Les 12 – Rangtelwoorden en Dagen van de week

Les 11 – Antwoorden
Opdracht 1: Geef de toekomende tijd van de werkwoorden Groeien ‫ גדָדַל‬en Bevelen ‫ פדָקַד‬:
ik
‫לאגדַל‬
ègdal
‫לאפקֺד‬
èfqod
jij (m)
‫ַתגדַל‬
tigdal
‫תַפקֺד‬
tifqod
jij (v)
(ַ‫תַגדל‬
tigdelie
(ַ‫ַתפקד‬
tifqedie
hij
‫(ַגדַל‬
yigdal
‫(ַפקֺד‬
yifqod
zij
‫ַתגדַל‬
tigdal
‫תַפקֺד‬
tifqod
wij
‫נַגדַל‬
nigdal
‫נַפקֺד‬
nifqod
jullie
‫תַגדלו‬
tigdeloe
‫ַתפקדו‬
tifqedoe
zij
‫(ַגדלו‬
yigdeloe
‫(ַפקדו‬
yifqedoe
Opdracht 2: Vertaal en geef de uitspraak:
De jongens zullen lezen
De hond gaat liggen
De bomen zullen groeien
Jij (v) zult de stier roepen
‫ַסב (אֺ ַמר דדָבדָר‬
‫כתב‬
ָ‫אדדָם (ַכתֺב ַמ ד‬
‫ַמר(דָם ַתקרדָא ַה ִס לפר‬
(ַ‫דָש(ם (ַלמדו ַעבר‬
ַ ‫שאנ‬
‫(לדַ(ם (ַקראו‬
ָ‫ַה ד‬
‫ַה לכללב (ַר ַבץ‬
‫ַה ִעצַ(ם (ַגדלו‬
‫קרא( ַהפדָר‬
ַ ‫ַת‬
sav yomar dávár
ádám yichtov michtáv
miryám tiqrá hasefèr
anáshiem yilmedoe ivrie
hayeládiem yikroe
hakèlèv yirvatz
ha'etsiem yigdeloe
tiqerie hapár
Grootvader zal een woord zeggen
Adam zal een brief schrijven
Mirjam gaat het boek lezen
Mannen (mensen) zullen Ivriet leren
Les 12 – Rangtelwoorden en Dagen van de week
Alleen de eerste tien rangtelwoorden hebben een eigen vorm. Daar boven worden de hoofdtelwoorden
gebruikt, geplaatst voor of na het getelde. De rangtelwoorden vanaf 10, die met ַ‫ ה‬beginnen, zijn in
onbruik geraakt. In data gebruikt men meestal de hoofdtelwoorden, b.v. ‫בא דָחד ַלחֺדלש‬
‫ ל‬, op de eerste van
de maand. De rangtelwoorden zijn afgeleid van de hoofdtelwoorden door:
– tussen de tweede en derde stamletter meestal een i-klank in te voegen,
– de mannelijke uitgang (ַ‫ ־‬of de vrouwelijke uitgang ‫ ־ַ(ת‬toe te voegen.
Mannelijk
‫אלחַד‬
1e
‫רַאשון‬
Dit rangtelwoord is afgeleid van
‫שַנ(ַם‬
2e
(ַ‫שנ‬
ִ
‫לששה‬
ָ‫ש ד‬
3e
(‫ַש‬
ַ ‫של‬
‫ארבעדָה‬
ָ‫ד‬
4e
(‫רבַ( ַע‬
‫שה‬
ָ‫שח ַמ ד‬
5e
(‫(ש‬
ַ ‫שח ַמ‬
‫שה‬
ָ‫ש ד‬
ַ
6e
(‫ש‬
ַ‫ש‬
ַ
‫שַבעדָה‬
7e
(ַ‫שבַ(ע‬
‫שמשנדָה‬
8e
(ַ‫ש ַמ(נ‬
‫תַשעדָה‬
9e
(ַ‫ש(ע‬
ַ‫ת‬
‫ששרדָה‬
ָ‫ע ד‬
10e (ַ‫ששר‬
ַ‫ע‬
Vrouwelijk
rishon
‫רַאשונדָה‬
rishonáh
‫ ראשש‬rosh, dat 'hoofd' of 'belangrijkste' betekent.
shenie
‫שנַ(ת‬
ִ
sheniet
shelishie
‫ַ(ש(ת‬
ַ ‫של‬
shelishiet
revi'ie
‫רבַ(עַ(ת‬
revi'iet
a
ch mishie
‫(ש(ת‬
ַ ‫שח ַמ‬
chamishiet
shishie
‫ש(ת‬
ַ‫ש‬
ַ
shishiet
e
sh vi'ie
‫שבַ(עַ(ת‬
shevi'iet
e
sh minie
‫ש ַמ(נִ(ת‬
sheminiet
teshi'ie
‫ש(עַ(ת‬
ַ‫ת‬
teshi'iet
asirie
asiriet
‫שש(רַ(ת‬
ַ‫ע‬
Voor de rangtelwoorden geldt, dat het bijvoeglijke naamwoorden zijn, die in geslacht en aantal overeen
komen met het zelfstandig naamwoord, en er op volgen.
De dagen van de week
Van de dagen van de week heeft er slechts één een eigen naam, de Shabbat.
De andere dagen kunnen op twee manieren worden aangegeven, met een rangtelwoord, en
met de eerste zes letters van het alfabet, die immers een getalwaarde hebben (les 1 en 15).
1
Zondag
‫(ום רַאשון‬
yom rishon
of
‫(ום א׳‬
yom alef
2
Maandag
(ַ‫שנ‬
ִ ‫(ום‬
yom shenie
of
‫(ום ב׳‬
yom beth
3
Dinsdag
(‫ַש‬
ַ ‫(ום של‬
yom shelishie
of
‫(ום ג׳‬
yom gimel
e
4
Woensdag (‫(ום רבַ( ַע‬
yom r vi'ie
of
‫(ום ד׳‬
yom daleth
5
6
7
Donderdag (‫(ש‬
ַ ‫(ום שח ַמ‬
yom chamishie
of
‫(ום ה׳‬
yom he
Vrijdag
(‫ש‬
ַ‫ש‬
ַ ‫(ום‬
yom shishie
of
‫(ום ו׳‬
yom waw
Zaterdag
‫שַבדָת‬
shabbát
Deze naam is afgeleid van het getal zeven.
De aanwezigheid van een Joodse gemeenschap heeft zijn sporen nagelaten in het
Italiaans en Spaans, waar men de zaterdag sabato resp. sabado noemt.
Woordenschat
Dag
‫(ום‬
yom (m)
‫ַמ(ם‬
ַ(
yamiem
Dagelijks, dag aan dag
‫(ום (ום‬
yom yom
De dag, vandaag
‫ַה(ום‬
hayom
Op de dag
‫בַ(ום‬
bayom
Feestdag ('goede dag')
‫(ום טוב‬
yom tov
‫ַמ(ם טובַ(ם‬
ַ(
yamiem toviem Zie les 13.
Overdag; dagelijks
‫(ומם‬
ָ‫ד‬
yomám
Morgen (de volgende dag) ‫מדָחדָר‬
máchár (bw)
Gisteren
‫לאתמול‬
ètmol (m)
Ochtend
‫בוקר‬
‫בֺקרֺ ל‬
‫ל‬
boqèr (m)
‫בקרַ(ם‬
ָ‫ד‬
beqariem
Goede morgen!
‫בֺקר טוב‬
‫ל‬
boqèr tov!
Noen (12 uur)
‫ צדָה ַר(ַם‬of ‫( צדָה ַר(ַ(ם‬m) tzohorayiem (Let op de uitspraak!)
Middag
‫אחר ַהצדָה ַר(ַם‬
ַ
achar hatzohorayiem
aráviem
Avond
‫עלרלב‬
èrèv (m)
‫עשרדָבַ(מ‬
Vanavond
‫הדָעלרלב‬
há'èrèv
Nacht
‫לַ(לדָה‬
layláh (m!) ‫לִ(לות‬
lelot
Week; zeven weken of jaren ‫שבו ַע‬
ָ‫ד‬
shávoe'a (m!) ‫שבועות‬
ָ‫ ד‬shávoe'ot
Twee weken
‫שבו ַע(ַם‬
shevoe'ayiem
Duale vorm
Wekelijks
(‫שבוע‬
ָ‫ד‬
shávoe'ie (bn)
Rust
‫נוחה‬
ָ‫מ ד‬
menoecháh (v)
Arbeider, personeel
‫עובִד‬
oved (m)
‫עובדַ(ם‬
ovdiem
Werken
‫עדָבַד‬
ávad (ww)
Zie les 14.
Eeuwigheid; wereld
‫עולדָם‬
olám (v)
‫ עולדָמות‬olámot of ‫דָמ(ם‬
ַ ‫ עול‬olámiem
Iedereen
‫כולַם‬
koelam
Opdracht 1: Beluister op Youtube http://www.youtube.com/watch?v=GIw4nqDLWu0 of
http://www.youtube.com/watch?v=d_DA9SPyDo4 het kinderliedje Hayom yom shishie, zet de
uitspraak en voor zover het lukt de vertaling achter de tekst:
(‫ש‬
ַ‫ש‬
ַ ‫ַה(ום (ום‬
‫שבדָת‬
ַ ‫דָמ דָחר‬
‫נוחה‬
ָ‫שבדָת מ ד‬
ַ
‫ַה(ום כולַם עובדַ(ם‬
‫ַה(ום עולדָם עובדַ(ם‬
‫שבדָת‬
ַ ‫דָמ דָחר‬
‫נוחה‬
ָ‫שבדָת מ ד‬.
ַ
Opdracht 2: Vertaal en geef de uitspraak:
Woensdag is een feestdag
Goede nacht! (welterusten)
Zeven nachten
Deze avonden
Vandaag is het maandag
De vierde boom
De zevende koe
Deze derde ochtend
Bronnen: Leerboek der Hebreeuwsche taal, rabbijn S. Ph. De Vries; Teach Yourself Biblical Hebrew, prof.
R.K. Harrison; Hebrew Online, www.seeklyrics.com.

Download Report