download - PKN Gaastmeer

H E M E L VAART 2014 Pieltsjerke Gaastmeer
ds. Tieneke van Lindenhuizen
tekst uit een gebed…
Kom, Heilige Geest,
spreek altijd tot mijn hart.
En als Gij toch zwijgt,
laat dan uw zwijgen tot mij spreken.
Want zonder U loop ik gevaar
mijn eigen inzicht te volgen
en het te verwarren met wat Gij mij leren wilt.
(Bernardus van Clairvaux)
psalm 47…
God is ûntsachlik
1 Foar de dirigint. Foar de Korachiten. In psalm.
Uit: Nije Fryske Bibeloersetting
© 1978 Nederlands Bijbelgenootschap
2 Folken allegearre, klap yn ’e hannen,
sjong God ta mei lûd gejubel.
3 Want de Heare, de Heechste, is ûntsachlik,
in grut kening is Hy oer de hiele ierde.
4 Folken makket Er foar ús lytsman,
naasjes leit Er ús ûnder de fuotten.
5 Hy hat dit erfskip foar ús útkeazen,
de gloarje fan Jakob
dêr’t Hy it mei hâldt.
6 God is opfearn ûnder gejubel,
de Heare ûnder lûd bazúnjen.
7 Sjong foar ús God, ja sjong,
sjong foar ús Kening, ja sjong.
8 Want kening oer de hiele ierde is God,
sjong foar Him in keunstich liet.
9 God is kening wurden oer de folken,
God hat him set op syn hillige troan.
10 De eallju fan ’e folken binne gearkommen
as it folk fan Abrahams God,
want de machtigen op ierde binne God sines;
heech ferheven is Hy.
Lukas 24, 36-53
Uit: De Nieuwe Bijbelvertaling
© 2004/2007 Nederlands
Bijbelgenootschap
Preek
36 Terwijl ze nog aan het vertellen waren, kwam Jezus zelf in hun
midden staan en zei: ‘Vrede zij met jullie.’ 37 Verbijsterd en door angst
overmand, meenden ze een geestverschijning te zien. 38 Maar hij zei
tegen hen: ‘Waarom zijn jullie zo ontzet en waarom zijn jullie ten
prooi aan twijfel? 39 Kijk naar mijn handen en voeten, ik ben het zelf!
Raak me aan en kijk goed, want een geest heeft geen vlees en
beenderen zoals jullie zien dat ik heb.’ 40 Daarna toonde hij hun zijn
handen en zijn voeten. 41 Omdat ze het van vreugde nog niet konden
geloven en stomverbaasd waren, vroeg hij hun: ‘Hebben jullie hier iets
te eten?’ 42 Ze gaven hem een stuk geroosterde vis. 43 Hij nam het
aan en at het voor hun ogen op. 44 Hij zei tegen hen: ‘Toen ik nog bij
jullie was, heb ik tegen jullie gezegd dat alles wat in de Wet van
Mozes, bij de Profeten en in de Psalmen over mij geschreven staat in
vervulling moest gaan.’ 45 Daarop maakte hij hun verstand
ontvankelijk voor het begrijpen van de Schriften. 46 Hij zei tegen hen:
‘Er staat geschreven dat de messias zal lijden en sterven, maar dat hij
op de derde dag zal opstaan uit de dood, 47-48 en dat in zijn naam alle
volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun
zonden worden vergeven. Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen, te
beginnen in Jeruzalem. 48 [47–48]49 Ik zal ervoor zorgen dat de
belofte van mijn Vader aan jullie wordt ingelost. Blijf in de stad tot
jullie met kracht uit de hemel zijn bekleed.’
50 Hij nam hen mee de stad uit, tot bij Betanië. Daar hief hij zijn
handen op en zegende hen. 51 Terwijl hij hen zegende, ging hij van
hen heen en werd opgenomen in de hemel. 52 Ze brachten hem hulde
en keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem, 53 waar ze
voortdurend in de tempel waren en God loofden.
Gemeente van God, goede vrienden,
Het is Hemelvaart, de 40ste dag na Pasen. De oplettende lezer heeft
natuurlijk opgemerkt dat Lukas het vandaag anders omschrijft, in
Lukas gaat Jezus op de Paasdag naar de hemel. Onze telling stamt
namelijk uit Handelingen; 40 dagen na zijn opstanding uit de dood
vertrekt Jezus naar God. En wij blijven achter. Zonder de directe
nabijheid van hem die ons richting geeft, wij hier die het moeten doen
met de herinnering. Dat moeten we sowieso want wij waren er niet bij
2000 jaar geleden. Wij leven al eeuwen met zonder Jezus.
‘Als kind was het eenvoudig. Jezus stapte op een wolk. Maar als je
wat ouder wordt, dan begint het denken’. We lazen het net. Het is ook
een lastig feest om te begrijpen. De theologie snappen we denk ik
wel. God werd mens en nu wordt de mens weer God. Christus blijft
aanwezig ook als hij niet meer als mens op aarde is. Maar wat
betekent dat voor ons persoonlijk?
Ik zei het al, er is een aardig boekje verschenen over Hemelvaart. Ik
leg ‘m straks op de tafel, het mag rouleren. ‘Met zonder Jezus’ heet
het. Een beetje zoals ‘met zonder jas naar buiten.’ Je voelt de vreugde
2
van zo’n opmerking, die eerste warme dag waarop kinderen met
zonder jas naar buiten willen en kunnen. Met zonder Jezus. Zou dat
een begrijpelijke vertaling van Hemelvaart kunnen zijn? En dan graag
met die vreugde er bij, dat gevoel van die zonnestralen en die
vrijheid?
Het voelt zo dubbel. Afscheid nemen, iemand laten gaan en daar toch
vreugde bij voelen. Lukas beschrijft het in vers 52. Jezus was gegaan
en de discipelen keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem. Wij
zeggen vaak: scheiden doet lijden. Partir c’est mourir un peu.
Afscheid is een beetje sterven. En vaak niet een beetje, maar heel
veel. Het kan zo pijn doen wanneer je afscheid moet nemen. Van een
mens, van je werk, je gezondheid, vul het zelf maar in. Het is
behoorlijk merkwaardig dus wat Lukas hier schrijft. Afscheid en
vreugde horen in onze beleving niet bij elkaar.
Zaterdag kwamen de kinderen van Robert Langenscheidt ineens
aangewandeld door de straat. Olaf en zijn twee zussen. En we hadden
elkaar nog geen hand gegeven of daar vloeiden de tranen alweer uit
hun ogen. Zo gaat dat als je naar het graf van je vader optrekt. En we
spraken nog even over de dienst en over die mooie tekst van Dietrich
Bonhoeffer op Roberts begrafenis.
Een Hemelvaarttekst realiseerde ik me. In een van zijn brieven tijdens
zijn gevangenschap schreef Bonhoeffer: Je schöner und voller die
Erinnerung, desto schwerer ist die Trennung. Aber die Dankbarkeit
verwandelt die Qual der Erinnerung in eine stille Freude. Hoe mooier
en rijker de herinneringen, des te moeilijker is het gescheiden zijn.
Maar dankbaarheid verandert de pijn van de herinnering in een stille
vreugde. Hoe meer je deze tekst binnenlaat, hoe mooier deze diepe,
diepe tekst wordt. Juist ook als we denken aan al die prachtige
mensen die ons zijn voorgegaan. Dankbaarheid verandert de pijn van
de herinnering in een stille vreugde.
Zou dat de vreugde zijn waarover we in Lukas lezen? Jezus nam zijn
leerlingen mee de stad uit, zegende hen en ging van hen heen en
werd opgenomen in de hemel. En zijn discipelen brachten hem hulde
en keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem. In grote vreugde.
Hoe bijzonder als je zo met afscheid om kunt gaan.
Het is goed om op te merken dat Lukas twee keer het woord
‘vreugde’ gebruikt in zijn evangelie. De eerste keer doet hij dat aan
het begin, bij de geboorte van Jezus. Waar de engel de geboorte van
Jezus aankondigt en zegt (2,10): Ik kom jullie goed nieuws brengen
dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen. En vandaag besluit
hij zijn evangelie met vreugde. Een vreugde die de leerlingen voelen,
ervaren, diep van binnen. Zij die alles met Jezus meegemaakt hebben,
zijn leren, zijn wonderen, zijn liefde, zijn dood, zijn verschijningen na
de dood. En nu zijn Hemelvaart. Terug naar God. Afscheid met
vreugde.
3
Voor Lukas betekent deze vreugde denk ik dat zijn Evangelie rond is.
Het begon met vreugde en het eindigt met de vreugde van het
afscheid van Jezus. Inspirerend voor ons ook, wij die het al eeuwen
lang zonder Jezus’ fysieke aanwezigheid moeten doen. En we kunnen
het, we doen het met zonder Jezus. Ook in deze tijd waarin kerken en
dogma’s leger en leger worden maar waar nog nooit zoveel mooie
initiatieven en zoveel geestdrift aanwezig lijkt te zijn.
En wij zijn daar onderdeel van. Met dat kleine ieniemienidorp van ons.
Van de week hebben we de datum vastgesteld waarop we de
handtekeningen gaan zetten voor Gaastmeer als pioniersplek.
Zondag 21 september wordt de dag. En de dag erna is er een groot
symposium in Amsterdam in de Nieuwe kerk, de PKN bestaat rond
die tijd tien jaar, met alle grote namen uit de landelijke kerk. En er is
één klein dorp ook uitgenodigd om in de Nieuwe Kerk iets te vertellen
over kerk-zijn. Ja, wij dus. Hoe groot kan een klein dorp zijn.
En ik moet nog zo vaak denken aan ons bezoek met de
kerkenraad/stuurgroep aan Amsterdam, aan dat mooie project Heilig
Vuur West waar dominee Margrietha Reijnders de woorden sprak: ‘De
kerk van de toekomst is een kerk zonder dak.’
Lukas weet waarover hij schrijft. Mocht je Hemelvaart een moeilijk
feest vinden, lees het dan nog eens terug. En zie hoe Jezus gaat. Die
zegenende handen van Jezus. Doe stiek Er de hannen omheech en
segene harren. Het laatste wat de leerlingen van hem zien zijn dus zijn
zegenende handen. Een gebaar dat je met vreugde kan vervullen. Ik
blijf bij jullie, alle dagen. En ik zegen jullie. Ik ga met jullie mee, waar
je ook gaat en wat je ook overkomt. Ik ga weg maar ik blijf ook. Bij jou
persoonlijk en bij jullie als gemeente.
En dan die belofte die Jezus doet in vers 49. Sjoch, Ik stjoer jimme wat
myn Heit tasein hat. De belofte van de Vader. De belofte van de
Heilige Geest. Kracht om het onmogelijke mogelijk te maken, kracht
en moed om nieuwe gemeenschappen van gelovigen te organiseren.
Om tegenslagen te overwinnen, moedeloosheid te boven te komen,
steeds weer nieuwe kansen te zien en vreugde te voelen. Soms in een
moment, soms als de bodem onder je bestaan.
Met zonder Jezus. Afscheid in vreugde. Vreugde vanwege de zegen
en de belofte. Herinneringen die je warm maken. Hij die zo’n intieme
band met God had. Naar wie hij terugkeerde. De band met God die
Jezus bemoedigde, die hem droeg en sterkte. In de kerk, in ons
persoonlijke leven mogen we het met die vreugde doen. Dezelfde
vreugde die de leerlingen van Jezus met zich meedragen, mogen wij
meedragen. De leerlingen die op weg gingen met de verwachting dat
de een na de andere gemeente zou ontstaan. Geschiedenis die zich
herhaalt, ben je geneigd te zeggen. Geen 100 kleine pioniersplekken
maar de PKN wil het liefst 500 over een aantal jaren. Niet meer in je
christelijk ghettootje zitten maar kijken waar je nodig bent.
4
Maatschappelijk gezien ook. In je dorp en in de wereld. De passie niet
verliezen maar op zoek gaan. Het verhaal is het waard. ‘Omdat het
een ander verhaal is dan wij kunnen
verzinnen.’(http://www.7keer7.nl/)
Laten we met die vreugde op pad gaan, de vreugde die gefundeerd is
in Jezus zelf. Met de zegen en met de belofte. Amen.
tekst na het stil
gebed…
De hemel is dichtbij
wanneer verloren mensen worden gevonden.
De hemel is dichtbij
wanneer hopelozen toekomst krijgen.
De hemel is dichtbij
wanneer mensen doen wat nodig is.
De hemel is dichtbij
wanneer mensen samen zingen.
De hemel is dichtbij
wanneer helende en troostende woorden gesproken worden.
De hemel is dichtbij
wanneer mensen naasten zijn.
De hemel is dichtbij
wanneer God waarheid wordt in het geloof van zijn mensen.
Amen.
5