Tauw Nederland | Jaarverslag 2013

Tauw Nederland | Jaarverslag 2013
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 1
INHOUD
Voorwoord algemeen directeur
3
Financieel4
• Kerncijfers
5
• Jaarcijfers
5
• Doelen 2014
6
• Balans
8
• Winst- en verliesrekening
9
Strategie10
• Financieel 11
• Klant & markt
12
• Gedreven professionals
14
• Efficiente processen 15
• Sturen & leren
16
Medewerkers
17
• Terugblik 2013
18
• Diversiteit en traineeprogramma
18
• Social Return
18
• Functioneringsmanagement
19
• Management development
19
Duurzaam
21
• Visie
22
• Doelen 2014 en verder
28
Veiligheid29
• Beleid en programma
30
• Doelen 2014
31
HERSTEL EN VERBETERING
2013 is het jaar van de reorganisatie
het perspectief van de gebruikers naar de
en start van de verandering voor Tauw
leefomgeving.
in Nederland. Een hoopvol jaar waarin
we weer zwarte cijfers schrijven na een
In de derde plaats voor onze medewerkers.
verliesjaar in 2012. Maar ook een jaar
Zij tonen grote betrokkenheid en hebben
waarin we van goede en gewaardeerde
zich niet-aflatend loyaal ingezet voor onze
collega’s afscheid hebben genomen, omdat
opdrachtgevers, voor de samenleving
we door slechte marktomstandigheden niet
en voor elkaar. Tauwers werken graag
voldoende werk hadden. Onze juridische en
samen en zijn er voor elkaar in voor- en
planeconomische activiteiten (PurpleBlue)
tegenspoed.
hebben we in 2013 overgedragen aan Van
Heijst & Partners, waar we nu intensief mee
Ten slotte voor onze aandeelhouders,
samenwerken.
certificaathouders en financiers.
Investeringsmaatschappij Wadinko heeft
Met de nieuwe organisatie hebben we hard
met haar participatie in Tauw voor een
gewerkt aan de verandering en verbetering
betere financiële basis gezorgd en de
van onze prestaties. In de eerste plaats voor
banken hebben het vertrouwen gegeven in
onze opdrachtgevers, die van ons een goede,
het verbetertraject om tot een duurzaam
constante kwaliteit mogen verwachten,
financieel gezond bedrijf te komen. Ik
betrouwbaarheid en een prettige omgang
ben hier erg dankbaar voor. Het financiële
en open communicatie. Weten wat de klant
resultaat van Tauw in 2013 toont een
belangrijk vindt en daar zoveel mogelijk
voorzichtig herstel. In een moeilijke markt
waarde in leveren is ons streven.
is het fragiel, maar het
geeft energie en nieuw
In de tweede plaats voor de samenleving
elan voor de toekomst.
waarin en waarvoor we werken. Het
werk voor onze klanten heeft vaak
direct of indirect grote betekenis voor de
kwaliteit van de leefomgeving. Tijdelijk,
Annemieke Nijhof
bijvoorbeeld door overlast tijdens het werk,
Algemeen directeur
of permanent door een betere, mooiere en
schonere omgeving. Tauw kijkt altijd vanuit
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 3
FINANCIEEL
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 4
Kerncijfers 2013 Tauw Nederland
Kerncijfers (bedragen in miljoen EUR)
2013
2012
Netto-omzet
78,3
85,4
Bedrijfsresultaat (EBIT)
1,4
- 4,3
Nettoresultaat
0,8
-3,6
Cash flow (nettoresultaat + afschrijvingen)
1,1
-2,6
Eigen vermogen / Totaal vermogen
39%
29%
Gemiddeld aantal FTE’s
624
693
Jaarcijfers
De bedrijfsopbrengsten van Tauw in
en materiële vaste activa daalde naar € 0,3
Nederland namen af met 8,3 % van € 85,4
miljoen (2012: € 0,9 miljoen). De cash flow
miljoen in 2012 tot € 78,3 miljoen in 2013.
steeg naar € 1,1 miljoen (2012:
In de bedrijfsopbrengsten zijn projectkosten
- € 2,6 miljoen). De omloopsnelheid van het
van derden ter grootte van € 17,6 miljoen
vermogen (bedrijfsopbrengsten gedeeld
begrepen, waarmee de toegevoegde waarde
door balanstotaal) nam toe tot 2,86 (2,54 in
uitkomt op € 60,7 miljoen (2012: € 63,8
2012). Het balanstotaal nam af van
miljoen).
€ 33,6 miljoen tot € 27,4 miljoen.
Het bedrijfsresultaat over 2013 komt, voor
De som van onderhanden werk en
financiële baten en lasten en belastingen,
handelsdebiteuren nam af tot 19,5 % (2012:
uit op € 1,4 miljoen (2012: - € 4,3 miljoen).
23,6 %) van de bedrijfsopbrengsten.
Over 2013 werd een resultaat na belastingen
gerealiseerd van € 0,8 miljoen (2012: - € 3,6
Het eigen vermogen als percentage van het
miljoen).
balanstotaal steeg van 29,2 % naar 38,7 %.
Het beschikbare werkkapitaal, uitgedrukt
Er werd in totaal € 0,2 miljoen geïnvesteerd
als de vlottende activa minus kortlopende
in materiële vaste activa (2012: € 0,1
schulden, daalde van € 16,2 miljoen (2012)
miljoen). De afschrijvingslast op immateriële
naar € 15,1 miljoen. De liquiditeit is
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 5
gestegen in 2013, de current ratio bedroeg
verbeterprogramma BeterTauw zijn
ultimo 2013: 2,4 (2012: 2,0) en de quick
zichtbaar, maar de veranderingen hebben
ratio bedroeg ultimo 2013: 2,1 (2012: 1,7).
tijd nodig om te resulteren in een sterke
De solvabiliteit is verbeterd in 2013, deze
verbetering van het rendement op
bedroeg ultimo 2013: 38,7 % (2012: 29,2
groepsniveau. De huidige liquiditeits en
%). De kasstromen zijn in 2013 als gevolg
solvabiliteitspositie zijn voldoende om de
van het positieve resultaat gestegen ten
onzekerheden in de marktverwachting
opzichte van 2012.
te kunnen opvangen en om de gewenste
investeringen te doen. Een voorbeeld
De gemiddelde personele capaciteit in
hiervan is de voorgenomen overname van
2013 nam af tot 688,5 (2012: 764,5),
Atrivé Groep begin 2014.
overeenkomend met 624,2 personeelsleden
op fte basis (2012: 693,0).
Het accent zal in 2014 liggen op een
goede solvabiliteit en liquiditeit,
Doelen 2014
met name door goed beheer van het
We verwachten in 2014 nog steeds met
werkkapitaal. De verwachting is dat door
uitdagende marktomstandigheden te
de positieve kasstromen uit de operaties,
maken te hebben. Echter, we zijn ervan
de financieringsbehoefte niet verder
overtuigd dat onze interne verbeterlijnen
zal toenemen. We verwachten evenals
en strategische keuzes positief bijdragen
voorgaande jaren geen omvangrijke
aan de ontwikkeling van ons rendement.
investeringen in research en development.
We hebben ons ten doel gesteld in 2014
het resultaat verder te verbeteren. Voor
Huisvesting & IT
Tauw Nederland streven we naar een
In 2014 zal de verbouwing van ons
nettoresultaat van EUR 1,7 miljoen en een
kantoor in Deventer afgerond zijn en
rendement van 2,2% bij een gelijkblijvende
gaan we gebruikmaken van het nieuwe
omzet.
kantoorconcept rond flexwerken. Verdere
investeringen in huisvesting zullen beperkt
Financieel
zijn tot het doorvoeren van het vernieuwde
De eerste resultaten van het
kantoorconcept op overige locaties in
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 6
Nederland. Op onze locaties in Utrecht en
Eindhoven wordt sinds 2012 respectievelijk
2013 volgens het nieuwe kantoorconcept
gewerkt. Verder zal in 2014 gestart worden
met de vervanging van de IT infrastructuur
voor al onze kantoren in binnen- en
buitenland.
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 7
Balans
(x 1.000 EUR)
ACTIVA
31 Dec 2012
31 Dec 2013
0
43
Materiële vaste activa
1.067
1.103
Financiële vaste activa
194
215
Immateriële vaste activa
Vaste activa
1.361
1.261
2.678
5.195
Vorderingen
13.123
25.138
Liquide middelen
10.366
1.901
Onderhanden projecten
Vlottende activa
26.167
32.234
Totaal
27.428
33.595
10.620
9.825
850
2.307
Langlopende schulden
4.898
5.420
Kortlopende schulden
11.060
16.043
Totaal
27.428
33.595
PASSIVA
Eigen vermogen
Voorzieningen
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 8
Winst- en verliesrekening
(x 1.000 EUR)
Netto-omzet
2013
2012
78.330
85.396
Kosten uitbesteed werk en
andere externe kosten
17.626
21.604
Salariskosten
35.683
41.179
263
949
23.387
25.974
Afschrijvingen
Overige bedrijfskosten
Som der bedrijfslasten
Bedrijfsresultaat
Financiële baten en lasten
76.958
89.706
1.372
4.310-
266-
467-
1.106
4.777-
367-
1.095
739
3.682-
56
110
795
3.572-
Resultaat uit gewone
bedrijfsuitoefening vóór
belastingen
Belastingen resultaat uit
gewone bedrijfsuitoefening
Resultaat uit gewone
bedrijfsuitoefening na
belastingen
Resultaat deelnemingen
Resultaat na belastingen
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 9
Tauw Group Annual Report 2013 - 12
STRATEGIE
Strategie
Financieel gezond
Tauw Nederland implementeert de strategie
Om de strategielijn Financieel in de praktijk
zoals deze voor Tauw Group is vastgesteld
te brengen, is het verbeterprogramma
voor de periode 2013-2016.
´Financieel Projectmanagement´ opgezet.
Enkele onderdelen van het Financieel
In Nederland heeft Tauw een aantal aan de
Projectmanagement-programma zijn:
strategie verbonden veranderprogramma’s
• Terugbrengen van het aantal (financieel) geïntroduceerd en verder vormgegeven in
projectleiders
2013.
• Uniforme werkwijze voor drie typen The five gears of improvement:
projecten
Het gaat om de volgende verbeterlijnen:
• Verbetering projectmonitoring
• Financieel gezond
• Nieuwe interne procedure voor offertes
• Klant & Markt centraal
• Gedreven professionals
Financieel Projectmanagement richt zich
• Efficiënte en effectieve processen
niet alleen op de uitvoeringsfase van
• Sturen en leren
projecten, maar ook op de offertefase.
Om scoringspercentages te verbeteren en
(faal)kosten te verminderen, is een nieuwe
procedure voor het interne offertetraject
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 11
geïntroduceerd. Deze richt zich op een goede
monitoring van elk offertetraject van begin tot
eind en het inzetten van de juiste mensen (over
afdelingen heen) voor het offertetraject én het
project.
Klant & markt centraal
Om de strategie in de praktijk te brengen, is het
Commercieel Proces gestart. Van het verzamelen
van marktinformatie tot en met het aan tafel zitten
bij de klant – in het Commercieel Proces is de hele
‘verkoopketen’ onder de loep genomen.
Industriële bedrijven
Met de slogan ‘Tauw Takes Care’ hebben we het
ontzorgen centraal gezet in de communicatie
met deze klantgroep. Onze dienstverlening richt
zich op het oplossen van milieuproblemen voor
industriële bedrijven, het voldoen aan wet- en
regelgeving en het verduurzamen en inpassen
van de bedrijfsactiviteiten in de omgeving.
Deze positionering is – net als de klantgroep
- internationaal: ook de buitenlandse Tauwvestigingen voeren Tauw Takes Care in al haar
facetten door.
Overheden
Uit analyse van marktontwikkelingen en van onze
portfolio komt naar voren dat onze sterkte ligt
op het gebied van infrastructuur (gemeenten en
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 12
provincies) en stedelijk gebied (gemeenten).
gaat het om. Tauw is in 1928 opgericht door
Om ons onderscheidend vermogen in de
de Waterschapsbonden en heeft tot op de
werkvelden infrastructuur en stedelijk
dag van vandaag een sterke marktpositie en
gebied vorm te geven, is ‘Tauw Kijkt Anders’
goede naamsbekendheid bij waterschappen.
de overkoepelende boodschap aan deze
De verbinding van historie en toekomst
klantgroepen: wij kijken anders naar de
geeft ons een unieke positie.
leefomgeving (en zien meer). We bekijken
en beoordelen de leefomgeving vanuit drie
Meten, inspectie & advies
waarden: belevingswaarde, toekomstwaarde
Wij meten en inspecteren alle essentiële
en gebruikswaarde.
aspecten van de omgevingskwaliteit.
Daarnaast adviseren we over de meet- en
Waterschappen
inspectieresultaten met het oog op de
Waterschappen staan voor de opgave om
uitvoerbaarheid van ruimtelijke plannen en
het waterbeheer veilig en betrouwbaar te
projecten. Onze speciale dienstverlening
houden tegen minder kosten. Hoe ziet het
rond meten, inspectie & advies bedient
watersysteem en de waterketen van de
alle eerdergenoemde klantgroepen en
toekomst eruit? Die vraag stellen we onszelf
wordt daarom geïntegreerd in de eerder
én onze klanten, de waterschappen. Het is
beschreven profilering en communicatie
de vraag die wij steeds terug willen laten
voor de verschillende klantgroepen.
komen in onze positionering richting de
waterschappen. Het vormgeven aan het
watersysteem en de waterketen van de
toekomst doen we niet alleen, maar samen
met hen. Samenwerken met water, daar
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 13
Gedreven professionals
en talenten in de organisatie die, als ze
Het verbeteren van het rendement van
op een goede manier worden ingezet en
teams en individuen krijgt vorm in
aangesproken, leiden tot meer kwaliteit in
verschillende ontwikkelingsprogramma’s,
onze dienstverlening en een verrijking van
zoals:
onze bedrijfscultuur.
• Performance Management
• Talent Development
Een andere belangrijke trend is de stijging
• Management Development
van de gemiddelde leeftijd van Tauw: die
is in 2013 gestegen tot boven 40 jaar. Ook
Verder is de diversiteit van ons
is de instroom van junioren gedaald de
personeelsbestand een belangrijk speerpunt
laatste jaren. In 2014 wordt daarom een
in het Human Resource-beleid. Steeds
traineeshipprogramma geïntroduceerd,
vaker wordt door opdrachtgevers geëist
bedoeld om talentvolle schoolverlaters
dat in een project werknemers worden
te werven. Daarnaast is ook het huidige
ingezet met ‘een grotere afstand tot de
talentenprogramma bedoeld om jonge
arbeidsmarkt’, zoals langdurig werklozen of
professionals te binden en hen de kans te
minder valide personen. Nog belangrijker is
geven zichzelf verder te ontwikkelen.
dat diversiteit leidt tot meer competenties
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 14
Efficiënte en effectieve processen
In deze strategische verbeterlijn worden
de kennis en expertise die we inbrengen in
alle interne werkprocessen onder de
projecten. Deze investering is wezenlijk en
loep genomen en worden er maatregelen
blijft intact.
genomen om ze efficiënter en effectiever te
maken. Essentieel voor een slagvaardige,
Investeringen in innovatie zullen
productieve organisatie. Speciale aandacht
doelgerichter worden en duidelijk en
vragen de samenwerking tussen staf en lijn
meetbaar moeten bijdragen aan de
en het innovatieproces.
marktstrategie en doelstellingen van
de verschillende business units. Een
Een groot deel van de interne tijd gaat
investering in (de ontwikkeling van) nieuwe
naar product- en kennisontwikkeling en
producten en diensten zal beginnen bij een
innovatie. Dat is maar goed ook, want een
businessplan, waarin de marktpotentie van
kennisintensief bedrijf als Tauw ontleent
het nieuwe product onderbouwd
haar bestaansrecht aan de kwaliteit van
wordt met marktonderzoek.
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 15
Sturen en leren
Deze strategische verbeterlijn hangt nauw
samen met de verbeterlijn ‘Efficiënte
met collega’s kan effectiever, zodat we
en effectieve processen’. Het proces van
voorkomen dat anderen in de organisatie
besluitvorming is dermate cruciaal, dat het
het wiel opnieuw uitvinden of in dezelfde
in deze verbeterlijn wordt uitgelicht.
valkuilen stappen.
Medewerkers hebben een schat aan
Een essentiële voorwaarde voor de lerende
kennis en informatie. Om die waardevolle
organisatie is een cultuur van vertrouwen.
kennis beter te ontsluiten, streven we
Alleen in een omgeving van vertrouwen
ernaar om de juiste mensen te betrekken
durven we ons uit te spreken over zaken die
bij de voorbereiding van besluiten en om
minder goed zijn gegaan. In de wetenschap
individueel leren collectief te maken. Dat
dat het nemen van verantwoordelijkheid,
zit deels in het inrichten van effectieve
ook voor fouten, altijd gewaardeerd wordt.
werkprocessen, waarvoor de cyclus Plan Do
Bouwen aan dat vertrouwen is derhalve een
Check Act het grid is. Elke keer de PDCA-
speerpunt van de strategie.
cirkel rondmaken, verbetert de kwaliteit
van ons werk. Het delen van leerervaringen
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 16
MEDEWERKERS
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 17
Terugblik 2013
Tauw heeft besloten om in één keer 14
Het eerste half jaar heeft in het teken
junioren als trainee aan te nemen. Onder
gestaan van de implementatie van het
aansturing van Tauw University, het interne
strategische verbeterprogramma BeterTauw.
opleidingsprogramma, doorlopen trainees
Binnen de business units Ruimtelijke
een programma waarbij ze verschillende
kwaliteit en Water en bij de stafafdelingen
onderdelen van het bedrijf leren kennen
is een reorganisatie doorgevoerd waarbij
met veel aandacht voor persoonlijke
van 62 medewerkers afscheid is genomen.
ontwikkeling en leren. Voor Tauw biedt het
Over heel 2013 is het aantal medewerkers
de mogelijkheid om de nieuwe generatie te
in Nederland teruggegaan van 847 naar 753
leren kennen, ontwikkelen en te testen op
medewerkers.
hun kwaliteiten voor Tauw. Na afloop van
het traineeship van 1,5 jaar willen we de
De personeelsportfolio is ten gevolge van
beste medewerkers voor Tauw behouden.
de reorganisatie afgestemd op de huidige
marktsituatie. Echter, de gemiddelde leeftijd
Met het traineeprogramma geven
van het huidige personeelsbestand neemt
we 14 jonge mensen, divers wat
toe en er is weinig instroom van junioren.
betreft samenstelling, de gelegenheid
Mede om deze reden start Tauw begin 2014
om werkervaring op te doen. Bij de
met een traineeprogramma.
huidige arbeidsmarkt met een hoge
jeugdwerkeloosheid past dit tevens bij
Diversiteit en
traineeprogramma
sociaal ondernemerschap. De trainees gaan
voorjaar 2014 van start.
Binnen het Tauw Young Potentials
Programma heeft een aantal jonge Tauw’ers
Social Return
zich gebogen over het vraagstuk van
Het domein van sociaal ondernemen en
diversiteit en inbedden van de nieuwe
social return is volop in beweging. De
(internet)generatie in de Tauw-organisatie.
maatschappelijke opgave is groot: voor
Dit heeft ondermeer geleid tot de opzet van
circa 125.000 mensen met een afstand tot
het traineeprogramma.
de arbeidsmarkt moet een plek worden
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 18
gevonden bij een (reguliere) werkgever.
een aantal aanbevelingen gericht op
Tauw wil haar bijdrage leveren aan deze
meer zelfsturing van de medewerker
opgave. Enerzijds vanuit commercieel
(voorbereiden van de gesprekken, het
belang: opdrachtgevers verlangen het van
vragen van feedback aan collega’s, e.d.)
ons. Anderzijds vanuit maatschappelijk
en op een verdere ontwikkeling van
en organisatorisch belang: diversiteit en
de leidinggevenden in resultaatgericht
maatschappelijk verantwoord ondernemen
managen en coachen.
zijn voor ons belangrijke thema’s.
Management development
We hebben in 2013 zeven projecten
Alle leidinggevenden hebben deelgenomen
verworven met daarin een verplichting op
aan een beoordeling op basis van ‘360
social return. Dit betekent dat de organisatie
graden-feedback’. Bij dit onderzoek wordt
steeds meer te maken gaat krijgen met
feedback vanuit verschillende invalshoeken
(tijdelijke) collega’s met een afstand tot de
samengevoegd, waaronder die van de
arbeidsmarkt. Er is een werkgroep ingesteld
eigen leidinggevende, medewerkers en
die adviseert bij vraagstukken op het gebied
directe collega´s, waardoor een compleet
van social return en die beleid en uitvoering
beeld ontstaat van iemands leerpunten en
op dit vlak binnen Tauw verder vormgeeft.
kwaliteiten. Ook geeft 360 graden-feedback
inzicht in de verschillen tussen hoe iemand
Functioneringsmanagement
zichzelf ervaart en hoe anderen aankijken
In het voorjaar van 2013 hebben twee
tegen zijn/haar competenties. De resultaten
afstudeerders het functioneringsmanagement
vormen een goede basis voor het opstellen
van Tauw onder de loep genomen. Zij hebben
van een persoonlijk ontwikkelingsplan.
een enquête gehouden onder een grote
groep leidinggevenden en medewerkers.
Als trends uit de 360 graden-
Hieruit bleek dat medewerkers over het
feedbackbeoordeling van het management
algemeen positief tot zeer positief zijn
komen de volgende drie aspecten naar
over het functioneringsmanagement en de
voren:
wijze waarop hier binnen Tauw uitvoering
• Het management scoort gemiddeld heel aan wordt gegeven. Het heeft geleid tot
hoog op samenwerken. Hoe kunnen we Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 19
onze kwaliteit om goed samen te • Er moet meer aandacht komen voor werken, intern en extern, beter
ondernemerschap binnen Tauw. benutten?
Dit bleek voor veel leidinggevenden een • Leidinggevenden moeten meer durven ontwikkelopgave
delegeren en autonomie van medewerkers vergroten door te sturen Het management development-programma
op resultaat en door te coachen op het wordt mede op basis van deze bevindingen
proces. Nu nemen leidinggevenden verder uitgewerkt in 2014.
nog te veel de verantwoordelijkheid van de medewerkers over
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 20
DUURZAAM
Visie
In het verduurzamen van onze
In de missie van Tauw is vastgelegd
bedrijfsvoering volgen wij de volgende
dat wij ons richten op het bijdragen
sporen:
aan de duurzame ontwikkeling van de
• CO2-reductie (CO2 Prestatieladder)
samenleving. Dat vraagt van medewerkers
• Huisvesting
dat zij oog hebben voor de diverse belangen
• Mobiliteit
en belanghebbenden in en rond projecten
• Inkoop & IT
en dat zij daar zo goed mogelijk rekening
• Samenwerking
mee houden in de uitvoering van projecten.
CO2-reductie
Om de missie van Tauw op het punt
Onze ambities voor een duurzame
van duurzame ontwikkeling van de
bedrijfsvoering sluiten goed aan bij
samenleving concreet te maken, wordt van
de CO2 Prestatieladder, waarvoor
de medewerker verwacht dat hij binnen de
wij in 2012 niveau 4 bereikten. Het
mogelijkheden van zijn functie:
energiemanagementprogramma, met
• Opdrachtgevers maximaal ondersteunt bij ambitieuze doelstellingen voor CO2-reductie,
het bereiken van hun doelstellingen op is daarin een belangrijk onderdeel van ons
het gebied van duurzaamheid
beleid om die ambities waar te maken.
• Ernaar streeft bij de uitvoering De totale CO2-reductie over 2013 is 18%,
van opdrachten, binnen de waarmee we de doelstelling voor 2013 van
door de opdrachtgever gegeven 15% hebben gehaald.
ruimte, duurzaamheid zo veel mogelijk te bevorderen in zijn advisering en ontwerp
Woon-werkverkeer
• Opdrachtgevers actief informeert over De reductiedoelstelling van Tauw voor
producten, diensten en oplossingen die zogenaamde scope 3-emissies richt zich
Tauw kan leveren om duurzaamheid in de op woon-werkverkeer en afvalverwerking.
uitvoering van opdrachten te bevorderen
De CO2-emissie ten gevolge van woon-
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 22
werkverkeer betrof in 2013 ongeveer 1.109 ton (2012: 1.410).
Hoewel de absolute hoeveelheid uitgestoten CO2 door het
woon-werkverkeer is gedaald is de emissie per FTE gestegen
van 1,54 ton in 2012 naar 1,58 ton in 2013.
Dit wordt veroorzaakt door twee factoren:
1.De woon-werkafstand is met ruim 3 % gestegen
2.De gemiddelde CO2-uitstoot per kilometer van
het leasewagenpark is sterk gestegen. Als gevolg
van beëindiging van een aantal contracten van
personenwagens in het leasewagenpark is de verhouding
tussen zuinige personenauto’s en minder zuinige
bestelbussen verslechterd. De hogere CO2-emissies van de
bestelbussen tellen daardoor zwaarder mee
Afvalverwerking
De CO2-emissie als gevolg van afvalverwerking is in 2013
afgenomen ten opzichte van de voorgaande jaren. Dit komt
voornamelijk doordat het afval van voormalig laboratorium
AL-West (tot begin 2013 gevestigd in het Tauw-pand in
Deventer) niet meer via de afvalcontainers van Tauw wordt
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 23
afgevoerd. Daarnaast is er minder afval
al sinds 2012 volgens het flexwerkconcept
doordat de bedrijfskantines van de locaties
• De invoering van het flexwerken gaat Deventer en Utrecht zijn gesloten. De totale
gepaard met herinrichting van de CO2-uitstoot van 2013 als gevolg van de
kantoren, waarbij besparing op energie afvalverwerking bedroeg 139,2 ton (2012:
en water centraal staat
196,3 ton). Dit is een daling van ongeveer 30
% op jaarbasis.
Doelen 2014 en verder
• Kantoren Deventer, Amsterdam en Doelen 2014 en verder
Rotterdam gaan in 2014 over op het • In drie jaar tijd willen wij 20% van nieuwe flexwerkconcept, Assen in 2015
onze CO2-uitstoot hebben gereduceerd • Kantoor Deventer wordt gerenoveerd en ten opzichte van het referentiejaar 2010. heringericht in het voorjaar van 2014 en Wij hebben ons ten doel gesteld om de zal na renovatie energielabel A hebben volledige 20 % reductie te bereiken in (nu deels label G)
2014 (ten opzichte van 2010, per fte)
• Voor alle huisvesting van Tauw werken • We willen de CO2-uitstoot van het we toe naar energielabel A. Voor alle woon-werk verkeer (verder) reduceren. locaties zijn de acties om tot label A te We hebben ons ten doel gesteld om in komen inmiddels in gang gezet door de 2015 een vermindering van 2% te verhuurder of door Tauw
bereiken (ten opzichte van 2010, per fte)•
• We hebben ons ten doel gesteld om in In 2015 willen wij niveau 5 van de CO2 2015 een vermindering van 1% van de Prestatieladder bereiken
CO2-uitstoot te bereiken ten gevolge van afvalverwerking (ten opzichte van 2010, Huisvesting
per fte). Daar zitten we met een reductie Terugblik 2013
van 26% in 2013 ver boven. We hebben • In 2013 is het besluit genomen om op alle geconstateerd dat het verder terugbrengen Tauw-vestigingen het flexwerkconcept in van de CO2-uitstoot van afvalverwerking te voeren. Het flexwerkconcept is nauwelijks mogelijk is binnen de
eind 2013 ingevoerd op het kantoor in contouren van het huidige bedrijf
Eindhoven. De vestiging in Utrecht werkt Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 24
Mobiliteit
• In 2013 is gestart met de voorbereiding Terugblik 2013
van de implementatie van een •De normen voor de CO2-uitstoot van geïntegreerd platform voor (groeps)chat, het leasewagenpark zijn verder audio-, video- en webconferencing.. Dit aangescherpt. Het leasewagenpark is met systeem wordt gekoppeld aan het ca. 25% teruggebracht
huidige videoconferencesysteem, •De cursus ‘Het nieuwe rijden’ waardoor vanaf elke plek, ook buiten is (wederom) aangeboden aan nieuwe Tauw-kantoren, deel is te nemen aan leaserijders en degenen die meer dan videoconference. Ook met externen kan 10.000 km/jaar zakelijk met de eigen auto een videoconference opgezet worden. rijden
Een en ander draagt naar verwachting bij •In 2013 zijn er wederom mogelijkheden aan het reduceren van het aantal geboden om een deel van de (zakelijke) kilometers en past daarnaast aanschafkosten van een elektrische fiets in de filosofie van het nieuwe terug te krijgen (alleen kantoor Deventer)
flexwerkconcept
• In 2013 is een intern project gestart met Doelen 2014 en verder
betrekking tot digitaal archiveren. •Verdere verduurzaming van het Doel hiervan is het gebruik van papier wagenpark: normen voor maximale CO2-
sterk terug te dringen en om digitaal uitstoot worden verlaagd bij aanschaf van werken binnen het flexwerkconcept zowel diesel- als benzineauto’s
verder te faciliteren en stimuleren
•Tauw zal de door haar geboden fietsfaciliteiten opnieuw inrichten. Doelen 2014
Uitgangspunt is dat oplaadpunten voor • Introductie van ‘voice over IP’ als e-bikes worden aangelegd. Tevens zal onderdeel van het nieuwe geïntegreerde worden nagedacht over andere faciliteiten platform voor (groeps)chat, audio-, video- om het fietsen te stimuleren
en webconferencing. Dit vervangt de vaste telefoontoestellen
Inkoop & IT
• Introductie van nieuwe procedure voor Terugblik 2013
digitaal archiveren en dientengevolge Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 25
terugbrengen van papiergebruik
haalbaarheid van een koppeling met • In het algemeen blijven we bij inkoop
andere duurzame energieconcepten van producten en diensten voortdurend
gepresenteerd aan de hand van de Smart
alert op duurzaamheidsaspecten. Bij de
Energy Planner. Dit is een door Tauw
inkoop van apparatuur wegen we het ontwikkelde tool om een quickscan
energieverbruik nadrukkelijk mee in de
uit te voeren voor het toepassen
keuze
van (een combinatie van) duurzame
energieconcepten op wijkniveau
Samenwerking
•Onderzoek naar het duurzamer maken
van het beheer van diverse objecten
Terugblik 2013
(zoals een sluis en bedieningsgebouw)
op Texel in samenwerking met
Urgenda
Hoogheemraadschap Hollands
In 2013 hebben Urgenda en Tauw hun
Noorderkwartier
samenwerkingsovereenkomst verlengd
•Tauw nam op 10 oktober 2013 wederom
tot en met april 2014. In de overeenkomst
deel aan de door Urgenda georganiseerde
zijn afspraken gemaakt over gezamenlijke
Dag van de Duurzaamheid. Vijftien
participatie in projecten, die tot een
medewerkers, waaronder een directielid,
duurzame samenleving leiden. Deze
hebben actief deelgenomen aan Low
samenwerking heeft de laatste jaren op tal
Car Diet, een initiatief om een maand
van vlakken vorm gekregen.
lang alleen met het Openbaar Vervoer
te reizen. Daarnaast hebben we twee
In 2013 voerde Tauw de volgende duurzame
energiescans verloot. Deze zijn gewonnen
projecten uit in samenwerking met
door gemeente Diemen en NDSM Energie
Urgenda:
•Haalbaarheidsstudie naar bodemenergie Pesticide projecten
voor het project ‘De Groene Grachten’ Tauw investeert EUR 80.000 tot 100.000
om de technische, juridische en financiële per jaar in projecten via International HCH
aspecten van bodemenergie te & Pesticides Association (IHPA). IHPA heeft
onderzoeken. Ook heeft Tauw de Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 26
tot doel om de gevolgen van het gebruik
procesmanagement, milieubeheer,
van pesticides in de landbouw te bestrijden.
bemonstering en laboratoriumanalyses.
Het gebruik en de opslag van pesticiden
vormt in veel landen een probleem met
Sponsorbeleid
risico’s voor de volksgezondheid en het
In 2013 hebben we het nieuwe corporate
milieu.
sponsorbeleid vastgesteld: Tauw sponsort
projecten op cultureel en maatschappelijk
Wij dragen actief bij aan het opsporen
gebied die zoveel mogelijk gerelateerd
van voorraden verouderde pesticiden en
zijn aan water, ruimtelijke kwaliteit en
het aanpakken van deze problematiek.
milieu, en die bovenal een concrete bijdrage
Het jarenlange gebruik en de opslag van
leveren aan een duurzame samenleving.
verouderde pesticiden belasten ons milieu
In deze projecten spelen ‘verbinden’ en
op verschillende manieren. Pesticiden
‘vrijwilligheid’ bij voorkeur een zichtbare
bezitten toxische eigenschappen, breken in
rol. We zoeken deze projecten proactief uit
veel gevallen langzaam af, slaan zich op in
op basis van heldere criteria.
vetweefsel en worden verspreid door lucht,
water en de voedselketen. Hierdoor komen
Bij het proactief zoeken naar voor Tauw
deze stoffen terecht op plaatsen ver van
aantrekkelijke sponsorprojecten is verder
waar ze zijn vrijgekomen.
bepaald dat we zoveel mogelijk aansluiting
In de afgelopen jaren was Tauw betrokken
zullen zoeken met ons voorgenomen
bij projecten van de Wereldbank, NGO’s
beleid op het gebied van Corporate Social
en bedrijven in Zuid-Afrika en veel
Responsibility (CSR), waarin staat dat we
voormalige Sovjetstaten waaronder
een vrijwillige bijdrage willen leveren aan
Azerbeidzjan, Georgië en Kirgizië. In
een duurzame samenleving. We zoeken
deze projecten brengt Tauw expertise
actief naar organisaties en initiatieven,
in op het gebied van inventarisatie,
waaraan we ons vanaf 2014 langdurig
risicobeoordelingen en het herverpakken
willen verbinden.
van verouderde pesticiden. Daarnaast
faciliteren we ook op andere gebieden als
bodem- en grondwaterverontreiniging,
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 27
Doelen 2014 en verder
• Naar aanleiding van het nieuwe sponsorbeleid zullen wij ons vanaf 2014 langdurig verbinden aan minstens twee maatschappelijke organisaties
• Daarnaast zetten we de samenwerking met Urgenda ongewijzigd voort tot tenminste april 2015. Ook de investering in pesticideprojecten zetten we ongewijzigd voort in 2014.
• Wij zijn voornemens om na 2014 een fonds op te richten, dat in alle landen waar Tauw gevestigd is, investeert in maatschappelijke doelen. We willen tenminste 20% van onze medewerkers er actief bij betrekken. Het fonds zal zich richten op drie gebieden:
- Samenwerking met NGO’s
- Investering in educatie en jongeren
- Uitvoeren van ‘high profile’ projecten op vrijwillige/pro bono basis
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 28
VEILIGHEID
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 29
Beleid & Programma
Safety Incident Tool
In 2013 heeft Tauw een nieuw veilig-
In 2013 heeft Tauw een nieuwe tool geïntro-
heidsprogramma gelanceerd gericht op het
duceerd voor het melden van onveilige situ-
beter verankeren van veiligheid in de werk-
aties en bijna-ongevallen. De Safety Incident
processen en vergroten van het veiligheids-
Tool is een hulpmiddel om op eenvoudige
bewustzijn van medewerkers. Het veilig-
wijze onveilige situaties en bijna-ongevallen
heidsprogramma wordt in alle Tauw-landen
te melden. Na de introductie van de tool
geïmplementeerd.
steeg het aantal meldingen direct substantieel.
Het veiligheidsprogramma richt zich primair
op het vergroten van het veiligheidsbe-
Basisoorzaken
wustzijn. Secundair richt het veiligheidspro-
Bij het registreren van incidenten en on-
gramma zich op het vergroten van het
gevallen analyseren we ook de achter-
aantal meldingen van onveilige situaties en
liggende oorzaken van deze incidenten. In
bijna-ongevallen én het leren hiervan.
onderstaande figuur is weergegeven welke
basisoorzaken ten grondslag kunnen liggen
Tauw Safety Rules
aan een veiligheidsincident. Uit de analyse
In 2013 heeft Tauw de 10 Safety Rules
van de basisoorzaken blijkt dat de drie voor-
geïntroduceerd. De safety rules geven het
naamste oorzaken liggen in (a) kennis en
veiligheidsbeleid van Tauw weer en zijn
vaardigheid, (b) voorbereiding van het werk
van toepassing op alle werkzaamheden en
en (c) gereedschap en materiaal. In het vei-
projecten van Tauw. De safety rules hebben
ligheidsprogramma geven we met name aan
onder andere betrekking op:
deze drie oorzaken aandacht, onder andere
• Specifieke veiligheidseisen van klanten
door middel van e-learnings, toolboxmeet-
• Goede voorbereiding van werkzaamheden
ings, veiligheidsjournaals en actieve coach-
• Werken met onderaannemers
ing.
• Controleren van de werkplek
• Melden van onveilige situaties
• Beleid autorijden
• Alcohol- en drugsbeleid
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 30
Bekwaamheid
30%
25%
Externe factoren
20%
Tijd of moeite
15%
10%
5%
0%
Middelen ontoereikend
Onvoldoende werkvoorbereiding
Onveilige acceptatie
Geen persoonlijk voordeel
Gebrekkige procedures
Doelen 2014
In 2014 gaan we verder met de implementatie van het nieuwe veiligheidsprogramma. Voor
2014 hebben we de volgende doelstellingen en actiepunten vastgesteld:
• Toename van het aantal meldingen van onveilige situaties en bijna-ongevallen
• Vergroten van de leerpunten van de meldingen door het verspreiden van veiligheids journaals (twee per maand)
• Een Safety e-learning programma voor alle medewerkers (elk kwartaal één e-learning). Het programma wordt aangeboden aan zowel lijn- als stafmedewerkers
• Actief beoordelen van de veiligheidsperformance van onze samenwerkingspartners en leveranciers, ondermeer door veiligheidsaudits
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 31
Doelstelling
2014
2013
2012
Dodelijke ongevallen
0
0
0
Ongeval met letsel en verzuim
0
1
2
Ongeval met letsel zonder verzuim
0
11
11
Meldingen schade ongeval
max. 4
16
19
Meldingen bijna-ongeval
min. 48
16
15
Meldingen onveilige situatie
min. 104
52
29
0.64
0.73
0.16
0.15
(Recordable) Incident rate (IR)
(= aantal letselincidenten / uren * 200.000)
Lost time incident rate (LTI), lost time case rate (LTC)
(= aantal letselincidenten met verzuim / uren * 200.000)
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 32
De cijfers 2013 zijn ontleend aan de jaarrekening 2013 van Tauw bv, die door Deloitte Accountants
B.V. is gecontroleerd en waarbij Deloitte Accountants B.V. op 8 april 2014 een goedkeurende
controleverklaring heeft verstrekt. De jaarrekening is gepubliceerd bij de Kamer van Koophandel in
Enschede.
Tauw bv is gevestigd in:
Amsterdam, Assen, Deventer, Eindhoven, Rotterdam en Utrecht
Tauw Nederland Jaarverslag 2013 - 33
tauw.nl/jaarverslag