leskist CLAUDIA CAVIA INFORMATIEBOEKJE NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis UITLEENREGELS Voordat besloten wordt om een bepaald dier in de klas te nemen, is het raadzaam om na te gaan of er leerlingen zijn met een allergie voor het betreffende dier. - Zijn er geen belemmeringen om tot leen over te gaan, dan dient reservering via www.nmewijzer.nl te geschieden. Voor overige vragen kunt u bellen naar de Schoterhoeve (Haarlem-Noord) : (023) 526 17 18. - De school moet zelf voor het transport zorgen (zowel ophalen als terugbrengen). - De maximale uitleentermijn is 4 dagen; van dinsdag t/m vrijdag. - Vanaf het moment dat het dier de boerderij verlaat tot het moment dat hij daar weer terug is, is de school volledig verantwoordelijk voor: alles wat voor een goede verzorging nodig is alles wat voortvloeit uit de keuze om het dier in de klas te verzorgen (te denken valt aan bijten, krabben of onverwachte allergische reacties), schade aan het hok en al het materiaal dat met het dier is meegegeven. Natuurlijk is het altijd mogelijk om bij eventuele problemen de beheerder van de kinderboerderij die het dier heeft uitgeleend om advies te vragen. - Het hok dat is meegeven is niet gemaakt om buiten te gebruiken. Om het welzijn van het dier en schade aan het hok te voorkomen is gebruik buiten niet toegestaan. Voor meer informatie en het aanbod van andere leskisten kunt u kijken op de website: www.nmewijzer.nl of u kunt contact opnemen met het Natuur- en Milieu Educatie Centrum Ter Kleef op (023) 511 4702 NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis DE CAVIA ALGEMEEN Van alle knaagdieren, is de cavia momenteel een van de meest gehouden en geliefde van Nederland. Een andere naam voor cavia is ook wel Guinees Biggetje. Veel mensen noemen een cavia ook wel een marmot. Dit is een foute benaming. Marmotten komen alleen in het wild voor en zijn niet als huisdier te houden. Waar komt de cavia vandaan? Cavia’s vinden hun oorsprong in ZuidAmerika, waar ze door de Incabevolking al min of meer als huisdier werden gehouden. Rond 1650 werd de cavia ook in Europa ingevoerd door de Spanjaarden die rond die tijd goud, zilver en andere edelmetalen vanuit Zuid-Amerika naar Europa brachten. De naam Guinees Biggetje is waarschijnlijk ontstaan doordat de Hollanders die cavia’s meebrachten vanuit hun geboorteland, een tussenstop maakten in Guinee (Afrika). Vervolgens voeren ze door naar Engeland, Nederland en andere Europese landen. De naam biggetje komt omdat cavia’s bij pijn net zo gillen als varkens. Hoe heet de familie cavia? Een vrouwtjes cavia heet: Een mannetjes cavia heet: Een cavia baby heet: Zeugje Beertje Jonkie, Biggetje Verschillende cavia’s (vachttypes) De cavia’s komen voor in veel verschillende kleuren. We onderscheiden de cavia’s op hun beharing. Hieronder staan de meest voorkomende haarvormen. - Gladhaar/normaal: de vacht is kort en ligt dicht tegen de huid aan. De ondervacht is zacht en de dekharen zijn grof. Het haar moet flink glanzen - Satijnbeharing: de vacht is zoals bij gladharige cavia’s. Het haar is echter zachter en de glans is dieper en warmer - Engels gekruind: de vacht is zoals bij gladharige cavia’s. Het enige verschil is dat de Engels gekruinde cavia een kruin heeft, die midden op het voorhoofd zit. De kruin moet zo groot mogelijk en rond zijn en van dezelfde kleur zijn als de rest van de cavia. De beharing loopt vanuit een punt van in het midden van de kruin naar buiten toe. - Amerikaans gekruind: dit type lijkt heel erg op de Engels gekruinde. Het enige verschil is dat de rozet op de kop wit is en dus anders van kleur is dan de rest van de cavia. - Borstelhaar: de vacht van borstelharige cavia’s is wat langer dan die van de bovengenoemden en voelen wat stugger aan. De rozetten komen op het hele lichaam voor. Het mooiste is als de cavia aan allebei de kanten 4 rozetten heeft. Door de rozetten aan de zijkant staat het haar op de rug in een soort kam. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis - - Rexbeharing: het haar van deze cavia is gekroest en voelt ruw aan. Verder ligt het niet dicht tegen de huid aan, maar staat er juist een beetje van af. Langhaar: het haar is, zoals de naam al zegt, lang. Het voelt zacht aan en glanst. Het haar op de voorsnuit is kort. Ze hebben een rozet op de kop en twee aan de zijkanten. De rozet op de kop zorgt ervoor dat ze een soort pony krijgen, waardoor hun snuit niet zichtbaar meer is. De rozetten aan de zijkanten vallen een beetje weg, omdat het haar lang is. Sheltie: de Sheltie lijkt heel erg op de langharige cavia. Ook deze cavia heeft lang haar, maar hierbij ontbreken de rozetten. Hierdoor valt het haar van de kop naar achter. Aan de wangen hebben ze vaak mooie baarden, die goed overlopen in de rest van de beharing Satijn Gladhaar Borstel Rex Engels gekruind Amerikaans gekruind NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voortplanting De cavia is een zoogdier; zij baart jongen en geeft deze melk. Cavia’s kunnen veel jongen krijgen. Ze krijgen 2 tot 4 jongen per worp (en dat 5 maal per jaar). Voor de gezondheid van de cavia is het beter om het te beperken tot 1 á 2 nestjes per jaar. De draagtijd is 65 tot 70 dagen. De jonge cavia’s zijn bij de geboorte al helemaal ontwikkeld. Ze zijn behaard, hun ogen zijn open en ook heeft het al een volwassen gebit. Binnen een paar dagen kunnen ze al wat mee eten van het voer, maar de moedermelk hebben ze nog steeds nodig tot ze ongeveer 4 weken oud zijn. Na 6 weken kunnen ze bij hun moeder weg en dat is dus vrij snel. Daarom worden cavia’s ook wel nestvlieders genoemd. De cavia als huisdier Cavia’s zijn rustige en nieuwsgierige dieren, die eenvoudig tam te maken zijn, mits ze voldoende aandacht van de verzorgers krijgen. Ze bijten vrijwel nooit. Als ze ergens van schrikken, zal een cavia verstarren. Ze kunnen ongeveer 6 tot 8 jaar worden. Hanteren Benader de cavia altijd heel rustig en op ooghoogte. De natuurlijke vijanden komen meestal van boven en dus zal de cavia je hand al snel als gevaar zien (als die van boven komt). De cavia wordt sneller vertrouwd als je hem regelmatig wat lekkers uit je hand geeft. Bij het oppakken van de cavia moet je het dier altijd volledig ondersteunen. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voeding Voor de cavia zijn er twee voedselbestanddelen erg belangrijk om gezond en fit te blijven. Ten eerste is dat vitamine C. Cavia’s kunnen deze vitamine niet zelf aanmaken en daarom moet het altijd verstrekt worden door de verzorger. Cavia’s (en ook wij mensen) missen een enzym (soort eiwit) in ons lichaam die vitamine C uit glucose (suiker) kan halen. Bij een tekort aan vitamine C zal de cavia snel ziek worden. Ten eerste wordt het ligament tussen de tandkas en de snijtand zwakker, waardoor deze los komt te zitten en verkeerd gaat afslijten. Ook geeft een tekort aan vitamine C ontstekingen van het tandvlees. De cavia kan zelfs zo ziek worden dat ze aan dood kunnen gaan. In de winkel zijn speciale voeders te koop waar extra vitamine C in zit. Je kunt het ook in tabletvorm of druppels geven. Verder zit er veel vitamine C in groenten en fruit. Geschikt voor cavia’s zijn vooral: appel, wortel, witlof, paprika (zonder pitten!) en sinaasappel. Sla en koolsoorten zijn niet geschikt. Cavia’s hebben een gevoelig spijsverteringsstelsel en te veel groenten en fruit leidt al snel tot diarree (vooral bij andijvie en sla). Het tweede belangrijke voedselbestanddeel is ruwe vezels. Het beste is hooi te geven. Op de grond zal het hooi snel vervuilen, daarom is het verstandig het hooi in een ruifje te doen. Hooi zorgt ervoor dat de kiezen goed op elkaar afslijten tijdens het vermalen. Hierdoor slijten de kiezen op een goede manier af en worden gebitsproblemen voorkomen Het gebit van de cavia Een cavia heeft 4 snijtanden en 16 kiezen. De groeien het hele leven door. De snijtanden groeien wel 6 tot 8 cm per jaar. Het is dus heel belangrijk dat de tanden goed op elkaar afslijten. De cavia knaagt om zijn snijtanden kort, scherp en beitelvormig te houden. Wanneer de groei en slijtage niet in evenwicht zijn zullen er problemen ontstaan. Er zullen haken op de kiezen ontstaan. Deze kunnen in de wang of in de tong prikken. Dit doet pijn en de cavia zal stoppen met eten. Wanneer de snijtanden niet goed op elkaar afslijten zullen deze door blijven groeien en kunnen dan tot in de bek gaan groeien en eventueel zelfs tot in het verhemelte. Wat zijn de symptomen van een cavia met een gebitsprobleem? - Wel willen, maar niet kunnen eten. De cavia komt wel naar de etensbak maar gaat daarbij niet eten. Algeheel ziek zijn Slechte vacht Tandenknarsen: kan een pijnuiting zijn Maagdarmstoornissen, zoals diarree of juist obstipatie Vermageren NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De huisvesting Wilde cavia’s leven in kolonies. Ook als huisdier hebben ze graag gezelschap. ‘s Zomers kunnen cavia’s buiten leven en met de juiste aanpassingen zelfs het gehele jaar door. Je kan ze dan huisvesten in een soort kippenhok met een buitenren. Ze zullen niet uit hun hok springen. Toch wordt een dak aangeraden, aangezien er anders vossen of katten in de ren kunnen komen. Cavia’s kunnen slecht tegen kou en tocht, maar ook extreme warmte (30 graden of hoger) of temperatuurschommelingen zijn niet goed. Zorg ervoor dat cavia’s altijd in een tocht- en vochtvrij hok zitten Als de cavia’s buiten worden gehouden moeten ze een nachthok hebben, die hen beschermd tegen kou, warmte en regen. Een binnenhok van een cavia moet minimaal 60 bij 40 cm zijn. Groter als ze niet af en toe los kunnen lopen. Bij te weinig lichaamsbeweging zal de cavia snel vervetten. Dit zal de levensverwachting drastisch verkorten. Als bodembedekking kun je het beste vlas gebruiken. Vlas is zacht, neemt vrij veel vocht op en geeft weinig stof. Stro is niet geschikt, aangezien dit hard is en het dus wondjes kan veroorzaken. Verder neemt stro ook weinig vocht op. Het hok moet minimaal een keer per week worden verschoond. Bij meerdere cavia’s zal het hok sneller vervuilen, waardoor het ook vaker verschoond zal moeten worden. Gedrag De cavia is een sociaal en dagactief dier. Om met elkaar te communiceren maken ze allerlei geluidjes. Zo maken ze duidelijk dat ze ergens van zijn geschrokken, dat ze honger hebben of dat ze aandacht willen. Ze maken dus niet alleen geluid als ze een vijand zien. Als ze in een groep achter elkaar lopen, willen ze zeker weten dat iedereen er van de groep is. Om dat aan elkaar duidelijk te maken laten ze constant geruststellende geluidjes horen. Maar er zijn nog meer situaties waarin ze van zich laten horen. Als cavia’s elkaar niet aardig vinden, kunnen ze gaan klappertanden. Als ze elkaar juist wel aardig vinden, maken ze een laag brommend geluid. En als ze gewoon lekker liggen, maken ze geluidjes van plezier. Bij pijn gillen ze (net als varkens kunnen doen). Maar als ze ergens interesse in hebben, bijvoorbeeld als je met een plastic zakje knispert, maken ze een heel hoog piepend geluid. Cavia’s zijn uiterst zindelijke dieren. Ze zijn erg schoon op zichzelf en likken verschillende malen per dag hun vacht schoon. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De gezondheid Hoe ziet een gezonde cavia eruit? Een gezonde cavia is levendig. Ze reageren op geluiden. De ogen, neus en kont zijn schoon. Waaraan kun je een zieke cavia herkennen? - Neus- en/of ooguitvloeiing - Nattig onder de staart - Natte keutels of zelfs diarree - Geen mooie, zachte en glanzende vacht - Weinig eetlust - Niet actief/ erg sloom Een cavia heeft snel last van diarree, vooral als er steeds van voer wordt gewisseld. Waarschuw bij ziekte of als u twijfelt de beheerder van de kinderboerderij. Een goede huisvesting en verzorging voorkomt een hoop problemen. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis leskist MISTY MUIS INFORMATIEBOEKJE NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis DE KLEURMUIS ALGEMEEN Waar komt de kleurmuis vandaan? De voorouders van de kleurmuis is de gewone huismuis, zoals wij die tegenkomen in schuren, stallen en in huis. Doordat er steeds weer geselecteerd is op kleur en lichaamsbouw en door invloed van mutaties, is de kleurmuis steeds meer gaan afwijken van de huismuis. Al honderden jaren voor onze jaartelling werden speciale kleurmuizen gehouden en gefokt in China en Japan. In Griekenland werden de witte muizen op handen gedragen en gehuisvest in een tempel, waar ze op kosten van het Rijk mochten leven. In meerdere landen werd de muis als een soort heilige gezien. Verschillende kleurmuizen (kleur en vachttypes) Kleurmuizen bestaan in de volgende drie kleurtypes - Agouti: op elke afzonderlijke haar zijn afwisselend lichtgekleurde en donkergekleurde haarbandjes te zien. Je hebt onder andere de volgende kleurslagen: goud agouti, zilver agouti en chinchilla - Eenkleurig: zoals de naam al zegt heeft deze muis maar één kleur. De buik en de pootjes zijn vaak wat valer of lichter. Je hebt onder andere de volgende kleuren: blauw, chocolade, rood, crème, wit roodoog en wit zwartoog. - Tekeningmuizen: deze muizen hebben meerdere kleuren. De muizen kunnen gelijkmatig gevlekt zijn (een soort patroon/symmetrie) of ongelijkmatig gevlekt. Naast de verschillende kleurtypes, kun je muizen ook indelen naar vachttypes. - Normaal haar: deze muis heeft dezelfde soort beharing als de bekende huismuis. De vacht ligt vlak tegen het lichaam aan en is dicht ingeplant. - Satijnbeharing: de vacht is even lang als dat van de normale beharing. De vacht glanst nog meer een heeft een soort diepte- effect. - Borstelhaar: de vacht is wat langer dan die van de bovenstaande beharing en heeft een sterke glans. Ideaal bij dit haartype is als vanaf het midden van het lichaam tot aan de staartaanzet, op de rug een opstaande kam van haar is. Verder moet de muis in elk geval op elke heup een mooi, ronde rozet hebben. Liefst meerdere rozetten. - Langhaar: zo lang mogelijk haar, maar dan wel zo dicht mogelijk ingeplant. Meestal hebben mannetjesmuizen een langere vacht dan de vrouwtjes. - Haarloos/naaktmuis: volledig haarloze muis. Een paar weken na de geboorte krijgen de dieren wel beharing, die geleidelijk uitvalt als ze drie weken oud zijn. Verder hebben ze een hele dunne huid, die vrijwel doorschijnend is. De onderliggende organen zijn zichtbaar NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis Agouti Eenkleurig, chocolade Getekend, Lakenvelder Borstel Langhaar, satijn Haarloos NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voortplanting De muis is een zoogdier; zij baart haar jongen en geeft deze melk. Kleurmuizen werpen 4 tot 11 jongen per keer. De draagtijd is 18 tot 21 dagen. Als een kleurmuis in een groep bevalt, zullen alle zogende vrouwtjes uit de groep voor de jongen zorgen. De jongen worden blind en naakt geboren en zijn helemaal afhankelijk van de zogende vrouwtjes in het hok. Na ongeveer 3 dagen begint de vacht te groeien, na 10 dagen is deze helemaal ontwikkeld. Op een leeftijd van 3 tot 4 weken mogen de jongen bij hun moeder weg, ze kunnen dan helemaal voor zichzelf zorgen. Kleurmuizen worden uiteindelijk 1 tot 2 jaar. De kleurmuis als huisdier Kleurmuizen zijn actief en ondernemend. Overdag slapen ze veel en zijn ze rustiger. Ze kunnen dan wel druk zijn, maar rusten daarna ook weer een tijd. Tegen de avond worden ze actiever. Dieren die vooral in de nacht actief zijn, worden nachtdieren genoemd. Het zijn echte groepsdieren; het is daarom beter om er twee of meer in een hok te houden. Als je ze van jong af aan optilt en aan je laat wenen, kunnen ze heel tam worden. Ze zullen dan ook zelden bijten. Hanteren Een muis kunnen we oppakken door onze beide handen onder de buik van het diertje te schuiven om het zo op te kunnen scheppen. Een andere manier is de staartbasis van de muis, dichtbij het achterlijf, tussen duim en wijsvinger te nemen en daarna op de hand te zetten. Nooit de muis bij het puntje van de staart pakken, dit is erg gevoelig en de staart kan zelf beschadigd raken! NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voeding Muizen zijn echte alleseters; ze eten zowel dierlijk als plantaardig voedsel. In knaagdierenvoer zit in principe alles wat ze nodig hebben. Daarnaast stellen ze af en toe verse groenten en fruit erg op prijs. Geef de muizen nooit te veel groenvoer , aangezien ze hier darmproblemen van kunnen krijgen. Om aan hun knaagbehoefte te voldoen, kun je ze af en toe een wilgentakje geven. Water moet ook elke dag ververst worden. Een bakje wordt snel vervuild en dus is een flesje een betere optie voor muizen Het gebit van de kleurmuis Een kleurmuis heeft 4 snijtanden en 12 kiezen. De snijtanden groeien het hele leven door, maar de kiezen niet. De snijtanden groeien wel 4 tot 6 cm per jaar. Het is dus heel belangrijk dat de tanden goed op elkaar afslijten. De muis knaagt om zijn snijtanden kort, scherp en beitelvormig te houden. Wanneer de groei en slijtage niet in evenwicht zijn zullen er problemen ontstaan. Wanneer de snijtanden niet goed op elkaar afslijten zullen deze door blijven groeien en kunnen dan tot in de bek gaan groeien en eventueel zelfs tot in het verhemelte. Wat zijn de symptomen van een kleurmuis met een gebitsprobleem? - Wel willen, maar niet kunnen eten. De muis komt wel naar de etensbak maar gaat daarbij niet eten. Algeheel ziek zijn Slechte vacht Tandenknarsen: kan een pijnuiting zijn Maagdarmstoornissen, zoals diarree of juist obstipatie Vermageren NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De huisvesting Muizen zijn erg goede springers en klimmers. Speciale muizenbakken of een glazen bak zijn de enige twee verblijven waarin muizen gehouden kunnen worden. Het zijn goede ontsnappers, vooral omdat ze zich erg klein kunnen maken. Ook makkelijk te openen deurtjes zijn niet veilig voor muizen. Door hun intelligentie, zullen ze snel doorhebben hoe het deurtje opengaat. Als bodembedekker kun je het beste stofvrijzaagsel of vlas gebruiken. Voor nestmateriaal zijn hooi of papiersnippers geschikt. Een plaats om te slapen en/of te schuilen mag ook niet ontbreken. Dit kan al heel eenvoudig gemaakt worden van een omgekeerd bloempotje. Om muizen actief te houden en ervoor te zorgen dat ze zich niet vervelen is het erg belangrijk dat ze regelmatig nieuw speelgoed krijgen. Je kan bijvoorbeeld een beetje voer in een gesloten theedoosje aanbieden. Het theedoosje moeten ze eerste open zien te knagen en daar zijn ze vaak dagen mee bezig! Gedrag De kleurmuis is een sociaal dier en vooral ’s nachts actief. Ze leven het liefst in een groepje. Wanneer ze alleen gehouden worden, dan missen ze een soortgenoot en worden minder actief. Het is heel gemakkelijk om een soortgenoot te introduceren. Tot acht weken oud zie je bijna nooit een probleem om twee of meer muizen te introduceren. Op later leeftijd kan het soms wat lastiger zijn. Wanneer kleurmuizen nieuwe soortgenoten ontmoeten, zal je zien dat ze elkaar besnuffelen. Soms leggen ze de nieuwe muis op de rug om zo te laten zien wie de baas is. Het overgeven gaat vaak gepaard met piepen. Ook kan het gebeuren dat ze met hun voorpoten gaan boksen of dat ze met de achterpoten trappen. Ook bijten kan voorkomen. Wanneer ze boos zijn kunnen ze zich groter maken. Dit doen ze door de schouders breed te maken en de haren op de rug en in de nek op te zetten. Muizen zijn uiterst zindelijke dieren. Ze zijn erg schoon op zichzelf en likken verschillende malen per dag hun vacht schoon. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De gezondheid Hoe ziet een gezonde muis eruit? Een gezonde muis is levendig. De oren gaan heen en weer als hij wat hoort. De vacht is glad en zonder kale plekken. De ogen en kont zijn schoon. Waaraan kun je een zieke muis herkennen? - Neus- en/of ooguitvloeiing - Schudt veel met zijn kop (dit kan op schurft duiden) - Nattig onder de staart - Natte keutels of zelfs diarree - Geen mooie, zachte en glanzende vacht - Weinig eetlust - Niet actief/ erg sloom Een muis heeft snel last van diarree, vooral als er steeds van voer wordt gewisseld. Waarschuw bij ziekte of als u twijfelt de beheerder van de kinderboerderij. Een goede huisvesting en verzorging voorkomt een hoop problemen. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis leskist RUDOLF RAT INFORMATIEBOEKJE NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis DE TAMME RAT ALGEMEEN Ratten zijn erg intelligente dieren, die veel kunnen leren, mits er voldoende tijd aan wordt besteed. Ze zijn over het algemeen ook erg nieuwsgierig, waardoor ze soms hun voorzichtigheid laten varen. Als je jonge ratten goed behandeld zullen ze heel tam worden en erg gehecht raken aan de eigenaar. Waar komt de tamme rat vandaan? Onze tamme rat stamt af van de bruine rat uit Azië. Via schepen zijn ze naar Europa gekomen. In de eerste helft van de 19e eeuw kwamen er ook bruine ratten voor met een afwijkende vachtkleur. Deze werden aan mensen verkocht als huisdier. Mensen gingen ratten die een goed karakter hadden verder fokken om ze vervolgens als huisdier of laboratoriumrat te houden. Hoe heet de familie rat? Een vrouwtjes rat heet: Een mannetjes rat heet: Een ratten baby heet: Mannetje Vrouwtje Ritten Verschillende soorten ratten (vachttypes) Ratten kunnen in allerlei kleuren voorkomen. Van wit tot zwart en van één kleur tot bont gekleurd. Naast de verschillende kleuren, kunnen ratten ook verschillende soorten vacht hebben - Normaalhaar: de vacht is kortharig en ligt dicht tegen de huid aan. De vacht glanst en is wat grover dan de vacht van een muis. - Satijnbeharing: de vacht moet heel erg glanzen en heel zacht aanvoelen. Het is kort en veerkrachtig. Het ligt dicht tegen de huid aan. - Krulbeharing (rex): de vacht is een beetje langer dan die van een normaalharige. Het voelt een beetje hard en borstelig aan. Ook de snorharen van de ratten zijn gekruld. - Haarloos: de huid van een haarloze rat moet zo haarloos mogelijk zijn. Een beetje donshaar op de poten, buik en kop is toegestaan. Deze ratten hebben kleine en gekrulde snorharen of helemaal geen snorharen Naast de kleur en de vacht kunnen ratten ook nog andere bijzonderheden hebben - Staartloos: zoals de naam al zegt, heeft dit ras geen staart. De vorm van de rat is ook iets anders. Het lichaam is peervormig; de achterhand is wat hoger dan de voorhand Dumbo-rat: de oren van dit ras zijn dik en moeten zo groot en rond mogelijk zijn. De kop zelf is iets breder en wat meer afgeplat. De oren moeten zo laag mogelijk op de kop zitten. De dumbo-rat heeft een wat korter lichaam. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis Satijn Normaal krulbeharing Haarloos Staartloos Dumbo- rat NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voortplanting De rat is een zoogdier, zij baart jongen en geeft deze melk. Tamme ratten werpen grote nesten. Gemiddeld werpen ze 6 tot 12 jongen. Als er meerdere vrouwtjes in een hok bevallen zijn, helpen zij elkaar met de zorg voor de jongen. De draagtijd is gemiddeld 22 dagen. De jonge ratjes worden kaal en hulpeloos geboren. De ogen zijn nog dicht. Na 2 weken gaan de oogjes open en beginnen de jongen een beetje de omgeving te verkennen. Als de jongen 5 tot 6 weken oud zijn, hebben ze hun moeder niet meer nodig en kunnen ze weggehaald worden. De rat als huisdier Ratten zijn erg leuke huisdieren. Goed opgevoede ratten zullen zelden bijten, maar hebben wel veel aandacht nodig. Een rat alleen heeft minimaal een uur per dag aandacht nodig. Beter is om er twee of drie bij elkaar te hebben, zodat ze wat gezelschap aan elkaar hebben. Tamme ratten kunnen gemakkelijk op de schouder of in een heuptasje overal mee naar toe genomen worden. Het zijn heel intelligente diertjes die veel kunnen leren als er veel tijd aan wordt besteed. Een tamme rat die het vertrouwen in de verzorger(ster) heeft, zal zich erg aan hem/haar gaan hechten en zelfs zijn naam leren herkennen. Ratten worden ongeveer 2 tot 3 jaar oud. Hanteren Benader de rat altijd heel rustig. Een rat moet je oppakken bij de wortel van de staart. Nooit bij de punt, want dan kan de staart breken! Pak de wortel van de staart goed vast en schuif de andere hand onder de buik. Ook kun je de rat oppakken door beide handen onder de buik van het diertje te schuiven om het zo op te scheppen. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De voeding Ratten zijn alleseters. Ze zullen zelden iets laten staan. Dit wil echter niet zeggen dat alles ook goed voor ze is. In speciaal rattenvoer zit alles wat ze nodig hebben. Als je ze knaagdierenvoer geeft, moeten ze extra dierlijke eiwitten hebben. Dit kan gegeven worden in de vorm van bijvoorbeeld katten- of hondenbrokjes of blikvoer voor hond of kat. Verder zijn ze ook dol op groenten en fruit (bijvoorbeeld appel, peer en witlof. Ook kan een stukje knaaghout worden verstrekt, zoals wilg. Voor al deze dingen geldt dat ze er niet teveel van morgen krijgen, omdat ze dan last van hun darmen kunnen krijgen. Hooi is niet geschikt, omdat ratten nogal gevoelig zijn voor parasieten die in kleine hoeveelheden in het hooi kunnen zitten. Het water kan het beste in een flesje gegeven worden. Bakjes zullen ze snel omgooien of vervuilen. Het gebit van de rat Een cavia heeft 4 snijtanden en 12 kiezen. De groeien het hele leven door. De snijtanden groeien wel 6 tot 8 cm per jaar. Het is dus heel belangrijk dat de tanden goed op elkaar afslijten. De rat knaagt om zijn snijtanden kort, scherp en beitelvormig te houden. Wanneer de groei en slijtage niet in evenwicht zijn zullen er problemen ontstaan. Er zullen haken op de kiezen ontstaan. Deze kunnen in de wang of in de tong prikken. Dit doet pijn en de rat zal stoppen met eten. Wanneer de snijtanden niet goed op elkaar afslijten zullen deze door blijven groeien en kunnen dan tot in de bek gaan groeien en eventueel zelfs tot in het verhemelte. Wat zijn de symptomen van een rat met een gebitsprobleem? - Wel willen, maar niet kunnen eten. De rat komt wel naar de etensbak maar gaat daarbij niet eten. Algeheel ziek zijn Slechte vacht Tandenknarsen: kan een pijnuiting zijn Maagdarmstoornissen, zoals diarree of juist obstipatie Vermageren NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De huisvesting Ratten die regelmatig uit hun hok worden gehaald, hebben niet zoveel ruimte nodig. Natuurlijk is het wel zo dat het beter is een rat een zo groot mogelijk hok te geven. Ratten kunnen het beste gehouden worden in een draadkooi of in een glazenbak. Er moet extra aandacht worden besteed aan de deksel en aan de eventuele deurtjes. Lichte deksels kunnen namelijk makkelijk door de rat van hun plaats geschoven worden. Ook deurtje vrij gemakkelijk opengaan, zijn voor de rat een uitdaging. Ratten zijn erg slim en zullen snel doorhebben hoe een deurtje open gaat. Kies nooit voor een houten hok of voor een hok met zacht plastic; ratten kunnen namelijk erg goed knagen en zullen dan via een gat ontsnappen. Op de bodem kun je vlas of stofvrij zaagsel gebruiken. Ook een bodembedekker gemaakt van papiersnippers of mais is erg geschikt. In een hoekje moet een slaapplaats gemaakt worden voor de rat. Dit kan een hokje van steen of hout zijn. Omdat ratten graag klimmen, moet hier wel mogelijkheid voor zijn. Dit kan met trappetjes, een touw of gewoon een (wilgen)tak. Om te voorkomen dat ratten zich gaan vervelen, is het goed om af en toe een nieuw speeltje aan de rat te geven. Dit speeltje moet wel knaagbestendig zijn. Ook kun je een lekkernij in een theedoosje verstoppen, zodat ze voor het lekkers moeite moeten doen. Gedrag De rat is een sociaal en dagactief dier. Ze leven liefst samen of in een groepje. Wanneer ze alleen gehouden worden, dan missen ze een soortgenoot en worden minder actief. Het is heel gemakkelijk om een soortgenoot te introduceren. Tot acht weken oud zie je bijna nooit een probleem om twee of meer ratten te introduceren. Op later leeftijd kan het soms wat lastiger zijn. Wanneer ratten nieuwe soortgenoten ontmoeten, zul je zien dat ze elkaar besnuffelen. Soms leggen ze de nieuwe rat op de rug om zo te laten zien wie de baas is. Het overgeven gaat vaak gepaard met piepen. Ook kan er gebeuren dat ze met hun voorpoten gaan boksen of dat ze met de achterpoten trappen. Ook bijten kan voorkomen. Wanneer ze boos zijn kunnen ze zich groter maken. Dit doen ze door de schouders breed te maken en de haren op de rug en in de nek op te zetten. Ratten zijn uiterst zindelijke dieren. Ze zijn erg schoon op zichzelf en likken verschillende malen per dag hun vacht schoon. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis De gezondheid Hoe ziet een gezonde rat eruit? Een gezonde rat is levendig. Ze reageren op geluiden. De ogen, neus en kont zijn schoon en de vacht is glad en zonder kale plekken Waaraan kun je een zieke rat herkennen? - Neus- en/of ooguitvloeiing - Schudt veel met zijn kop (dit kan op schurft of oorontsteking duiden) - Nattig onder de staart - Natte keutels of zelfs diarree - Geen mooie, zachte en glanzende vacht - Weinig eetlust - Niet actief/ erg sloom Een rat heeft snel last van diarree, vooral als er steeds van voer wordt gewisseld. Waarschuw bij ziekte of als u twijfelt de beheerder van de kinderboerderij. Een goede huisvesting en verzorging voorkomt een hoop problemen. NME Ter Kleef – Informatieboekje voor Claudia Cavia, Rudolf Rat en Misty Muis
© Copyright 2024 ExpyDoc
