arts initieert
Overdracht medicatiegegevens
voor opname + stopzetten zorg
1e lijn: apotheek
Verificatie en klaarzetten
medicatie voor behandeling:
ziekenhuisapotheek (SAHZ)
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
VERBLIJF
Voorbereiden
ONTSLAG
Regio Haarlemmermeer
Arts registreert
wijzigingen in medicatie,
allergieën
Arts bepaalt datum
ontslag
Arts bepaalt
medicatiebeleid bij
ontslag
Verpleegkundige print
medicatieoverzicht
ONTSLAG
Verpleegkundige licht
medicatiebeleid toe aan
patient
Stuurt altijd
medicatieoverzicht naar
bronapotheek
Arts verantwoordelijk voor
compleet medicatiebeleid bij
ontslag.
Ziekenhuisapotheek bewaakt
medicatie tijdens verblijf
Uitleg over medicatie op
logisch moment in ontslagproces
 verpleegkundige.
Zij geeft de patiënt een
medicatieoverzicht en eventueel
ontslagrecept mee.
Anne de Roos
8 december 2014
VERTROUWELIJK Business case medicatieoverdracht Haarlemmermeer 26 juli 2013
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
NAAR
HUIS
Regio Haarlemmermeer
Bronapotheek ontvangt
medicatieoverzicht
Controleert gegevens
voor en na opname
Stap 1
Overlegt met arts bij
vragen / fouten
Instellen zorg en
informeren
zorgverleners
Voorlichting patiënt:
goed gebruik
Gesprek patient:
Controle goed gebruik
Stap 2
Anne de Roos
8 december 2014
AMO patient , huisarts
Acties richting
thuiszorg, verz.huis
Farmaceutische begeleiding
bij ontslag door bronapotheek:
Stap 1: binnen 24 uur check op
juistheid medicatiebeleid.
Inregelen zorg en informeren
huisarts en indien van toepassing
verzorgingshuis, thuiszorg.
Stap 2: binnen 7 werkdagen
spreekt de bronapotheek de
patient.
Vragen over medicatiebeleid,
over gebruik medicatie?
Bijwerkingen?
Eventuele acties bespreken met
arts en eventueel thuiszorg/
verzorgingshuis.
VERTROUWELIJK Business case medicatieoverdracht Haarlemmermeer 26 juli 2013
Is er een constructieve groep:
4
Vertrouwen, leiderschap, gelijkwaardig
RegioONDERSCHEIDEND
Haarlemmermeer
Toelichting service:
•
Duidelijke taakverdeling: medicatieverificatie bij opname door het ziekenhuis, bij ontslag
door de bronapotheek. Elke prestatie wordt slechts eenmaal gedeclareerd.
•
Medicatieverificatie bij ontslag is een directe check op het door de arts gedefinieerde
medicatiebeleid. Gevolgd door een check of de patiënt het goed begrepen heeft en of
deze trouw zal zijn aan deze therapie.
•
Mogelijk doordat de Haarlemmermeer een kleine regio is met nauw samenwerkende
zorgverleners, die allemaal meedoen. Afspraken zijn geborgd in een formele
samenwerkingsovereenkomst.
•
Het medicatieoverzicht voldoet aan de eisen van de landelijk gedefinieerde standaard.
•
Implementatie LSP  inspanning van de overdracht zal afnemen. Ziekenhuis en
apotheken streven naar elektronisch beschikbaar stellen van de medicatiegegevens van
de patiënt.
•
Elke zorgverlener is vrij om ‘on top of’ deze afspraken aanvullende afspraken
maken met andere partijen en zorgverzekeraars.
Anne de Roos
8 december 2014
De goede stappen, in de goede
volgorde, win-win, in dialoog
5
Regio Haarlemmermeer
Implementatie, € en borging
•
Transmurale werkgroep (apotheken, SAHZ, Spaarne ziekenhuis) is verantwoordelijk voor
overdracht 1e en 2e lijn. Afspraken geborgd binnen samenwerkingsverband van apotheken,
SAHZ en Spaarne ziekenhuis.
•
Borging naar medische staf middels ‘Multidisciplinaire werkgroep Medicatie Spaarne
ziekenhuis’. Voorzitter: Yvonne Wilders, RvB-lid.
•
In deze implementatie kunnen aanvullende wensen van ZZ betreffende doelmatigheid,
transparantie op bepaalde (ZIZO) indicatoren en kwaliteitswinsten worden ingebracht.
•
Na 2 jaar ‘opruimen’ tijd voor het inregelen van de voor de vervolgbehandeling benodigde
zorg.
•
De implementatie bestaat dan ook uit twee fasen. Voor elke fase maken we aparte financiële
afspraken met ZZ. Fase 1: opruimen. Fase twee: differentiatie in zorg voor risicopatiënten.
Anne de Roos
8 december 2014
De goede stappen, in de goede
volgorde, win-win, in dialoog
5
Regio OPZET
Haarlemmermeer
BUSINESS CASE
Uitgangspunten business case
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Regionaal protocol medicatieoverdracht kernregio ZZ als basis
ZZ contract 2013 aanvullende zorgafspraak, op declaratieregels
Elke prestatie wordt maar een keer gedeclareerd
Kostendekkend voor zorgverlener en voor ZZ
Implementeerbaar
Ketenproject: dus ook de keten voor de activiteiten betalen
Zorgverleners kunnen budget aanspreken obv prestaties 4 en 5
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
1
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Wat zijn de belangen van elke
2
partner? Welke gemeenschappelijke
winstpunten hebben we?
Financiën niet gericht op keten
• Zorgverzekeraar stuurt op eigen visie en regels
• Zorgverzekeraar intramuraal of extramuraal
budget
• ZZ: € 0,06 per receptregel, niet voor
medicatieopdracht
• Achmea: € 4,50 voor Spaarne, € 12 voor
openbaar apotheek
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
1
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Wat zijn de belangen van elke
2
partner? Welke gemeenschappelijke
winstpunten hebben we?
Transparantie en handhaving niet
gericht op keten
• Prestatie indicatoren per instelling
• IGZ start in 2015 project rationele
farmacotherapie, toetsen op 4 items
– medicatieoverdracht, EVS, polyfarmacie en
verantwoordelijkheidsverdeling
– over het hele zorgveld, ook op keten?
• Herziening richtlijn
Anne de Roos
8 december 2014
Wat is de gedeelde
1
ambitie? Waar gaan WE
SAMEN voor?
Het proces is succesvol.
We hebben een visie, een
samenwerkingsovereenkomst en concrete
afspraken op medicatieoverdracht.
Maar bovenal: we kennen elkaar, spreken elkaar
en begrijpen elkaar.
Samen passen we de afspraken gewoon aan.
Anne de Roos
8 december 2014
Elke patiënt heeft een ander zorgnetwerk. Je
moet samenwerken met zorgverleners die je
niet kent of onbekend zijn. Eenduidigheid en
landelijke power belangrijk:
• Gebruikersgroepen zetten samen in op format
medicatieoverzicht ZIS, HIS, AIS
• Geen concurrentiebevordering op de basis voor zorg
• Vergoeding, handhaving en transparantie op keten
Anne de Roos
8 december 2014
Last page
Vragen?
[email protected]
Anne de Roos
8 december 2014