Vakblad Kastechniek 09-2014

56]
Door innovatie
geen omkijken naar
verticale ventilatie
In het kader van het samenwerkingsproject High Tech Greenhouse 2020, doet tomatenteler Bert van den
Brand dit jaar ervaring op met de toepassing van verticale ventilatie met het systeem´Ventilation Jet’.
De aansturing bleek middels zijn Hoogendoorn iSii procescomputer goed te automatiseren.
Op zijn bedrijf Fresh Valley in Maasbree doet
teler van smaaktomaten Bert van den Brand sinds
dit voorjaar ervaring op met de toepassing van
verticale ventilatoren om kaslucht te ontvochtigen.
In het kader van het onderzoeksproject High Tech
Greenhouse 2020 was hij de eerste die deze manier
van ontvochtiging aandurfde in een hoogopgaand
tomatengewas. Volgens Johan Kodde, sales manager
bij Hoogendoorn Growth Management, bestond bij
vruchtgroentetelers wel meer interesse voor deze
methode om kaslucht te ontvochtigen zonder
ingrijpende verbouwingen aan de kas, maar ook de
nodige koudwatervrees: “Telers vragen zich af of
deze methode wel kan werken bij hoogopgaande
gewassen. En zij vrezen negatieve gevolgen van
eventuele koude luchtstromen rond de koppen.”
Daarnaast moest nog worden aangetoond dat
het systeem ook praktisch in een bestaande
vruchtgroentekwekerij kon worden ingepast.
Volgens Kodde en teler Van den Brand is dat de
afgelopen maanden wel bewezen.
Geen omkijken naar
“Het werken met de Ventilation Jet bevalt goed”,
verklaart Van den Brand. “Het werkt eigenlijk vrij
simpel. We hebben twee typen ventilatoren boven
elkaar. De onderste, de V-FloFan die de lucht onder
het scherm in beweging brengt, staat gewoon altijd
aan. De bovenste, boven het scherm, draait alleen
als het te warm of te vochtig is.”
In de iSii procescomputer van Hoogendoorn, waar
Fresh Valley al mee was uitgerust, was dit in de
ogen van de teler eenvoudig te bedienen. “Het
was een kwestie van één keer goed instellen. Ik heb
er nooit omkijken naar gehad.”
Sales manager Kodde bevestigt dit. “Wij hadden
voor (semi-)gesloten kassen al de module ´Active Air´
ontwikkeld. Daarin hebben we nu een intelligente
regeling opgenomen voor het ontvochtigen met
droge lucht van boven een gesloten scherm.
Hoogendoorn iSii is een intelligent en flexibel
systeem. Metingen en berekende waarden kunnen
als invloeden worden gebruikt bij de instelling van
het setpoint. Zo kan bijvoorbeeld de gebruiker
de invloed AV (Absoluut Vocht) gebruiken voor
aansturing van de bovenste ventilator. Daarnaast
wordt alle data verzameld en gebruikt voor analyse
van het klimaat.”
Doorontwikkelen
Vostermans Ventilation ontwikkelde de V-flow
ventilator voor verticale luchtbeweging, Hint
Installatietechniek maakte er de Ventilation Jet
mee. Svensson leverde voor proefkas de juiste type
doeken en voorzag ze van doorvoeropeningen
voor de Ventilation Jet.
Onderzoekers van de UR Glastuinbouw monitoren
het klimaat en de ontwikkelaars van de Vostermans
Ventilation, Hint Installatietechniek, Svensson en
Hoogendoorn, volgen deze eerste proef met het
verticale ventilatiesysteem in de tomatenteelt van
nabij. “Om te kijken of gebeurt wat we verwachten
‘Je hoeft geen
nieuwe kas te
bouwen om
deze methode
toe te passen’
High Tech Greenhouse 2020
Achttien Nederlandse en Duitse bedrijven
en kennisinstellingen zetten in 2011 het
project High Tech Greenhouse 2020 (HTG
2020) op. In dit project werken zij tot
en met dit jaar samen aan een integraal
hightech glastuinbouwsysteem, dat
gebruik maakt van diverse innovatieve
oplossingen op het gebied van klimaat,
energie, licht, substraat en water.
Precisie-irrigatie in combinatie met een
voor de tuinbouw nieuwe gietwaterbehandelingstechniek, energiezuinige
LED-belichtingssystemen, kaslucht
ontvochtigen via verticaal ventileren
met de Ventilation Jet, en het testen
van verscheidene typen (draadloze)
sensoren, zijn enige deelaspecten van het
project. Ook na de officiële looptijd van
het project tot in 2014, zal op de beide
praktijkbedrijven Fresh Valley in Maasbree
en Gartenbau Hanka in Kempen onderzoek
worden voortgezet.
[57
zijn de proefkas en de referentiekas uitgerust
met extra gewassensoren en meetboxen.
Via LetsGrow.com krijgen alle deelnemende
projectpartners inzage in het procesverloop in de
vorm van actuele grafieken en overzichten”, aldus
Kodde van Hoogendoorn. “Wij zijn op basis van
alle ervaringen ook nog steeds de software verder
aan het doorontwikkelen.”
Met de piek van het teeltseizoen reeds achter
de rug, heeft High Tech Greenhouse 2020 de
voordelen van verticale ontvochtiging met de
Ventilation Jet volgens Kodde inmiddels ruimschoots duidelijk gemaakt: “De Ventilation Jet blijkt
een hele goede temperatuurverdeling in de kas op
te leveren. Meetboxen op verschillende plaatsen
in de proefkas laten vrijwel gelijke waarden zien.
Telers hoeven zich dus geen zorgen te maken
om kou bij de koppen van het gewas.” (Grafiek 1
laat zien hoezeer de verschillende meetboxen in
de HTG proefkas een vergelijkbaar temperatuurverloop registreren.)
Tweede voordeel noemt Kodde het feit dat
Ventilation Jet de warmte van de lampen in de
belichte tomatenteelt gelijkmatig verspreid door
kas, waardoor die warmte benut kan worden en er
Fresh Valley
klimaatanalyse
geen minimum buis nodig is voor een goed klimaat.
Minstens zo belangrijk voor potentiële nieuwe
gebruikers noemt Kodde het feit dat Ventilation
Jet zeer goed is in te passen in bestaande kassen.
“Natuurlijk, je hebt het juiste type scherm, de
juiste ventilatoren en het juiste stuk installatietechniek nodig, maar je hoeft geen nieuwe kas te
bouwen om deze methode van ontvochtiging toe
te passen.”
58]
Door met ontvochtigen
Teler Van den Brand verwacht ook na de proefperiode door te gaan met deze manier van
ontvochtigen in de 2.800 m2 kas die nu met het
systeem is uitgerust. “In de proefafdeling hebben
we sinds de start van de teelt elke nacht het
scherm gesloten kunnen houden. We hebben
geen vochtkieren meer hoeven trekken. En toch
hebben we geen last met vochtophoping gehad.
De productie in de proefkas bleef tot voor kort
weliswaar wat achter bij die in de referentiekas,
maar dat laat zich verklaren vanuit het feit dat we
in de proefkas door omstandigheden iets later
hadden geplant. Of de proefkas de controle recent
alsnog heeft ingehaald, kan ik nog niet zeggen,
de precieze productiecijfers van de laatste week
moeten we nog verwerken. Maar voor mijn gevoel
doen beide kassen niet voor elkaar onder. Ik zie
geen verschillen aan het gewas.”
“De proeven door High Tech Greenhouse 2020
laten zien dat het concept Ventilation Jet, met
Hoogendoorn iSii aansturing, ook in de vruchtgroenten werkt”, concludeert Kodde van
Hoogendoorn Growth Management. “Dit concept
kan dus ook telers van vruchtgroenten helpen
op een effectieve en kostenefficiënte wijze hun
kasklimaat en met name de vochthuishouding te
beheersen.” De sales manager geeft aan dat bij
de early adapters onder de vruchtgroentetelers
serieuze interesse in de toepassing van dit concept
begint te ontstaan.
Automatisering verbindende schakel
Kodde geeft aan vanuit Hoogendoorn met
plezier aan de diverse onderdelen van High Tech
Greenhouse 2020 te werken. “Onze automatisering
vormt als het ware de verbindende schakel tussen
de diverse innovatieve oplossingen voor de
beheersing van klimaat, licht, energie, substraat,
(Grodan) met nieuwe watergehalte sensoren
GroSens en water (water IQ) met een innovatieve
ontsmettingsunit Optisteep. Aan het begin van zo´n
traject is het nog maar de vraag of het allemaal wel
gaat lukken. In High Tech Greenhouse 2020 zijn
de diverse innovatieve oplossingen goed van de
grond gekomen. Het is leuk om daar aan te kunnen
bijdragen en om de verschillende aspecten via
automatisering te integreren.”
Op www.htg2020.nl is meer informatie te vinden over High Tech Greenhouse 2020.
Het Duitsland-Nederland Interreg IVa project High Tech Greenhouse 2020 wordt mede mogelijk gemaakt door:

Download Report