2014|2015
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
1
De Vrijdag van Vredenburg is een productie
van AVROTROS in samenwerking met
Radio 4, de Stichting Omroep Muziek en
TivoliVredenburg. De concerten worden live
uitgezonden op Radio 4.
Radio 4
Op Radio 4 kunt u 24 uur per dag genieten
van klassieke muziek. Met de juiste afwisseling
van licht klassiek, korte actualiteiten, topstukken uit de archieven van de klassieke muziek
in het Radio 4 Concerthuis, de nieuwste
cd’s en de beste concerten uit ’s werelds
concertzalen. Radio 4 neemt jaarlijks ruim
300 concerten op en organiseert zelf ook
concertseries: De Vrijdag van Vredenburg, de
NTR ZaterdagMatinee, Het Zondagochtend
Concert en De Magische Muziekfabriek.
Informatie programmering & reacties
online: radio4.nl/concertagenda
& www.devrijdagvanvredenburg.nl
e-mail: [email protected]
twitter: @VVVredenburg
facebook: De Vrijdag van Vredenburg
postadres: De Vrijdag van Vredenburg
Stichting Omroep Muziek
Heuvellaan 33
Postbus 125
1217 JL Hilversum
2
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Concertlocatie
TivoliVredenburg
Vredenburgkade 11
3511 WB Utrecht
inhoud
Kaartverkoop en reserveren
Abonnementen via het bestelformulier
achterin de brochure of via de kassa van
TivoliVredenburg Utrecht: 030 2314544.
Online reserveren: www.vredenburg.nl
of www.tivolivredenburg.nl
2
Vertrouwd en verrassend
Marwil Straat
3
De Verbinding
Astrid in ’t Veld & Kees Vlaardingerbroek
4
TivioliVredenburg
Uitzendingen De Vrijdag van Vredenburg
Nederlands Filmfestival en 10 e Internationaal
Franz Liszt Concours
Nederlandse muziek en premières
Het Idee
AVRO Klassiek
TROS Klassiek
Hemelse muziek
Groot Omroepkoor
TROS Vocaal
Muziek & Politiek
TROS Muzikale Meesterwerken
De Magische Muziekfabriek
Programmering en productie
Radio 4 concertseries
Productie Manon Tuynman, Chris van de Ven,
Anita Wijnen
Programmaboekjes Clemens Romijn,
Onno Schoonderwoerd
Marketing en communicatie Anne Marie van Doorn
(De Vrijdag van Vredenburg), Gemma Jansen
(NTR ZaterdagMatinee)
Presentatie Radio 4 Maartje Stokkers, Mark Brouwers
Randprogrammering Radio 4 Thea Derks, Myrthe van Dijk,
Viktor Striker
Eindredactie Radio 4 AVROTROS Tim Moen
Financiële administratie Anneke de Vries
Casting director Mauricio Fernández
Programmering De Vrijdag van Vredenburg,
De Magische Muziekfabriek en omroepconcerten
in Het Zondagochtend Concert Astrid in ’t Veld
Programmering omroepconcerten Holland Festival
Robert Nasveld
Programmering NTR Zaterdagmatinee en artistiek
leider Kees Vlaardingerbroek
Directeur Stichting Omroep Muziek Stan Paardekooper
Voorwoord
Stan Paardekooper 6
8
9
10
12
16
22
28
31
34
38
40
45
ontwerp Norbert Croonenberg
Biografie Radio druk
Filharmonisch
46
Van der Weij Orkest
bv, Hilversum
Clemens Romijn
eindredactie Philip Leussink
Biografie Groot Omroepkoor
48
Fotografen en andere rechthebbenden die menen
omslagillustratie Robert Delaunay, ‘Rythm No. 3’
Chronologisch overzicht
rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt50
(1938) Gouache
fotografie Susie Ahlburg, Gregory Batardon,
Bestelinformatieverzocht contact op te nemen met de uitgeefster. 53
Blunderbuss - Anna Julia Granberg, Marco Borggreve,
Bestelformulier
55
© 2014 De Vrijdag van Vredenburg, Hilversum
Simon van Boxtel, Dan Brady, Ingo Caly, Pia
Clody,
Janis Deinats, Greg Helgeson, Matt Hennek, Juri Hiensch,
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Harald Hoffmann - Decca, Riita Ince, Klapstuk beeldmag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
makers, Nikolaj Lund, Harrisson Parrot, Franca Pedrazzetti,
in enige vorm zonder voorafgaande toestemming van
Foppe Schut, Annelies van der Vegt, Molina Visuals, Hans
de uitgeefster.
van der Woerd, John Wright, Ida Zenner.
colof on
tekst
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
1
voorwoord
voorwoord
Wees welkom
in het nieuwe
TivoliVredenburg
Met trots presenteren wij u het seizoen
2014-2015 van de concertserie De Vrijdag
van Vredenburg. De serie keert terug naar
haar vertrouwde plek op het Vredenburg,
in het hart van de stad. Daar is het nieuwe
TivoliVredenburg verrezen, herrezen is
eigenlijk beter. Een indrukwekkend nieuw
gebouw omhult de Grote Zaal die de kern
vormde van het voormalige Muziekcentrum
Vredenburg. Deze concertserie biedt een
mooie gelegenheid om u hier snel (weer)
thuis te voelen. Maak als vertrouwde
bezoeker of als nieuwkomer uw keuze uit
deze prachtige concertreeks en wees op
vrijdagavond getuige van de kwaliteit en de
veelzijdigheid van het Radio Filharmonisch
Orkest en het Groot Omroepkoor en andere
spelers uit het internationale muziekleven.
En voor de concerten die u niet kunt
bijwonen is er natuurlijk NPO Radio 4, die
de gehele serie rechtstreeks uitzendt.
Het rijke programma van De Vrijdag van
Vredenburg biedt vertrouwde muziek, maar
verleidt u ook om te luisteren naar nieuwe
of minder bekende werken. Programmeur
Astrid in ’t Veld heeft dirigenten en
solisten van wereldformaat uitgenodigd.
Veelal werken ze samen met het Radio
Filharmonisch Orkest en het Groot
Omroepkoor. Deze ensembles maken sinds
2
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
augustus 2013 deel uit van de nieuwe
Stichting Omroep Muziek, waarin ook de
series NTR ZaterdagMatinee, De Vrijdag
van Vredenburg en Het Zondagochtend
Concert én hun programmeurs zijn opgenomen. Een hechte samenwerking voor
een klinkend resultaat.
Natuurlijk voelen wij nog het verlies van
de betreurde Radio Kamer Filharmonie,
maar aan haar erfgoed zijn wij schatplichtig. Vanuit de Stichting Omroep Muziek
organiseren we met nieuwe energie concertseries die verbonden zijn met de NTR
en AVROTROS en met NPO Radio 4 die
de programma’s uitzendt. Wij ontmoeten
u graag in De Vrijdag van Vredenburg, de
serie die tot stand komt in nauwe samenwerking met TivoliVredenburg, in ‘ons
nieuwe huis’ aan de Vredenburgkade. Geef
ons het cadeau van uw persoonlijke komst
en koester met ons de waarde van levende
muziek.
Stan P.F.M.
Paardekooper
directeur Stichting
Omroep Muziek
Vertrouwd en
verrassend
Vertrouwd en verrassend: dat is De Vrijdag
van Vredenburg, een van de concertseries
van Radio 4. Vertrouwd is de kwaliteit van
de programmering, met het mooiste uit vier
eeuwen klassieke muziekgeschiedenis.
Verrassend zijn de combinaties van bekend
en minder bekend repertoire: MacMillan
naast Schumann, Mozart meets Jeths.
Maar ook de concertlocatie zal u verrassen. Na jaren in Vredenburg Leidsche
Rijn te hebben geresideerd zal De Vrijdag
van Vredenburg dit seizoen weer in het
centrum van Utrecht plaatsvinden, in het
vernieuwde TivoliVredenburg. Een nieuwe
plek, een nieuw seizoen, genoeg redenen
om trots te zijn!
En er staat veel moois te gebeuren dit
seizoen. Het Radio Filharmonisch Orkest
speelt onder leiding van chef-dirigent
Markus Stenz Mahlers geliefde Vijfde
symfonie, maar ook gastensembles als
het Orkest van de Achttiende Eeuw en
de Nederlandse Bachvereniging treden
aan. We verwelkomen grote solisten als
Janine Jansen en Tabea Zimmermann en
zijn verheugd dat de jonge componist Joey
Roukens een nieuw werk heeft geschreven
voor het Groot Omroepkoor en het Radio
Filharmonisch Orkest, speciaal ter gelegenheid van de opening van TivoliVredenburg.
De concertserie De Vrijdag van
Vredenburg wordt geproduceerd door
Radio 4, Stichting Omroep Muziek en de
omroepen AVROTROS en NTR. De concerten zijn niet alleen in de concertzaal te
beluisteren, maar worden ook rechtstreeks
uitgezonden op Radio 4. Zo kan iedereen
meegenieten van de muziek: vanuit huis,
online, via de app, rechtstreeks of op een
later tijdstip.
Live muziek is belangrijk in de programmering van Radio 4. De zender staat midden
in het muzikale en culturele leven. Radio 4
maakt niet alleen concertopnames in
het hele land, maar produceert ook zelf
concertseries. De Vrijdag van Vredenburg
is daar een voorbeeld van, naast de NTR
ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend
Concert. Op deze manier krijgt een breed
publiek de kans mee te genieten van al het
moois dat op de podia klinkt.
Dankzij Radio 4 gaan de deuren van de
concertzalen nog verder open! U bent
van harte welkom,
in het vernieuwde
TivoliVredenburg en
op Radio 4!
Marwil Straat
zendermanager Radio 4
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
3
De Vrijdag van Vredenburg 2014-2015
De Verbinding
Terug naar de binnenstad!
Na zeven concertseizoenen keert
De Vrijdag van Vredenburg feestelijk terug
naar het centrum van Utrecht. Naar dit
moment is jaren uitgekeken, vooral door
de musici van het Radio Filharmonisch
Orkest en het Groot Omroepkoor, die in
het oude Muziekcentrum Vredenburg
tientallen jaren hun vaste standplaats
hadden. Maar ook door u – ons geweldige
publiek – dat steeds in groten getale onze
concerten is blijven bezoeken.
Het enthousiasme over het nieuwe
TivoliVredenburg is groot. De oude Grote
Zaal – geroemd om zijn akoestiek – is gerenoveerd en voorzien van nieuwe zitplaatsen.
Op termijn komt hier ook een orgel. Er zijn
4 nieuwe zalen: de nieuwe kamermuziekzaal Hertz, de crossoverzaal Pandora, de
popzaal Ronda en de jazz-zaal Cloud Nine
(zie ook pag. 6-7). Iedere zaal heeft een
eigen publieksgebied, met prachtige ver­
gezichten over de stad.
4
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
De Verbinding
De Vrijdag van Vredenburg zoekt de
samenwerking met andere grootschalige
projecten die in TivoliVredenburg worden
gehouden, zoals het Nederlands Film­
festival en het 10e Internationaal Franz
Liszt Concours. Het nieuwe gebouw vormt
ook de inspiratiebron voor de thematiek
van De Vrijdag van Vredenburg dit seizoen:
verbinding in de ideeënrijkdom en magie
achter de noten in series als Hemelse
muziek, Het Idee en Muziek & Politiek.
De concerten door het Radio Filharmonisch
Orkest en Groot Omroepkoor vormen nog
steeds het hart van de programmering.
Door de bezuinigingen hebben we helaas
aan het begin van het vorig seizoen afscheid
moeten nemen van de Radio Kamer
Filharmonie. Hierdoor treft u ook regelmatig gastorkesten in de serie, waaronder
het Chamber Orchestra of Europe met
violiste Janine Jansen, de Philharmonie
Zuidnederland met pianist Ronald
Brautigam, die zijn 60e verjaardag viert.
Nieuw is een kleine serie koorconcerten
door het Groot Omroepkoor a cappella of
met begeleiding in kleine bezetting.
aan ieder concert
*kuntVoorafgaand
u om 19.30 uur een inleiding
bijwonen. Regelmatig vinden om
19.00 uur concerten door jonge,
getalenteerde musici plaats.
Nieuwe en oude muziek
De Nederlandse componisten Joey
Roukens (The Building of the Temple)
en Theo Verbey (Elysium) schrijven
nieuwe werken voor koor en orkest ter
ere van het openingsseizoen. Van de
internationaal gevierde Schotse componist
James MacMillan gaat de wereldpremière
van zijn nieuwe Slagwerkconcert door
Colin Currie. Nederlandse premières zijn
er van het Klarinetconcert van de Finse
Kaija Saariaho en het opdrachtwerk
De Profundis van Erkki-Sven Tüür.
De oude muziek wordt vertegenwoordigd
door de Lautten Compagney & Ensemble
Amarcord met de Mariavespers van
Monteverdi (26 september 2014), Frans
Brüggen viert met zijn Orkest van de
Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam
zijn 80e verjaardag met de Mis in c
van Mozart (24 oktober 2014) en de
Nederlandse Bachvereniging verzorgt op
een concert in het kader van het All of
Bach-project (16 januari 2015).
De Magische Muziekfabriek
De Magische Muziekfabriek is een serie
familievoorstellingen op zondagmorgen
11.00 uur, dit jaar met onder meer een
Kersteditie verzorgd door een vocaal en
instrumentaal ensemble uit het Groot
Omroepkoor en het Radio Filharmonisch
Orkest, en een spetterende show door
slagwerkensemble Percossa en het
Metropole Orkest. Aan de Magische
Muziekfabriek zijn ook schoolconcerten,
lespakketten en uitzendingen via school­
televisie verbonden.
Het nieuwe seizoen
Samen met u verheugen wij ons op
de ingebruikname van het nieuwe
TivoliVredenburg, en wensen u een
feestelijk concertseizoen.
Astrid in ’t Veld
programmeur De Vrijdag van Vredenburg
Kees Vlaardingerbroek
artistiek leider concertseries publieke
omroep
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
5
het nieuwe
TivoliVredenburg
Op 21 juni a.s. wordt het nieuwe
TivoliVredenburg officieel geopend.
Afgelopen december werd het indrukwekkende gebouw opgeleverd, en tot juni zal de
inrichting ervan worden voltooid. Dit voorjaar
vinden al enkele proefconcerten plaats. Deze
worden aangekondigd op
www.tivolivredenburg.nl
muziektheater en muziekfestivals. Per jaar
worden ongeveer 800.000 bezoekers verwacht.
Op vrijdag 19 september a.s. start het nieuwe
concertseizoen 2014-2015 van De Vrijdag van
Vredenburg met een concert door het Radio
Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor
onder leiding van Michael Schønwandt.
Grote Zaal 1717 zitplaatsen / 2000 semi-seated
Crossoverzaal Pandora 600 staanplaatsen / 300 zitplaatsen
Kamermuziekzaal Hertz 543 stoelen
Popzaal Ronda 2000 plaatsen
Jazz-zaal Cloud Nine 400 staanplaatsen / 250 zitplaatsen
Maar liefst 1200 activiteiten staan jaarlijks gepland;
van live muziek tot literaire evenementen en
stand-up comedy. U vindt er onder meer symfo­
nische concerten, dansavonden, kamermuziek­
uitvoeringen, popconcerten, uitvoeringen op
het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek,
kinderconcerten en -disco’s, educatieve projecten,
6
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
7
Uitzendingen
van De Vrijdag van Vredenburg
Radio
Filharmonisch
Orkest in
Nederlands
Filmfestival
De uitzendingen van De
Vrijdag van Vredenburg
worden in de zaal
rechtstreeks gepresenteerd door Maartje
Stokkers. Zij is de
gastvrouw voor alle luisteraars in het land,
en kondigt de werken niet alleen aan, maar
doet ook verslag van de gebeurtenissen die
zich rond de concerten afspelen. Regelmatig
schuiven uitvoerenden bij haar aan voor een
kort interview over het concert.
‘De Vrijdag van Vredenburg staat eigenlijk
altijd garant voor een heel fijn avondje. Je
wordt gastvrij ontvangen: koffie in de pauze,
hapjes en drankjes na afloop. En dan natuurlijk de muziek: het neusje van de zalm qua
orkesten, die de ene week een bekend en
toegankelijk repertoire brengen. De andere
week kun je je opmaken voor een muzikaal
avontuur. De vibes op het podium zijn duidelijk
voelbaar in de zaal en dat maakt het dat je
dat avontuur ook echt samen met de musici
meemaakt.’
Uitzendingen op Radio 4
Alle concerten van De Vrijdag van
Vredenburg worden rechtstreeks
uitgezonden op Radio 4 en zijn regelmatig
wereldwijd te beluisteren via de European
Broadcasting Union.
De concerten zijn na afloop gedurende
een bepaalde periode terug te luisteren
op www.radio4.nl
Cultura 24
Van de meest bijzondere concerten
in de Vrijdag van Vredenburg worden behalve
geluidsopnamen ook beeldopnamen gemaakt.
Deze webcasts zijn live te volgen via internet
op radio4.nl. Naderhand zijn deze uitzendingen
terug te zien op Cultura 24, zowel via digitale
televisie als op internet: www.cultura24.nl
d o n d e r dag
2
o k to b e r
2014
t i vo l i v r e d e n b u r g , g r ot e z a a l
20.15
uur
Van 24 september t/m 3 oktober vindt in
TivoliVredenburg het Nederlands Film­festival
plaats. Op 2 oktober treedt daarin het Radio
Filharmonisch Orkest op, geleid door Mark
Wigglesworth. Tijdens deze Symphonic
Cinema-avond voert het orkest de muziek
uit bij twee films van regisseur Lucas van
Woerkum: The Isle of the Dead en The
Firebird (wereldpremière). De films worden
door de regisseur live gemonteerd op de
muziek, zie voor voor meer informatie
symphoniccinema.com.
10
e
Internationaal
Franz Liszt
Concours
Op zaterdag 8 november 2014 begeleidt
het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v.
James Gaffigan de finalisten van het
10e Internationaal Franz Liszt Concours.
Het concours wordt sinds 1986 elke drie
jaar in Utrecht gehouden, en vindt dit jaar
van 26 oktober tot en met 8 november in
het gloednieuwe TivoliVredenburg plaats.
Het evenement behoort tot een van de
bekendste en meest prestigieuze muziekconcoursen ter wereld.
Het concours, geheel gewijd aan de
pianomuziek van Franz Liszt, staat bekend
om zijn professionele en zorgvuldige
ondersteuning van jonge musici. Deelname
staat open voor pianisten tussen 17 en 29
jaar. De Finale-avond is rechtstreeks te
beluisteren op Radio 4.
Gijs Scholten van Aschat, hoofdrolspeler Keizer
8
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Kasjtsjei in The Firebird
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
9
N mP
Nederlandse muziek
& premières
In De Vrijdag van Vredenburg speelt nieuwe
muziek een belangrijke rol. De serie biedt dan
ook een mooie verzameling wereldpremières
en Nederlandse premières, ook van muziek van
eigen bodem. Maar liefst negen Nederlandse
toondichters komen aan bod, onder wie drie
van de jongere generatie: Willem Jeths, Theo
Verbey en Joey Roukens. Drie wereldpremières
komen tot klinken, alle drie gecomponeerd in
opdracht van De Vrijdag van Vredenburg. Een is
van de hand van Joey Roukens, geschreven ter
gelegenheid van de nieuwe Utrechtse concertzaal TivoliVredenburg. Een andere gaat in het
slotconcert van het seizoen: een werk voor koor
en orkest van Theo Verbey. En weer een andere
is het nieuwe Concert voor slagwerk van James
MacMillan. Nederlandse premières zijn er van
een opdrachtwerk, De Profundis van de Estse
componist Erkki-Sven Tüür, en een nog jong
klarinetconcert getiteld D’om le vrai sens van de
Finse componiste Kaija Saariaho.
Wagenaar, MacMillan en Roukens
Het seizoen opent met muziek van een geboren
Utrechter: Johan Wagenaar (1862-1941).
Vanachter de klavieren van het Dom-orgel trok
hij van verre luisteraars met zijn avontuurlijke
improvisaties. En als spil in het stedelijke en
Richard
Strauss
nationale
muziekleven opende hij de Nederlandse
10
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
oren voor Berlioz, Liszt en Richard Strauss. Van
hem gaat muziek naar een toneelstuk, Aveux
de Phèdre voor sopraan en orkest, naar Jean
Racine. In november staat een wereldpremière
centraal van een werk van de bevlogen Britse
componist James MacMillan (*1959), gecomponeerd
in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg. Hij
was al geregeld te gast als dirigent in Utrecht. Voor
zijn Percussion Concerto komt slagwerker Colin
Currie naar de Domstad. Als openingswerk voor
de nieuwe Utrechtse concertzaal TivoliVredenburg
klinkt later die maand The Building of the
Temple van de jonge Nederlandse componist
Joey Roukens (*1982). Hij blaast graag wat
luchtigheid in de vaak nogal deftige klassieke
wereld en vermengt elementen uit de muziek van
Stravinsky, Mahler, Sibelius, Debussy, Ravel en
Ives met sferen uit de jazz en popmuziek.
Henkemans en Van Vlijmen
De musici van het nieuwe fusie-orkest
Philharmonie Zuidnederland hebben in januari
muziek van twee Nederlandse componisten in
hun koffer, van Hans Henkemans, in 1913 geboren
en afgelopen seizoen al uitgebreid geëerd in De
Vrijdag van Vredenburg, en van Jan van Vlijmen,
die dit seizoen tien jaar geleden overleed. Hans
Henkemans maakte vooral naam als vertolker van
de muziek van Mozart en Debussy. Vanaf 1945 trad
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
10
hij rond de zestig keer op in het Concertgebouw in
Amsterdam en hij speelde alle pianoconcerten van
Mozart voor de radio. Van hem gaat eind januari de
gematigd moderne Passacaglia en Gigue voor
piano en orkest, gespeeld door Ronald Brautigam.
Een ander twintigste-eeuws werk is Jan van
Vlijmens Ommaggio a Gesualdo. Dit eerbetoon
aan de Italiaanse renaissancecomponist Carlo
Gesualdo da Venosa wordt beschouwd als Van
Vlijmens eerste ‘rijpe’ werk, waarin hij de invloeden
van zijn grote voorbeeld wist te sublimeren. Met
zijn open klank en zijn spookachtige referenties
aan een madrigaal van Gesualdo, bracht dit werk
in 1971 een schok van opwinding teweeg.
De Leeuw en Escher
In maart staat muziek van Ton de Leeuw (19261996) op het menu. Na vele reizen geïnspireerd
door de oosterse cultuur en filosofie beperkte hij
drama en conflict in zijn muziek. Deze filosofie
van het statische, gecombineerd met een Anton
Webern-achtige beknoptheid, resulteerde in de
bondige Mouvements rétrogrades: tien delen
van samen amper dertien minuten. Ton de Leeuw
is spaarzaam met zijn noten en herhaalt zich niet.
Statisch en sober. Oosters, maar bezien door een
westerse bril. Een week later klinken kort achter
elkaar een nieuw werk van de Nederlander
Willem Jeths (*1959) en Ciel, air et vents van
Rudolf Escher (1912-1980), verfijnde toonzettingen
van drie gedichten van Pierre de Ronsard die
gerekend worden tot de absolute hoogtepunten
in de Nederlandse koormuziek.
Tüür, Saariaho en Verbey
In april staat muziek op de lessenaars van
een belangrijke hedendaagse componist uit
Estland, Erkki-Sven Tüür (*1959), en een nog
jong klarinetconcert getiteld D’om le vrai sens
van de Finse componiste Kaija Saariaho (*1952),
gebaseerd op de afbeelding van de vijf zintuigen
op middeleeuwse wandtapijten in Parijs. Tijdens
het slotconcert van het seizoen gaat een nieuw
werk van Theo Verbey (*1959).
19 s e p t e m b e r Wagenaar Aveux de Phèdre Zie pag. 25, 30
v r i j dag
7 n ov e m b e r
MacMillan Percussion Concerto
(wereldpremìere, opdrachtwerk De Vrijdag
van Vredenburg) Zie pag. 14, 42
v r i j dag
28 n ov e m b e r
Roukens The Building of the Temple
voor koor en orkest (wereldpremière,
opdrachtwerk De Vrijdag van Vredenburg)
v r i j dag
Zie pag. 25
3 0 ja n ua r i
Henkemans Passacaglia en Gigue voor
piano en orkest
Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo
v r i j dag
Zie pag. 14, 43
20 m a a r t
De Leeuw Mouvements rétrogrades
v r i j dag
Zie pag. 27
26 m a a r t
Jeths nieuw werk Zie pag. 20
d o n d e r dag
27 m a a r t
Escher Ciel, air et vents Zie pag. 15, 33
v r i j dag
17 a p r i l
Tüür De Profundis (Ned. première,
opdracht­werk De Vrijdag van Vredenburg)
Saariaho D’om le vrai sens voor clarinet
en orkest (Ned. première) Zie pag. 15
v r i j dag
24 a p r i l
Louis Andriessen Dances Zie pag. 21
v r i j dag
29 m e i
Verbey Elysium, voor koor en orkest
(wereldpremière) Zie pag. 15, 21
v r i j dag
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
11
6 concerten in TivoliVredenburg
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 125,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
het idee
De traditie opgeschud
In de serie Het Idee zijn zes concerten uit De
Vrijdag van Vredenburg bijeengebracht met
muziek met een origineel of vernieuwend achterliggend idee. Muziek die afwijkt van de traditie,
of die traditie juist wil verjongen of zelfs wil
herbevestigen in een conservatieve partituur.
Muziek die grensoverschrijdend is, klassiek
verenigt met jazz, of de traditionele regels van het
componeren ter discussie stelt. Sleutelmomenten
uit de muziekhistorie kunnen het zijn. Een nieuw
concert uit Engeland, maar niet voor viool, piano
of klarinet, maar voor het soort instrumenten dat
meestal achter het orkest staat opgesteld: voor
slagwerk. Een orkestwerk uit Wenen van kort na
1900 dat de klassieke wetten van de harmonie,
van de samenklanken op losse schroeven stelt.
Of een hedendaags concert uit Finland voor
klarinet dat geïnspireerd werd door vijf middeleeuwse wandtapijten uit een museum in Parijs.
Een wereldpremière voor slagwerk
In november staat een wereldpremière centraal
van een in opdracht van De Vrijdag van Vredenburg
gecomponeerd werk van een van de meest
bevlogen Britse componisten: James MacMillan.
Hij was al geregeld te gast als dirigent. Voor zijn
Percussion Concerto komt slagwerker Colin
Currie naar Utrecht. Vooraf gaat Liszts heroïsche
12
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
MacMillan
muziek over de Poolse edelman Mazeppa, en
na de pauze Schumanns Eerste symfonie met
klanken van het ontluikende voorjaar.
Chef-dirigent Markus Stenz leidt in januari zijn
Radio Filharmonisch Orkest door zeer uiteen­
lopende partituren. In de aanloop naar de Eerste
Wereldoorlog leverde Arnold Schönberg vanuit
Wenen zijn eerste orkestwerk in zijn nieuwe
revolutionaire klanktaal af: de Fünf Orchester­
stücke opus 16. Zo’n twintig jaar later liet
Maurice Ravel klassiek en jazz elkaar de hand
schudden in zijn Pianoconcert in G. Twee zonnige
hoekdelen vol swing omsluiten een verstilde
idylle. De prachtige melodie lijkt afkomstig uit
Mozarts Klarinetkwintet. Dan de atmosferische
Prélude à l’après-midi d’un faune van Claude
Debussy, een warme fantasie over een dagdromend mythologisch boswezen, waarmee hij
anno 1894 een fluwelen revolutie ontketende in
muziekland. Net als Schönberg zocht ook de Rus
Alexander Skrjabin de atonaliteit op in 1909 met
zijn expressieve Poème de l’extase.
Henkemans en Van Vlijmen eren het
verleden
De Nederlandse componist en pianist Hans
Henkemans (1913-1995) maakte vooral naam als
vertolker van de muziek van Mozart en Debussy.
Vanaf 1945 trad hij rond de zestig keer op in het
Concertgebouw in Amsterdam en
speelde alle pianoconcerten van Mozart
voor de radio. Van hem gaat eind januari de
gematigd moderne Passacaglia en Gigue
voor piano en orkest, gespeeld door Ronald
Brautigam. Die soleert aansluitend in het
stralende Pianoconcert nr. 26 in D
‘Kroningsconcert’ dat Mozart zelf speelde
bij de feestelijke kroning van Leopold II tot
keizer, in Frankfurt in 1790. Opnieuw klinkt
twintigste-eeuwse muziek met Jan van Vlijmens
Ommaggio a Gesualdo. Dit eerbetoon aan de
Italiaanse renaissancecomponist Carlo Gesualdo
da Venosa wordt beschouwd als Van Vlijmens
eerste ‘rijpe’ werk, waarin hij de invloeden van zijn
grote voorbeeld wist te sublimeren. Met zijn open
klank en zijn spookachtige referenties aan een
madrigaal van Gesualdo, bracht dit werk in 1971
een schok van opwinding teweeg.
Escher, Dusapin en de vijf zintuigen
Twee weken later opnieuw koormuziek van
Brahms, de prachtige, late Fünf Gesänge, uitgevoerd door het gemengde Groot Omroepkoor
onder leiding van chef-dirigent Gijs Leenaars.
Het concert opent met muziek van een van de
belangrijkste Nederlandse componisten uit de
twintigste eeuw: Rudolf Escher. Van hem gaat
Ciel, air et vents, verfijnde toonzettingen van
drie gedichten van
Pierre de Ronsard die gerekend
worden tot de absolute hoogtepunten in de
Nederlandse koormuziek. Daarnaast klinkt
vernieuwend werk van Pascal Dusapin, een van
Frankrijks bekendste hedendaagse toondichters.
In april staat muziek op de lessenaars van de
belangrijke hedendaagse componist uit Estland,
Erkki-Sven Tüür, en een nog jong klarinetconcert
getiteld D’om le vrai sens (2010) van de Finse
componiste Kaija Saariaho, gebaseerd op de
afbeelding van de vijf zintuigen op middeleeuwse
wandtapijten in Parijs. Dan volgt de Tiende van
Sjostakovitsj.
De serie Het Idee sluit af met een nieuw werk
van Theo Verbey, de Nederlander die al eerder
centraal stond in De Vrijdag van Vredenburg.
Het laatste woord is aan Hector Berlioz, de
componist van de meest beruchte symfonie van
Franse bodem, de Symphonie fantastique, een
macabere liefdesgeschiedenis in tonen.
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
13
het idee
het idee
VR IJ DAG 7 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
James Gaffigan dirigent
Colin Currie slagwerk
Liszt Mazeppa
MacMillan
Percussion Concerto
(opdrachtwerk De Vrijdag van
Vredenburg, Radio Filharmonisch
Orkest, Orchestre nationale du
Capitole de Toulouse, Philharmonia
Orchestra, Cabrillo Festival Orchestra,
Orquestra Sinfônica do Estado de
Colin Currie
São Paulo en Baltimore Symphony
Orchestra - wereldpremière)
Schumann
Eerste symfonie
VR IJ DAG 27 MAART 2015, 20.15 U U R
Groot Omroepkoor
Instrumentaal ensemble uit het
Radio Filharmonisch Orkest
Gijs Leenaars dirigent
Escher Ciel, air et vents
Varèse
Octandre
Dusapin
Dona eis
Brahms
Fünf Gesänge opus 104
Mozart
Divertimento in Bes KV 270
Gijs Leenaars
VR IJ DAG 17 AP R I L 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Olari Elts dirigent
Kari Kriikku klarinet
Tüür De profundis
(opdrachtwerk De Vrijdag van
Vredenburg - Nederlandse première)
Saariaho
D’om le vrai sens
(Nederlandse première)
Sjostakovitsj
Tiende symfonie
VR IJ DAG 9 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Imogen Cooper piano
Schönberg Fünf Orchesterstücke opus 16
Ravel
Pianoconcert in G
Debussy
Prélude à l’après-midi d’un faune
Skrjabin
Le poème de l’extase
Imogen Cooper
Kari Kriikku
VR IJ DAG 3 0 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Philharmonie Zuidnederland
Daniel Smith dirigent
Ronald Brautigam piano
Joe Puglia viool
Henkemans Passacaglia en Gigue, voor piano
en orkest
Mozart
Pianoconcert nr. 26 in D
‘Kroningsconcert’
Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo, voor viool
en zes instrumentale groepen
Mozart
Symfonie nr. 35 in D ‘Haffner’
14
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Ronald Brautigam
James Gaffigan
VR IJ DAG 29 M E I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
James Gaffigan dirigent
Berlioz Tristia, voor koor en orkest
Verbey
Elysium, voor koor en orkest
( wereldpremière)
Berlioz
Symphonie fantastique
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
15
concerten + 1 gratis extra concert
8
in TivoliVredenburg
avro
klassiek
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
Mahler
Een afwisselende excursie
Onder de paraplu van de serie AVRO Klassiek
komen in De Vrijdag van Vredenburg bijeen: het
Radio Filharmonisch Orkest, het Concertgebouw
Kamerorkest, het Rotterdams Philharmonisch
Orkest en het ensemble Ludwig. Samen met
zeven dirigenten, onder wie chef-dirigent Markus
Stenz en vaste gastdirigent James Gaffigan.
En niet te vergeten het Groot Omroepkoor, zes
instrumentale solisten op viool, altviool, cello,
klarinet en harp, en acht vocale solisten.
Daaronder zijn inmiddels vertrouwde gezichten
als dat van violiste Vilde Frang, altviolist Amihai
Grosz, cellist Gautier Capuçon en klarinettist
Martin Fröst. Zij ondernemen samen met de
luisteraar een royale excursie door de wereld van
de klassieke muziek. Klinkende namen staan er
op het menu, waaronder Mahler, Mendelssohn,
Schubert, Brahms, Mozart, Tsjaikovski, Sibelius
en Berlioz. Maar ook minder vertrouwde als
Korngold, Kantsjeli, Kernis en Nielsen, en de
Nederlanders Willem Jeths en Theo Verbey.
U hoort romantische symfonieën, concerten voor
viool, cello en klarinet, en machtige werken voor
vocale solisten, koor en orkest. En er trekken vier
eeuwen muziek aan u voorbij, van de achttiende
tot de eenentwintigste eeuw, afkomstig uit heel
Europa en de Verenigde Staten. Kortom: muziek
van toen tot nu in acht concerten.
16
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Weens fin de siècle en een ‘eeuwige
levensvraag’
Chef-dirigent Markus Stenz en zijn Radio
Filharmonisch Orkest openen deze serie met
een trans-Atlantisch programma met boeiende
partituren uit de Verenigde Staten en Wenen.
Het openingswerk, The Unanswered Question
van de Amerikaan Charles Ives (1874-1954),
moest een halve eeuw wachten op een eerste
uitvoering, maar vergaarde toen wereldroem.
Na een sfeervol koraal voor strijkers stelt een
eenzame solotrompet zijn ‘eeuwige levensvraag’,
zoals Ives het noemde. In de collage-achtige
muziek van een minuut of vijf sorteert de solist
bitse en afwijzende antwoorden van groepen
blazers en strijkers die verspreid in de ruimte
staan opgesteld. Aansluitend soleert de jonge
Noorse violiste Vilde Frang in het Vioolconcert
van Erich Wolfgang Korngold, de uit Oostenrijk
naar Amerika uitgeweken componist die vooral
naam maakte met weelderig romantische filmmuziek in Hollywood. De muziek is wel eens
vergeleken met de gouden glinstering van de
schilderijen van Gustav Klimt. Daarna klinkt de
turbulente Vijfde symfonie van Gustav Mahler.
Het beroemde Adagietto ging de wereld over
in de film Death in Venice van Luchino Visconti
naar de novelle van Thomas Mann. Een liefdesverklaring zonder woorden.
Romantische zangerigheid en Georgisch
afscheid
In november is het Concertgebouw Kamerorkest
te gast, samen met altviolist Amihai Grosz,
mede-oprichter van het Jerusalem Quartet en
nu solo-altist van de Berliner Philharmoniker.
Zij brengen zinderende muziek van wonderkind
Felix Mendelssohn, de zangerige en zwierige
Arpeggione-sonate van Franz Schubert, en na
de Boheemse avondsfeer van Dvořák, een van de
eerste strijkkwartetten die Johannes Brahms niet
in de kachel gooide maar aan de wereld durfde te
tonen. Door de uitvoering door strijkorkest krijgt
zijn milde zwaarmoedigheid nog meer de ruimte.
Muziek van Mendelssohn klinkt ook in december.
Geen symfonie of schilderachtige ouverture, maar
protestantse kerkmuziek, het genre waarmee
hij bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond.
Gastdirigent Philippe Herreweghe leidt het Groot
Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest
verder in de katholieke Mis nr. 6 van de Wener
Franz Schubert. In januari wordt Mendelssohns
Tweede symfonie ‘Lobgesang’ gespeeld.
Een werk voor vocale solisten en orkest, in 1840
geschreven voor de vierhonderdste ‘verjaardag’
van de uitvinding van de boekdrukkunst. Daaraan
vooraf gaan de verstilde klanken van Styx van
de Georgische componist Gia Kantsjeli (*1935).
Mendelssohn
Schubert
Dit werk voor altviool, koor en orkest is genoemd
naar de doodsrivier die in de Griekse mythologie
de bewoonde wereld scheidde van de onderwereld. De altviool symboliseert Charon, de veerman
die de mensen overzet naar het dodenrijk.
Kantsjeli schreef Styx ter ere van twee componisten die in de jaren ’90 heengingen: Alfred
Schnittke en Avet Terterian.
Tsjaikovski in rococo-mantel
‘Weet je dat wanneer ik Mozart speel, ik me
opgewekter en jonger voel?’, schreef Tsjaikovski
ooit. Daarom wilde hij een verre groet aan Mozart
brengen met zijn Variaties op een rococo
thema, een kloek werk voor cello en orkest,
elegant, gracieus en dansant. Franz Liszt was
bij de première en vond: ‘Dit is nou echt muziek!’
De Franse cellist Gautier Capuçon komt het ten
beste geven in februari, samen met het Radio
Filharmonisch Orkest en de Finse dirigent JukkaPekka Saraste. Na de verstilde neo-romantische
Air van de Amerikaan Aaron Kernis gaat de
Tweede symfonie van de Fin Jean Sibelius.
Ze ontstond onder de zon van het Italiaanse
Rapallo. Veel inspiratie kwam van Finse volksmuziek, die vooral in het eerste deel te horen is.
In de heroïsche Finale wordt een waar drama
uitgevochten. Veel Finnen (maar niet Sibelius)
herkenden er hun strijd voor onafhankelijkheid in.
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
17
avro kl assiek
D ON D E R DAG 16 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Vilde Frang viool
Ives The unanswered question
KorngoldVioolconcert
Mahler Vijfde symfonie
VR IJ DAG 21 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R
Vilde Frang Concertgebouw Kamerorkest
‘Het onuitblusbare’ en een Franse
liefdesgeschiedenis
In maart staat als opening een nieuw werk van de
Nederlander Willem Jeths op het menu. Daarna
laat klarinettist Martin Fröst de zon opgaan in
Mozarts heerlijke Klarinetconcert. Het prachtige
langzame deel ging de wereld rond in de film Out
of Africa. Op hun safari door de Afrikaanse wildernis sjouwden Robert Redford en Meryl Streep
met een koffergrammofoon. Redford draaide de
goede kant van de plaat: het Adagio. Het mooiste
moment uit de film. Na de pauze klinkt de Vierde
symfonie ‘Het onuitblusbare’ van de Deen Carl
Nielsen, een muzikale schildering van de levenskracht van natuur en mens, op papier gezet rond
de Eerste Wereldoorlog.
zijn Folk Songs. Na Louis Andriessens Dances
voor sopraan en orkest openen de deuren naar
de gepeperde Spaanse klanken van Manuel de
Falla’s suite uit El Amor Brujo, een liefdesgeschiedenis vol suspense en magie.
De serie AVRO Klassiek sluit af met een nieuw
werk van Theo Verbey, de Nederlander die al eerder centraal stond in De Vrijdag van Vredenburg.
In Méditation religieuse uit het drieluik Tristia zet
Hector Berlioz koor en orkest in voor de nostalgische verklanking van een gedicht van Thomas
Moore over de gevaren van wereldse verlangens.
Daarna klinkt de meest beruchte symfonie van
Franse bodem, de Symphonie fantastique van
Berlioz, een macabere liefdes­geschiedenis in
tonen.
Amihai Grosz altviool
Mendelssohn Sinfonia nr. 10 in b
Schubert Sonate ‘Arpeggione’, bewerking voor
altviool en strijkorkest
DvořákNocturne
Brahms Strijkkwartet in a opus 51 nr. 2
Amihai Grosz Mendelssohn
Schubert
VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Philippe Herreweghe dirigent
Christina Landshamer sopraan
Ingeborg Gillebo mezzosopraan
Maximilian Schmitt tenor
Sebastian Kohlhepp tenor
Florian Boesch bas
Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’
Mis nr. 6 in Es, D 950
Het nog jonge ensemble Ludwig brengt in april
een kleurrijk programma met afwisselende
bezettingen. Soloharp, fluit, klarinet en strijkers
schuiven aan voor Ravels Introduction et
Allegro. De Italiaan Luciano Berio arrangeerde
volksliederen uit uiteenlopende windstreken voor
18
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Christina Landshamer
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
19
av r o
Kantsjeli
Mendelssohn
klassiek
av r o
VR IJ DAG 24 AP R I L 2015, 20.15 U U R
Ludwig
Cristina Zavalloni sopraan
Remy van Kesteren harp
Ravel Introduction et Allegro
BerioSequenza
Berio Folk Songs
L. AndriessenDances
Debussy La plus que lente
Falla El amor brujo
VR IJ DAG 23 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Markus Stenz dirigent
Rosemary Joshua sopraan
Rosanne van Sandwijk mezzosopraan
Attilio Glaser tenor
Maxim Rysanov altviool
Styx, voor altviool, koor en orkest
Tweede symfonie ‘Lobgesang’
Rosanne van Sandwijk
V R IJ DAG 20 F E B R UAR I 2015, 20.15
Radio Filharmonisch Orkest
Jukka-Pekka Saraste dirigent
Gautier Capuçon cello
TsjaikovskiRococo-variaties
KernisAir
Sibelius Tweede symfonie
Jeths
Mozart
Nielsen
Cristina Zavalloni
VR IJ DAG 29 M E I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
James Gaffigan dirigent
Berlioz Tristia, voor koor en orkest
Verbey
Elysium, voor koor en orkest
(wereldpremière)
Berlioz Symphonie fantastique
UUR
D ON D E R DAG 26 MAART 2015, 20.15 U U R
Rotterdams Philharmonisch Orkest
Thomas Søndergård dirigent
Martin Fröst klarinet
Gautier Capuçon
nieuw werk
Klarinetconcert in A, KV 622
Vierde symfonie ‘Het onuitblusbare’
Martin Fröst
20
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
klassiek
EXTRA
CONCERT
James Gaffigan
Christopher Maltman
ZATE R DAG 4 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Mark Wigglesworth dirigent
Christopher Maltman bas-bariton
Schönberg Begleitmusik zu einer
Lichtspielszene
RachmaninovDodeneiland
MahlerRückert-Lieder
Stravinsky De Vuurvogel (suite 1945)
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
21
T
tros k
klassiek
Bekende en minder bekende
hoogtepunten
De serie TROS Klassiek trakteert de luisteraars
op bekende en minder bekende hoogtepunten
uit het klassieke repertoire voor orkest van de
voorbije eeuwen. De serie wordt gedragen
door het Radio Filharmonisch Orkest, het
Groot Omroepkoor, het ensemble Ludwig, het
Orkest van de Achttiende Eeuw en Amsterdam
Sinfonietta. Daarbij treden nog chef-dirigent
Markus Stenz en vaste gastdirigent Michael
Schønwandt aan, alsmede Frans Brüggen
en Pietari Inkinen, én twee pianosolisten, een
vioolsolist, een altvioolsolist en een handvol
zangers. TROS Klassiek telt acht concerten
plus een extra concert.
Frans Brüggen tachtig jaar
Hij was vol van vervoering, daar aan de oever
van de Arno in Florence, met in zijn schoot
Shakespeares toneelstuk King Lear. Dat schreef
de Franse componist Hector Berlioz. Korte tijd
later kon hij Shakespeares tragische atmosfeer
vangen in een lange Ouverture Le roi Lear.
Het stuk opent de serie TROS Klassiek in september. Daarna klinkt muziek van een geboren
Utrechter: Johan Wagenaar (1862-1941).
Vanachter de klavieren van het Dom-orgel trok hij
22
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
8 concerten + 1 gratis extra concert
in TivoliVredenburg
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
T
k
van verre luisteraars met zijn avontuurlijke improvisaties. En als spil in het stedelijke en nationale
muziekleven opende hij de Nederlandse oren
voor Berlioz, Liszt en Richard Strauss. Van hem
eveneens muziek naar een toneelstuk, Aveux de
Phèdre voor sopraan en orkest, naar Jean Racine.
Dvořáks Mis opus 86 sluit het programma af.
In oktober komen het Orkest van de Achttiende
Eeuw en Cappella Amsterdam naar Utrecht voor
een feestconcert ter gelegenheid van de tachtigste
verjaardag van dirigent Frans Brüggen.
De luisteraars worden getrakteerd op de parelende
arabesken van Chopins Tweede pianoconcert
met de Poolse solist Janusz Olejniczak, die op
authentieke vleugels al eerder succesvol optrad
met het orkest. Na de pauze een favoriet van
Frans Brüggen, de indrukwekkende Grote Mis
die Mozart voor zijn vrouw Constanze schreef.
Muziek voor een nieuwe concertzaal
Als openingswerk voor de nieuwe Utrechtse
concertzaal TivoliVredenburg klinkt in november The Building of the Temple van de jonge
Nederlandse componist Joey Roukens. Hij blaast
graag wat luchtigheid in de vaak nogal deftige
klassieke wereld en vermengt elementen uit de
muziek van Stravinsky, Mahler, Sibelius, Debussy,
Ravel en Ives met sferen uit de jazz en popmuziek.
Dvořák
Roukens
Aansluitend Anton Bruckners Zevende symfonie,
die met haar weidse eerste thema van maar liefst
twintig maten al aankondigt uit te groeien tot een
van zijn machtige klankkathedralen.
Na een programma met Händel en Beethoven
door het nog jonge ensemble Ludwig in
december, leidt chef-dirigent Markus Stenz in
januari zijn Radio Filharmonisch Orkest door zeer
uiteenlopende partituren. In de aanloop naar de
Eerste Wereldoorlog leverde Arnold Schönberg
vanuit Wenen zijn eerste orkestwerk in zijn
nieuwe revolutionaire klanktaal af: de Fünf
Orchesterstücke opus 16. Zo’n twintig jaar
later liet Maurice Ravel klassiek en jazz elkaar
de hand schudden in zijn Pianoconcert in G.
Twee zonnige hoekdelen vol swing omsluiten een
verstilde idylle. De prachtige melodie lijkt afkomstig
uit Mozarts Klarinetkwintet. Dan de atmosferische
Prélude à l’après-midi d’un faune van Claude
Debussy, een warme fantasie over een dagdromend mythologisch boswezen, waarmee hij
anno 1894 een fluwelen revolutie ontketende in
muziekland. Net als Schönberg zocht ook de Rus
Alexander Skrjabin de atonaliteit op in 1909 met
zijn expressieve Poème de l’extase.
Wagenaar
Chopin
Intieme brieven
Ingeleid door muziek van Wagner en de kleurrijke schildering van de Romeinse fonteinen door
Ottorino Respighi gaan in februari vier religieuze
werken voor vocale solisten, koor en orkest van
Verdi, de Quattro pezzi sacri. Daarin klinkt een
fraaie mengeling van de aloude kerkmuziek­stijl van
de Roomse renaissance-componist Palestrina en
de expressieve chromatiek van het fin de siècle.
Wie ooit de prachtige film The unbearable
lightness of being (1988) van Philip Kaufman
heeft gezien, heeft bewust of onbewust muziek
van Leoš Janáček gehoord. Pregnante thema’s,
intiem gefluister en heftige uitroepen in Janáčeks
muziek begeleiden dromerige maar indringende
beelden van vreugde en pijn in de liefde. Zo ook
in zijn autobiografische Tweede strijkkwartet
bijgenaamd ‘Intieme brieven’, een werk dat
Janáček opdroeg aan de achtendertig jaar
jongere Kamila Stösslová, de grote liefde van zijn
laatste jaren. Kort daarna overleed hij. Vooraf gaat
Edvard Griegs hommage aan de Molière van het
Noorden, de achttiende-eeuwse dichter Ludvig
Holberg. De Holberg-suite bestaat uit barokke
dansen in een romantisch klankgewaad. Ter
afsluiting de onsterfelijke Vier jaargetijden van
Antonio Vivaldi in een moderne versie, gespeeld
en geleid door de Noorse violist Terje Tønnesen.
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
23
Tk
tros kl assiek
VR IJ DAG 19 S E PTE M B E R 2014, 20.15 U U R
De Leeuw
Hindemith
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Michael Schønwandt dirigent
Eva Hornyáková sopraan
Janina Baechle mezzosopraan
Benjamin Hulett tenor
Andrew Schroeder bas-bariton
Berlioz Le roi Lear
Wagenaar
Aveux de Phèdre
Dvořák
Mis opus 86
Strauss
Michael Schønwandt
VR IJ DAG 24 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
De vrijzinnige geest
De serie TROS Klassiek sluit in maart af met een
afwisselend programma. Om te beginnen muziek
van Ton de Leeuw. Na vele reizen geïnspireerd
door de oosterse cultuur en filosofie beperkte hij
drama en conflict in zijn muziek. Deze filosofie
van het statische, gecombineerd met een Anton
24
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Webern-achtige beknoptheid, resulteerde in de
bondige Mouvements rétrogrades: tien delen
van samen amper dertien minuten. Ton de Leeuw
vraagt niet de ruimte. Hij is spaarzaam met zijn
noten en herhaalt zich niet. Statisch en sober.
Oosters, maar bezien door een westerse bril.
Daarna het Altvioolconcert van Paul Hindemith
dat zijn bijnaam Der Schwanendreher ontleent
aan een van de middeleeuwse Duitse volksliederen die eraan ten grondslag liggen.
Na Haydns onsterfelijke Symfonie nr. 94
‘Paukenslag’ wordt de serie afgesloten met
Richard Strauss’ Till Eulenspiegels lustige
Streiche, een pakkend en briljant georkestreerd
werk van ruim een kwartier, over de clowneske
streken van de middeleeuwse volksheld Tijl
Uilenspiegel. Natuurlijk is Tijl het beste te her­
kennen in het schalks lachende klarinetthema,
dat zelfs nog klinkt als de held voor straf is
opgehangen. Tijl kan men niet doden. Het is de
vrijzinnige geest die lak heeft aan voorschriften,
regels en gezag, en overal aan weet te ontsnappen,
zelfs aan de galg.
Orkest van de Achttiende Eeuw
Cappella Amsterdam
Frans Brüggen dirigent
Janusz Olejniczak piano
Ilse Eerens sopraan
Rosanne van Sandwijk mezzosopraan
Jan Kobow tenor
Haydn Symfonie nr. 82 ‘L’ours’
Chopin
Tweede pianoconcert
Mozart
Mis in c, KV 427 ‘Grote’
Frans Brüggen
Roukens
VR IJ DAG 28 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Markus Stenz dirigent
The Building of the Temple, voor koor
en orkest
(opdrachtwerk De Vrijdag van
Vredenburg - wereldpremière)
Bruckner
Zevende symfonie
Tk
Markus Stenz
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
25
Tk
tros kl assiek
tros kl assiek
VR IJ DAG 19 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R
Ludwig
Lucie Horsch blokfluit
Haydn Zesde symfonie ‘Le matin’
Vivaldi Concerto per flautino RV 443
Bach
‘Jesu richte mein Beginnen’
uit het Weihnachtsoratorium BWV 248
Beethoven
Zesde symfonie ‘Pastorale’
VR IJ DAG 9 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
VR IJ DAG 27 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R
Amsterdam Sinfonietta
Terje Tønnesen leiding & viool
Grieg Holberg-suite
Janáček
Tweede strijkkwartet ‘Intieme
brieven’
(versie voor strijkorkest)
V ivaldi/Tønnesen De vier Jaargetijden
(versie voor viool, strijkorkest, prepared
klavecimbel, elektronica en slagwerk)
Ludwig
Amsterdam Sinfonietta
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Imogen Cooper piano
Schönberg Fünf Orchesterstücke opus 16
Ravel
Pianoconcert in G
Debussy
Prélude à l’après-midi d’un faune
Skrjabin
Le poème de l’extase
VR IJ DAG 6 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Pietari Inkinen dirigent
Grazia Doronzio sopraan
Wagner Ouverture Parsifal
Respighi
Fontane di Roma
Verdi
Quattro pezzi sacri
26
VR IJ DAG 20 MAART 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Tabea Zimmermann altviool
Haydn
Symfonie nr. 94 ‘Paukenslag’
Hindemith
Der Schwanendreher
De Leeuw Mouvements rétrogrades
R. Strauss Till Eulenspiegels lustige Streiche
EXTRA
CONCERT
Imogen Cooper
Grazia Doronzio
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Tabea Zimmermann
Tk
Radio Filharmonisch
Orkest
VR IJ DAG 14 N OVE M B E R 2014, 20.15
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Eisler Rapsodie voor orkest
Bartók
Danssuite
Weill
Suite Mahagonny
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
UUR
27
concerten + 1 gratis extra concert
4
in TivoliVredenburg
hemelse
muziek
Een grenzeloos repertoire
Al duizenden jaren leeft de mens op aarde te midden van goden, brengt offers, prevelt spreuken
en gebeden en bezingt de bovenmenselijke
machten. En al tweeduizend jaar eert de westerse
mens zijn christelijke God met eenstemmige
gezangen, het gregoriaans, met motetten, missen,
cantates en psalmzettingen en grootschalige
oratoria over thema’s uit het oude en nieuwe
testament. De serie Hemelse Muziek brengt
een mooie bloemlezing uit dit bijna grenzeloze
repertoire. Een hoofdrol is weggelegd voor het
veelzijdige Groot Omroepkoor.
Missen uit Praag en Wenen
Hij was vol van vervoering, daar aan de oever
van de Arno in Florence, met in zijn schoot
Shakespeares toneelstuk King Lear. Dat schreef
de Franse componist Hector Berlioz. Korte tijd
later kon hij Shakespeares tragische atmosfeer
vangen in een lange Ouverture Le roi Lear.
Het stuk opent deze serie in september (extra
concert). Daarna klinkt muziek van een geboren
Utrechter: Johan Wagenaar. Vanachter de
klavieren van het Dom-orgel trok hij van verre
luisteraars met zijn avontuurlijke improvisaties. En
als spil in het stedelijke en nationale muziekleven
opende hij de Nederlandse oren voor Berlioz, Liszt
en Richard Strauss. Van hem eveneens muziek
naar een toneelstuk, Aveux de Phèdre voor
sopraan en orkest, naar Jean Racine. Dvořáks
Mis opus 86 sluit het programma af.
28
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
hemelse muziek
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 129,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
In december komt een minder bekende kant
van Felix Mendelssohn aan bod. Geen symfonie
of schilderachtige ouverture van zijn hand, maar
protestantse kerkmuziek, het genre waarmee hij
bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond: zijn Psalm
42 ‘Wie der Hirsch schreit’. Gastdirigent Philippe
Herreweghe leidt het Groot Omroepkoor en het
Radio Filharmonisch Orkest verder in de katholieke
Mis nr. 6 van de Wener Franz Schubert.
Bach-cantates en een machtig oratorium
Zangers en instrumentalisten van de Nederlandse
Bachvereniging vullen in januari het podium, samen
met de Italiaanse klavecinist/dirigent Fabio
Bonizzoni. In het kader van het megaproject All of
Bach brengen zij drie cantates van de beroemde
Thomascantor uit Leipzig. Ingeleid door muziek
van Wagner en de kleurrijke schildering van de
Romeinse fonteinen door Ottorino Respighi gaan
in februari vier religieuze werken voor vocale
solisten, koor en orkest van Giuseppe Verdi, de
Quattro pezzi sacri. Daarin klinkt een fraaie
mengeling van de aloude kerkmuziekstijl van
de Roomse renaissance-componist Palestrina
en de expressieve chromatiek van het fin de
siècle. Met The Kingdom trekt De Vrijdag van
Vredenburg begin april de rode draad door van
eerdere seizoenen: de grootschalige werken voor
solisten, koor en orkest van de Engelse romanticus Edward Elgar. Eerder gingen in De Vrijdag
van Vredenburg al The Apostles, The Dream of
Gerontius, The Light of Life en The Music Makers.
Mendelssohn
Schubert
VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Philippe Herreweghe dirigent
Christina Landshamer sopraan
Ingeborg Gillebo mezzosopraan
Maximilian Schmitt tenor
Sebastian Kohlhepp tenor
Florian Boesch bas
Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’
Mis nr. 6 in Es, D 950
Philippe Herreweghe
VR IJ DAG 16 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Nederlandse Bachvereniging
Fabio Bonizzoni dirigent
Maria Keohane sopraan
Markus Flaig bas
Bach Ich will den Kreuzstab gerne tragen,
BWV 56
Bach
Selig ist der Mann, BWV 57
Bach
Ich bin vergnügt mit meinem
Glücke, BWV 54
Muffat
Concerto grosso nr. 12 in G
‘Propitia sydera’
Markus Flaig
VR IJ DAG 6 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Pietari Inkinen dirigent
Grazia Doronzio sopraan
Wagner Ouverture Parsifal
Respighi
Fontane di Roma
Verdi
Quattro pezzi sacri
Pietari Inkinen
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
29
G
hemelse muziek
Elgar
30
Gok
Edith Haller
Groot Omroepkoor in de Jacobikerk
Een van de hoogtepunten in het concertseizoen
van De Vrijdag van Vredenburg vormt het jaarlijkse a cappella-concert van het Groot Omroepkoor
in de Jacobikerk in het centrum van Utrecht. De
bijzondere akoestiek, de atmosfeer van de kerk
en de sublieme kwaliteit van de uitvoering maken
deze concerten tot een bijzondere belevenis. In
De Vrijdag van Vredenburg is een aparte serie
gewijd aan het Groot Omroepkoor, het veelzijdige
Nederlandse gezelschap van vocale professionals
dat uniek is in de wereld.
EXTRA
CONCERT
Openingsconcert
VR IJ DAG 19 S E PTE M B E R 2014, 20.15
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Michael Schønwandt dirigent
Eva Hornyáková sopraan
Janina Baechle mezzosopraan
Benjamin Hulett tenor
Andrew Schroeder bas-bariton
Berlioz Le roi Lear
Wagenaar
Aveux de Phèdre
Dvořák
Mis opus 86
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 75,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
groot
ok
omroepkoor
VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Leden van het Vlaams Radio Koor
Edward Gardner dirigent
Edith Haller sopraan
(The blessed Virgin)
Elizabeth DeShong mezzosopraan
(Mary Magdalene)
Stuart Skelton tenor (St. John)
Christopher Maltman bariton
(St. Peter)
The Kingdom
2 concerten in TivoliVredenburg
1 concert in de Jacobikerk
UUR
Pärt en Rachmaninov
Eind oktober buigt het Groot Omroepkoor zich
in de Jacobikerk over muziek uit Oost-Europa,
van Arvo Pärt en Sergej Rachmaninov. Pärt is
de specialist van het adagio, van de langzame
muziek. Hij werd geboren in Estland in 1935 en
behoort samen met minimal music-componisten
als Philip Glass en Steve Reich tot de bekendste
en populairste hedendaagse componisten. Vooral
de werken uit de jaren ’70 en ’80, die geschreven
zijn in de typische Pärt-stijl, zijn in het Westen door
een groot publiek met open armen ontvangen:
klokachtige geluiden, sobere, bijna archaïsche
lijnen en een mystiek, soms diep religieus karakter.
Eva Hornyáková
Janina Baechle
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
31
groot omroepkoor
Pärt
Brahms
j ac o b i k e r k VR IJ DAG 31 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Groot Omroepkoor
Sigvards Klava dirigent
Leo van Doeselaar orgel
Pärt Solfeggio
Bach Toccata in d ‘Dorische’ BWV 538/I
Pärt Nunc dimittis
Bach ‘Vater unser im Himmelreich’ uit
Dritter Clavierübung BWV 682
Pärt Da pacem Domine
Rachmaninov Liturgie van Johannes
Chrysostomos
Rachmaninov
Leo van Doeselaar
Aansluitend gaat de Liturgie van Johannes
Chrysostomos die Sergej Rachmaninov in 1910
nog componeerde in zijn vaderland Rusland.
Johannes Chrysostomos (ca.307-407) is een
van de meest vereerde heiligen in de Russischorthodoxe kerk. Ook al weerspiegelt deze Liturgie
de stijl van de orthodoxe kerkmuziek, toch wees
de Russisch-orthodoxe Kerk het werk af, en
raakte het bij het naderen van de Russische
Revolutie in vergetelheid. Tot het na decennia
gereconstrueerd kon worden aan de hand van
archiefstukken en vocale partijen, bewaard in een
klooster in New York.
Brahms, Schumann, Escher en Dusapin
De negentiende eeuw was een gouden tijdperk
voor de koorzang. En wie als Europese koorzanger op zoek was naar het vocale paradijs kon het
beste een enkele reis Duitsland of Oostenrijk
maken. Naar Berlijn, Leipzig, Frankfurt, Keulen of
Wenen. Want het was daar dat vanaf 1810 zangclubs en later ook koorverenigingen als paddenstoelen uit de grond schoten. Echo’s van die rijke
koorcultuur zijn in maart te horen uit de kelen van
de vrouwen van het Groot Omroepkoor: juwelen
van koormuziek van de hand van Schumann en
32
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Brahms. ‘Om je gevoel voor melodie te ontwikkelen is het het beste veel te componeren voor
a cappella koor’, schreef hij aan Carl Reinecke in
1846. En dat deed Schumann ‘met passie’.
Twee weken later gaat koormuziek van Brahms,
de prachtige, late Fünf Gesänge opus 104,
ditmaal gezongen door het gemengde Groot
Omroepkoor onder leiding van chef-dirigent Gijs
Leenaars. Het concert opent met muziek van een
van de belangrijkste Nederlandse componisten
uit de twintigste eeuw: Rudolf Escher. Van hem
gaat Ciel, air et vents, verfijnde toonzettingen
van drie gedichten van Pierre de Ronsard die
gerekend worden tot de absolute hoogtepunten
in de Nederlandse koormuziek. Daarnaast klinkt
werk van Pascal Dusapin, een van Frankrijks
bekendste hedendaagse toondichters.
am e r m uz i e kzaal VR IJ DAG 13 MAART 2015, 20.15 U U R
k
Groot Omroepvrouwenkoor
Instrumentaal ensemble uit het
Radio Filharmonisch Orkest
Pieter-Jelle de Boer dirigent
Janáček Vlčí stopa (Het wolvenspoor)
Janáček Belveder uit ‘Hradčanské písničky’
Stravinsky Cantate voor sopraan, tenor,
vrouwenkoor en ensemble
Brahms Vier Lieder aus dem Jungbrunnen
(uit opus 40)
Schumann Drei Lieder opus 114
Schubert Ständchen
Pieter-Jelle de Boer
Gok
Escher
Varèse
Dusapin
Brahms
Mozart
VR IJ DAG 27 MAART 2015, 20.15 U U R
Groot Omroepkoor
Instrumentaal ensemble uit het
Radio Filharmonisch Orkest
Gijs Leenaars dirigent
Ciel, air et vents
Octandre
Dona eis
Fünf Gesänge opus 104
Divertimento in Bes KV 270
Gijs Leenaars
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
33
T
tros v
vocaal
Meer dan honderd vocalisten
Voor de serie TROS Vocaal reizen meer dan
honderd vocalisten naar TivoliVredenburg in
Utrecht. Het anker van de serie is het veelzijdige
Groot Omroepkoor, dat in deze serie en het extra
concert maar liefst vijf keer zijn opwachting maakt.
Maar ook het veelzijdige kamerkoor Cappella
Amsterdam, dat geregeld optreedt met het
Orkest van de Achttiende Eeuw onder leiding van
Frans Brüggen, is te gast. Daarnaast is er nog
een keur aan internationale vocale solisten die de
solopartijen voor hun rekening nemen in de ruime
keus aan repertoire: een mis, een avond­vullend
oratorium, een symfonie, een cantate en een
Russische liturgie. De serie herbergt een ware
weelde die opklinkt uit menselijke kelen, in solo’s,
ensembles en machtige koren. Vier maal komt het
Radio Filharmonisch Orkest de vocale prestaties
schragen.
Mozart, Mendelssohn en Kantsjeli
Allereerst komen in oktober het Orkest van de
Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam naar
Utrecht voor een feestconcert ter gelegenheid
van de tachtigste verjaardag van dirigent Frans
Brüggen. De luisteraars worden getrakteerd op
de parelende arabesken van Chopins Tweede
pianoconcert met de Poolse solist Janusz
34
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
5 concerten in TivoliVredenburg
1 gratis extra concert in de Jacobikerk
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 146,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
Tv
Olejniczak, die op authentieke vleugels al eerder
succesvol optrad met het orkest. Na de pauze
een favoriet van Frans Brüggen, de indrukwekkende maar oorspronkelijk onvoltooid gebleven
Grote Mis die Mozart voor zijn vrouw Constanze
schreef. Musicoloog Clemens Kemme maakte
een reconstructie van de Mis.
In januari wordt Mendelssohns Tweede symfonie
‘Lobgesang’ gespeeld. Een werk voor vocale
solisten en orkest, in 1840 geschreven voor de
vierhonderdste ‘verjaardag’ van de uitvinding van
de boekdrukkunst. Daaraan vooraf gaan de verstilde klanken van Styx van de Georgische componist Gia Kantsjeli (*1935). Dit werk voor koor,
altviool en orkest is genoemd naar de doodsrivier
die in de Griekse mythologie de bewoonde
wereld scheidde van de onderwereld. De altviool
symboliseert Charon, de veerman die de mensen
overzet naar het dodenrijk. Kantsjeli schreef Styx
ter ere van twee componisten die in de jaren ’90
heengingen: Alfred Schnittke en Avet Terterian.
Verdi, Elgar en Prokofjev
Ingeleid door muziek van Wagner en de kleur­­rijke schildering van de Romeinse fonteinen
door Ottorino Respighi gaan in februari vier
religieuze werken voor vocale solisten, koor en
orkest van Giuseppe Verdi, de Quattro pezzi sacri.
Mozart
Daarin klinkt een fraaie mengeling van de aloude
kerkmuziekstijl van de Roomse renaissancecomponist Palestrina en de expressieve chromatiek van het fin de siècle. Met het avondvullende
The Kingdom trekt De Vrijdag van Vredenburg
begin april de rode draad door van eerdere
seizoenen: de grootschalige geestelijke werken
voor solisten, koor en orkest van de Engelse
romanticus Edward Elgar. Eerder gingen al
The Apostles, The Dream of Gerontius, The Light
of Life en The Music Makers. Na Tsjaikovski’s
strijdvaardige Ouverture 1812 gaat half mei
muziek die Sjostakovitsj op zijn 21ste wijdde aan
de Oktoberrevolutie. Ten slotte klinkt de cantate
Alexander Nevski van Prokofjev, gebaseerd op
filmmuziek die hij oorspronkelijk schreef bij het
gelijknamige meesterwerk van Sergej Eisenstein.
Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog
behandelde Prokofjev een historisch beladen
onderwerp: hoe de Russische held Alexander
Nevski in 1242 de Duitse invallers verjoeg.
Verdi
Kantsjeli
Prokofjev
Elgar
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
35
TV
tros vocaal
tros vocaal
VR IJ DAG 24 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Orkest van de Achttiende Eeuw
Cappella Amsterdam
Frans Brüggen dirigent
Janusz Olejniczak piano
Ilse Eerens sopraan
Rosanne van Sandwijk mezzosopraan
Jan Kobow tenor
Haydn Symfonie nr. 82 ‘L’ours’
Chopin
Tweede pianoconcert
Mozart
Mis in c, KV 427 ‘Grote’
Ilse Eerens
Elizabeth DeShong
VR IJ DAG 23 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Rosemary Joshua sopraan
Rosanne van Sandwijk mezzosopraan
Attilio Glaser tenor
Maxim Rysanov altviool
Kantsjeli Styx, voor altviool, koor en orkest
MendelssohnTweede symfonie ‘Lobgesang’
VR IJ DAG 6 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Pietari Inkinen dirigent
Grazia Doronzio sopraan
Wagner Ouverture Parsifal
Respighi
Fontane di Roma
Verdi
Quattro pezzi sacri
36
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Leden van het Vlaams Radio Koor
Edward Gardner dirigent
Edith Haller sopraan
(The blessed Virgin)
Elizabeth DeShong mezzosopraan
(Mary Magdalene)
Stuart Skelton tenor (St. John)
Christopher Maltman bariton
(St. Peter)
Elgar The Kingdom
VR IJ DAG 15 M E I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Osmo Vänskä dirigent
Meredith Arwady mezzosopraan
Tsjaikovski Ouverture 1812
Sjostakovitsj
Tweede symfonie ‘Aan de
Oktoberrevolutie’
Prokofjev
Alexander Nevski
Maxim Rysanov
Meredith Arwady
EXTRA
CONCERT
j ac o b i k e r k VR IJ DAG 31 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Groot Omroepkoor
Sigvards Klava dirigent
Leo van Doeselaar orgel
Pärt Solfeggio
Bach
Toccata in d ‘Dorische’ BWV 538/I
Pärt
Nunc dimittis
Bach
‘Vater unser im Himmelreich’ uit
Dritter Clavierübung BWV 682
Pärt
Da pacem Domine
RachmaninovLiturgie van Johannes Chrysostomos
Pietari Inkinen
TV
Sigvards Klava
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
37
muziek
M
&p
& politiek
Verbinden of splijten?
Muziek kan door haar uitdrukkingskracht en
samen­bindend vermogen veel meer zijn dan
muziek alleen, veel meer dan puur kunstgenot.
Daardoor kan ze ingezet worden als een middel
om buitenmuzikale boodschappen uit te dragen,
visies, missies of morele standpunten. Daarom
wordt muziek ook gebruikt voor politieke doelen:
het volkslied verbindt mensen plechtig, het strijdlied port zangers en luisteraars op tot kritische
standpunten, tot engagement en daden. Ludwig
van Beethoven droeg zijn Derde symfonie
‘Eroica’ op aan de ‘democraat’ Napoleon. Totdat
die zichzelf tot keizer liet kronen, en Beethoven
in woede ontstak en Napoleons naam met veel
geweld wegkrabde uit het manuscript. In Brussel
werd in 1830 de bevrijdingsopera La Muette
de Portici (De stomme van Portici) van Auber
uitgevoerd. Het uitzinnig geworden publiek
stroomde uit over de straten en eiste luidkeels
de onafhankelijkheid van België, die er korte tijd
later ook daadwerkelijk kwam. In nazi-Duitsland
en in de bezette gebieden als Nederland werd de
muziek van joodse componisten als Mendelssohn
en Mahler verbannen van de concertprogramma’s.
Slechts enkele voorbeelden van een lange lijst.
In de serie Muziek & Politiek zijn twee concerten
bijeengebracht met politiek getinte muziek.
38
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
2 concerten in TivoliVredenburg
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 49,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
M&p
Vrede, oorlog, revolutie en satire
In de jaren 1920 gonsde Berlijn van de geëngageerde muziek van Kurt Weill (1900-1950), bij
het publiek in Europa vooral bekend geworden
door zijn Dreigroschenoper op een tekst van
Bertolt Brecht. Met zijn sociaalkritische theater­
werken stelde het duo de heersende politici
en corruptie genadeloos aan de kaak. Nadat in
1933 een van zijn opera’s door de nazi’s werd
afgelast, week Weill uit naar Parijs en later naar
de Verenigde Staten, waar hij een succesvolle
musicalcomponist werd op Broadway. Een vergelijkbaar weinig verheffend mensbeeld brachten
Brecht en Weill met Aufstieg und Fall der Stadt
Mahagonny op het podium. Weill tekende voor
een partituur vol satirische, klassieke clichés,
jazz en cabaret. Hier is een suite uit de opera te
horen. Als openingswerk gaat de Rapsodie voor
orkest van de in Leipzig geboren Hanns Eisler.
Vanwege zijn politieke en sociale engagement en
zijn lidmaatschap van de Communistische Partij
week hij bij het begin van het nazi-regime uit
naar New York en Los Angeles. Totdat ook daar
in 1948 de beruchte communistenjacht begon
en Eisler emigreerde naar de DDR. Een jaar
later schreef hij in opdracht van de regering het
volkslied van de DDR, Lied über den Frieden,
tegenwoordig zonder woorden uitgevoerd en
getiteld: Rapsodie.
Bartók
Weill
Na Tsjaikovski’s strijdvaardige Ouverture 1812
gaat half mei muziek die Dmitri Sjostakovitsj op
zijn 21ste wijdde aan de Oktoberrevolutie en
pas later een symfonie noemde. Ten slotte klinkt
de cantate Alexander Nevski van Prokofjev,
gebaseerd op filmmuziek die hij oorspronkelijk
Sjostakovitsj
schreef bij het gelijknamige meesterwerk van
Sergej Eisenstein. Aan de vooravond van de
Tweede Wereldoorlog behandelde Prokofjev een
historisch beladen onderwerp: hoe de Russische
held Alexander Nevski in 1242 de Duitse invallers verjoeg.
Markus Stenz
VR IJ DAG 14 N OVE M B E R 2014, 20.15
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz dirigent
Eisler Rapsodie voor orkest
Bartók
Danssuite
Weill
Suite Mahagonny
UUR
VR IJ DAG 15 M E I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Osmo Vänskä dirigent
Meredith Arwady mezzosopraan
Tsjaikovski Ouverture 1812
Sjostakovitsj
Tweede symfonie ‘Aan de
Oktoberrevolutie’
Prokofjev
Alexander Nevski
M&p
Osmo Vänskä
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
39
muzikale
m
M
meesterwerken
8 concerten + 1 gratis extra concert
in TivoliVredenburg
• aanvang 20.15 uur inleiding 19.30 uur
• abonnement € 199,• prijs per concert vanaf € 32,• inclusief pauzedrankje en garderobe
Kostbare hoogtepunten
Hoofdrolspelers in de serie Muzikale
Meesterwerken zijn het Radio Filharmonisch Orkest,
het Groot Omroepkoor, vaste gastdirigenten
James Gaffigan en Philippe Herreweghe, en een
aantal bijzondere solisten, onder wie de wereld­
wijd gevierde violiste Janine Jansen, pianist
Ronald Brautigam en dirigent Thomas Zehetmair.
Daarnaast treden diverse andere Nederlandse
orkesten aan, zoals het Residentie Orkest, de
Philharmonie Zuidnederland, de Nederlandse
Bachvereniging en daarnaast het Chamber
Orchestra of Europe. In acht concerten plus een
extra concert komen hoogtepunten uit het klassieke repertoire van de afgelopen vier eeuwen tot
klinken. Van Bach, Mozart, Schubert, Schumann
en Liszt tot Elgar, Sjostakovitsj, Prokofjev en
Schnittke. De Zuid-Nederlandse musici hebben
zelfs muziek van twee Nederlandse componisten
in hun koffer, van Hans Henkemans, in 1913
geboren en afgelopen seizoen al uitgebreid geëerd
in De Vrijdag van Vredenburg, en van Jan van
Vlijmen, die dit seizoen tien jaar geleden overleed.
Een wereldpremière van James MacMillan
In het openingsconcert kijkt het Chamber
Orchestra of Europe met Maurice Ravel om naar
de delicate wereld van de Franse Barok. Om
precies te zijn: naar François Couperin, hofklavecinist van de Zonnekoning. Ravel hield van deze
40
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Schnittke
Liszt
Schumann
J.S. Bach
Mm
muziek uit een voorbij tijdperk, van de heldere
vormen en klare lijnen uit de achttiende eeuw, die
ook de eeuw was van Haydn en Mozart. Van die
laatste daarom ook zijn jeugdig elegante Derde
vioolconcert, gespeeld door Janine Jansen, en
na de pauze zijn voor-voor-laatste Symfonie
nr. 39. De ‘polystilist’ Alfred Schnittke experimenteerde in zijn Sonate nr. 1 voor viool, strijkers en
klavecimbel uit de jaren ’60 met uiteenlopende
avant-gardistische westerse stijlen en herinnert
en passant aan het vervlogen tijdperk van de
Romantiek. En in zijn Moz-Art à la Haydn buigt
hij zich met veel esprit over de klassieke grootmeesters van weleer.
In november staat een wereldpremière centraal
van een werk van de bevlogen Britse componist
James MacMillan, gecomponeerd in opdracht van
De Vrijdag van Vredenburg. Hij was al geregeld te
gast als dirigent. Voor zijn Percussion Concerto
komt slagwerker Colin Currie naar Utrecht. Vooraf
gaat Liszts heroïsche muziek over de Oekraïense
edelman Mazeppa, en na de pauze Schumanns
Eerste symfonie met klanken van het ontluikende voorjaar.
Mendelssohn, Bach en Henkemans
In december komt een minder bekende kant
van Felix Mendelssohn aan bod. Geen symfonie
of schilderachtige ouverture van zijn hand, maar
protestantse kerkmuziek, het genre waarmee
hij bij zijn tijdgenoten vooral bekend stond: zijn
Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’. Daarnaast
leidt gastdirigent Philippe Herreweghe het Groot
Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest
in de katholieke Mis nr. 6 van de Wener Franz
Schubert.
Zangers en instrumentalisten van de Nederlandse
Bachvereniging vullen in januari het podium, samen
met de Italiaanse klavecinist/dirigent Fabio
Bonizzoni. In het kader van het megaproject
All of Bach brengen zij drie cantates van de
beroemde Thomascantor uit Leipzig.
De Nederlandse componist en pianist Hans
Henkemans maakte vooral naam als vertolker
van de muziek van Mozart en Debussy. Vanaf
1945 trad hij rond de zestig keer op in het
Concertgebouw in Amsterdam en speelde alle
pianoconcerten van Mozart voor de radio. Van
hem gaat eind januari de gematigd moderne
Passacaglia en Gigue voor piano en orkest,
gespeeld door Ronald Brautigam. Die soleert
aansluitend in het stralende Pianoconcert nr. 26
in D ‘Kroningsconcert’ dat Mozart zelf speelde
bij de feestelijke kroning van Leopold II tot keizer,
in Frankfurt in 1790. Opnieuw twintigste-eeuwse
muziek met Jan van Vlijmens Ommaggio a
Gesualdo. Dit eerbetoon aan de Italiaanse
renaissancecomponist Carlo Gesualdo da Venosa
wordt beschouwd als Van Vlijmens eerste ‘rijpe’
werk, waarin hij de invloeden van zijn grote voor-
beeld wist te sublimeren. Met zijn open klank en
zijn spookachtige referenties aan een madrigaal
van Gesualdo, bracht dit werk in 1971 een schok
van opwinding teweeg.
Elgar en een Russische finale
Na een concert met Mozart en Reger in februari
trekt De Vrijdag van Vredenburg begin april de
rode draad voort van eerdere seizoenen: de
grootschalige geestelijke werken voor solisten,
koor en orkest van de Engelse romanticus
Edward Elgar. Na The Apostles, The Dream
of Gerontius, The Light of Life en The Music
Makers gaat nu The Kingdom.
Half mei klinkt na Tsjaikovski’s strijdvaardige
Ouverture 1812 muziek die Sjostakovitsj op zijn
21ste wijdde aan de Oktoberrevolutie. Ten slotte
gaat de cantate Alexander Nevski van Prokofjev,
gebaseerd op filmmuziek die hij oorspronkelijk
schreef bij het gelijknamige meesterwerk van
Sergej Eisenstein. Aan de vooravond van de
Tweede Wereldoorlog behandelde Prokofjev een
historisch beladen onderwerp: hoe de Russische
held Alexander Nevski in 1242 de Duitse invallers
verjoeg. Zo sluit een geheel Russisch programma
de serie Muzikale Meesterwerken af.
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
41
Mm
muzikale meesterwerken
ZATE R DAG 11 O KTO B E R 2014, 20.15 U U R
Chamber Orchestra of Europe
Janine Jansen viool
Ravel Le tombeau de Couperin
Mozart
Derde vioolconcert
Schnittke
Sonate voor viool en strijkorkest
Schnittke
Moz-Art à la Haydn
Mozart
Symfonie nr. 39
muzikale meesterwerken
VR IJ DAG 16 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Nederlandse Bachvereniging
Fabio Bonizzoni dirigent
Maria Keohane sopraan
Markus Flaig bas
Bach Ich will den Kreuzstab gerne tragen,
BWV 56
Bach
Selig ist der Mann, BWV 57
Bach
Ich bin vergnügt mit meinem
Glücke, BWV 54
Muffat
Concerto grosso nr. 12 in G
‘Propitia sydera’
VR IJ DAG 7 N OVE M B E R 2014, 20.15 U U R
Janine Jansen
Radio Filharmonisch Orkest
James Gaffigan dirigent
Colin Currie slagwerk
Liszt Mazeppa
MacMillan
Percussion Concerto
(opdrachtwerk De Vrijdag van
Vredenburg, Radio Filharmonisch
Orkest, Orchestre nationale du
Capitole de Toulouse, Philharmonia
Orchestra, Cabrillo Festival Orchestra,
Orquestra Sinfônica do Estado de
São Paulo en Baltimore Symphony
Orchestra - wereldpremière)
Schumann
Eerste symfonie
Fabio Bonizzoni
VR IJ DAG 3 0 JAN UAR I 2015, 20.15 U U R
Philharmonie Zuidnederland
Daniel Smith dirigent
Ronald Brautigam piano
Joe Puglia viool
Henkemans Passacaglia en Gigue, voor piano
en orkest
Mozart
Pianoconcert nr. 26 in D
‘Kroningsconcert’
Van Vlijmen Ommaggio a Gesualdo, voor viool
en zes instrumentale groepen
Mozart
Symfonie nr. 35 in D ‘Haffner’
James Gaffigan
Ronald Brautigam
VR IJ DAG 12 D EC E M B E R 2014, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Philippe Herreweghe dirigent
Christina Landshamer sopraan
Ingeborg Gillebo mezzosopraan
Maximilian Schmitt tenor
Sebastian Kohlhepp tenor
Florian Boesch bas
Mendelssohn Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’
Schubert
Mis nr. 6 in Es, D 950
42
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
VR IJ DAG 13 F E B R UAR I 2015, 20.15 U U R
Residentie Orkest
Thomas Zehetmair dirigent
Martine van der Loo fluit
Danielle Riegel harp
Mozart Adagio en fuga KV 546
Mozart
Concert voor fluit, harp en orkest
KV 299
Reger
Variaties over een thema van Mozart
Ingeborg Gillebo
Mm
Thomas Zehetmair
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
43
Mm
muzikale meesterwerken
Elgar
VR IJ DAG 3 AP R I L 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
leden van het Vlaams Radio Koor
Edward Gardner dirigent
Edith Haller sopraan
(The blessed Virgin)
Elizabeth DeShong mezzosopraan
(Mary Magdalene)
Stuart Skelton tenor (St. John)
Christopher Maltman bariton
(St. Peter)
The Kingdom
2014 | 2015
3 familieconcerten in TivoliVredenburg
voor kinderen van 6 tot 12 jaar en hun
ouders/verzorgers, tantes, ooms, oma’s
en opa’s.
drie concerten kinderen: € 33,- (los concert
13,50) | volwassenen: € 41,- (los concert 16,50)
Stuart Skelton
VR IJ DAG 15 M E I 2015, 20.15 U U R
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Osmo Vänskä dirigent
Meredith Arwady mezzosopraan
Tsjaikovski Ouverture 1812
Sjostakovitsj
Tweede symfonie ‘Aan de
Oktoberrevolutie’
Prokofjev
Alexander Nevski
EXTRA
CONCERT
Monteverdi
Lautten Compagney Berlin
Ensemble Amarcord
Wolfgang Katschner dirigent
Vespro della Beata Vergine
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Metropole Orkest & Percossa
De artiesten van Percossa zijn dol op avontuur
en maken van elk voorwerp een slagwerkinstrument. Ze zien en horen overal muziek in. Gevoel
voor ritme zit hen in het bloed, net als gevoel
voor dans, theater en acrobatiek. Het Metropole
Orkest voegt er de mooiste muziek aan toe.
Samen brengen ze een spectaculair, virtuoos
programma voor jong en oud.
De Veiling van Moesorgski
ZONDAG 21 DECEMBER 11.00 UUR
VR IJ DAG 26 S E PTE M B E R 2014, 20.15 U U R
ZONDAG 22 MAART 11.00 UUR
ZONDAG 19 APRIL 11.00 UUR
Osmo Vänskä
44
De Magische Muziekfabriek is de leukste fabriek
van Nederland, en de muzikaalste. De mensen
die er werken zijn allemaal artiesten en ze werken met dingen die in geen enkele andere werkplaats bij elkaar worden gebracht: orkestmuziek,
verhalen, acrobatiek, dans, theater, meezingers
en nog veel meer waar kinderen blij van worden.
Alle dagen Kerstmis
Instrumentaal ensemble van het
Radio Filharmonisch Orkest en Groot
Omroepkoor
Margrith Vrenegoor regie
Har Smeets verteller
Bij Kerst hoort natuurlijk een kerstverhaal.
Een verhaal dat doet denken aan ‘Alleen op de
wereld’, maar waarin uiteindelijk alles goed komt,
anders is het geen kerstverhaal. Een verteller
en een Kerstorkest volgen een jongen die met
zijn hond op zoek is naar een huis, warmte,
een plek waar ze welkom zijn. Er komen veel
kerstliedjes voorbij en iedereen tussen 6 en
100 mag meezingen.
Lautten Compagney Berlin
Amersfoorts Jeugd Orkest
Thijs Maas script
Pepijn Cladder regie
Rolf Buijs dirigent
Viktor Hartmann en Modest Moesorgski zijn
jonge, ambitieuze kunstenaars. Viktor schildert
en Modest componeert. Samen gaan ze de
wereld veroveren. Maar houdt hun vriendschap
stand als Modest beroemd wordt en triomfen
viert? Kunnen ze dan nog samenwerken? De
Veiling van Moesorgski vertelt het verhaal achter
Moesorgski’s beroemde ‘Schilderijententoonstelling’, een verhaal over vriendschap, verraad en
vergeving, met een hoofdrol voor de muziek.
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
45
Het Radio Filharmonisch Orkest, in 1945 opgericht
door Albert van Raalte, werd achtereenvolgens
geleid door de chef-dirigenten Paul van Kempen,
Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van
Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissiona, Edo de
Waart en Jaap van Zweden. Sinds het seizoen
2012-2013 is Markus Stenz chef-dirigent. Het
orkest wist bovendien een aantal befaamde gastdirigenten aan zich te binden, onder wie Leopold
Stokowski, Kirill Kondrasjin, Antal Doráti, Riccardo
Muti, Kurt Masur, Mariss Jansons, Michael Tilson
Thomas, Gennady Rozhdestvensky en Valery
Gergiev. De jonge Amerikaan James Gaffigan
is vaste gastdirigent sinds het seizoen 2011-2012.
In december 2013 verlengde hij zijn verbintenis
met het orkest tot 2018.
Radio
Filharmonisch
Orkest
chef-dirigent markus stenz
46
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Het orkest onderhoudt nog altijd speciale contacten met dirigenten die een belangrijke rol in zijn
geschiedenis hebben gespeeld. Niet voor niets
verleende het bijzondere eretitels aan Jaap van
Zweden (honorary chief conductor), Edo de Waart
(eredirigent) en Bernard Haitink, die in december
2012 het beschermheerschap heeft aanvaard. De
laatste viert op 6 september 2014 zijn zestigjarig
dirigentenjubileum, mét het Radio Filharmonisch
Orkest, als opening van het nieuwe Zaterdag­
Matinee-seizoen.
Van een groot aantal composities verzorgde het
Radio Filharmonisch Orkest de eerste uitvoering.
Het betreft werken van niet de minste componisten: van Messiaen, Berio, Boulez, Henze, Carter
en Oestvolskaja tot Adams, Birtwistle, Adès,
De Raaff, Verbey, Vriend en Rijnvos. Het orkest
heeft bovendien een indrukwekkende plaat- en
cd-catalogus opgebouwd. Op verschillende labels
verschenen vanaf de jaren ’70 legendarische
grammofoonplaten met dirigenten als Stokowski,
Doráti en Fournet. Opnamen van onder meer de
complete symfonieën van Mahler onder leiding
van Edo de Waart verschenen op cd, alsook
een unieke Wagner-box, plus orkestwerken van
Rachmaninov. Cd’s met werken van hedendaagse
componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson en Jan van Vlijm en werden onderscheiden
met prijzen en eervolle vermeldingen. Met dirigent
Mark Wigglesworth realiseerde het orkest, samen
met het BBC National Orchestra of Wales, een
integrale Sjostakovitsj-serie. Met Jaap van Zweden
legde het orkest een Bruckner-cyclus vast, en
ook alle symfonieën van Karl Amadeus Hartmann
– vorig seizoen uitgevoerd in de NTR ZaterdagMatinee – zijn inmiddels op cd verschenen. Onder
leiding van James Gaffigan zullen de zeven symfonieën van Prokofjev worden opgenomen. In de
afgelopen jaren werden opnamen van Wagners
Lohengrin, Die Meistersinger von Nürnberg en
Parsifal (door het RFO onder Jaap van Zweden
uitgevoerd in de NTR ZaterdagMatinee) lovend
ontvangen; de live-registratie van Parsifal werd
onderscheiden met de Edison Klassiek 2012 in
de categorie Opera. Een opname van Martins
opera Der Sturm, in 2008 uitgevoerd in de NTR
ZaterdagMatinee, werd bekroond met de International Classical Music Award 2012.
www.radiofilharmonischorkest.nl
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
47
Groot
Omroepkoor
chef-dirigent gijs leenaars
48
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Al sedert zijn oprichting, kort na de Tweede
Wereldoorlog, is het Groot Omroepkoor het enige
koor dat het grote koor-symfonische repertoire
op professionele wijze uitvoert. Het koor is nauw
verbonden met de Publieke Omroep; het merendeel van de concerten vindt dan ook plaats in
de omroepseries: de NTR ZaterdagMatinee, De
Vrijdag van Vredenburg en Het Zondagochtend
Concert. Het repertoire in deze series beweegt
zich tussen hedendaags werk – vaak opdrachtwerken aan Nederlandse componisten zoals
Wagemans, Visman, Roukens, Laman en
Vleggaar en premières van werk van hedendaagse buitenlandse componisten, onder wie
MacMillan, Henze en Adams – en al ‘klassieke’
twintigste-eeuwse componisten als Boulez,
Stockhausen, Kagel, Ligeti en Messiaen.
Op het programma staan daarnaast vele hedendaagse en negentiende-eeuwse opera’s en het
romantische repertoire. Uiteraard wordt daarbij
samengewerkt met de beste orkesten: in de
omroepseries doorgaans met het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van chef-dirigent
Markus Stenz en gastdirigenten als Jaap van
Zweden, Edo de Waart, James Gaffigan en Vladimir Jurowski. Ook met het Koninklijk Concertgebouworkest bestaat een lange en zeer gewaarde
samenwerking. De vele concerten met Bernard
Haitink, Riccardo Chailly en Nikolaus Harnoncourt maken deel uit van het collectieve muzikale
geheugen van het koor. Met Mariss Jansons
bestaat een warme band. Naar aanleiding van
een uitvoering van Mahlers Tweede symfonie
schreef de ‘Amsterdamse’ chef-dirigent enthousiast over ‘the exceptionally high level of this choir.’
Van het Groot Omroepkoor wordt een zeer grote
muzikale en vocale flexibiliteit verwacht. Bij het
realiseren daarvan speelt chef-dirigent Gijs
Leenaars een belangrijke rol. Hij is verantwoordelijk voor de vocale en artistieke ontwikkeling
van het koor en is erop gericht dat uiteenlopend
repertoire artistiek en vocaal stijlgetrouw, en naar
de wens van de orkestdirigent, kan worden uitgevoerd. Gijs Leenaars zelf zal het koor dit seizoen
dirigeren in concerten met werken van Verdi,
Torstensson en Pizetti (NTR ZaterdagMatinee, 21
maart 2015) en Dusapin, Escher en Brahms (De
Vrijdag van Vredenburg 27 maart 2015). Sigvards
Klava dirigeert een concert met muziek van onder
anderen Pärt en Rachmaninov (31 oktober 2014,
De Vrijdag van Vredenburg).
Ook op diverse cd-registraties is het Groot
Omroepkoor te horen in een veelzijdig repertoire:
er zijn opnamen van werk van onder anderen
Keuris, Diepenbrock, Mahler, Wagner, Elgar,
Rihm en Poulenc. De cd-opname van James
MacMillans Sun-Dogs voor koor a cappella onder
leiding van Celso Antunes werd in vakbladen uit de
gehele wereld zeer lovend beschreven.
www.grootomroepkoor.nl
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
49
CHRONOLOGISCH
OVERZICHT
s e i z o e n
Het Idee
AVRO Klassiek
TROS Klassiek
Hemelse muziek
Groot Omroepkoor
TROS Vocaal
Muzikale Meesterwerken
Muziek & Politiek
2014 - 2015
vrijdag 31 oktober 2014
Jacobikerk
Groot Omroepkoor met Pärt
en Rachmaninov
openingsconcert
vrijdag 19 september 2014
Toneel en kerk
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Michael Schønwandt, dirigent
Eva Hornyáková, sopraan
Janina Baechle, mezzosopraan
Benjamin Hulett, tenor
Andrew Schroeder, basbariton
Berlioz: Le roi Lear
Wagenaar: Aveux de Phèdre
Dvořák: Mis opus 86
Zie pag. 25, 30
vrijdag 26 september 2014
De Vespers van Monteverdi
Lautten Compagney Berlin
Ensemble Amarcord
Wolfgang Katschner, dirigent
Monteverdi: Vespro della
Beata Vergine
Zie pag. 44
zaterdag 4 oktober 2014
Muziek en beeld
Radio Filharmonisch Orkest
Mark Wigglesworth, dirigent
Christopher Maltman, basbariton
Schönberg: Begleitmusik zu
einer Lichtspielszene
Rachmaninov: Dodeneiland
Mahler: Rückert-Lieder
Stravinsky: De Vuurvogel
(suite 1945)
Zie pag. 21
50
50
zaterdag 11 oktober 2014
Heldere vormen en lijnen
met Janine Jansen
Chamber Orchestra of Europe
Janine Jansen, viool
Ravel: Le tombeau de Couperin
Mozart: Derde vioolconcert
Schnittke: Sonate voor viool
en strijkorkest - Moz-Art à la
Haydn
Mozart: Symfonie nr. 39
Zie pag. 42
donderdag 16 oktober 2014
Mahler V en de goudglinstering van Korngold
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz, dirigent
Vilde Frang, viool
Ives: The unanswered question
Korngold: Vioolconcert
Mahler: Vijfde symfonie
Zie pag. 19
vrijdag 24 oktober 2014
Frans Brüggen 80!
Orkest van de Achttiende Eeuw
Cappella Amsterdam
Frans Brüggen, dirigent
Janusz Olejniczak, piano
Ilse Eerens, sopraan
Rosanne van Sandwijk,
mezzosopraan
Jan Kobow, tenor
Haydn: Symfonie nr. 82 ‘L’ours’
Chopin: Tweede pianoconcert
Mozart: Mis in c, KV 427 ‘Grote’
Zie pag. 25, 36
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
Groot Omroepkoor
Sigvards Klava, dirigent
Leo van Doeselaar, orgel
Pärt: Solfeggio - Nunc dimittis Da pacem Domine
Bach: Toccata in d ‘Dorische’
BWV 538/I - ‘Vater unser
im Himmelreich’ uit Dritter
Clavierübung BWV 682
Rachmaninov: Liturgie van
Johannes Chrysostomos
Zie pag. 33, 37
vrijdag 7 november 2014
Schumanns ‘Lentesymfonie’
en een slagwerkconcert
Radio Filharmonisch Orkest
James Gaffigan, dirigent
Colin Currie, slagwerk
Liszt: Mazeppa
MacMillan: Percussion
Concerto (wp)
Schumann: Eerste symfonie
Zie pag. 14, 42
vrijdag 14 november 2014
Engagement en antinationalisme
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz, dirigent
Eisler: Rapsodie voor orkest
Bartók: Danssuite
Weill: Suite Mahagonny
Zie pag. 27, 39
vrijdag 21 november 2014
Zinderende Mendelssohn
en melancholieke Brahms
Concertgebouw Kamerorkest
Amihai Grosz, altviool
Mendelssohn: Sinfonia nr.
10 in b
Schubert: Sonate ‘Arpeggione’,
bewerking voor altviool en
strijkorkest
Dvořák: Nocturne
Brahms: Strijkkwartet in a
opus 51 nr. 2
Zie pag. 19
vrijdag 28 november 2014
Bruckner VII en een ode
aan TivoliVredenburg
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Markus Stenz, dirigent
Roukens: The Building of the
Temple (wp)
Bruckner: Zevende symfonie
Zie pag. 25
vrijdag 12 december 2014
Herreweghe brengt
Schubert-mis
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Philippe Herreweghe, dirigent
Christina Landshamer,
sopraan
Ingeborg Gillebo,
mezzosopraan
Maximilian Schmitt, tenor
Sebastian Kohlhepp, tenor
Florian Boesch, bas
Mendelssohn: Psalm 42 ‘Wie
der Hirsch schreit’
Schubert: Mis nr. 6 in Es,
D 950
Zie pag. 19, 29, 42
vrijdag 19 december 2014
Beethovens Pastorale maar dan door Ludwig
Ludwig
Lucie Horsch, blokfluit
Haydn: Zesde symfonie ‘Le
matin’
Vivaldi: Concerto per flautino
RV 443.
Bach: ‘Jesu richte mein
Beginnen’ uit het Weihnachts­
oratorium BWV 248
Beethoven: Zesde symfonie
‘Pastorale’
Zie pag. 26
vrijdag 9 januari 2015
Dagdromen en extase
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz, dirigent
Imogen Cooper, piano
Schönberg: Fünf
Orchesterstücke, opus 16
Ravel: Pianoconcert in G
Debussy: Prélude à l’aprèsmidi d’un faune
Skrjabin: Le poème de l’extase
D ‘Kroningsconcert’
Van Vlijmen: Ommaggio a
Gesualdo, voor viool en zes
instrumentale groepen
Mozart: Symfonie nr. 35 in D
‘Haffner’
Zie pag. 14, 43
Zie pag. 14, 26
vrijdag 16 januari 2015
Nederlandse
Bachvereniging - bijna
louter Bach
Nederlandse Bachvereniging
Fabio Bonizzoni, dirigent
Maria Keohane, sopraan
Markus Flaig, bas
Bach: Ich will den Kreuzstab
gerne tragen, BWV 56 - Selig
ist der Mann, BWV 57 - Ich bin
vergnügt mit meinem Glücke,
BWV 84
Muffat: Concerto grosso nr. 12
in G ‘Propitia sydera’
Zie pag. 29, 43
vrijdag 23 januari 2015
Styx en Lobgesang
vrijdag 6 februari 2015
Verdi’s geestelijke vierling
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Pietari Inkinen, dirigent
Grazia Doronzio, sopraan
Wagner: Ouverture Parsifal
Respighi: Fontane di Roma
Verdi: Quattro pezzi sacri
Zie pag. 26, 29, 36
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Markus Stenz, dirigent
Rosemary Joshua, sopraan
Rosanne van Sandwijk,
sopraan
Attilio Glaser, tenor
Maxim Rysanov, altviool
Kantsjeli: Styx, voor altviool,
koor en orkest
Mendelssohn: Tweede
symfonie ‘Lobgesang’
vrijdag 13 februari 2015
Mozart en Reger blikken
terug
Philharmonie Zuidnederland
Daniel Smith, dirigent
Ronald Brautigam, piano
Joe Puglia, viool
Henkemans: Passaglia en
Gigue, voor piano en orkest
Mozart: Pianoconcert nr. 26 in
Radio Filharmonisch Orkest
Jukka-Pekka Saraste, dirigent
Gautier Capuçon, cello
Tsjaikovski: Rococo-variaties
Kernis: Air
Sibelius: Tweede symfonie
Residentie Orkest
Thomas Zehetmair, dirigent
Martine van der Loo, fluit
Danielle Riegel, harp
Mozart: Adagio en fuga KV
546 - Concert voor fluit, harp
en orkest KV 299
Reger: Variaties over een
thema van Mozart
Zie pag. 20, 36
Zie pag. 43
vrijdag 30 januari 2015
Kroningsconcert met
60-jarige Brautigam
vrijdag 20 februari 2015
Tsjaikovski goes ‘rococo’,
en een super-Finse Sibelius
Zie pag. 20
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
51
CHRONOLOGISCH OVERZICHT
vrijdag 27 februari 2015
Vier nieuwe jaargetijden
Amsterdam Sinfonietta
Terje Tønnesen, leiding & viool
Grieg: Holberg-suite
Janáček: Tweede strijkkwartet
‘Intieme brieven’ (versie voor
strijkorkest)
Vivaldi/Tønnesen: De vier
Jaargetijden (versie voor
viool, strijkorkest, prepared
klavecimbel, elektronica en
slagwerk)
Zie pag. 27
vrijdag 13 maart 2015
Zelden gehoorde Brahms,
Janáček en Stravinsky
Groot Omroepvrouwenkoor
Instrumentaal ensemble Radio
Filharmonisch Orkest
Pieter-Jelle de Boer, dirigent
Janáček: Vlčí stopa (Het
wolvenspoor) - Belveder uit
‘Hradčanské písničky’
Stravinsky: Cantate
Brahms: Vier Lieder aus dem
Jungbrunnen (uit opus 40)
Schumann: Drei Lieder op. 114
Schubert: Ständchen
Zie pag. 33
vrijdag 20 maart 2015
Lustige Streiche van
Strauss en Haydn
Radio Filharmonisch Orkest
Markus Stenz, dirigent
Tabea Zimmermann, altviool
Haydn: Symfonie nr. 94
‘Paukenslag’
Hindemith: Der Schwanendreher
De Leeuw: Mouvements
rétrogrades
R. Strauss: Till Eulenspiegels
lustige Streiche
Zie pag. 27
52
52
vrijdag 17 april 2015
Sjostakovitsj’ eerste
symfonie na Stalin
Radio Filharmonisch Orkest
Olari Elts, dirigent
Kari Kriikku, klarinet
Tüür: De profundis (np)
Saariaho: D’om le vrai sens (np)
Sjostakovitsj: Tiende symfonie
Zie pag. 15
donderdag 26 maart 2015
Het onuitblusbare
Rotterdams Philharmonisch
Orkest
Thomas Søndergård, dirigent
Martin Fröst, klarinet
Jeths: nieuw werk
Mozart: Klarinetconcert in A,
KV 622
Nielsen: Vierde symfonie
‘Het onuitblusbare’
Zie pag. 20
vrijdag 27 maart 2015
Groot Omroepkoor: Brahms,
Escher en meer
Groot Omroepkoor
Instrumentaal ensemble Radio
Filharmonisch Orkest
Gijs Leenaars, dirigent
Escher: Ciel, air et vents
Varèse: Octandre
Dusapin: Dona eis
Brahms: Fünf Gesänge opus
vrijdag 24 april 2015
Feestelijk voorjaar: Dances,
Folk Songs & Amor
Ludwig
Cristina Zavalloni, sopraan
Remy van Kesteren, harp
Ravel: Introduction et Allegro
Berio: Sequenza - Folk Songs
Louis Andriessen: Dances
Debussy: La plus que lente
Falla: El amor brujo
Zie pag. 21
vrijdag 15 mei 2013
Odes aan het machtige
Rusland
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Osmo Vänskä, dirigent
Meredith Arwady,
mezzosopraan
Tsjaikovski: Ouverture 1812
Sjostakovitsj: Tweede symfonie
‘Aan de Oktoberrevolutie’
Prokofjev: Alexander Nevski
Zie pag. 37, 39, 44
104
KV 270
Zie pag. 15, 33
vrijdag 29 mei 2015
De Fantasie & het Paradijs
Mozart: Divertimento in Bes
slotconcert
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
James Gaffigan, dirigent
Berlioz: Tristia, voor koor en
orkest
Verbey: Elysium voor koor
en orkest (wp)
Berlioz: Symphonie
fantastique
vrijdag 3 april 2015
Pasen met The Kingdom
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
leden van het Vlaams Radio
Koor
Edith Haller, sopraan
Elizabeth DeShong,
mezzosopraan
Stuart Skelton, tenor
Christopher Maltman, bariton
Edward Gardner, dirigent
Elgar: The Kingdom
Zie pag. 15, 21
Zo bestelt u uw
abonnement
2014-2015
Per post
Wijzigingen voorbehouden
Stuur uw bestelformulier in een gesloten
enveloppe zonder postzegel naar:
Abonnementenservice TivoliVredenburg,
Antwoordnummer 836, 3500 VB Utrecht.
Levende muziek is mensenwerk. Wijzigingen
in de aangekondigde programma’s zijn soms
onvermijdelijk. Als abonnee krijgt u de agenda
van TivoliVredenburg thuisgestuurd. Daarin
staan de actuele gegevens vermeld. Bij ingrijpende wijzigingen in het programma krijgt u
(indien tijdig bekend) bericht per brief of per
e-mail.
Via internet
U kunt uw concertseries ook direct via
de website van TivoliVredenburg bestellen:
www.tivolivredenburg.nl.
Vragen?
Uw bestelling wordt door ons op volgorde
van binnenkomst verwerkt volgens het bestbeschikbare-plaats-systeem. Waar mogelijk
wordt met uw plaatsvoorkeur rekening
gehouden. U ontvangt uw abonnement(en)
tijdig per post. Let op: abonnementen kunnen niet telefonisch of aan de kassa worden
gekocht.
Samen bestellen
Wilt u in de zaal naast uw bekende(n) zitten?
Hecht dan de bestelformulieren aan elkaar en
stuur ze in één enveloppe retour. Zorg ervoor
dat op elk formulier een rekeningnummer en
handtekening staan.
Telefoon: 030 2314544
(ma t/m za 12.00 - 17.00 uur)
De kassa
De kassa is gehuisvest in TivoliVredenburg,
Vredenburgkade 11, 3511 WB Utrecht.
Bij het uitkomen van deze brochure zijn de
definitieve openingstijden van de kassa nog
niet bekend. Wij vragen u dan ook vriendelijk
de website van TivoliVredenburg te raadplegen
voor de meest actuele informatie.
www.tivolivredenburg.nl
NP: NEDERLANDSE PREMIÈRE
WP: WERELDPREMIÈRE
Zie pag. 30, 37, 44
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
53
Plattegrond
Grote Zaal TivoliVredenburg
54
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
De Vrijdag van Vredenburg 2014-2015
Bestelformulier
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
55
Bestelformulier
De Vrijdag van Vredenburg
2014|2015
Concertlocatie
De Vrijdag van Vredenburg is een productie
Serie De Vrijdag van Vredenburg
Prijs
TivoliVredenburg
van AVROTROS in samenwerking met
Het Idee
x 125,-
Vredenburgkade
11
Radio 4, de Stichting Omroep Muziek en
AVRO Klassiek x 199,-
3511 WB Utrecht
TivoliVredenburg. De concerten worden live
Totaal
TROS Klassiek x 199,-
Hemelse muziek x 129,-
Kaartverkoop en reserveren
Groot Omroepkoor x 75,-
Abonnementen via het bestelformulier
Radio 4
TROS Vocaal x 146,-
achterin de brochure of via de kassa van
Op Radio 4 kunt u 24 uur per dag genieten
Muziek & Politiek
x 49,-
TivoliVredenburg Utrecht: 030 2314544.
van
klassieke muziek. Met de juiste afwisseling
TROS Muzikale Meesterwerken
x 199,-
Online reserveren: www.vredenburg.nl
van
licht klassiek,
korte
topstukPasse-partout
(Alle
30 actualiteiten,
Vrijdag van Vredenburgconcerten)
x 480,-
uitgezonden op Radio 4.
of www.tivolivredenburg.nl
ken uit de archieven van de klassieke muziek
in De
hetMagische
Radio 4 Concerthuis,
de nieuwste
Muziekfabriek
Programmering
en productie
cd’s
en
de
beste
concerten
uit ’s werelds
Kinderen
x 33,-
Radio
4
concertseries
concertzalen.
Radio
4
neemt
jaarlijks
ruim
Volwassenen
x 41,-
Productie Manon Tuynman, Chris van de Ven,
300 concerten op en organiseert zelf ook
Anita Wijnen
concertseries:
DeenVrijdag
van Vredenburg, de
Vaste verzendadministratiekosten4,00
Programmaboekjes Clemens Romijn,
Totaal €
NTR
ZaterdagMatinee, Het Zondagochtend
Onno Schoonderwoerd
Betaling
per
eenmalige
machtiging
Marketing
en
communicatie
Anne
Marie van Doorn
Concert en De Magische Muziekfabriek.
(De Vrijdag van Vredenburg),
Gemma Jansen
Hierbij verleen ik een eenmalige machtiging aan TivoliVredenburg
Utrecht om
(NTR ZaterdagMatinee)
het
totaalbedrag
af
te
schrijven
van
mijn
rekeningnummer.
Informatie programmering & reacties
Presentatie Radio 4 Maartje Stokkers, Mark Brouwers
IBAN:
online: radio4.nl/concertagenda
Randprogrammering Radio 4 Thea Derks, Myrthe van Dijk,
Viktor Striker
& www.devrijdagvanvredenburg.nl
Eindredactie Radio 4 AVROTROS Tim Moen
e-mail
:
[email protected]
Naam
Financiële administratie Anneke de Vries
twitter: @VVVredenburg
Casting director Mauricio Fernández
Adres
facebook: De Vrijdag van Vredenburg
Programmering De Vrijdag van Vredenburg,
De Magische Muziekfabriek en omroepconcerten
postadres: De Vrijdag van Vredenburg
PostcodeWoonplaats
in Het Zondagochtend Concert Astrid in ’t Veld
Stichting Omroep Muziek
Programmering omroepconcerten Holland Festival
Telefoon 33
Heuvellaan
Robert Nasveld
Postbus 125
Programmering NTR Zaterdagmatinee en artistiek
E-mail
leider Kees Vlaardingerbroek
1217 JL Hilversum
Directeur Stichting Omroep Muziek Stan Paardekooper
Datum
Norbert Croonenberg
Van der Weij bv, Hilversum
colof on
ontwerp
Clemens Romijn
eindredactie Philip Leussink
omslagillustratie Robert Delaunay, ‘Rythm No. 3’
(1938) Gouache
fotografie Susie Ahlburg, Gregory Batardon,
Blunderbuss - Anna Julia Granberg, Marco Borggreve,
Simon van Boxtel, Dan Brady, Ingo Caly, Pia Clody,
Janis Deinats, Greg Helgeson, Matt Hennek, Juri Hiensch,
Harald Hoffmann - Decca, Riita Ince, Klapstuk beeldmakers, Nikolaj Lund, Harrisson Parrot, Franca Pedrazzetti,
Foppe Schut, Annelies van der Vegt, Molina Visuals, Hans
van der Woerd, John Wright, Ida Zenner.
druk
tekst
Fotografen en andere rechthebbenden die menen
rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt
verzocht contact op te nemen met de uitgeefster.
© 2014 De Vrijdag van Vredenburg, Hilversum
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
in enige vorm zonder voorafgaande toestemming van
de uitgeefster.
Handtekening
Sommige concerten maken deel uit van meer dan één serie. Indien u
abonnementen bestelt voor series waarin concerten dubbelen, dan
zorgt TivoliVredenburg voor correcte verrekening.
Stuur dit bestelformulier in een gesloten enveloppe zonder postzegel naar:
Abonnementenservice TivoliVredenburg, Antwoordnr. 836, 3500 VB Utrecht
56
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg
s e i z o e n 2 0 1 4 - 2 0 15
57
30 CONCERTEN
TivoliVredenburg
58
d e v r i j dag va n v r e d e n b u rg

affiche requiem-verdi.indd

Fantastisch concert van Heemsteeds Philharmonisch Orkest

Wie kent ze niet…. Het Jostiband Orkest. Als grootste

Bestel nu vijf concerten en ontvang een gratis extra concert

K.S.H. Phileutonia zoekt een nieuwe dirigent

excelsior

Rechterkolom: Kalender Vriendenactiviteiten – kalender

Inschrijven voor het Regionaal Orkest Project

Klik hier voor een uitgebreide

FASO Nieuwsbrief 2014 nummer 4 15 juni 2014 Beste lezer, Bij