De EHS - een blijvend succes?

8
natuur & recreatie
9
natuur & recreatie
tekst: coen seur
foto’s: ruud ploeg
De EHS een blijvend
succes?
Landschap Overijssel huldigt de mening, dat de huidige Ecologische Hoofdstructuur
(EHS) zoveel mogelijk intact moet worden gehouden: het hoofddoel - stabilisatie
van de kwaliteit van de natuur in Nederland - is nog niet bereikt. Of het Landschap
zijn zin krijgt is nog de vraag: Provinciale Staten van Overijssel hebben de
verantwoordelijkheid voor de uiteindelijke besluitvorming over de ‘ nieuwe’ EHS.
In het volgende dubbelinterview ontvouwt eerst Henk Hengeveld, directeur Landschap
Overijssel, zijn standpunt over de kwestie. Daarna is het de beurt aan Hester Maij,
gedeputeerde van de provincie Overijssel met de portefeuille Landelijk Gebied en
Culturele Infrastructuur.
Henk Hengeveld:
­bestaande natuurgebieden. Die verbindingen zijn heel belangrijk, want daardoor
Wat zijn de visie en de missie van Land-
kunnen planten en dieren zich binnen dit
schap Overijssel - waar staan jullie voor
netwerk optimaal ontwikkelen.
en waar gaan jullie voor?
Waar wij voor staan en gaan, is dat de EHS
Landschap Overijssel beschermt en ont-
ook daadwerkelijk als netwerk afgemaakt
De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is een samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen
wikkelt in onze provincie natuur en land-
wordt!
schap om in te leven en om te beleven,
Ons bezwaar tegen het voorstel van de
natuurgebieden in Nederland en daarmee ook bepalend voor ons authentieke Overijsselse landschap met
met kwaliteit voor mens, plant en dier. Dat
Provincie om de EHS te herijken, is dat de
doen we door het beheren van natuur-
verbindingen worden verbroken en er in
terreinen, het aanleggen van nieuwe
feite geen sprake meer is van een netwerk.
natuur, het stimuleren van behoud van het
Wij hebben als reactie op de voorstellen
Overijssels landschap, communicatie over
vooral de Regge en de Reest aangehaald,
natuur en landschap en het begeleiden
die volgens plan in ontwikkeling zijn, maar
van de duizenden vrijwilligers die daarin
nog niet klaar. Door het uitblijven van aan-
actief zijn.
sluiting met de omringende natuurgebie-
zijn natuurlijke en cultuurhistorische rijkdom. De vervolmaking van het EHS-programma stond gepland in
2018. In 2010 besloot het kabinet Rutte geen geld meer uit te geven aan de EHS en de verantwoordelijkheid
daarvoor bij de provincies neer te leggen. Binnenkort vindt er een zogenaamde herijking plaats van de
EHS, die zal leiden tot een kleinere EHS. Bij dit plan - naar aanleiding van het onderhandelingsakkoord
Decentralisatie Natuur - zijn meerdere partijen betrokken met soms verschillende opvattingen en belangen.
Regge
den ontstaat een ongewenst eilanden­rijk.
En inzake de EHS?
Wij hebben daarom voorstellen gemaakt
Een wezenlijk aandachtspunt binnen
om voor de Regge en de Reest de nood-
­Landschap Overijssel is de EHS, in de
zakelijke eindverbindingen tot stand te
kern een netwerk van verbindingen tussen
brengen.
10
natuur & recreatie
natuur & recreatie
tische aantrekkingskracht. Ook is het zo
Overijsselse economie vormen.
en haalbaarheid? Dit traject loopt nog - in
dat een robuust ecologisch evenwicht in
Maar ja, het is ook een feit dat het
oktober is het klaar.
natuurgebieden zorgt voor minder plagen
geld op is en dat het kabinet ook
Wat is de Omgevingsvisie en wat is de
en ziektes in de landbouw en veeteelt.
nog een korting heeft toegepast.
betekenis ervan voor de uiteindelijke
Of neem de waterwinning, die in onze
Dat kun je niet leuk vinden, maar
inrichting van de ‘nieuwe’ EHS?
provincie meestal verloopt vanuit natuur-
het dwingt tot soms pijnlijke, maar
De Omgevingsvisie geeft eigenlijk aan
gebieden met - gratis! - schone grond. Ja,
weloverwogen keuzes, die een op-
wat er wel en niet kan in Overijssel in het
de natuur heeft een brede impact waar
timaal evenwicht tussen ecologie
algemeen en in de EHS in het bijzonder
vaak aan voorbij gegaan wordt…
en economie zoveel mogelijk recht
qua mogelijkheden om te ontwikkelen
doen.
of te ondernemen. En welke groene
Landschap Overijssel en Gedeputeerde
Henk Hengeveld
11
compensatie daar tegenover moet staan.
Staten van Overijssel gaan het wat de
Kunt u een voorbeeld noemen?
Er moet een verantwoorde balans blijven
herijking van de EHS betreft wel/niet
Zo hebben we bijvoorbeeld be-
tussen natuurbehoud en bedrijfsmatig
met elkaar vinden, omdat…
drijven die tegen natuurgebieden
investeren. En zoals ik al zei: dan geldt
We gaan het wèl met elkaar vinden
aanliggen en die toch graag willen
het voor-wat-hoort-wat principe.
omdat de logica van ons verhaal zo sterk
uitbreiden. Mits dat verantwoord is
is en omdat wij een serieus aanbod
zeggen we ‘ja’, waarbij zo’n bedrijf
Kan Gedeputeerde Staten de zorgen van
doen om zelf ook actief geld te werven.
dan wel een bijdrage levert aan het
Landschap Overijssel over de herijking
(Lachend) Kortom: an offer they can’t
behoud of de ontwikkeling van dat
van de EHS - vertolkt door Henk Hen-
refuse!...
gebied. Dat kan van alles zijn, zo-
geveld in zijn interview - nog enigszins
als het uitbaggeren van een beek
verlichten?
Hester Maij:
of het aanschaffen van verrekijkers
Kijk, we moeten wel realistisch zijn met
De herijking van de EHS is een absolute
voor gasten van een bezoekers­
elkaar. We hebben een lange geschie-
centrum.
denis om gronden te kopen en door te
must, omdat…
Heb je voorbeelden van succesvolle
Om te beginnen kan ik stellen, dat wij als
In hoeverre is Landschap Overijssel
eentweetjes tussen ecologische en
provincie vooral voor kwaliteit gaan en
gevoelig voor het spanningsveld tussen
­economische belangen?
niet zozeer voor kwantiteit. We vinden
natuurbeleid en financiële krapte?
Nou, kijk maar eens naar de relatie
Binnen de bezuinigingssituatie waarin
­tussen mooie natuurgebieden en toeris-
Hester Maij
En dan zie je dus ook meteen, dat je niet
leveren. En dan geld vrij te maken voor
internatonaal gehaald blijven worden.
simpelweg kunt spreken van het werk
de inrichting ervan aan terreinbeherende
Mèt ruimte voor ontwikkelingen op het
van ‘De Provincie’. We doen het met zijn
organisaties, zoals Landschap Overijssel
het belangrijk, dat de natuurdoelen die
gebied van natuur, recreatie en onderne-
allen, als partners die elkaar respecteren
en Natuurmonumenten. Maar ja, daar
we met elkaar hebben afgesproken ook
merschap - die samen de motor van de
en versterken: Provinciale en Gedepu-
is nu geen geld meer voor - het grote
we ons bevinden, zijn we realistisch
teerde Staten, Landschap Overijssel,
opkopen van gronden is echt voorbij. En
genoeg om te beseffen dat we niet alles
Natuurmonumenten, Staatsbos­beheer,
dat zal voorlopig ook wel zo blijven: poli-
wat wij wensen aan kunnen aanpakken -
boeren, de gemeenten, vrijwilligers, on-
tiek gezien krijgen onderwijs en zorg een
iedereen moet bezuinigen, wij ook. Maar
dernemers - en dan heb ik nog lang niet
hogere prioriteit.
de plannen voor de Regge en de Reest
alle partijen genoemd…
moeten in elk geval wel afgemaakt wor-
En tot slot de stelling die ik ook aan
den wat ons betreft - daarin is al zoveel
Hoewel Gedeputeerde Staten van
Henk Hengeveld heb voorgelegd:
geïnvesteerd en het rendement komt
­Overijssel nog geen besluit hebben
Gedeputeerde Staten van Overijssel en
eruit door het af te maken!
genomen over de herijkte EHS, kunt u
Landschap Overijssel gaan het wat de
wellicht iets zeggen over keuzes die
herijking van de EHS betreft wel/niet
Wat zijn ‘rode ontwikkelingen’?
voorliggen en welke prioriteiten gesteld
met elkaar vinden, omdat…
Die term staat voor een rood pannendak,
zouden moeten worden.
Ik vind Landschap Overijssel één van
en daarmee voor een huis of een gebouw.
(Hester toont een imposante landkaart,
onze belangrijkste partners, die op
Door bijvoorbeeld ergens een kantoor
waarop de EHS in groene vlakken zicht-
­duurzame wijze de authenticiteit van
neer te zetten, kun je misschien geld ver-
baar is.) Kijk, dit is de EHS. In plaats van
natuur- en cultuurgebieden waarborgt.
dienen dat je vervolgens weer in groene
ons in de nabije toekomst teveel te rich-
Zo zijn er met agrarische bedrijven zo’n
ontwikkelingen stopt. Rood voor Groen
ten op nieuwe ontwikkelingen, gaan we
1000(!) contracten afgesloten om 30
noemen we dat. Als je zoiets onderneemt
met name voor kwaliteitsbehoud èn -ver-
jaar lang bijvoorbeeld hun houtwallen
in de Groen Blauwe Hoofdstructuur
betering van gebieden die we nú hebben.
te laten onderhouden - in zo’n project
(GBHS), de natuurlijke ruggengraat van
Voor een robuuste aaneen­schakeling
investeer ik in de toekomst graag een
Overijssel die als een buffer van water
van bestaande gebieden en dus tegen
paar miljoen euro.
en landschap om de EHS heen ligt, dan
­onnodige versnippering. Altijd in zorg-
(Opgewekt) En natuurlijk blijven
moet die ontwikkeling extra bijdragen
vuldig overleg met de gebiedspartners:
­Landschap Overijssel en wij goede part-
aan de kwaliteit van het gebied.
waar liggen wensen en behoeften? Is er
ners - het is ondenkbaar dat wij zonder
een brug tussen wenselijkheid
elkaar verder zouden moeten!... Reestdal