Samenwerking Grontmij en NVG

Samenwerking Grontmij en NVG
40 Nederlandse banen hebben een ‘Grontmij’-ondergrond
De Grontmij is een grote speler als het om grootschalige projecten gaat. Het bedrijf startte ooit als GRond ONTginning MaatschappIJ met de ontginning van
woeste gronden en het geschikt maken voor landbouw. Dat verklaart de onverwachte ‘t’ in de naam. Grontmij groeide uit tot een groot multidisciplinair ingenieurs- en adviesbureau. Vanwege de aard van de activiteiten heeft het bedrijf vele regionale contacten met overheden en publiekrechtelijke instellingen. Ook in
het buitenland spreidt het bedrijf een stuk Hollands Glorie ten toon. Het is goed ons te realiseren dat Grontmij het eerste Nederlandse bedrijf was dat een grote
rol speelde bij het ontwikkelen van golfbanen.
Auteur: Broer de Boer
Begin 2012 tekenden de NVG en de Grontmij
een samenwerkingscontract. De Golfbusinessredactie realiseert zich dat veel NVG-leden
het ingenieurs- en adviesbureau kennen. In dit
interview met Hans Kok en Marc Greep van
de afdeling Sport & Realisatie stellen we toch
met genoegen de bijna 100-jarige organisatie
aan u voor. De referentielijst van Grontmij telt
15 turnkey gerealiseerde golfbanen en 25 golfbanen waarbij het bedrijf betrokken is geweest
bij advies, voorbereiding, technische uitwerking en de aanvraag van vergunningen, vanaf
het eerste initiatief tot en met het onderhoud.
die van planvorming tot realisatie van een
golfbaan aan bod komen. Daarmee hebben
we een schat aan ervaring opgedaan, waarmee we ons voordeel doen bij toekomstige
projecten. Sinds de realisatie van Golfbaan
Naarderbos verrichten we hier bovendien ook
het onderhoud. En verder zijn we sinds begin
2012 nadrukkelijk betrokken bij de exploitatie
van de complete golfaccommodatie. De exploitatie van banen is zeker niet onze corebusiness
en zal het ook niet worden, maar in Naarderbos is dit gebeurd door het faillissement van
GMG.”
Alle trajecten
Hans Kok en Marc Greep maken reeds in het
begin van ons gesprek duidelijk dat Grontmij
een fullservice-regisserende partij is als het
gaat om golfbaanaanleg- en renovatie en dat
initiatieven nemen de organisatie niet vreemd
is. Dat onze afspraak op Golfbaan Naarderbos plaatsvindt, is dan ook niet geheel zonder
reden. Hans Kok: “We hebben hier – ook
als grondeigenaar – alle trajecten doorlopen
Gehele traject
“In tegenstelling tot onze collega’s op de
markt doen we dus het gehele traject in de
golfbranche”, verduidelijkt Marc Greep. “En
dat is heel breed; kwaliteit leveren is ons handelsmerk. Mocht een locatie ongeschikt zijn
voor een nieuwe golfbaan of een uitbreiding,
dan zien wij het ook als onze competentie
om dat opdrachtgevers duidelijk te maken.
Daarnaast kunnen we als multidisciplinaire
32
Hans Kok: “De Grontmij heeft ook duurzaam
ondernemen hoog in het vaandel staan.”
Actueel
Samenwerking met Grontmij
een golfbaan en of de gronden ook daadwerkelijk en tegen een acceptabel prijsniveau ontwikkeld kunnen worden. Een golfbaan bouwen
op klei of veengrond is nu eenmaal aanzienlijk
duurder en complexer dan een locatie op een
geschikte zandgrond.”
Marc Greep: “In tegenstelling tot onze collega’s
op de markt doet Grontmij het gehele traject in
de golfbranche.”
organisatie gemakkelijk en oplossingsgericht
doorschakelen naar volgende fases in het
realisatieproces van golfbanen: vanaf het uitvoeren van haalbaarheidsstudies tot en met het
onderhoud en de exploitatie van golfbanen.”
Haalbaarheidsstudies
Het blijkt dat Grontmij bij golfbaanprojecten
op meerdere terreinen haarbaarheidsstudies
verricht. “Daarbij moet je niet alleen denken
aan marktonderzoek en het doorrekenen van
de toekomstige exploitatie, maar ook aan de
planologische haalbaarheid, het bestemmingsplan, de technische haalbaarheid, het gewenste baantype, de bodemsamenstelling en
de kansen die er zijn voor water”, aldus Kok.
“Want met die laatste twee issues krijgen we in
de golfbranche steeds nadrukkelijker te maken:
wat kun je met de vrijkomende grond, of kun je
met water iets speciaals doen? Wat ons hierbij
van pas komt is dat we al bijna honderd jaar
ervaring hebben met grootschalige projecten
die met landschappelijke inrichting, bodem en
water te maken hebben. Onze expertise strekt
zich zelfs uit tot archeologie, wat ons van pas
komt bij de bodemonderzoeken. Eigenlijk komt
het er op neer dat we elk golfbaaninitiatief beoordelen op de criteria grond, geld en gebied.
Het is zinvol om te bezien of het plangebied
qua bodem en ontwerp wel geschikt is voor
Bestemmingsplannen
Marc vervolgt: “Je hebt altijd nadrukkelijk
te maken met het bestemmingsplan. Je zou
dat zelfs als een apart onderwerp kunnen
bezien binnen de haalbaarheidsstudies. Wij
hebben hierin veel ervaring en zeker ook in
complexe trajecten. Daarin is onze organisatie
een lerende organisatie en wij weten meestal
precies hoe de hazen binnen een bepaalde
gemeente lopen, omdat we vanuit andere
initiatieven, bijvoorbeeld vanuit de realisatie
van een Vinex-locatie of aanpassingen in wegen waterbouw, onze contacten hebben met de
overheden en publiekrechtelijke organisaties
zoals de waterschappen. Als je in de ruimtelijke omgeving wilt ingrijpen, krijg je nadrukkelijk
te maken met het doorlopen van procedures
en de verlening van vergunningen. Net als bij
de vergunningstrajecten is een goede communicatie met politiek en omwonenden van
eminent belang. Ik kan rustig stellen dat onze
opdrachtgevers baat hebben bij onze juridische en procedurele kennis en ons uitgebreide
netwerk bij al deze facetten. Doordat we vaak
tegen bezwaarmakers aanlopen, is het belangrijk om alle onderzoeken zeer zorgvuldig uit
te voeren, aangezien er steeds meer geschillen
worden voorgelegd aan de Raad van State.”
“Zowel bij nieuwbouw als bij
herontwikkeling van golfbanen
of renovatie van golfonderdelen
NVG-leden terzijde staan”
Vergunningstrajecten
Wat zien jullie na het bestemmingsplan dan
als de volgende fase? Hans Kok: “Naast het
vergunningentraject binnen de Wabo heb je bij
het aanleggen of renoveren van een golfbaan
ook nadrukkelijk te maken met de Waterwet
zoals die in 2009 van kracht werd en alle
bijbehorende keurontheffingen. Het gaat
hierbij om alles wat met water, waterpeilen
en waterkeringen te maken heeft. Vaak is dit
in samenspraak met de golfbaanarchitect een
gezamenlijk traject waarin veel overlegd wordt
met provincies, gemeentes, waterschappen en
waarbij flora- en faunawetgeving en de totale
infrastructuur samenkomen.” Marc Greep vult
aan: “Vaak werken gemeentes in dit traject
wel mee. De ontwerpkeuzes die je maakt op
basis van de haalbaarheidsstudies zijn echter
van invloed op de vergunningen. Ik durf rustig
te zeggen dat wij de partij zijn die het meest
van de bouw van golfbanen afweet. Bijvoorbeeld: bij ons loop je gemakkelijk even de
kamer van een collega binnen die alles weet
van verlichting. Zo kunnen wij dus voorkomen
dat een deel van het werk overgedaan moet
worden doordat de geplande verlichting op
de driving range niet aan de gemeentelijke
vereisten voldoet.”
Engineering
De fase die op de vergunningen volgt is
die van de engineering. Ook hier staat de
Grontmij golfbaanontwikkelaars ten dienste.
“In deze fase vertalen we de plannen in
cultuurtechnische en civieltechnische ontwerpen”, vertelt Hans Kok. “Hoe je omgaat met
de grond bijvoorbeeld is belangrijk: als je de
structuur op spelelementen van een golfbaan
eenmaal verprutst, krijg je dat haast nooit
meer goed. Als ik over engineering praat, heb
ik het dus over: de verschraling en bewerkingen van de bovengrond, de grondbalans, de
logistiek bij aanvoer van materiaal en grond,
de beregening en de drainage. Maar ook
de aanleg van bruggen, hekwerken, duikers, verhardingen of de soortkeuze van de
beplanting is iets wat bij engineering om de
hoek komt kijken. Uiteindelijk leidt dit voor de
opdrachtgever tot het bestek dat je kunt laten
aanbesteden of dat je op turnkey basis kunt
laten uitvoeren.”
Aanleg en onderhoud
Grontmij heeft vijftien golfbaanprojecten op
haar palmares staan die ooit door Grontmij
turnkey gerealiseerd werden. Bij een 25-tal
banen was het bedrijf betrokken bij advies,
voorbereiding, vergunningen en de technische
uitwerking. Marc Greep: “Wij hebben in de
loop van de tijd ervaren dat het moeilijk is
om opdrachtgevers te overtuigen dat turnkey
aanleg van een golfbaan in veel gevallen
beter is dan de aanleg uit te besteden via een
openbare inschrijving. Het probleem is altijd
hoe het oplossen van knelpunten en het meerwerk in de uiteindelijke prijs verwerkt moeten
worden, en het vraagt om deskundig toezicht
om de voorgeschreven kwaliteit in het bestek
ook daadwerkelijk te krijgen. Als je het voor33
Actueel
Samenwerking met Grontmij
hierin te onderscheiden door het aanbieden
van een fullservicecontract zonder verrassingen voor de opdrachtgever. Doordat ook de
exploitatie van de banen onder druk komt te
staan, wordt er steeds meer ingekocht op basis
van de laagste prijs en wordt er minder goed
vergeleken wat je hier allemaal voor krijgt.”
De techniek van gestuurd boren voor het aanbrengen van drainage onder greens, toegepast
door Grontmij op de Amsterdamse Golf Club.
traject goed kent, kun je hiervan meestal een
goede inschatting maken, hierbij een actieve
houding aannemen richting je opdrachtgever
en zelf met oplossingen komen. De opdrachtgevers voor wie wij op turnkey basis een
baan hebben mogen realiseren, zijn uiteindelijk zeer tevreden over het resultaat en de
werkwijzen en daar doen we het uiteindelijk
voor. Dankzij de expertise die we opdoen bij
Golfbaan Naarderbos krijgen wij ook vragen
om naar de uiteindelijke exploitatie en naar de
onderhoudsmethodiek te kijken. We gaan dus
steeds meer naar het model toe van fullservice
aan onze opdrachtgevers. En met fullservice
proberen we ook in het onderhoud meer te
doen dan alleen het onderhoud van de baan.
Onze werkwijze richt zich met name op het
oplossingsgericht en proactief oplossen en
aanpakken van alle bijkomende zaken. Zo’n
rijke en oude geschiedenis als Grontmij heeft
qua voortrajecten en aanleg in golfbanen, zo
jong is de geschiedenis voor wat betreft het
daadwerkelijke onderhoud ervan. Grontmij
onderhoudt een viertal banen, te weten:
Dirkshorn, Naarderbos, Heiloo en Amsterdam
Waterland. Er komen steeds meer aanbieders
voor het onderhoud van golfbanen, waardoor
de concurrentie groot is en wij proberen ons
34
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De Grontmij heeft ook duurzaam ondernemen
hoog in het vaandel staan. Hans Kok en Marc
Greep hebben het in dit verband ook al snel
over een verkoopargument. “Ook golfbanen
zouden er baat bij kunnen hebben hoger op
de CO2-ladder komen te staan. Maar dat geldt
nu vooral voor bedrijven die inschrijven op een
aanbesteding. Naast een groen imago kan
de positie die je als aannemer inneemt op de
virtuele ladder een extra aanbeveling zijn bij
de gunning van een project.
Wij zijn een van de weinige Europese
ontwerp- en managementadviesbureaus die
duurzaamheid en MVO-prestaties rapporteren
conform de normen van het Global Reporting
Initiative. Onze doelstellingen en prestaties
wat betreft het verminderen van CO2-uitstoot,
energie, water en afval zijn onderdeel van ons
milieubeheersysteem. Een derde partij ziet toe
op de naleving hiervan conform onze ISO14001-certificering. Wij hebben de ambitie om
als organisatie in 2013 CO2-neutraal te zijn.”
Renovatie
Overigens zien Kok en Greep de focus de
komende jaren verschuiven van nieuwbouw
naar renovatie: “Geld is schaars en de investeringen in nieuwe projecten zijn erg hoog,
waardoor de aanloopkosten bijna niet meer
op te brengen zijn. Maar golfbanen die er al
enige tijd liggen, krijgen de komende tijd te
maken met de wens en soms de noodzaak om
holes te verleggen, al dan niet in combinatie
met herziening van drainage of beregening.
Ook verwachten we strengere regelgeving wat
betreft het waterverbruik en de wateropslag,
waardoor renovaties noodzakelijk zijn in de
toekomst. Wij voorzien vooral in dit traject
een groei in de markt van de golfbranche.
Wij proberen hier ook vernieuwend in te zijn,
zoals met de ontwikkelde technologie voor het
aanbrengen van drainage onder greens door
middel van een gestuurde boring. Ook zijn we
bezig met de ontwikkeling van betere toplagen
voor de bouw van greens en met methodes om
efficiënt, zonder al te veel schade, bestaande
fairways te draineren. Helaas is de markt
relatief klein, waardoor er maar beperkt geïnvesteerd wordt in fundamenteel onderzoek.
En dat heeft ook alles te maken met het beter
en efficiënter – en dus duurzamer – onderhouden van banen. Golfbanen moeten zich meer
onderscheidend opstellen voor hun doelgroep
en daarop het baanbeheer afstellen. Pas dan
komt – in onze filosofie – de vraag aan de
orde hoe je de exploitatie daarvan goed rond
krijgt. De Grontmij staat klaar om NVG-leden
op basis van de samenwerkingsovereenkomst
zowel bij nieuwbouw als bij herontwikkeling
van golfbanen of renovatie van golfonderdelen
terzijde te staan!”
Enkele projecten waar Grontmij
momenteel volop voorbereidend aan
werkt:
Golfbaan te Vianen
Golftrainingscentrum Ruigenhoek te Utrecht
Golf op Sportpark Middenmeer
Golfbaan Hoogland Amersfoort
Uitbreiding Wageningse Golfcub
Grontmij stond aan de wieg van de
ontwikkeling van de eerste golfbanen in
Nederland. Het bedrijf bestaat in 2015 honderd jaar en is een multidisciplinair adviesen ingenieursbureau met circa 12.500
medewerkers, waarvan circa 2.500 in
Nederland werken. Het bedrijf is vooral actief in Noordwest-Europa op het gebied van
bouw, infrastructuur, milieu, water, energie
en industrie. Van oudsher heeft het bedrijf
sterke regionale contacten, hetgeen waardevol is bij het gehele proces van advisering,
ontwerp, engineering en management van
multidisciplinaire projecten.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Kok, T 06 290 75 239, E
[email protected] of [email protected]. Of neem een kijkje op www.grontmij.
nl/sport.