april 2014 - AZ Damiaan

Az Damiaan Info
april 2014
focus op
GERIATRIE
De vergrijzing van de bevolking en in het bijzonder
de toename van 80-plussers vraagt een aanpassing
van de bestaande gezondheidsstructuren. De aan
veroudering gekoppelde gezondheidsproblemen geven
de geriatrische patiënt een bijzonder profiel. In die zin
vragen de geriatrische patiënten een specifieke en zeer
intensieve benadering.
Een geriatrische patiënt wordt niet gedefinieerd op basis
van zijn leeftijd alleen, hij of zij beantwoordt veeleer aan
bepaalde karakteristieken die samen het geriatrisch
profiel vormen:
• fragiliteit en verminderde homeostase;
• actieve pathologie – chronische polypathologie;
• bedreigde validiteit;
• het risico van polyfarmacie;
• gewijzigde presentatie en verloop van pathologie;
• de somato-psycho-sociale verwevenheid.
Klinische geriatrie is het medisch specialisme voor deze
kwetsbare oudere patiënt in het ziekenhuis.
De afgelopen 40 jaar werd reeds een belangrijk traject
afgelegd. Geriatrie is geëvolueerd van revalidatie
en verzorging van ouderen in R- en V-diensten,
over erkenning als subdiscipline van de inwendige
geneeskunde tot de huidige G-diensten, onmisbare
hoekpijlers van een actueel en modern ziekenhuis.
Na jaren voorbereiding en overleg werd begin 2007
het ‘Zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt’
in de praktijk gelanceerd. Het hoofddoel van het
zorgprogramma bestaat erin via een pluridisciplinaire
aanpak te streven naar een optimaal herstel van de
functionele performantie en een zo groot mogelijke
zelfredzaamheid en levenskwaliteit van de oudere
persoon. Tevens waarborgt het zorgprogramma,
in samenspraak met de huisarts en de andere
zorgverstrekkers, het opsporen van geriatrische
patiënten alsook de continuïteit van de zorg.
Oostende en zijn randgemeenten worden gekenmerkt
door een bijzonder hoge concentratie aan 80-plussers in
vergelijking met de gemiddelden voor West-Vlaanderen
en nationaal (cfr. tabel).
Om deze redenen streeft de dienst Geriatrie van het
Az Damiaan naar een adequate structuur van de
geriatrische zorg met behulp van het ‘Zorgprogramma
voor de Geriatrische Patiënt’.
60-plussers
80-plussers
Oostende
29,95%
7,40%
Middelkerke
31,03%
6,88%
Nieuwpoort
26,16%
6,15%
De Haan
28,75%
6,09%
Vlaanderen
24,74%
5,15%
West-Vlaanderen
25,34%
5,47%
Nationaal
23,77%
5,11%
Cijfers 2010
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
[Statbel]).
3. Een dagziekenhuis voor de geriatrische patiënt (ZE
340)
Verantwoordelijke geriater: dr. K. Goddeeris
Hoofdverpleegkundige: mevr. G. De Dobbeleer
Het zorgprogramma
Geriatrie
Het ‘Zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt’ omvat:
1. Een erkende dienst voor geriatrie (kenletter G).
De dienst G is een acute medische dienst waar ouderen
met acute problemen op een pluridisciplinaire manier
geholpen worden.
Het pluridisciplinair team (bestaande uit een geriater,
een hoofdverpleegkundige, een team van verpleegkundigen, een ergotherapeut, een kinesitherapeut, een
ontslagmanager, een psycholoog, een logopedist, een
diëtist en een pastoraal werker) staat borg voor een
kwaliteitsvolle diagnose, behandeling en revalidatie.
Op een wekelijkse teamvergadering wordt het behandelingsdoel en -schema besproken.
Az Damiaan Oostende telt 102 erkende G-bedden (medisch diensthoofd dr. Karel Goddeeris):
• ZE 240 (26 bedden),
verantwoordelijke arts: dr. C. Vandenbon
hoofdverpleegkundige: mevr. K. Vyvey
• ZE 245 (25 bedden)
verantwoordelijke arts: dr. K. Goddeeris
hoofdverpleegkundige: mevr. E. Roels
• ZE 440 (25 bedden)
verantwoordelijke arts: dr. K. Goddeeris
hoofdverpleegkundige: mevr. E. Coudeville
• ZE 445 (26 bedden),
verantwoordelijke arts: dr. A. Vandenbroucke hoofdverpleegkundige: mevr. N. Valcke
2. Een geriatrisch consult
Indien zich een probleem voordoet bij een geriatrische
patiënt in de thuissituatie of in een thuisvervangende
situatie kan steeds door de huisarts een geriatrisch
advies gevraagd worden via de consultatie.
Het geriatrisch dagziekenhuis richt zich naar de oudere
patiënt vanaf 75 jaar met niet-acute medisch-geriatrische
problemen waarvoor een hospitalisatie niet aangewezen
of wenselijk is. Tijdens een verblijf van één dag kunnen
verschillende medische akten en onderzoeken worden
uitgevoerd waardoor verplaatsingen naar het ziekenhuis
kunnen beperkt worden. Vooraf wordt door de huisarts of de verwijzende
ziekenhuisarts een afspraak gemaakt met de
verpleegkundige van het dagziekenhuis. Hierbij wordt
het programma voor de dagopname bepaald. Dit laat
toe vooraf de noodzakelijke reservaties te maken indien
technische onderzoeken moeten uitgevoerd worden. De
medische activiteiten worden gecoördineerd door de
geriater met een team bestaande uit een verpleegkundige,
een psycholoog, een kinesist, een ergotherapeut, een
logopedist en een ontslagmanager. Zo nodig kan ook een
beroep gedaan worden op artsen van andere disciplines.
Wanneer alle onderzoeken niet op één dag kunnen
uitgevoerd worden of wanneer voor complexe problemen
bijkomend onderzoek nodig is, wordt een afspraak
gemaakt voor een tweede dag.
Er zijn drie programma’s:
• Het
diagnostisch
programma
omvat
een
aantal
zorgtrajecten
zoals
evaluatie
van
geheugenstoornissen,
vallen,
osteoporose,
voedingstoestand, slikstoornissen, e.a.
Los hiervan kan het dagziekenhuis ook gebruikt
worden om verschillende onderzoeken te bundelen
op één dag.
• Het therapeutisch programma is bedoeld voor
interventies waarbij een opname vereist is maar
waarbij de interventies enkel tijdens de dag worden
uitgevoerd, zoals:
- Toediening van intraveneuze medicatie.
- Transfusie van bloed/bloedcomponenten.
- Complexe wondzorg.
• Het revalidatieprogramma is gericht op tijdelijke
revalidatie van patiënten om hun autonomie en
zelfredzaamheid te verhogen:
- Revalidatie bij gangstoornissen (zoals na CVA,
heupfractuur...) en valproblematiek.
- Geheugentraining en cognitieve revalidatie.
- ADL training (activiteiten dagelijks leven) ter
bevordering van de zelfstandigheid.
Op een wekelijkse teamvergadering wordt het
revalidatieplan multidisciplinair besproken en zo
nodig aangepast aan de noden en de evolutie van de
revalidant.
4. Een interne liaison
Verantwoordelijke geriater: dr. A. Vandenbroucke
Liaisonverpleegkundige: mevr. C. Logghe
Het team kan elke weekdag gecontacteerd worden tussen
9 uur en 16 uur.
De doelstelling van de interne liaisonfunctie bestaat uit
het aanbieden van een complementaire, geriatrische
benadering aan elke gehospitaliseerde geriatrische patiënt
die niet op een dienst geriatrie verblijft.
Bij elke 75-plusser wordt er aan de hand van een
screeninginstrument (GRP-score 2 of meer) of op basis
van klinisch oordeel bepaald of een advies van de liaison
zinvol kan zijn. De referentieverpleegkundigen geriatrie
hebben hier zeker een signaalfunctie.
De leden van het team stellen, elk vanuit hun
competentiedomein, de geriatrische principes en de
geriatrische deskundigheid ter beschikking aan de
behandelend arts en de teams van de dienst waar de
patiënt verblijft.
Ten laatste binnen de 48u wordt een advies genoteerd in
het elektronisch patiëntendossier. Na dit advies wordt er
indien nodig een follow-up door het liaisonteam voorzien.
Bij een dringend advies wordt telefonisch contact
opgenomen met de behandelend arts.
Op deze manier kunnen we een meer gerichte en
pluridisciplinaire zorg verlenen aan geriatrische patiënten,
meer efficiënte hospitalisaties bekomen en heropnames
verminderen.
Wat doet de interne liaison niet?
• Overnemen van de medische zorg van de behandelende
arts en/of verpleegkundige.
• Louter organiseren van transfers naar geriatrische
afdelingen. De overname van reeds gehospitaliseerde
patiënten naar G-diensten wordt beperkt tot patiënten
met een uitgebreide internistische problematiek en waar
een opname op een G-dienst duidelijk een meerwaarde
betekent (meer bepaald patiënten met een actieve
medische multiproblematiek en/of een actieve revalidatieindicatie).
5. Een externe liaison
Verantwoordelijke geriaters: dr. K. Goddeeris en dr. C.
Vandenbon
Hoofdverpleegkundige: mevr. G. De Dobbeleer
Ontslagmanagers:
mevr. K. Cattrysse Kaat
mevr. M. Brusselle
mevr. C. Nachtegaele
mevr. H. Vandekerkhof De externe liaison heeft als doel een geïndividualiseerde
zorgplanning te voorzien om een naadloze aansluiting te
voorzien tussen het ziekenhuis en de thuissituatie of het
thuisvervangend milieu.
Formele samenwerking met:
• Verschillende thuiszorgdiensten regio Oostende:
wekelijks overleg.
• Woon- en zorgcentra: viermaandelijks overleg.
• Samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg
(SEL) Oostende-Veurne (Oostende, Bredene,
Middelkerke, Oudenburg, Gistel, Veurne,
Nieuwpoort, Koksijde, De Panne, Alveringem) :
zesmaandelijks overleg.
Daarnaast is de dienst Geriatrie nauw betrokken in de
werking van:
•
Sp-zorgeenheid psychogeriatrie (ZE 450)
Medisch diensthoofd: dr. A. Minderhout
Verantwoordelijke geriater: dr. C. Vandenbon
Hoofdverpleegkundige: mevr. D. Loobuyck Dana
De zorgeenheid psychogeriatrie, bestaande
uit 25 erkende Sp-bedden, richt zich naar
ouderen (> 65 jaar) met een psycho-organische
stoornis (zoals dementie) en/of een functionele
psychiatrische aandoening (zoals depressie,
bipolaire stoornis, psychose, aanpassingsstoornis,
persoonlijkheidsproblemen, afhankelijkheid aan
alcohol en medicatie…).
•
Multidisciplinaire geheugenkliniek
De geheugenkliniek van het Az Damiaan is een
samenwerking tussen de diensten geriatrie (dr. C.
Vandenbon en dr. A. Vandenbroucke), neurologie
(dr. G. Fonteyn en dr. E. Van Ingelghem), psychiatrie
(dr. C. Bervoets) en klinische psychologie (mevr.
M. Bauwens en mevr. M. Schepens).
De geheugenkliniek heeft als doel hulp te bieden
aan volwassen patiënten met progressieve
achteruitgang van het geheugen, de taal,
de aandacht, visuele herkenning, gedrag of
persoonlijkheid. De geheugenkliniek bevindt
zich op het dagziekenhuis voor de geriatrische
patiënt en vindt plaats op maandag. Patiënten
kunnen worden verwezen door de huisarts of een
ander specialisme. Elke vrijdagochtend wordt een
multidisciplinair teamoverleg georganiseerd.
Als referentiecentrum wensen wij een voorbeeldfunctie te vervullen door middel van patiëntgerichte
zorg, goede communicatie intern en extern, vernieuwende aanpak en behandeling.
DE DIENST GERIATRIE
1
2
3
1. Dr. Karel Goddeeris
Tel. 059 41 79 96
E-mail: [email protected]
2. Dr. Caroline Vandenbon
Tel. 059 41 79 92
E-mail: [email protected]
3. Dr. Ann Vandenbroucke
Tel. 059 41 79 81
E-mail: [email protected]
Hoofdverpleegkundigen
INterne liaison
ZE 240 : mevr. Karine Vyvey
059 41 64 02 - [email protected]
ZE 245 : mevr. Els Roels
059 41 64 22 - [email protected]
ZE 440 : mevr. Ellen Coudeville
059 41 64 42 - [email protected]
ZE 445 : mevr. Nathale Valcke
059 41 64 62 - [email protected]
ZE 340 : mevr. Gerda De Dobbeleer (geriatrisch dagziekenhuis)
059 41 44 62 - [email protected]
ZE 450 : mevr. Dana Loobuyck (Sp.-dienst psychogeriatrie)
059 41 65 42 - [email protected]
mevr. Carine Logghe
059 41 44 63 - [email protected]
Externe Liaison
mevr. Gerda De Dobbeleer
059 41 44 62 - [email protected]
DAGZIEKENHUIS - GEHEUGENKLINIEK
059 41 44 21 - elke werkdag van 8 uur - 16 uur
Raadplegingen ziekenhuis: 059 41 42 60
Website: www.azdamiaan.be
Az Damiaan
Fax +32 (0)59 41 40 20
Gouwelozestraat 100
8400 Oostende
[email protected]
www.azdamiaan.be
Tel. +32 (0)59 41 40 40