Fietsroute Texel 050714 - Noordhollands Dagblad

15
ZATERDAG 5 JULI 2014
Langs Texelse schatten
D
TEXEL
ZuidEierland
Hogezandskil
Buitenzwin
Binnenzwin
Oost
De Koog
Noorderbuurt
Zevenhuizen
Westerkolk
Overtoomswaal
N o o r d z e e
Bargen
Waswaal
Oosterend
Harkebuurt
De Nes
Molenbuurt
Spijkdorp
Weegeswaal
De Waal
Nieuweschild
Tienhoven
Ongeren
PO
Westermient
Spang
Start / finish
NT
-
Den
D
en
n
Burg
B
u g
WE
De Leemput
Dijkmanshuizen
G
e overtocht van Den Helder naar
Texel duurt slechts twintig minuten.
Lang genoeg om los te komen van de
waan van de dag. Doe je ogen dicht,
ruik de zee, hoor de schreeuwende
meeuwen en voel je admiraal De
Ruyter of Tromp, onderweg om bij
Texel voor anker te gaan. Daar werd
proviand ingeslagen en rustten deze beroemde zeehelden uit in landhuis Brakestein, waar ze op gunstige wind wachtten om hun reis te hervatten.
Texel heeft zoveel meer te bieden dan zon, zee,
strand en vertier alleen. Een roemrijk maritiem
verleden bijvoorbeeld. Maak deze archeologiefietsroute maar eens. Het is de tweede van de acht ontdekkingstochten door het Land van Hilde, een project van Cultuurcompagnie Noord-Holland. Begin
2015 opent Huis van Hilde in Castricum, waar archeologische vondsten uit Noord-Holland tentoongesteld worden. Met de acht routes word je langs de
plekken gebracht waar die vondsten vandaan komen. Deze tweede route voert je langs de schatten
van Texel. En dat zijn er nogal wat!
Driehuizen
De Westen
Vondsten in Kaap Skil
We beginnen in Den Burg, het dorp waar de helft
van de bevolking van Texel woont. Hier komen ook
vele archeologische vondsten vandaan uit het midden van de Bronstijd tot aan de late Middeleeuwen.
Wie dat materiaal wil bekijken kan naar Kaap Skil,
een markant museumgebouw met een houten gevel,
die de eeuwenoude traditie op Texel van hergebruik
symboliseert. De verticale lamellen van verzaagde
hardhouten damwanden uit het Noord-Hollands
Kanaal krijgen, net als de aangespoelde collectiestukken van het museum, op die manier een tweede
leven. In het museum zijn ook vondsten opgedoken uit scheepswrakken
te bewonderen.
De fietsroute gaat eerst langs het
westen van Texel. We passeren De
Westen, een van de oude kerkdorpen
van Texel. De kerk is verdwenen,
maar op het terrein is nog wel een
boerderij uit 1578 te bewonderen.
Fietsen op Texel is echt een feestje.
De zee is nooit ver weg. De wind, de
prachtig wolkenluchten, het glooiende landschap en natuurlijk heel veel
schapen tussen de typische tuunwallen. Een tuunwal
is gemaakt van op elkaar gestapelde plaggen. Daar
bovenop werden, om de schapen tegen te houden,
duindoorns, sleedoorns of eiken geplant. Door de
droge vegetatie hebben de wallen een lichtere kleur
en dat contrasteert weer prachtig met de groene
weilanden en die schapen.
Op weg naar de oostkust van Texel zien we een klein
monumentje dat herinnert aan De Oude Hoorn. Dit
dorp werd in 1398 het slachtoffer van de Hoekse en
Kabeljauwse twisten. Hoeken staken het in brand.
Op naar vestingwerk Redoute, dat samen met de
Lunette ondersteuning aan het hoofdverdedigingswerk de Schans bood. Dat werd in 1575 in opdracht
van Willem van Oranje aangelegd om de Rede van
Fietsroute
over oudste
deel van het
eiland
Oudeschild
N50
1
W a d d e n z e e
Den
Hoorn
De Petten
De Geul
Texel
't Horntje
Horspolders
500m
Mokbaai
Veerhaven
maps4news.com/©Navteq/Petels
Texel te beheersen. Napoleon was hier in 1811.
Even verderop ligt de Georgische Erebegraafplaats
Loladse bij de Hoge Berg. Daarna moeten we natuurlijk naar het bosje Het Doolhof. Vanaf hier heb je een
prachtig uitzicht op de Rede van Texel. Het schijnt
dat er in dat kleine heuveltje een grote kei verborgen
ligt, die onder de Noordzee door naar Engeland
loopt. We willen het graag geloven en gaan verder
naar -voor ons dan- het hoogtepunt van de route:
over het Skillepaadje naar Oude Schild waar de Wezenputten liggen. Oorspronkelijk waren er vijf, nu
liggen er nog twee. Het water uit deze putten werd
vroeger in tonnen per praam over de Skilsloot naar
de schepen vervoerd. Het volgende innamepunt was
Kaap de Goede Hoop, dus dit water was op zee van
levensbelang. Tegenover de putten ligt Huis Brakestein, waar volgens de mythe de admiralen Tromp en
De Ruyter verbleven.
Zilte zeelucht
Huis Brakestein.
Noorderhaven
Werkhaven
T E X E L
Info
Lengte: 43 km. Er zijn fietsknooppunten, je
moet ook zelf zo nu en dan je weg vinden.
Start en einde: Den Burg (Texel).
Fietsverhuur: Voor info: www.texel.net.
Meer info: Tot januari 2015 kunt u iedere
maand in Noord-Holland op ontdekkingstocht langs archeologische schatten, vindplaatsen en verhalen: www.huisvanhilde.nl.
van de bewoners. Nieuwe Schild verdween van de
kaart, alleen Oude Schild bleef overeind. De huiserven van Nieuwe Schild zijn deels opgenomen in de
agrarische percelen. Bij de Waal steken we het eiland
over via oude dijkjes om helemaal in de sfeer van het
oude Texel te blijven. Dan zijn we veel te snel naar
onze zin weer in Den Burg. De zon schijnt en die
terrasjes zien er wel heel aantrekkelijk uit. Straks
gaan we ons, net als de beroemde zeehelden, nog
even vermaken in het mondaine Oudeschild.
Na Kaap Skil in Oudeschild fietsen we een heel stuk
langs de dijk naar Oosterend. Heerlijk die zilte zeelucht en niet moeilijk om je voor te stellen dat de
Rede van Texel vroeger vol lag met schepen die van
alles nodig hadden. De oude dorpen Oude en Nieuwe Schild profiteerden daar volop van. Na het verval
van de scheepvaart was het gedaan met de voorspoed
Tekst: Marja van Spaandonk Foto’s: Peter Saal
Een wezenput.
Fries aardewerk uit de Beatrixlaan, Den Burg.

Download Report