Lees meer - Eugelink Architectuur

// Project renovatie
Tekstproductie Tom de Vries // Fotografie van aken architecten en Tom de Vries //
Tekenwerk Henk Heusinkveld
Het grootste, zes verdiepingen
hoge bouwdeel heeft rondom
een tweede gevel van glas.
Daarin is voor de accentuering
van de entree een uitsnede
gemaakt. Ook de natuurstenen
gevels van de lagere bouw­
delen zijn voorzetgevels,
voor de eigenlijke glazen
elementengevel langs.
42 // Bouwwereld
42-47_projectkingrenovatie.indd 42
08-10-14 09:31
Transformatie kantoorpand
// Locatie: Koningsweg 101, Den Bosch
// Opdrachtgever: C.V. Kingsroad
// Bouw: sept. 2012 – januari 2014
Dubbele gevels
om gestript pand
Tot op het bot gestript en voorzien van transparante dubbele
gevels met natuurstenen toevoegingen. Zo werd een in onbruik
geraakt kantoorpand geschikt gemaakt voor het nieuwste
‘Nieuwe Werken’.
De directie van BrandLoyalty – een jong en internationaal ope­
rerend bedrijf dat spaaracties voor consumenten in de foodretail
bedenkt en ontwikkelt – zag de potentie van een al lang leeg­
staand pand aan het eind van de Koningsweg in Den Bosch.
Het was vooral de locatie die aantrekkelijk was, op de grens
van stad en buitengebied en op de overgang naar historische
binnen­stad met het nieuw ontwikkelde Paleiskwartier.
Het leegstaande pand uit de jaren zeventig bestond uit vier
bouwvolumes van verschillende omvang maar oogde door de
eenvormige huid van veel baksteen, kleine ramen en schuine
kappen als een sombere en monolithische klomp. Architect
Margriet Eugelink van het Eindhovense architectenbureau van
aken architecten heeft met een bijzonder ontwerp het gebouw
geschikt gemaakt voor de dynamische werkopvattingen van
BrandLoyalty en tevens een nieuwe landmark gerealiseerd voor
deze cruciale stedenbouwkundige situatie.
Eenvormige gevelmodules
Na het volledig en zorgvuldig strippen van het gebouw – zodat
gesloopte bouwmaterialen en -elementen gerecycled kunnen
worden – is het skelet van betonkolommen en cassettevloeren
rondom voorzien van een glazen gevel. Deze door Oskomera
geleverde thermische gevels bestaan uit overwegend eenvor­
Bouwwereld // 43
42-47_projectkingrenovatie.indd 43
08-10-14 09:31
// Project renovatie
1
2
4
3
1 // De dubbele glasgevel wordt geventileerd.
Toevoer van lucht komt door roosters op maaiveldniveau. 2 // Ter hoogte van de vloeren is
de luchtspouw tussen de twee glasgevels
voorzien van beloopbare, luchtdoorlatende
roosters. 3 // Aan de bovenzijde is de spouw
voorzien van een schuine glaskap die lucht
doorlaat en regen tegenhoudt. De bovenste
glaspanelen hebben een verlopende print van
witte stippen. 4 // De tweede, natuursteengevel
wordt gedragen door een HEA-profiel, welke
met consoles aan de gevelelementen en de
vloerrand is bevestigd. 5 // De verhoogde
tweede glasgevel zorgt ervoor dat vanaf de
straat de op het dak staande installatieonder­
delen uit het zicht blijven.
5
44 // Bouwwereld
42-47_projectkingrenovatie.indd 44
08-10-14 09:31
mige aluminium modules, verdiepingshoog, 1,80 meter breed
en volledig beglaasd. De elementen zijn aan de bovenzijde per
bouwlaag aan de bestaande vloerranden opgehangen, zodat
van maaiveld tot dakrand een vrijwel vlakke gevel ontstaat. De
transparante huid zorgt voor veel daglicht in het voorheen zo
donkere kantoorgebouw. Een gebouwhoge vide in de centrale
entreehal, met daarboven een glazen dakopbouw, zorgt er
bovendien voor dat het daglicht een groot deel van het gebouw
kan bereiken.
Een huid van baksteen, kleine ramen en schuine kappen maakte het
gebouw tot een monolithische, zware klomp. (Foto: van aken architecten)
Ventilerende, dubbele glasgevel
Alle vier de gebouwvolumes zijn vervolgens voorzien van een
extra gevel om daarmee de massaliteit van het gebouw te beïn­
vloeden en om aansluiting te kunnen vinden bij de omgeving.
Het grootste, zes verdiepingen hoge, bouwdeel heeft een extra
glazen huid gekregen. Walter Kuipers, projectmanager bij van
aken architecten: “Aan de bovenzijde steekt die extra glasgevel
boven het dak uit. Daarmee worden de op het dak staande in­
stallaties aan het oog onttrokken. Door geen massieve dakrand
te maken en op de bovenste glaspanelen een verlopende print
van witte stippen aan te brengen, verandert deze gevel van
onder naar boven van transparant naar diffuus. Hierdoor lijkt de
bovenkant van de gevel langzaam in de lucht op te lossen.”
De dubbele gevel is een surplus want de primaire gevel met
isolatieglas is van voldoende kwaliteit om ook solo te kunnen
functioneren. Naast het transparanter maken van de voorheen
zo zwaar ogende architectuur, biedt de tweede huid echter
ook de voordelen van meer geluidwering en extra warmte- en
koude-isolatie. Bovendien kon hierdoor de gewenste buiten­
zonwering met lamellen worden toegepast.
De dubbele gevel heeft een natuurlijke ventilatie door een open
onder- en bovenzijde. Aan de bovenzijde zorgt een omgevou­
wen glasdak ervoor dat de spouw wel open blijft, maar tege­
lijkertijd regen­dicht is.
Ter hoogte van de verdiepingsvloeren zijn stalen consoles aan
de vloerrand bevestigd. Aan de consoles is een gezette staal­
plaat bevestigd waaraan de verticale aluminium profielen van de
tweede glasgevel zijn bevestigd, alsmede de beloopbare vloer­
roosters. Om hinderlijke horizontale luchtstromen te voorkomen,
is de luchtspouw op de hoeken van het gebouw met glas­pa­nelen dichtgezet. De verticale luchtstroom laat de mogelijk in
de vroege ochtenduren optredende condens snel verdwijnen.
Natuurstenen schijven
De gevels van de overige drie, lagere bouwvolumes hebben
dezelfde primaire glasgevel als het hoge bouwdeel. Maar hier
heeft de tweede gevel een andere uitvoering en ook een ande­
re betekenis. Met een los voor de glasgevel geplaatst spel van
natuurstenen kolommen en gevelstroken wordt aansluiting
gezocht bij de context waarin het gebouw staat. Kuipers: “Het
gebouw vormt het sluitstuk van de Koningsweg, een straat met
bijzondere architectuur uit de periode rond 1900. Eén zijde van
de straat is zelfs beschermd stadsgezicht. Veel panden zijn van
baksteen met kenmerkende witte gevelbanden en ornamenten.
Door deze tweede gevel een gevarieerde invulling te geven van
vrijstaande verticale schijven van bruinrode natuursteen en ter
hoogte van de vloeren een witte band van polyesterbeton te
maken, krijgen we een natuurlijke aansluiting met de architec­
tuur in de straat.”
Ook aan de pleinzijde van het gebouw is met dit gevelontwerp
Na de transformatie oogt het bouwvolume minder massaal en sluit het
beter aan bij het gebruik én de stedenbouwkundige context.
Bouwwereld // 45
42-47_projectkingrenovatie.indd 45
08-10-14 09:32
// Project renovatie
De bruinrode natuurstenen schijven tussen de witte banden van polye­s­
terbeton sluiten aan bij de bestaande architectuur aan de Koningsweg.
een relatie gelegd met het Bastion, het grote, markante bak­
steengebouw van Essent dat hier staat. Door te variëren in de
ritmiek van de natuurstenen schijven verloopt de dichtheid van
de gevel, van links naar rechts en van onder naar boven en
wordt de aansluiting op de omringende bebouwing vanzelf­
sprekend.
Lichte opbouw
De natuurstenen schijven zijn opgebouwd uit een frame van
verzinkte staalprofielen waaraan de 30 mm dikke natuursteen­
platen zijn bevestigd. De uit India afkomstige splijtsteen (Indian
Slate Dessert Sand) heeft een zandkleur met een zachte bruin­
rode kleurtoets en heeft een oppervlaktestructuur die massa
uitdrukt. De schijven zijn ter plaatse van de vloeren opgesloten
door witte banden van lichtgewicht polyesterbeton, waarachter
plaats is voor de zonwering. Deze lichte opbouw rust op een
horizontaal profiel (HEA 140) dat met stalen vinnen (via de ele­
menten van de primaire gevel) aan de bestaande vloerrand is
bevestigd.
De ombouw van de schijven is zoveel mogelijk op maaiveld
geassembleerd en vervolgens als nagenoeg complete geprefa­
briceerde schijf met een kraan in de gevel geplaatst. Daarna
moeten alleen de onderste en bovenste tegels van de schij­ven
nog worden gemonteerd. Als gevolg van een vertraging in de
levering van de natuursteen heeft de assemblage van een
deel van de schijven plaatsgevonden bij de leverancier van
de na­tuursteen.
Het ‘Nieuwe Werken’
Het voorheen duistere interieur van het gebouw is dankzij de
transparante gevels en de imposante vide veranderd in een licht
en luchtig gebouw, dat past bij de ambities van de gebruiker.
Het werkklimaat is optimaal en dat geldt ook voor de installaties.
Klimaatplafonds zorgen voor verwarming en koeling naar wens.
Ventilatietoevoer komt uit de plafondopstanden rond de kernen;
de afvoer gebeurt via koven langs de gevels. Die koven bieden
overigens mogelijkheden voor het ophangen van vitrage. Om de
tot de vloer doorlopende gevels te beschermen zijn zogenoem­
de schrikstroken gemaakt die tevens als kabelgoot dienst doen.
Voor de eigenaar van het gebouw, C.V. Kingsroad, zijn alle maat­
regelen voor zowel de vernieuwde gebouwschil als de installa­
ties mede getroffen om zo de levensduur te verlengen.
De grootschalige transformatie is beoordeeld volgens de richt­
lijnen van BREEAM-NL Nieuwbouw en scoort daarbij met twee
sterren, aangeduid als good.
De natuursteenschijven bestaan uit een frame van thermisch verzinkte
staalprofielen, die rondom bekleed zijn met natuursteenplaten.
“Door de tweede gevel
een gevarieerde invulling
te geven, ontstaat een
natuurlijke aansluiting met
de architectuur in de straat”
46 // Bouwwereld
42-47_projectkingrenovatie.indd 46
08-10-14 09:32
Projectgegevens // Locatie: koningsweg 101, den Bosch // Opdrachtgever: c.V. kingsroad, den
Bosch, kingsroad101.nl // Vertegenwoordiger opdrachtgever: Built to Build Projectontwikkeling,
den Bosch, builttobuild.nl // Ontwerp en directievoering: van aken architecten, eindhoven,
vanakenarchitecten.nl // Constructieadviseur: advies- en ingenieursbureau voor bouwconstructies Van de laar, eindhoven, vandelaar.info // Adviseur installaties en bouwfysica: deerns
nederland, eindhoven, deerns.nl // Adviseur brandveiligheid en akoestiek: dGmr, den haag,
dgmr.nl // Uitvoering: Bouwcombinatie hurks/moonen v.o.f. eindhoven // Gevelleverancier:
oskomera Projecten, deurne, oskomera.nl // Natuursteenleverancier: kolen natuursteen, eindhoven, kolen.nl // Bouwperiode: september 2012 – januari 2014 (m.u.v. natuurstenen gevel) //
Bouwkosten: ca. 18.400.000,- euro (excl. btw en excl. inbouwpakket gebruiker)
Hellingbaan parkeerkelder
Alu dakrandprofiel
Dakopbouw glas tbv daglicht vide
Bouwdeel 4
Bouwdeel 2
Bouwdeel 3
Bouwdeel 1
Dakopbouw gesloten tbv installaties
Daklichtstraat met
polycarbonaat
beplating
Tweede huidgevel,
alu profielen
+ blank, gelaagd
veiligheidsglas
Bouwdeel 1, 3 en 4 met tweede huidgevel van natuursteen
Bouwdeel 2 met tweede huidgevel van glas
Alu zetwerk
Ventilatierooster
Sedumdak
Alu dakrand
Underlayment
Gevelband prefab
polyesterbeton
Dakbedekking
Spuwer
Grindpakket
Dakisolatie op afschot
Dakbedekking
Grindpakket
Dakisolatie op afschot
HEA140 drager
tweede huidgevel
van natuursteen
Ophangconstructie
gevelkozijn aan
vloerrand
Bestaande
betonnen
cassettevloer
Bestaande
betonnen
cassettevloer
HEA320
HEA320
Afsteuning
Minerale wol
Strook Promatec
Retourlucht ventilatie
Lamellen zonwering
Mogelijke positie
lichtwering/vitrage
Alu kozijn
Isolerende beglazing
Minerale wol
Alu kozijn
Klimaatplafond 900x900mm
Strook Promatec
Retourlucht ventilatie
Klimaatplafond 900x900mm
Isolerende
beglazing
Tweede huidgevel,
natuursteen 30mm
op stalen frame
40.100.40 en
strips 80.8
Multiplex 18mm
Gevelband prefab
polyesterbeton
Stalen vin =
koppeling drager
aan vloerrand
Bestaande
betonnen
cassettevloer
Bestaande
betonnen
cassettevloer
Vloerrooster
Strook Promatec
Gezet staal d=3mm
Mortelvloer
aangeheeld
Schrikstrook/
kabelgoot
Mortelvloer
aangeheeld
Stalen zetwerk tbv
ophangen kozijn
aan vloerrand
Bestaande
betonkolommen
Strook Promatec
Bestaande
betonkolommen
Stalen zetwerk tbv
ophangen gevelkozijn aan vloerrand
1:20
Bouwwereld // 47
42-47_projectkingrenovatie.indd 47
08-10-14 09:32