ANTROPOPSYCHIATRIE het DNA van de k l i n i s c h e p r a k t ij k - het DNA van de antropopsychiatrie alle goede dingen bestaan uit … vier - het ‘vier’ van de klinische praktijk - besluit iatrogene (a)nosognosie? het DNA van de antropopsychiatrie alle goede dingen bestaan uit 4 DNA - metafoor • DNA: samengesteld uit 4 basen • de mens als drift-matig wezen: 4 driftvectoren als basis van het mens-zijn basisvectoren driftvectoren levensvectoren leven en dood… werk relaties, vriendschappen ziekte en gezondheid manier van sterven Z I E K Z IJ N specifiek menselijke psychopathologie S-vector perversie P-vector neurose Sch-vector psychose C-vector thymopsychopathie thymopsychopathie - stemmingsstoornissen - toxicomanie - psychopathie het ‘vier‘ van d e k l i n i s c h e p r a k t ij k http://www.youtube.com/watch?v=QE57zsos1AM Schotte (o.i.v. Laïn Entralgo) maakt onderscheid tussen: nosologie : theorie over het ziek-zijn nosographie: beschrijving van de vormen van ziek-zijn nosotaxie : ordening van de vormen van ziek-zijn nosognosie : herkenning van het ziek-zijn ‘des règles de repérage des signes de la maladie’ (p. 308) NOSOLOGIE reeds vòòr de feiten is er een theorie ! empirisme & naïeve psychologie/psychiatrie DSM (-IV) a descriptive approach that attempted to be neutral with respect to theories of etiology (p. xviii) (...) the criteria sets were simplified and clarified when this could be justified by empirical data (p. xx) “ici, il n’y a pas de théorie, il n’y a que la réalité” (p. 307) antropopsychiatrie A. ‘des menschen’ B. psychopathologie & normaliteit C. ziek en gezond A. ‘des menschen’ *de psychopathologie is een wezenlijk bestanddeel van het mens-zijn ‘wie zonder problemen is, …’ ‘normerende’ definitie van gezondheid als afwezigheid van problemen, symptomen,… * specifiek menselijke aandoeningen botaniserende (‘veterinaire’) psychiatrie bovine spongiforme encephalopathie (B.S.E.) hysterie B. psychopathologie & normaliteit (…) l’homme: connaître ou approcher ce qu’il en est de sa vérité, de son essence, ne peut passer que par l’observation, l’interrogation de sa folie, de ses folies. Christophe Chaperot, EVOPSY 572 1-9, 2010 paradigmawissel psychopathologie verheldert, ontsluiert de gebrekkige menselijke existentie nog onvoldoende doorgedacht ! cf. taboe rond psychiatrie C. ziek & gezond een kwantitatief onderscheid: continuüm tussen gezondheid en ziekte DSM: enkel kwalitatief onderscheid: óf ziek óf gezond klinische relevantie ? zoals men denkt over de mens, zo gaat men er mee om NOSOGRAFIE vanuit de theorie volgt de beschrijving DSM ‘arbitrair en veterinair’ arbitrair DSM-I (1952) 112 DSM-II (1968) 163 DSM-III (1980) DSM-III-R (1987) DSM-IV (1994) 224 253 374 DSM-IV-TR (2000) DSM-5 (mei 2013 ) 347 antropopsychiatrie 4 basisvectoren 4 basispathologieën - - - - > een waaier aan symptomen perversie neurose psychose thymopsychopathie klinische relevantie ? verder kijken dan de symptomen lang zijn voorbij ‘borderline-denken’ ! NOSOTAXIE classificatie DSM ‘mania classificatoria’ (Zbigniew J. Lipowski) - onderscheid volgens ‘klassen’ oneindige, arbitraire reeks etikettering & labeling - geen innerlijke coherentie ‘dubbeldiagnose’ antropopsychiatrie categorie vs. klasse categorie vs. klasse klasse: oneindige reeks, arbitrair, … categorie : ? etymologie (Grieks): datgene wat over iets of iemand kan gezegd worden psychologie: een classificatie die niet zoals een klasse willekeurig is, maar waarvan een concept de basis vormt filosofie: grondkenmerken van het zijnde de 4 basisvectoren zijn de basiscategorieën van het mens-zijn 4 categorieën van menselijke aandoeningen thymopsychopathie - stemmingsstoornissen - toxicomanie - psychopathie perversie neurose psychose klinische relevantie ? Semmelweis voor psychiaters . . . ‘hygiënisch denken en handelen’ ’symptomatisch’ handelen en denken ‘zu den Sachen selbst’ (Husserl) 2 voorbeelden essentieel depressief zijn paroxysmaliteit e s s e n t i e e l d e p r e s s i e f z ij n reactieve depressie, endogene depressie, exogene depressie, personale depressie, majeure depressie, gemaskeerde depressie, … KLINIEK van e s s e n t i e e l d e p r e s s i e f z ij n TRIAS anhormia anhedonia arrhythmia Anhormia Hormé Gr.: aandrang, aandrift, het in beweging komen cf. ‘hormoon’: een stof die in het lichaam iets in beweging zet - de ‘élan vital’, de levensstroom is stilgevallen - de ‘drive’ om zich in beweging te zetten, is weggevallen cf. ‘dokter, het gààt niet meer’ concreet: aan iets beginnen is zeer moeilijk tot onoverkomelijk de interesse in de wereld is weggevallen de persoon beweegt in ‘slow motion’ (Sabbe) andere tijdsbeleving: traag, uitzichtloos, lang Anhedonia de lust in de brede zin van het woord; de ‘appetijt’: (Lat. Appetere: naar iets grijpen, verlangen; dat wat ons (graag) doet blijven leven. de appetijt om te leven’, de levens-lust de depressieve persoon is de smaak in het leven verloren concreet: de eet-lust is verdwenen smaak-zin, geur-zin, tast-zin kunnen verminderd tot afwezig zijn Arrhythmia de levensritmes zijn grondig verstoord meest gekend: stoornis dagnachtritme ritme van de seizoenen; - cf. volkswijsheid - quid ‘winterdepressie’? cyclisch karakter andere (hormonaal, slaap,…) ONDERSCHEID KERNDISFUNCTIES vs. SYMPTOMEN EVIDENCE BASED ? ‘tellen en vertellen’ (Schotte, 1963/1982) Studie van Roelandts en Schotte (1999) Onderzoekspopulatie: - 138 ambulante patiënten - dezelfde klinische en biologische investigaties Biologische parameter: TRH-test met TSH-respons Klinisch: 2 diagnostische concepten worden getoetst: * ‘Major Depressive Disorder’ (DSM III-R) * ‘anhormia’ (fenomenologisch-klinisch concept) RESULTATEN ‘majeure depressie’ - wel (n=55) TSH-waarde: 9,116 - geen (n=83) TSH-waarde: 8,419 dus: niet significant (probabiliteit .7433) ‘anhormia’ - wel (n=51) TSH-waarde: 5,422 - geen (n=83) TSH- waarde: 10,617 dus: zeer significant (probabiliteit .0001) NOSOGNOSIE transformaties in de fundamentele opties - ‘nosos’ - dynamische Einheitsgestalt - de menselijke invariante ‘nosos’ in de Hippocratische traditie: steeds individueel (Freudiaans) ‘ziektesoorten’ van Sydenham: eenheden losgekoppeld van hun individuele dragers Sydenham: basis van de somatische geneeskunde door DSM overgenomen … … ten koste van de subjectivering die een mentale aandoening eigen is (Hippocratische wortels) dynamische Einheitsgestalt Wilhelm Griesinger (1817 – 1868) ‘Einheitspsychose’ Joseph Guislain (1797 – 1860) ‘tout cela donne une systématique globale à l’intérieur de laquelle il y a tous ces rapports dialectiques, (…)’ Schotte, Un parcours, p. 313 ‘dit alles geeft een interne globale systematiek van waaruit al die dialectische verbanden, (…)’ perversie neurose psychose thymopsychopathie ‘Il y a donc, d’une certaine manière, une seule maladie de l’homme dans son humanité, mais elle se dit de manières multiples et ses distinctions sont très importantes: les dimensions se distinguent à travers la pathologie et relèvent alors chacune d’un traitement sui generis.’ Schotte, ibidem, p. 327 ‘Op een bepaalde wijze is er dus een enkele ziekte van de mens in zijn menselijkheid maar uit zich op veelvoudige manieren en haar onderscheidingen zijn zeer belangrijk: haar dimensies onderscheiden zich doorheen de pathologie en openen elk een behandeling sui generis.’ de menselijke invariante borderline times ? een analogie tussen innerlijke wereld en de moderne tijdsgeest een verstrengeling van individu en maatschappij ‘de neoliberale waanzin’ (Paul Verhaeghe) variantie in t ij d e n r u i m t e ‘l’invariant, c’est la structure des dimensions humaines’ Jean-Louis Feys L’anthropopsychiatrie de Jacques Schotte. Une introduction. Hermann Éditeurs 2009 ‘de invariante is de structuur van de menselijke dimensies’ invariantie in t ij d e n r u i m t e klinische relevantie ? psychopathologie als ‘Gesamtbild’ dubbeldiagnose & andere waan-orden verscheidenheid in eenheid ‘bericht aan de bevolking‘ ‘normologie’ gezondheid als afwezigheid van symptomen, klachten, problemen,… risico op disciplinering van emoties en gedrag François Tosquelles (1912 – 1994) en de psychothérapie institutionnelle L’homme sain est celui qui a le plus de possibilités de maladies mais qui n’est pas tombé dans une seule ‘Danse Pulsionnelle’ La santé psychique, justement, c’est quelque chose qui doit se décider, se conquérir à tout moment (…)” (p. 306) l a s a n t é à c o n q u é r i r . . . (p. 310) “ le fluide de la vie psychique ne circule plus “ Joyce McDougall Plaidoyer pour unce certaine anormalité 1978 besluit i a t r o g e n e (a) n o s o g n o s i e ? waarom antropopsychiatrie en niet DSM? het DNA van een (ver)nieuw(end)e psychiatrie vs. de DSM-bilisering van de hedendaagse psychiatrie psychiatrie & filosofie psychiatrie filosofie (fenomenologie & structuralisme ) psychoanalyse ‘in all seasons’ ANTROPOPSYCHIATRIE ‘de classificatie zonder eigenschappen’ i a t r o g e n e (a) n o s o g n o s i e ? "Wie de geschiedenis niet kent is gedoemd ze te herhalen“ (1905) George Santayana (1863 - 1952) psychiatrie & filosofie filosofie: de verwondering over de mens ‘verwondering is het begin van de wijsheid’ (Plato) psychiatrie: de verwondering over de breekbare mens i a t r o g e n e (a) n o s o g n o s i e ? mainstream psychiatrie is zonder … verwondering antropopsychiatrie als matrix en bruggenbouwer
© Copyright 2024 ExpyDoc
