Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie ? “Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de organen die betrokken zijn bij de urinewegen en de mannelijke voortplantingsorganen” Na basisarts geneeskunde Opleiding: 2 jaar algemene heelkunde 4 jaar urologie 3 • Kanker : prostaat, nier, blaas, testis • Moeizaam plassen (LUTS, lower urinary tract symptoms) • Stenen • Incontinentie • Vruchtbaarheid 4 5 6 7 “Functie” 8 “Functie” 9 Functie • Voorstandersklier • Maakt 20-30% van ejaculaat • Grootte van een … 10 Symptomen • • • • • Kracht van de straal Traag Onderbroken Nadruppelen Frequentie => Plasklachten (LUTS) 11 Aanvullend onderzoek • • • • 12 Mictielijst IPPS (internationale vragenlijst) Bloed (PSA/kreatinine) Urinesediment Aanvullend onderzoek flowmetrie 13 Aanvullend onderzoek urodynamisch onderzoek 14 Aanvullend onderzoek cystoscopie 15 Therapie LUTS • • • • • 16 Afwachten Plasbuisverwijders (tamsulosine) Prostaatverkleiners (Avodart) Blaas remmers (Vesicare) Operatie (TURP) TURP (transurethrale resectie prostaat) 17 Afrikaans nudisten strand … 18 “ Ik plas bloed ” Dhr. Jansen van 63 jaar • Sinds 5 dagen bloed bij de urine • Geen pijn bij het plassen, verder ook geen klachten In het verleden heeft hij een hartaanval gehad en gebruikt nu bloedverdunners en iets tegen de hoge bloeddruk. Hij rookt al zijn hele leven lang. De huisarts verwijst dhr Jansen naar de uroloog 20 Wat zou het kunnen zijn ? • • • • • • 21 Blaaskanker Nierkanker Prostaatkanker Nierstenen Blaasinfectie Vergrote goedaardige prostaat Bij de uroloog… • Eerst een gesprek over wat er gebeurd is, gevolgd door een lichamelijk onderzoek • Bloed-onderzoek • Urine-onderzoek • Blaaskijkonderzoek (cystoscopie) • Echo of CT scan van de nieren 22 Echografie van de nieren 23 CT scan van de urinewegen 24 Blaaskijkonderzoek (=cystoscopie) 25 Gezwel in de blaas 26 Operatieve verwijdering van het gezwel in de blaas 27 Na de operatie • Catheter voor 1 nacht • Spoeling in de blaas 28 1 week later op de poli • Uitslag van weefselonderzoek : oppervlakkige blaaskanker 29 In de toekomst • Advies stoppen met roken • Dhr Jansen zal nog een aantal spoelingen in de blaas krijgen toegediend • Hij zal daarnaast nog vaak op controle komen om de blaas te laten controleren via een blaaskijkonderzoek 30 Prostaatkanker 31 Meest voorkomende kankersoorten 32 Prostaatkanker – Signalen? • Plasklachten • Bloed bij de zaadlozing • Onduidelijke klachten Gewichtsafname, moe, “botpijn” • Meestal geen enkel signaal ! 33 Onderzoek • Bij voorgaande signalen • Prostaatproblemen in de familie • Huisarts: – Rectaal toucher – Bloedonderzoek (PSA) 34 Bloedonderzoek • PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) • Wat is hoog of laag? – 40 - 49 jaar => PSA < 2,5 – 50 - 59 jaar => PSA < 3,5 – 60 - 69 jaar => PSA < 4,5 > 70 jaar => PSA < 6,5 Maar vooral een correlatie met grootte van prostaat ! 35 Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) • Hoog PSA is niet altijd kanker • Laag PSA is niet altijd goed www.prostaatwijzer.nl 36 Bij de uroloog… • • • • • 37 Onderzoek van de prostaat Urine-onderzoek flowmetrie Evt. herhalen PSA Evt. echografie van de prostaat Bij twijfel……. • Echografie van de prostaat via de anus • Prostaatbiopten 38 Prostaatbiopten • Microscopisch (“kweek”) – Goedaardig – Ontsteking – Atypisch – Kwaadaardig 39 Kwaadaardig = Kanker • • • • 40 Prostaatkanker Gleason Som Score (GSS) Schaal van 3 – 5 De twee meest voorkomenden Gleason Som Score • • • • • 41 Traag : Gemiddeld: Snel: Agressief: Zeer agressief: 3+3 = 6 3+4 of 4+3 = 7 4+4 of 5+3 = 8 4+5 of 5+4 = 9 5+5= 10 Wat nu??? • Prostaatkanker: – Alleen in de prostaat of door het lichaam? 42 Beperkt of uitgezaaid? • Hoogte PSA • Gleason Som Score • Bevindingen bij rectaal toucher / beeldvorming • Tabellen (Nomogrammen) 43 Therapie • Afwachten : “Active Surveillance” • Operatie • Uitwendige / Inwendige bestraling – Evt. gecombineerd met hormoonbehandeling Bij uitzaaijen Hormoon-behandeling 44 “Active Surveillance” • Om de 3 maanden • PSA – controle • Prostaatbiopten worden herhaald na 1 jaar Patient staat centraal ! 45 Kan dit ? 46 Operatie • Verwijderen van de prostaat – Ziekenhuisopname – Catheter, drain, infuus…… – PA – uitslag – Bestraling nadien nog mogelijk – Risico’s 47 Operatie • Open • Laparoscopisch (kijkoperatie) • Laparoscopisch robot geassisteerd 48 Bestralen = Radiotherapie • Uitwendige radiotherapie – Poliklinisch circa 30 werkdagen – Irritatie maag/darm/blaas – “Prostaat blijft erin” – Operatie nadien moeizamer – +/- hormoon - behandeling 49 Bestralen = Radiotherapie • Inwendige radiotherapie – “Kleine operatie, korte opname” – Minder irritatie “aan de omgeving” – “Prostaat blijft erin” – Selectie criteria – Operatie nadien moeizamer – +/- hormoon - behandeling 50 Inwendige bestraling 51 Uitzaaiingen • Aangetoond met: – Lymfklieren rondom de prostaat (operatie / CT) – Bot – scan 52 Hoe verder?? • Hormoon behandeling: – Geen genezing – Afremmen van de groei – Verlagen mannelijk hormoon – “Overgangs – klachten” – Meestal verbetering – “Het komt een keer terug” – Chemotherapie 53 Vragen ? 54 Screenen op prostaatkanker? • • • • • 55 12 jaar geleden gestart Grootste studie naar PCA 8 West-Europese landen 184.000 mannen (55-69 jaar) PSA < 3.0 biopsie Screenen: resultaten • 20-27 % mortaliteitsreductie door screening !! MAAR…om 1 prostaatkanker dode te redden moet je : • 1410 pt screenen • 340 pt biopteren • 48 pt diagnosticeren met PCA 56
© Copyright 2024 ExpyDoc
