BRUGSE OMMELAND Genieten in het Gratis streekmagazine met voordeelbonnen 2014 Ontdek de vele voordelen van de Brugge City Card op p. 42-47 → en op www.bruggecitycard.be 72h 48h 3 Beste lezer, In het Brugse Ommeland druk je even de pauzeknop in zodat de stress van de dagelijkse rush zachtjes weg kan ebben. Dit is dan ook een unieke groene rustregio. En dat vlakbij Brugge, de Kust en de Westhoek. Hier geniet je van ware tijd samen. Met het hele gezin, je complete familie of gezellig met zijn tweetjes. Ons advies? Plan even niets. En laat de goesting van het moment primeren. Keuze genoeg, dat zal deze zesde editie van het Brugse Ommeland Magazine je wel fijntjes aantonen. Zin om heerlijke buitenlucht op te snuiven? Kies dan voor een Bourgondische fiets- of wandelroute of ga uitwaaien aan zee. In een culturele bui? Hop binnen in een van de vele kastelen of ga geschiedenis opsnuiven in Damme, Brugge, Tielt of Torhout. Of koester je geen grootse plannen? Geen zorgen, ook dan zit je goed in het Brugse Ommeland. Onze logeeradresjes brengen je moeiteloos de kunst van het onthaasten bij. Niets hoeft, alles kan. Hoog tijd dus om eindelijk die batterijen nog eens op te laden en te Genieten in het Brugse Ommeland! Tot snel! Het Brugse Ommeland Team De ware tijd komt pas tot leven, als de klokken zwijgen. William Faulkner www.brugseommeland.be Noordzee . Kust . . Veurne Brugge Brugse Ommeland Diksmuide Westhoek . . Oostende Ieper . . . Tielt Roeselare Deinze Leiestreek . Kortrijk Antwerpen Brugge Gent Hasselt Leuven Brussel BELGIË 4 20 12 04 De Groene 62 22 km gevarieerd trapplezier 08 Het Lekkere Westen 12 Staycation in het Landschapspark Bulskampveld Of neem vakantie in je achtertuin 18 Hoeve- en Streekproducten 19 Het Brugse Ommeland gaat digitaal 20 Water! 04 22 Groeten uit Lissewege! 5 42 32 24 Brugge en de Grooten Oorlog 26 Het Brugse Ommeland volgens Marec 29 3 Rondjes Oudenburg 32 Onthaasten in het Tieltse Bij dag en nacht 36 Made in Oostkamp 38 Via de Damse Vaart de Zwinstreek in De geschiedenis en de musts 42 Attracties, musea, collecties en bezoekerscentra Maak kennis met … de pronkstukken! 49 Meetkerke, een van de mooiste dorpen 51 64 51 Gefluister in het Brugse Ommeland Maak kennis met de verborgen verhalen 60 Damme op het ritme van oude muziek 62 10 x ambachtelijk Jabbeke 64 Wandelen in de Groene Gordel rond Brugge 68 Agenda Evenementen in het Brugse Ommeland 72 Kaart van het Brugse Ommeland 74 Diensten voor Toerisme 75 Voordeelbonnen 21 x voordeel van toen Wandelroute = Kindvriendelijk 6 Je moet niet altijd honderden kilometers malen om getrakteerd te worden op een gevarieerd landschap. De Groene 62, een voormalig stoomspoorwegtracé, strekt zich uit van Oostende tot Torhout en laat je, geheel afgeschermd, genieten van al het moois dat je passeert. Niet eindeloos lang en toch doorkruis je twee compleet andere werelden! 22 km gevarieerd trapplezier OOSTENDE A 11 STENE 20 53 SNAASKERKE Kanaal PlassendaleNieuwpoort 31 B GISTEL C 32 LEUKE STOPS (zie pag. 7) 34 A B C D E F G H … De Vlasschaard Spijshuis Godelieve ’t Routekotje De Buuzestove De Herdershoeve Heuvelhof Het Koetshuys Wijnendale Station Fietsknooppunt EERNEGEM 35 MOERE Statieput D E Domein G d’Aertrycke ICHTEGEM Kasteel Wijnendale F 85 84 H 86 TORHOUT 7 Spoor 62, de lijn Oostende-Torhout, maakte deel uit van het traject Oostende-Ieper-Armentières, een privé-initiatief uit 1867. Het doel: Parijzenaars in een recordtempo naar de opkomende badstad Oostende brengen. Dat de seizoensarbeiders zo in omgekeerde richting naar Noord-Frankrijk konden sporen, was mooi meegenomen. Het precieze tracé was destijds voer voor veel discussie. De Eernegemse burgemeester Gustave Van Sieleghem lobbyde tot de spoorlijn een forse bocht nam richting Eernegem dorp en wist zo zijn dorpsgenoten een centraal gelegen station te schenken. En door de concurrentie tussen de kasteelheren van Wijnendale en d’Aertrycke kwam het voormalig station van Wijnendale precies in het midden tussen beide kastelen te liggen. Honderd jaar na de aanleg van de spoorlijn reed de laatste trein uit. Spoor 62 werd de Groene 62, een groene, autovrije as voor wandelaars en fietsers die zich uitstrekt van Oostende tot Torhout en het grondgebied van Gistel (Snaaskerke, Gistel, Moere) en Ichtegem (Eernegem) doorklieft. Starten doe je aan de vlakke kust waar je van op de verhoogde spoorwegberm uitkijkt over de Oostendse polders. Historische polders gevormd door een drassig krekenlandschap en veenmoerassen. Daarna steek je via de breed uitgevallen voetgangersbrug het kanaal Plassendale-Nieuwpoort (Plassendale Vaart) over om in de Zandstreek te belanden. Het begin van een heuse landschapestafette. Zo ontdek je boerenwormkruid, pastinaak en brem die vanaf mei de Groene 62 hier en daar inkleuren. Of focus je liever op bergeenden, veldleeuweriken en schoenlappers? Ondertussen passeer je het mooie spoorweghuisje van Moere (nu b&b) om wat verder in domein Stationsput vlakbij ‘de bocht van Eernegem’ tot rust te komen. Nu de plek bij uitstek om te wandelen en hengelen, vroeger waterreservoir. Via een ondergronds pijpleidingennet werd van hieruit water naar Oostende versast om daar de stoomlocomotieven te bevoorraden. Daarna gaat het gemoedelijk verder naar het Plateau van Wijnendale om luttele kilometers verder twee nieuwe kleppers te ontdekken: 8 het brugse ommeland F I E T S N E T W E R K Brugse Ommeland Zuid Goed om weten! Domein d’Aertrycke en Kasteel Wijnendale. Elk een bezoek meer dan waard. Provinciedomein d’Aertrycke imponeert met een uniek kasteelpark, met vijver, weides en bossen. Ideaal om even in rond te kuieren. Het indrukwekkende waterslot Wijnendale is in privébezit. Kasteelheer Matthieu de Wynendaele stelt een vleugel van zijn kasteel open. Zo kom je in het kasteelmuseum meer te weten over wie er woont, woonde of er te gast was. Leopold III, Keizer Karel en Maria van Bourgondië zijn maar enkele van de goedklinkende namen. Kinderen kunnen er op spookjesspeurtocht. Reden genoeg dus om je Groene 62 tracé in stijl af te sluiten en eens binnen te piepen… www.west-vlaanderen.be/domeinen www.kasteelwijnendale.be 4 De Groene 62, prachtig heraangelegd door de Provincie West-Vlaanderen, vormt geen lus. Het is een autovrije as waarbij je als fietser geen hoogteverschillen hoeft te overwinnen. Het gaat van de Zandvoordestraat Oostende naar de Aartrijkestraat Torhout. Heb je geen fiets mee, dan kun je zowel in Oostende (www.visitoostende.be) als Torhout (www.toerismetorhout.be) een exemplaar huren. Je kunt het tracé heen en weer fietsen of met de trein terugkeren. Of stel je liever knooppuntgewijs een retourtocht samen via het fietsnetwerk Brugse Ommeland Zuid (www.fietsnet.be)? Een andere optie is de Wijnendalefietsroute (58 km) waar de Groene 62 deel van uitmaakt. Deze start in Stene (Oostende). De fietsnetwerkkaart en fietsroute zijn te verkrijgen bij de diensten voor toerisme (p.74) of via www.brugseommeland.be. 9 Stomende adresjes! Goed nieuws, langs het hele tracé vind je leuke stopplaatsen waar het zalig verpozen is. A Café-Restaurant De Vlasschaard, Oudstrijdersplein 5, Stene, www.devlasschaard.be Hier worden maar liefst 45 soorten gin met aangepaste tonics geserveerd. Maar ook ribbetjes, lamskroon of paling staat op het menu. B Spijshuis Godelieve, Tempelhofstraat 1, Gistel Deze voormalige herberg werd van kelder tot nok gerestaureerd en net geopend, reden genoeg om eens halt te houden. C ’t Routekotje, Mosselstraat 84, Gistel Vlakbij het spoortracé gelegen, al wie honger of dorst heeft, vindt de picon, rabarbertaart en boterham met américain préparé heel moeilijk te weerstaan. D De Buuzestove, Stationsstraat 74, Eernegem, www.debuuzestove.be Wie Eernegemse kasseileggers wil horen vertellen over hun glorieperiode, zit goed in café De Buuzestove. In dit bruine café wordt ook het Eernegemse Kasseileggersbiertje geschonken. E De Herdershoeve, Zedelgemsesteenweg 58, Eernegem, www.domeindeherdershoeve.be De Herdershoeve is een hoeve uit 1687 waar je nu je feest in stijl kan organiseren of gewoon iets kan drinken. De kinderen kunnen zich ondertussen op het groene domein uitleven op de speeltorens en springkastelen. F Heuvelhof, Oostendestraat 394, Torhout, www.heuvelhof.be Deze buurman van Kasteel Wijnendale beschikt over een ruim zonneterras met speelplein. Kleine kindermaagjes krijgen hier gerechten op maat geserveerd. G Het Koetshuys, Zeeweg 42, Torhout, www.charbon.be Een kleine snack of een compleet menu, het kan allemaal in het koetshuis van Kasteel d’Aertrycke. Genieten met kasteelzicht! H Tearoom Wijnendale Station, Wijnendale-Stationsstraat 73, Torhout TIP LOGEREN SPOOR.62, Moerdijkstraat 29, Moere, www.spoor62.be Overnachten op de Groene 62? Maak kennis met Spoor 62! Dit voormalige stationnetje in het verstilde Moere werd gepromoveerd tot een boetiek b&b waar discrete luxe en rust primeren. Goed voor twee gastenkamers, gevuld met designklassiekers. 10 HET LEKKERE WESTEN Vraag het aan grote en kleine gastronomen, West-Vlaanderen is de regio bij uitstek om écht goed te eten. In Het Lekkere Westen is tafelen tot kunst verheven en dat al sinds mensenheugenis. Van de Kust over de Westhoek en de Leiestreek tot en met het Brugse Ommeland. 64 chefs fungeren als ambassadeurs van dat Lekkere Westen. Ze grijpen enthousiast naar streekproducten en weten je ook heel wat streektips mee te geven. Of hoe je een streek ook aan tafel kunt ontdekken. Maak kennis met Het Lekkere Westen! Bruggelingen of buitenlandse toeristen, ze willen streekproducten CHEF DAAN CORNILLY ‘Heel wat van onze gasten zijn geïnteresseerd in producten uit onze regio. Ze willen genieten van onze typische gerechten. Wij spelen daar graag op in. Van kleins af aan heb ik een voorliefde voor al wat plaatselijk en lokaal geteeld wordt. Groenten uit je eigen tuin zijn net iets lekkerder. Veel van onze groenten, fruit en vooral kruiden kweken we dan ook al twaalf jaar zelf. En dat lekkers vullen we aan met Brugse beschuiten, Zeebrugse huisgepelde garnalen, Brugse Zot, Belgisch Witblauw, lokale aardbeien, kabeljauw en zeetong uit de Noordzee en fazanten, wilde eenden en patrijzen.’ De Florentijnen, Academiestraat 1, Brugge, T 050 67 75 33, www.deflorentijnen.be Zeker doen! Logeren ‘Een wandeling door de Brugse binnenstad, al dan niet met gids, is altijd de moeite waard. Je passeert het Minnewaterpark, de Rozenhoedkaai, het Jan van Eyckplein, het Begijnhof en ziet en hoort ondertussen de koetsen en bootjes.’ ‘Brugge heeft een enorm logeeraanbod in alle mogelijke prijsklassen zodat er voor elk budget wel iets te vinden is. Wij hebben dan ook met heel veel hotels en b&b’s goede contacten.’ 11 CHEF JÜRGEN AERTS Alles begint bij het product ‘Als je start met een goed product, dan is je missie al voor de helft geslaagd. Dus werken we nauw samen met plaatselijke telers. Waarom zou je verder zoeken als je het hier vlakbij allemaal vindt? De Brugse slagerij Maertens (Nieuwe Gentweg 93) kweekt Blonde d’Aquitaine-runderen op hun eigen boerderij, hun schorsvel staat geregeld op de kaart. Elk jaar maak ik samen met een gepensioneerde slager, Marnix Watteyne, onze eigen patés, preskop en bloedworst. Geitenkaas halen we bij ’t Reigershof (www.reigershof.be), aardbeien en kersen bij de paters van Zevenkerken en eieren in Houtave. Heel wat groenten bestel ik bij lokale telers. Die komen vers uit de grond wat zorgt voor een smaak die je met niets kunt vergelijken. En als je met goede producten werkt, dan kun je het eenvoudig houden want hun smaak primeert.’ Kok au Vin, Ezelstraat 21, Brugge, T 050 33 95 21, www.kok-au-vin.be Zeker doen! ‘Ik ga graag lopen langs de Vesten of fietsen in de polders in Damme, een wondermooi gebied. En vlakbij vind je de kust. Van Blankenberge tot Koksijde, elke badplaats heeft wel iets dat me bevalt.’ Logeren ‘Hier vlakbij vind je Maison de la Rose (www.maisondelarose.be) gerund door een heel goede vriend van me. We delen dezelfde kwaliteitsvisie. Ook b&b Asinello (www.asinello.be) is de moeite waard. Strak en helder en pal in het centrum.’ Ontdek ook de andere culinaire ambassadeurs in Brugge! Reinout Reniere, Restaurant Zeno, www.restaurantzeno.be Kristof Deprez, De Mangerie, www.mangerie.com Achim Vandenbussche, Den Dyver, www.dyver.be Kurt Van Daele, Kurt’s Pan, www.kurtspan.be Patrick Devos, Restaurant Patrick Devos, www.patrickdevos.be Geert Vanhee, Restaurant Het Zwaantje, www.hetzwaantje.be Björn Verriest, Visrestaurant De Visscherie, www.visscherie.be Thomas VanwijNsberghe, ’t Huidevettershuis, www.huidevettershuis.be Ann Vissers, Den Amand, www.denamand.be Dirk VandeNbosch, Plaza Café, www.plazacafe.be 12 CHEF Bert Fichefet Vlees kopen wij op dE hoeveslagerij ‘In Hoeveslagerij ‘t Riethof in Stalhille (www.hoeveslagerijhetriethof.be) vinden wij steevast ons witblauw rundvlees. Uniek van smaak en ideaal voor zowel stoofvlees, filet mignon als steak tartaar. Witblauw staat garant voor een heerlijk stukje mals en roodgekleurd vlees. Ook particulieren kunnen er hun inkopen doen. Foie gras halen we, zoals vele andere chefs, in Handzame (www.handsaeme-foiegras.net) waar ze eenden en ganzen van topkwaliteit kweken. Wie niet in Handzame geraakt, kan hun bereidingen aankopen op de markt in Knokke-Heist. Onze Noordzeevis, ons Belgische goud, halen we in Zeebrugge, dichtbij de bron. Wij laten ons altijd leiden door het aanbod van ingrediënten die op dat moment op hun best zijn. Onze menu’s variëren dus, de natuur kun je immers niets dicteren.’ Eetcafé De Roste Muis, Dorpstraat 1, Bekegem, M 0477 93 08 48, www.derostemuis.be Zeker doen! ‘Het Romeins Archeologisch Museum (www.ram-oudenburg.be) toont je wat de Romeinen in deze kontreien uitspookten. Uniek en kindvriendelijk. Het Oudenburgse natuurdomein de Hoge Dijken (Oude Bruggeweg 239) is dan weer een oase van rust. Jaarlijks overwinteren hier 6.000 watervogels.’ 13 CHEF Bram Walcarus Mostaard Wostyn geeft pit aan je gerechten The Roots, Breidelstraat 15a, Torhout, T 050 22 05 04, www.the-roots.be Zeker doen! ‘Torhout heeft heel wat moois te bieden. Naast het Mosterdmuseum is er ook nog Kasteel Wijnendale en het Museum Torhouts Aardewerk. Ook de jaarlijkse en eeuwenoude Paardenmarkt is een absolute must. Compleet met paardenveilingen, keuringen en zelfs een peerdenkoninginverkiezing (www.toerismetorhout.be).’ Logeren ‘In het centraal gelegen Hotel De Beiaard (www.debeiaard.be) vind je verzorgde kamers, een lekker ontbijt en een vriendelijke bediening. B&b Puur Genieten (www.puur-genieten.be) wordt gerund door jonge enthousiastelingen, Tom is bovendien een fantastische kok die zijn gasten ook nog eens culinair verwent.’ ‘Torhout staat sinds jaar en dag bekend om zijn pittige Mostaard Wostyn (www.mostaardwostyn.be). Culinair erfgoed dat het leven net iets pikanter maakt. Ons sausje op basis van Wostynmosterd dat onze lasagne van kreeft vergezelt, is bijvoorbeeld een verrassing voor al je zintuigen. Bovendien rust dit streekproduct niet op zijn lauweren. Mostaard Wostyn heeft naast de mosterdjenever, in samenwerking met Chocolaterie Denolf (Hugo Verriestlaan 5) een mosterdpraline gelanceerd. In het mosterdmuseum en hun eigen leuke mosterdboetiekje kun je al dat lekkers aanschaffen. Daarnaast werken wij ook graag met Handsaeme Foie Gras (www.handsaeme-foiegras.net), ganzenlever uit Handzame dus. Hier worden ondermeer grauwe ganzen uit de Périgordstreek gekweekt met eigen granen, geteeld in de Westhoek, en daarna verwerkt tot heerlijke lekkernijen die je ter plaatse of op de markt kunt inslaan.’ Ontdek ook de andere culinaire ambassadeurs in het Brugse ommeland! Pieter Lonneville Tête Pressée, Sint-Michiels (Brugge), www.tetepressee.be Filip Claeys De Jonkman, Sint-Kruis (Brugge),www.dejonkman.be Jan Schaeck De Stokerij,Oudenburg, www.hoteldestokerij.be Wim Uyttersprot Tannine et Cuisine, Jabbeke, www.tannineetcuisine.be Nathalie Plaiy Den Haze, Wingene, www.denhaze.be Steven Devriendt Cuisine Kwizien, Zwevezele, www.cuisinekwizien.be Leo Callewaert Bistro ’t Apertje, Sint-Kruis (Brugge), www.apertje.be Johan Commeyne Zandwegemolen, Sint-Pieters (Brugge), www.zandwegemolen.be Paul Deuss Het Mortierken, Meetkerke (Zuienkerke), www.mortierken.be Chris Beke Laurel & Hardy, Oostkamp, www.laurel-hardy.be 14 Staycation of neem vakantie in je achtertuin! Waarom je hele hebben en houden versleuren naar de andere kant van de wereld, dure tickets kopen en uren reizen, als je vlakbij alles vindt wat je op vakantie zoekt? Voila, staycation is geboren! Een ‘vacation’ waarbij je lekker in de buurt ‘stayt’. Mogen wij meteen het Landschapspark Bulskampveld voorstellen als je volgende vakantiebestemming? 15 De vele staycation voordelen! 1 2 3 4 5 Het kost je weinig tot niets. Je moet immers geen dure tickets betalen, andere outfits aanschaffen of inentingen regelen. Je ecologische voetafdruk blijft netjes binnen de perken. Het milieu vaart er dus ook wel bij! Je leert je eigen streek, je eigen roots beter kennen. Je hoeft niets in te pakken en, nog beter, ook niets uit te pakken. En de grootste meevaller: geen jetlag, geen stress, geen files, kortom na deze vakantie ben je écht helemaal uitgerust! Enkele staycation basisregels: 1 2 3 4 5 Neem je staycation serieus! Zet het antwoordapparaat aan, installeer de out-of-office op je laptop en laat de post gewoon in de brievenbus steken. Je huis wordt immers een of twee weken lang je vakantieverblijf. Maak een vakantieplanning! Lijst op wat je wilt bezoeken, waar je wilt dineren en picknicken, wat je echt wil doen. Net zoals je normaal op vakantie doet. Je huis is je hotel! Tijdens je staycation wordt er dus niet gepoetst en geen gras gemaaid. Doe beroep op je babysitter! Voorzie een of meerdere datenights met je geliefde en schakel daarvoor de favoriete babysitter van je kroost in. Neem foto’s! Leg je vakantie vast en maak daarna je eigen staycation-album. Wedden dat je volgend jaar opnieuw zin krijgt in zo’n thuisvakantie? 16 DE staycation-bestemming: Landschapspark Bulskampveld! Uiteraard moet zo’n staycation leuk, plezant, gevarieerd, spannend en uitdagend zijn. En laat dat net zijn wat het Landschapspark Bulskampveld garandeert. Je bent er dagen zoet en vervelen doe je je er nooit. Zet dus snel koers naar Sint-Maria-Aalter, Beernem, Ruiselede, Wingene of Oostkamp. Zie kaart p. 72. het brugse ommeland Bulskampveld Laad je picknick in en ga fietsen! De Bulskampveldfietsroute (43 km) verkent de vijf gemeentes van het 43 Landschapspark en onderweg kun je halt houden bij een van de vele picknickplekken. Las bijvoorbeeld een stop in aan het nieuwe rustpunt met picknicktafel in Hertsberge in de bocht van de Lodistraat. Na het eten kan de kroost zijn duivels ontbinden op het nabijgelegen speelplein. Picknick vergeten? Houd dan halt bij bioboerderij De Zaaier en sla in de boerderijwinkel al het nodige in of rep je naar Casa Luca om er je wat delicatessen aan te schaffen. Mag het wat uitgebreider? Ga dan lunchen in Bistro Boshuis en installeer je op het heerlijke terras met paardencarrousel. FIETSROUTE km Bioboederij De Zaaier, www.zaaier.be Casa Luca, www.casa-luca.be Bistro Boshuis, www.bistroboshuis.be 17 Eindelijk tijd om te wandelen! De Bulskampveldwandelroute (8,9 km) trakteert je op een knuppelpad, kunstwerken en gallowayrunderen. Houd ook even halt in het bezoekerscentrum en pik er een van de interactieve tentoonstellingen voor kids mee. Vergeet niet om daarna een ambachtelijk hoeveijsje te bestellen bij Colpaert! Nog niet voldaan? Opteer dan voor de wandelnetwerkkaart Bulskampveld, met het knooppuntensysteem kan je je eigen wandeling uitstippelen langs meer dan 100 knooppunten op 150 km wandelpaden! Ga op kruidenontdekking! De Kruiderie is een ecologische, biologische en maatschappelijk verantwoorde kruidenkwekerij waar je keuken- en medicinale kruiden, honing, fruitsappen en zelfs biobieren vindt. Al wat je nodig hebt om je romantisch diner de nodige pit te geven, wordt hier gekweekt! De Kruiderie, www.dekruiderie.be Spring eens op een pony! Bij het Heirweghof kun je een pony huren voor een half uurtje om er meteen mee te gaan wandelen. Met comfortabele cowboyzadeltjes voor de allerkleinsten. Heirweghof, www.heirweghof.be 18 Woon je niet in de buurt, maar sta je toch te popelen om het Landschapspark Bulskampveld te verkennen? Niets is meer ‘familyproof’ dan een verblijf op de hoeve! TIPS LOGEREN De Grote Linde, Oostkamp, www.degrotelinde.be Vier gezellige boerderijhuisjes, een grote schuur met speelzolder, een 350 jaar oude lindeboom en tal van koetjes en kalfjes om mee te helpen voederen, meer moet dat niet zijn. Hof Ter Linde, Oedelem (Beernem), www.hofterlinde.be Verfrissende waterpret! Ook in en rond het kanaal Gent-Brugge valt heel wat te beleven. In de Kijkuit in Beernem kun je kano’s, kajaks of roeiboten huren en aan de overkant kun je bij de jachthaven bootjes kijken. Of houd je eerder van kuieren met zicht op al dat water? Zet dan koers vanuit het lattenklieversdorp SintJoris naar de Oude Vaart in Aalter. Wie dorst of honger heeft, last een stop in bij Kasteel Nobelstede om er in stijl op adem te komen. In de gelijknamige brasserie Nobelstede vind je een grote speeltuin en een budgetvriendelijke menukaart. De Kijkuit, www.dekijkuit.be Kasteel Nobelstede, www.nobelstede.be De oude schuur van het moderne melkveebedrijf Hof ter Linde werd gerenoveerd en omgebouwd tot een eigentijdse vakantiewoning die een complete familie kan herbergen. Vakantiehoeve De Bergvallei, Oedelem (Beernem), www.debergvallei.be Deze bijzonder elegante boerderij met luxueuze kamers beschikt ook nog eens over een kindvriendelijke speeltuin. Vakantiehoeve Het Verloren Goed, Wingene, www.vakantiehoeve.be Deze hoeve leent zich perfect voor een vakantie met verschillende gezinnen (tot 22 personen). De kinderen kunnen ook ravotten in de tuin of helpen op de boerderij. Goed om weten! In het bezoekerscentrum Bulskampveld en de toerismekantoren van Aalter, Beernem, Ruiselede, Wingene of Oostkamp (zie p. 74) vind je alle routes in en info over het Landschapspark Bulskampveld. Zo is er de jaarlijkse infokrant boordevol leuke weetjes, plezante activiteiten en wandelsuggesties. Je kan er ook de strip ‘Verdwijning in het Landschapspark Bulskampveld’ gratis vinden, om de kids op weg naar huis zoet te houden. Schaf er ook de wandelnetwerkkaart Bulskampveld aan voor slechts € 6! Op de website www.landschapspark-bulskampveld.be kan je alle info terugvinden. Het Brugse Ommeland kent tal van erkende 100% West-Vlaamse Hoeve- en Streekproducenten. Ontdek ze allemaal op pagina 18 van dit magazine. Enkele TIPS: 100% Vers n eerlijk 100% Heerlijk e 100% Kwaliteit iteit 100% Authentic htbij 100% Lekker dic Rust tijdens uw wandel- of fietstocht even uit op een pittoreske & smakelijke stopplaats. Ontdek het productieproces van a tot z tijdens een bedrijfsbezoek bij één van onze producenten. Sfeer & ambiance verzekerd!! STOPPLAATS VOOR UW WANDEL- OF FIETSTOCHT Hoeve Colpaert Bulscampveld 7 - Beernem De Ijshoeve Oude Damseweg 2A - Damme Hof ter Caleshoek Kaleshoek 1 - Damme Hoeve Klokkehof Westernieuwweg 98 - Jabbeke Ter Rode Poort Spanjaardstraat 47 - Jabbeke De Bossneppe Kortrijkstraat 16 - Lichtervelde Serelly's Gavermeersstraat 15 - Tielt BEDRIJFSBEZOEK genieten 100% West-Vlaams, dat is 100% van de lekkerste hoeve- en streekproducten uit West-Vlaanderen ‘t Schottenhof Damsesteenweg 32 - Dudzele Baliehof Gistelsteenweg 577 - Jabbeke Lauretum Zomerweg 20 - Jabbeke Brouwerij De Leite De Leiteweg 32 - Oostkamp Schobbejaks Hoogte Deinsesteenweg 182 - Tielt Mostaard Wostyn Conscienceplein 7 - Torhout Meer info vindt u op 100procentwest-vlaams.be Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland 16 20 19 18 17 21 27 22 23 24 26 28 25 15 14 B 11 29 13 12 10 6 Streekhoekje met 100% West-Vlaamse geschenkmanden 8 5 9 3 7 4 A 100% West-Vlaamse Hoeveproducent met Hoevewinkel 100% West-Vlaamse Streekproducent 2 1 Meer info: 100procentwest-vlaams.be 100% WEST-VLAAMSE HOEVE- EN STREEKPRODUCENTEN * // STREEKHOEKJE 1 Serelly’s - TIELT 11 Hoeve Colpaert - BEERNEM 21 Confiserie Cathy - BRUGGE 2 Schobbejaks Hoogte - TIELT 12 Meerberghoeve - BEERNEM 22 Oud Huis Deman - BRUGGE 3 De Sparre - WINGENE 13 ‘t Beuterpotje - BEERNEM 23 Hoeveslagerij Het Riethof - JABBEKE 4 De Bossneppe - LICHTERVELDE 14 Hoeve ‘t Schotsgoed - OOSTKAMP 24 Hoeve Klokkehof - JABBEKE 5 Het Merelhof - LICHTERVELDE 15 Evelyne’s Zuivelhoeve - OOSTKAMP 25 Lauretum - JABBEKE 6 Mosterd Wostyn - TORHOUT 16 Hof ter Caleshoek - DAMME 26 Zuivelboerderij Baliehof - JABBEKE 7 Damplashoeve - LICHTERVELDE 17 De Beukenhoeve - DAMME 27 Ter Rode Poort - JABBEKE 8 Jam Jam Konfituur - OOSTKAMP 18 Slagerij Bonne - DAMME 28 Milki - GISTEL 9 Zuivelhoeve ‘t Soetewey - OOSTKAMP 19 De Ijshoeve - DAMME 29 Brouwerij Strubbe - ICHTEGEM 10 Brouwerij De Leite - OOSTKAMP 20 ‘t Schottenhof - DUDZELE A Streekhoekje ‘t Winkeltje - TIELT B Streekhoekje Fromavino - GISTEL * dit is een overzicht van alle actieve, erkende hoeve- en streekproducenten in het Brugse Ommeland. Meer streekproducenten vindt u op www.streekproductenwestvlaanderen.be 21 Brugse Ommeland 1 GAAT DIGITAAL Iedereen Flandrien 3 iDamme Gratis app! Voor Android, iPad en iPhone. Gratis app! Voor iPad en iPhone. Voor wie meer wil weten over de Flandriens in het Brugse Ommeland, vindt zijn gading op www.iedereenflandrien.be. Je kunt er de fietslus die best bij je past downloaden en zo je route als een echte Flandrien fietsen. Het 17de-eeuwse stadsplan, het huidige stadsplan en tal van leuke adresjes en stopplaatsen. Je vindt het allemaal op deze Damse app. 4 2 West-Vlinderen Gratis app! Voor Android, iPad en iPhone. Dankzij de gps van je smartphone weet de West-Vlinderen app (www.west-vlinderen.be) waar je je bevindt dus krijg je meteen een wandel- of fietsroute op maat voorgesteld. En zo fladder je van het ene knooppunt naar het andere! Met tips voor leuke stopplaatsen onderweg! Visit Bruges Gratis app! Voor Android, iPad en iPhone. De app van visitbruges.be laat je Brugge beleven in al haar facetten. Je ontdekt er culinaire smaakmakers, creatieve shops en de Heritage Walk die je ook een blik achter de schermen van erfgoedparels gunt. 5 Permekemuseum In het museum kun je een iPad lenen of op je eigen smartphone surfen naar www.permekemuseum.be. Er zijn drie wandelingen beschikbaar, elk heeft zijn eigen doelgroep. 1 5 4 3 2 22 Aan water geen tekort in het Brugse Ommeland! Wie wil surfen, zeilen, varen, waterskiën of ouderwets spetteren heeft keuze te over! Waterski en waterpret Een frisse duik nemen in de grote zwemvijver, wat aan je zomerkleuren werken op het zandstrand, de glijbanen (goed voor 30 meter watersensatie!) onveilig maken of je kansen wagen op het luchtkussenparcours… Het kan allemaal in ’t Klein Strand. En elke zomerse zondag geniet je van een heuse waterskishow. Wie de smaak te pakken heeft, kan hier trouwens ter plekke leren waterskiën. Je merkt het, het is zonde om naar huis te gaan. Gelukkig kan je op ’t Klein Strand ook kamperen, een vakantiechalet huren en zelfs aan glamping of glamoureus kamperen doen! In deze luxueuze safaritent kom je niets te kort! ’t Klein Strand, www.kleinstrand.be 23 Suppen, zeilen,windsurfen, kajakken en hengelen Je doet het in de Brugse Sint-Pietersplas, stijlvol gelegen in het groen. Wie rekent op een langdurige liefdesaffaire kan zich lid maken van VVW Brugge, de occasionele waterliefhebbers huren wat ze nodig hebben bij domein Aan de Plas. Je kunt je hier trouwens ook op het terras van Brasserie De Waterkant installeren en zelfs inchecken in Hostel Aan de Plas, goed voor 96 bedden. Aan de Plas, watersportcentrum en hostel, www.aandeplas.be Waterpret Spetteren, dobberen, baantjes trekken, kopje ondergaan, van de glijbanen sjezen of weerwerk bieden in de wildwaterstroom, het kan allemaal in het gevarieerde recreatiebad De Alk. Ook voor de allerkleinsten! Of wordt het stoom afblazen in het Turks bad of relaxen in de whirlpool? De Alk, Beernemstraat 23, Wingene, www.wingene.be Bootje varen Niets zo heerlijk ontspannend als met de slome, maar stijlvolle Lamme Goedzak van Brugge naar Damme (of omgekeerd) te varen. Cruisen op een gezapig tempo en ondertussen genieten van de Damse Vaart en het voorbijglijdend polderlandschap omzoomd met statige populierenrijen. Ook de fiets mag mee! www.toerismedamme.be of www.bootdamme-brugge.be Cruisen en aanmeren Cruisen door het Brugse Ommeland? Het kan, de regio beschikt over tal van aanlegsteigers waar je makkelijk 24 uur kunt aanmeren. Dat kan onder meer in Plassendale, Stalhille, Oudenburg en Snaaskerke. In Brugge heb je de Passantenhaven Coupure en de jachthaven Flandria. En wist je dat je in Beernem een van ‘s lands grootste binnenjachthavens vindt? Goed voor een eigen trailerhelling en 115 steigers. 24 Groeten uit Lissewege! Niet toevallig een van de tien mooiste dorpen van Vlaanderen! 25 Er bestaan nog plekken waar je de geschiedenis haast kunt proeven, waar je zonder enige moeite even in de wereld van toen kunt rondwaren. Lissewege, een van de tien mooiste dorpen van Vlaanderen, is een van die uitzonderlijke charmedorpen. In het witte polderdorp bleef de tijd jaren geleden al stil staan. Hier gaat het leven net iets gezapiger zijn gangetje. En daar kan al wie het dorp bezoekt eventjes van mee genieten. Het Lisseweegs Vaartje is misschien wel het lieflijkste prentkaartzicht van dit authentieke sfeerdorpje. Deze oude waterweg werd in de 13de eeuw gegraven om het witte polderdorp met Brugge te verbinden en is vandaag, zoveel eeuwen later, een streling voor het oog. De ideale plek voor wat dagdromerij. Helemaal in de ban geraakt van dit mysterieuze witte polderdorp? Blader dan snel naar pagina 54 en lees er zijn intrigerende geschiedenis! 26 Brugge en de Grooten Oorlog In 2014 is het precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog onze en andere kontreien vier jaar lang zou meesleuren in een hopeloos verhaal. Brugge herdenkt die oorlog met drie pakkende tentoonstellingen. Bovendien kun je van hieruit ook vlot de Westhoek ontdekken. 27 In het spoor van den Grooten Oorlog Wie zelf wil zien en voelen waar Wereldoorlog I honderd jaar geleden werd uitgevochten moet naar de Westhoek. En dat kan perfect gecombineerd worden met je verblijf in Brugge. Vanuit de stad worden immers diverse dagexcursies georganiseerd. Reserveren op voorhand is wel een must. Tijdens de oorlog werd het bezette Brugge tot hoofdkwartier van de Duitsers aan de Atlantische kust uitgeroepen. De stad fungeerde ook als verpoosoord. Na een frontdienst van 3 tot 6 maanden mochten de Duitse soldaten 2 à 4 weken in Brugge herstellen en uitrusten. Bovendien besliste de legerleiding om de haven van Zeebrugge om te bouwen tot een hooggesofisticeerde uitvalsbasis voor de Duitse onderzeevloot om zo de frontbevoorrading vanuit Engeland lam te leggen. De Britten besloten daarop de haven te bombarderen. Op 23 april 1918, Saint-George’s Day, of het feest van Sint-Joris, ondernamen ze, onder leiding van viceadmiraal Keyes, een poging om de ingang van de haven te blokkeren. Zo konden Duitse U-boten geen verdere schade aanrichten. Die fameuze ‘raid’, een van de meest riskante operaties tijdens de Eerste Wereldoorlog, wordt nog steeds jaarlijks herdacht. TENTOONSTELLING Wie meer wil weten over Brugge in oorlogstijden, kan de tentoonstelling 14-18 Oorlog in Beeld, Brugge in Oorlog meepikken. Drie tentoonstellingen op één locatie. Een historisch luik met foto’s, affiches, portretten en uniformen vertelt het oorlogsverhaal van Brugge. Curator van dienst is Sophie De Schaepdrijver. In een tweede expo toont Magnumfotograaf Carl De Keyzer een keur aan historische foto’s over de Eerste Wereldoorlog. Geselecteerd met een hedendaagse blik en becommentarieerd door David Van Reybrouck. In de derde tentoonstelling presenteren tien hedendaagse, internationale Magnumfotografen eigen werk over het thema oorlog. Ze reflecteren elk op hun eigen manier en vanuit hun eigen achtergrond. 14-18 Oorlog in Beeld, Brugge in Oorlog Stadshallen, 14 oktober 2014 t/m 22 februari 2015 www.brugge1418.be Quasimodo WWI Flanders Fields Tour, T 0800 975 25 (vanuit B) of +32 (0)50 37 04 70, www.quasimodo.be Een persoonlijke en beklijvende minibustrip langs Passendale, Hill 60, Messines Ridge, diverse Commonwealth- en Duitse begraafplaatsen, loopgraven en bunkers, de Menenpoort, het privémuseum Hooge Crater in Zillebeke en tal van Australische, Nieuw-Zeelandse, Canadese, Britse en Ierse monumenten, kortom alle highlights. Flanders Fields Battlefield Daytours, T 0800 991 33 (vanuit B) of +32 (0)50 34 60 60, www.visitbruges.org Je bezoekt een Duitse begraafplaats in Langemark, het Tyne Cot Cemetery in Passendale, het Passendale Museum, de Menenpoort, de stad Ieper met zijn In Flanders Fields Museum, Hill 60, Hill 62, het Heuvelland en de Kemmelberg, de Mesen heuvelrug, de mijnkraters 1917 en diverse andere oorlogsmonumenten. In Flanders Fields tour, T +32 (0)2 513 77 44, www.brugge-city-tours.be Je bezoekt het Treurende Ouderpaar van Käthe Kollwitz in Vladslo, de loopgraven en de tunnels van Hill 60, de Vredesmolen en diverse militaire begraafplaatsen in Houthulst, Poelkapelle, Boezinge en Passendale. Je sluit af met het In Flanders Fields Museum in Ieper en de Last Postceremonie bij de Menenpoort. Great War Battlefields Tour, T 0800 141 80 (Vanuit B), www.greatwarbattlefieldstour.com Je verkent de Dodengang in Diksmuide en andere loopgraven zoals Hill 60, het Canadian Memorial Monument in Langemark-Poelkapelle, de begraafplaatsen in Boezinge en Passendale, het In Flanders Fields museum om daarna zelf de frontstad te verkennen en te eindigen bij de Last Postceremonie. 28 HET Brugse volgens Ommeland 29 De man achter MAREC Marc De Cloedt is geboren en getogen in Brugge op 27 januari 1956. Onder het pseudoniem MAREC, zijn alterego, is hij huiscartoonist bij ondermeer Het Nieuwsblad en Dag Allemaal. Hij illustreerde ook tal van boeken. 30 Meer weten over de locaties in de cartoons? Permekemuseum (Jabbeke): zie pagina 46 Romeins Archeologisch Museum (Oudenburg): zie pagina’s 44 en 29 Kasteel Wijnendale (Torhout): zie pagina 45 Lamme Goedzak (Damme) Lamme Goedzak, de boot tussen Brugge en Damme: zie pagina 21 Damme en de Zwinstreek: zie pagina 38 en 60 31 Rondjes Rondje Wandelen In Oudenburg, goed omringd door Oostende, De Haan en Bredene, trokken de Romeinen het enige Belgische kustcastellum op, wat de plaats tot een van de oudste sites van ons land maakt. Het Romeins Archeologisch Museum (zie ook p. 44) laat je via reconstructies, maquettes, computersimulaties en archeologische vondsten grondig kennismaken met dit castellum en zijn bewoners. Er is ook een landschapstuin bij waar je je kan wagen aan Romeinse spelletjes. Dit is dan ook de ideale startplaats voor al je ontdekkingsrondes in Oudenburg: Rondje Wandelen, Rondje Fietsen en Rondje Trakteren. Vanuit het Romeins Archeologisch Museum (RAM) start een wandelroute goed voor 8 km die je tal van Romeinse sporen laat ontdekken (vraag ernaar aan de balie). De ietwat vierkantige stadsstructuur verwijst al duidelijk naar de vijf Romeinse forten van het castellum die hier tussen de 2de en de 5de eeuw stonden. Naast de O.-L.-Vrouwekerk vind je een bronzen maquette van het vijfde Romeinse castellum en her en der zie je ook witte strepen en grote halfcirkels in het wegdek. Ze herinneren aan de muren en de torens van het Romeinse castellum. In het castellum kruisten twee straten elkaar zowat in het midden. Daartussen bevonden zich de soldatenbarakken, een stafgebouw, de woning van de commandant, een badgebouw, opslagruimtes, een ziekenhuis en een ambachtelijke zone. Deze straten komen vandaag nog altijd min of meer met de huidige stadsstructuur overeen, iets waar een mijlpaal in de Castellumstraat op wijst. Aan weerszijden van de Hoogwegel en de Groeningestraat werden dan weer meer dan tweehonderd Romeinse graven blootgelegd. Wat de soldaten meenamen in hun graf, kun je vandaag in het RAM bewonderen en bestuderen. 32 NIET TE MISSEN! Rondje Fietsen Oudenburg en omgeving al fietsend ontdekken? Dat kan makkelijk, rijg de onderstaande knooppunten van het Fietsnetwerk Brugse Ommeland Noord aan elkaar en je bent goed voor 35 km fietsplezier. Vertrekken doe je aan het Romeins Archeologisch Museum! Het gaat ook richting kust in de polders van De Haan en Bredene. Aan het RAM kan je trouwens je elektrische fiets opladen. RAM- 43 - 38 - 45 - 44 - 47 - 49 - 52 - 48 - 23 - 22 - 13 7 - 5 - 12 - 26 - 28 - 27 - 29 - 42 - 43 -RAM Tussen knooppunt 43 en 38 : Romaanse kerk, Oudekerkstraat 26, Ettelgem (Oudenburg) Volgens de legende zou Sint-Elooi zelf in deze piepkleine Romaanse kerk een houten bidplaats opgetrokken hebben. Wat er ook van zij, het is en blijft een van de meest opvallende monumenten in de omgeving. Het werd gebouwd in het gezegende 1028 en de oorspronkelijke contouren zijn nog steeds te zien. Geregeld kun je hier ook een tentoonstelling meepikken. Knooppunt 45 : Roksem Put, Oude Brugseweg 239, Roksem (Oudenburg) Tot in de jaren zeventig torenden De Hoge Dijken hoog boven de laaggelegen polders uit. Maar toen de snelweg Jabbeke-Veurne werd aangelegd, werden er tonnen zand uitgegraven en evolueerde de oude binnenduin tot een kunstmatige vijver, beter bekend als de Roksem Put. Vandaag de aantrekkingspool voor fladderend geweld dat hier komt overwinteren. Gegarandeerd een prachtig zicht dus vanuit de kijkhutten. 7 DE HAAN 13 5 Knooppunt BREDENE 12 Stalhille (Jabbeke) Nabij knooppunt 22 26 23 27 29 42 48 52 49 47 Vlissegem (De Haan) Nabij knooppunt 5 : De Fruithoeve in Bredene Klemskerkestraat 100, Bredene, www.defruithoeve.be In deze boerderijwinkel koop je verse streekproducten, zelfgeteelde groenten, salades, verse soep en heel veel lekker fruit. OUDENBURG Romeins Archeologisch Museum 44 ST AR T 13 : In het verstilde Vlissegem, een onberoerd polderdorp, lijkt de tijd al vele eeuwen te blijven stilstaan. Hier kuier je langs kerkwegels, ga je even piepen op het erf van een van de vele historische hoeves en geniet je van een zalige stilte. 28 43 23 : Op pagina 62 vind je twee leuke Ambachtadresjes in Stalhille 45 38 Ben je geen puzzelaar, kies dan voor de Oude Dijken Fietsroute (43 km), vanuit De Haan die ook het RAM in Oudenburg aan doet € 2, via de diensten voor toerisme (p.74) en brugseommeland.be Knooppunt 42 : Sluizencomplex Plassendale (Oudenburg) In de 17de eeuw werden de kanalen Gent-Oostende en Oudenburg-Nieuwpoort gegraven en in Plassendale werden ze met elkaar verbonden, weliswaar via twee sluizen. Het Spaanse tolhuisje langs de Vaartdijk-Zuid herinnert aan het rijke verleden van de wijk waar ooit zelfs een Spaans fort stond. 33 NOG MEER PRET IN OUDENBuRG! Rondje Trakteren Geen uitstap is compleet zonder wat streekgerechten of lokale drankjes. En in het RAM hebben die soms een Romeins kantje. Tenminste als je voor een wijntje kiest. Ook wie van schuimende streekbiertjes houdt, zit hier goed. Er is het lichtfruitige bruine Sint-Arnoldusbier, gebrouwen ter ere van de patroonheilige van de bierbrouwers. Sint-Arnoldus slaagde er immers in om water in bier te veranderen. De Briekebakker is dan weer net zo vurig donkerblond als een stoere ‘brieke’ of steen gebakken uit polderklei. Een ongefilterd stevig biertje dus. Iets wat net zo goed op gaat voor de Darinckdelver. Dit bruine bier heeft het aroma van gebrande mouten en alcohol en toetsen van koffie en chocolade. Zwart als het turf uit deze streek en dus oerkloek. Logeren Hotel Bikers Loft Groenedijk, www.grd.be Op maat van reisgrage motards. Hotel De Stokerij, www.hoteldestokerij.be Culinaire verwennerij en een Gipsy Woonwagen om te logeren. Sanistation, voor campingcar in de Stationsstraat Bezoeken Oldtimer Motorenmuseum, www.oldtimermotorenmuseum.be Van een Solex uit de jaren ’50, over pastoorsbromfietsen tot en met klassiekers van Ducati, BMW, Guzzi, … Mia Moreaux, www.miamoreaux.com Kunstenares van wereldformaat. Je kunt haar atelier en haar imposante beeldentuin bezoeken in de zomer en op afspraak. Lens Roses, www.lens-roses.com Dé befaamde rozenkwekerij waaraan groepen op aanvraag een bezoekje kunnen brengen. Elk jaar opnieuw Echte Romeinen verzamelen met Pinksteren steevast in het Romeins Archeologisch Museum voor een feestweekend. En op Pinkstermaandag zijn kinderen hier de baas! Op 15 augustus wordt er gerommeld in Oudenburg en wel op de Reuze Rommelmarkt. Eten en drinken Louis Clesse, www.louisclesse.be Gezellige bistro pal op het Marktplein in een stemmige herenwoning. Je eet er lekkere klassiekers. Restaurant Plassendale, www.restaurant-plassendale.be Knal op de grens met Oostende, befaamd voor zijn bouillabaisse, gebakken rog en huisgemalen américain met verse frietjes. Hoeve-ijs Macarel, Klemskerksestraat 3, Oudenburg, T 050 81 11 34 Met een sfeervol terras in de tuin van Pasen tot oktober. Restaurant Ten Daele, Brugsesteenweg 65, Oudenburg, T 059 26 80 35 Genieten van Franse klassiekers in een charmante omgebouwde hoeve. La Maison du Terroir, www.verfijnde-gastentafel.be Met een verfijnde gastentafel met al het lekkers uit de Belgische-Franse keuken. 34 Onthaasten DAG & NACHT Tielt ligt samen met zijn buren Pittem, Ardooie, Lichtervelde, Wingene en Ruiselede pal in het midden van de gouden driehoek Brugge-Kortrijk-Gent. Centraal gelegen dus, maar toch heerlijk rustig. Het Tieltse is dan ook de plek bij uitstek om overdag zalig te onthaasten en ’s avonds je batterijen terug op te laden. Een overzicht van dit grensgebied met de Leiestreek bij dag en bij nacht…. 35 BIJ DAG Stad op mensenmaat Tielt… stadsplezier maar dan zonder de drukte! Een belfort met werelderfgoed-stempel, het vermaarde theater Malpertuis, stadswandelingen met straffe verhalen, een bezoekerscentrum, winkels en terrasjes. Bovendien is het de perfecte uitvalsbasis naar Brugge en Gent of voor een ontspannend fietstochtje. www.tielt.be Genieten van vergezichten Wie de Poelberg bedwingt, wordt beloond met panoramische vergezichten. Van Tielt tot de Vlaamse Ardennen! Een prachtig en beschermd landschap, compleet met kronkelende veldwegen en loeiende koeien. Geïnstalleerd op het terras, met een Halleschellebiertje en wat Wallenaer kaas, is het eindeloos genieten. Vergeet geen kijkje te nemen in het bezoekerscentrum in het voormalig plattelandsschooltje. Poelberg, Poelberg 1, Tielt, www.poelbergsite.be Uitstapje naar China Ferdinand Verbiest, geboren in Pittem in 1623, was paterjezuïet, missionaris, astronoom en diplomaat. Hij bracht een belangrijk stuk van zijn leven door aan het keizerlijk hof in China waar hij als mandarijn overleed. In zijn bezoekerscentrum passeren zijn uitvindingen de interactieve revue en krijg je ook leuke weetjes over het China en Pittem van toen geserveerd. Bloemen plukken in Kanegem Wie een internationaal bekroond bloemendorp, een volksheld én een kathedraal wil zien, zonder het halve land te doorkruisen, zit goed in Kanegem. Dit kleine fijne dorp pakt uit met uitbundig bebloemde gevels, Briek Schotte met zijn Flandrienhuis en de Sint-Bavokerk, hier gemeenzaam bekend als ‘de kathedraal van te lande’. En daarna bekomen in De Naelde bij een streekgerechtje. De Naelde, Oosthoekstraat 12, Kanegem, www.denaelde.be Hoeve-ijsjes likken Een heerlijk ambachtelijk ijsje likken zonder gestoord te worden door jengelende kinderen. Het kan in het Tieltse! En wel bij Serelly’s en De Bosneppe waar je kroost eindeloos ravot op het boerengazon of in de speeltuin terwijl jij zorgeloos geniet. Serelly’s, Gavermeersstraat 15, Aarsele, www.serellys.be De Bossneppe, Kortrijkstraat 16 , Lichtervelde, www.debossneppe.be Bezoekerscentrum Ferdinand Verbiest, Markt 1, Pittem, www.pittem.be Vitaminen opdoen De Lichterveldse Huwynsbossen grossieren in zwarte elzen, populieren, zomereiken, lindes, beuken en zoete kersen en worden vrolijk bezocht door wezels, hermelijnen, rosse woelmuizen, hazen en vossen. In en rond de poelen wemelt het van libellen, waterwantsen, kikkers en padden en in de kleine graanakkers duiken patrijzen, kwartels en ringmussen op. De Heihoekwandelroute zet je op de goede weg. In het Ardooise domein ’t Veld, goed voor 44 ha, tref je vooral eiken, berken, tamme kastanjes en populieren. Hier toont de Ardooieveldwandelroute je al wat je zien moet. De routes kosten € 2 en zijn verkrijgbaar via de diensten voor toerisme (zie p. 74) of brugseommeland.be Provinciaal Domein ’t Veld, Bloemgatstraat, Ardooie Natuurdomein Huwynsbossen, Ridderstraat, Lichtervelde 36 BIJ NACHT Zalig kuren…. ….en daarna je bed in Je hoeft geen retourtje Caraïben te boeken om tot rust te komen. Kuren kan ook in het lang en in het breed in het Tieltse. En zo’n landelijk kuuroord heeft alleen maar voordelen: je staat niet in de file, hoeft niet eindeloos naar parking te zoeken en je wordt niet gestoord door een lawine van lawaai. Kuren met grote K dus. Geen zin om na die deugddoende sauna en hammansessie terug huiswaarts te keren? Geen nood, Sauna Miro, Bo Maison en ontspanningshuis LYF zijn zowel privésauna als b&b. In groep? Vakantiewoning De landweg biedt landelijke rust maar dan met binnenzwembad en jacuzzi. Kuren in Kanegem, Kanegem-Dorp 7, Kanegem, T 051 77 29 25, www.kureninkanegem.be De Ultieme Relaxatie, Tieltstraat 36, Wingene, M 0478 25 80 18, www.deultiemerelaxatie.be Au Bord’Eaux, Guido Gezellestraat 12, Wingene, M 0496 38 28 89, www.aubordeaux.be Sauna Miro, Koolskampstraat 10, Zwevezele (Wingene), M 0499 72 46 62, www.saunamiro.be Lyf, Beverenstraat 60, Lichtervelde, M 0475 98 19 38, www.lyf.be Bo Maison, Stationstraat 52, Tielt, M 0486 40 04 10, www.bomaison.be De Landweg, Landweg 2, Tielt, M 0479 52 65 60, www.landweg.be Tieltse nachten Geen nacht is compleet zonder een zalig bed en de wetenschap dat er ’s morgens een heerlijk ontbijt volgt. En waarom zou je kilometers rijden, als je ook in het Tieltse heerlijk slaapt? B&b Het Brembos pakt uit met cottages vlakbij Bulskampveld, in Dichter by Poeke kom je, net als Gezelle, wat dichter bij Poeke en in het charmante Droomkerke word je deskundig in de watten gelegd. Bij Kanegem Onverbloemd overnacht je middenin het groen. Bed & Breakfast Het Brembos, Bremdreef 112, Wingene, T 050 69 01 87, www.hetbrembos.be Dichter by Poeke, Parklaan 1, Ruiselede, T 051 77 79 76, www.dichterbypoeke.be Droomkerke b&b, Smisseweg 23, Ruiselede, M 0473 73 11 63, www.droomkerke.be B&b Kanegem Onverbloemd, Oude Gentweg 31, Aarsele (Tielt), M 0497 93 24 87, www.onverbloemd-bnb.be 37 Uit de bluesbol gaan Bluesfanaten weten het al langer, in de Banana Peel kun je ongegeneerd uit de bol gaan op de allerbeste blues. Een bluesclub in de beste traditie dus. Niet in Mississippi, Memphis of New Orleans, wel in het Tieltse. Artisanaal feestje brouwen Banana Peel, Bruggestraat 37, Ruiselede, T 051 72 56 05, www.bananapeel.be Op de kaart van OPCD vind je maar liefst 150 Belgische bieren en tijdens een van hun legendarische proeverijen komen er daarvan heel wat aan bod.’s Zomers zul je vooral frisse, fruitachtige bieren en witbieren uitgeschonken krijgen, de winter brengt zwaardere, donkere bieren. Een degustatie is mogelijk van 6 tot 25 personen, vooraf reserveren is een must! OPCD, Stationsstraat 4, Ardooie, www.opcd.be De smaak van ‘het zwien van vruger’ Verrassend lekkers uit eigen streek. Dat vind je bij Cuisine Kwizien waar The Duke of Berkshire, of ‘het zwien van vruger’ geregeld op de kaart staat. Iets wat perfect past bij een Femme Fatale, Enfant Terriple, Cuvée Mam’zelle of Bonne Homme van streekbrouwerij De Leite. Cuisine Kwizien, Bruggestraat 45, Zwevezele, M 0477 17 22 31, www.cuisinekwizien.be 38 Spaanse spektakelarchitectuur, geklasseerde kasteeltuinen en ossenbloedrode hoeves De mooiste ontdekkingen doe je daar waar je ze het minst verwacht. In Oostkamp bijvoorbeeld. Hier mocht de befaamde Spaanse architect Carlos Arroyo zijn eigenzinnige ding doen en wat verder bots je er op een prachtige kasteeltuin en een intrigerende collectie rode hoeves… Tijd om op onderzoek te trekken! 39 Gisteren en morgen gaan perfect hand in hand in Oostkamp. Hier ontdek je zowel het spectaculaire en zeer vooruitstrevende OostCampus, het gemeentelijke kantorencomplex, als het wondermooie, geklasseerde kasteelpark Gruuthuse. Twee werelden op wandelafstand van elkaar. Het Gruuthusekasteel weet Oostkamp al sinds het gezegende 1128 te bekoren, toen werd het belegerd door Willem van Normandië. Later kwam het kasteel in handen van Jan Wittoen, ridder en heer van Oostkamp, die het op zijn beurt verkocht aan Lodewijk van Brugge, heer van Gruuthuse. Het parkdomein, vandaag een beschermd monument, werd op het einde van de 19de eeuw aangelegd en pakt uit met speciale dieptezichten, verrassende tuinkamers en een spiegelvijver die het kasteel dient te weerspiegelen. Een architecturaal pareltje om, onder begeleiding van een gids, uren in te verdwalen (meer info bij de Dienst Vrijetijd Oostkamp). Wat verder worden je ogen al net zo verwend. De Madrileense architect Carlos Aroyo nam de oude Coca-Cola fabriek eigenzinnig onder handen en toverde die om tot een imposant en zeer verrassend kantoorgebouw. In plaats van de industriële loods met de grond gelijk te maken, koos hij er voor om het bestaande gebouw te renoveren op zijn eigen originele én ecologische manier. De betonvloer bleef, maar de muren en het dak werden geperforeerd en herkneed tot een soort futuristisch bubbelcomplex. Alsof je in een nieuwe, bijzondere wereld vol gewelven binnenstapt. Een plek die je moet zien om te geloven. Hier huist bovendien ook de dienst voor toerisme. Logisch dus dat OostCampus op de prestigieuze Holcim Awards Europe, goed voor maar liefst 146 deelnemende landen, meteen al de tweede prijs wegkaapte. Kom dat zien! Nog meer verrassingen in Oostkamp! Bijzonder wandelen! Langs het kanaal Gent-Oostende, ter hoogte van Moerbrugge, vind je de Warandeputten (10 ha). Dwars doorheen dit natuurgebied kronkelt een wandelparcours met twee kijkhutten. De Vrijgeweedwandelroute (12,8 km of 5,8 km) is dan weer het ideale tracé voor wie er met een buggy op uit trekt. Rustige wegen laten je kennis maken met de open landschappen en eeuwenoude witte hoeves van Baliebrugge, een charmante deelgemeente van Oostkamp. De kaart is verkrijgbaar in de lokale dienst voor toerisme (p. 74) of via www.brugseommeland.be Bijzonder logeren! De Nieuwburgstraat is bezaaid met ossenbloedrode hoeves. Baron Leon Peers de Nieuwburgh liet zich in 1888 inspireren door zijn Deense collega’s bij het oprichten van zijn zuivelfabriek en stak prompt al zijn eigendommen in deze opvallende kleur. Vandaag is er een hotel en ook sociaal tewerkstellingsinitiatief. Een plek met een groot hart dus. Ook een ideale stopplaats voor fietsers om iets te drinken! ’t Roodhof, Nieuwburgstraat 32, Oostkamp, www.roodhof.be Kaart: H7 Bijzonder op adem komen! In de ruime vakantiewoning De Zingende Watermolen vind je een indrukwekkende gerestaureerde molenconstructie in de zithoek. Voor je gezelschap (tot 21 personen) heb je er ook een kinderhoek, eetruimte, speelhal én… een heuse kroeg. De Zingende Watermolen, Watermolenstraat 2, Ruddervoorde, www.dezingendewatermolen.be Kaart: G10 Bijzonder eten en drinken! Je maag vullen in een royaal barok interieur doe je bij Queens! Queens, Kortrijksestraat 99, Oostkamp, www.queens-pub-bistro.be Kaart: H7 40 Via de Damse Vaart de Zwinstreek in Maak kennis met de bewogen geschiedenis van le plat pays Spitsloze kerktorens, kronkelende dijken, kaarsrechte vaarten, monumentale boerderijen, ritselende populieren en wiegende knotwilgen naast wuivend gras en graan. Weinig landschappen ogen idyllischer. Hier zijn natuur, landbouw en cultuur voor eeuwig verweven en elk dorp deint mee met de geschiedenis van Brugge. Vandaag is dit land van loodrechte, eenzame dreven een heerlijk rustpunt. Het middeleeuwse Damme is de perfecte kers op de taart, de Damse Vaart je ideale leidraad. 41 Dit verhaal begint met… de Damse Vaart, wiens geschiedenis verbonden is met een ambitieuze Napoleon. Hij liet in 1810 het kaarsrechte kanaal graven om Brugge te verbinden met de Westerschelde om zo de Franse soldaten te bevoorraden zonder inmenging van de Engelse marine. Op commando sloegen Spaanse krijgsgevangen en lokale loonslaven aan het baggeren. Damme werd netjes in twee gekliefd. Alles voor de vooruitgang. Uiteindelijk zou Napoleon zijn wilde plannen nooit helemaal kunnen realiseren. Zijn nederlaag in Waterloo (1815) stak stokken in de wielen en het hele project strandde in Hoeke. Onder Nederlandse impuls werd de vaart later, in 1856, nog tot in Sluis doorgetrokken. Met zo’n geschiedenis hoeft het niet te verbazen dat ook de dorpen en plaatsen langs die Damse Vaart charmeren. Zo leidt een klein kronkelend fietstracé, even voorbij Brugge, door velden en over slootjes naar het Fort van Beieren. Zijn naam verwijst naar de Oostenrijkse landvoogd Maximiliaan van Beieren die hier in 1702 het fort liet aanleggen. De nooit aangevallen vesting bestond uit een dubbele verdedigingsgordel met een hoge aarden wal en een brede gracht. Vandaag kan je in dit provinciedomein van zonsopgang tot zonsondergang wandelen. Luttele kilometers verder beland je al in Damme. Een middeleeuwse stad die via zijn Damse Vaart het historische Brugge elegant met het Nederlandse Sluis verbindt. Dat Brugge in de late middeleeuwen tot een van ’s werelds belangrijkste commerciële centra kon uitgroeien, heeft het te danken aan het Zwin. En Damme floreerde mee. Toen het Zwin verzandde, verkaste die havenactiviteit van Damme naar Sluis. En in Brugge en Damme werd het terug wat stiller waardoor beide steden er in slaagden om hun eigenheid te behouden. Vandaag vormen de polderdorpen Vivenkapelle, Hoeke, Lapscheure, Sint-Rita, Sijsele, Oostkerke en Moerkerke, samen het Damse lappendeken. Het polderdorp Oostkerke moet met zijn oude schapenwegels wel een van de mooiste dorpen van Vlaanderen zijn. De Spegelsweg, die van de Leopoldsvaart naar het 14de-eeuwse kasteel van Oostkerke leidt, is ongetwijfeld het bekoorlijkste exemplaar. Ook Oostkerke had haar haven, Monnikerede. Zoek er echter niet naar, deze haven is ondertussen verdwenen. In de middeleeuwen fungeerde het aanpalende Hoeke als voorhaven van Brugge en rond de 13de eeuw werd het quasi volledig door ‘Oosterlingen’, afkomstig uit Hamburg, Bremen en Lübeck, bevolkt. Een vrijgevige Duitse koopman sponsorde zelfs de bouw van het kerkje. Jammer genoeg is het meestal gesloten, maar piep gerust eens door het venster. Net op de grens, pal voor Sluis, ontdek je Lapscheure. Vandaag vind je in dit grensdorp de Kobus, de zelfbedieningspont waarmee je met fiets en al stijlvol aan de andere kant geraakt. Van op de Zeedijk van Lapscheure krijg je een goed zicht geserveerd op de stadwallen van Sluis. Ook Sluis, zowat de Nederlandse tegenhanger van Damme, kan met een bewogen geschiedenis uitpakken. Vanaf 1387 was de stad de belangrijkste Bourgondische vloothaven. Maar vanaf 1450 ging het, vanwege de verzanding van het Zwin, bergaf. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelt Sluis als vestingstad een belangrijke rol en daarna volgt een eigenaarestafette. Eerst verovert de hertog van Parma de stad, daarna zijn de Spanjaarden aan zet, hierop krijgt Prins Maurits de stad in bezit en in 1794 start een beleg door de Fransen. We zeiden het al, een bewogen geschiedenis. 42 musts! in de Zwinstreek 1 Neuzen in Forten en Linies De Zwinstreek was eeuwenlang de speeltuin van de Europese grootmachten. Frankrijk, Engeland, Spanje, Duitsland, iedereen wou dit gebied inpalmen. En zo werd het landschap getekend door forten, wallen-, en vestingsteden. Je ontdekt er alles over in het bezoekerscentrum Damme en de Zwinstreek. Infoborden bij de sites geven uitleg bij de sporen van toen die je vandaag nog steeds kunt opmerken. Denk maar aan de Stadswallen Damme, het Verbrand Fort in Oostkerke of het Fort Berchem (Retranchement). Bezoekerscentrum Huyse de Grote Sterre, Jacob van Maerlantstraat 3, Damme, gratis toegang, www.toerismedamme.be 2 1 Eindeloos wandelen, zelfs over de grens Het grensoverschrijdende wandelnetwerk Zwin is goed voor 50 km wandelpaden, verbonden via 36 knooppunten. Een gevarieerde optelsom van unieke landschappen en adembenemende vergezichten tussen Knokke-Heist, Retranchement en Cadzand. Met als bevallige kern het natuurreservaat Zwin. In 2015 opent het nagelnieuwe bezoekerscentrum van het Zwin hier zijn elegante deuren. Wandelnetwerkkaart Zwin: € 6* 2 Wie niet enkel het rechte pad wil volgen langs het kanaal, kan ook op verkenning langs de kronkelende wegen. De Zwinstreek loopt van de Damse Vaart tot aan de Kust van Knokke-Heist en Breskens. Le plat pays is uitgestrekt en niet te versmaden. Daarom 7 musts die je absoluut moet ontdekken! 43 4 5 3 5 6 3 Slenteren door Knokke-Heist en ijsjes likken De Hazegraswandelroute, 5,5 km, toont je een compleet nieuw en onbekend Knokke-Heist. En nog meer goed nieuws, onderweg kun je een ijsje bestellen bij Lieve en Suzanne van Hoeve Hazegras, erkend als hoeveproducent 100% WestVlaams. Zij volgden, net als 71 anderen, een cursus om ‘gastvrouw van de Zwinstreek’ te worden en serveren je dus graag wat extra streektips. Hazegraswandelroute: € 2*. Info over gastheerschap? Kijk bij Ontdekken op www.zwinstreek.eu. Hoeve Hazegras, Hazegrasstraat 122, Knokke-Heist, www.hazegras.be 4 7 Hoppen van het ene Zwindorp naar het andere Hoeke, Damme, Lissewege, Oostkerke, Dudzele, Lapscheure, Ramskapelle, … De Zwinstreek lijkt een patent te hebben op aandoenlijke dorpen waar de tijd blijft stilstaan. En al fietsend verbind je ze via de knooppunten van het fietsnetwerk makkelijk met elkaar. Fietsnetwerkkaart Brugse Ommeland Noord: € 6* Parels verzamelen Sommige musea zijn een ommetje waard. Deze parels uit de Zwinstreek zijn dat helemaal. In Heist toont Sincfala (www.sincfala.be) hoe het er bij de vissers aan toeging terwijl gastheer van de Zwinstreek For Freedom Museum (www.forfreedommuseum.be) in Ramskapelle je mee de oorlog in sleurt. En dan is er nog het Belfort in Sluis en museum Het Bolwerk in IJzendijke (www.staatsspaanselinies.eu) dat focust op de geschiedenis van deze streek. www.zwinstreek.eu 6 Riant fietsen of snorren 7 De grote natuurestafette De Riante Polderfietsroute, een flinke 44 km, is een klassieker en de ideale manier om die Zwinstreek te doorkruisen. En nog meer goed nieuws, in dit vlakke polderlandschap hoef je niet te klimmen. Ga je liever met de Vespa? Huur er eentje in Knokke-Heist of Damme en vraag naar de Vroomm-route bij de dienst voor toerisme. Riante Polderfietsroute: € 2* In de Zwinstreek regeert moeder natuur en de vele natuurdomeinen ontvangen je met open armen. Zo heb je de ‘Groene Gordel Heist-West’, de verzamelnaam voor vier natuurgebieden op de grens tussen Zeebrugge en Heist: de Baai van Heist, Vuurtorenweide, Sashul en Kleiputten van Heist. Ter hoogte van knooppunt 36 en 38 . www.natuurenbos.be Vraag naar het Zwinstreekmagazine bij de dienst voor toerisme Damme of Knokke-Heist. * Kaarten verkrijgbaar bij de lokale diensten voor toerisme (p. 74) en www.brugseommeland.be 44 Attracties, musea, collecties en bezoekerscentra MAAK kennis met … De pronkstukken! Het Brugse Ommeland charmeert met tal van grote en kleine musea, collecties en attracties en allemaal hebben ze hun eigen juweel: een pronkstuk van hun collectie. Hoog tijd om met die opvallende stukken kennis te maken. En wedden dat je er ter plaatse nog veel meer ontdekt? Doe voordeel! Houd je van een koopje, betaal je liever minder dan meer? Groot gelijk! En keuze genoeg… Bij een groot deel van deze attracties en musea krijg je korting, wij duiden het voor je aan! VOORDEELBON De gratis voordeelbonnen vind je achteraan dit magazine, zie pag. 75 - 80 BRUGGE CITY CARD ROOD gratis met de city card, zie p. 47 BRUGGE CITY CARD BLAUW korting met de city card, zie p. 47 KUSTPAS Korting met de gratis Kustpas (www.kustattracties.be) Het prille radiobegin in ‘t Eeuwfeestpaleisje In dit schattige, volgepropte museumpje stelt radioliefhebber Karel Verstringe graag zijn oudste pronkstuk voor: een kristalontvanger! Deze radio markeert het prilste radiobegin en dateert uit de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast ontdek je hier de meest complete verzameling SBR radio’s, ’s lands grootste radiomerk. Geluidsfragmenten loodsen je door onze omroepgeschiedenis en laten je tal van muziekjes horen. ’t Eeuwfeestpaleisje, Eernegem (Ichtegem), bezoek op afspraak, www.eeuwfeestpaleisje.be KAART: D8 45 Het wonderbaarlijke hemd zonder naad…. Turijn heeft zijn lijkwade, Gistel zijn hemd zonder naad. Een merkwaardig stuk textiel verbonden met het verhaal van Godelieve van Gistel die in juli 1070 vermoord werd in opdracht van haar wrede echtgenoot Bertolf. De legende vertelt dat Godelieve, jaren na haar dood, op wonderbaarlijke wijze hemden maakte voor Bertolf. En hij herkende meteen het fijne naaiwerk van Godelieve. De berouwvolle Bertolf bekeerde zich prompt tot monnik. Het naadloze hemd werd verschillende keren onderzocht, maar het blijft een raadsel wanneer en hoe het gemaakt is. Sint- Godelievemuseum in Abdij Ten Putte, Gistel, www.gistel.be KAART: F7 Slimme oorlogsfiets in de Velodroom Ook in de Velodroom ontdek je een ingenieus oorlogsrelict: een carburelicht uit 1917. Om zich in het donker in het geniep te kunnen verplaatsen was het glas bedekt met een metalen plaatje zodat je kon zien zonder gezien te worden. Losse afdekhoesjes en een zwarte verflaag maakten je fiets quasi onzichtbaar. Verder vind je hier een unieke privécollectie antieke fietsen. Op zolder is er een oude fietswerkplaats. De Velodroom, Snellegem (Jabbeke), bezoek op afspraak, www.museumdevelodroom.be KAART: F7 Tielt en de eerste gasaanval Hertog Albrecht von Württemberg (1865-1939) resideerde als militair strateeg en hoofd van het Vierde Duitse Leger in Tielt. Zijn vrouw was de zus van aartshertog en kroonprins Franz Ferdinand die vermoord werd in Sarajevo. Die moord was dé aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog. Naast de vele Slagen om Ieper blijft zijn naam vooral verbonden aan de eerste gasaanval uit de wereldgeschiedenis. Op 22 april 1915 zette hij hiervoor mee het licht op groen. In de WOI belevingsruimte in Huis Mulle de Terschueren verneem je er gratis alles over. Dolphin Bay Adventure Het Boudewijn Seapark mag 50 kaarsjes uitblazen en viert dit met een gloednieuw dolfijnenbassin en een nieuwe dolfijnenshow. Voortaan tonen de dolfijnen hun kunsten op de tonen van muziek van Miguel Wiels en Peter Gillis terwijl exK3 Kathleen Aerts de nieuwe verhaallijn insprak. En het befaamde kanobootje is terug. Bij elke show wordt iemand uit het publiek gehaald die in dat bootje tussen de dolfijnen mag dobberen. Gegarandeerd onvergetelijk! Belevingsruimte ‘Tielt in WO I’ in Huis Mulle de Terschueren, Tielt, www.tielt.be KAART: J12 Oorlogscode In Raversyde staat een onopvallende kantoormachine te blinken: de Enigma codeermachine. Tijdens WOII door de Duitsers gebruikt om berichten te coderen. Die code veranderde dagelijks, later zelfs om de 12 uur. De codes leken onontcijferbaar, maar de geallieerden bleken slimmer dan de Enigma. Dat immense succes was een van de best bewaarde geheimen uit de Tweede Wereldoorlog. Vandaag zijn deze Enigmamachines zeer zeldzaam, maar in Oostende kun je nog een exemplaar bestuderen. Ontdek in dit natuurdomein ook de zestig bunkers, observatieposten en geschutstellingen en loopgraven van de ‘Atlantikwall’. Provinciedomein Raversyde, Oostende, www.raversyde.be KAART: A5-A6 Boudewijn Seapark, Sint-Michiels (Brugge), www.boudewijnseapark.be KAART: H6 46 Het mysterie van de gestolen Maandag Tot 1988 kon je in het Torhoutse kasteel Ravenhof, nu het Museum Torhouts Aardewerk, zeven 19de-eeuwse gobelins bewonderen. Elk tapijt stelde een dag van de week voor. Maar in december 1988 werd Maandag gestolen. En omdat de diefstal nooit opgelost werd, kwam er een nieuwe Maandag. Verder zie je hier ook het befaamde werk van de Torhoutse kunstpottenbakkers. Hun aardewerk verspreidde zich niet alleen over het continent, maar ook in Noord-Amerika. Museum voor Torhouts Aardewerk, Torhout, www.toerismetorhout.be KAART: F10 Het Beernems Beertje In de imposante neogotische zaal van het Beernemse Gemeentehuis krijg je via dertien olieverftaferelen niet alleen geschiedenis gepresenteerd, maar ontdek je ook een standbeeld van … een beertje. In deze oude raadzaal werd dit beertje, zo vertelt de legende, bij woelige discussies onder tafel gegooid om zo de orde te herstellen. Neogotische zaal Gemeentehuis Beernem, brochure aan de receptie vragen, www.beernem.be KAART: J8 Het skelet met de hond Vlakbij het Romeinse castellum van Oudenburg vonden archeologen verschillende grafvelden. En omdat de Romeinen geloofden in een hiernamaals gaven ze hun doden ook voedsel en drank mee. In het museum ontdek je het skelet van een twintigjarige soldaat, begraven met zijn soldij van 88 bronzen munten en zijn hond. Tegelijkertijd kom je er hier achter hoe het dagelijkse leven van een doorsnee Romeinse soldaat er uit zag. Romeins Archeologisch Museum, Oudenburg, www.oudenburg.be KAART: D6 Sterren tellen in Beisbroek Het planetarium is de ster van Beisbroek. Op een 84 m² koepelscherm bekijk je vanuit een comfortabele ligstoel een imposante voorstelling. Nu eens komt het zonnestelsel aan bod, dan wordt er weer op de planeten of het heelal gefocust. De koepelvullende beelden geven je een perfect inzicht in onze kosmos en al liggend kun je meer dan 7.000 sterren tellen. Volkssterrenwacht Beisbroek, Sint-Andries (Brugge), www.cozmix.be KAART: G6 47 Op bezoek bij de Russen In Zeebrugge ligt er een echte Russische onderzeeër te dobberen. Honderd meter lang en de tijdelijke thuis van 75 bemanningsleden of 12 officieren, 12 onderofficieren, 1 politiek commissaris en 50 matrozen. En meestal dienden ze tot drie jaar. Een wasserij was er niet, de bemanning beschikte slechts over 3 toiletten. Wurm je zelf eens in de duikboot en kom er achter hoe het er hier aan toeging. Seafront, Zeebrugge, www.seafront.be KAART: H2 Romantiek in Wijnendale Toen Magnus Erikson, koning van Zweden en Noorwegen, naar Parijs trok om daar de dochter van de koning van Frankrijk te huwen, werd hij onderweg gastvrij ontvangen op Kasteel Wijnendale. Het kasteel werd bewoond door Graaf Jan I van Namen en zijn beeldschone dochter Blanche. Blanche en Magnus werden op slag verliefd en trouwden. Op het schilderij in Kasteel Wijnendale zie je Blanche terwijl ze een van haar kinderen in slaap wiegt. Een verwijzing naar een Scandinavisch slaapliedje over Blanche dat daar vandaag nog steeds gezongen wordt. Ontdek er wie nog allemaal in het kasteel woont en woonde! Ontdek ook het Kasteel van Loppem (p. 53). Kasteel Wijnendale, Torhout, www.kasteelwijnendale.be KAART: E9 Ik zie niks of Xinix Nieuwsgierig hoe blinden of slechtzienden de wereld ervaren? Ontdek het bij Xinix! Blinde en slechtziende ervaringsdeskundigen leiden je via onvergetelijke activiteiten door een leven van voelen, luisteren, tasten en proeven. Je kunt dineren in het donker, in een voelklasje kennis maken met een leven zonder zicht of samen wandelen in het duister. Vrouwelijke vormen in brons Kunstenaar Irénée Duriez laat zich graag inspireren door vrouwelijk naakt dat hij in brons omzet. Hij vertrekt van een model, een metalen geraamte volgt de beenderstructuur waarna het skelet dankzij boetseerwas vorm krijgt. In de gieterij wordt daarvan een ruw beeld gemaakt dat de kunstenaar in zijn atelier ineen zet, soldeert, afwerkt en van patina voorziet. Xinix,Varsenare (Jabbeke), groepen na afspraak, http://xinix.lichtenliefde.be KAART: F6 Beeldentuin en atelier Irénée Duriez, Ichtegem, www.ireneeduriez.be KAART: D9 Ronddolen in het fort van Napoleon In 1811 liet Napoleon een imposant fort in de Oostendse duinen optrekken. Al snel doet het dienst als wapenopslagplaats. Jaren later wordt het Fort door het Duitse leger tot artilleriekwartier gepromoveerd om daarna in een lange, diepe winterslaap te vallen. Vandaag kun je heerlijk verdwalen in dit gerestaureerde robuuste en eenzame fort. Gezeten op het zonneterras geniet je van een bevoorrecht zicht op de vuurtoren, de haven en het eindeloze duinenlandschap. Met dank aan Napoleon. Fort Napoleon, Oostende (Oosteroever), www.fortnapoleon.be KAART: B5-C5 48 Ronddolen in het atelier van Permeke In het atelier van Permeke, het hart van het Permekemuseum, bleef de tijd stilstaan. Je zou niet eens raar opkijken mocht Constant Permeke hier plots opduiken om dat laatste schilderij of beeld nog snel even af te werken. Op de kromme werktafel liggen opgedroogde verftuben, allerlei borstels en enkele vodden geduldig te wachten tot de meester hen eindelijk nog eens ter hand neemt. Laat een tablet je gids zijn tijdens je bezoek (zie p. 19)! Permekemuseum Jabbeke, www.muzee.be KAART: F6 Op zoek naar Uilenspiegel In 1640 was men er stellig van overtuigd dat Uilenspiegel, de Damse kwajongen, begraven lag bij de kerk van Damme. Of niet? Kwatongen beweren immers dat Uilenspiegel ergens anders begraven ligt. Ontdek er het fijne van en veel meer in het Uilenspiegelmuseum. Op hetzelfde adres vind je ook Huyse De Grote Sterre, het bezoekerscentrum van Damme en de Zwinstreek. Uilenspiegelmuseum en Huyse De Grote Sterre, Damme, www.toerismedamme.be KAART: I4 Golfen zoals de boeren Golfen met een klompclub tussen de koeien in de wei terwijl je probeert koeienvlaaien te vermijden. Maak kennis met Boerengolf. Een heerlijk buitenspel dat je speelt met het hele gezin, collega’s of vrienden. En daarna kun je op Kijkboerderij Pierlapont je kroost nog loslaten in de maïsdoolhof, de zandbak of een ponyritje laten maken terwijl je zelf geniet op het terras. Houd vlakbij ook nog even halt op de nieuwe Natuurspeelplaats Pierlapont. Je vindt er zit- en speelstammen en een waterpompje! Zin in nog meer boerderijplezier? Ook het uitgestrekte domein van de Torhoutse Kinderboerderij d’Oude Smelterij leent zich tot zalig ravotten! Kijkboerderij De Pierlapont, Loppem (Zedelgem), www.pierlapont.be KAART: G7-G8 Kinderboerderij d’Oude Smelterij, Torhout, www.kinderboerderijtorhout.be KAART: E10-F10 Over zeldzame klavieren en unieke piano’s Het was pure passie die pianomaker Chris Maene er toe aanzette om antieke klavierinstrumenten te verzamelen. Vandaag telt zijn collectie ruim 170 zeldzame stukken. Sommigen werden gerestaureerd en gebruikt voor concerten en cd-opnames. Alle instrumenten zijn ondergebracht in een oude, gerestaureerde brouwerij die aanvankelijk fungeerde als pianoatelier en –winkel. Pianomuseum Chris Maene, Ruiselede, www.chrismaene.be, op afspraak en bij speciale gelegenheden (zie website). KAART: K11 49 De mosterdmolen van Carbon Deze oude mosterdmolen is een flinke twee eeuwen oud en handlanger van de familie Carbon die er hun befaamde mosterd Carbonischie’s mee maakte. De molen werd ondertussen deskundig gerestaureerd, verhuisde naar het Mosterdmuseum en laat zien hoeveel handenarbeid één zo’n potje mosterd wel vergt. En daarna kun je bij nog even binnenkijken in het bedrijf van Wostyn en uitgebreid proeven. Mosterdmuseum en bedrijfsbezoek Mostaard Wostyn, Torhout, op aanvraag voor groepen, www. mostaardwostyn.be KAART: F9 Brugge City Card = Brugge en HAAR Ommeland ontdekken tegen een voordeelprijs! Voordeel doen terwijl je de stad in al haar facetten leert kennen? Het Brugse Ommeland verkennen tegen een vriendenprijsje? Met de Brugge City Card, je supervoordelige stadspas, rijg je de ene korting aan de andere en bezoek je tal van attracties helemaal gratis! Handig én goedkoop en jouw uitgelezen kans om ruim € 250 te besparen! HOE WERK HET? Je kiest zelf de geldigheidsduur van je Brugge City Card: 48u of 72u. Bij het eerste gebruik wordt de Brugge City Card automatisch geactiveerd. Eens de tijdsduur verstreken is, vervalt de kaart. Je kunt elke attractie slechts eenmaal bezoeken. dan heb je gratis toegang met je Brugge City Card betekent dat je een fikse korting van minstens 25% op de individuele prijs krijgt. Wat kost het? Brugge City Card 48 uur 72 uur Prijs € 40,00 € 45,00 HOE BESTELLEN? Dood of schijndood? In 1937 stapte de Belgische ploeg in Bordeaux, na tal van strubbelingen, uit de Tour de France. Een ongezien manoeuvre dat leidde tot een heuse doodsbrief die door de supporters verspreid werd. Die doodsbrief is ondertussen zeldzaam, maar wel nog in het Museum Gistelse Flandriens te bewonderen. Dit museum over Johan Museeuw en Sylveer Maes beschikt over tal van wielermemorabilia. Het maakt deel uit van de Oostmolensite met bezoekmolen, bistro en prachtig terras. Museum Gistelse Flandriens, Oostmolensite, Gistel, www.gistel.be KAART: C7 Loop binnen in de Brugse infokantoren Markt (Historium), ‘t Zand (Concertgebouw) of Stationsplein (Station) of bestel jouw City Card op www.bruggecitycard.be. DIT IS JOUW VOORDEEL! • Gratis toegang tot 27 Brugse musea en bezienswaardigheden! En een flinke korting in de museumshops! • Gratis rondvaart op de Brugse reien (enkel gegarandeerd van 1/3 t/m 14/11) of rondrit met een minibus van City Tour (t/m 28/2 en vanaf 15/11)! • Minstens 25% korting op niet te missen concerten, dans- en theatervoorstellingen! • Minstens 25% korting op je huurfiets! • Minstens 25% korting op je ondergrondse parkeerplaats! • Minstens 25% korting op diverse musea, bezienswaardigheden en attracties rondom Brugge! •Slechts € 6 voor een driedagenpas van De Lijn, geldig op bus en tram in heel Vlaanderen! ATLANTIKWALL _ ANNO 1465 _ _NATUURPARK De Atlantikwall is een unieke afspraak met de geschiedenis. Je wandelt er via loopgraven en bunkers door twee wereldoorlogen. Via ANNO 1465 stap je binnen in het leven van de bewoners van het Middeleeuwse vissersdorp Walraversijde. Het Natuurpark is een uniek stukje natuur, gelegen vlakbij de zee. WWW.RAVERSYDE.BE | E [email protected] Provinciedomein Raversyde | Nieuwpoortsesteenweg 636, 8400 Oostende Wandelroute 7,5 KM MEETKERKE, ÉÉn van De mooiste dorpen van toen 1 6 2 3 5 4 Wandelinfo •Afstand: 7,5 km •Vertrekpunt: Onze-Lieve-Vrouwekerk, Dorpsweg, Meetkerke •Rolstoelen: De Vaartwegel is moeilijk berijdbaar • Kaart: G5 Meer info: Dienst Toerisme Zuienkerke (zie p.74) BEREIKBAAR MET DE LIJN www.delijn.be Sommige dorpen zijn zo bijzonder dat ze een eigen wandeling verdienen. Meetkerke is zo’n mooie plek waar de tijd bleef stilstaan. Reden genoeg om, met de kaart in de hand, op ontdekking te trekken. Wie in Meetkerke halt houdt, keert terug naar het Vlaanderen van onze overgrootouders, compleet met dorpslegendes, kwaalkapelletjes en gemoedelijke cafeetjes waar het bier en de roddels rijkelijk vloeien. Deze wandeling start aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk 1 , al vele jaren een bedevaartsoord, en zet meteen koers naar de Vaartwegel, een eeuwenoude voetweg. Op het einde, aan de Kapellebrug 2 , ontdek je een kapel wiens roots op zijn minst terug gaan tot de 18de eeuw. Wat verder merk je de romp van een poldermolen 3 op, het beschermde restant van de Groote Molen die deze Moeren droog pompte. Eeuwen geleden waren deze Meetkerkse Moeren (goed voor 470 ha) immers veenmoeras. Om aan landbouw te doen, werd het gebied drooggelegd en het overtollige water werd in de Blankenbergse Vaart gepompt. De stenen windmolen klaarde die klus en mag vandaag verdiend op zijn lauweren rusten. Via de Ossenweg gaat het verder naar Sint-Pieters om via de Steenkaai en de Moerstraat in de Biezenstraat te belanden waar je naast het Moerzwin 4 wandelt. Wat verder ontdek je De Boomgaard 5 , een gerenoveerde hoeve en daarna gaat het langs de Magdalenahoeve 6 . Blijf nu de Mareweg volgen om terug bij de Blankenbergse Vaart en de dorpskom te eindigen. Meetkerke een van de mooiste dorpen van toen TIPS in de streek 1 Nog meer wandelen? De Meetkerkse Moeren Wandelroute (15 km, € 2, verkrijgbaar via diensten voor toerisme en brugseommeland.be) doorkruist dit afwisselende landschap van open water, natte hooilanden en reliëfrijke weilanden. 2 Een gezellige landelijke dorpsbistro waarvan er meer zouden moeten zijn. Terwijl de kroost de speeltuin onveilig maakt, genieten ma en pa van het ongehinderde polderzicht en de seizoenssuggesties. Het Mortierken, Dorpweg 88, Meetkerke, www.mortierken.be 3 Wat verderop in Zuienkerke vind je vakantiewoningen De Noorddijk op een voormalige boerderij met dieren. 5 vakantiehuisjes middenin de rustige polders maar toch vlakbij Brugge en de Kust. Vakantiewoningen De Noorddijk, Blankenbergse Dijk Noord 13, Zuienkerke, www.noorddijk.be Wandelbox ‘De mooiste dorpen van toen’ Deze wandeling maakt deel uit van de Davidsfonds wandelbox ‘De mooiste dorpen van toen’. De box bevat 40 wandelingen door rustieke dorpjes. Je geniet van rust en stilte. De kaart en alle info komen in handige fiches die je meteen kan meenemen. Doe je voordeel met de bon op p. 75! Meetkerkse M oeren BEREIKBAAR MET DE LIJN www.delijn.be Het Mortierken 53 Gefluister in het Brugse Ommeland Maak kennis met de verborgen verhalen Zedelgem, waar Letse gevangenen thuis waren Lissewege en de Tempeliers, een eeuwig raadsel? Beernem, in de ban van de zaak De Zutter Wingene en Ruiselede gaan naar Amerika 54 Zedelgem, waar Letse gevangenen thuis waren WIE VERTELT? Ludo Meulebrouck liet zich na zijn militaire carrière tot streekgids Brugse Ommeland omscholen en is gepassioneerd door de geschiedenis van zijn regio. De bijzondere militaire historie van Zedelgem interesseert hem mateloos. ‘Wie vandaag in Zedelgem rondwaart en aan het Vloethemveld passeert, kan het zich amper voorstellen, maar deze plek speelde een belangrijke rol in beide wereldoorlogen. In de Eerste Wereldoorlog verbleven in deze kontreien een 18.000 Duitse militairen. Ze lieten er de bomen kappen en de stammen gebruikten ze voor de loopgraven aan de IJzer. Het verklaart waarom je op het terrein vandaag bijna alleen jonge bomen opmerkt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het Vloethemveld omgebouwd tot een immens geallieerd krijgsgevangenenkamp. Het grootste in zijn soort. Tussen januari 1945 en halfweg 1946 verbleven hier ongeveer 100.000 à 125.000 gevangenen, goed voor een permanente bezetting van 60.000 ongelukkigen. Duitse gevangenen komen en gaan voortdurend. Alleen de gevangenen afkomstig uit de Baltische staten, verhuisden niet. Zij leefden hier zowat anderhalf jaar. Ze probeerden zo goed en zo kwaad mogelijk een leven op te bouwen. Ze richtten verenigingen op, organiseerden activiteiten, maakten kunst en werden ingezet bij de wederopbouw. In het kamp overleefden ze in bijzonder penibele omstandigheden. In één barak waren 150 mensen gehuisvest, als haringen in een ton. Met alleen een klein kacheltje in een van de koudste winters die we ooit gekend hebben. De omstandigheden waren zo bar, dat de Britse pers terecht kritiek uitte. Binnenin het kamp gold het Duitse systeem. De militaire rangen bleven dus behouden wat zorgde voor een sterke structuur. Als een van de krijgsgevangenen stal, werd hij intern, in zijn eigen eenheid, gestraft. De Letten hoopten stiekem op wat steun en begrip. In 1940 hadden de Russen de Baltische staten veroverd, een jaar later vielen de Duitsers Letland binnen. In een poging om hun onafhankelijkheid te behouden, sloten de Letten aan bij de Duitsers om samen tegen de Russen te strijden. Tijdens de oorlog wilden de Letten niet tegen Fransen, Britten of geallieerden vechten, alleen maar tegen Russen. Toen ze de strijd verloren, waren ze radeloos en wisten ze niet van wie ze wat mochten verwachten. De Letten hadden een gigantische schrik voor Russische vergelding. Terugkeren was geen optie. Uiteindelijk bekwamen de Letten van de Verenigde Naties een heel uitzonderlijk statuut, ‘displaced persons’ waardoor velen emigreerden naar Australië of Amerika. De lokale bevolking wist ondertussen weinig of niets van dit kamp af. Engelse soldaten, versterkt met Belgische dienstplichtigen, namen de beveiliging voor hun rekening en er was zo goed als geen contact met de buitenwereld. Het verklaart waarom het krijgsgevangenenkamp van Zedelgem geen deel uit maakt van ons collectief geheugen. Het was dan ook geen periode om fier op te zijn, maar dit verleden dood zwijgen zou fout zijn. Vandaag kun je nog het een en ander zien van wat ooit was. Er zijn nog enkele bunkers waarop de krijgsgevangenen tekeningen achterlieten en je kunt er zelfs een achttal ietwat verweerde kunstwerken bewonderen. Het maakt van Vloethemveld een van de enige plekken ter wereld met krijgsgevangenenkunst. Kunst die je meteen naar de keel grijpt.’ 55 Ontdek zelf het Vloethemveld! Het militair domein is zelden toegankelijk voor publiek omwille van zijn uitzonderlijke natuurwaarden. Informeer bij Toerisme Zedelgem (zie p.74) naar de mogelijkheden voor rondleidingen rond dit thema. Maar de bossen rond het militair domein, op voormalig heidegebied, lenen zich perfect voor een natuurwandeling. Je kan ondertussen ook eens binnen gluren in het militair domein door de omheining. Je kunt het Vloethemveld best bereiken via de Diksmuidse Heirweg. Doorkruis je het gebied liever per fiets, maak dan gebruik van de Vloethemveldzate. Deze oude militaire spoorweg verbindt het bos met Merkemveld-Doeveren en werd gepromoveerd tot een zalig fietspad. Zin gekregen om nog meer kilometers te malen, waag je dan aan de Kastelenfietsroute (47 km) die tal van kastelen aandoet en ook langs het Vloethemveld passeert. De Kastelenfietsroute kost € 2 en is verkrijgbaar bij de lokale diensten voor toerisme (p.74) of www.brugseommeland.be. Logeren B&b Koornemoezen is geen Bed & Break’fast’, maar een Bed & Break’slow’. Hier gaat het leven lekker traag dus. Je logeert er in een zeer ruime ecologische kamer, geniet er van een bio-ontbijt en een ongehinderd zicht op die heerlijke boerenbuiten. En hadden we al gezegd dat het er muisstil is? B&b Koornemoezen, www.koornemoezen.be Eten en Drinken Den Heirweg is naast een fietsvriendelijk café bovenal een authentiek trappistencafé. Trappistenleken kunnen zich hier te goed doen aan drie trappistenmenu’s, kwestie van die trappisten meteen grondig te leren kennen. Den Heirweg, Snellegemstraat 117, Zedelgem, www.denheirweg.be Van Vloethem naar Loppem en … Zevenkerken Ook in de Eerste Wereldoorlog had Zedelgem iets in de pap te brokken. Op het einde van de Eerste Wereldoorlog verblijft Koning Albert I immers met zijn familie in het Kasteel van Loppem waar de fameuze regering van Loppem gevormd wordt. Die regering zou ondermeer het algemeen stemrecht invoeren. Vandaag kun je zowel deze neogotische parel bezoeken als ronddolen in het eeuwenoude doolhof, een ingewikkeld labyrint van rode en groene haagbeuken. Of hoe kinderpret uit 1873 vandaag nog steeds kan bekoren. Wat verder, in de abdij van Zevenkerken, werden tijdens de Tweede Wereldoorlog dan weer alle vaandels van ’s lands diverse legereenheden bewaard. In het Bijbelhuis krijg je een permanente tentoonstelling geserveerd of je kunt al wandelend het domein doorkruisen om daarna bij een kop koffie terug op adem te komen. Kasteel van Loppem, Steenbrugsestraat 26, Loppem, www.kasteelvanloppem.be Abdij van Zevenkerken, Zevenkerken 4, Sint-Andries (Brugge), www.abdijzevenkerken.be 56 Lissewege en de Tempeliers, een eeuwig raadsel? WIE VERTELT? De gidsen van Toerisme Lissewege zijn gepassioneerd door hun witte dorp en beten zich vast in zijn merkwaardige geschiedenis. ‘Toegegeven, de wetenschappelijke bewijzen ontbreken voorlopig, maar er zijn zoveel tekenen die wijzen naar de Tempeliers dat je ze niet kunt negeren. Want hoe kun je anders die kathedraal van een kerk in zo’n klein dorp verklaren? Wie heeft die kerk gebouwd en gefinancierd? Johan Ballegeer, de te vroeg overleden heemkundige, jeugdschrijver, onderwijzer en gepassioneerd Lissewegenaar, is op zoek gegaan naar die wortels van zijn dorp en hij kwam uit bij de Tempeliers. Een ridderorde die opgericht werd bij de tweede kruistocht om heilige plaatsen zoals Rome, Jeruzalem en Santiago de Compostella, en de wegen er naar toe, te bewaken. Een orde die arm van start ging met religieuze inslag, compleet met geloftes van armoede, gehoorzaamheid en kuisheid, en al snel heel populair werd bij mensen van aanzien wat dan weer leidde tot mooie schenkingen. Zelfs de koning van Frankrijk wou in hun gratie staan. De arme ridderorde werd een bijzonder rijke en machtige ridderorde en heel wat belangrijke namen stonden bij de ridders in het krijt. Meteen het begin van het einde. Om rekeningen te vereffenen werden de Tempeliers van allerlei misdaden beschuldigd en in 1307, op vrijdag de 13de, worden de eerste Tempeliers in Frankrijk gearresteerd. De grootmeester van de orde zou uiteindelijk op de brandstapel eindigen. Het verhaal gaat dat de Tempeliers onvrijen inhuurden om kapellen en kathedralen te bouwen en eens de klus geklaard was, kregen ze bij wijze van beloning, een vrijgeleide. Het werden vrije metselaars. En in elke kerk, ook in Lissewege, lieten ze hun handtekening na. Veel later zou de Vrijmetselaarsloge in Schotland ontstaan. En toeval of niet, zowel Johan Ballegeer als Frans Verleyen die op het kerkhof van Lissewege begraven ligt, waren vrijmetselaars….’ 57 Tijd om te snoepen Een snoepwinkel die uit 1920 lijkt weggelopen en die uitpakt met meer dan 60 soorten ouderwetse snoep. Van ‘smoelentrekkers’ over ‘sneeuwballen’ tot ‘toverbollen’. Voeg daarbij de verse appelflappen, Berlijnse bollen en confituurtaart en je begrijpt dat dit geen adres is waar zoetekauwen kunnen aan versmaden. Snoepwinkel De Soete Paepe, Walram Romboudtstraat 7, Lissewege, www.lissewege.be Van 1 juli tot 12 september en tijdens de schoolvakanties elke dag open, daarnaast opent de snoepwinkel zijn deuren ’s weekends. Doorgrond het mysterie! Logeren In de Middeleeuwen was Lissewege een drukbezocht bedevaartsoord en de eerste halte aan de Vlaamse Kust voor noordelijke pelgrims op weg naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostella. Devote, maar bescheiden stappers overnachtten in het Spaniënhof. Vandaag kun je hier nog steeds logeren. De bescheidenheid van toen werd ingeruild voor heerlijke luxe. Spanienhof, www.spanienhof.be Bedwing de 264 treden van de Lisseweegse kerktoren en geniet, ongeveer 50 meter boven de grond, van een uniek panorama. Je ziet de kustlijn van Oostende tot Knokke, bij helder weer duikt het eiland Walcheren op en vlakbij schittert de haven van Zeebrugge en de Brugse skyline. Eens boven besef je hoe imposant deze kathedraal van een kerk werkelijk is en kun je het kleine witte dorp ongehinderd bewonderen. Torenbezoek: van 1 juli tot 31 augustus elke dag van 14.30 tot 17.30 uur - € 1 – kinderen € 0,50 58 Beernem, in de ban van de zaak De Zutter Hector De Zutter WIE VERTELT? Katrien Ryserhove kreeg de passie voor de beruchte geschiedenis van Beernem met de paplepel mee. Haar vader, Alfons Ryserhove, deed veertig jaar onderzoek en ontdekte de rode draad tussen de moorden van Beernem. Zijn verhaal leidde tot de tv-serie ‘De Bossen van Vlaanderen’. Katrien schreef twee boeken over de kwestie en werkt nu aan een film. ‘Doordat mijn vader altijd zo in de ban was van die moorden van Beernem, groeide ook mijn interesse en ondertussen zet ik het werk van mijn vader met evenveel gedrevenheid verder. Die spannende saga heeft veel te maken met ridder-burgemeester Etienne de Vrière, de bastaardzoon van koning Leopold II, zo wordt gefluisterd. En hoewel zijn schuld nooit bewezen is, wordt zijn naam steevast genoemd. Hij had immers een affaire met de vrouw van Baron d’Udekem d’Acoz, dezelfde baron die in 1915 dood in de bossen aangetroffen wordt. Het officiële begin van deze mysterieuze historie. Er volgen nog meer moorden, steevast getuigen of personen die beweren meer te weten over het drama. Niemand durft de Vrière hardop te beschuldigen. Beernem hult zich in een bang stilzwijgen. Ook Hector De Zutter wist het één en ander. Na de wijkkermis aan de Oude Statie keert hij ’s avonds niet naar huis. Op 30 november 1926 vist men zijn lichaam uit de Brugse Vaart. De ‘Zaak: De Zutter’ wordt prompt voorpaginanieuws. Via de familie van het slachtoffer kreeg ik toestemming om het dossier in te kijken. Twee jaar lang heb ik me 1 à 2 dagen per week naar het rijksarchief begeven om me volledig in het lijvige dossier te begraven. Ik vond er nieuwe informatie en kreeg ook een wat andere kijk op de hele zaak. Oorspronkelijk was ik van plan om een non-fictie boek te schrijven, maar al snel was ik compleet begeesterd door Julienne De Zutter, de zus van Hector, die voortdurend in het dossier aan het woord is. Een vrouw met een sterk karakter. De rest van Beernem mocht dan door angst verlamd zijn, Julienne zette door. Al snel was duidelijk dat ik het verhaal van Julienne moest vertellen en dat leidde uiteindelijk tot een roman: ‘Zaak: De Zutter’. Meteen de aanzet tot de film die er zit aan te komen. Als je het dossier doorworstelt, dan word je geconfronteerd met schrijnende armoede en merk je hoe heel Beernem verlamd werd door angst. Al lezend en puzzelend besefte ik opnieuw dat al die moorden echt met elkaar gelinkt zijn en dat dit verhaal zich net zo goed vandaag had kunnen afspelen. Alle thema’s, van een gerechtelijk apparaat dat faalt, over liefdeshistories en medianieuwsgierigheid tot onrustwekkende verdwijningen, zijn bijzonder eigentijds. Dat heeft me enorm gefrappeerd. En dat maakt deze geschiedenis zo diepmenselijk. De feiten mogen dan gedateerd zijn, het verhaal is dat allerminst.’ Meespelen in de ‘Zaak: De Zutter’? Begin 2014 worden er audities gehouden, maar ook wie achter de schermen een rol van formaat wil spelen is welkom. Op www.zaakdezutter.be kun je de stand van zaken volgen en je inschrijven. 59 Groepskippenvel Altijd al geboeid door dit spannende verhaal? Dan is dit je ding! Je fietst immers langs de plaatsen delict uit de moorden van Beernem. 22 kilometer griezelen, gruwelen en gissen dus. Onderweg krijg je bij een tiental haltes wat uitleg geserveerd over de moorden, de omstandigheden, de daders en de slachtoffers. Via Toerisme Beernem (zie p. 74) kun je nog meer gidsbeurten boeken. www.demoordenvanbeernem.be Eten en Drinken Eet- en sfeercafé De Linde serveert zowel spaghetti als heerlijke grillgerechten en komt, niet toevallig, aan bod in het Boek Zaak De Zutter… Gezegend met een kroost die zich graag uitleeft? Dan is In Den Achternoene ongetwijfeld een goede optie. Deze kindvriendelijke stek is immers voorzien van een speeltuin, een speelzolder en pakt ’s zomers ook uit met een springkasteel. En al wie wat groter is kan minigolfbiljarten. De Linde, Wellingstraat 103, Beernem In Den Achternoene, www.indenachternoene.com Logeren Genieten in stijl kan in Goed van den Bogaerde, een luxueuze vakantiewoning wiens geschiedenis grondig verweven zit met die van Beernem. Tot aan zijn dood werd deze hoeve immers betrokken door Hector De Zutter en zijn familie. Al net zo stijlvol is b&b Het Soetewater waar je geniet van het zoete leven. En dat middenin de Beernemse velden en bossen. De kamers zijn landelijk, de sfeer relax en de vrouw des huizes legt haar gasten graag in de watten. Goed van den Bogaerde, www.goedvandenbogaerde.be B&b Het Soetewater, www.hetsoetewater.be Shoppen Het 19de-eeuwse Zurkelkasteeltje herbergt vandaag Reygerlo, een heerlijke snuisterboetiek vol woonmoois. Hier fietste de radeloze Julienne De Zutter op die befaamde maandagmorgen 8 november 1926 heen. Hopend om er haar broer aan te treffen die na een kermisavond niet thuis kwam. Helaas tevergeefs. De rest is geschiedenis. Reygerlo, www.reygerlo.be Een streepje natuur In de Aanwijsputten of Eendenputten vind je bijzondere plantjes zoals zonnedauw en moeraswolfsklauw en met wat geluk spot je in de Vagevuurbossen een zwarte specht, boomklever of matkop. Het hoeft niet altijd kommer en kwel te zijn, ook de Beernemse natuur imponeert. Vroeger werd hier geblauwd, je wandelt dus door voormalig stropersgebied. Groepen kunnen op aanvraag een rondleiding boeken bij het bezoekerscentrum Bulskampveld (zie p.74). 60 Wingene en Ruiselede, gaan naar Amerika WIE VERTELT? Paul Vanlaere is integratiemedewerker in het Rode Kruis Opvangcentrum in Wingene en gepassioneerd door emigratie. Al vele jaren gaat hij op zoek naar verhalen van zijn oude dorpsgenoten die Wingene inruilden voor Amerika. ‘Vele jaren lang was dit een arme streek. Mensen trokken om den brode naar Frankrijk. Maar door de industrialisatie daalt de Franse vraag naar arbeiders en introduceert Frankrijk een taks op seizoensarbeid. Tegelijkertijd lokt het Amerikaanse continent. Je kreeg er, bij wijze van spreken, gratis grond naar je hoofd gegooid. Heel wat seizoensarbeiders steken voortaan de oceaan over in het voorjaar om in het najaar terug huiswaarts te keren. Maar die tocht kost veel geld, duurt lang en is lastig. Velen beslissen om er te blijven. Anderen hadden het financieel iets beter en roken hun kans om in Amerika snel flink te verdienen. Ze vertrekken om met een flinke zak geld terug te keren en hier een comfortabel leven te leiden. Nog een categorie bestaat uit boerenzonen. Met wat extra geld en materiaal maken ze de oversteek om daar een zo goed als gratis stuk grond aan te vragen en zich meteen te installeren. Wie geen geld mee heeft, slaagt vaak niet en moet soms verarmd terugkeren. Nog andere Wingenaars zijn bezeten van de goudkoorts. En dan zijn er ook nog heel wat dorpsgenoten die om privéredenen vertrekken. Momenteel heb ik weet van 2.015 van de destijds 7.000 dorpsgenoten die de sprong waagden. En ik ben zeker dat die lijst nog langer wordt. Op vrije dagen zit ik soms urenlang in het gemeentehuis bevolkingsregisters uit te pluizen. Ondertussen heb ik al een goed zicht op wie wanneer vertrok en waar ze terechtkwamen, voortaan wil ik focussen op hun verhalen. Zelf dromen van Amerika? Bij Toerisme Wingene (zie p. 74) kun je de groepsrondleiding ‘Wij gaan naar Amerika’ boeken. Paul neemt je dan mee op sleeptouw door Wingene en vertelt je alle Amerikaverhalen. 61 WIE VERTELT? Rita Van Ryckeghem runt sinds 1975 Café New York in Doomkerke en weet alles over de Doomkerkse emigratiegolf. ‘Café New York opende zijn deuren in 1864, sinds 1975 sta ik achter de toog. Het café is altijd in onze familie gebleven en een van de vroegere eigenaars was tegelijkertijd ook scheepvaartagent voor The Red Star Line (www.redstarline.be). Hier ter plekke werden de tickets verkocht. De lijst met namen en bestemmingen van al wie Doomkerke toen verliet hangt hier nog steeds uit. Het dorp telde toen zowat 700 inwoners en de helft daarvan vertrok naar Amerika. Dit was dan ook een arme streek met veel grote gezinnen en veel miserie. Mijn grootvader en zijn twee broers kwamen uit een gezin van 9 kinderen en maakten ook de grote oversteek. Ze gingen er aan de slag in de tabaksteelt en de bosbouw. Sommigen bleven, anderen kwamen terug en na drie jaar keerde mijn grootvader naar Doomkerke terug. Zijn vrouw had samen met hun vier kinderen al die tijd op hem gewacht. Met het geld dat mijn grootvader daar verdiend had, kon hij hier een boerderijtje kopen. Elk jaar springen er hier Amerikanen binnen om op die lijsten te turen, zoekend naar de naam van hun grootvader of overgrootvader. Bijna heel Doomkerke heeft familie aan de andere kant van de oceaan. Eten en Drinken Mag het iets glorieuzer zijn dan een goedgetapte pint, rep je dan naar het elegante restaurant Sint-Pietersveld, met speeltuin en een aangepaste menukaart voor het jonge geweld. Café New York, Brandstraat 57, Doomkerke (Ruiselede), www.cafenewyork.be, ’s middags open (zo heel de dag), gesloten op ma en wo Sint-Pietersveld, www.sintpietersveld.be Logeren Stijlvolle luxekamers met streelzacht beddengoed en dat in een idyllisch sfeerdorpje. B&b Droomkerke,www.droomkerke.be Wandelen door Ruiselede en Wingene De Parochieveldwandelroute (8,5 km) gaat op verkenning in de bosrijke omgeving van Ruiselede en Wingene. Verkrijgbaar bij de lokale diensten voor toerisme (p. 74) en via www.brugseommeland.be. Gefluister in het Brugse Ommeland. Maak kennis met de verborgen verhalen. Vanaf halfweg maart Nieuwsgierig naar nog meer verborgen verhalen? Surf dan vanaf halfweg maart naar www.brugseommeland.be/gefluister! Je krijgt er tal van mysterieuze geschiedenissen geserveerd en kunt je inschrijven voor diverse rondleidingen om zo de hele historie, van naaldje tot draadje, te ontrafelen. Spanning gegarandeerd! Enkele leuke tips, van logeeradressen tot pittoreske cafeetjes, maken je geluk compleet. 62 De geschiedenis van Damme is bijzonder. Maar ook haar muzikale verleden is de moeite waard. En dat is ook het MAfestival niet ontgaan. Dit jaar trekt het festival, dat al 50 jaar in Brugge het beste van toen presenteert, immers voor de tweede keer richting Damme. Tomas Bisschop, directeur van het festival, licht een tip van de muzikale sluier. Maak kennis met het middeleeuwse Damme Damme kreeg al in 1180 zijn stadsrechten en wel uit de handen van Filip van Elzas. Het stadje bezat de stapelrechten op wijn uit Bordeaux en haring uit Zweden. Nadat er in 1213 een grote brand woedde, sloeg de bouwkoorts toe. Er werd gestart met de Onze-Lieve-Vrouwekerk. In 1241 waren de hallen aan de beurt en nog een paar jaar later, omstreeks 1249, werd het Sint-Janshospitaal opgetrokken. Damme, een van de Brugse voorhavens, deed gouden zaken en er heerste sprookjesachtig geluk. Maar op het eind van de 14de eeuw strandden de schepen in Sluis en saboteerden vreemde troepen de zeedijken. Vijf jaar lang stond de Zwinstreek onder water. Het gotische stadhuis, ondanks de verzandingcrisis opgetrokken tussen 1464 en 1468, valt vandaag ook nog steeds te bewonderen. Let op het stadsuurwerk, het intacte kleinood dateert van 1459! ‘In de middeleeuwen vond er een enorme muzikale evolutie plaats. De muziek evolueerde van Gregoriaans naar meerstemmigheid, iets wat ons vandaag nog altijd zeer vertrouwd in de oren klinkt. Het is snel gezegd, maar voor die hele sprong was toch een paar honderd jaar nodig. Het Gregoriaans was uiteraard heel erg gelinkt aan religie en de kerk. Muziek had een dienende rol en verheerlijkte bovenal god en kerk. Naast die religieuze muziek waren er ook nog troubadours, minnezangers en jongleurs die voor muzikaal entertainment zorgden. Die floreerden rond 1100 en daar kon je twee stromingen in ontdekken. Sommige troubadours hielden het volks, anderen pakten dan weer uit met zeer hoogstaande hoofse liefdespoëzie. Zowel levensverhalen als kruistochtavonturen kwamen aan bod en de troubadours wisten de geschiedenis te vertellen en het volk in te lichten over lijden en onmacht.’ 63 Ontdek het Spaanse Damme Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) staat het Koninkrijk Spanje tegenover de Noordelijke Nederlanden. De staatsen tegenover de paapsen of de katholieken tegenover de protestanten. In het strijdgewoel steken de terugtrekkende Nederlanders de zeedijken door. Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) dat op de vijandelijkheden volgt, doet de bevolking er alles aan om zich geen twee keer aan dezelfde steen te stoten. Aan weerszijden van het Zwin worden forten opgetrokken en Damme en Sluis worden tot heuse vestingbastions omgebouwd. Van die tijd dateren de zevenstervormige stadswallen, vandaag deels gerestaureerd en vrij te bezoeken. Om helemaal zeker te zijn werd er later een hele fortenlinie opgetrokken die zich uitstrekte van de Knokse Oosthoek (Fort Sint-Pol) tot in Hoeke (Fort Sint-Donaas). Vandaag kan je het wandeldomein ‘Fort van Beieren’ nog steeds bezoeken (zie p. 38). Infoborden bij de sites geven uitleg bij de sporen van toen die je vandaag nog steeds kunt opmerken (zie p. 40). Tomas Bisschop ‘Rond het tijdstip dat het fort van Beieren opgetrokken werd, zaten we ten volle in de barok. De muzikale rol van de Vlamingen in de middeleeuwen en renaissance was ondertussen jammer genoeg uitgespeeld en Italië, Duitsland en Engeland hadden die taak overgenomen. Händel, Vivaldi en Bach scheerden toen hoge toppen, in Engeland en Frankrijk floreerde de opera. Met het MAfestival focussen we vooral op die barokperiode, maar tegelijkertijd proberen we de registers ook open te trekken en stellen we ons de vraag: wat kan muziek uit die tijd ons vandaag nog vertellen? Ben je al lang met de basiskennis over de geschiedenis van Damme en de Zwinstreek vertrouwd, dan nog zal je in Huyse De Grote Sterre dingen vernemen waar je het bestaan niet eens van vermoedde. Via de erfgoedwandeling (€ 2) kun je in Damme ook nog steeds door de geschiedenis kuieren. Bezoekerscentrum Damme en de Zwinstreek, Huyse de Grote Sterre, Jacob van Maerlantstraat 3, Damme, gratis toegang, www.toerismedamme.be Vélo Baroque: Fietsen door het muzikale verleden van BRUGGE EN het Brugse Ommeland Vélo Baroque een initiatief van MAfestival Brugge in samenwerking met Stad Brugge, Stad Damme en Westtoer, combineert Oude Muziek met een fietstocht vanuit Brugge richting Damme. Zeven concerten op bekende en minder bekende locaties markeren een lus van 30 km. Deze concerten worden herhaald, zodat iedereen op zijn tempo het parcours kan afleggen. Een unieke manier om de muziek en de regio te ontdekken! In 2014 vindt Vélo Baroque plaats op zondag 10 augustus. Dagpassen kosten € 20. Kinderen onder 12 jaar betalen slechts € 2. De ticketverkoop start op 8 april. De plaatsen zijn beperkt. Wees er snel bij! www.velobaroque.be (programma online vanaf eind april) MAfestival Brugge is een van ‘s werelds meest bekende festivals voor Oude Muziek. Tien dagen lang, van 1 tem 10 augustus, worden er kwaliteitsvolle en verrassende concerten Oude Muziek georganiseerd op verschillende locaties in Brugge en Lissewege. Daarnaast organiseert MAfestival ook een gerenommeerde wedstrijd voor jonge musici en een expositie. Tijdens deze 51ste editie staan de melodie-instrumenten centraal. www.mafestival.be (programma online vanaf 15 maart) Nog meer muziek in Damme? Tijdens Musica Flandrica Damme zijn er van oktober tot april op de tweede zondag van de maand concerten met aansluitend de mogelijkheid tot een boekenmarktconcertlunch (zie kalender op p. 68). 64 10x Jabbeke AMBACHTELIJK Jabbeke, zijn Permekemuseum, zijn vele groen doorsneden door fiets- en wandelroutes en … zijn ambachten. Van glaskunstenaars en herboristen over kaasmakers en staalkunstenaars tot en met laurierkwekers en hoveniers. Je kunt het zo gek niet bedenken, of het wordt in Jabbeke ambachtelijk gemaakt. Daarom: de 10 leukste Ambachtadressen! Kleine en grote kunsten Er is natuurlijk de grote Permeke, maar daarnaast kan Jabbeke uitpakken met nog vele (amateur)kunstenaars. In het atelier van Erna Schreel bewonder je bijzondere juwelen, sculpturen en schetsen. Hubert Minnebo gaat aan de slag met brons, zilver en goud wat leidt tot zowel beeldhouwwerken als juwelen. Hubert Moeyaert geeft oud, afgedankt metaal een nieuw, kunstzinniger leven. Tal van ateliers zijn op zomerse zondagen open of op aanvraag te bezoeken. Galerij JonghART brengt exclusieve, maar betaalbare moderne kunst van diverse artiesten en ook bij Galerij Art-Hill stellen verschillende kunstenaars zeer geregeld ten toon. www.brugseommeland.be/kunst Glaskunst én honingbier In Glasblazerij en Imkerij De Sfeermaker, pal onder de kerktoren van Stalhille, vind je glasgeblazen sierstukken en juwelen én een heerlijk zonneterras waar je geniet van wat honingbier, honingwijn of honingthee. De Sfeermaker, Kalsijdeweg 18, Stalhille, T 050 81 29 31, www.desfeermaker.be KAART: E5 Chocolalalala Bij Pralifino kun je niet alleen exclusieve pralines proeven en inkopen, je kunt er in groep ook tal van workshops volgen. In de Kid’s Chocolate Academy gaan minichocolatiers zelf aan de slag en creëren, versieren en verpakken ze hun eigen pralines. Proef er ook van ambachtelijk roomijs! Pralifino, Gistelsteenweg 222, Jabbeke (vlak bij het Permekemuseum), T 050 70 50 60, www.pralifino.com KAART: F6 65 Laurierijsjes likken Lauretum is een imposante laurierkwekerij en hofleverancier van verschillende Europese koningshuizen. Het bedrijf kan je bezoeken tijdens opendeurdagen of in groep. Het laurieratelier is open voor iedereen op zaterdagvoormiddag en woensdagnamiddag van mei tot en met september. Perfect om in rond te snuisteren en wat laurierlikeur te proeven of een laurierijsje te likken. Shoppen op het erf In de hoevewinkel van Het Baliehof hoef je geen honger te lijden. Naast heerlijke hoevekazen, kwark en yoghurt, sla je hier ook een voorraadje boter, chocomousse, chocopasta, pudding en roomijs in. Allemaal ter plekke bereid! Voor groepen zijn ook bedrijfsbezoeken mogelijk. Lauretum, Zomerweg 20, Jabbeke, T 050 81 17 43, www.lauretum.be KAART: F7 Genieten van een vers gedraaid hoeveijsje, er bestaat niets heerlijker. Voeg daarbij het zonnige terras van Hoeve Ter Rode Poort en je geluk is compleet. Ter Rode Poort, Spanjaardstraat 47, Stalhille, T 050 81 13 51 KAART: E5 De Ridders achterna Wie zijn voeten onder een historische tafel wil schuiven, moet in ’t Oosthof zijn. Opgetrokken in het gezegende 941 en door de eeuwen heen uitgegroeid tot een absolute klassieker. Zelfs de Ridders van Rode kwamen zich hier al aansterken. Restaurant ‘t Oosthof, Oostmoerstraat 1, Snellegem, T 050 81 16 53, www.oosthof.be KAART: F7 Dit kleine kabouterwinkeltje grossiert in honderden kruiden en staat volgestouwd met zowel artisanale choco als geurige natuurzepen en tientallen plantenthees. Vanaf de eerste lentezon tot en met de laatste herfststralen kun je bovendien op het terras genieten van een kruidenwijn, wat honingbier of suikervrije kruidenlimonade. ’t Kruidenboerderietje, Cathilleweg 68, Stalhille, M 0485 43 58 45, www.kruidenboerderietje.be KAART: E5 Zuivelboerderij Baliehof, Gistelsteenweg 577, Zerkegem, T 050 81 11 02, www.baliehof.be KAART: E7 Het betere boerenleven Kruidenwalhalla De droomtuin van Loverlij Loverlij is een gerestaureerde herenhoeve met gastenkamers en een unieke droomtuin. De vakkundig onderhouden tuin van gastvrouw Lies telt veertig tuinkamers met meer dan duizend soorten rozen. De ideale plek om te onthaasten! Gastenkamers Loverlij, Oude Gistelsteenweg 8, Snellegem, T 050 39 01 49, www.loverlij.be KAART: F6 In het spoor van de Brugse hoveniers De tuinbouw, die aanvankelijk binnen de stadsmuren van Brugge gevestigd was, verplaatste zich stilweg naar het buitengebied. Wie meer wil weten kan zich bij Toerisme Jabbeke (zie p. 74) de fietsroute ‘Met Gezelle en Permeke door 100 jaar Brugse hoveniers’ aanschaffen en zo langs 100 jaar tuinbouwgeschiedenis fietsen. 66 in de Groene Gordel rond Brugge Wil je wandelen in de buurt van Brugge? Weet je niet welke wandelroute gekozen? Wil je leuke adresjes in de buurt te weten komen? Geen nood, wij zetten je graag op het goede pad. Houd je van bossen, heb je het eerder voor meersen of had je graag eens een berg beklommen? Het kan allemaal! 67 De Ryckeveldewandelroute (6,5 km)* doorkruist op zijn beurt de schrale zandgronden, groene bossen en historische heidegronden tussen Brugge en Sijsele. Je start aan het Kasteel van Ryckevelde en gaat via bosdreven naar de oude spoorwegbedding Brugge-Eeklo, ook Abdijenroute genoemd. Je passeert ondermeer het Kasteel van Ryckevelde, een heemtuin en het voormalige militair domein. Bossen en Kastelen De Drie kastelenwandelroute (12 km)*, weet de domeinen Tillegem, Tudor, Beisbroek en het Chartreuzinnenbos netjes met elkaar te verbinden. Via wandelpaden en kasteeldreven die je door uitgestrekte bossen, heideveldjes en graslanden leiden, ontdek je de vele bossen die het zuiden van Brugge bepalen. Onderweg herinneren de kastelen van Tillegem, Tudor en Beisbroek aan het bevoorrechte leven van de Brugse elite. Je passeert ook historische hofstedes zoals ‘Hoeve Aandekooi’, ‘Hoeve Pereboom’ en ‘Hoeve Hermitage’. Zin in meer? Op het Tudordomein wacht de Kruidentuin tot je hem ontdekt. Je vindt er keukenkruiden, geneeskruiden, aromatische kruiden en zelfs verfplanten. In Beisbroek kun je dan weer sterren tellen in de Volkssterrenwacht (zie ook pagina 44). Honger en dorst? Halt houden en op adem komen bij een lekkere snack of een streekbier kan in De Trutselaar (www.detrutselaar.be) in domein Tillegem, Mary Tudor (www.marytudor.be) in domein Tudor of in Het Koetsenhuis (www.koetsenhuis.be) in Beisbroek. Logeren? In b&b Het Huis met de Loft (www.hethuismetdeloft.be) beschik je over een heuse privéloft, ’s zomers kun je genieten in de tuin of relaxen aan de vijver. Honger en dorst? In Restaurant Usilia (Pelderijnstraat 6, Sint-Kruis) geniet je van het zicht op de voormalige abdij van Male en de oude schandpaal die dit kleine pleintje nog steeds siert. Als het met sterallure mag zijn, ga dan naar restaurant De Jonkman (www.dejonkman.be). Je komt hier bij een van de creatiefste chefs ter wereld en bekroond met twee Michelinsterren. Logeren? Vakantiewoning De Swaenhoeck (www.deswaenhoeck.be) maakt deel uit van een mooi gerenoveerd en omwald hoevecomplex. Je kunt hier met 4 tot 20 personen logeren. B&b Riche Terre (www.richeterre.be) bevindt zich aan de rand van Ryckevelde en laat je genieten van prachtige boszichten. 68 Meersen en Velden Geen fan van bossen en kastelen en meer te vinden voor verre meersenzichten? Dan is de Meersenwandelroute (6,8 km)* beslist meer je ding. Starten doe je aan het bedevaartskerkje van het verstilde Ver-Assebroek en je tocht leidt door de Assebroekse Meersen, de Chartreuzen, de Gemene Weiden en de Steenbrugse Bosjes. De meersen vormen een 420 ha groot weidelandschap op de grens van Brugge, Beernem en Oostkamp. Weides, compleet met knotwilgen en populieren, die doorsneden worden door grachten. De ideale plaats om kwakende eenden en schichtige steltlopers te observeren. Misschien merk je ook enkele merkwaardige cirkels op, historici vermoeden dat het om overblijfselen van een 13de-eeuws kasteel gaat. De wandelroute baant zich een weg over privéwegen en weiden. Aangepaste schoenen zijn dus geen overbodige luxe. Als het enkele dagen fel geregend heeft, kun je met een stel natte voeten eindigen. Honger en dorst? Rond je wandeling af met een stop in ’t Leenhof (Pastoor Verhaegheplein 23) waar heel Ver-Assebroek verzamelt. ’s Zomers op het ruime zonneterras, ’s winters gezellig aan de bar. Zin in meer? Het Mariakerkje van Ver-Assebroek is een bedevaartsommetje waard. Dit verhaal start in 1720 wanneer de pastoor een miraculeus Mariabeeldje aan de kerk schenkt. Het marmeren beeldje hoorde oorspronkelijk aan Balthasar Lanoy toe die in 1680 als enige katholieke passagier op een Nederlands koopvaardijschip meereisde. Hij stak zijn geloof niet onder stoelen of banken en aanbad het beeldje openlijk. Iets wat kwaad bloed zette bij de protestantse bemanning. Zij gooiden het marmeren kleinood in de oceaan waar het miraculeus bleef drijven. Een van hen kwam tot inkeer, viste het beeld op en borg het weg. En zo belandde het beeldje uiteindelijk terug in Ver-Assebroek. Logeren? Houd je van eigentijds design, dan haal je ongetwijfeld je hart op in de hippe b&b Maison Bousson (www.maisonbousson.be). Of heb je liever stijlvol en romantisch, dan is b&b ’t Wit Huys een luxe locatie (www.withuys.eu). Klaar voor een iets langer tracé? Wat dacht je van de Beverhoutsveldwandelroute*, goed voor 15 km. En ondertussen krijg je weidse akkers en velden te zien en kun je volop het Beverhoutsveld ontdekken. Dit 483 hectare grote desolate akker- en weidegebied beslaat zowel delen van Beernem als van Oostkamp. Het natuurgebied heeft zijn naam te danken aan het beverhout of de ratelpopulier, een inheemse wilde boomsoort die in heidevelden groeit. Jarenlang poogden officiële instanties het hele gebied in handen te krijgen, maar dat lukte pas in 1902. En dat dankzij de Vrouwe van Beveren, die het gebied in de 13de eeuw aan de ‘aanborgers’ schonk. Zij hadden via aangeborenschap rechten verworven op gemeenschappelijk bezit en werden zo dus tot in de eeuwen der eeuwen mede-eigenaar. Honger en dorst? Middenin die eenzaamheid ligt De Zotte Mutse (www.zottemutse.be) te pronken. Een pleisterplek met naam en faam en voorzien van een uitgestrekt terras. Of installeer je je liever op de nieuwe aangelegde Markt van Oedelem, de stek om mensjes te kijken. Zin in meer? De steile oevers van natuurreservaat Gevaerts-Noord zijn de favoriete broedplaats van ijsvogels en oeverzwaluwen terwijl het wat verder gonst van de vlinders. Van juni tot november wandel je hier via de klaphekkens tussen de grazende, Schotse Gallowayrunderen die vriendelijk opkijken wanneer je ze kruist. Honden horen hier aan de leiband. Logeren? B&b De Weide Wereld ligt middenin het Beverhoutsveld (www.deweidewereld.eu). Het is er helemaal ‘thuiskomen’ in de knusse, ecologische stek van twee wereldreizigers. 69 Bergen Bergen? Inderdaad. En wel Oedelemberg! De Oedelembergwandelroute (11,5 km)* bedwingt die erg bescheiden Alp. Deze wandelroute verkent het groene landschap ten noorden van Oedelem en vooral de Bergbeek die deze streek zijn verrassende reliëf gaf. Vandaag zie je Oedelemberg nog 23 meter boven zeeniveau uitsteken wat je een mooie afwisseling van vergezichten en charmante beekvalleitjes garandeert. Honger en dorst? Op stap met kids? Ook de Zandberghoeve (www.zandberghoeve.be) heeft een terras en speeltuin en ligt bovendien aan een meer. De Berendonkhoeve (www.berendonkhoeve.be) is niet ver, is betaalbaar lekker en heeft een speeltuin. Zin in meer? Loop zeker even binnen in het Schepenhuys, al sinds 1632 de parel van het Oedelemse marktplein. Ooit rechtbank, herberg, politiekantoor en gemeentehuis, vandaag dienst voor toerisme. Je vindt er allerlei streekinfo, je kunt er meteen de wandelroute aanschaffen en er is een gloednieuwe ondergrondse exporuimte. Logeren? In vakantiewoning Oostveldhoeve kan je met een 18-koppig gezelschap en in alle rust logeren in een op en top gezellig landhuis (www.oostveldhoeve.be). * Routes (€ 2) verkrijgbaar bij de lokale diensten voor toerisme (p. 74) en www.brugseommeland.be Kalender 2014 70 Gefluister in het Brugse Ommeland. Maak kennis met de verborgen verhalen. Halfweg maart lanceren we de verborgen verhalen van het Brugse Ommeland. Je krijgt tal van mysterieuze geschiedenissen geserveerd en kunt je inschrijven voor diverse rondleidingen om zo het hele verhaal, van naaldje tot draadje, te ontrafelen. Spanning gegarandeerd! Enkele leuke tips, van bezienswaardigheden, logeeradressen tot pittoreske cafeetjes, maken je geluk compleet. Een aantal activiteiten staan al in deze kalender, op de website komt het volledige overzicht. Nieuwsgierig? Surf dan vanaf halfweg maart naar www.brugseommeland.be/gefluister! Gezinshappening Landschapspark Bulskampveld Op zondag 25 mei 2014 worden de tenten opgeslagen in het Kasteelpark in Wildenburg (Wingene) voor de reeds befaamde, jaarlijkse Gezinshappening van het Regionaal Landschap Houtland. Je verkent er volop de bossen van het Landschapspark Bulskampveld waartoe Wildenburg de toegang vormt. Het Kasteelpark, dat normaal niet toegankelijk is voor het publiek, is een echte verborgen parel met een rijke geschiedenis. Grote kans dat je er de baron tegen het lijf loopt die je de hele historie persoonlijk uit de doeken doet! Je kan er bovendien deelnemen aan allerhande geanimeerde wandelingen en meedoen met verschillende leuke activiteiten en workshops. Zondag 25 mei 2014, vanaf 13u30 Kasteelpark Wildenburg, Beernemsteenweg, Wingene www.landschapspark-bulskampveld.be West-Vlaanderen Wandelt Op zondag 28 september 2014 vormt Tielt de uitvalsbasis voor het jaarlijkse familie-event ‘West-Vlaanderen Wandelt’. Dit wandelfeest heeft voor ieder wat wils: doorwinterde wandelaars verkennen de mooiste plekjes van de regio rond Tielt, terwijl kleine en grote gezinnen zich kunnen uitleven tijdens de Kidsspeurtocht. Op de Poelberg kan je lekker uitblazen en genieten van het panoramische uitzicht op de landelijke omgeving. Dit niet te missen familie-evenement, mét animatie en streekproevertjes, laat je zo kennismaken met de troeven van het Tieltse! www.tielt.be Kunstenfestival Damme ‘De tijd hervonden’ Op de unieke site van het Oud Sint-Janshospitaal in Damme herbeleef je oorlog en vrede via realiteit en verbeelding. Laat je leiden doorheen de tentoonstelling met een tiental kunstenaars en ga op in de sfeer van de gebouwen en tuinen die voor het eerst publiek toegankelijk worden. Dit nieuwe kunstenfestival zal zich afspelen op het snijvlak van kunst, literatuur en erfgoed. van 11 juli t.e.m. 14 september www.kunstenfestivaldamme.be Torhoutse (Zon)dagen Torhout kan in 2014 met een mooie activiteitenkalender uitpakken. Geen reden meer dus om in de zetel te blijven hangen! • Boslopers: natuurwandelingen, 1ste zondag van de maand, nieuw: op stap met de boswachter • Torhoutse Zondagen: rondleidingen in de 3 musea van Torhout, 3de zondag van de maand • Valentijnsnocturne “Blanche de Namur”, 13 & 14 febr, Kasteel Wijnendale • Woelwaterwoensdagen, kinderen 4-7j., 5 ma & 9 apr, Kasteel Wijnendale www.toerismetorhout.be Markt Boekenmarkt en concerten Elke 2de zondag v/d maand / Damme / met boekenmarktconcerten van jan-apr en van okt-dec www.toerismedamme.be Cultuur Genoteerd! 27 feb – 2 mrt / Brugge Festival over de vroege vormen van muzieknotatie www.concertgebouw.be Cultuur Bal Rat Mort 1 mrt / Oostende Thema ‘Festo do Brasil’ www.kursaaloostende.be Traditie Carnaval Zwevezele 2 mrt / Zwevezele Het grootste carnaval van midden West-Vlaanderen www.carnavalzwevezele.be Cultuur Flamenco Festival 3-22 mrt / Brugge www.cultuurcentrumbrugge.be Traditie Dag van de Ambachten 23 mrt / Torhout Mostaard Wostyn neemt deel en lanceert mosterdbier www.dagvandeambachten.be Cultuur Nacht van de geschiedenis 25 mrt / Brugse Ommeland 25 mrt / Zwevezele Evocaties en getuigenissen uit WOI met muzikale omlijsting www.davidsfonds.be Cultuur 3de Poëzienacht Brugge 29 mrt / Brugge Poëzie door debutanten en springlevende klassiekers www.bruggeplus.be Cultuur Internationaal fotofestival 30 mrt - 9 sep / Knokke-Heist www.knokke-heist.be Actief Springtij 5-21 apr / Oostende Belevingsfestival voor kinderen van 1 tot 14 jaar www.visitoostende.be Cultuur Concert Ronde van Vlaanderen 5 apr / Brugge (gratis) www.bruggeplus.be Actief Ronde van Vlaanderen 6 apr / Brugge Wielerklassieker met start in Brugge www.rondevanvlaanderen.be Cultuur More Music! 16-19 apr / Brugge www.moremusicfestival.be Cultuur Mooov Filmfestival 23 apr – 4 mei / Brugge De beste films uit Afrika, Azië en Zuid-Amerika www.mooov.be Cultuur Week van de amateurkunsten 25 apr – 4 mei / Brugse Ommeland Thema kunst in oorlogstijd www.wak.be Erfgoed Brugs Erfgoedweekend 26-27 apr / Brugge Verborgen erfgoedparels zetten hun deuren open www.erfgoeddag.be Gefluister in Oostkamp 27 apr / Oostkamp Maak kennis met de verborgen verhalen www.brugseommeland.be/gefluister Cultuur Red Rock Rally 1 mei / Brugge Gratis muziekfestival www.redrockrally.be Actief Oostende voor Anker 29 mei – 1 jun / Oostende Groots maritiem evenement www.oostendevooranker.be Markt Hof & Huis 29 mei – 1 jun / Torhout Tuin-, interieur- en lifestylebeurs www.hofenhuis.be Cultuur Biomarkt en ecologische beurs 4 mei / Loppem (Zedelgem) ww.velt.be/grootzedelgem Madammen in Damme 29 mei – 9 jun / (openlucht)tentoonstelling kunstenaressen www.toerismedamme.be Traditie Cultuur Markt De Ommegang 4 mei / Lissewege Eeuwenoude jaarlijkse Maria-Ommegang www.lissewege.be Actief Lotto Kites International 10-11 mei / Oostende Internationaal vliegerfestival www.kites-oostende.be Cultuur Airbag Festival 16 mei – 1 jun / Brugge Festival in het teken van de accordeon www.cultuurcentrum.be Gefluister in Beernem 18 mei / Beernem Maak kennis met de verborgen verhalen www.brugseommeland.be/gefluister Tentoonstelling Stephan Vanfleteren 7 jun – 5 okt / Raversyde www.raversyde.be Culinair Bierfestival 7 jun / Wenduine www.dehaan.be Actief Open tuindagen Loverlij 7-8, 14-15, 21-22 jun / Jabbeke www.loverlij.be Erfgoed Open Kastelendag 9 juni / Torhout, Loppem, Rumbeke Actief Highlandgames 21-22 jun / Snellegem (Jabbeke) www.jabbeke.be Cultuur Kleur in het dorp Jun-jul-aug / Stalhille (Jabbeke) www.jabbeke.be Actief Dag van het Park 18 mei / Tielt en Brugse Ommeland www.tielt.be Cultuur Actief Erfgoed Gezinshappening Landschapspark Bulskampveld 25 mei / Wildenburg (Wingene) www.landschapsparkbulskampveld.be Gefluister in Wingene 25 mei / Wildenburg Maak kennis met de verborgen verhalen tijdens de gezinshappening www.brugseommeland.be/gefluister Traditie Heilig Bloedprocessie 29 mei / Brugge www.holyblood.com Poëzie in de tuin Jun-jul-aug / Zerkegem (Jabbeke) www.jabbeke.be Romeins Weekend 8-9 jun / Oudenburg In het Romeins Archeologisch Museum www.ram-oudenburg.be Cultuur Feest in ‘t Park 28 jun / Brugge Gratis wereldmuziekfestival www.feestintpark.be Kalender 2014 71 Kalender 2014 72 Markt Paardenmarkt 28 jun / Torhout Al eeuwenlang befaamd www.toerismetorhout.be Cultuur Internationaal Cartoonfestival 13 jul – 14 sep / Knokke-Heist www.knokke-heist.be Cultuur Markt Eernegemse Kopjesdagen 29 jun / Eernegem (Ichtegem) Met 100% West-Vlaams smuldorp, markten en animatie www.ichtegem.be Cultuur Erfgoed Actief Ferme Festival 29 jun / Brugse Ommeland (Tieltse) www.onthaalopdeboerderij.be Actief Dansand 3-6 jul/ Oostende Festival voor hedendaagse dans op het strand www.vrijstaat-o.be Cultuur Zomer in Ichtegem 5 juli – 31 aug/ Ichtegem Kunsttuinenparcours www.zomerinichtegem.be Actief Tieltse Europafeesten 4, 5 en 6 jul / Tielt www.tielt.be Markt Zandfeesten 6 jul, 3 aug en 28 sep / Brugge Antiek- en brocantemarkt www.brugge.be Traditie St.-Godelieveprocessie 6 jul / Gistel www.gistel.be Cultuur Kunstdorp 6 jul / Houtave (Zuienkerke) Kunst in de verkeersvrije dorpskern www.zuienkerke.be Cultuur Cactusfestival 11-13 jul / Brugge Sfeervol openluchtmuziekfestval www.cactusfestival.be Cultuur Kunstenfestival ‘De tijd hervonden’ 11 jul – 14 sep / Damme www.kunstenfestivaldamme.be Cultuur Beelden in het Witte Dorp 11 jul – 14 sep / Lissewege Openluchtexpo www.lissewege.be Belgisch Kampioenschap Vuurwerk 14, 21, 28 jul en 4, 11, 15, 18 aug / Oostende Vuurwerkfestival www.visitoostende.be Traditie Zotte Maandag 14 jul / Pittem stoet, kermis www.pittem.be Actief Cirque Plus 19-21 jul / Brugge Circusfestival voor groot en klein www.bruggeplus.be Cultuur Woosha! 19-20 jul / Oostende Muziek op het strand www.woosha.be Actief Brugge Tripel Dagen & Vlaanderen Zingt 19-21 jul / Brugge www.bruggetripeldagen.be Cultuur Boulevard 20-21 jul / De Haan Festival rond straatentertainment www.dehaan.be Cultuur Kneistival 21-26 jul / Knokke-Heist www.knokke-heist.be Markt Place du Tertre 25-27 jul / Oostende Markt met streekspecialiteiten en meer in wijk Het Hazegras www.visitoostende.be Cultuur Zilleghem Folk 25-26 jul / Kasteelpark Loppem www.zilleghemfolk.be Cultuur Artists@Work 26-27 jul / Damme www.toerismedamme.be Cultuur Theater aan Zee 31 jul – 9 aug / Oostende Theater- en muziekfestival www.theateraanzee.be MAfestival 1-10 aug / Brugge Klassieke concerten www.mafestival.be Trammelant 2 aug / De Haan Belle-epoquefeest www.dehaan.be Cultuur MAfestival Lissewege 3 aug / Lissewege Oude muziek in Lissewege www.mafestival.be Cultuur AFRO C 8-9 aug / Bredene Afrikaanse keuken, cultuur en zwoele beats www.afrocaribbean.be Cultuur DammeBoekenZoeken 9-15 aug / Damme www.toerismedamme.be Cultuur Kunstroute 9-10 aug en 15-17 aug / Zuienkerke Parcours van 25 km langs kunst op verschillende locaties www.zuienkerke.be Actief Vélo Baroque 10 aug / Brugge & Brugse Ommeland Muzikaal fietsparcours www.mafestival.be Traditie Ka-Dans 10 aug / Torhout Internationaal folklorefestival www.toerismetorhout.be Traditie Reuzenstoet 10 aug / Zedelgem www.zedelgem.be Cultuur Paulusfeesten 11-17 aug / Oostende Muziek, straatanimatie en workshops www.visitoostende.be Cultuur Films op het Plein 14, 21 en 28 aug / Tielt www.tielt.be Actief Door Vlaamse Velden 15 aug / Torhout 100 km wandelen langs de frontlijn tot in Passendale www.nvv.be 73 Erfgoed Open Monumentendag 14 sep / Brugse Ommeland www.openmonumenten.be Internationale Rommelmarkt 15 aug / Oudenburg www.oudenburg.be Actief 99ste Kampioenschap van Vlaanderen 19 sep / Koolskamp Koersevenement Koolskamp Koers www.kampioenschapvanvlaanderen.be Cultuur Actief Markt Internationaal vuurwerkfestival 19–27 augustus / Knokke-Heist www.knokke-heist.be Traditie Lichtfeest 22-23 aug / Lissewege Vuur en spektakel www.lissewege.be Cultuur ParkPop 22-24 aug / Oostkamp www.oostkamp.be Cultuur Artists@Work 23-24 aug / Damme www.toerismedamme.be Actief Oude Klepperparade 23-24 aug / De Haan Motorrondrit door de polders www.dehaan.be Actief Kroenkel door autoloze zondag 21 sep / Brugge & Brugse Ommeland Fietsen en wandelen in het autoloze Brugge en het Brugse Ommeland www.bruggeplus.be Markt Cultuurmarkt Brugge 21 sep / Brugge Cultuurhuizen en verenigingen stellen hun programma voor www.brugge.be Gefluister in Jabbeke 28 sept / Jabbeke Maak kennis met de verborgen verhalen www.brugseommeland.be/gefluister Culinair KOOKEET 4-6 okt / Brugge Proeven van gerechtjes van topchefs www.kookeet.be Theaterwandeling 30 aug / Zwevezele www.wingene.be Cultuur Actief Damme GT Classic Cars 30-31 aug / Damme Oldtimerweekend in het teken van de GT’s www.toerismedamme.be Culinair Cultuur Cultuur Filmfestival Oostende 5-13 sep / Oostende www.filmfestivaloostende.be Gefluister in Tielt 7 sept / Tielt (nocturne) Maak kennis met de verborgen verhalen www.brugseommeland.be/gefluister Traditie Tweejaarlijkse Folklorefeesten 7 sep / Lichtervelde In het teken van Het gezin van Paemel www.lichtervelde.be Jazz Brugge 2-5 okt / Brugge Vierdaags jazzfestival www.jazzbrugge.be Damme Culinair 5 okt / Damme www.toerismedamme.be 14-18, Oorlog in Beeld | Brugge in Oorlog 14 okt 2014 – 22 feb 2015 / Brugge Drie tentoonstellingen ronde Wereldoorlog I www.brugge1418.be Cultuur Buren bij Kunstenaars 17-19 okt / Brugse Ommeland www.burenbijkunstenaars.be Cultuur De Zee 25 okt 2014 – 19 apr 2015 / Oostende Wintertentoonstelling met curator Jan Hoet www.dezee-oostende.be Gefluister in Ichtegem 25 okt / Bekegem Maak kennis met de verborgen verhalen tijdens Bekegem speelt met vuur www.brugseommeland.be/gefluister Cultuur Razor Reel Filmfestival Laatste week okt – 1ste week nov / Brugge Festival van de fantastische film www.rrfff.be Traditie Sint-Maartensstoet 7 nov / Ichtegem / www.ichtegem.be 8 nov / Ardooie / www.sintmaartensstoet.be Cultuur Tentoonstelling ‘Zedelgemse gesneuvelden en oud-strijders van de Groote Oorlog’ 8 nov-14 dec / Zedelgem www.zedelgem.be Gefluister in Lissewege 9 nov / Lissewege Maak kennis met de verborgen verhalen www.brugseommeland.be/gefluister Cultuur December Dance Brugge www.decemberdance.be Markt Kerstmarkt 21 nov-2 jan / Brugge 13 dec / Wingene 13-14 dec / Tielt Actief Winterwandelingen Damme Elke zondag van dec en jan / Damme Winterse wandeling met streekbiertje www.toerismedamme.be Schrijf je via www.brugseommeland.be in voor de nieuwsbrief en je bent op de hoogte van alle nieuwtjes. Kalender 2014 Actief Torhoutse Oldtimer Kastelentocht 15 aug / Torhout www.toerismetorhout.be A B C D E F G H I J K KNOKKEHEIST Duinbergen BLANKENBERGE Zeebrugge Westkapelle Ramskapelle Zwankendamme Uitkerke DE HAAN Lissewege Hoeke Nieuwmunster Oostkerke Dudzele BREDENE ZUIENKERKE Vlissegem OOSTENDE DAMME Meetkerke Klemskerke Koolkerke Houtave OUDENBURG Snaaskerke Ettelgem E40 A18 GISTEL 62 ne oe Gr Zevekote BRUGGE Stalhille E40 A10 Westkerke St.-Kruis Varsenare JABBEKE St.-Andries Assebroek Loppem Vloethemveld za te Eernegem Sijsele Oedelem Moerbrugge Snellegem Bekegem Moere Abdijenroute St.-Michiels Zerkegem Roksem Moerkerke Vivenkapelle St.-Pieters Stene Lapscheure BEERNEM OOSTKAMP ZEDELGEM E40 A10 Aartrijke St.-Joris Waardamme Veldegem Hertsberge Ruddervoorde ICHTEGEM Wildenburg Wijnendale Baliebrugge TORHOUT Landschapspark Bulskampveld WINGENE E403 LICHTERVELDE RUISE Zwevezele Egem Koolskamp Schuiferskapelle Ka TIELT PITTEM ARDOOIE Doomker L 75 1 2 3 BRUGSE OMMELAND 4 Antwerpen Brugge Gent Hasselt Leuven 5 Brussel BELGIË 6 Legende kaart Op deze kaart vind je de sites en gemeenten die beschreven worden in de artikels van het magazine. Om het je gemakkelijk te maken, hebben de sites die aan bod komen in het magazine een code gekregen met een kaartreferentie. Voorbeeld voor Brugge: KAART: H5/6 7 8 Hop op de bus! 9 Waar je ook heen wilt in het Brugse Ommeland, je kunt je bestemming bereiken met De Lijn. Zo vermijd je parkeerproblemen en files! Op www.delijn.be vind je alle informatie. Je kunt er bovendien eenvoudig je reisroute plannen, zodat je direct weet welke bus je waar en wanneer moet nemen. Laat je stress dus even thuis en hop de bus op! 10 rke ELEDE 11 anegem Aarsele 12 13 COLOFON Concept en coördinatie Evy Van Schoorisse, Ilse Dekeijzer // Redactie Sophie Allegaert // Fotografie Layla Aerts, Jan Agten, B.ad, Banana Peel, Boudewijn Seapark, Jan Darthet, Daniël De Kievith, De Velodroom, Michel Decleer, Jan D’Hondt, Michael Dehaspe, Irénée Duriez, Het Mortierken, For Freedom Museum, Kijkboerderij De Pierlapont, Klein Strand, Kuren in Kanegem, Lauretum, Letterenhuis, Joris Luyten, Hugo Maertens, MAS, Hubert Minnebo, Hubrt Moeyaert, Steven Neyrinck, OPCD, Piano’s Maene, Pralifino, Provincie West-Vlaanderen, Red Star Line Museum, Restaurant ’t Oosthof, David Samyn, SBR Radiomuseum ’t Eeuwfeestpaleisje, Seafront, Toerisme Brugge, ’t Kruidenboerderietje, Paul Vanlaere, Volkssterrenwacht Beisbroek, Stijn Vos, Diensten voor Toerisme en logiesuitbaters van het Brugse Ommeland en de Oostkust // Cartografie Nele Vandepitte // Ontwerp Stelvio D’Houst, die Keure // Druk Corelio Printing // Wettelijk depotnummer WD/3029/2013/83 // Verantwoordelijke uitgever Westtoer APB Deze brochure kwam tot stand met de medewerking van de gemeenten van het Brugse Ommeland. Ze is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. De verantwoordelijke uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten, onnauwkeurigheden of tussentijdse veranderingen. 76 Toerisme Brugse Ommeland Westtoer Koning Albert I-laan 120, 8200 Brugge T +32 (0)50 30 55 00 [email protected] www.brugseommeland.be Toerisme Ardooie Polenplein 15, 8850 Ardooie T +32 (0)51 74 40 40 [email protected] www.ardooie.be Toerisme Beernem Schepenhuys Markt 1, 8730 Beernem (Oedelem) T +32 (0)50 78 86 24 [email protected] www.beernem.be Bezoekerscentrum Bulskampveld Bulskampveld 9, 8730 Beernem T +32 (0)50 55 91 00 [email protected] www.west-vlaanderen.be/ bulskampveld Infokantoren Brugge ‘t Zand (Concertgebouw), Stationsplein (Station), Markt (Historium) T +32 (0)50 44 46 46 [email protected] www.brugge.be/toerisme Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis Jan Van Eyckplein 2, 8000 Brugge T +32 (0)800 20 021 [email protected] www.west-vlaanderen.be/ informatiecentrum Toerisme Damme Huyse de Grote Sterre Jacob van Maerlantstraat 3, 8340 Damme T +32 (0)50 28 86 10 [email protected] www.toerismedamme.be Toerisme Gistel AC Heyvaertlaan 18, 8470 Gistel T +32 (0)59 27 02 17 [email protected] www.gistel.be Toerisme Ichtegem Stationsstraat 1, 8480 Ichtegem T +32 (0)59 34 11 39 [email protected] www.ichtegem.be Toerisme Jabbeke Dorpsstraat 3, 8490 Jabbeke T +32 (0)50 81 02 11 [email protected] www.jabbeke.be Permekemuseum Gistelsteenweg 341 8490 Jabbeke T +32 (0)59 50 81 18 Toerisme Lichtervelde Marktplaats 2, 8810 Lichtervelde T +32 (0)51 72 94 41 [email protected] www.lichtervelde.be VVV Lissewege Oude Pastoriestraat 5, 8380 Lissewege Tel. +32 (0)50 55 29 55 www.lissewege.be Vriijetijdsloket OostCampus Siemenslaan 1, 8020 Oostkamp T +32 (0)50 81 99 00 [email protected] Bibliotheek-infopunt Kapellestraat 19 8020 Oostkamp T +32 (0)50 81 99 30 [email protected] www.oostkamp.be Toerisme Oudenburg Marktstraat 25, 8460 Oudenburg T +32 (0)59 56 84 00 [email protected] www.oudenburg.be Toerisme Pittem Markt 1, 8740 Pittem T +32 (0)51 46 03 51 [email protected] www.pittem.be Toerisme Ruiselede Markt 1, 8755 Ruiselede T +32 (0)51 70 84 10 [email protected] www.ruiselede.be Toerisme Tielt Huis Mulle de Terschueren Ieperstraat 42-46, 8700 Tielt T +32 (0)51 42 82 55 [email protected] www.tielt.be Infopunt Poelberg Poelberg 1, 8700 Tielt T +32 (0)477 50 06 76 [email protected] www.poelbergsite.be Toerisme Torhout Kasteel Ravenhof Ravenhofstraat 5, 8820 Torhout T +32 (0)50 22 07 70 [email protected] www.toerismetorhout.be Toerisme Wingene Oude Bruggestraat 13, 8750 Wingene T +32 (0)51 65 00 62 [email protected] www.wingene.be Vrijetijdswinkel Uit in Zedelgem Snellegemsestraat 1, 8210 Zedelgem T +32 (0)50 28 86 05 [email protected] www.zedelgem.be Toerisme Zuienkerke Kerkstraat 17, 8377 Zuienkerke T +32 (0)50 43 20 50 [email protected] www.zuienkerke.be KUST Toerisme Blankenberge Toerisme Blankenberge Leopold III-plein, 8370 Blankenberge T +32 (0)50 41 22 27 [email protected] www.blankenberge.be Toerisme Bredene Kapelstraat 76, 8450 Bredene T +32 (0)59 56 19 70 [email protected] www.uitinbredene.be Toerisme De HaanWenduine Tramstation, Koninklijk Plein 8420 De Haan T +32 (0)59 24 21 34 [email protected] www.dehaan.be Toerisme Knokke-Heist Zeedijk Knokke 660, 8300 Knokke-Heist T +32 (0)50 63 03 80 [email protected] www.knokke-heist.be Toerisme Oostende Monacoplein 2, 8400 Oostende T +32 (0)59 70 11 99 [email protected] www.visitoostende.be Toerisme Zeebrugge Zeedijk, 8380 Zeebrugge T +32 (0)50 44 46 46 [email protected] www.brugge.be/zeebrugge Voortaan vind je onze publicaties ook bij de Infopunten Toerisme in restaurants en cafeetjes. Meer weten? Surf naar ‘Infokantoren’ op onze website www.brugseommeland.be. BON Oostmolensite Bezoekerscentrum en wielermuseum Warandestraat 29a 8470 Gistel T 059 27 02 17 (dienst toerisme) [email protected] www.gistel.be van 1/04 tot 31/10: zo 14 -18u; paas- en zomervakantie dagelijks van 14 -18u (uitgezonderd woe) Gratis koffie bij maaltijd of snack BON Seafront Zeebrugge BON Vismijnstraat 7, 8380 Zeebrugge T 050 55 14 15, [email protected] www.seafront.be Elke dag doorlopend van 10 -17u. aangepaste winteruren: zie www.seafront.be 2,50 € korting p.p., geldig voor het volledige gezin (max. 6 pax) Schoolvakanties, weekends, feestdagen: Volw.: € 10 i.p.v. €12,50 Student/senior/mindervalide: € 8,50 i.p.v. €11 Kind <12j: € 6,50 i.p.v. € 9 kinderen <1m: gratis BON Uilenspiegelmuseum Raversyde Atlantikwall & Memoriaal Prins Karel /Anno 1465 / Natuurpark Nieuwpoortsesteenweg 636 8400 Oostende, T 059 70 22 85 [email protected] www.raversyde.be 22 maart - 16 november Weekdagen Atlantikwall: 10u30-17u ANNO 1465 / Memoriaal Prins Karel:14 -17u alle musea open van 10u30-18u Combiticket (voor de drie musea) € 8,10 i.p.v. € 9,75. Ticket per museum: €5,40 i.p.v. € 6,50 BON Jacob Van Maerlantstraat 3 8340 Damme T 050 28 86 10 [email protected] www.toerismedamme.be 1/04 -30/09: Ma-vr: 9 -18u Weekend: 10 -12u & 14 -18u 1/10 -31/03: Ma-vr: 9 -12u & 14 -17u Weekend: 14 -17u (gesloten op kerst- en nieuwjaarsdag) Het Moment De moorden van Beernem-fietstocht T 09 372 05 88 [email protected] www.demoordenvanbeernem.be €10 per persoon (inclusief drankje) i.p.v. €12 Zaak: De Zutter Het boek is nu te koop! €1,5 i.p.v. € 2,5 BON Abdij Ten Putte Sint-Godelievemuseum Abdijstraat 84, 8470 Gistel T 0479 79 08 89 [email protected] [email protected] www.gistel.be van 1/04 tot 30/09: 10 -12u en 14 -18u; za, zo & ma: gesloten in voormiddag 1 betalen =1 gratis Normaal € 2 BON Wandelbox De mooiste dorpen van toen T 016 310 600 of 016 310 608 [email protected] www.davidsfonds.be Bestel nu de wandelbox aan slechts € 22,50 i.p.v. € 24,95! Bezorg uw adresgegevens aan [email protected] met de vermelding ‘actie Brugse Ommeland’. Het boek wordt thuisgestuurd, samen met het overschrijvingsformulier (verzendkosten niet inbegrepen) Door zijn dubbele functie van graan- en oliemolen is de Oostmolen een uniek exemplaar onder de staakmolens. In het bezoekerscentrum verneem je meer over de boeiende Gistelse molengeschiedenis. In 2011 werd op de molensite een museum geopend over de wielerprestaties van tourwinnaar Sylvère Maes en Johan Musseeuw. Geldig tot 31/01/2015 De Atlantikwall is één van de topattracties aan de Kust en één van de drie musea in Raversyde. Je wandelt er via loopgraven en bunkers door twee wereldoorlogen. Bezoek ook ANNO 1465, het middeleeuws vissersdorp met de 4 gereconstrueerde vissershuizen en archeologisch museum. In het Memoriaal Prins Karel (1903-1983) wordt het leven van de prins getoond. Ontwaar in Seafront de geheimen van de zee. Proef de rijke geschiedenis van onze visserij. Beleef het kusttoerisme van vroeger en nu. Ontdek het bruisende leven van de Zeebrugse wereldhaven. Waan je tot slot de kapitein van het lichtstchip West-Hinder of een marinier van een overvalste duikboot. Nieuw: interactieve vis-expo, vis van boot tot bord! Geldig seizoen 2014 Geldig seizoen 2014 Moordroute Fietstocht langs de plaats delict uit het waargebeurde verhaal over de “Moorden van Beernem”. Uw gids is Katrien Ryserhove. Zij voert de spanning op bij elke stop! Lengte: 22 km Duur: 4u (met minstens 1 sanitaire stop) In het Uilenspiegelmuseum ontdek je 5 eeuwen Uilenspiegel! Met interactieve opstellingen, schilderijen en boeken zie je hoe Uilenspiegel door de eeuwen heen is gebruikt (of misbruikt?). Je leert er hoe hij van een Duitse brutale schurk verandert in een Vlaamse vrijheidsstrijder. Het is een leerrijke, grappige en fascinerende reis door de geschiedenis van de legende van de beroemdste Dammenaar. Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 31/01/2015 Wandelen in een rustige, landelijke omgeving waar de tijd lijkt te zijn blijven stilstaan. Klinkt heerlijk, maar waar vind je nog van die rustieke dorpjes? Auteurs Robert Declerck en Margit Sarbogardi trokken hun wandelschoenen aan en gingen op zoek naar Vlaamse dorpen en gehuchten die nog het karakter en het uitzicht van de ‘tijd van toen’ bewaarden. Deze wandelbox leidt je op veertig wandelingen naar Mullem, Oostkerke en Weert of onbekende pareltjes zoals Klein-Vorsen, Prosperdorp of Walsbets. Elke wandeling bestaat uit een routebeschrijving, een handige kaart, boeiende info over het dorp in kwestie en tips voor tussenstops onderweg. Met de handige, uitneembare fiches kan je meteen vertrekken. De schilderachtige abdij Ten Putte is gelegen op de plaats waar Sint-Godelieve leefde en in 1070 vermoord werd in opdracht van haar echtgenoot Bertolf. De abdij heeft een modern onthaalcentrum met cafetaria alsook een aantrekkelijk, vernieuwd museum. In het museum verneem je meer over Sint-Godelieve, de devotie voor de Gistelse heilige en de geschiedenis van de abdij Ten Putte. Geldig zolang de voorraad strekt Geldig tot 31/01/2015 Frietmuseum BON Vlamingstraat 33, 8000 Brugge T 050 340 150, [email protected] www.frietmuseum.be Kasteel Wijnendale Oostendestraat 390, 8820 Torhout T 050 22 07 70 [email protected] www.kasteelwijnendale.be Elke dag van 10.00 tot 17.00 uur. Openingsuren: April, mei, juni en sept.: open op woe, zo en feestdagen. Telkens van 13.30 tot 17.30 uur. Juli en aug.: open van di t.e.m. zo en op feestdagen. Telkens van 13.30 tot 17.30 uur. Gesloten op ma en eerste za van de maand. € 5 i.p.v. € 6 € 3 i.p.v. € 5 BON Museum Torhouts Aardewerk BON Vlamingstraat 35, 8000 Brugge T 0499 72 37 10 [email protected] www.s-wan.be Ravenhofstraat 5, 8820 Torhout T 050 22 07 70, [email protected] www.museum-torhouts-aardewerk.be Openingsuren: T.e.m. 14/05/2014: werkdagen van 9.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17 uur Vanaf 15/05/2014: nieuwe openingsuren! Zie website € 10 korting op de groepsprijs bij reservatie van een themawandeling naar keuze. € 1 i.p.v. € 1,5 BON Recreatiepark Klein Strand BON Dagelijks geopend van 9u-12u en van 13u-18u30 2 personen betalen = 1 persoon gratis Prijs p.p.: € 5 De Kruiderie Boudewijn Seapark Alfons De Baeckestraat 12, 8200 Brugge [email protected] www.boudewijnseapark.be Seizoen 2014 = 5 april t.e.m. 28 sept April: paasvakantie 5/4 t.e.m. 21/4 + weekends, van 10u-17u Mei-juni: elke dag behalve woensdag, van 10u-17u Juli-aug: elke dag, van 10u-18u September: weekends, van 10u-18u Varsenareweg 29, 8490 Jabbeke T 050 81 14 40 [email protected] www.kleinstrand.be BON S-wan Korting: € 5,00 voor bezoekers v.a. 1 meter. Normaal tarief: • € 25,00 vanaf 12 jaar; • € 21,00 van 1m t.e.m. 11 jr; • € 8,00 voor kleuters van 85 cm t.e.m. 99 cm. BON Historium Bulscampveld 12, 8730 Beernem T 050 55 60 34 [email protected] www.dekruiderie.be Markt 1, 8000 Brugge T 050 27 03 11 [email protected] www.historium.be Openingsuren: Wo-do-vr: van 9u-17u za: van 13u-17u Van nov t.e.m. feb: za gesloten Dagelijks geopend vanaf 10u 1 gratis kruidenplantje t.w.v. € 2,00 Volwassenen: € 9,90 i.p.v. € 11,00 Familieticket (2 volw. + max. 3 kind. <14j): € 27 i.p.v. € 30 Ontdek de 1000-jarige geschiedenis van Kasteel Wijnendale. In het Kasteelmuseum daal je steeds dieper af in de tijd, van de familiegeschiedenis van de huidige Kasteelheer over de Koningskwestie, de Neuburgs, Maria van Bourgondië, 1302 tot de Jaarmarkten en Robrecht De Fries. Levensgrote afbeeldingen, getuigenissen, touchscreens en een film brengen dit waterslot tot leven. De spookjesspeurtocht leidt kinderen langs de mysteries van het kasteel en zijn bewoners. Het Frietmuseum is het eerste museum dat de volledige historiek weergeeft van de oorsprong van de aardappel tot het ontstaan van de friet. De bezoeker zal er kennis maken met een interessante collectie apparaten in verband met de aardappelteelt en het oogsten, schillen, verdelen en frituren. Na het historisch bezoek kan de bezoeker in de Middeleeuwse kelder de echte Belgische friet gaan proeven, met lekkere sausjes en allerlei vleespreparaten. Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 31/01/2015 Themawandelingen in Brugge S-wan is een gidsenvereniging die garant staat voor speciale kwalitatieve verkenningstochten in Brugge en omgeving, waarbij nieuwe, originele en verrassende rondleidingen worden aangeboden met telkens een speciale invalshoek of thema. NIEUW: Armoedewandeling, Brugge waterstad, Forten en dorpen rond het water in Damme. In hartje Torhout bevindt zich het omwalde stadskasteel Ravenhof, omringd door zijn lieftallig educatief park. Ooit bewoond door dichter Eugeen Van Oye, herbergt dit authentiek ingericht kasteel tegenwoordig Toerisme Torhout en het Museum Torhouts Aardewerk. Dit museum toont een prachtige collectie van waardevolle lokale kunstproducties. Het Torhouts Aardewerk had voor de tweede wereldoorlog een onmiskenbare invloed op de Belgische kunstkeramiek. Max. 5 gezinsleden per bon Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 31/01/2015 Beleef een dolfijne dag in het Boudewijn Seapark! Geniet van een spetterend dolfijnenspektakel in het Dolfinarium. Ontdek ook de vele coole attracties. Plezier gegarandeerd voor jong én oud! Bon niet cumuleerbaar met andere acties, promoties, voorverkoop of internetverkoop of met B-dagtrips. Recreatiepark Klein Strand staat wijd en zijd bekend voor het uitgebreide animatieprogramma voor jong én oud. Hier verveelt u zich nooit! U vindt bij ons tal van recreatiemogelijkheden met als blikvanger het grote recreatiemeer. Hier kunt u zonnen op het ‘klein’ strand, zwemmen en leren waterskiën. Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 31/01/2015 Historium is een uur durende totaalbeleving waar decors, film, muziek en speciale effecten versmelten tot een magische ervaring. Door middel van audiogidsen word je rondgeleid in je eigen taal doorheen 7 historisch correct gereconstrueerde themakamers die al je zintuigen prikkelen. De bijhorende interactieve tentoonstelling geeft historische duiding en vertelt over het dagelijkse leven in de Middeleeuwen en de geschiedenis van Brugge. Van op het aansluitende panoramische terras kan je de gelijkenissen ervaren tussen de Gouden eeuw en de 21ste eeuw. Ontdek ook het Duvelorium Grand Beer Café en de Chocolaterie. Als tewerkstellingsinitiatief is het arbeidszorgtraject een pionier op gebied van de bio-kruidenteelt. De kruiderie huist in een gerenoveerde hoeve langs de Bulskampveldfietsroute. Naast ons kruidenassortiment bieden we in het voorjaar ook biologische groentenplantjes aan. In ons winkeltje vind je een ruim assortiment droge kruiden, olie, azijn en siropen. Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 31/01/2015 BON BON BON Speeloase De Wonderlamp Kasteel en doolhof Loppem Cozmix - Volkssterrenwacht Beisbroek Dorpwegel 4, 8211 Aartrijke T 0477 79 68 99 [email protected] www.dewonderlamp.be Zeeweg 96, 8200 Brugge T 050 39 05 66 [email protected] www.cozmix.be Wo, za en vakantiedagen: 13u-18u zo- en feestdagen: 12u-19u Steenbrugsestraat 26, 8210 Loppem T 050 82 22 45 [email protected] www.kasteelvanloppem.be Vanaf 01/04/2014 tot en met 02/11/2014. Voor exacte uren: www.zedelgem.be of www.kasteelvanloppem.be € 5 i.p.v. € 6 € 0,50 korting op een combi- Er zijn voorstellingen op wo om 15u en 16u30, op vr om 20u30 en zo om 15u en 16u30. Groepen op afspraak. ticket voor een bezoek aan het kasteel en doolhof <18 j.: € 3,00 i.p.v. € 4,00 >18 j.: € 4,00 i.p.v. € 5,00 BON BON 4 tot 14j: € 2,50 i.p.v. € 3,00 +14j: € 7,50 i.p.v. € 8,00 BON Cafetaria kinderboerderij d’Oude Smelterij Ieperse Heerweg 5, 8820 Torhout T 0477 77 15 40 [email protected] www.localabora.be April t/m oktober: di-za: 14u-18u, zo: 12u-18u. Gesloten op ma (tenzij feestdag) November t/m maart: di-zo: 13u-17u, gesloten op maandag (tenzij feestdag) Gratis pannenkoeken met boter en suiker voor één persoon, bij aankoop van één drank naar keuze 100% West-Vlaams www.100procentwest-vlaams.be Kustpas www.kustattracties.be Vraag naar je gratis kustpas bij je Lijnwinkel, logiesverstrekker of infokantoor voor toerisme! Schrijf in op de 100% West-Vlaams nieuwsbrief en ontvang een handig & leuk shoppingtasje.* Inschrijven kan via www.100procentwestvlaams.be/nieuwsbrief.html Vermeld de code ‘MBOL2014’ * Max. 1 bon per adres Cozmix - Ruimte voor verwondering Je vindt het bezoekerscentrum Cozmix ten zuiden van Brugge in het 19de-eeuwse landhuis van het prachtige domein Beisbroek. Deze groene locatie is zowel voor groepen als individuele bezoekers toegankelijk. Een bezoek aan Cozmix is een echte belevenis! De volkssterrenwacht en het planetarium bevinden zich op de 2de verdieping van het kasteel. Het Kasteel van Loppem ligt middenin een romantisch kasteelpark met een uniek doohof. Het neogotische kasteel is het enige in België waarvan zijn architectuur en interieur in de oorspronkelijke staat werden behouden. Maak kennis met de rijke geschiedenis van het kasteel en ga het avontuur tegemoet in het doohof! Waar kinderen Oosterse prinsen en prinsessen zijn. Binnen- en buitenspeeltuin in Oosters decor op een boogscheut van de Kust. Snack, tea-room en restaurant. Ideaal voor al je feestjes. Geldig tot 31/01/2015 Geldig tot 02/11/2014 Geldig tot 31/01/2015 West-Vlaanderen telt ontelbare parels van Hoeve- en Streekproducten. 100% West-Vlaams, Hoeve- & Streekproducten neemt u mee op een culinaire ontdekkingsreis door WestVlaanderen. Het label 100% West-Vlaams, Hoeveen Streekproducten zorgt ervoor dat u onze producten (h)erkent als een eerlijk, authentiek en kwalitatief product uit uw streek! De Vlaamse Kust heeft een rijk, kwalitatief en gevarieerd aanbod aan attracties, met sterke natuurlijke, culturele en/ of recreatieve aantrekkingskracht. Al deze attracties hebben we gebundeld in een aantrekkelijke overzichtskaart. U vindt er bovendien ook alle kortingen en voordelen die de deelnemende attracties op vertoon van je kustpas bieden. De kustpas is geldig voor 5 personen en biedt meer dan € 150 aan kortingen en voordelen. Cafetaria kinderboerderij d’Oude Smelterij: een tearoom met zomerterras en speeltuin. Verhuur van lokalen voor iedereen. Een lekkere koffie, een frisdrank of een streekbiertje, het staat op de kaart. Ook verse pannenkoeken, wafels, appeltaart, ijscoupes en croques zijn steeds verkrijgbaar! Geldig zolang de voorraad strekt Geldig tot 31/03/2015 Geldig tot 31/01/2015 Damme da’s Vlaanderen in een notendop Bike & Boat tussen Brugge & Damme Artists@Work 27-28.07 & 24-25.08 Musica Flandricaconcerten & Vélo Baroque MAfestival Brugge, Damme & Oostkerke 11.08 Meer info: Toerisme Damme, Jacob van Maerlantstraat 3, 8340 Damme Tel. 050 288 610 [email protected] www.toerismedamme.be Winterwandelingen op zondag in december & januari Op stap met De Lijn
© Copyright 2024 ExpyDoc