H E M E L VAART 2014 Pieltsjerke Gaastmeer ds. Tieneke van Lindenhuizen tekst uit een gebed… Kom, Heilige Geest, spreek altijd tot mijn hart. En als Gij toch zwijgt, laat dan uw zwijgen tot mij spreken. Want zonder U loop ik gevaar mijn eigen inzicht te volgen en het te verwarren met wat Gij mij leren wilt. (Bernardus van Clairvaux) psalm 47… God is ûntsachlik 1 Foar de dirigint. Foar de Korachiten. In psalm. Uit: Nije Fryske Bibeloersetting © 1978 Nederlands Bijbelgenootschap 2 Folken allegearre, klap yn ’e hannen, sjong God ta mei lûd gejubel. 3 Want de Heare, de Heechste, is ûntsachlik, in grut kening is Hy oer de hiele ierde. 4 Folken makket Er foar ús lytsman, naasjes leit Er ús ûnder de fuotten. 5 Hy hat dit erfskip foar ús útkeazen, de gloarje fan Jakob dêr’t Hy it mei hâldt. 6 God is opfearn ûnder gejubel, de Heare ûnder lûd bazúnjen. 7 Sjong foar ús God, ja sjong, sjong foar ús Kening, ja sjong. 8 Want kening oer de hiele ierde is God, sjong foar Him in keunstich liet. 9 God is kening wurden oer de folken, God hat him set op syn hillige troan. 10 De eallju fan ’e folken binne gearkommen as it folk fan Abrahams God, want de machtigen op ierde binne God sines; heech ferheven is Hy. Lukas 24, 36-53 Uit: De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap Preek 36 Terwijl ze nog aan het vertellen waren, kwam Jezus zelf in hun midden staan en zei: ‘Vrede zij met jullie.’ 37 Verbijsterd en door angst overmand, meenden ze een geestverschijning te zien. 38 Maar hij zei tegen hen: ‘Waarom zijn jullie zo ontzet en waarom zijn jullie ten prooi aan twijfel? 39 Kijk naar mijn handen en voeten, ik ben het zelf! Raak me aan en kijk goed, want een geest heeft geen vlees en beenderen zoals jullie zien dat ik heb.’ 40 Daarna toonde hij hun zijn handen en zijn voeten. 41 Omdat ze het van vreugde nog niet konden geloven en stomverbaasd waren, vroeg hij hun: ‘Hebben jullie hier iets te eten?’ 42 Ze gaven hem een stuk geroosterde vis. 43 Hij nam het aan en at het voor hun ogen op. 44 Hij zei tegen hen: ‘Toen ik nog bij jullie was, heb ik tegen jullie gezegd dat alles wat in de Wet van Mozes, bij de Profeten en in de Psalmen over mij geschreven staat in vervulling moest gaan.’ 45 Daarop maakte hij hun verstand ontvankelijk voor het begrijpen van de Schriften. 46 Hij zei tegen hen: ‘Er staat geschreven dat de messias zal lijden en sterven, maar dat hij op de derde dag zal opstaan uit de dood, 47-48 en dat in zijn naam alle volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven. Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen, te beginnen in Jeruzalem. 48 [47–48]49 Ik zal ervoor zorgen dat de belofte van mijn Vader aan jullie wordt ingelost. Blijf in de stad tot jullie met kracht uit de hemel zijn bekleed.’ 50 Hij nam hen mee de stad uit, tot bij Betanië. Daar hief hij zijn handen op en zegende hen. 51 Terwijl hij hen zegende, ging hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel. 52 Ze brachten hem hulde en keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem, 53 waar ze voortdurend in de tempel waren en God loofden. Gemeente van God, goede vrienden, Het is Hemelvaart, de 40ste dag na Pasen. De oplettende lezer heeft natuurlijk opgemerkt dat Lukas het vandaag anders omschrijft, in Lukas gaat Jezus op de Paasdag naar de hemel. Onze telling stamt namelijk uit Handelingen; 40 dagen na zijn opstanding uit de dood vertrekt Jezus naar God. En wij blijven achter. Zonder de directe nabijheid van hem die ons richting geeft, wij hier die het moeten doen met de herinnering. Dat moeten we sowieso want wij waren er niet bij 2000 jaar geleden. Wij leven al eeuwen met zonder Jezus. ‘Als kind was het eenvoudig. Jezus stapte op een wolk. Maar als je wat ouder wordt, dan begint het denken’. We lazen het net. Het is ook een lastig feest om te begrijpen. De theologie snappen we denk ik wel. God werd mens en nu wordt de mens weer God. Christus blijft aanwezig ook als hij niet meer als mens op aarde is. Maar wat betekent dat voor ons persoonlijk? Ik zei het al, er is een aardig boekje verschenen over Hemelvaart. Ik leg ‘m straks op de tafel, het mag rouleren. ‘Met zonder Jezus’ heet het. Een beetje zoals ‘met zonder jas naar buiten.’ Je voelt de vreugde 2 van zo’n opmerking, die eerste warme dag waarop kinderen met zonder jas naar buiten willen en kunnen. Met zonder Jezus. Zou dat een begrijpelijke vertaling van Hemelvaart kunnen zijn? En dan graag met die vreugde er bij, dat gevoel van die zonnestralen en die vrijheid? Het voelt zo dubbel. Afscheid nemen, iemand laten gaan en daar toch vreugde bij voelen. Lukas beschrijft het in vers 52. Jezus was gegaan en de discipelen keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem. Wij zeggen vaak: scheiden doet lijden. Partir c’est mourir un peu. Afscheid is een beetje sterven. En vaak niet een beetje, maar heel veel. Het kan zo pijn doen wanneer je afscheid moet nemen. Van een mens, van je werk, je gezondheid, vul het zelf maar in. Het is behoorlijk merkwaardig dus wat Lukas hier schrijft. Afscheid en vreugde horen in onze beleving niet bij elkaar. Zaterdag kwamen de kinderen van Robert Langenscheidt ineens aangewandeld door de straat. Olaf en zijn twee zussen. En we hadden elkaar nog geen hand gegeven of daar vloeiden de tranen alweer uit hun ogen. Zo gaat dat als je naar het graf van je vader optrekt. En we spraken nog even over de dienst en over die mooie tekst van Dietrich Bonhoeffer op Roberts begrafenis. Een Hemelvaarttekst realiseerde ik me. In een van zijn brieven tijdens zijn gevangenschap schreef Bonhoeffer: Je schöner und voller die Erinnerung, desto schwerer ist die Trennung. Aber die Dankbarkeit verwandelt die Qual der Erinnerung in eine stille Freude. Hoe mooier en rijker de herinneringen, des te moeilijker is het gescheiden zijn. Maar dankbaarheid verandert de pijn van de herinnering in een stille vreugde. Hoe meer je deze tekst binnenlaat, hoe mooier deze diepe, diepe tekst wordt. Juist ook als we denken aan al die prachtige mensen die ons zijn voorgegaan. Dankbaarheid verandert de pijn van de herinnering in een stille vreugde. Zou dat de vreugde zijn waarover we in Lukas lezen? Jezus nam zijn leerlingen mee de stad uit, zegende hen en ging van hen heen en werd opgenomen in de hemel. En zijn discipelen brachten hem hulde en keerden in grote vreugde terug naar Jeruzalem. In grote vreugde. Hoe bijzonder als je zo met afscheid om kunt gaan. Het is goed om op te merken dat Lukas twee keer het woord ‘vreugde’ gebruikt in zijn evangelie. De eerste keer doet hij dat aan het begin, bij de geboorte van Jezus. Waar de engel de geboorte van Jezus aankondigt en zegt (2,10): Ik kom jullie goed nieuws brengen dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen. En vandaag besluit hij zijn evangelie met vreugde. Een vreugde die de leerlingen voelen, ervaren, diep van binnen. Zij die alles met Jezus meegemaakt hebben, zijn leren, zijn wonderen, zijn liefde, zijn dood, zijn verschijningen na de dood. En nu zijn Hemelvaart. Terug naar God. Afscheid met vreugde. 3 Voor Lukas betekent deze vreugde denk ik dat zijn Evangelie rond is. Het begon met vreugde en het eindigt met de vreugde van het afscheid van Jezus. Inspirerend voor ons ook, wij die het al eeuwen lang zonder Jezus’ fysieke aanwezigheid moeten doen. En we kunnen het, we doen het met zonder Jezus. Ook in deze tijd waarin kerken en dogma’s leger en leger worden maar waar nog nooit zoveel mooie initiatieven en zoveel geestdrift aanwezig lijkt te zijn. En wij zijn daar onderdeel van. Met dat kleine ieniemienidorp van ons. Van de week hebben we de datum vastgesteld waarop we de handtekeningen gaan zetten voor Gaastmeer als pioniersplek. Zondag 21 september wordt de dag. En de dag erna is er een groot symposium in Amsterdam in de Nieuwe kerk, de PKN bestaat rond die tijd tien jaar, met alle grote namen uit de landelijke kerk. En er is één klein dorp ook uitgenodigd om in de Nieuwe Kerk iets te vertellen over kerk-zijn. Ja, wij dus. Hoe groot kan een klein dorp zijn. En ik moet nog zo vaak denken aan ons bezoek met de kerkenraad/stuurgroep aan Amsterdam, aan dat mooie project Heilig Vuur West waar dominee Margrietha Reijnders de woorden sprak: ‘De kerk van de toekomst is een kerk zonder dak.’ Lukas weet waarover hij schrijft. Mocht je Hemelvaart een moeilijk feest vinden, lees het dan nog eens terug. En zie hoe Jezus gaat. Die zegenende handen van Jezus. Doe stiek Er de hannen omheech en segene harren. Het laatste wat de leerlingen van hem zien zijn dus zijn zegenende handen. Een gebaar dat je met vreugde kan vervullen. Ik blijf bij jullie, alle dagen. En ik zegen jullie. Ik ga met jullie mee, waar je ook gaat en wat je ook overkomt. Ik ga weg maar ik blijf ook. Bij jou persoonlijk en bij jullie als gemeente. En dan die belofte die Jezus doet in vers 49. Sjoch, Ik stjoer jimme wat myn Heit tasein hat. De belofte van de Vader. De belofte van de Heilige Geest. Kracht om het onmogelijke mogelijk te maken, kracht en moed om nieuwe gemeenschappen van gelovigen te organiseren. Om tegenslagen te overwinnen, moedeloosheid te boven te komen, steeds weer nieuwe kansen te zien en vreugde te voelen. Soms in een moment, soms als de bodem onder je bestaan. Met zonder Jezus. Afscheid in vreugde. Vreugde vanwege de zegen en de belofte. Herinneringen die je warm maken. Hij die zo’n intieme band met God had. Naar wie hij terugkeerde. De band met God die Jezus bemoedigde, die hem droeg en sterkte. In de kerk, in ons persoonlijke leven mogen we het met die vreugde doen. Dezelfde vreugde die de leerlingen van Jezus met zich meedragen, mogen wij meedragen. De leerlingen die op weg gingen met de verwachting dat de een na de andere gemeente zou ontstaan. Geschiedenis die zich herhaalt, ben je geneigd te zeggen. Geen 100 kleine pioniersplekken maar de PKN wil het liefst 500 over een aantal jaren. Niet meer in je christelijk ghettootje zitten maar kijken waar je nodig bent. 4 Maatschappelijk gezien ook. In je dorp en in de wereld. De passie niet verliezen maar op zoek gaan. Het verhaal is het waard. ‘Omdat het een ander verhaal is dan wij kunnen verzinnen.’(http://www.7keer7.nl/) Laten we met die vreugde op pad gaan, de vreugde die gefundeerd is in Jezus zelf. Met de zegen en met de belofte. Amen. tekst na het stil gebed… De hemel is dichtbij wanneer verloren mensen worden gevonden. De hemel is dichtbij wanneer hopelozen toekomst krijgen. De hemel is dichtbij wanneer mensen doen wat nodig is. De hemel is dichtbij wanneer mensen samen zingen. De hemel is dichtbij wanneer helende en troostende woorden gesproken worden. De hemel is dichtbij wanneer mensen naasten zijn. De hemel is dichtbij wanneer God waarheid wordt in het geloof van zijn mensen. Amen. 5
© Copyright 2025 ExpyDoc