M E N U K A A R T

menukaart
ouders en school
voor scholen in gouda / midden holland
gerechten
communiceren met ouders
verwachtingen verhelderen
partnerschap opbouwen
zorgen delen met ouders
2
onze menukaart
Op onze menukaart staan vier gerechten: “communiceren met ouders” ; “verwachtingen verhelderen” ;
“partnerschap opbouwen” en tot slot “zorgen delen met ouders”.
Wij hopen u met deze vier gerechten voldoende mogelijkheden te bieden om uw eigen smakelijke en gezonde
maaltijd samen te stellen.
Wij hebben onze gerechten met zorg voorbereid en samengesteld. Per gerecht geven we aan wat de benodigdheden zijn en met welke ingrediënten we werken.
Wij wensen u smakelijk eten!
Waarop wij onze menukaart baseren
Aan het samenstellen van deze menukaart is een lange voorbereiding vooraf gegaan. In opdracht van de
Lokaal Educatieve Agenda Gouda (LEA) is onderzocht hoe ouders en school effectief kunnen samenwerken
en zijn er kringgesprekken en interviews gehouden met ouders, schoolleiders en leerkrachten.
Uit het onderzoek1 en de gesprekken zijn thema’s naar voren gekomen waarop de deelnemers verbetering
wensen. De thema’s hebben we omgevormd tot onderstaande 10 doelstellingen, die beogen de
verstandhouding tussen school en ouders te versterken.
1. Er is door de school een duidelijke
visie ontwikkeld op de rol van ouders
binnen de school.
6. Tijd maken voor ouders en investeren
in contact met ouders is noodzakelijk
voor het opbouwen van vertrouwen.
2. Met elke ouder vindt een intakegesprek plaats.
7. Verwachtingen helder formuleren en
vastleggen; ouders weten waarvoor
de school verantwoordelijk is en de
school weet waarvoor ouders verantwoordelijk zijn.
3. Ouders worden respectvol behandeld
en hun inbreng wordt serieus genomen. Omgekeerd verwacht de school
dat ouders de school serieus nemen
en respectvol benaderen.
8. Ouders worden tijdig betrokken bij
zorgen of problemen rond een kind.
9. Ouders betrekken bij het organiseren van bijeenkomsten en andere
activiteiten.
4. Met ouders wordt partnerschap
opgebouwd door zo vroeg mogelijke
kennismaking met de mentor die spil
is in het bevorderen van duurzame
contacten van ouders met de school.
10. Inschakelen van intermediairs bij niet
westerse Nederlanders en andere
moeilijk bereikbare doelgroepen.
5. Inzet van de juiste communicatiemiddelen (‘face to face’ en digitaal).
1
Rapportage ‘Effectieve samenwerking ouders en school in Gouda, JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en
ontwikkeling, mei 2013
3
communiceren met ouders
Een transparante, effectieve en efficiënte communicatie. Die vormt de basis om
als school met ouders op een lijn te komen om passend onderwijs en een gezonde
ontwikkeling van leerlingen gezamenlijk vorm te geven.
Benodigdheden
• Tweerichtingsverkeer - school en ouders zijn samen - vanuit de eigen rol,
positie en mogelijkheden - verantwoordelijk voor het vormgeven van een
goede onderlinge communicatie.
menukaart
communiceren met ouders
verwachtingen verhelderen
partnerschap opbouwen
zorgen delen met ouders
• De juiste basishouding: naast de ouder gaan staan en ouders open, met
respect en vertrouwen bejegenen; bij ouders die moeilijk(er) bereikbaar
zijn, werkt het goed om intermediairs in te zetten zoals andere ouders,
zelforganisaties, de moskee, e.d.
• De juiste competenties en vaardigheden zoals observeren, luisteren, doorvragen, structureren, empathie, feedback geven etc.
• Maatwerk: ouders verschillen van elkaar; dat vraagt om een flexibele, passende vorm en inhoud van de boodschap met de juiste ‘tone of voice’!
• Een planmatige en systematische communicatieaanpak (communicatieplan, inzet van (digitale) communicatiemiddelen).
Ingrediënten
Basiskennis
• Communicatie met ouders gaat over alle contacten van de school met ouders m.b.t. het onderwijs en de zorg voor leerlingen. Maar waarover dienen
school en ouders met elkaar te communiceren? Op die vraag bestaat geen
eenduidig antwoord, wel is er een gemene deler wat relevante onderwerpen betreft. Onderwerpen waarover het (primair) onderwijs zou kunnen
communiceren met ouders zijn grofweg in te delen in vijf groepen.
* Ontwikkeling / welzijn van individuele leerlingen.
* Organisatorische zaken die van invloed zijn op leerlingen (samenstelling en grootte klassen, inzet leerkrachten, wisseling in personeelsbestand, verbouwingen etc.).
* Meer informele organisatorische zaken als schoolreisjes, musicals, etc.
* Inspraak en invloed van ouders: medezeggenschapsraad, ouderraad,
tevredenheidsonderzoek of klachtenregeling.
* Crisissituaties (bijv. asbest, misbruik etc.).
Bron: http://onderwijs-communicatie.nl/2011/10/21/waarover-moetenbasisscholen-met-ouders-communiceren-2/
4
• http://www.jmouders.nl/Themas/School/School-en-ouders-moeten-hetsamen-doen.htm;
Deze weblink geeft informatie over de uitkomsten van een onderwijsonderzoek van het tijdschrift J/M naar communicatie tussen ouders en school.
Dit artikel gaat in op de praktijk van de communicatie tussen ouders en
school: wat er mis kan gaan en wat mogelijke oplossingen zijn.
Instrumenten en hulpmiddelen
Elke school communiceert met ouders. Vaak gaat dit ‘zoals het al jaren gaat’ en
heeft de school een in de praktijk beproefde gewoonte die goed functioneert.
Soms ontstaan irritaties of misverstanden. Dat kan een aanleiding zijn om de
wijze van communiceren met ouders onder de loep te nemen. Onderstaand
volgen enkele weblinks met suggesties en ideeën om de communicatie tussen
school en ouders te verbeteren (professionele communicatie; digitale tools en
suggesties om een communicatieplan te ontwikkelen).
communiceren met ouders
• http://wij-leren.nl/professioneel-communiceren-met-ouders.php
Deze weblink gaat over professioneel communiceren met ouders en biedt
scholen een praktische handreiking in de vorm van een samenvatting van
het boek “Professioneel communiceren met ouders” van Tonnis Bolks. Dit
boek biedt achtergrond informatie, geeft goede voorbeelden evenals praktische opdrachten.
• http://www.cps.nl/publicaties/1401/alle-publicaties/2268/handboek-marketing-en-communicatie-voor-scholen
Deze weblink verwijst naar een handboek van het CPS dat ingaat op het belang van een goede profilering voor scholen en de rol die externe en interne
communicatie hierbij kan spelen, inclusief de bijbehorende instrumenten,
voorbeelden en praktische tips.
• http://wij-leren.nl/digitale-oudercommunicatie.php
Deze weblink gaat dieper in op de meerwaarde van digitale communicatietools met het oog op ouderbetrokkenheid. Het artikel eindigt met een
vrijwel compleet overzicht van digitale instrumenten om ouderbetrokkenheid vorm te geven.
• http://www.kennisnet.nl/themas/ouderbetrokkenheid/welke-platformenkan-ik-inzetten-voor-ouderbetrokkenheid/
• http://www.kennisnet.nl/themas/ouderbetrokkenheid/welke-sociale-media-kan-ik-inzetten-voor-ouderbetrokkenheid/
Deze weblink laat zien hoe je via verschillende soorten sociale media ervaringen en verhalen uit de klas kunt delen met ouders, bv. via een weblog,
Twitter en Facebook. Je kunt ook een filmpje bekijken hoe een basisschool
een klassenblog inzet om de ouders te betrekken.
5
Om communicatie meer planmatig en systematisch aan te pakken kan een
communicatieplan een handig instrument zijn. Hieronder twee weblinks
die suggesties en tips geven hoe je een schoolcommunicatieplan kunt
opstellen.
• http://www.communicatieplan.info/2005/04/09/communicatieplan-in9-stappen/
• http://www.scholenmetsucces.nl/informatiecentrum/c/communicatieplan
Goede voorbeelden
communiceren met ouders
Als aanvulling op de basiskennis en hulpmiddelen zijn er op internet heel veel
voorbeelden te vinden hoe scholen de communicatie met ouders vormgeven.
Hoewel communicatie maatwerk is valt er veel inspiratie te halen uit en te leren van de wijze waarop andere scholen communicatie vormgegeven hebben.
Hieronder een paar weblinks.
• http://www.2emontessorischool.nl/2em/pdf/protocollen/Communicatieplan2eMontessorischool.pdf
Deze link ontsluit het communicatieplan van een montessorischool. Te
vinden zijn de informatiebronnen, de onderwerpen waarover wordt gecommuniceerd en de communicatiemiddelen die worden ingezet. Wat opvalt is
dat de communicatie met ouders maar beperkt wordt uitgewerkt!
Op de website van de Willem Alexanderschool in Woerden wordt de relatie
en de communicatie tussen ouders en school verder uitgewerkt. Een belangrijk onderdeel gaat over de wederzijdse verwachtingen van school en
ouders en ouders en school.
• http://www.willemalexanderwoerden.nl/index.php/relatie-ouders-school
Tot slot twee weblinks met praktijkvoorbeelden van nieuwe media.
De eerste van scholen die ervaring hebben opgedaan met de inzet van
nieuwe media.
• http://www.kennisnet.nl/themas/ouderbetrokkenheid/4-praktijkvoorbeelden-inzet-sociale-media-voor-ouderbetrokkenheid/
De tweede weblink is een initiatief in Gouda dat niet door de school maar
door ouders is gestart!
• http://www.kennisnet.nl/themas/ouderbetrokkenheid/educipatie-vraagen-aanbod-bij-elkaar-brengen-in-een-online-omgeving-deel-1/
6
Verwachtingen verhelderen
School en ouders hebben baat bij goed omschreven verwachtingen:
“waar gaat de school over”, “waar gaan ouders over” en “waar gaan
school en ouders samen over?” In het belang van de leerling is duidelijkheid nodig over rollen, taken en bevoegdheden van school en ouders!
Als verwachtingen over en weer niet duidelijk zijn kan dit leiden tot
miscommunicatie, ergernis en zelfs conflicten.
Benodigdheden
menukaart
• Een visie van de school op ‘wat de ouders van de school’ mogen verwachten en ‘wat de school van ouders’.
• Een visie van de ouders / oudergeleding op ‘wat de school van de ouders
mag verwachten?’ en ‘wat de ouders van de school’.
communiceren met ouders
verwachtingen verhelderen
partnerschap opbouwen
zorgen delen met ouders
• Duidelijkheid over de onderwerpen waarover de wederzijdse verwachtingen
verhelderd dienen te worden.
• Bijeenkomsten waarop school en ouders met elkaar in gesprek gaan over
de wederzijdse visies zoals ouderplatform, ouderraad, medezeggenschapsraad.
• Afspraken over de wijze waarop ouders en school met elkaar tot overeenstemming dienen te komen over de wederzijdse visies.
• Bijeenkomsten waarop school de visie deelt met ouders zoals voorlichtingsbijeenkomsten voor nieuwe leerlingen; intakegesprekken; gesprekken
over de ontwikkeling/vordering van de leerling; overleg met mentor / IB’er,
evt. huisbezoeken.
Ingrediënten
Basiskennis
• http://www.jmouders.nl/Themas/School/School/School-ouders.-Contactzonder-conflict.htm
Het artikel waar deze weblink naar verwijst, gaat in op conflicten tussen
school en ouders en vooral op wat daar aan te doen is. Uiteenlopende
verwachtingen kunnen een reden zijn dat school en ouders elkaar niet
begrijpen, slecht communiceren en met elkaar in conflict komen.
• http://www.bol.com/nl/p/ouders-en-school/
In de publicatie ‘Ouders en school’ - succesfactoren voor betrokkenheid
- gaat auteur Frederik Smit in hoofdstuk 3 en hoofdstuk 8 in op de wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden van ouders, leerlingen en
de school.
7
Enkele belangrijke punten, mede gebaseerd op deze publicatie (die niet
downloadbaar is!)
• De school gaat over:
* inhoud en methoden van lesgeven (het onderwijs); regels en afspraken
in de klas / op school.
• Ouders gaan over:
* een goede ‘startpositie’ voor hun schoolgaand kind: goed slapen,
gezond eten, een goede verzorging (primair onderwijs); een stimulerende thuisomgeving, ouderlijke hulp bij ontwikkelen kennis en sociale
vaardigheden (voortgezet onderwijs).
* gezinswaarden en normen; houding en gedrag thuis; regels en afspraken thuis.
verwachtingen verhelderen
• School en ouders samen gaan over:
* ontwikkeling / welzijn / gezondheid van de leerling
* schoolprestaties
* veilige omgeving
* stimulerend pedagogisch klimaat
* vragen en zorgen delen (als een leerling niet lekker in zijn vel zit).
• Wat mogen school en ouders van elkaar verwachten?
* Wat mag de school van ouders verwachten?
-- Dat ouders thuis een stimulerend pedagogisch klimaat scheppen /
hun kind ondersteunen bij huiswerk.
-- Dat ouders leerkrachten informeren als er factoren zijn die welzijn
en leren belemmeren.
-- Dat ouders aanwezig zijn op de tienminutengesprekken, ouderavonden etc.
* Wat mogen ouders van school verwachten?
-- Dat de school goed onderwijs geeft.
-- Dat de school de leerling ondersteunt bij (vragen over) huiswerk,
schoolkeuzes.
-- Dat de school - waar nodig - extra ondersteuning zoekt voor de leerling bij sociale vaardigheden, schoolloopbaankeuze e.d.
-- Dat de school de ouders informeert over te laat komen, schoolverzuim en met ouders naar oplossingen zoekt.
8
Instrumenten en hulpmiddelen; Goede voorbeelden
‘Verwachtingsmanagement’ is geen gemakkelijk onderwerp. Maar het wiel
hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden: er zijn handreikingen en voorbeelden die scholen die met ‘verwachtingsmanagement’ aan de slag willen,
kunnen helpen en inspireren.
• Voorbeeldovereenkomst ‘School en Ouders’
Deze weblink geeft toegang tot een voorbeeldovereenkomst ‘School en
Ouders’ waarin de Calvijnschool (calvijnschool.info) formuleert ‘wat ouders
van de school kunnen verwachten’ en ‘wat de school van de ouders kan
verwachten’.
Een ander voorbeeld stamt van het Etty Hillesum Lyceum, Deventer
Scholengemeenschap voor gymnasium, atheneum, havo, mavo, vmbo en
praktijkonderwijs:
• www.ettyhillesumlyceum.nl/media/75096/verwachtingen_ouders.pdf
verwachtingen verhelderen
• https://www.leraar24.nl/video/591
In deze video van 7 minuten komen voor en tegenstanders van het oudercontract aan het woord. Het filmpje geeft een genuanceerd beeld van de
pro’s en contra’s van het vastleggen van de wederzijdse verwachtingen in
de samenwerking tussen school en ouders.
9
Partnerschap opbouwen
Wil je als school en ouders optimaal investeren in onderwijs, opvoeding
en zorg dan is investeren in ouderbetrokkenheid en een goede communicatie met ouders niet voldoende. Dan is een sterkere verbondenheid
tussen school en ouders nodig vanuit een gezamenlijk belang (optimale
ontwikkeling van de leerling), vanuit gelijkwaardige posities en met een
gedeelde verantwoordelijkheid. Partnerschap gaat behalve over meeleven (betrokkenheid) ook over meehelpen, meedenken en meebeslissen!
Benodigdheden
menukaart
• Ontwikkelen van- en werken met een gedeelde visie van school en ouders
op partnerschap en deze vertalen naar het schoolbeleid.
• Een transparante communicatie tussen school en ouders onderling.
communiceren met ouders
verwachtingen verhelderen
partnerschap opbouwen
zorgen delen met ouders
• Wederzijds vertrouwen en respect van school en ouders in elkaar.
• Een dialoog en effectieve samenwerking tussen school en ouders.
• Gebundelde deskundigheden van school en ouders.
• Een passende grondhouding van school en ouders (kritische
succesfactor!) .
Ingrediënten
Basiskennis
Partnerschap wordt meer en meer de standaard in de relatie tussen school en
ouders, in het po maar ook in het vo. Om tot zo’n (educatief) partnerschap te
komen is inhoudelijke kennis nodig maar ook inzicht in de stappen die nodig
zijn om partnerschap op te bouwen. Onderstaande weblinks zetten belangrijke
ingrediënten op een rij:
• http://www.leraar24.nl/dossier/3695/partnerschap-ouders-school-po
Deze weblink beschrijft de verschillen tussen partnerschap en ouderbetrokkenheid, werkt de doelen van partnerschap uit en benoemt de verschillende dimensies van partnerschap.
• http://www.leraar24.nl/dossier/5300/partnerschap-ouders-school-praktijk
Deze weblink gaat over de praktijk van partnerschap en geeft een overzicht
van ontwikkelingen, voorwaarden en aanknopingspunten.
• www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=MbOoRPG-rkA
Dit YouTubefilmpje geeft op een speelse manier inzicht in de betekenis,
waarde en invulling van partnerschap tussen ouders en school.
10
• http://www.kpcgroep.nl/ouders
Onderzoek toont het belang aan van een passende grondhouding om te
komen tot goed partnerschap. Invulling geven aan zo’n grondhouding een manier van in het leven staan - is niet eenvoudig. Deze link ontsluit
informatie en enkele publicaties die ingaan op de betekenis van zo’n
grondhouding.
Instrumenten en hulpmiddelen
Om partnerschap te realiseren moet er heel wat gebeuren. Veel scholen willen
partner zijn van ouders vanuit het gezamenlijke belang van welzijn en ontwikkeling van de leerling thuis en op school. Maar hoe geef je vorm aan zo’n
duurzame samenwerking en welke stappen moet je zetten?
Hieronder zetten we een paar nuttige weblinks op een rij:
partnerschap opbouwen
• http://www.onderwijsbeleid010.nl/werken-aan-educatief-partnerschap
Deze weblink geeft een aantal praktische handreikingen (met doorverwijzingen!) om educatief partnerschap in de praktijk te brengen, zoals een
passende gespreksvoering; het creëren van een gelijkwaardige relatie en
een juiste en tijdige informatievoorziening.
Module Meesterklas
Deze link leidt u naar de “Module Meesterklas: stappenplan optimalisering
educatief partnerschap ouders, school en buurt”. Daarin staan handvatten
om invulling te geven aan partnerschap tussen ouders en school. Onderdelen zijn: vaststellen van behoeften en kansen; visie- en planontwikkeling;
uitwerken en uitvoeren van het plan en tot slot een evaluatie.
• http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouders-en-school-samen
Op deze weblink onderstreept de rijksoverheid het belang van een goed
partnerschap tussen ouders en scholen tijdens de gehele schoolloopbaan
van kinderen. Op een speciale Facebookpagina ‘Ouders en school samen’
kunnen ouders, leraren en leerlingen met elkaar in gesprek gaan. Zij kunnen hier hun ervaringen delen en vragen stellen aan andere ouders, leraren
of schoolleiders. Ook zijn hier voorbeelden en tips te vinden.
Vragen over het programma ‘Ouders en school samen’? Mail naar: [email protected].
• http://www.cps.nl/publicaties/1401/alle-publicaties/2231/handboekouders-in-de-school
Deze weblink verwijst naar het standaardwerk ‘Ouders in de school’ van
het CPS. Dit handboek geeft naast informatie over rollen van ouders in
de school en over de wijze waarop de school om kan gaan met (grensoverschrijdend) gedrag van ouders tal van praktijkverhalen, praktische
tips, voorbeeldbrieven, formats voor gespreksverslagen, voorbeelden van
oudercontracten en een ouderenquête. D.m.v. een zelfscan kunnen scholen
- aan de hand van een schoolontwikkelingsmodel - kijken waar ze staan en
waar ze uiteindelijk naar toe willen met ouders.
11
Goede voorbeelden
Scholen en ouders hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden. Er bestaat al
een groot aantal goede voorbeelden hoe scholen samen met ouders een visie
op partnerschap hebben ontwikkeld en in de praktijk gebracht.
• http://www.kpcgroep.nl/kpc-groep/publicaties/educatief-partnerschap.
aspx
Deze weblink laat zien hoe basisschool Wittering.nl in Rosmalen via een
model van educatief partnerschap systematisch heeft gewerkt aan het
verankeren van partnerschap in cultuur, structuur en werkprocessen.
• http://www.vosabb.nl/sterrenschool-heeft-sterke-visie-op-educatiefpartnerschap/#
Deze weblink geeft een samenvatting van een studie naar educatief partnerschap op traditioneel georganiseerde scholen. Aan de hand van een
casestudy worden knelpunten benoemd en aanbevelingen gegeven om
partnerschap tussen school en ouders op te bouwen.
partnerschap opbouwen
• http://www.leraar24.nl/dossier/3947/partnerschap-ouders-en-school-vo
Via deze weblink worden een aantal goede voorbeelden ontsloten van VOscholen die er in zijn geslaagd ouders bij de school te betrekken, samen te
werken met ouders en partnerschap in te vullen. Via de weblink wordt een
link gelegd met de websites van de betreffende scholen.
12
zorgen delen met ouders
Investeren in ouders heeft grote voordelen voor een school. Het bevordert de ontwikkeling van een leerling en versterkt de schoolprestaties.
Bovendien legt een school hiermee een basis om makkelijker met ouders in gesprek te gaan als een leerling niet lekker in zijn vel zit of als er
zorgen zijn.
Benodigdheden
menukaart
• Leerkrachten en docenten die kennis hebben van handelingsgericht werken, deze systematiek kunnen toepassen en daarbij kunnen samenwerken
met ouders.
• Tijdig in gesprek gaan en blijven met ouders (en het kind) over de zorgen
die er zijn.
communiceren met ouders
• Een transparante communicatie en goede terugkoppeling naar ouders.
verwachtingen verhelderen
• Voor ouders één aanspreekpunt op school bij zorgen om hun kind: een
leerkracht; de IB-er of de mentor.
partnerschap opbouwen
zorgen delen met ouders
• Een repertoire gesprekstechnieken om op maat zorgen te delen met ouders.
• Contacten en afspraken met externe hulpverleners om zorgen mee te
bespreken.
Ingrediënten
Basiskennis
Handelingsgericht werken
In het ‘handelingsgericht werken’ staat de afstemming en wisselwerking centraal tussen het kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht,
de school en de ouders. Bij die afstemming speelt de thuissituatie een
belangrijke rol en is samenwerking met ouders belangrijk. Samen met
ouders wordt gekeken wat de belemmerende en de bevorderende factoren
zijn m.b.t. de ontwikkeling van een kind. Ouders hebben als ervaringsdeskundige hierover vaak belangrijke aanvullende informatie. Ouders weten
wat wel en niet werkt bij hun kind en kunnen de leerkracht waardevolle
informatie en tips geven.
Onderstaande weblink zet belangrijke ingrediënten op een rij.
• http://wij-leren.nl/hgw-pameijer.php
Deze weblink bevat uitgangspunten en principes van HGW en gaat in op de
belangrijke rol van ouders daarbij.
13
Voor wie uitgebreidere informatie wenst zijn de onderstaande twee boeken
een aanrader:
• Pameijer, N., Beukering, T. van, Wulp, M. van der & Zandbergen, A. (2012).
Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs. Leuven: Acco.
• Pameijer, N. (2012). Samen Sterk: Ouders en School! Leuven: Acco.
Oplossingsgericht werken
Dit is een werkwijze binnen de ‘zorg voor jeugd’ maar vindt ook in het onderwijs steeds meer ingang. Niet het probleem of de zorgen staan centraal,
maar de behoeften van kind en ouders en de kracht en kwaliteiten van
ouders (en betrokkenen) om de eigen situatie te verbeteren / te werken aan
oplossingen.
Nadere informatie via onderstaande weblink:
zorgen delen met ouders
• http://www.oplossingsgerichtwerkeninhetonderwijs.nl/
Deze website hoort bij het Handboek oplossingsgericht werken in het
onderwijs van Louis Cauffman & Dick J. van Dijk, m.m.v. Martin Santman en
Nico Schouws.
‘Motiverende gespreksvoering met ouders’.
Een veelgebruikte gesprekstechniek om een ander te stimuleren de eigen
situatie te veranderen. Een empathische en motiverende houding van
professionals zorgt ervoor dat leerlingen en ouders bij zorgen eerder tot
verandering besluiten en ook actief aan de slag gaan om de verandering
te bereiken. Wanneer ouders de zorgen van school niet delen of niet open
staan voor verandering, kan het in sommige gevallen nodig zijn om hen te
confronteren en uit te leggen dat de school verdere stappen moet zetten in
het belang van het kind. Zie voor nadere uitleg:
• http://www.nji.nl/nl/Kennis/Databanken/Databank-Wat-werkt/Onderwerpen/Wat-werkt-bij-motiverende-gespreksvoering
Organisaties die de school kunnen helpen
Soms hebben leerlingen zorgen op meer gebieden tegelijk waaronder in
de thuissituatie. In zo’n situatie kan het nodig zijn dat de school en / of de
ouders ondersteuning nodig hebben. De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s)
kunnen dan hulp bieden.
• Zie http://www.jso.nl/1/Actueel/2012/2012-Januari/CJG-en-onderwijssamen-optrekken.html
Vanuit het CJG is er goed zicht op de ondersteuningsmogelijkheden die
beschikbaar zijn. Het is belangrijk om als school een vaste contactpersoon
te hebben bij het CJG die in de gelegenheid is om op school met ouders (en
leerling) mee te denken over de meest passende ondersteuning. Deze CJG
contactpersoon kan ook helpen coördineren wanneer er meerdere vormen
van ondersteuning nodig zijn.
14
Instrumenten en hulpmiddelen / goede voorbeelden
Het met succes betrekken van ouders bij de school is sowieso al een hele opgave. Dat geldt des te meer als er zorgen zijn rond een leerling. Hoe pak je dat
aan? Hiervoor zijn al heel wat instrumenten goede voorbeelden beschikbaar
die kunnen inspireren en waarvan scholen gebruik kunnen maken.
• http://www.gerarddummer.nl/blog/2012/09/samenvatting-handelingsgericht-werken-voor-het-schoolteam.html
Dit is een samenvatting in de vorm van een powerpoint presentatie van
“Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam” van
Noëlle Pameijer, Tanja van Beukering en Sonja de Lange.
• http://www.leraar24.nl/video/1886/hgw-handelingsgericht-samenwerken
Op SBO school De Rank in Almelo is handelingsgericht werken een belangrijk uitgangspunt. In deze video is te zien hoe dat op deze school in zijn
werk gaat.
zorgen delen met ouders
• http://www.youtube.com/watch?v=boYrUhI6TSQ
Een voorbeeld van een Amsterdamse basisschool die handelingsgericht
gaat werken. Hoe werkt dat? En wat zijn de opbrengsten? ‘Het is rustiger in
de klas, en je ziet de resultaten van de toetsen verbeteren.’
• https://www.leraar24.nl/video/1953/oplossingsgericht-werken
Een video die laat zien hoe Praktijkschool ’t Genseler in Hengelo aan de
slag is gegaan met oplossingsgericht werken.
• http://www.leraar24.nl/video/3540/een-motiverend-gesprek-voeren
Een video die aan de hand van een gesprek tussen en leerling en een leerkracht in beeld brengt hoe je een motiverend gesprek kunt voeren.
• http://www.passendonderwijs.nl/praktijkvoorbeeld/watervlinder-breda/
Basisschool de Watervlinder uit Breda werkt intensief samen met een
professional vanuit het CJG. Dit filmpje laat zien hoe dat in zijn werk gaat en
benoemt wat de voordelen zijn als een school een vaste contactpersoon bij
het CJG heeft. Ook komt de rol van ouders aan bod.
15
colofon
Uitgever:
JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling, in opdracht van de Lokaal Educatieve Agenda Gouda (LEA)
Tekst:
Marnix Viëtor, Aisah Manraj
Datum uitgave:Mei 2014
De menukaart is ontwikkeld in samenwerking met de werkgroep ouderbetrokkenheid van de LEA.
Verder gaat onze dank uit naar schoolleiders, leerkrachten en ouders van de Groeiling en het Carmelcollege Gouda die via kringgesprekken en interviews een zeer waardevolle inbreng hebben geleverd!
Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door financiële steun van de provincie Zuid-Holland
Copyright © 2014 JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling
Uit deze uitgave mag niets worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, retrieval systemen of op welke andere wijze dan ook zonder toestemming van JSO.
Meer informatie
Nadere informatie en ondersteuning is te verkrijgen bij JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving
en ontwikkeling, E: [email protected] en via http://expertisepuntouderbetrokkenheid.nl/over-edventure/
en http://www.driestar-educatief.nl/advies-en-begeleiding.
16