Vondst dode jonge wasbeerhond bij Hoogeveen verbaast

Achtergrond
MAANDAG 25 AUGUSTUS 2014 - PAGINA 12
HOOGEVEENSCHE COURANT
De pagina Groen & Doen biedt de lezer elke week een mooi inhoudelijk
verhaal van Hero Moorlag en daarnaast een variatie van artikelen met als
raakvlak natuur, milieu, natuurhistorie, toerisme en natuurbeleving. In deze
opzet werken Staatsbosbeheer (Hans Kruk), Natuurmonumenten (Rutger de
Vries) en Stichting Het Drentse Landschap (Sonja van der Meer) samen met
Hero Moorlag. Elke natuurorganisatie komt per toerbeurt aan bod. Maar
eens in de vier weken is er ook ruimte voor onder meer IVN Hoogeveen en de
Natuurvereniging Zuidwolde. Vandaag zijn er, naast het artikel van Hero,
bijdragen van Joop Verburg van Natuurvereniging Zuidwolde en Grietje
Loof van IVN Hoogeveen.
ur
u
t
a
N
a
agend
Micro-nachtvlinders
* Schildersavond en vachtschilderen
26 augustus - 19.30 uur
Inspiratiebronnen genoeg bij kunstkooi, met het panorama uitzicht op de
paarse hei van het Dwingelderveld en
de schaapskooi naast de deur. Eigenaar en kunstenaar Maria Mink haalt
haar inspiratie uit de natuur en gaat
op dinsdagavond aan de slag. Geïnteresseerden kunnen meedoen, schildersmaterialen zijn aanwezig. Morgenavond van 19.30 tot 21.00 uur gaat
zij aan het werk. Op donderdag- en
zondagmorgen gaat Maria aan de slag
met vachtvilten. De geschoren wol
van het Drentse heideschaap wordt
hiervoor gebruikt.
Je kunt kennismaken met deze
oude ambacht en meedoen. Bij goed
weer kan het doorgaan en om 10.15
uur start Maria hiermee. Om 10.00
uur kan een ieder nog net de herder
zien weggaan met zijn schapen. Inspirerende activiteiten voor jong en oud,
die je niet snel vergeet. Opgave kan
via www.kunstkooi.nl of sms/bel naar
06-42802626.
* Lezing Hero Moorlag over het
Spaarbankbos
27 augustus - 19.30 uur
IVN Hoogeveen houdt woensdag
een lezing over het Spaarbankbos.
Hero Moorlag vertelt ons alles over
het bos; van geschiedenis tot heden
en toekomst. Om 19.30 uur start de
lezing en deze wordt gehouden in
het pand van IVN Hoogeveen in het
Steenbergerpark te Hoogeveen. Zie
voor meer informatie en aanmelding:
https://ivn.nl/afdeling/hoogeveen/activiteiten/lezing-hero-moorlag-overhet-spaarbankbos
*De Nacht van de vleermuis
30 augustus - 20.30 uur
In samenwerking met Het Drentse
Landschap houdt IVN Hoogeveen zaterdag 30 augustus een vleermuizenexcursie in het kader van de Nacht
van de vleermuis. Onder leiding van
Jan Mager gaan we op zoek naar de
vleermuis op het Landgoed Rheebruggen. We starten om 20.30 uur met
een korte uitleg over vleermuizen bij
de beheerboerderij van Het Drentse
Landschap. Zie voor meer informatie
en aanmelding: https://ivn.nl/afdeling/
hoogeveen/activiteiten/de-nacht-vande-vleermuis.
Vondst dode jonge
wasbeerhond bij
Hoogeveen verbaast
Je weet dat deze exoot
in Drenthe voorkomt.
Het dier leeft teruggetrokken en komt alleen
‘s nachts tevoorschijn.
Op een verspreidingskaart van Zoogdiervereniging Nederland
staan in Drenthe acht
vondsten en net over
de grenzen met Friesland en Groningen nog
eens tien, gerekend
vanaf 2008. Inmiddels is bij de acht in
Drenthe een negende
vondst toegevoegd.
Verbazingwekkend.
M.H. Fernhout uit Hoogeveen fietste over de
Leeuwenveenseweg
en vond in de berm
een dode jonge wasbeerhond. Doodsoorzaak onbekend. Het
dier vertoonde geen
zichtbare verwondingen. In 2000 is in
Nederland voor het
eerst een wasbeerhond waargenomen.
In Duitsland leven
duizenden. Het oorspronkelijke leefgebied van dit roofdier
ligt in Oost-Azië. Wasbeerhonden worden
in Rusland en China
gefokt voor hun bont.
Ontsnapte
dieren hebben zich
over Oost- en WestEuropa verspreid.
* Allemaal Naar Buiten!
27 augustus
Van 14.00 tot 16.00 uur
Het is zomer, dus tijd om allemaal
naar buiten te gaan. Met het hele
gezin op pad door het Drents-Friese
Wold. Er is hier veel te zien en te
ontdekken. Samen met de gids van
Staatsbosbeheer doe je allerlei natuuropdrachten. Een actieve manier
om het Drents-Friese Wold te ontdekken. Doen jullie mee? Aanmelden bij
Buitencentrum Drents-Friese Wold,
tel. 0516-464020.
* Excursie Ravenswoud
6 september - 9.30 uur
Een dag naar Ravenswoud, vlakbij
Appelscha en het Fochteloërveen. We
gaan een uitkijktoren op en als we
geluk hebben zien we de kraanvogels
die in dit gebied broeden. En we bezoeken de afwisselende bossen van
het Drents Friese Woud. We worden
ontvangen door Jaap en Dorien Mekel die middenin dit gebied wonen.
Vertrek vanaf het Tonckenshuis om
9.30 uur. Terugkomst einde van de
middag. Neem zelf een lunch mee.
Iedereen is welkom. We vragen alleen een vrijwillige bijdrage. Opgave
bij Tineke Bos, tel. 06-53872049.
Door Hero Moorlag
Wasbeerhond aan de Leeuwenveenseweg. Foto M.H. Fernhout
Leden van Dassenwerkgroep ZuidDrenthe ontdekken in een bos wel
eens een solitair hol dat verbazend
groot is. Voor het hol ligt een extreem
grote zandkegel. We plaatsen dan op
enige afstand een infrarood camera,
omdat we denken aan een wasbeerhond. Het blijkt dan
toch om een eenzame das te gaan,
vaak een groot mannetje. Een das is een
graver bij uitstek en
kan enorme hoeveelheden zand verzetten. Uit ervaringen
van andere dassenwerkgroepen blijkt
dat wasbeerhonden
gebruik maken van
holen van vossen en
dassen. Of ze maken
zelf een hol onder de
stam van een omgevallen eik.
Daar leven ze in
paren of in klein
familieverband
met hun jongen.
Een uitgesproken
territorium hebben
ze niet. Ze zwerven
rond en vinden,
vooral in Drenthe,
ergens wel weer een
al dan niet verlaten
hol voor tijdelijk
gebruik. Tijdens een
zwerftocht is een
juveniele wasbeerhond kennelijk
in de houtsingel aan de Leeuwenveenseweg terecht gekomen, op zoek
naar voedsel. Als verbinding tussen
Niet geliefde exoot
De naam wasbeerhond is misleidend.
Gewone wasberen leven in Amerika.
Het zijn grote roofdieren met een
lichaamslengte tot een meter. Ze zijn
in 1934 in Rusland en Duitsland inge-
hond ‘s nachts naar muizen, kikkers,
insecten en vogels (en eieren!). Op het
moment eet hij noten, bessen, knollen
en wortels. Hij eet graag aas en wentelt
zich in kadaverresten. In december is
een wasbeerhond moddervet en gaat
in winterrust zonder dat zijn temperatuur daalt. Dus geen winterslaap. Maar
Dode vos in de berm. Foto Hero Moorlag
voerd voor de jacht
en om ermee te fokken voor het bont.
Het dier kneedt en wast voedsel onder
water. Vandaar de naam. Een wasbeerhond behoort tot de
hondachtigen en
wordt ook wel marterhond genoemd.
Misschien is het dier
het oudste levende
lid van de hondachtigen. Hooguit
wordt hij 55 centimeter met een staart
van 15 centimeter.
Omdat hij een zwart
masker rond de ogen
heeft, lijkt hij wel
wat op de wasbeer.
Van oorsprong komt
de wasbeerhond uit
Oost-Azië. Hij werd
in de vijftiger jaren
in het Europese
deel van Rusland
uitgezet als nieuw
jachtdier, maar
ook voor de fok.
Menige Russische
Dode eekhoorn. Foto M.H. Fernhout
vrouw loopt met een
bontmantel van bont
Hoogeveen en de A28 wordt deze weg van de wasbeerhond. Ontsnapte dieren
vermenigvuldigden zich in de natuur
druk bereden, vooral tijdens de spits.
van Oost-Europese landen. Toen het
En lang niet iedereen houdt zich aan
ijzeren gordijn in 1981 viel, konden
de voorgeschreven snelheid van 60
marterachtigen en wasbeerhonden het
en 80 kilometer per uur. Ook reeën
niemandsland passeren en verschenen
steken in de buurt van de carpoolin West-Duitsland. De laatste tien jaar
plaats de weg over. Fernhout vond
worden in West-Duitsland gemiddeld
een paar honderd meter van de dode
per jaar 25.000 wasbeerhonden afgewasbeerhond een dode eekhoorn,
schoten. In de vrije natuur is men dit
eveneens uitwendig volledig gaaf.
exotische hondje liever kwijt dan rijk,
In 2012 vond ik hier een dode vos.
ook in Nederland. Traag lopend door
Verkeersslachtoffers? Of is er sprake
dicht struikgewas zoekt een wasbeervan vergiftiging?
als de buitentemperatuur in de winter
boven de tien graden stijgt, wordt hij
wakker en gaat weer op jacht. Aangereden of anderszins mindervalide
wasbeerhonden (en andere exotische
zoogdieren) worden opgevangen door
Stichting AAP (Animal Adaption and
Protection) in Almere.
Dilemma concurrentie
Een wasbeerhond kan honderden
kilometers trekken en weet zich tijdens de trek uitstekend te verbergen.
Hij is eersteklas overlever doordat
hij niet kieskeurig is. Hij voedt zich
met alles wat hem voor de bek komt.
Vinden mannetje en vrouwtje elkaar
en vestigen ze zich in een dicht bos,
dan bestaat de kans op het vinden van
sporen en een latrine die in meer open
terrein ligt. Wasbeerhonden zijn zindelijk. De hele familie maakt gebruik
van de latrine. Vanwege zijn leefwijze
en voedsel is de wasbeerhond concurrent van de das en de vos. Men spreekt
van faunavervalsing in Drenthe, Achterhoek en Friese Woudstreek, waar de
meeste vondsten van wasbeerhonden
zijn gedaan. Een vreemd dilemma,
want jagers willen ook Reintje graag
kwijt én beweren dat er te veel dassen
komen. Als straks het everzwijn in
Drenthe is geaccepteerd en de wolf
onze provincie heeft bereikt, valt er
heel wat te schieten. Inmiddels wordt
de dode wasbeerhond onderzocht in
Groenekan (Utrecht). Tip: bekijk de
filmpjes van wasbeerhonden in Drenthe op YouTube, maar laat kinderen
niet het doodknuppelen zien in een
fokkerij.
De nacht is niet alleen om te slapen. Afgezien van mensen die soms ‘s
nachts moeten werken, zijn er ook veel
mensen die gewoon om samen plezier
te hebben ‘s nachts wakker blijven.
Ook vanwege andere liefhebberijen
waken sommige mensen urenlang in
het duister. Ze kijken bij het lamplicht
van speciale lampen met een hoog
UV-gehalte naar nachtvlinders, die
bij dat licht op het witte laken gaan
zitten. Naast een 800 soorten macronachtvlinders -over het algemeen vrij
grote tot zeer grote soorten- zijn er ook
heel veel zeer kleine nachtvlindertjes,
zogenaamde micro’s, die op het licht
afkomen. Ze zijn 2 tot hooguit 15 mm
groot. Er zijn in ons land wel bijna 1200
soorten van deze groep. Wat nu zo verrassend is, is dat deze pietepeutertjes
vaak zulke prachtige en onverwachte
vormen en kleuren hebben.
Gelukkig hebben ze vaak ook namen gekregen die bij deze kleurenpracht hoort. Wat te denken van Rode
knopbladroller,
Hommelnestmot,
Waasjesstippelmot, Mutsjeslichtmot,
Havikskruidvedermot,
Purperrode
haakbladroller, Triangelmot, Parelmoermot, Meidoornduifmot, Gordelpalpmot, Sierlijke pedaalmot (met
gouden streepjes over het lijf), Geel
kijkgaatje, Naaldkunstwerkje (het
lijkt ook een prachtig geborduurd
lijfje). Ik hoor u zeggen: ,,Ja, maar
zie je dat dan ook allemaal?” Al deze
soorten en nog negentig andere soorten zagen we de afgelopen weken bij
de Vlindertuin in Zuidwolde in drie
nachtelijke expedities. Het is prachtig
een Geisha (met een geborduurde kimono aan) samen met een Oosterse
schone op het doek te zien. Die laatste
heeft de naam gekregen om zijn bijna
mysterieuze zwartwitte schoonheid
en zijn herkomst uit Turkije. Maar de
allermooiste de afgelopen weken was
toch de Molmboorder. Een knalgeel
voorlijf en diep zwartblauw achterlijf met daar tussenin fluorescerende
blauwe strepen. De fototoestellen van
tegenwoordig maken het mogelijk om
ook de kleinste micro’s in hun kleurenpracht weer te geven. De vraag
stellen waarom al die kleurenpracht
nu bij nachtdieren aanwezig is, is
gemakkelijk. Het antwoord is des te
moeilijker, want men weet het niet.
Al zal het ongetwijfeld een bedoeling
hebben. In de natuur zijn nog zoveel
geheimen. Laten we maar beginnen
met het simpel te bewonderen. Er is
maar één ding jammer, dat is dat deze
krant (nog) niet in kleur is. Wie toch
die kleuren wil zien, kan terecht op
www.natuurverenigingzuidwolde.nl
onder “waarnemingen”.
Joop Verburg
Natuurvereniging Zuidwolde
Over zwaluwen
en moraalridders
Ik grijp het stukje in de vrijdagkrant
graag aan om iets uit de natuur bij u
op de tafel te krijgen. Iets over IVN of
iets over mijn eigen beleving of allebei.
Soms brandt het op mijn lippen om
iets te vertellen over de vleermuizen
bij ons in de buurt of over de IVN huiszwaluwwerkgroep die weer schokkende ontdekkingen heeft gedaan. Dingen
die ik als natuurvriend niet wil horen,
niet eens wil weten. Bijvoorbeeld dat er
rare capriolen worden uitgehaald om
vooral maar geen nestruimte voor de
zwaluw onder een klein stukje dak van
het eigen huis beschikbaar te stellen.
Zo ontstaan de stukjes die ik schrijf
en die vervolgens nooit de krant halen
omdat er altijd wel weer iets anders
is om over te schrijven en ik ook niet
als de dame met het waarschuwende
vingertje gezien wil worden. Want dat
krijg je natuurlijk al snel. ‘Voor Grietje
moet je oppassen want die vindt overal
wel iets van.’
En jullie hebben gelijk. Ik vind overal wel iets van. Dat we zuiniger moeten
zijn met de natuur die we nog hebben.
Terwijl anderen vinden dat er genoeg
natuur is en dat de natuur die er is
ook best betreden mag worden, dat de
hond los mag lopen want die vindt dat
fijn of dat de paarden best overal kunnen lopen, dat je overal mag komen
met de crossfiets om maar te zwijgen
over de crossmotor. Dat dus, daar vind
ik heel veel van en tegen het meeste
van dat soort dingen kom ik in opstand
want het vernielt wel degelijk de natuur, het jaagt de ree en het schaap
de stuipen op het lijf, het vertrapt de
prille plantjes, het vernielt de natuur
in al zijn facetten. En doe ik mijn
mond eens open om te reageren over
een soort van ‘overtreding’ dan krijg ik
altijd een mond terug. ‘Nee, mijn hond
luistert goed’ of ‘Nee, mijn hond poept
altijd in de bosjes’ Dus hoef je niks op
te ruimen, nee, ook niet de poep die onder mijn schoenen kleeft. ‘Oh, ik moet
niet in de bosjes lopen.’ Zo kennen we
er nog wel een paar en wie de schoen
past trekke hem aan. En zo lopen we
weer verder, we doen het gewoon nog
een keer. Want mensen houden niet
van regeltjes en wetten en voorschriften en verboden. Mensen zijn gemaakt
om alles te overtreden.
Handhavers staan niet overal en in
die prachtige grote natuurgebieden is
het al heel lastig om een motorcrosser
te pakken te krijgen, of iemand die ille-
gaal iets dumpt of de groep fietsers die
overal dwars doorheen scheurt.
Toch blijft het op mijn lippen branden, moraalridder die ik ben (het
woord moraalridder heb ik opgezocht
in het psychologisch woordenboek,
zou je ook eens moeten doen).
Eigenlijk had ik bedacht dat het
deze keer maar eens moest gaan over
blijer worden van de natuur. Blijer worden van groen. We zoeken in de zomer
toch graag prachtige plekjes om te vertoeven. In het groen, of aan zee. In het
bos, op de heide, bij een plas. We worden blij van het buiten zijn en nemen
alle ongemakken voor lief. Controleren
aan het einde van dag het lijf of er ergens ongedierte huist en smeren ons
nog eens in want de muggenbeet jeukt
als een dolle. Wat mij dan toch weer bij
de zwaluw brengt. Wat ben ik blij als
ze in het voorjaar ineens weer terugkomen van de lange reis uit Afrika. Dat
ze de weg nog weten, hier zijn vorig
jaar hun jongen geboren en nu komen
ze na een lange reis weer terug in Hoogeveen. Onvoorstelbaar vind ik dat en
ik word er blij van. En ja, dat gezegde
‘één zwaluw maakt nog geen zomer’,
dat klopt maar het begin is er wel. Dan
zit ik in mijn tuin, schemering rondom
en daar komen de vleermuizen. Ze
scheren door de lucht, je hoort ze geluidjes maken, ze botsen niet, ze raken
niks, ze happen alleen lekkere hapjes
uit de lucht, mugjes, motjes, vliegjes.
Net zoals de zwaluw eigenlijk. Wel 3000
mugjes in een nacht. Misschien kun
je dan ook verzinnen wat er allemaal
blijft rondvliegen als er geen vleermuizen en zwaluwen zouden zijn.
En daarom, omdat wij van IVN heel
graag willen dat iedereen in Hoogeveen kennis maakt met IVN hebben we
aanstaande zaterdag, 30 augustus, een
open dag. Kom eens kennismaken met
onze werkgroepen, de zwaluw-, vleermuis-, paddenstoelen-, dassen,- vogel-,
speelnatuur- en jeugdwerkgroep. Dan
kunnen we uitleggen waarom het zo
belangrijk is dat er zwaluwen zijn. Of
vleermuizen. Trouwens, woensdag is
er een lezing over het Spaarbankbos.
Ook leuk om naar toe gaan.
Tot ziens, tot zaterdag 30 augustus.
Alles staat te lezen op onze website:
https://www.ivn.nl/afdeling/hoogeveen
Grietje Loof
IVN Hoogeveen