Nummer 5 - december

ALUMNIVERENIGING VAN HOGESCHOOL VAN HALL LARENSTEIN
EN Netwerkschool Helicon Velp / December 2013
5
MAGA
ZINE
Draagt De Nieuwe Wildernis
bij aan natuurbeleving?
Terugblik op een
sfeervolle Carrièredag
Duurzame ontwikkeling
bereik je door te verbinden
colofon
Hoofdredactie
Doede Wessels (VVA), Ria Dubbeldam
(gaw ontwerp+communicatie)
Redactie
Marleen Jacobs (VVA), Tamara van Tricht, Erik Hendriks,
Carla Schûtte, Edwin Vriezen
Redactieadres
Ledenadministratie & advertentieverkoop
VVA Larenstein
Postbus 350, 6880AJ Velp
T 026-3695725
E [email protected] / www.vva-larenstein.nl
Opzeggen lidmaatschao
Schriftelijk voor 1 december 2014.
Copyrights
Het auteursrecht berust bij de uitgever en de auteurs.
Overname van artikelen wordt gewaardeerd, mits
voorzien van een deugdelijke bronvermelding.
Aansprakelijkheid
De uitgever en auteurs streven naar juistheid van de
informatie. De uitgever en auteurs aanvaarden geen
aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van
handelingen gebaseerd op onze informatie.
VVA-bestuur
Voorzitter / Ronnie Niesink
E [email protected]
T 06-13011395
Vicevoorzitter / Pim de Bokx
E [email protected]
T 06-54247268
Penningmeester
E [email protected]
Secretaris / Ruben de Haan
E [email protected]
T 06-31570060
Bestuurslid VVA voor MBCS/Helicon /
Gerben de Graaf
E [email protected]
T 06-12890400
Bestuurslid PR/Communicatie / Doede Wessels
E [email protected]
T 06-29145206
Bestuurslid Strategie / Marcel Stukker
T 06-53546720
E [email protected]
Regiocoördinatoren
Noord / Liesbeth Fokkes
E [email protected]
T 06-25404800
Oost / Henk Vrieling en Riette Voorhaar
E [email protected]
T 06-21882424
Zuid / Wilco van Hout en Arian Bossers
E [email protected]
T 06-49866197
West / Ed Rodewijk
E [email protected]
T 06-21527222
Opdrachtgever VVA Larenstein
Uitgever / VVA Larenstein en gaw ontwerp+communicatie
Druk / Drukkerij Tuijtel
Vormgeving / gaw ontwerp+communicatie, Wageningen
Oplage 4.000
Coverfoto / Ruben Smit (Staatsbosbeheer)
ISSN: 1879-422x
klimaatneutraal
natureOffice.com | NL-215-506555
gedrukt
6
9
10
13
14
16
20
ALUMNIVERENIGING VAN HOGESCHOOL VAN HALL LARENSTEIN EN Netwerkschool Helicon Velp / december 2013
Inhoud / 5 / 13
6Pak je koffers voor buitenlandervaring
Tijdens de opening van de VVA Carrièredag vertelden vier sprekers over
werken in het buitenland.
8Bevindingen van een Carrièredag-bezoeker
In de tijd dat Edwin Vriezen in Velp studeerde bezocht hij al de Carrièredag. Dit jaar ging hij er op zoek naar een nieuwe werkgever.
10‘Duurzame ontwikkeling door verbinden’
Terwijl het kabinet weinig ambities toont voor verduurzaming, ziet
Gert Olbertijn van Royal HaskoningDHV dit wel in het bedrijfsleven.
13VVA-lid Miranda van Solingen
Na haar opleiding Agroproductkunde kwam ze terecht in de mossel-
Nieuwe
uitdagingen
voor VVA en
VVA-leden
hoofdstad van Nederland: Yerseke. Ze voelt zich er helemaal thuis.
14‘Online grond verkopen heeft de toekomst’
Joan Naus runt samen met Wiet van Lanschot, Jurjen Nannenga een
rentmeesterbureau. Afgelopen jaar introduceerden ze online verkoop.
16Workshop T&C over gebiedsgericht werken
De inrichting van stad en platteland komt aan op participatie van
burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
18Stelling: De Nieuwe Wildernis versterkt
natuurbeleving
Leidt de film bij het publiek tot een hernieuwde aandacht voor natuur?
Zien we bij het kabinet een omgekeerde beweging?
Verder
Reünie MBCS 1956-58 en HBCS 1969-73 / excursies /
VVA-nieuws & agenda / VVA-leden zoeken kansen
Ronnie Niesink, voorzitter VVA Larenstein
Tijdens de VVA Carrièredag met als thema Kijken over
grenzen! deelden diverse afgestudeerden hun ervaringen over de manier waarop zij over hun eigen grenzen
kijken. Lees meer over hun persoonlijke ervaringen in
dit magazine.
Regelmatig spreek ik mensen van de VVA die over grenzen
zijn gestapt; ook in de ruimste zin van het woord. Denk
aan een andere vakrichting, een ander land, een ander
project en voor sommigen is het grensoverschrijdend
om in een andere stad te werken. Iedereen geeft toe dat
het een hele uitdaging is om uit je comfortzone te
stappen. Uit eigen ervaring, naast mijn voorzitterschap,
kan ik dit alleen maar bevestigen. Dit jaar heb ik met
mijn onderneming een overeenkomst gesloten met een
overwegend Franstalig bedrijf in Luxemburg.
In de aanloop ernaartoe heb ik regelmatig een beroep
gedaan op mijn internationale netwerk. Wat was ik blij
dat ik veel tijd heb gestoken in het opbouwen van dit
brede netwerk. Ook door de bestuursrollen bij de VVA
heb ik contacten opgedaan, die mij nu belangeloos
willen helpen. Eén van de vele voordelen van de VVA!
Welke grens je ook passeert, fysiek of psychisch, het
heeft me geleerd dat je je netwerk moet gebruiken om te
sparren. Je vindt er steun op momenten dat je betrouwbaar advies nodig hebt. En wat is er nou mooier om
daarna je successen met je netwerk te delen!!!!
Over grenzen kijken en gaan is spannend, uitdagend en
het vraagt veel tijd en inspanning. Maar uiteindelijk geeft
het bij een positief eindresultaat voldoening en energie.
Dan wordt het een soort virus: je wilt opnieuw over je
grenzen kijken om nieuwe uitdagingen en mogelijkheden te zoeken.
Volgend jaar kijken we met de VVA ook verder over
grenzen. We gaan nieuwe uitdagingen aan om nog
succesvoller te worden. Bijvoorbeeld introduceren we
het ‘themajaar’. In 2014 wordt het thema ‘Ruimte voor
water (zie pagina 5 in dit magazine). Een aanloopje naar
het themajaar hebben we genomen op 15 november,
met een presentatie en workshop na afloop van de
algemene ledenvergadering.
De VVA wenst alle leden een goede Kerst en jaarwisseling
toe. En alvast een goed VVA-jaar 2014.
VVA \ 3
VVA nieuws
Nieuwe redactieleden VVA Magazine stellen zich voor
De oproep om voor VVA
Magazine te schrijven of te
fotograferen werpt vruchten af.
Vanaf dit nummer versterken
drie nieuwe mensen de redactie.
Ze stellen zich voor en ook
Tamara van Tricht, die zich
vanaf nummer 2 van dit jaar
inzet voor het magazine.
Edwin Vriezen
Het is niet de eerste keer dat ik
mij voorstel. In VVA Magazine 3
stond ik in de rubriek Wij zoeken
kansen. De reden dat ik me
aansluit bij de redactie, is dat ik
graag schrijf. Ik doe al redactioneel werk voor de Kleine Kernen
Koerier, de digitale nieuwsbrief
van de Vereniging Kleine Kernen
Gelderland. Enige ervaring heb ik
dus al.
Over mijn opleiding en werkervaring: na het afronden van een
mbo-hoveniersopleiding en de
hbo-studie Bos- en Natuurbeheer bij Van Hall Larenstein heb
ik gewerkt bij Dienst Regelingen
(Ministerie van Economische
Zaken) in Deventer. Momenteel
ben ik actief op zoek naar werk.
Zie ook mijn reportage over de
Carrièredag op pagina 8.
Carla Schütte
Tijdens een open dag van Van
Hall Larenstein was ik met mijn
dochter mee. Ik had altijd al
interesse in tuinen. Door de
aanstekelijke bevlogenheid van
de docenten kreeg ik het laatste
VVA-jaarthema 2014: Ruimte voor water
Waarom VVA Magazine? Ik zag
de oproep en vond het een
uitdaging om aan specifieke
foto-opdrachten te werken, die
ook nog eens gepresenteerd
worden aan een groot publiek.
De VVA-redactie van links naar rechts: Edwin Vriezen (VVA-lid), Carla Schütte (VVAlid), Tamara van Tricht (VVA-lid), Marleen Jacobs (VVA-bureau), Doede Wessels
(hoofdredacteur, bestuurslid communicatie VVA) en Ria Dubbeldam (hoofdredacteur,
GAW ontwerp + communicatie). Niet op de foto: Erik Hendriks (VVA-lid).
foto Wim van Hof/gaw.nl
zetje en besloot ik de deeltijdopleiding Tuin- en Landschapsinrichting te gaan volgen. Toen
ik in mijn laatste studiejaar het
VVA Magazine toegestuurd
kreeg, ben ik lid geworden van
de vereniging, omdat ik graag
betrokken blijf. Om die reden
heb ik ook gereageerd op de
oproep voor nieuwe redacteuren en vrijwilligers voor de
VVA-werkgroep Carrière Support Senior Experts (CSE). Het
enthousiasme dat ik voelde toen
ik binnenstapte bij Tuin- en
Landschapsinrichting is gebleven. De opleiding, die ik bijna
heb afgerond, was een uitdaging. Met veel plezier en enthousiasme zet ik mij nu graag in
voor de VVA.
Erik Hendriks
In tegenstelling tot de anderen,
ligt mijn passie vooral bij fotografie. Een uit de hand gelopen
hobby. Met een paar cursussen
als ondergrond probeer ik vooral
veel te fotograferen; eigenlijk
alles wat ik voor de lens kan
krijgen. Helaas ontbreekt me de
tijd nog wel eens. Na mijn studie
cultuurtechniek ben ik in de
uitvoering van werken terecht
gekomen, eerst bij diverse aannemers, daarna bij een (uitvoerend) ingenieursbureau. Later
ben ik daar intern overgestapt
van uitvoering naar toezicht en
directievoering, en dat doe ik
nog steeds. Het enige verschil is
dat ik dit nu doe als zelfstandig
ondernemer.
Tamara van Tricht
Sinds de overgang naar de nieuwe
vormgeving en de betere aansluiting op sociale media, denk
en schrijf ik al mee. De T&L’ers
onder ons kunnen me al kennen
als redacteur van Delta.
In 2000 ben ik afgestudeerd
in de richting beheer van de
opleiding Tuin- en Landschapsinrichting. Elf jaar heb ik voor
verschillende (overheids)instanties gewerkt. Sinds 2012 heb ik
een eigen bedrijf (TaLand) en
houd ik me bezig met management, beleid en advies op het
gebied van inrichting en beheer
van de buitenruimte. Naast mijn
werk vind ik het leuk om mensen te interviewen, stukjes te
schrijven en teksten te redigeren.
Omdat ik me daarin wil bekwamen, heb ik begin dit jaar een
basiscursus journalistiek gevolgd.
Voor mij is VVA Magazine een
prachtige gelegenheid om nog
meer ervaring op te doen en
bovendien mijn netwerk uit te
breiden.
Ook schrijven of fotograferen voor
VVA Magazine? Meld je aan bij Doede
Wessels, bestuurslid communicatie,
[email protected]
foto Henk Vrieling
Geen onderwerp ligt zo na aan
de Nederlandse identiteit als
water. Het Deltaprogramma
is hiervan een goede weerspiegeling. Actueel is ook de
Klimaatagenda ‘weerbaar,
welvarend en groen’ die begin
oktober door de Ministerraad
is goedgekeurd en naar de
Tweede Kamer is gestuurd.
De Klimaatagenda geeft de
visie op klimaatverandering
en schetst een aanpak naar
2030 en 2050.
De VVA sluit met het jaarthema ‘Ruimte voor water’ voor
2014 hierop aan. Tijdens
de ALV op 15 november is
hierover gesproken en in het
middagprogramma is een
voorzetje gegeven op het
jaarthema met professionals
van Hogeschool Van Hall
Larenstein (Ad Bot) en uit de
praktijk (Dick van Pijkeren
van Arcadis).
De zeespiegel stijgt, het
regent vaker en harder en we
krijgen meer smeltwater te
verwerken. Meer pieken en
dalen in het aanbod van water
in Nederland, dat grotendeels
beneden de zeespiegel ligt.
Bovendien daalt de bodem
in het westen en het noorden. Met grotere gemalen en
hogere dijken kunnen we de
ontwikkelingen niet opvangen. We moeten het water
de ruimte geven, omdat het
anders zelf de ruimte neemt.
In 2014 komen ongetwijfeld
onderwerpen als Ruimte voor
de rivier, de WB21-principes
vasthouden-bergen-afvoeren
en de Europese Kader Richtlijn Water aan de orde. Verder
denken we aan stedelijk
waterbeheer, beekherstel,
ruimtelijke kwaliteit en gebiedsparticipatie.
VVA organiseert workshop ‘Presenteren met Prezi’
Steeds vaker zie je in plaats van PowerPoint presentaties flitsende
Prezi’s, Je wordt meegenomen in beweeglijke presentaties met in
elkaar overvloeiende beelden. En dat alles zonder dat je aandacht of
het overzicht verliest. Moeilijk te maken? Niet echt. Maar je moet wel
weten hoe je het doet. Wat zijn valkuilen en hoe zorg je ervoor dat
het echt flitsend blijft en geen duizelingwekkende warboel? VVA
Larenstein biedt je de kans om met Prezi kennis te maken.
Op vrijdagmiddag 17 en 24 januari 2014 laat Communicatiebureau
4 \ VVA
de Lynx je ervaren hoe je een Prezi in elkaar zet. Tijdens de workshop
wordt kort ingegaan op de mogelijkheden en de doelen. Deelnemers
maken een start met een eigen Prezi. Communicatiebureau de Lynx
is gespecialiseerd in natuur en landelijk gebied. Juist in dát werkveld
blijkt Prezi een aangename manier van presentaties maken. Natuur
en landschap zijn dynamisch. Waarom niet dynamisch presenteren?
Met veel kansen om mooi beeldmateriaal te gebruiken. Kijk voor
meer informatie en aanmelding in de agenda op pagina 21.
Meer dan 2000 leden bij VVA-LinkedIngroep
De LinkedIngroep van VVA Larenstein is in de laatste week van
september de 2000 leden gepasseerd. Een mooi resultaat. Nog
geen lid van de LinkedIngroep? Snel doen. Want behalve interessante discussies en aankondigingen vind je er vacatures van
werkgevers. Ook kun je zelf een oproep voor een vacature
plaatsen. Maak handig gebruik van dit medium.
Even kennismaken: nieuw bestuurslid Strategie
Ik ben Marcel Stukker. De ALV
van 15 november is akkoord
gegaan met mijn benoeming
tot bestuurslid Strategie. Ik ben
in 1986 afgestudeerd in Velp in
Land- en Watermanagement met
als afstudeerrichting cultuurtechniek. Daarna ben ik lid geworden
van de VVA. Mijn dienstplicht heb
ik doorgebracht als pelotonscommandant bij het Korps Mariniers
op Curaçao. Bij terugkomst ben
ik als adviseur waterbodems en
oppervlaktewaterkwaliteit gestart
bij TAUW in Deventer. Vrij snel
maakte ik de overstap naar een
familiebedrijf in de wegenbouw
in de rol van rayonmanager.
Vervolgens werd ik business development manager recycling bij
het huidige Attero. Vanaf begin
jaren negentig verschenen milieu
en recycling nadrukkelijk op de
politieke agenda en nam de
maatschappelijke bewustwording
voor een beter milieu toe.
Ik kreeg hiermee de mogelijkheid
verschillende recyclingconcepten in Nederland en Duitsland te
ontwikkelen – zowel strategisch,
commercieel als operationeel –
voor overheden, brancheorganisaties en het bedrijfsleven.
In 1998 heb ik mijn bedrijf M2S
opgericht. Mijn specialisatie ligt
bij innovatie en organisatieontwikkeling binnen de energie-,
milieu-, water-, agro- en
foodsector. Ik begeef mij op het
snijvlak van kennis, ondernemerschap, samenwerken en performance. Concrete diensten zijn:
ontwikkelen van verdienmodellen en businesscases, verandermanagement, training en
coaching en het geven van
workshops, waaronder ondernemen in het digitale tijdperk.
Rond de zomer viel mijn oog
op de vacature van bestuurslid
Strategie. Een gesprek met voorzitter Ronnie Niesink en Marleen
Jacobs van het VVA Bureau
maakte mij enthousiast om de
komende periode een bijdrage
te leveren aan de ontwikkeling
van de vereniging, met als inzet
toegevoegde waarde voor leden
vanuit een heldere visie en strategie. Mochten jullie hier ideeën
over hebben en/of een actieve
bijdrage aan willen leveren, dan
nodig ik jullie uit mij te benaderen
via [email protected].
Inning contributie VVA
Rond half december incasseert
VVA Larenstein de contributies
bij de leden die daartoe toestemming hebben verleend.
De overige leden hebben een
betalingsverzoek ontvangen.
Personalia
Overleden 12-10-2013
Dirk Hessel
Geboren 12-06-1957
Afgestudeerd 2008
Land- en Watermanagement,
deeltijd
Correspondentieadres
Driestweg 30
8071 BT Nunspeet
VVA \ 5
Carrièredag
kijk over
‘Carrièredagprijs is superleuk’
Tijdens de opening van de VVA Carrièredag vertelden vier sprekers in het
kader van het thema Kijken over grenzen! over hun ambities en carrière in het
buitenland. Twee deden dat via Skype en twee anderen ter plekke.
over om terug te keren naar Nederland. De mensen
die nu beginnen aan hun carrière of een nieuwe
uitdaging zoeken geeft hij mee: ‘Pak van alles aan,
waar en wat dan ook. Dan rol je vanzelf wel als de
markt aantrekt in een betaalde baan. Er is altijd
behoefte aan mensen die niet vies zijn van hard
werken.’
Eric Nooter, in 1977 afgestudeerd aan de
Middelbare Bosbouw- en Cultuurtechniek
School, woont al jaren in België. Na wat baantjes bij ondermeer Oranjewoud en Heidemij
kwam hij in de IT-sector terecht; een dubbele
grensoverschrijding. Qua studie maar ook fysiek. Projecten brachten hem vanuit zijn thuisbasis in België naar China, Frankrijk, Spanje,
Oost-Europa enzovoort. Het is een carrière die
hij nooit had voorzien. Lange tijd werkte hij bij
werkgevers, tegenwoordig heeft hij een eigen
bedrijf.
Stoppen zit er voorlopig niet in. ‘Ik zie niet hoe
je als zelfstandige dat op je 65ste of 67ste moet
doen.’ Rustiger aandoen wil hij op den duur wel
om meer aandacht te kunnen besteden aan
hobby’s. Thuis in Lommel heeft hij een grote
tuin, waarvan hij een deel wil laten verwilderen.
Dus uiteindelijk keert hij toch terug naar zijn
passie, waarmee hij zijn opleiding begon.
Terug of blijven?
Tekst Ria Dubbeldam foto’s Wim van Hof/gaw.nl
‘Pak je koffers als je ervaring in het
buitenland wilt opdoen’
Boven: Dagvoorzitter Wim van Veldhuizen bevraagt Erik Nooter.over zijn buitenlandervaringen.
Onder: Deelnemers aan de Carrieredag luisteren naar de buitenland-verhalen.
Jan Kop in Panama zit klaar achter zijn computer
voor een Skype-interview. Het is voor hem 3 uur
’s nachts. Hij werkt voor de Belgische baggeraar
Jan De Nul aan de uitbreiding van het Panamakanaal, een project waar bijna vier jaar lang 10.000
mensen aan werken. In 2014 moet de klus zijn
geklaard, vertelt hij.
Tijdens zijn opleiding Land- en Watermanagement
(richting cultuurtechniek) zat Kop al zoveel mogelijk in het buitenland en dat is altijd zo gebleven.
Toen hij in 1980 afstudeerde, was het net als nu
lastig om werk te vinden. Hij ging eerst in dienst en
vond daarna toch werk. Bij de Belgische baggeraar, waar hij eerder stage had gelopen. Lange tijd
werkte hij in het Midden-Oosten. Voor deze klus
aan het Panamakanaal moest hij Spaans leren, wat
op latere leeftijd best lastig is, erkent hij. Na 33 jaar
buitenlandervaring, denkt Kop er langzamerhand
6 \ VVA
Willem van der Meulen in Johannesburg hoeft niet
middenin de nacht zijn bed uit voor het Skypeinterview. Hij heeft veel van de wereld gezien,
voordat hij in Zuid-Afrika bleef steken. Daar leerde
hij zijn vrouw kennen en besloot te blijven. Als
medewerker van een middelgroot bedrijf ontwerpt
hij voor gemeenten infrastructuur voor drinkwatervoorzieningen en riolering in het landelijk gebied.
Belangrijk werk, want de basisvoorzieningen zijn
nog lang niet op orde. De laatste drie jaar heeft zijn
werkgever het zwaar. Van der Meulen staat op het
punt een keuze te maken: terug naar Nederland of
toch blijven. Het is een moeilijke beslissing. Vertrekt
hij uit Zuid-Afrika, dan verspeelt hij de permanente
verblijfsvergunning, die na bijna vijf jaar verblijf
binnen bereik is. Zijn boodschap aan deelnemers
van de Carrièredag: ‘Als je graag buitenlandervaring
wilt opdoen, pak dan ook echt je koffers. Als het
tegenvalt, dan is het maar zo. Maar je zult dan later
nooit zeggen zoals ik zoveel om me heen hoor:
had ik het maar gedaan.’
Elke dag een uitdaging
Bert Linssen is het daar roerend mee eens. Elke dag
dat hij in Shanghai de deur uitstapte was een uitdaging, zegt hij. De vorig jaar afgestudeerde tuin- en
landschapsinrichter is net een maand terug van
een fantastische ervaring in Shanghai en zoekt een
baan. Hij is druk bezig met solliciteren. Ja, opnieuw
in China – al zal dat niet gemakkelijk zijn – maar
ook in Nederland. Na zijn praatje gaat hij zeker de
bedrijvenmarkt van de Carrièredag op om contacten te leggen.
Tweedejaarsstudent land- en watermanagement Rowen de Graaf is
zichtbaar gelukkig met het winnen
van de hoofdprijs van de VVA Carrièredag: abseilen van de Euromast
in Rotterdam. Bijna ging de prijs aan
zijn neus voorbij. Tijdens de verloting roept dagvoorzitter Wim van
Veldhuizen: ‘Piet Admiraal’. Maar hij
is niet meer aanwezig. Rowen de
Graaf belt hem op om in zijn plaats
de prijs in ontvangst te nemen. Piet
neemt niet op. De volgende trekking.
‘Rowen de Graaf’, roept Van Veldhuizen. Gelach stijgt op. Rowen heeft
zijn mobieltje nog in de hand en is nu
zelf de gelukkige winnaar!
‘Superleuk’, reageert hij op de prijs
die Van der Tol beschikbaar heeft
gesteld. ‘Ik heb eens tijdens een open
dag van de Euromast in de rij
gestaan. Je kon toen gratis abseilen.
Die rij was helaas zo lang dat ik het
opgaf.’ Nu komt het er alsnog van en
bovendien kan hij drie anderen meenemen.
De winnaars van de boeken ‘Grensland’ van uitgeverij Blauwdruk zijn:
Frank van Deelen, Mark Dijkstra,
Femmy Feijen, Giel Hakman en
Jasper Mol.
foto Doede wessels
Senioren buigen zich in workshop over hun toekomst
Hoe kan ik mijn ambities als senior
vormgeven? Met deze vraag worstelen vrijwel alle deelnemers aan de
55-plusworkshop ‘Het benutten van
30 jaar ervaring’ tijdens de Carrièredag. De een wil graag minder werken
om ruimte te krijgen voor hobby’s
of vrijwilligerswerk, de ander denkt
erover om terug te gaan naar Afrika
en nog weer een ander zou graag
binnen zijn organisatie jongeren willen coachen.
‘De twaalf deelnemers aan de workshop hebben zulke verschillende
ervaringen en wensen’, reageert
workshopleider Wim van Veldhuizen
van Uitzendbureau 65plus na afloop,
‘dat het lastig is om in slechts een
uur veel te bereiken. De arbeidsproblematiek voor senioren is daarvoor
te complex. De cao’s zijn niet op
senioren toegespitst, de overheid
blijft achter in regelgeving en beleid
rondom duurzame inzetbaarheid, en
werkgevers hebben een stereotiep
beeld van senioren: ze zijn duur en
niet flexibel.’
Al duurt de workshop tekort voor
oplossingen, wel zet het de deelnemers aan tot meer bewustwording
over hun verdere carrière. In de waan
van de dag neem je niet vaak de
ruimte voor reflectie. Dat blijkt wel
uit de brainstormsessies in de twee
groepen, waarbij de deelnemers zich
buigen over drie werkgerelateerde
vragen: schrijf de vijf belangrijkste
ervaringen/kwaliteiten op, wat zijn je
ambities voor de komende 15 tot 20
jaar en wat zijn hindernissen die je
ambities belemmeren? ‘Opvallend
is toch dat velen zich goed bewust
zijn van de situatie bij de werkgever’, concludeert Van Veldhuizen,
‘maar als je echt je ambities wilt
waarmaken moet je ondernemend
zijn en ervoor knokken.’
Tekst Ria Dubbeldam
foto Wim van Hof/gaw.nl
VVA \ 7
Carrièredag
Reünie klas 1956-58
Bevindingen van een Carrièredag-bezoeker
Voor sommigen is het na 55 jaar een weerzien, maar de vriendschappen blijken tijdens de reünie van
MBCS klas 1956-58 in september niet vergeten te zijn.
De VVA Carrièredag is een bekend fenomeen voor Edwin Vriezen. In de tijd dat hij in Velp
studeerde (2004-2009) kwam hij er al. Dit jaar keek hij rond als afgestudeerde bos- en
natuurbeheer om een nieuwe werkgever te vinden. Vriezen geeft zijn ervaringen.
’De streken zijn hetzelfde;
alleen de leeftijd niet meer’
Voor de zekerheid had ik mijn cv meegenomen
naar de Carrièredag. Die wilde ik laten bekijken in
de Carrièrebus, een rood-wit-blauwe bus op het
plein voor de school. Bij het instappen waren twee
deskundigen elk bezig met het adviseren van een
werkzoekende. Na even wachten kon ik terecht. De
hoeveelheid en het soort informatie op mijn cv was
goed, kreeg ik te horen, en ook de lengte van mijn
cv (maximaal 2 A4-tjes). Wel kon de presentatie iets
overzichtelijker, bijvoorbeeld door beter uit te lijnen.
Verder kreeg ik de tip meer witregels te gebruiken.
Mijn adviseur ontdekte ook een aantal klassieke
fouten. Ik had man ingevuld bij geslacht, maar het
moet mannelijk zijn. Een soortgelijke fout is dat je
persoonsgegevens hoort te schrijven in plaats van
persoonlijke gegevens. Ik wist al wel dat mijn cv vrij
volledig was, maar de opmerkingen waren terecht.
Ondertussen heb ik mijn cv aangepast en het geheel
ziet er nu inderdaad nog overzichtelijker uit.
Laagdrempelig
Voorafgaand aan de Carrièredag had ik enkele oudklasgenoten en oud-collega’s, die net als ik ook
werk zoeken, getipt. Ze waren er allemaal. Zelfs
nog een paar meer, waarvan ik niet wist dat ze
zouden komen. Zij hadden nog wel werk, maar
wisten dat ze op korte termijn zonder werk kwamen te zitten en oriënteren zic vast op iets anders.
De bedrijvenmarkt bleek nog dezelfde opzet te
hebben: een markt met kraampjes en tafels. Het
is een laagdrempelige manier om met bedrijven
in contact te komen. Bepaalde bedrijven waren
speciaal vanwege het thema Kijken over grenzen!
(lands-, vak- en leeftijdsgrenzen) aanwezig, zoals
Travel Active en Experience International en Uitzendbureau 65plus.
Sluitpost
De VVA Carrièredag is acht jaar geleden opgezet
op initiatief van de opleiding Land- en Watermanagement en dat is nog steeds te merken. Het
aanbod bedrijven in die sector is nog steeds iets
groter dan die uit tuin- en landschapsinrichting en
zeker groter dan uit de sector bos- en natuurbeheer. Dat is misschien niet helemaal vreemd. Uit
de gesprekken die ik met vertegenwoordigers van
bedrijven voerde, kwam naar voren dat natuur en
8 \ VVA
Na zovele jaren is er nog
steeds die hechte band,
gesmeed tijdens de studiejaren en verbonden door die
gezamenlijke passie voor
cultuurtechniek en bosbouw.
Het is daarom niet vreemd dat
er op de reünie bijna veertig
oud-studenten en hun echtgenoten zijn. Enkelen zijn
overleden. Zij worden op
gepaste wijze herdacht met
een minuut stilte.
landschap vaak een sluitpost is en dat dergelijke
bedrijven meestal geen ecologen in dienst nemen,
maar liever voor afzonderlijke projecten inhuren. Voor mensen die in de groene sector willen
werken, is het dus zaak om ook andere talenten
van jezelf naar voren te brengen. Het viel me op
dat werkgevers ervan overtuigd zijn dat, al is de
arbeidsmarktsituatie slecht, het op enig moment
weer beter zal gaan en zij dan weer mensen nodig
hebben. Al is het maar omdat een deel van het
huidige personeel stopt vanwege de pensioengerechtigde leeftijd.
Nadenken over toekomst
De Carrièredag stemde me tot nadenken. Als
werkzoekende in de groene sector moet je goed
bedenken wat je nu eigenlijk wilt nu het werk niet
voor het oprapen ligt. Dat is nog best lastig, want
vaak wil je bestaande zekerheden niet opgeven of
vraag je je af of je een bepaalde functie wel zou
kunnen uitvoeren. In hoeverre en op welke manier
wil je de grens oversteken? Dat geldt voor mij en
andere werkzoekenden maar ook voor werkgevers.
Sommige bedrijven waren specifiek op zoek naar
studenten met een bepaalde opleiding of werkzoekenden die al ervaring hadden in de sector waarin
zij werkzaam zijn, en leken weinig geïnteresseerd
in mensen uit andere disciplines. De toekomst zal
uitwijzen of zo’n houding verstandig is.’
Tekst Edwin Vriezen foto’s Wim van Hof/gaw.nl
Meer over de Carrieredag op www.vva-larenstein.nl
De klas 1956-58 was één van
de eerste die de Heidemij-opleiding volgde. Het eerste jaar
kregen de studenten nog les in
oude tochtige barakken aan de
Dalweg en later in de Witte
Villa van Sonsbeek. ‘We zijn
precies op 27 juni 1958
afgestudeerd’, zegt Jan Pol
trots. Hij is de benjamin van de
klas en speurhond, want Jan
heeft nagenoeg alle adressen
van de oud-klasgenoten
weten te achterhalen met hulp
van onder meer het VVA
Bureau. ‘29 Vakken moesten
we destijds met een voldoende
afronden. Het diploma werd
door directeur Smits ondertekend.’
Snuffelen tussen fotoboeken
Het lokaal in Larenstein hangt
vol foto’s van hun schooltijd.
Vrienden snuffelen tussen
fotoboeken en wijzen: ‘Kijk,
dat ben ik.’ Lachende gezichten; vol verhalen over vroeger.
Over de ontginningsprojecten
waar ze als student aan
meewerkten, de ruilverkaveling en landmeten bij Huize
Voorst. ‘Weet je nog dat we
tijdens de werkweken om vijf
uur op moesten staan’, vertelt
Meine Jacobi aan Wim
Clarisse. ‘En we een uur op de
fiets reden om vervolgens de
hele dag met de hand te
graven. Dan gingen we
doodop om vier uur weer
terug naar het tehuis. We
fietsten een half uur langer,
omdat we te moe waren om
harder te rijden. Dan gingen
we snel eten en ’s avonds in de
schoolbanken tot tien uur en
de volgende dag weer om vijf
uur op. Dat waren nog eens
barre tijden.’ De twee mannen
glimlachen. ‘Of die keer dat we
in Gulpen elke dag een glas
bier meer dronken dan de
vorige avond’, verhaalt Wim
Clarisse. ‘Om ons voor te
bereiden op het carnaval in
Brabant.’ De verhalen gaan
over en weer. ‘De streken zijn
hetzelfde; alleen de leeftijd
niet meer’, lacht Jurrit Bergsma, medeorganisator van de
reünie.
Hardnekkige herinneringen
Ondanks of juist dankzij de
strenge oude tijden – zware
tijden etsen immers hardnekkige herinneringen in het
geheugen – zijn de avonturen
en schooltijd nog niet uit de
gedachten verdwenen.
Oud-opleidingsdirecteur Jos
Wintermans van de opleiding
Land- en Watermanagement
komt langs en vertelt over de
ontwikkeling van Larenstein en
voorzitter Ronnie Niesink
houdt een praatje over de VVA:
‘We zoeken meer verbinding
met onze oud-leerlingen. Bij
deze nodig ik jullie uit om eens
met onze excursies mee te
gaan. Het is altijd leuk om
zielsgenoten te ontmoeten
met passie voor cultuurtechniek, bosbouw en natuur.’
Liefde voor het vak
Tijdens de wandeling over
Landgoed Larenstein blijkt dat
die passie nog steeds diep
geworteld is bij de oud-leerlingen. De een bewondert een
struikje of plant en de ander
kijkt met een scherp oog naar
hoe de bomen groeien. Wie
eenmaal de opleiding cultuurtechniek, bosbouw of natuur
heeft gevolgd, blijft de liefde
houden voor het vak. Dat laten
deze oud-studenten toch wel
overduidelijk zien.
Tekst en foto (onder) Reinout Burgers
VVA \ 9
‘Duurzame
ontwikkeling
bereik je door te
verbinden’
Terwijl het kabinet weinig ambities toont voor verduurzaming, ziet
Gert Olbertijn van Royal HaskoningDHV dit wel in het bedrijfsleven.
Bijvoorbeeld rondom het NL Greenlabel, het eerste integrale duurzaamheidslabel voor producenten en leveranciers van producten voor
de buitenruimte. Olbertijn en zijn collega’s ontwikkelden een methodiek,
die uiteindelijk in één letter weergeeft hoe duurzaam het product
van begin tot eind is.
‘Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt
zien.’ Naar deze spreuk van Gandhi probeert Gert
Olbertijn, adviseur duurzame bedrijfsontwikkeling, te handelen. Dat hij in de Gandiweg woont
is een grappig toeval, maar ondersteunt zijn
levensvisie wel. Vijftien jaar geleden legde hij als
eerste in zijn straat zonnepanelen op het dak van
zijn huis en nu onderzoekt hij de mogelijkheden
van zonnepanelen op de kerk van zijn gemeente.
Als lid van de coöperatie De Windvogel heeft hij
geïnvesteerd in windmolens. Rijdt hij bij Bodegraven of Amstelveen langs een van de acht
molens, dan geeft hem dat een goed gevoel.
Alleen kun je geen windmolen bouwen, maar de
leden van de coöperatie samen wel. Het is zoals
Yoko Ono zegt: ‘A dream you dream alone is only
a dream. A dream you dream together is reality.’
Praktische duurzaamheid
Is Olbertijn met het aanhalen van dit soort wijsheden een zweverig type? Allerminst. Olbertijn houdt van techniek en heeft oog voor de
economie. ‘De techniek van zonnepanelen vind
ik interessant, net als de meterstand die aangeeft
hoeveel ik op energiekosten bespaar ten opzichte
van mijn buurman. Investeren in windmolens is
momenteel interessanter dan geld op een spaarrekening zetten.’ Praktische duurzame ontwikkeling dus.
Toch begint verduurzaming met gedragsverandering. ‘Je moet jezelf altijd vragen stellen als:
heb ik dat product wel nodig? Is dat het meest
duurzame? Moet ik wel de auto pakken? En als je
dat doet, doe het dan zo milieuvriendelijk mogelijk.’ Die afweging maakt Olbertijn ook dagelijks
op zijn werk. Voor de ritten die hij noodzakelijk
vindt, wil hij wel zo duurzaam mogelijk rijden.
Uiteindelijk kreeg hij als eerste een hybride als
leaseauto. Hij wist zijn werkgever te overtuigen
dat zo’n auto zuiniger én goedkoper is. ‘Ik hoop
dat mijn volgende een elektrische wordt. Je kunt
er nu nog maar 175 kilometer mee rijden, maar
dat is over drie, vier jaar vast anders. Je kunt natuurlijk ook slimme constructies verzinnen: een
elektrische auto voor korte ritten en als je echt
ver moet een hybride.’
Duurzaamheid bepalend in
carrière
Zijn hele carrière staat in het teken van verduurzaming door verbindingen leggen, met name
10 \ VVA
‘Een gemeente
kan een plein
volleggen met
duurzame
betonstraatstenen, maar
als ze vervolgens alleen
platanen plant
is het plein
nog steeds niet
duurzaam’
Interview
met brancheorganisaties en bedrijven. Bij MKB
Adviseurs adviseerde hij met name over milieukwesties in de breedste zin van het woord.
Hij maakte onder meer een praktisch milieuhandboek voor branchevereniging VHG (ondernemers in het groen). Toen onder een nieuwe
directeur de koers veranderde en de focus
minder op milieu kwam te liggen, zag hij voor
zichzelf geen toekomst meer bij MKB Adviseurs.
Bij Ingenieursbureau Kuiper kon hij aan de slag
en kreeg hij een grote mate van vrijheid om zijn
functie in te vullen. ‘Mooi om met een klein team
grote dingen te realiseren op het terrein van milieu en ruimtelijke ordening voor allerlei soorten
bedrijven en brancheorganisaties.’
Door bedrijfsovername kwam Olbertijn vanzelf
bij DHV. Een grote overgang van twaalf naar zo’n
duizend medewerkers, maar hij vond het prettig.
‘Je hebt alle deskundigen binnen handbereik. Wil
je wat weten over bodem, lucht of de vogel- en
habitatrichtlijn of wil je even sparren, dan loop
je even langs.’ Vorig jaar fuseerden Royal Haskoning en DHV tot Royal HaskoningDHV met
wereldwijd zevenduizend mensen waarvan bijna
drieduizend in Nederland. Olbertijn: ‘De fusie
was een half jaar van tevoren bekend. Ik heb toen
al contact gezocht met de mensen, die hetzelfde
werk deden en ze meteen als collega’s gezien.
Verrassend was dat ze over het werk dezelfde
ideeën hadden.’
NL Greenlabel
De nieuwe collega’s kan hij goed betrekken
bij het project waar hij volop mee bezig is:
NL Greenlabel. Voor dit initiatief van tuin- en
landschapsontwerper Nico Wissing en Lodewijk
Hoekstra (tv-tuinman van RTL4 en Green-Kids)
heeft Royal HaskoningDHV een methode ontwikkeld om de integrale duurzaamheid van producten in de buitenruimte meetbaar en toepasbaar te maken. De methode is inmiddels “online”.
Aan een methode om complete buitenruimten
op integrale duurzaamheid te beoordelen wordt
hard gewerkt. Begin 2014 zal die methode ook
“online” gaan.
Olbertijn raakte intensief betrokken bij NL
Greenlabel via Wissing, een oud netwerkcontact.
Ooit adviseerde hij hem over compostering van
groenafval en hielp hem met een vergunning
daarvoor. Nu belde Wissing hem op om mee te
denken over een tuinontwerp voor de Floriade in
VVA \ 11
VVA-LID
Venlo. Het moest zo duurzaam mogelijk. Welke
planten, materialen en producten gebruik je dan?
Er bestaan weliswaar keurmerken als FSC en Fair
Trade, maar die beoordelen elk maar één duurzaamheidsaspect. Hoe zit het met de duurzaamheid als geheel, dus ook met het transport, de
samenstelling van het product, de bedrijfsvoering, de gebruiksduur, het onderhoudsniveau,
het energiegedrag en de eindfase?
Het energielabel op huizen en auto’s diende als
voorbeeld. Het grote verschil is dat NL Greenlabel
zeven duurzaamheidsaspecten weegt. De uitslag
van het model in combinatie met het oordeel van
experts bepaalt welk label een product of dienst
krijgt. De beste score is een A, de slechtste een G.
In een oogopslag is duidelijk hoe duurzaam hun
aanschaf op alle fronten is.
Begin van een omslag
Meer dan vijftig bedrijven hebben sinds de
introductie vorig jaar in totaal zo’n honderd producten laten testen – van betonwaren, (houten)
tuinmeubilair, verlichting tot planten – en ontvingen een duurzaamheidspaspoort met label.
NL Greenlabel is wat Olbertijn betreft het begin
van een omslag in het denken over de buitenruimte. ‘40 procent van de consumenten wil
informatie over duurzaamheid van tuinproducten. Het label kan hen die informatie geven. Of ze
inderdaad duurzamere producten gaan kopen is
punt twee, maar mensen hebben er wel bewust
over na kunnen denken.’ Om die reden zijn
tuincentra een belangrijke groep om in door te
dringen. En natuurlijk hoveniers, het vakgebied
waarin Olbertijn in twintig jaar tijd een groot
netwerk heeft opgebouwd. Een aantal hoveniers
Carrière
Gert Olbertijn
Opleiding / Middelbare Tuinbouwschool, Boskoop (1982),
opleiding Tuin- en Landschapsinrichting bij de Internationale
Agrarische Hogeschool Larenstein, richting techniek (1988) en
vervolgens beheer (1989).
Werk / Na zijn afstuderen eind jaren tachtig begon Gert
Olbertijn samen met een vriend een bedrijf. Zijn grootste
klant, SVO-organisatieadviseurs , slokte zoveel tijd van hem
op, dat hij er in 1990 in dienst kwam. Eind 1991 begon hij
bij MKB-Adviseurs. Na ruim zeven jaar stapte hij over naar
Ingenieursbureau Kuipers om meer invulling te kunnen geven
aan duurzame ontwikkeling voor bedrijven en brancheorganisaties. Door bedrijfsovername kwam Olbertijn bij DHV en door
een fusie vorig jaar bij Royal HaskoningDHV.
Relevante websites
www.royalhaskoningdhv.com / www.nlgreenlabel.nl
Gert Olbertijn is actief op LinkedIn,
Facebook en Twitter
12 \ VVA
heeft de NL Greenlabel Principles (niet-vrijblijvende intentieverklaring) ondertekend, waarmee
ze klanten laten zien dat ze kiezen voor duurzame
producten en een verantwoord ontwerp. Olbertijn
zal zijn netwerk verder aanspreken om bedrijven te
enthousiasmeren. Daarnaast zijn inmiddels twee
Green Deals gesloten met de rijksoverheid om het
concept NL Greenlabel verder uit te rollen. ‘Als het
lukt om voor gelabelde producten MIA- en VAMILaftrek te krijgen wordt het voor het bedrijfsleven
nog interessanter.’
Nee, ze komt er niet vandaan. ‘Het schijnt wel dat een van mijn grootmoeders een
Zeeuwse is.’ Miranda van Solingen belandde na haar studie in Velp in de hoofdstad van
de mosselen. Ze is er nooit meer weggegaan.
‘In de viswereld kent iedereen elkaar’
Verbinden
Omdat een groot deel van de openbare ruimte onder de verantwoordelijkheid van gemeenten valt,
denkt Olbertijn na hoe hen te raken. ‘Een gemeente kan een plein vol laten leggen met duurzamere
betonstraatstenen in plaats van “gewone” ongelabelde stenen, maar als ze vervolgens alleen platanen plant, is het plein nog steeds niet duurzaam.
Dan is de biodiversiteit vergeten. Breng je groen,
verharding, water et cetera in balans en plant je
eiken of kastanjes, dan bevorder je de biodiversiteit
veel meer. Uiteindelijk gaat het om het ontwikkelen van buitenruimtes die integraal duurzaam zijn.’
Tijdens het NL Greenlabel symposium van 14 november is hierover gebrainstormd. Niet alleen over
hoe je moet beginnen, maar ook hoe je draagvlak
creëert, met wie je moet samenwerken en hoe
je bewoners betrokken krijgt en natuurlijk ook
hoe je omgaat met verduurzaming bij krimpende
budgetten. ‘Ik vind het superleuk om de hele keten
rondom duurzame buitenruimte bij elkaar te krijgen’, reageert Olbertijn. ‘Helemaal als het bijdraagt
aan het herstel en behoud van de aarde. Hier op
kantoor noemen ze me, omdat ik partijen probeer
te verbinden, al de verbindingsman.’
Waar kom je dan wel vandaan?
‘Ik ben geboren in Poortugaal, onder de
rook van Rotterdam, maar ik groeide op
in Ede. Voor de hbo-opleiding die ik wilde
volgen, iets met laboratoriumwerk en
voeding, was het logisch om naar Velp te
gaan.’
Wat heb je precies gestudeerd?
‘Agroproductkunde. Zo heette die opleiding in mijn tijd. Het was een nieuwe
Tekst Ria Dubbeldam foto’s Hans Dijkstra/gaw.nl
Je bent in 1996 afgestudeerd. Hoe is
het je op de arbeidsmarkt vergaan?
‘Ik zocht werk in de voedingsbranche,
maar werd telkens afgewezen door
gebrek aan ervaring. Op een gegeven moment kon ik als uitzendkracht terecht als
kwaliteitscontroleur bij vis- en schelpdierenfabriek Goudschelp in Yerseke.’
Vanaf die tijd ben je altijd in Yerseke
gebleven?
‘Ja, na een jaar Goudschelp kwam ik bij
Roem van Yerseke, een bekend schaal- en
schelpdierverwerkend bedrijf. Ik bleef er
bijna 2 jaar. Daarna werkte ik een korte
tijd als adviseur voedselveiligheid bij Food
Quality Plus. Mijn functie verschoof van
kwaliteitsverantwoordelijke naar adviseur. Met name vanuit zorginstellingen
kwam er steeds meer vraag naar voedselveiligheid. Daar wist ik veel van; ik ben
altijd bezig geweest met het opzetten van
kwaliteitssystemen.’
Opgave voor onderwijs
Er liggen in het verbinden nog voldoende uitdagingen. Met brancheverenigingen en het bedrijfsleven zit het goed, maar in het onderwijs heeft
Olbertijn weinig relaties. Toch ligt daar een interessante opgave. ‘Studenten leren in elk vak over
verduurzaming, maar de samenhang ontbreekt.
Bij het ontwerpen van bijvoorbeeld een duurzame
parkeerplaats komen uiteenlopende vragen en
expertises bij elkaar, waarvoor een integrale
aanpak nodig is: moet iedereen wel met de auto
komen, hoe kun je het openbaar vervoer of de
(elektrische) fiets stimuleren, hoe kun je het terrein
gelijkertijd inrichten voor lunchwandelen en hoe
compenseer je de gekapte bomen, hoe krijg je een
goede afwatering bij hevige regenval?’ Voor Olbertijn is het de normaalste zaak zo te denken. Het zit
in zijn genen, zegt hij, maar het is ook later nog op
te pakken, zeker in het onderwijs en vervolgens in
je werk. Het is een kwestie van zoals hij zegt: ‘duurzaam durven doen.’
opleiding in Velp. Ik begon in het tweede
jaar van het bestaan van de opleiding.
Agroproductkunde bestaat niet meer
onder die naam. Er is zo vaak van naam
veranderd, het is niet bij te houden. Later
heette het Voeding en Marketing.’ (Tegenwoordig is er een opleiding Voedingsmiddelentechnologie in Wageningen en
Velp).
Doe je dit type werk nog steeds?
Naam Miranda van Solingen
Woonplaats Yerseke
Studie Agroproductkunde, Van Hall
Larenstein Velp (1996)
Functie Adviseur voedselveiligheid bij
Micro Analyse Zeeland
‘Inderdaad. Bij Micro Analyse Zeeland,
mijn zesde bedrijf en waar ik inmiddels
7,5 jaar werk, adviseer ik bedrijven in
het MKB over wetgeving en voedselveiligheidssystemen. Vrijwel altijd ben ik
op pad in Zuidwest-Nederland. Enkele
klanten zitten onder Gorinchem, maar
de meeste toch in Zeeland. Het is heel
afwisselend werk. Ik kom bij visbedrijven
maar ook bij een chipsproducent. Daar
heb ik zelf ook gewerkt, maar ik verloor er
mijn baan toen het bedrijf werd overge-
nomen door Amerikanen. Nu kom ik er
als adviseur.’
Kom je nog weleens studiegenoten
tegen?
‘Nauwelijks. Heel af en toe heb ik via LinkedIn contact met twee studiegenoten en
bij één van mijn klanten zit iemand van
mijn opleiding. De meeste mensen met
wie ik te maken heb, hebben HAS Den
Bosch als achtergrond.’
Heb je een band met de VVA?
‘Ik ben al 17 jaar lid, maar telkens als ik het
blaadje opendoe zie ik heel weinig voor
mij erin staan. Tussen de excursies en
andere bijeenkomsten zit voor mij nooit
een onderwerp dat voor mij interessant
is. Ik twijfel erover om het lidmaatschap
op te zeggen. Maar wie weet hoeft dat
niet. Wie weet komt meer aandacht voor
voedingsgerelateerde onderwerpen, nu ik
dit punt aankaart. Zelfs in het thema voor
2014 rondom water zitten voedingsgerelateerde onderwerpen. Voor voedselproductie is heel veel water nodig.’
Blijf je denk je in Zeeland?
‘Daar ziet het wel naar uit. In de vis- en
schelpdierwereld waar iedereen elkaar
kent, is het heel gezellig. Je bent in korte
tijd bekend bij iedereen. Het is heel goed
geweest dat ik eerst op het dorp Yerseke,
zoals ze dat hier zeggen, ben gaan werken
en pas daarna ben gaan wonen en samenwonen met mijn partner. Ze kenden
me al. We zijn wel gezien als ‘buutendiekers’, import, maar horen er toch helemaal
bij.’
Tekst Ria Dubbeldam
VVA \ 13
in bedrijf
dan is dat de beste pr. Daar kun je niet
tegenop adverteren.’
Plannen voor eigen bedrijf
‘Online grond verkopen
heeft de toekomst’
Wiet van Lanschot, Jurjen Nannenga en Joan Naus wilden alle drie een rentmeestersbureau
opzetten. ‘Alleen is ook maar alleen. Dus besloten we elf jaar geleden onze krachten te
bundelen in één bedrijf’, zegt directielid Joan Naus van Van Lanschot Nannenga Naus
Rentmeesters. Inmiddels zijn ze met z’n dertienen en hebben altijd wel stagiairs van Van Hall
Larenstein rondlopen. Afgelopen jaar kwamen ze met een nieuw product: online verkoop.
vanwege de betere perspectieven op de
arbeidsmarkt.’
Van elkaar leren
Naus is zelf ooit door een stage en een
vervolgopdracht bij Rentmeesterskantoor Duvekot (destijds in Rheden) aan
zijn eerste baan gekomen. ‘Die kans wil
ik anderen ook bieden. We hebben altijd
één of twee stagiairs van Van Hall Larenstein. We nemen ze mee het veld in naar
pachters, naar opdrachtgevers maar ook
naar procedures in de rechtbank of bij de
Raad van State.’ Bij Van Lanschot Nan-
Vestiging Leur.
Omzet op peil houden
In de loop van de jaren is het bedrijf
‘behoorlijk gegroeid’, vindt Naus. ‘Toen
we begonnen was de vraag: hoe krijgen we het werk gedaan? Lange tijd
nam de omzet een-op-een toe met het
aantal mensen dat we in dienst hadden. De laatste paar jaren moeten we
meer moeite doen om de omzet op peil
te houden.’ De beheertak is constant en
groeit zelfs iets, en dat stemt Naus tevreden. ‘De rentmeesterij is de vaste basis
Online grond verkopen
Twee vestigingen
Junior rentmeester Marten Korfage plaatst een bord voor online verkoop in West-Nederland.
Jarenlang kwamen de stagiairs min of
meer vanzelf. Tot zo’n zes jaar geleden.
‘Het studentenaantal van de opleiding
rentmeesterij en vastgoedbeheer liep
terug’, zegt Joan Naus. ‘Wij zeiden toen:
Als de studenten niet naar ons komen,
dan moeten wij maar naar de studenten
toe.’ Zo gezegd zo gedaan. Sinds een jaar
of vijf hebben ze een stand op de VVA
Carrièredag en verzorgen ze gastcolleges, zelfs nu de studentenaantallen weer
aantrekken en het niet zo hard meer
nodig is om studenten te interesseren.
‘De rentmeesterij is wat meer in trek
Alle drie de directieleden hebben Van
Hall Larenstein, rentmeesterij als achtergrond. Ze kennen elkaar van Rentmeestersbureau Duvekot. Naus werkte
daar een aantal jaren, maar kwam
vervolgens bij Roekx in Barendrecht
terecht. West-Nederland was volop in
ontwikkeling. Vinex-wijken werden uit
de grond gestampt, de HSL en Betuwelijn kwamen dwars door Barendrecht.
Er was heel wat agrarisch grond te
taxeren en te adviseren over onteigening. Op den duur wilde Naus zich ook
juridisch verdiepen. Na lang nadenken
besloot hij een opleiding rechten bij de
Open Universiteit te volgen, zijn baan
vaarwel te zeggen en zich te vestigen
als zzp’er op het gebied van taxaties
voor overheden. ‘Dat ging best goed,
maar in 2001 kwam ik Wiet van Lanschot en Jurjen Nannenga weer tegen,
die ook plannen hadden om voor
zichzelf te beginnen. De studie kwam
wat op de achtergrond, maar heb ik uiteindelijk in 2010 toch voltooid.’
nenga Naus Rentmeesters leren stagiairs
veel over de praktijk, omgekeerd heeft
het rentmeestersbureau ook veel aan hen. Het zijn potentiële nieuwe medewerkers.
‘Maar stagiairs zijn ook handig in GIS
en sociale media. Die vaardigheden
kunnen we goed gebruiken. Investeren
in stagiairs is vooral belangrijk voor de
lange termijn. Niet iedereen kun je een
baan aanbieden, maar wellicht kom je ze
later tegen als opdrachtgever. Als ze hier
een goede stage hebben gehad en een
goede indruk hebben van ons kantoor,
Opmerkelijk is dat het bedrijf twee
kantoren heeft. Dat is al vanaf hun start
zo. ‘Werken vanuit twee vestigingen
heeft zeker een paar nadelen zoals
meer overhead en minder intensieve
samenwerking, maar de voordelen zijn
groter’, benadrukt Naus. ‘We voeren
onze activiteiten uit daar waar het
gebeurt. Vanuit Bodegraven werken we
veel voor overheden. We taxeren grond
en opstallen, bemiddelen bij aan- en
verkoop en dergelijke en soms verlenen we juridische diensten. Overigens
gaan we binnenkort verhuizen naar
Driebruggen, naar een pand met een
landelijke uitstraling dat beter bij ons
past.’ Naus is het meest in Bodegraven en straks in Driebruggen, maar
hij komt ook geregeld op hun kantoor
op Landgoed Heerlijkheid Leur bij
Wijchen, waar ze een voormalig deel
van een oude boerderij betrekken. Hier
ligt de nadruk op beheer van landgoederen, waaronder ook Heerlijkheid
Leur waarvan ze rentmeester zijn.
onder ons kantoor. Het is geen dynamische markt. Hier moet je het hebben
van goede, langdurige relaties.’ Lastiger
is het voor de vestiging in Bodegraven.
‘De bouw ligt deels stil en de opkoop van
gronden voor de Ecologische Hoofdstructuur is geheel weggevallen. Terwijl
we daar in 2008 nog veel werk in hadden. Zelfs toen de crisis begon, had de
overheid nog enorme ambities. Om in
Zuid-Holland de EHS te kunnen realiseren, moest zo ongeveer alle vrijkomende
grond worden aangekocht.’ Intussen
is het gat door het wegvallen van de
EHS deels gevuld met nieuw werk voor
natuurbeheerorganisaties. ‘Ze schakelen
ons in voor advisering over hoe ze het
beheer zo kunnen inrichten dat ze er
meer aan verdienen.’ Een voorbeeld van
een andere opdracht is Buijtenland van
Rhoon, waar het agrarische land dat nog
over is, omgezet zal worden in natuur.
‘We doen er veel taxaties.’
Naam Joan Naus
Bedrijf Van Lanschot Nannenga Naus
Rentmeesters BV, samen met Wiet van
Lanschot en Jurjen Nannenga
Vestigingen Leur en Bodegraven
Medewerkers 13
Opleiding IAHL: Bos- en natuurbeheer,
beheer vastgoed (1991) en Open
Universiteit Nederland: Rechtsgeleerdheid (2010)
Nieuwe kansen zoeken, daar komt het
op aan. Van Lanschot Nannenga Naus
Rentmeesters ontwikkelde daarvoor
samen met Troostwijk Vastgoed Verkoop
online verkoop. ‘Het is een belangrijke
nieuwe markt. Vooral nu ook overheden
gronden gaan verkopen en dit aantoonbaar onafhankelijk moeten doen. Online
verkoop is een openbare biedprocedure.
Iedereen die bevoegd is en zich heeft
laten registreren, kan bieden. De prijs
wordt door de markt bepaald, waardoor
staatsteun is uitgesloten.’
Van Lanschot Nannenga Naus Rentmeesters en Troostwijk kwamen dit
voorjaar ermee landelijk in het nieuws,
toen Staatsbosbeheer in het Overijsselse
Daarle online 16 kavels in de verkoop
deed. Naus noemt de pilot een succes.
‘De eerste fase heeft veel maatschappelijke commotie gegeven, wat ertoe heeft
geleid dat de staatssecretaris verdere
verkoop voorlopig heeft stopgezet. Maar
de stukjes grond, veelal houtwallen en
kleine bosjes, zijn verkocht voor heel
goede prijzen. Ik ben ervan overtuigd
dat het een goed product is. Het is de
toekomst.’
tekst TAMARA VAN TRICHT foto’s Erik Hendriks
www.vlnn.nl
Joan Naus is actief op LinkedIn
14 \ VVA
VVA \ 15
Workshop uitgelicht
< De buurtboomgaard in Elden, ZuidArnhem, is een goed voorbeeld van
gebiedsontwikkeling door bewoners
en de gemeente.
Van projectmanagement
naar gebiedsgericht werken
16 \ VVA
De inrichting van stad en platteland is niet langer alleen het
domein van overheden, ontwerpers, projectontwikkelaars
en woningbouwcorporaties.
De tijd van de overheid die
grote plannen uitzet is voorbij.
Het komt aan op participatie
van burgers, bedrijven en
maatschappelijke organisaties. Maar hoe doe je dat? De
workshop ‘Gebiedsgericht
werken in de Groene Ruimte’
op 7 februari helpt belanghebbenden op pad.
Willem-Alexander benoemde
het ook in zijn troonrede tijdens Prinsjesdag. Mensen zijn
mondiger en zelfstandiger dan
vroeger. Gecombineerd met
de noodzaak om het overheidstekort terug te dringen,
worden we langzamerhand
gestuurd richting een participatiesamenleving. Iedereen
die dat kan, hoort zijn verantwoordelijkheid te nemen voor
zijn of haar eigen leefomgeving. Dat geldt ook voor de
groene ruimte.’
De wereld verandert, Nederland verandert, constateert
Lubbert Hakvoort, deeltijddocent planologie en gebiedsontwikkeling bij Van Hall
Larenstein en inleider van de
workshop. Hij ziet het duidelijk om zich heen en in zijn
werk als procesmanager bij
PMB / Gemeente Amsterdam,
waar hij zich bezighoudt met
onder meer procesbegeleiding en sociale ontwikkeling.
Het succesvolle, maatschappelijke naoorlogse model van
de verzorgingsstaat heeft zijn
langste tijd gehad. ‘Koning
Rijkdom aan projecten
De participatiesamenleving
krijgt in de groene ruimte
vorm via gebiedsgericht
werken. Een positieve ontwikkeling, vindt Hakvoort. Niet
langer is het vanzelfsprekend
dat de overheid grote plannen uitrolt over steden en het
platteland. Vaker zal worden
bekeken welke partijen bij
gebiedsontwikkeling betrokken kunnen worden en wie
zelf al initiatief heeft genomen. Bijvoorbeeld om een
wandelpad aan te leggen, het
dorpshuis overeind te hou-
den, een moestuin in de stad
te realiseren of vuilnisbakken
te adopteren. Welke problemen en belangen spelen er
en wie kan wat doen? ‘Het zal
uitmonden in een rijkdom aan
projecten, waarvan het totaal
wel degelijk bijdraagt aan de
ontwikkeling van een gebied.
Het is spannend; het eind-
de Wolf (communicatie), die
tijdens de workshop hier op
in zullen gaan. Van der Linde:
‘Iedere belanghebbende bij een
ontwikkeling kan waarde inbrengen: kennis, arbeid of geld.
Voor het bedrijfsleven betekent
dit een zoektocht naar nieuwe
verdienmodellen. Voor overheden is het wennen dat burgers
een gelijkwaardige partij vormen.’ Als voorbeeld noemt hij
de buurtboomgaard in Elden,
Zuid-Arnhem. De verwaarloosde hoogstamboomgaard
dreigde te verdwijnen. Jammer
vond de buurt. Buurtbewoners
richtten een stichting op, de
gemeente stelde de grond ter
beschikking maar blijft eigenaar. De stichting organiseert
het beheer en oogstfeesten. De
buurt blij, de gemeente tevreden. Een belangrijk element in
het cultuurlandschap is behouden. Maar vooral versterkt de
boomgaard de sociale cohesie
en kan het begin zijn van een
reeks nieuwe gebiedsversterkende projecten. Moet er niet
een wandelroute komen die
langs de boomgaard voert, kan
Omliggende natuur buurtboomgaard.
Tuinencomplex bij buurtboomgaard.
beeld is vooraf niet duidelijk.
Er is een proces in gang gezet
van integrale naar organische
gebiedsontwikkeling.’
een deel van de oogst worden
verkocht als streekproduct aan
het pannenkoekenhuis, kan een
imker er zijn kasten zetten en
educatie geven aan basisscholieren?
Waarde inbrengen
Belangrijk bij gebiedsontwikkeling is de vraag: hoe breng
je partijen bij elkaar? Dat is het
terrein van de VHL-docenten
Daan van der Linde (plattelandsontwikkeling) en Hermine
Verbindingsofficieren
Zo’n project als een buurtboomgaard lijkt eenvoudig,
maar vereist een denkomslag en een andere wijze van
VVA-carriere
Wij zoeken kansen
Onwerpen aan de buurtboomgaard.
werken bij met name professionals.
‘Het betekent los durven laten. Veel
burgergroepen kunnen hun initiatief
zelfstandig opzetten en uitvoeren,
wat bijdraagt aan duurzame samenwerkingsvormen in de leefomgeving. Vaak is wel een zetje, af en toe
faciliterende ondersteuning of kennisinbreng nodig’, zegt Hakvoort. ‘In
dat kader leiden we bij Van Hall Larenstein nu mensen op die kunnen
optreden als ‘verbindingsofficier’,
die luisteren wat actoren willen, hun
ideeën analyseren, toetsen en verbeelden in realistische en kwalitatief
goede plannen en ontwerpen. In
onze workshop maken deelnemers
kennis met deze manier van denken
en werken.’
Nynke Lely
Land- en Watermanagement
Ik zoek een nieuwe uitdaging. Mijn
droombaan is een functie waarbij ik mijn
groene opleiding en mijn ruime werkervaring in die richting kan combineren
met mijn mensgerichte opleiding. Ik
denk hierbij vooral aan het opleiden,
begeleiden of coachen van mensen in
de groene sector.
Sinds mijn afstuderen in 1992 op Larenstein in de afstudeerrichting natuur- en
landschapstechniek heb ik ervaring
opgedaan als projectleider, beleidsme-
Gereedschappen
De verbindingsofficieren die aan de
workshop meedoen, kunnen heel
verschillende mensen zijn, maken
Hakvoort en Van der Linde duidelijk:
ambtenaren, ontwikkelaars, medewerkers van woningbouwcorporaties, ontwerpers en actieve burgers.
Ofwel iedereen die betrokken is bij
ideeën en initiatieven in de stad en
op het land. De deelnemers krijgen
algemeen gereedschap aangereikt
dat meer inzicht geeft in de menselijke factoren bij gebiedsgericht
werken, maar iedereen gaat ook
naar huis met specifiek gereedschap voor de eigen ingebrachte en
besproken casus. Uiteindelijk komt
het aan op inspirerend leiderschap
voor een energieke samenleving of
je nu professional of initiatiefnemer
voor een bewonersinitiatief bent,
vinden Hakvoort en Van der Linde.
Gebiedsontwikkeling betekent
opnieuw kijken naar je persoonlijke
competenties en tekortkomingen.’
In alle VVA Magazines verstuurd naar adressen in Nederland, is een flyer bijgesloten
met meer informatie over de workshop Gebiedsgericht werken in de Groene Ruimte.
dewerker en zelfstandig adviseur. Op
dit moment werk ik als beleidsmedewerker Planvorming bij Waterschap
Vallei en Veluwe, op het gebied van
watertoetsen en wateradviezen. Na drie
jaar eindigt deze tijdelijke functie in
december.
In de periode 2002-2006 heb ik gestudeerd aan de Academie voor Integrale
Menskunde. De mensenkennis die ik
hier heb opgedaan zou ik graag willen
combineren in een nieuwe baan.
Graag kom ik in contact met werkgevers die op zoek zijn naar een open,
enthousiaste en op samenwerking
gerichte collega binnen het werkveld
ecologie, hydrologie of ruimtelijke
ordening.
Contact: [email protected],
06-54965626. Kijk ook eens op mijn
profielpagina op LinkedIn
Robertjan van Putten
Tuin- en Landschapsinrichting
In 2011 ben ik afgestudeerd in de
richting realisatie. Na mijn opleiding
werkte ik als werkvoorbereider civiele
techniek bij Xproject. Ik werd daar bij
diverse opdrachtgevers gedetacheerd.
Momenteel ben ik weer op zoek naar
een uitdagende baan, bijvoorbeeld
als werkvoorbereider, calculator of
ontwerper in de civiele techniek,
cultuurtechniek en/of groensector.
Ik werk bij voorkeur in de regio Arnhem/Nijmegen, maar ben door mijn
woonlocaties in Deventer en Venlo
breed inzetbaar en tevens bereid te
verhuizen. Een gezellige werksfeer,
collegialiteit en afwisselende taken
vind ik belangrijk in mijn baan.
Mijn kwaliteiten liggen in de diepgewortelde passie voor het vakgebied
en mijn multidisciplinaire opleiding.
Ik ben een zeer kwaliteitsgericht,
betrouwbaar, leergierig en gedreven
persoon.
Voor een completer beeld van mij
kunt u contact opnemen via
06-14368826, rvp19871122@gmail.
com of vind mij op LinkedIn, Google+
en Twitter.
Tekst Ria Dubbeldam foto’s d. van der linde
VVA \ 17
de mening van
‘De Nieuwe Wildernis
draagt bij aan
versterking van de
natuurbeleving’
De film De Nieuwe Wildernis is een hit. Meer dan een half miljoen mensen
heeft hem gezien. Mede door de grote media-aandacht. Wie heeft ‘m eigenlijk nog niet gezien! Leidt de film tot een hernieuwde aandacht voor natuur?
Zien we bij het kabinet juist een omgekeerde beweging door bijvoorbeeld
voor natuur volgend jaar 100 miljoen euro minder vrij te maken en dit
bedrag door te schuiven?
Reacties
Gert Mostert
MBCS Cultuurtechniek, 1984
Boswachter Vereniging Natuurmonumenten
Land- en Watermanagement, 1995
Eigenaar en adviseur van Bureau
Landleven te Culemborg
‘De Nieuwe Wildernis geeft
aan hoe bijzonder en groot een
klein land als Nederland kan
zijn. De eigen natuur wordt
breed uitgemeten op het doek,
toegankelijk gemaakt voor een
breder publiek. Een grote stap
voor de makers van deze film;
nooit eerder zo mooi en gevarieerd gefilmd. Deze eigenheid
van onze unieke ‘Nederlandse
natuur’ spreekt mij erg aan.
Iedereen begrijpt zo dat de
cirkel van leven en dood er
eentje is die niet kan eindigen.
Veelal wordt door mooie plaatjes een romantisch beeld van
de natuur neergezet, maar de
werkelijkheid is vaak minder
romantisch en vol tegenstellingen. Het gaat om overleven,
eten of gegeten worden.
Dit wordt in deze natuurfilm in
goed balans weergegeven.
De film geeft meer inhoud aan
de natuurbeleving in Nederland. Het motiveert om verder
te kijken. Door de media-aandacht worden mensen meer
betrokken bij cruciale vraagstukken over de inrichting,
het beheer van onze natuur
en leefomgeving. Er is nieuwe
aandacht voor de Nederlandse
natuur en natuurlijke processen.’
‘Ik schrijf zo’n maand na de
introductie van de film. De
publiciteit rond de film is inmiddels geluwd. Desondanks
denk ik dat de film het denken
over de Nederlandse natuur
kan veranderen.
Het publiek: ‘Wow! Zo’n spectaculaire natuurfilm kan ook
in Nederland gemaakt worden.
De Nederlandse natuur is boeiender dan ik dacht.’ Ook natuurlijke processen, waaronder
behoud) naar de achtergrond
schuift. Voor experts – waar ik
me ook toe reken – verandert de
film niet veel.
Wel zie ik een gevaar. De film
‘over de Nederlandse natuur’
handelt alleen over de Oostvaardersplassen, waar de natuurlijke
processen bijna vrij spel hebben.
Dat natuurbeeld past niet op heel
Nederland. Juist nu de nieuwe
Wet Natuurbescherming wordt
opgesteld, overheerst dat beeld
sterven van dieren, kunnen
meer geaccepteerd worden
door het publiek. De politiek
zal het publiek gedeeltelijk volgen. Politici zullen meer gaan
denken in natuurlijke processen, waarbij het ‘patroondenken’ (onder andere soort-
van de wilde en woeste natuur
het publieke en politieke domein. Ambtenaren, politici: let
op u saeck! De nieuwe Wet Natuurbescherming moet zijn voor
alle Nederlandse natuur, niet
alleen voor de woeste ‘proces’natuur, hoe mooi die ook is.’
Daan Liefhebber
Sylvia Vergouwen-Herijgers
Anneleen Jacobs
Aiko Hensums
Bos- en Natuurbeheer, 2003
Medewerker Gebiedsontwikkeling, Dienst
Landelijk Gebied
Tuin- en Landschapsinrichting, 1996
Werkvoorbereider/Calculator DonkerGroen
Bos- en Natuurbeheer, 2007
Beleidsmedewerker Branche Vereniging
Organische Reststoffen (BVOR)
MBCS-HBCS Cultuurtechniek, 1988
Directeur TTE Consultants BV
‘Ik denk dat iedereen – of je
nu expert, politicus of gewone
burger bent – na het zien van de
film met een glimlach de filmzaal
verlaat. Althans, dat was bij mij
wel zo. Door de krachtige beelden kun je bijna niet anders dan
verwonderd zijn over de pracht
van de natuur, en dan ook nog zo
dichtbij huis. Wel denk ik dat de
film voorbijgaat aan de problematiek in de Nederlandse natuur
(zoals versnippering, gebrek aan
grote predatoren et cetera).
Mijns inziens is het de filmmakers zeker gelukt natuur een
beetje hip te maken en laagdrempelig voor het grote publiek.
Al met al denk ik dat deze film
een grote boost is voor hoe natuur beleefd wordt en ik hoop dat
18 \ VVA
Wim Niemeijer
het politici ook over de streep
trekt om in natuur te blijven
investeren. Ik verwacht echter
niet dat mensen nu de barricade op gaan om meer geld
voor natuur te eisen.’
‘Deze film laat indrukwekkende
en prachtige beelden zien van
een Nederlands natuurgebied, de Oostvaardersplassen.
Veel mensen zullen deze film
prachtig vinden en zich erover
verbazen dat dit in Nederland is. Er zal bij deze groep
daardoor zeker weer meer
nagedacht worden over de
natuur(beleving) in Nederland
(en in de eigen omgeving). Of er
sprake is van een herníeuwde
aandacht voor natuur, wellicht
bij deze groep wel.
De meningen van experts zijn
verdeeld over ‘de wildernis’ van
de Oostvaardersplassen. Alles
in Nederland is ‘gemaakt’ en de
gemaakte natuur zal altijd door
beheermaatregelen moeten
worden bijgestuurd. Deze film zal
er, denk ik, wel aan bijdragen dat
er weer meer discussies onder
deze groep op gang worden
gebracht.
Het grootste aandachtspunt voor
het kabinet is momenteel de economische situatie van Nederland
en op alle fronten zal er bezuinigd moeten worden. Begrijpelijk
is het, dat er op natuurbeleid
volgend jaar ook bezuinigd moet
worden. Er wordt beloofd dat
langere termijn doelstellingen
behouden blijven, dus het geld
zal later vrijgemaakt worden.
Hopelijk wordt dit uitstel dan
geen afstel.’
‘De Nieuwe Wildernis laat zien
welke processen in de natuur plaatsvinden, bij zowel
zichtbare als minder zichtbare
dieren, waarbij de cirkel van
het leven op een respectvolle
manier in beeld is gebracht.
Dat sommige dieren de winter
niet doorkomen vind ik niet
prettig om te zien, maar ik
vind wel dat dit erbij hoort. De
sterkste dieren blijven over,
de natuur regelt dat prima zelf
via natuurlijke selectie. De film
laat duidelijk zien dat ieder dier
zijn eigen functie heeft in zijn
leefgebied. Door alle landelijke aandacht zorgt deze film
in ieder geval voor een debat
over natuur in Nederland. Ik
hoop dat het publiek na het
zien van de film meer op hun
omgeving gaat letten en dat
de politiek meer begrip krijgt
voor het beheer in de Oostvaardersplassen. Het is een
compliment voor de Nederlandse natuur dat al zoveel
bezoekers De Nieuwe Wildernis in de bioscoop zagen.’
‘Samen met mijn kinderen en
mijn ouders ben ik naar de film
geweest. Prachtige film. Maar
we werden het maar niet eens
of het zwarte veulentje nou
wel of niet uit zijn lijden had
moeten worden verlost. Die
discussie deed me denken aan
mijn studieperiode. In 1983
ging ik als BCS-student mee
als begeleider van een natuureducatieproject op Terschelling. Bedoeld voor basisscholieren uit de grote steden voor
een kennismaking met de
natuur. De eerste dag zat op
het zandpad in de duinen een
schattig, maar hulpeloos en
blind konijntje. ‘Myxomatose’,
vertelde ik. ‘Dat is heel erg zielig hoor’, vond de hele klas.
‘En nu?’, vroeg ik. Na lang beraad besloten ze dat ik het konijntje (ze noemden hem Mixie)
uit zijn lijden moest verlossen.
En zo geschiedde.
De klas uit 1983 zal zich Mixie,
30 jaar later, ongetwijfeld
nog goed herinneren. Maar
daarmee ook de onvergetelijke
week die ze doorbrachten op
het mooie Terschelling. De film
roept dezelfde associaties op,
het publiek is alleen nu geen
klasje van 30 kinderen, maar
een aanzienlijk deel (400.000
bezoekers) van alle generaties
in ons land. De marketingmanager natuurbeleving had zich
geen beter scenario kunnen
wensen.’
VVA \ 19
excursies
VVA nieuws
Omlegging Zuid-Willemsvaart gedoopt
tot Máximakanaal
Sluis Hintham in aanbouw.
Het was een heel bijzonder
toeval. Precies op de dag
van de VVA-excursie naar de
omlegging van de Zuid-Willemsvaart, werd de naam bekendgemaakt. Máximakanaal
gaat de waterweg heten.
De 17 deelnemers aan de
excursie op 20 september
zagen met eigen ogen hoe het
werk vordert. Ze bezochten
onder meer Hintham, een van
de twee nieuwe sluizen die het
verschil in waterniveau moet
gaan overbruggen.
Het Máximakanaal tussen de
Maas en Den Dungen wordt
aangelegd om de groeiende
scheepvaart in Brabant te
stroomlijnen en om grotere
containerschepen toe te kunnen laten. Bulkschepen tot
1600 ton kunnen straks vanaf
de Maas naar de containerterminal in Veghel.
Publieksvoorlichter Gerry van
den Berg van Rijkswaterstaat
schetste de voorgeschiedenis
van het project, dat al begon
met Napoleon. Maar het was
koning Willem I – de kanalenkoning – die in vier jaar tijd
(1822-1826) 123 kilometer ka-
naal tussen Maastricht en Den
Bosch liet graven door circa
7000 grondwerkers. De ZuidWillemsvaart kwam dwars
door de binnenstad van Den
Bosch. Al in 1909 werd het
plan opgevat om het kanaal
te verleggen naar de oostzijde
van de stad. Uit geldgebrek
belandde dit plan in de ijskast.
Pas in 1968 kwam het tevoorschijn en weer eens vele jaren
later – in 1993 – startte de
Milieu Effect Rapportage (MER)
met in 2004 nog een aanvullende MER.
Hoe de grondverwerving
volgens de systematiek uit de
Onteigeningswet is verlopen,
vertelden Bas van Amerongen en Frans Burgers, beiden
specialist grondzaken bij
Rijkswaterstaat. Ze bespraken
De ‘watermachine’ met twee van de
drie compartimenten.
De twintig deelnemers aan de
VVA-excursie naar Kristalbad
lieten zich niet weerhouden
door het slechte weer. Op
11 oktober zagen ze in en
na de regen waar het gebied
tussen Enschede en Hengelo
voor bedoeld is: waterpieken
opvangen, waterzuivering, natuurontwikkeling en recreatie.
Na de presentatie door Wout
Borger van Waterschap Regge
20 \ VVA
maar ook als een natuurlijke
waterzuivering. Een zogenoemde watermachine – een
cultuurtechnisch hoogstandje
– zuivert het water van de
rioolwaterzuiveringsinstallatie
nabij Enschede via de Elsbeek
nog een keer extra, voordat
het in het oppervlaktewater
terechtkomt. De ‘machine’ bestaat uit drie compartimenten
van ruim 10 hectare, waarin
water wordt gelaten. Deze
compartimenten zijn parallel geschakeld en stromen na
elkaar in vier uur vol, daarna
in vier uur leeg en vervolgens
Aanmelden: [email protected] o.v.v. Heliconcafé
De VVA-werkgroep Carrière Support
Senior Experts (CSE) is bijna compleet.
Kort geleden zijn Alex Ramaker en Carla
Schütte toegetreden. Ze gaan zich vrijwillig inzetten voor seniorleden van de
VVA, bijvoorbeeld voorlichting verzorgen
over carrièreperspectieven na je 55ste en
activiteiten organiseren. Alex Ramaker
stelt zich voor.
de gevolgde procedures, de
hindernissen bij de grondverwerving en hoe tot overeenstemming is gekomen met de
meeste grondeigenaren. Van
de 120 dossiers bleven er 9
over die hebben geleid tot een
gerechtelijke onteigening.
tekst Elze Dijkstra
foto’s Wilco van Hout
Nat weer laat zien waarvoor Kristalbad bedoeld is
en Dinkel over de herinrichting van het gebied gingen de
deelnemers het veld in. Het
project is vrijwel afgerond en
was drie dagen eerder officieel
geopend. De eindoplevering is
in 2015 een feit.
Kristalbad is vernoemd naar
een voormalig dichtbij gelegen
zwembad ten noorden van het
Twentekanaal. Een spoorlijn
doorsnijdt het gebied in een
noordelijk en een zuidelijk
deel van respectievelijk 13 en
27 hectare groot. Herinrichting
was nodig om de waterafvoer
tussen Enschede en Hengelo
beter te reguleren. Door het
grote hoogteverschil tussen deze steden, zouden de
mensen in Hengelo bij hevige
regenval vaker natte voeten
krijgen.
Kristalbad functioneert dus
als een retentiebekken,
donderdag 12 december
Heliconcafé
Alex Ramaker zet zich in voor
seniorleden
Gerry van den Berg licht toe hoe sluis
Hintham gaat werken.
staan ze vier uur ‘droog’. Omdat de compartimenten ondiep
zijn, raken ze vanzelf begroeid,
wat de natuurlijke waterzuivering ten goede komt. Het water
dat uit de compartimenten
stroomt, komt in een verzamelbassin, waarna het door een
met rietvelden begroeid bassin
stroomt. Hier vindt een laatste
nazuivering plaats. Vervolgens
stroomt het water, waarvan de
kwaliteit significant is toegenomen, door een knijpconstructie
naar de beek.
Omdat Kristalbad een schakel is
tussen stad&land en droog&nat
is het een ideale ecologische verbindingszone en een
prachtig uitloopgebied. Voor
bezoekers zijn twee uitkijktorens en een paar vlonderpaden
aangelegd.
Tekst en foto’s Otto Vaessen
Agenda
‘Toen ik de vraag kreeg om actief te worden voor CSE, zei ik ja. Zodra het over
mijn werk gaat, ben ik al snel een beroepsgek.’ Ramaker is 62 jaar en na een
werkzaam leven werkzoekend geraakt.
Hoewel? Na een half jaar thuiszitten had
hij alle klussen gedaan en hield hij het
voor gezien. Tegenwoordig werkt hij
voor een uitzendbureau en pakt van alles
aan. Momenteel is hij aan de slag als magazijnmedewerker bij een groot bedrijf
met 15 hectare magazijn. ‘Ik ga echt niet
thuiszitten, al is het nu wel anders. Ik heb
altijd met mijn hoofd gewerkt; nu voor
het eerst met mijn handen.’
Na zijn opleiding aan de Middelbare
Bosbouw en Cultuurtechnische School
kwam hij in de aannemerij. ’28 jaar heb
ik bij een bedrijf in de Betuwe gewerkt
als bedrijfsleider. Op het laatst was ik
verantwoordelijk voor een omzet van
10 miljoen euro. Maar het bedrijf werd
overgenomen. Ik kon me niet in de
nieuwe bedrijfscultuur vinden en ben
weggegaan. Dat was zeven jaar geleden.
Ik begon mijn eigen bedrijf, waarbij ik
me verhuurde als manager. Dat ging lang
goed. De laatste vijf jaar werkte ik bij een
Nederlandse aannemer. Toen die ging
reorganiseren viel ik ertussenuit.’
vrijdag 17 en 24 januari
VVA-workshop Presenteren met Prezi
Zie pagina 4, 13.30-16:30 uur. Leden € 30,-; niet-leden € 35,-. Inschrijven:
[email protected] of 026-3695725. Deelname op volgorde binnenkomst.
VHL Trainingen & Cursussen
Locatie van deze cursussen: Velp. Meer informatie: Nicole Arentsen, 026-3695640,
[email protected], www.hogeschoolvhl.nl/TenC
januari
Grondwaterhydrologie en
bronbemaling
start 30 januari
HBO-leergang Bomen en Stedelijke omgeving
Driedaagse cursus met theoretische
onderbouwing en praktische rekenvoorbeelden.
Deelnemers schalen hun bomenkennis op naar
beleid en beheer, leren communiceren met
doelgroepen en werken aan een eigen opdracht.
start januari
Post HBO Geo-Informatica
(ArcGIS 10)
start 1 februari
Fysische geografie van Nederland
voor docenten aardrijkskunde
Een jaar lang één dag in de week:
18 dagen (actuele) aspecten van GIS
en 18 dagen eigen case.
De nieuwste wetenschappelijke inzichten
over de landschapsgeschiedenis van Nederland en de Noordzee.
www.groundlevel.nl
Groen op hoog niveau
Groepsactiviteiten
Terreininrichting
Bestrating en Riolering
Vestigingen in de regio's Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht
T (020) 667 77 77
E [email protected]
Binnenbeplanting
Boomverzorging
Daktuinen en Vegetatiedaken
Onderhoud en Beheer
Design & Construct
www.vandertolbv.nl
VVA \ 21
Reünie HBCS 1969-73
personeelsadvertentie
‘Verder praten waar we 40 jaar geleden waren gebleven’
Toen die adressen! De school
had nog ergens een lijst, maar
die was verre van compleet
en actueel. Zelf hadden we
schoolfoto’s, maar daar
stonden ook de MBCS’ers
op. Gelukkig konden we via
LinkedIn, Facebook en Google
veel mensen achterhalen.
Soms leidde gewoon bellen
naar iemand met die naam
in de plaats van herkomst tot
resultaat. Uiteindelijk is een
groot deel van de adressen
achterhaald.
Het verdrietige is dat je er ook
achter komt wie er zijn overleden. Dat zijn er 10 van de
circa 60. Voor de reünie gaven
zich 28 oud-studenten op,
18 partners en 5 oud-leraren:
Albert van Weperen, Dirk van
der Weel, Wim Locher, Dick
Gerritsen en Piet Blanksma.
Op 4 en 5 oktober kwam de
groep in Garderen bij elkaar.
Al bij de ontvangst in het Bilderberg Hotel ’t Speulderbos
kwamen de gesprekken op
gang. We gingen gewoon
verder met waar we veertig
jaar geleden waren gebleven.
Van 150 foto’s uit die tijd en
de klassenfoto’s hadden we
een diaserie gemaakt, die de
hele avond werd geprojecteerd. Een smoelenboek gaf
inzicht in wat er met iedereen
is gebeurd.
Zaterdag waren we te gast bij
het Geldersch Landschap &
Kasteelen, waar oud-HBCS’er
Willem Lammertink ons meenam naar Landgoed Staverden.
In een lange sliert fietsten we
daar naartoe (wie dat kon).
De reünie was een succes. Ton
Hanse: ‘Zo’n geweldige ervaring
om elkaar weer te zien, maar
sommigen zelfs na meer dan 40
jaar.’ Michiel van der Drift: ‘Ik heb
vorige reünies gemist wegens
verblijf in het buitenland. Voor
mij was het echt een weerzien.’
Reijer Knol: ‘Ja, leuk om te horen
hoe iedereen het nu maakt.’ Rob
Schoonman: Ik kwam met een
blij gevoel thuis.‘ Arend Wagenaar: ‘De waarde van een dergelijke bijeenkomst ligt vooral in
de nieuwsgierigheid wie welke
route heeft gevolgd. Wat is eigen
keuze geweest en wat is bij toeval op je pad gekomen?’
Op naar de volgende reünie.
Maria Juhász-Holterman stelt
voor het 45-jarige jubileum te
vieren in het Limburgse. Voor de
wegblijvers een herkansing.
Projectleider cultuurtechniek
Den Haag wil groeien. In allerlei opzichten. Een beter woon-, werk- en leefklimaat. Een nog mooiere 
stad achter de duinen. Aantrekkelijker, interessanter, aangenamer. Met groengebieden, (buurt)
parken, sportparken en speelplekjes waar aandacht aan wordt besteed. Jij leidt en begeleidt 
projecten in de openbare ruimte – in de voorbereiding en in de uitvoering. Naast het proces ben je 
onder meer gericht op bestekken, kostenramingen en veiligheid. Je staat midden in de praktijk 
en je hebt vakkennis. Aan veranderende omstandigheden pas jij je gemakkelijk aan en je bent 
samenwerkingsgericht. We bieden je een mooi salaris en vorstelijke arbeidsvoorwaarden. 
En je kunt je door middel van cursussen blijven verdiepen en verbreden. Wil jij meewerken aan de 
openbare ruimte van Den Haag? Kijk voor een wereldbaan op wereldbaanindenhaag.nl.
Tekst Hans Kampf, Elze Dijkstra en
Henk Post foto Harm Janssen
wereldbaanindenhaag.nl
22 \ VVA
210 x 270 mm_VVA
Veertig jaar geleden zijn we
afgestudeerd aan de HBCS in
de Bosbouw en Cultuurtechniek. Een goede reden voor
een reünie. Een groepje van
drie pakte dit samen met de
VVA op. Achterhalen wie in
die periode op school heeft
gezeten was best ingewikkeld.
Gemeente Den Haag
VHL Trainingen & Cursussen
Een stap verder in de wereld van:
Integrale gebiedsontwikkeling
Voeding en gezondheid
Diermanagement
Agrarisch ondernemerschap
Groene leefomgeving
VHL Trainingen & Cursussen
Cursussen, maatwerktrainingen
en (inter)nationale projecten
Binnen Hogeschool VHL is Trainingen
& Cursussen een zelfstandig onder
deel. Het bureau biedt zakelijke
dienstverlening aan op het gebied van
maatwerk (incompany)trainingen,
cursussen, seminars, master(classes),
evenementen en contractonderwijs
voor derden. We richten ons op zowel
overheid en semioverheid als op het
bedrijfsleven, buurtwerk en particu
lieren.
Leeuwarden
Agora 1
Postbus 1528
8901 BV Leeuwarden
Telefoon 058 2846160
Velp/Wageningen
Larensteinselaan 26a
Postbus 9001
6880 GB Velp
Telefoon 026 3695640
[email protected]
Meer weten? Kijk op www.hogeschoolvhl.nl/TenC