Les 06 – Antwoorden Les 07 – Zelfstandige naamwoorden (2

Les 06 – Antwoorden
Opdracht 1: Vertaal in het Hebreeuws en geef Opdracht 2: Geef de uitspraak en vertaal in
de uitspraak:
het Nederlands:
Het vuur
‫הׁשֵא‬
há'esh
‫הְמׁש קֹום‬
hammáqom
de plaats
De bron
‫ְהבֵֵאר‬
habe'er
‫ְהיֹום ְההוֵא‬
hayyom hahoe
die dag
Een bazuin
‫ֹוָפׁשר‬
shofár
‫ְהנֵ ׁשכדיים ְההם‬
Deze grootmoeder ‫ סְבֵתׁש ֵא זֵאֺת‬savtá zot
of
‫ֵת ֵא ְהזֵאֺת‬
‫ הְ ְסב ׁש‬hasavtá hazot
Twee broers ‫אחים‬
‫ֵ ְתיים י‬
shetayiem achiem
‫ְהדֹודׁשה‬
hannechádiem hahem
die kleinzonen
haddodáh
de tante
‫ׁש לֹו ׁשסביים‬
shálosh sáviem 3 grootvaders
De dochters
‫ְהבׁשנֹות‬
habánot
‫ֵא ץֶר ץֶ ץ זֵֺאת‬
èrètz zot
dit land
Die stier
of
‫פְר הוֵא‬
‫ְה ְפר ְההֹוֵא‬
par hoe
‫ְהאחֹות‬
hapar hahoe
ha'áchot
de zuster
Les 07 – Zelfstandige naamwoorden (2) – Tweevoud, Dualis
Naast de meervoudsvorm kent het Hebreeuws, evenals het Grieks, de tweevoudsvorm of
dualis. Deze wordt gebruikt bij een paar (soms meerdere) bij elkaar behorende dingen.
Hij heeft de uitgang ‫ ְ יים‬ayim, waarbij de nadruk valt op de lettergreep waarin de a voorkomt.
(NB. Bij afwijkende accenten is de benadrukte lettergreep onderstreept)
Bij woorden met de mannelijke vorm komt
deze uitgang direct achter het woord:
Hand ‫יׁשד‬
yád (v)
‫ יׁש ְדיים‬yádayiem
(een woord dat we in het Nederlands kennen
als 'jatten thuis houden' en 'iets jatten'.)
Voet ‫ר ץֶג ץֶל‬
règèl (v)
‫ ְר ֵג ְליים‬raglayiem
Oor Qֶ‫ז ץ‬R‫ ֵא‬ozèn (v)
‫ אֵזְניים‬áznayiem
Bij woorden met de vrouwelijke vorm ‫ ה‬komt
deze uitgang achter de uitgang met ‫ת‬, dat is
de oorspronkelijke vrouwelijke uitgang:
Lip
‫ שׁשָפׁשה‬sáfáh (v)
‫ שֵָפׁשתְיים‬sefátayiem
Soms wordt de uitgang achter de
meervoudsuitgang geplaatst:
Muur
‫חֹומה‬
‫ׁש‬
chomáh (v)
dubbele muur ‫חֹומֹותיים‬
ְ
chomotayiem
De tweevoudsvorm of dualis wordt toegepast:
► Bij lichaamsdelen waarvan een mens of dier er twee of vier bezit:
oog
Q‫ְעיי‬
ayin (v)
(een paar) ogen
‫עיְניים‬
vleugel
‫כׁשנׁשָפ‬
kánáf (v)
(een paar) vleugels ‫ׁשָפיים‬
ְ ‫כֵנ‬
enayiem
kenáfayiem
► Bij voorwerpen die een paar vormen:
schoen
‫ְנעְל‬
na'al (v)
na'alayiem
(een paar) schoenen ‫ְע ְליים‬
ֳ‫נ‬
► Bij instrumenten die uit twee delen bestaan:
tang
‫ מ ץֶלֵקׁשחְיים‬mèlqáchayiem (m)
balans
Q‫ ְמ ֵָאזׁש‬ma'azán (m)
weegschaal
deur
‫ ד ץֶל ץֶת‬dèlèt (v) (‫)דֵלׁשתֹות‬
dubbele deur
‫מֵֺאֵזְניים‬
‫ׁשתיים‬
ְ ‫דֵל‬
moz'nayiem
delátayiem
► Bij getallen en tijden, die als tweevoud een eenheid voorstellen (zie les 9 en 12):
twee (m)
‫ֵ ְניים‬
shenayiem
honderd
‫ מאה‬meáh
tweehonderd
‫מׁשֵאתְיים‬
mátayiem
duizend
‫ ץֵֶאל ץֶָפ‬èlèf
tweeduizend
‫ֵפיים‬
ְ ‫אל‬
alpayiem
(een) dag
‫יֹום‬
yom
twee etmalen
‫יֹומיים‬
ְ
yomayiem
(een) jaar
‫ ׁש נׁשה‬shánáh
twee jaar
‫ׁשתיים‬
ְ‫ֵנ‬
shenátayiem
► Daarnaast wordt de dualis ook wel gebruikt als gewoon meervoud van bij elkaar behorende
dingen:
zeven ogen ‫עיניים‬
‫יבֵעׁשה ׁש‬
shiv'áh enáyiem
(Zacharia 3:9)
hemel(en) ‫ׁש ְמיים‬
shámayiem
Altijd in het meervoud gebruikt
e
Jeruzalem ‫יֵרו ׁש ְליים‬
Y roeshálayiem
Het aardse en het hemelse Jeruzalem?
Eenmaal
‫אחת‬
ְ ‫ְפעְם‬
Tweemaal ‫ָמייים‬
ְ ‫ ְפע‬Driemaal
‫ׁשמים‬
‫ׁש לֹו ֵפע י‬
NB. Wanneer paarsgewijze voorkomende lichaamsdelen niet de dualis-uitgang hebben,
betekenen ze blijkbaar iets anders:
handen
‫ יׁש ְדיים‬yádayim
handvatten, handwijzers ‫ יׁשדֹות‬yádot
(een paar) vleugels ‫ׁשָפיים‬
ְ ‫ כֵנ‬kenáfayiem hoeken
‫ כֵנׁשָפֹות‬kenáfot
Woordenschat - Lichaam
Wat past er beter bij deze les dan nog een aantal lichaamsdelen?
Oog
Q‫ְעיי‬
ayin (v)
‫עיניים‬
‫ׁש‬
enáyiem
Mond, opening
‫פ ץֶה‬
pè
(m!) ‫פייֹות‬
piyot
Neus
‫אף‬
af
(m) ‫אפים‬
‫י‬
apiem
Gezicht, oppervlak
‫ ׁשפניים‬pániem (m mv!) ‫ ֵפני‬pene is de constructvorm, gebruikt in
combinaties, zie les 31.
Arm
ְ‫ זֵרֹוע‬zero'a (v)
‫זֵרֹועֹות‬
zero'ot (of ‫ זֵרֹועים‬zero'iem)
Vinger
‫ ץֵֶא ֵצבְה‬ètzbah (v) ‫ֵא ץֶצֵבׁשעֹות‬
ètzbá'ot
Been, voet
‫ר ץֶג ץֶל‬
règèl (v)
‫רְגֵלְיים‬
raglayiem
Opdracht 1: Vertaal in het Hebreeuws, geef
de uitspraak:
Opdracht 2: Geef de uitspraak, vertaal in het
Nederlands:
Twee benen
‫ש ׁשָפ ְתיים‬
ֵ ‫ֵ ְתיים‬
Drie vingers
‫חֹומֹותיים‬
ְ
‫ְה‬
De ogen
‫ארֵבְע כֵנׁשָפֹות‬
Deze voeten
‫ׁשתיים‬
ְ‫ֵנ‬
De handwijzers
‫ְה ׁש ְמיים‬
Die handen
‫ֵק ְחיים‬
‫ ץֶמל ׁש‬
Bronnen: Leerboek der Hebreeuwsche Taal, rabijn S.Ph de Vries; Teach Yourself Biblical Hebrew, prof. R.K.
Harrison, millon, en.wikipedia.org.