statenstukken

Provinciale Staten
ONTWERPBESLUIT GS 30-09-2014
Gedeputeerde
belast met
behandeling:
Onderwerp:
Heukelom, G.R.J. van
Wijziging Reglement voor het Waterschap Scheldestromen. Vermindering geborgde zetels.
Vergadering PS:
Nr:
Agenda nr:
Vergadering GS:
Nr:
p.m. (begin 2015)
ONTWERP-VOORSTEL
Aan de Provinciale Staten van Zeeland
statenstukken
Samenvatting:
Dit (ontwerp)statenvoorstel heeft betrekking op wijziging van het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen. Het (ontwerp)statenvoorstel vloeit voort uit de door provinciale staten op 4 juli 2014 aangenomen motie waarbij gedeputeerde staten is opgedragen te bewerkstelligen dat, door wijziging van het
reglement, het aantal geborgde zetels in het waterschapsbestuur bij de komende waterschapverkiezingen (maart 2015) zal zijn teruggebracht van negen naar zeven, in de verhouding drie (ongebouwd), drie
(bedrijven) en één (natuur). Het (ontwerp)statenvoorstel omvat daarnaast enkele wijzigingen van technische aard, die voortvloeien uit recent gewijzigde wet- en regelgeving.
Op grond van de Waterschapswet zijn provinciale staten, binnen het gestelde wettelijk kader, bevoegd
tot reglementering van het waterschap, met inachtneming van de wettelijke voorbereidingsprocedure.
Gedeputeerde staten dragen zorg voor de procedurele voorbereiding.
Op 10 september 2014 is met het dagelijks bestuur van het Waterschap Scheldestromen overleg gevoerd als bedoeld in artikel 3 en 4 van de Waterschapswet. Het waterschap heeft aangegeven dat de
algemene vergadering van het waterschap zich op 5 september 2014 tegen vermindering van het aantal
geborgde zetels heeft uitgesproken. Het standpunt en de argumenten van het waterschap, en de overwegingen van gedeputeerde staten daaromtrent, zijn in dit (ontwerp) statenvoorstel verwerkt. Een en
ander heeft geen aanleiding gegeven om, in afwijking van de motie van PS, een gewijzigd (ontwerp)voorstel vast te stellen.
Op 30 september 2014 hebben gedeputeerde staten het (ontwerp)statenvoorstel met bijbehorend ontwerpbesluit voorlopig vastgesteld, met het oog op de wettelijk voorgeschreven inspraakprocedure. In
de periode van 9 oktober 2014 tot en met 19 november 2014 is een ieder in de gelegenheid gesteld zijn
of haar zienswijze omtrent het ontwerpbesluit naar voren te brengen. [PM]
Na de inspraakprocedure en definitieve vaststelling door gedeputeerde staten zal het (ontwerp) statenvoorstel met bijbehorend ontwerpbesluit ter vaststelling worden doorgeleid naar provinciale staten. Gelet op artikel 6 van de Waterschapswet zullen de stukken dan tevens ter vaststelling worden aangeboden aan Provinciale Staten van Noord-Brabant.
Wat willen we bereiken?
Aanleiding
In maart 2015 vinden gelijktijdig met de verkiezingen voor provinciale staten landelijk verkiezingen plaats
voor de waterschapsbesturen in Nederland.
In de vergadering van provinciale staten van 4 juli 2014 is een motie aangenomen waarbij gedeputeerde
staten is opgedragen te bewerkstelligen dat, door wijziging van het Reglement voor het Waterschap
Onderwerp:
Wijziging Reglement Waterschap Scheldestromen. Geborgde zetels.
Scheldestromen, bij de komende waterschapverkiezingen het aantal zogeheten geborgde zetels is teruggebracht van 9 (het wettelijk maximum) naar 7 (het wettelijk minimum), volgens de verhouding 3
(ongebouwd), 3 (bedrijven) en 1 (natuur).
In dat geval zijn bij de waterschapsverkiezingen voor de belangencategorie ingezetenen 23 van de 30
zetels beschikbaar.
Ter uitvoering van de door provinciale staten aangenomen motie hebben wij de voorbereiding ter hand
genomen van het voorliggende (ontwerp)voorstel met bijbehorende ontwerpbesluit tot formele wijziging
van het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen. De opdracht om dit vóór de verkiezingen in
maart 2015 te realiseren, betekent een zeer korte voorbereidingstermijn.
Wettelijk kader en bevoegdheid
Op grond van de Waterschapswet zijn provinciale staten, binnen het gestelde wettelijk kader, bevoegd
tot reglementering van het waterschap (artikel 2). Gedeputeerde staten dragen in dat geval zorg voor
de voorbereiding van het statenbesluit, rekening houdend met de procedure in de Waterschapswet.
Uit de Waterschapswet volgt dat het waterschapsbestuur bestaat uit tenminste 18 en ten hoogste 30
leden (artikel 13).
In het bestuur zijn de volgende categorieën belanghebbenden vertegenwoordigd (artikel 12):
1. Ingezetenen;
2. Eigenaren en gebruikers van ongebouwde onroerende zaken, niet zijnde natuurterreinen (verder:
ongebouwd);
3. Eigenaren en gebruikers van natuurterreinen (verder: natuur);
4. Eigenaren en gebruikers van bedrijfsruimten (verder: bedrijven).
Op grond van de Waterschapswet is de vertegenwoordiging van de categorieën ongebouwd, bedrijven
en natuur in het waterschapsbestuur wettelijk geborgd. Deze categorieën krijgen gezamenlijk tenminste
7 en ten hoogste 9 'geborgde zetels' toegewezen in het provinciale reglement voor het waterschap
(artikel 13 Waterschapswet). Na aftrek van de geborgde zetels is het restant aantal zetels beschikbaar
voor de vertegenwoordigers de categorie ingezetenen.
Uit de Waterschapswet volgt dat bij de bepaling van het aantal zetels van elke categorie rekening moet
worden gehouden met de aard en de omvang van het belang van elke categorie bij de taakuitoefening
van het waterschap.
De benoeming van de vertegenwoordigers van de geborgde zetels vindt plaats door belangenorganisaties van de desbetreffende categorieën: de Kamer van Koophandel (voor de categorie bedrijven), ZLTO
(voor de categorie ongebouwd) en het Bosschap (voor de categorie natuur).
Landelijke ontwikkelingen
De Tweede Kamer heeft in december 2013, bij de behandeling van de Wet aanpassing waterschapsverkiezingen (met het oog op gelijktijdige verkiezingen voor de waterschappen en provinciale staten)
gediscussieerd over de regeling voor de geborgde zetels in de in de Waterschapswet (kamerstukken
33.719, nr. 15). Hoewel geen wijzigingen op dit punt in de Waterschapswet zijn aangebracht hebben
diverse fracties kanttekeningen gemaakt bij de positie van de geborgde zetels in het waterschapsbestuur. De Minister van Infrastructuur en Milieu heeft aan de Tweede Kamer toegezegd om na de eerstvolgende verkiezingen het waterschapsbestel in den brede te evalueren en daarbij expliciet nut en
noodzaak van de geborgde zetels te betrekken. Verder gaf de Minister aan dat het een afweging van
provinciale staten is om (binnen de huidige wettelijke afwegingsruimte van 7- 9 geborgde zetels) bij
reglement te bepalen hoeveel leden een geborgde zetel kunnen krijgen namens de belangencategorieën ongebouwd, bedrijven en natuur. Deze afweging vindt op decentraal niveau plaats (artikel 13 Waterschapswet).
Waaraan kunnen we zien of alles bereikt is?
Doel
De algemene vergadering van het Waterschap Scheldestromen bestaat uit 30 leden.
CONCEPT
2
Onderwerp:
Wijziging Reglement Waterschap Scheldestromen. Geborgde zetels.
Bij oprichting van dit waterschap (2011) hebben provinciale staten in het waterschapsreglement 9 geborgde zetels gereserveerd voor de (gezamenlijke) belangencategorieën ongebouwd, bedrijven en natuur, volgens de verhouding 4 (ongebouwd), 4 (bedrijven) en 1 (natuur). Rekening houdend met de aard
en de omvang van de belangen van de categorieën werd een gelijk aantal geborgde zetels toegedeeld
aan de categorieën ongebouwd en bedrijven. Een en ander is toegelicht bij vaststelling van het vigerend
reglement.
Met het voorliggende (ontwerp)statenvoorstel wordt het aantal geborgde zetels teruggebracht van 9 (het
wettelijk maximum) naar 7 (het wettelijk minimum), zodat bij de vrije verkiezingen in maart 2015 twee
extra zetels beschikbaar komen voor de belangencategorie ingezetenen.
Argumenten minder geborgde zetels
In de op 4 juli 2014 door provinciale staten aangenomen motie worden voor de voorgestelde wijziging
van het reglement als overwegingen aangedragen (citaat):
- Het systeem van geborgde zetels strookt niet meer met de huidige tijdgeest, waar wordt uitgegaan
van evenredige vertegenwoordiging;
- De taken van het waterschap zijn inmiddels uitgebreid met vele publieke taken als waterkwaliteit, wegen, bermen en fietspaden en derhalve zijn alle burgers belanghebbenden geworden;
- Thans is sprake van oververtegenwoordiging in het bestuur van geborgde zetels ten opzichte van de
categorie ingezetenen;
- Het wettelijk minimum van zeven geborgde zetels meer recht doet aan evenredige vertegenwoordiging;
- PS kunnen vooruitlopend op mogelijke landelijke wijzigingen besluiten om ingaande 2015 het aantal
geborgde zetels te reduceren tot het wettelijk minimum van zeven;
- De reductie van twee geborgde zetels ten goede komt aan de categorie ingezetenen.
Het voorliggende (ontwerp)statenvoorstel met bijbehorend ontwerpbesluit omvat het formele besluit tot
wijziging van het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen.
Voorstel: aantal geborgde zetels vaststellen op 7:
Het aantal geborgde zetels wordt in het reglement vastgesteld op 7 (het wettelijk minimum), volgens de
verhouding 3 (ongebouwd), 3 (bedrijven) en 1 (natuur).
Dit krijgt zijn beslag door wijziging van artikel 6 in het bijgevoegde ontwerpbesluit.
Het toekennen van een gelijk aantal geborgde zetels voor de categorieën ongebouwd en bedrijven sluit
aan op de onderlinge verdeling van geborgde zetels die werd gehanteerd bij negen geborgde zetels (4
cat. ongebouwd, 4 cat. bedrijven en 1 cat. natuur).
Tegelijkertijd worden in het (ontwerp)statenvoorstel enkele technische aanpassingen in reglementsbepalingen meegenomen. Deze wijzigingen zijn van beperkte strekking, vloeien rechtstreeks voort uit landelijk gewijzigde wet- en regelgeving:
Voorstel: verwerken wetswijziging m.b.t. naamgeving Kamer van Koophandel
Op 1 januari 2014 is een wetswijziging in werking getreden van de Wet op de Kamer van Koophandel,
die heeft geleid tot samenvoeging van alle regionale Kamers tot één Kamer. Daarmee is ook de benaming Kamer van Koophandel Zuidwest Nederland vervallen. De benaming luidt nu: Kamer van Koophandel.
De wettelijke naamswijziging van de Kamer van Koophandel wordt in het reglement verwerkt. Dit krijgt
zijn beslag door wijziging van artikel 7 in het bijgevoegde ontwerpbesluit.
Dit heeft overigens geen gevolgen voor de benoemingsprocedure van de geborgde zetels.
De Kamer van Koophandel heeft een regeling vastgesteld waaruit volgt dat de vertegenwoordigers van
de geborgde zetels voor de categorie bedrijven in het Waterschap Scheldestromen worden benoemd
door regio zuidwest van de Kamer.
Voorstel: verwerken wetswijziging m.b.t. procedure benoeming dagelijks bestuur
Tot dusverre is in het reglement vastgelegd dat het dagelijks bestuur van het waterschap wordt benoemd in de eerste vergadering van de algemene vergadering. Door een recente wijziging van de Waterschapswet is nu in de wet bepaald dat het oude dagelijks bestuur mag aanblijven gedurende maximaal 3 maanden nadat de nieuwe algemene vergadering is gestart. Dit geeft ruimte voor coalitieonderhandelingen. Gedurende die periode van 3 maanden wordt het dagelijks bestuur benoemd.
CONCEPT
3
Onderwerp:
Wijziging Reglement Waterschap Scheldestromen. Geborgde zetels.
Als gevolg van voormelde wijziging van de Waterschapswet wordt de betreffende reglementsbepaling
geschrapt.
Dit krijgt zijn beslag door wijziging van artikel 10 in het bijgevoegde ontwerpbesluit.
Wat doen we daarvoor?
Procedure (ontwerp)statenvoorstel tot formele wijziging van het reglement
Na de door provinciale staten aangenomen motie d.d. 4 juli 2014 hebben wij, rekening houdend met de
procedure in de Waterschapswet, de voorbereiding van het voorliggende (ontwerp)statenvoorstel tot
wijziging van het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen ter hand genomen. De beschikbare
tijd om vóór de verkiezingsdatum (15 maart 2015) tot formele wijziging van het reglement te komen is
zeer krap.
Bestuurlijk overleg en standpunt waterschap
Als eerste procedurestap is op 10 september 2014 met het dagelijks bestuur van het Waterschap Scheldestromen bestuurlijk overleg gevoerd ingevolge artikel 3 en 4 van de Waterschapswet. Het waterschap
heeft daarbij aangegeven dat de algemene vergadering van het waterschap zich op 5 september 2014
in meerderheid heeft uitgesproken tegen de voorgenomen reglementswijziging om het aantal geborgde
zetels te verminderen, met als argumenten:
- Het huidig aantal en de verdeling van 9 geborgde zetels is in de toelichting die destijds is gebruikt bij
de vaststelling van het huidige reglement door provinciale staten, goed onderbouwd gelet op de
omvang van het belang van de verschillende belangencategorieën en financiële gegevens. Het betalingsdeel van de natuurterreinen, het ongebouwd en het bedrijfsgebouwd bedraagt nog steeds
ruim 30% en ook de economische waarde van onroerende zaken is vrijwel gelijk gebleven.
- De uitbreiding van het takenpakket met taken als waterkwaliteit en wegbeheer waar in de motie over
wordt gesproken, is al langer geleden gerealiseerd en werd bij de opstelling van het huidige reglement al door de voormalige de waterschappen Zeeuws-Vlaanderen en Zeeuwse Eilanden uitgevoerd.
- In het landelijke bestuursakkoord water van 2011 is een evaluatie aangekondigd van alle aspecten
van het verkiezingsstelsel van de waterschapsbesturen, inclusief het stelsel van de geborgde zetels,
die zal plaatsvinden na de verkiezingen in maart 2015.
Aanvullend heeft het dagelijks bestuur van het waterschap in het overleg naar voren gebracht:
- Het zo laat opstarten van de procedure tot wijziging van het reglement ter vermindering van het
aantal geborgde zetels betekent een knelpunt voor kandidaatstellingsprocedures bij de organisaties
die geborgde zetels benoemen (KvK, ZLTO en Bosschap).
- De voorbereidingstijd voor het wijzigen van het reglement is, in aanloop naar de verkiezingen in
maart 2015 en gelet op de procedurebepalingen in de Waterschapswet, dusdanig krap dat er weinig
ruimte is voor zorgvuldige afstemming. Ook wordt de vraag opgeworpen of het procesverloop juridisch en wettelijk kan en op gespannen voet staat met bestuurlijke verhoudingen en algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Overwegingen m.b.t. standpunt waterschap
-
-
Het is juist dat de taken van het waterschap (anders dan in de motie is aangegeven) al jaren in de
huidige omvang worden uitgeoefend. Ook beamen wij dat in het landelijk bestuursakkoord water van
2011 een evaluatie is aangekondigd van alle aspecten van het verkiezingsstelsel van de waterschapsbesturen, inclusief het stelsel van de geborgde zetels, die zal plaatsvinden na de verkiezingen
van maart 2015. Echter:
Provinciale staten zijn op grond van artikel 2 van de Waterschapswet bevoegd het aantal (en de
verdeling van) geborgde zetels vast te stellen c.q. te wijzigen binnen de wettelijke en bestuurlijke
afwegingsruimte van ten minste 7 en ten hoogte 9 (artikel 13 Waterschapswet). Dit is een decentrale
afweging. De keuze voor 7 geborgde zetels volgens de verdeling 3 (ongebouwd), 3 (bedrijven) en 1
(natuur) en een gelijk aantal geborgde zetels voor de categorieën ongebouwd en bedrijven, is zoveel
mogelijk in lijn met de gehanteerde zetelverdeling bij 9 geborgde zetels, rekening houdend met de
aard en omvang van het belang van elke categorie en de financiële verhoudingen.
CONCEPT
4
Onderwerp:
Wijziging Reglement Waterschap Scheldestromen. Geborgde zetels.
-
-
De voorbereidingstijd voor het wijzigen van het reglement is, in aanloop naar de verkiezingen in
maart 2015 en gezien de procedurevoorschriften in de Waterschapswet, weliswaar erg krap, maar
bij het procesverloop worden de wettelijke bepalingen in acht genomen. In de gegeven omstandigheden is geen sprake van strijdigheid met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Gezien het tijdstip waarop provinciale staten opdracht hebben gegeven tot wijziging van het reglement (motie 4 juli 2014) kon de voorbereiding van het (ontwerp)statenvoorstel niet eerder worden
opgestart en niet eerder worden gesignaleerd bij de organisaties die geborgde zetels benoemen
(KvK, ZLTO en Bosschap). Deze organisaties hebben wij in juli 2014 ingelicht. Een en ander levert
volgens ons geen onoverkomelijk knelpunt op bij de benoemingsprocedures. De betreffende organisaties kunnen de ontstane situatie volgens hun eigen protocollen met kandidaten communiceren
en oplossen.
Op grond van voorgaande overwegingen, gehoord het standpunt van het waterschapsbestuur, gelet op
de wettelijke afwegingsruimte en de door provinciale staten aan gedeputeerde staten gegeven opdracht
via de aangenomen motie van 4 juli 2014, wordt het (ontwerp)statenvoorstel - in lijn met de motie (voorlopig) vastgesteld.
Wettelijke inspraakprocedure
Na de voorlopige vaststelling van het (ontwerp)statenvoorstel met bijbehorend ontwerpbesluit worden
de stukken, na openbare kennisgeving, conform de Waterschapswet voor een ieder ter inzage gelegd
van 9 oktober 2014 tot en met 19 november 2014 ten behoeve van de openbare inspraakprocedure
(afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht).
Gedurende deze periode is een ieder in de gelegenheid een zienswijze over het ontwerpbesluit naar
voren te brengen.
[PM: invoegen tekstgedeelte na inspraakperiode]
Afstemming met provinciale staten van Noord-Brabant
Het beheersgebied van het Waterschap Scheldestromen bevindt zich voor een heel klein gedeelte (enkele hectaren) op het grondgebied van de provincie Noord-Brabant, zodat naar de letter van de wet de
procedurebepaling voor een interprovinciaal waterschap van toepassing is (artikel 6 Waterschapswet).
Dit betekent dat het (ontwerp)statenvoorstel met bijbehorende (ontwerp)besluit, na voorbereiding door
ons college, uiteindelijk vaststelling behoeft door provinciale staten van Zeeland en van Noord-Brabant.
Na de inspraakprocedure en definitieve vaststelling zullen de stukken ook naar PS van Noord-Brabant
worden doorgeleid.
Inwerkingtreding vóór datum verkiezingen
Het (ontwerp)statenvoorstel met bijbehorend (ontwerp)besluit zal volgens streefplanning begin 2015 ter
vaststelling worden voorgelegd aan provinciale staten.
De wijziging van het waterschapsreglement behoeft op grond van artikel 5 van de Waterschapswet geen
goedkeuring van de Minister van Infrastructuur en Milieu.
Tegen de wijziging van het reglement staat geen beroep open bij de bestuursrechter.
Wat mag het kosten?
Dit (ontwerp)statenvoorstel heeft geen financiële gevolgen.
Wij stellen u op grond van het voorgaande voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd (ontwerp)besluit.
Gedeputeerde Staten,
Drs. J.M.M. Polman, voorzitter,
A.W. Smit, secretaris.
CONCEPT
5
Onderwerp:
Wijziging Reglement Waterschap Scheldestromen. Geborgde zetels.
Voorlopig ontwerpbesluit GS, vastgesteld op 30 september 2014
Provinciale Staten van Zeeland,
gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van [datum PM volgend op inspraakperiode], nr. [PM];
gelet op artikel 2 e.v., 13 en 14 van de Waterschapswet;
overwegende dat provinciale staten op 4 juli 2014 een motie hebben aangenomen, waarbij aan gedeputeerde staten is opgedragen te bewerkstelligen dat, door wijziging van het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen, het aantal geborgde zetels bij de komende waterschapverkiezingen (maart
2015) is teruggebracht van negen (het wettelijk maximum) naar zeven (het wettelijk minimum), in de
verhouding drie (ongebouwd), drie (bedrijven) en één (natuurorganisaties);
overwegende dat als gevolg van de motie die provinciale staten van 4 juli 2014 hebben aangenomen,
het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen wijziging behoeft;
overwegende dat tevens enkele aanpassingen van technische aard in het reglement worden verwerkt;
overwegende dat per 1 januari 2014 de Wet op de Kamer van Koophandel in werking is getreden,
waarbij de benaming van de verschillende Kamers van Koophandel is aangepast, zodat de benaming
in de betreffende bepaling in het reglement aanpassing behoeft;
overwegende dat in de Waterschapswet, zoals laatstelijk gewijzigd, is geregeld op welk tijdstip de benoeming van de leden van het dagelijks bestuur plaatsvindt na de verkiezingen, zodat de desbetreffende
bepaling in het reglement kan vervallen;
besluiten:
I. Wijzigingen
Het Reglement voor het Waterschap Scheldestromen wordt als volgt gewijzigd:
A.
Artikel 6 wordt als volgt gewijzigd:
1.
In onderdeel a wordt "21" vervangen door "23";
2.
In onderdeel b en d wordt "4" telkens vervangen door "3".
B.
Artikel 7 wordt als volgt gewijzigd:
1.
In het eerste en derde lid wordt "4" vervangen door "3".
2.
In het derde lid wordt "Zuid-West Nederland" vervangen door ", op voordracht van de
regionale raad van de regio Zuid-West, ".
C.
Artikel 10 wordt als volgt gewijzigd:
1.
Het eerste lid vervalt;
2.
Het tweede tot en met vijfde lid worden vernummerd tot eerste tot en met vierde lid.
II. Inwerkingtreding
Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van openbare bekendmaking op de
daartoe wettelijk geëigende wijze, met dien verstande dat artikel I, onderdeel B, eerste lid, terugwerkt
tot 1 september 2014.
Middelburg, [datum PM 2015]
Provinciale Staten van Zeeland,
drs.J.M.M. Polman
P. Joosse
CONCEPT
, voorzitter
, griffier
6