Onderbouw Lessen Vasten

Vasten Les 1
Wat is vasten?
Dit is een uitgebreide opstartles waarin de kinderen de betekenis ontdekken van vasten.
Doel
-
de kinderen begrijpen het verschil tussen veel, minder en genoeg.
er worden afspraken gemaakt om te vasten, minder te doen
kinderen leren (en oefenen) dat nee zeggen soms beter is
Verloop van de les
•
•
•
•
Introductie van de les: wat is genoeg?
Speel het poppenkastspel en bespreek na
Leg ‘vasten’ uit en rond af met het gedichtje Rare dingen
Laat de kinderen werken aan hun Vastenboekje met behulp van het werkblad
Begin
Kom binnen met bijvoorbeeld te veel kleren aan, of te veel speelgoed of papier. Puf zienderogen
onder het ‘teveel’. Lok reactie uit en ga het gesprek aan. Hebben de kinderen wel eens ‘teveel’? Waarvan?
Wat gebeurt er dan? (Je kunt niet kiezen, wilt niet delen enzovoort.)
Voer een gesprek met de kinderen over veel, weinig en genoeg, aan de hand van de volgende vragen.
- Eén snoepje in de week. Is dat veel, weinig of genoeg? En waarom?
- Elke dag naar school, behalve in het weekend. Is dat veel, weinig of genoeg?
- Een uur per dag televisie kijken. Is dat veel, weinig of genoeg?
Kern
Speel het poppenkastverhaal uit van het werkblad. Bespreek daarna met de kinderen wat er
gebeurde aan de hand van de volgende vragen.
Waarvan heeft Jan Klaassen teveel? Wat gebeurt er daardoor?
Heb jij weleens teveel van iets? Waarvan? Wat gebeurt er als je teveel hebt? (Je kunt niet kiezen, hebt geen
zin meer, wilt niet delen enzovoort.)
Afronding
Vasten
Vertel dat teveel niet leuk is. Stel voor om de komende tijd het ‘teveel’ op te gaan ruimen. Spreek daarom
samen af dat je het met zijn allen even een tijdje met minder gaat doen. Dat heet vasten. Wat kunnen we
minder doen? Noem met elkaar op wat je ‘minder’ kunt doen.
Lees het gedichtje ‘Rare dingen’ voor.
Onderbouw
Rare dingen
Mijn oma zegt soms rare dingen vreemde zinnen die je niet begrijpt
‘Genoeg is meer dan veel maar weinig is genoeg’
Zulke rare dingen die mijn oma zegt! Ze borduurt ze ook nog op een lapje!
‘Velen hebben veel te veel maar niemand heeft genoeg’
Mijn opa timmert er een lijstje om En hangt het in het halletje
Jos van Hest
Uit: Hemel en Aarde, jaargang 4, nummer 4
Vastendagboek
Deel werkblad ‘Minder doen’ uit. Vasten is even wat minder doen. Waarvan kunnen de kinderen ‘minder’
doen? Je kunt op een half vel papier tekenen, je kunt rustiger doen, minder tv kijken enzovoort. In de lege
vakjes kunnen de kinderen zelf iets tekenen dat zij minder willen doen in de vastentijd, bijvoorbeeld maak
minder kabaal; neem minder tijd op de pc en tv; haal wat speelgoed weg of sluit een hoek; eet fruit in
plaats van snoep enzovoort. Ze kunnen de plaatjes in hun Vastendagboek plakken. Dit vastendagboek is te
vinden op www.scholen.vastenaktie.nl
De kinderen kunnen de pictogrammen in hun dagboek plakken, het dagboek is te vinden op
www.scholen.vastenaktie.nl
Tip: Let er de komende tijd op wanneer iets teveel is. Merken de kinderen het op? Sta er dan even bij stil.
Hoe kun je het teveel opruimen?
Onderbouw
Vasten Les 2
Minder herrie, meer stilte
In deze vastenles staan de kinderen stil bij de sfeer van de vastentijd. Een overdaad aan activiteiten en
drukte vinden kinderen vaak maar korte tijd leuk. Over het algemeen gedijen ze in een rustig klimaat
waarin volwassenen werkelijk aandacht voor ze hebben. In deze les denken de kinderen hierover na. Ze
staan weer stil bij de woorden ‘meer’ en ‘minder’.
Doel
• De kinderen staan stil bij verschillende sferen en ontdekken dat bij vasten meer de sfeer van rust en
aandacht voor elkaar hoort.
Verloop van de les
• Bekijk samen met de kinderen de vastenkijkplaten en bespreek de vragen
• Zing samen het refrein en derde couplet van het lied Ga je mee naar Pasen?
• Laat de kinderen werken in hun Vastendagboekje
Begin
Kom nog even terug op les 1 om te bekijken wat de kinderen nog weten van ‘vasten’.
Weten jullie nog wat we hebben besproken in de vorige les over Vasten?
Kern
Vastenkijkplaten
Bekijk samen met de kinderen de twee vastenkijkplaten.
Vragen bij de drukke, volle plaat:
-
Hebben de kinderen het fijn?
En de grote mensen?
Is er ‘meer’ of ‘minder’ op deze plaat?
Zou je hier willen spelen? Waarom wel of niet?
Letten de mensen goed op elkaar?
Vragen bij de rustige plaat:
-
Wat is het verschil met de andere plaat?
Is er ‘meer’ of ‘minder’?
Letten de mensen op elkaar?
Zou je hier willen spelen? Waarom wel of niet?
In de vastentijd doen we wat minder. Minder kan heel fijn zijn. Welke plaat past goed bij de vastentijd,
de drukke plaat of de rustige? Waarom?
Onderbouw
Afronding
Zing samen het refrein en het derde couplet van het lied Ga je mee naar Pasen.
Lied: Ga je mee naar Pasen
Refrein:
Ga je mee naar Pasen?
Bereid je dan goed voor.
Veeg lekker alles schoon,
Van buiten én van binnen.
Bij het begin beginnen,
want daar komt ruimte door!
Couplet 3:
Ik kijk op de kalender
die tjokvol dingen staat.
Ik ren van sport naar afspraak,
ik vind dat dat niet gaat
Er gaat een grote streep door.
Dat is geen kleinigheid.
Kost moeite maar geeft ruimte:
voor Jou nu alle tijd.
Kunnen de kinderen een verband leggen tussen het lied en de kijkplaten?
Vastendagboekje
De kinderen tekenen een deel uit een van de kijkplaten in hun boekje waar zij zich prettig bij voelen.
Onderbouw
Vasten Les 3
Minder is leuk!
In de eerste les ‘Vasten, meer, minder, genoeg’ dachten de kinderen na over wat je ‘minder’ kunt doen. In
deze les staat het verhaal ‘Iets anders…’ centraal. Daarin doet Floor ‘minder’ en ontdekt dat dat eigenlijk
heel leuk kan zijn.
Doel
De kinderen ontdekken de leuke kanten van vasten en ‘minder doen’.
Verloop van de les
•
•
•
Zing samen met de kinderen het refrein en eerste couplet van Ga je mee naar Pasen?
Vertel het verhaal Iets anders… en bespreek na
Laat de kinderen werken in hun Vastendagboekje
Begin
Zing samen met de kinderen het refrein en het eerste couplet van het lied Ga je mee naar Pasen.
Lied: Ga je mee naar Pasen
Refrein:
Ga je mee naar Pasen?
Bereid je dan goed voor.
Veeg lekker alles schoon,
Van buiten én vanbinnen.
Bij het begin beginnen,
want daar komt ruimte door!
Couplet 1:
Ik start maar met mijn kamer:
wat is er hier teveel?
Wat heb ik niet echt nodig?
Wat is waar ik mee speel?
Mijn foto’s moeten blijven,
mijn schoenen en mijn pop.
Veel kan er naar de Kringloop.
Zo, dat ruimt lekker op!
Praat met elkaar over ‘minder doen’ en vasten. De kinderen kunnen hun vastendagboekje erbij nemen.
Wat doen ze minder? Hoe vinden ze dat?
Onderbouw
Kern
Vertel het verhaal Iets anders… aan de kinderen en bespreek na aan de hand van de vragen.
Iets anders…
School is uit. Floor huppelt over het plein. Marijke komt haar halen, dat is de oppas.
Floor laat de tekening zien die ze heeft gemaakt. Ze wandelen naar huis.
Marijke gaat thee zetten. Floor loopt de woonkamer in. Ze zet de tv aan.
Kijk, er is een tekenfilm.
‘Je hebt de tv aangezet,’ zegt Marijke als ze binnen komt. ‘Volgens mij is er een andere afspraak,
weet je die nog?’
‘Vergeten!’ roept Floor. Ze duwt op het ‘uit’ knopje van de tv.
Floor doet aan vasten. Ze heeft afgesproken dat ze een paar dingen minder doet.
Ze kijkt minder tv. Alleen nog ’s avonds, naar Sesamstraat. Verder niet.
Ze kijkt uit het raam. Het is wel saai, zonder tv. Zonder tekenfilm.
‘Zullen we iets anders bedenken om te doen?’ zegt Marijke.
Floor knikt. Marijke denkt na.
Floor zegt: ‘Ik weet iets!’ Floor vertelt dat mama vanmorgen zei dat buurvrouw ziek is. En dat Bassie, de
hond van buurvrouw, uitgelaten moet worden.
‘Zullen we aan buurvrouw vragen of dat goed is?’ ‘Goed idee,’ vindt Marijke.
Buurvrouw doet open. Ze staat in haar ochtend jas. Ze is de hele dag haar bed niet uit geweest. ‘O, wat lief
dat jullie Bassie uit willen laten,’ zegt ze. Floor mag het lijntje vasthouden. Bassie snuffelt overal. En hij
kwispelt met zijn staart. Hij vindt het leuk: buiten zijn.
Floor vindt het ook lekker.
Als ze Bassie terugbrengen is buurvrouw super blij. ‘Wat ben je toch een schat, Floor,’ zegt ze. ‘Dank je wel
dat jullie Bassie wilden uitlaten.’ Floor glundert.
Marijke zegt: ‘Leuk he, wij vinden het leuk om Bassie uit te laten en buurvrouw is ook blij.’ ‘Nu zijn we
allemaal blij,’ jubelt Floor. Ze maakt een huppel.
Bespreek het verhaal na aan de hand van de volgende vragen:
- Vindt Floor het erg om de tv uit te zetten?
- Heeft ze nu een saaie middag?
Afronding
Laat de kinderen in hun vastendagboekje tekenen wat zij ‘minder’ hebben gedaan, maar wat leuk was!
Onderbouw
Vasten Les 4
Even aandacht voor een ander
Deze les sluit aan bij het project 2014: Sierra Leone en hoe daar wordt omgegaan met weinig en veel.
Aandacht voor een ander is een belangrijk thema voor de Vastentijd. Dat geldt dan ook voor het meisje
Yumba uit Sierra Leone. Daar vragen we in deze les even aandacht voor.
Doel
•
De kinderen ontdekken hoe het is om een ander aandacht te geven.
Verloop van de les
•
•
•
Doe de oefening van de intro waarbij elk kind even aandacht krijgt.
Laat het filmpje van Yumba zien en doe de opdracht van wat ze hebben gehoord en gezien
Sluit af met de creatieve aandacht voor een ander en laat de kinderen dit eventueel opnemen
in hun Vastenboekje.
Begin
Laat de kinderen buiten het klaslokaal gaan en laat ze dan een voor een binnen komen.
Geef de kinderen om de beurt bij binnenkomst een hand en zeg ‘Goedemorgen/middag, ik ben juf/
meester….’ Stel elk kind de volgende vragen: ‘Wie ben jij? Hoe gaat het met jou vandaag?’ Laat de
kinderen die binnen zijn in de kring gaan zitten.
Zing met elkaar als iedereen binnen is en in de kring zit het liedje We maken een kringetje.
We maken een kringetje
van jongens en van meisjes,
we maken een kringetje
van tralala.
Maak nu een buiging,
maak nu een buiging.
Bij de hand, bij de hand
pak je liefste bij de hand.
Bij de hand, bij de hand
pak je liefste bij de hand.
Kern
Bekijk met de kinderen het filmpje van Yumba op http://scholen.vastenaktie.nl/.
Vraag de kinderen van te voren te letten op het verhaal van Yumba over veel, weinig, groot en klein.
Vraag na het verhaal welke van de woorden ze hebben gehoord of wat ze hebben gezien, bijvoorbeeld:
- Veel regen (half jaar), heel droog, weinig regen (half jaar)
- Weinig wegen, straten
- Minder mensen in een groot land
- Geen geld om eten te kopen
Onderbouw
Tip!
Het hele filmpje van Yumba duurt ongeveer 12 minuten. Je kunt er voor kiezen om bepaalde delen te laten
zien. In het intro stelt Yumba zich voor. Vervolgens praat ze over haar land, Sierra Leone, over thuis en
school, en vervolgens over Willen jullie ons helpen? Ze sluit af met afscheid en een vraag voor de kinderen.
Bekijk zelf eerst het filmpje op http://scholen.vastenaktie.nl en bepaal dan welke delen je wilt laten zien of
dat je het hele filmpje wilt laten zien.
Afronding
Geef de kinderen een vel tekenpapier. Laat de kinderen een groot hart tekenen of teken het voor de
kinderen. Laat de kinderen het hart met mooie kleuren inkleuren.
Laat ze er eventueel kusjes bij zetten met lippenstift.
Bekijk samen met de kinderen alle tekeningen. Welke kleur heb jij gebruikt? Waarom? Welke kleuren zien
jullie het meest op de harten? Aan wie ga jij dit hart geven? Of hou je het zelf?
Extra
Deze oefening met echt aandacht voor elkaar heet ‘Big hug’. Laat de leerlingen een gesloten kring vormen,
met de armen om elkaars schouders. Ze sluiten hun ogen en schuiven nog iets naar voren zodat iedereen
aan beide kanten gesteund wordt door zijn of haar buurman of –vrouw. Ze hoeven bijna niets meer te doen
om te blijven staan. Laat één kind in rustig tempo een klein beetje heen en weer wiegen. Als de groep
ontspannen ‘samenhangt’, wiegt de hele kring vanzelf mee.
Vastendagboek
Laat de kinderen het hart in hun Vastenboekje plakken. Of een tekening maken van een hart.
Onderbouw
Vasten Les 5
Vast plan: een lichtje zijn voor anderen
Doel
•
De kinderen ontdekken hoe het is om een ander aandacht te geven, om een licht voor anderen te zijn.
Verloop van de les
•
•
•
•
Gedicht en gesprek over goed doen voor anderen
Speel het spel met de dobbelsteen met goede voornemens
Goed voornemen bedenken en een voetstap maken
Zing samen het lied Op weg naar Pasen
Begin
Lees het gedichtje voor
Ik neem me altijd voor
lief te zij voor mijn zusje
al is het moeilijk soms
want ze doet echt vervelend
Ik neem me altijd voor
mijn broertje te helpen met aankleden
al heb ik soms geen zin
want ik wil ook spelen
Ik neem me altijd voor
alleen maar goede dingen te doen
al lukt dat alleen maar soms
maar ik doe mijn best
Vertel de kinderen dat de Vastentijd ook een tijd is om goed te zijn voor anderen. Lief zijn voor je broer
of zus, goed luisteren naar je vader of moeder, de buurvrouw helpen met boodschappen doen. Laat de
kinderen ook zelf eens bedenken hoe ze tijdens de vasten een lichtje kunnen zijn voor anderen.
Kern
Geef elk kind een leeg vel papier en laat het kind de voet omtrekken met een pen of potlood. Laat de
kinderen vervolgens in de voetstap een tekening maken of de voetstap inkleuren. Vraag elk kind wat
ze hebben bedacht als goed voornemen of plan om een lichtje te zijn voor anderen. Of laat de kinderen
gooien met de dobbelsteen ‘Goede voornemens’ (zie ook les Barmhartigheid 3).
De voetstappen kunnen in de Goede Week worden neergelegd vanuit het midden van de klas naar de
deur, op weg naar Pasen. Of hang ze voor het raam, om te laten zien dat de groep stappen zet op weg naar
Pasen.
Onderbouw
Afsluiting
Zing samen het lied Ga je mee naar Pasen
Ga je mee naar Pasen
Ga je mee naar Pasen/ Tekst: Wilma Kok / Muziek: Gerard van Amstel
Refrein:
Ga je mee naar Pasen?
Bereid je dan goed voor.
Veeg lekker alles schoon
vanbuiten én vanbinnen.
Bij het begin beginnen,
Want daar komt ruimte door!
1. Ik start maar met mijn kamer:
Wat is er hier teveel?
Wat heb ik niet echt nodig?
Wat is waar ik mee speel?
Mijn foto’s moeten blijven,
mijn schoenen en mijn pop.
Veel kan er naar de Kringloop.
Zo, dat ruimt lekker op!
Refrein:
2. Dan kijk ik in de spiegel:
Hoe zit het nu met mij?
Ben ik wel schoon vanbinnen?
En maak ik and’ren blij?
Met aandacht en cadeautjes
of met een blije snoet?
Daar ga ik mee beginnen!
Geweldig! Dat voelt goed!
Refrein:
4. Ik haal graag hoge cijfers,
ik hou van mooi en goed.
De beste en de slimste,
dat is wat ertoe doet!
Maar heb je ook wel vrienden?
Of ben je heel alleen?
Naar Pasen ga je samen
met and’ren om je heen.
Refrein:
5. Het is nu bijna Pasen,
mijn opruiming is klaar.
Het is nu ruim en rustig,
met aandacht voor elkaar.
Maar ook voor God de Vader;
Hij zal er voor ons zijn.
Zo wordt de wereld mooier!
Zo moet het Paasfeest zijn!
Refrein:
Refrein:
3. Ik kijk op de kalender
die tjokvol dingen staat.
Ik ren van sport naar afspraak,
ik vind dat dat niet gaat.
Er gaat een grote streep door,
dat is geen kleinigheid.
Kost moeite maar geeft ruimte:
Voor Jou nu alle tijd.
Vastendagboek
Laat de kinderen voetstappen tekenen in hun Vastendagboek.
Schrijf er bij wat ze bedacht hebben als goed voornemen.
Onderbouw

Download Report