Marieke Hart - Janneke Juffermans

22 IDEALEN
tekst Janneke Juffermans
beeld Leonard Fäustle
Marieke Hart (33), adviseur mondiaal burgerschap
bij NCDO, startte dit voorjaar Thuisafgehaald.nl,
een website waarop thuiskoks hun extra porties
avondeten kunnen aanbieden. Tegen een kleine
vergoeding kunnen deze door hongerige buurtgenoten
worden afgehaald. Het platform gaat verspilling tegen
en brengt buren met elkaar in contact. Al achttienduizend Nederlanders maken er gebruik van.
ETEN DELEN
MET JE BUREN
‘Heb jij je net aangemeld? Vlakbij jou woont een heel
goede kok! Die kan zó lekker koken! En het is ook
nog een heel leuk mens. Dat vind ik het mooie aan
Thuisafgehaald, dat er zo’n enorme diversiteit aan
mensen bij zit: zowel heel volkse mensen als GroenLinks
stemmende, biologisch kokende hoogopgeleiden, en
alles wat er tussenin zit. Die brengen we allemaal met
elkaar in contact.
Gemeenten en welzijnsorganisaties vinden het
heel moeilijk om Thuisafgehaald te plaatsen, omdat
we niet in een bepaald hokje passen. We zijn geen
bewonersvereniging, maar ook geen welzijnsorganisatie
of zorginstelling. Tegelijkertijd horen we dat gemeenten
en welzijnsorganisaties ermee worstelen dat ze moeilijk
bij mensen achter de voordeur komen. Daar proberen
we hen sinds kort in te ondersteunen. We zijn begonnen
met de gemeente Zoetermeer. Het enige wat we doen is
in samenwerking met hen een bijeenkomst faciliteren.
We nodigen dan koks en afhalers van ons platform uit
en vragen: “Goh, zou je nog meer willen doen voor je
buurt, en zo ja, wat dan?” We proberen in de praktijk te
brengen waar ik in mijn werk op het gebied van mondiaal
burgerschap en civic driven change altijd al mee bezig
ben geweest: aansluiten bij de kracht van mensen en
faciliteren wat daaruit voortkomt.
SHARING ECONOMY
Thuisafgehaald is sinds de start in maart dit jaar enorm
aangeslagen. Ik denk om een aantal redenen: het is
allereerst een heel simpel idee, in dertig seconden
heb je het uitgelegd en mensen kunnen zich er meteen
iets bij voorstellen. Eten doen we namelijk allemaal,
iedere avond. Bovendien sluit het goed aan bij allerlei
maatschappelijke trends van dit moment. Er is veel
aandacht voor voedsel, mensen zijn zich bewuster van
wat ze eten en vragen zich vaker af waar het vandaan
komt. Bovendien is er de opkomst van sharing of peer to
peer economy. Consumenten gaan in toenemende mate
onderling huren, delen, ruilen en kopen. Ze verhuren
hun auto, zetten spullen op marktplaats of slapen bij
elkaar op de bank. Ik denk dat we met een economische
en ecologische crisis een voortschrijdend inzicht hebben
dat de hyperconsumptie van de afgelopen decennia
op de lange termijn niet werkt. Er is behoefte aan een
andere manier van consumeren. De online mogelijkheden
zijn daarin enorm. Die maken het mogelijk om te delen
met mensen die je niet kent. Zo maakt Thuisafgehaald via
internet lokale vraag en aanbod zichtbaar. We leven dan
wel in een hele individualistische samenleving, maar er
is ook behoefte aan gemeenschap, aan samenhang.
Ik plaats Thuisafgehaald nu in dat perspectief,
maar voordat we begonnen hebben we dat niet zo
geanalyseerd. Het is spontaan begonnen: mijn man
en ik roken in onze tuin het heerlijke eten van de
buurvrouw en vroegen ons af of we dat niet eens
mochten proeven. Desondanks past Thuisafgehaald wel
heel goed bij wat ik tot nu toe gedaan heb. Ik heb me
in vorige banen beziggehouden met burgerparticipatie
en draagvlakvergroting. In die zin is het geen toeval.
Inhoudelijk is er een duidelijke link met mondiaal
burgerschap, waar ik me bij NCDO mee bezighoud.
Mondiaal burgerschap gaat volgens mij in essentie om
een steentje bijdragen aan een betere wereld. Bij NCDO
INTERVIEW
w die
Een Russische vrou
ar woont,
hier al dertien ja
zich voor
vertelde me dat ze
elt in haar
het eerst thuis vo
wijk in Nederland
23
hebben we het vooral over de internationale dimensie
daarvan, maar tegelijkertijd uit het zich bijna altijd op
lokaal niveau. We willen bewerkstellingen dat mensen
ook in hun eigen gedrag en keuzes rekening houden
met de consequenties voor het grotere geheel. Met
Thuisafgehaald dragen we bij aan de sociale samenhang
en gaan we voedselverspilling tegen. Dat past heel goed
bij mondiaal burgerschap.
In mijn functie bij NCDO doe ik nooit direct iets
met het Nederlandse publiek, maar adviseer en train
ik andere organisaties die dat wel doen. Mijn vrije tijd,
met name de avonden, besteed ik aan Thuisafgehaald.
Daar zit ik ineens midden in de praktijk. Ik moet nu zelf
persberichten schrijven, heb contact met de koks en met
afhalers. Ik sta dus midden in de uitvoering. Dat is een
erg mooie aanvulling op de kennis en ervaring die ik met
onderzoek en training heb opgedaan.
Een van de uitdagingen van mondiaal burgerschap
kom ik ook tegen bij Thuisafgehaald. Het is niet altijd
makkelijk om mondiale issues concreter te maken en
dichter bij huis. Bij Thuisafgehaald doen we dat door
aan te sluiten bij het dagelijkse eetritueel. Maar daarbij
is ons dilemma: hoeveel van de inhoudelijke boodschap
neem je daarin mee? We proberen voedselverspilling
tegen te gaan en mensen ervan bewust te maken. Maar
we zetten niet met koeienletters op de site: ‘Weet u
dat er honger is in de wereld, bent u op de hoogte van
voedselspeculatie en wist u wat er allemaal misgaat in de
voedingsindustrie?’ We zeggen: ‘Heb je wat eten over?
Gooi het niet weg, maar deel het met je buurman.’ Dat
is zo’n spanningsveld waar veel mensen mee zitten die
bezig zijn met mondiaal burgerschap. Het doel is om
mensen aan te zetten tot een bepaald gedrag, en ze
bewust te maken van misstanden, maar tegelijkertijd
moet je je afvragen waar de grens ligt. Ik denk dat het
succes van Thuisafgehaald komt doordat we aansluiten
bij de eigen behoeften van mensen. We gaan nu wel een
steeds inhoudelijker verhaal vertellen, we zetten weetjes
op Facebook en Twitter. Maar in de kern spreken we
mensen aan op iets wat leuk is, makkelijk en sociaal en
wat ze helpt in het dagelijks leven.
KICK
Ik heb echt een fantastische baan bij NCDO, maar bij
Thuisafgehaald heb ik voor het eerst het gevoel dat
ik direct een verschil maak in de wereld. Daar krijg
ik zo’n kick van! Ik ben er heus niet naïef over, maar
Thuisafgehaald brengt op kleine schaal positiviteit
de wereld in. Er zijn veel mooie verhalen te vertellen
over wat er door het platform ontstaat. Laatst werd ik
bijvoorbeeld gebeld door de moeder van Bente, een
meisje van acht jaar met het syndroom van Down. Ze
wil later kok worden. De moeder vertelde me dat Bente
nu kookt voor buurtbewoners via Thuisafgehaald.
Buurtbewoners zien wat ze kan, en dat ze niet alleen
beperkingen heeft. Een ander voorbeeld. Laatst hadden
we een avond met de top-twintig van thuiskoks. Dat
zijn de koks die de meeste maaltijden hebben gedeeld
of die de meeste bedankjes van afhalers hebben gehad.
Echt fantastisch om al die mensen bij elkaar te zien.
Een Russische vrouw die hier al dertien jaar woont,

Download Report