De Buitenplaats Leevliet te Warmond en haar bewoners

LE IDS J AARBOE KJ E
1973
Steenschuur 11: Het Brughoofd
J AARBOE KJ E
VO O R
GESCH IEDEN IS
EN
OUDH EIDKUN DE
VA N
LEIDEN
EN
OMSTREKEN
1973
VIJF EN ZESTIGSTE DEEL
GEDRUKT VOOR DE VEREN IGIN G OUD LEIDEN
DOOR
SAMSOM-SIJTH OFF
GRAFISCH E
BEDRIJVEN
VOORWOORD
heeft het u iterlijk van het Leid s Jaarboekje
Door een an d er d r u k
een nieu w aanzien ge r egen . H et voord eel van d e n u toegep aste techniek
is, d at d e illu straties voortaan w eer bij d e tekst gep laatst ku nnen w ord en,
zod at d e lezer niet m eer hoeft te zoeken .
Ook nu w eer d ankt d e red actiecom m issie d e schrijvers voor hu n bijd ragen,
d ie d it jaar grotend eels ond erw er en van bu iten Leid en betreffen.
bij voortd u ring voor bijd ragen aanbeOverigens hou d t d e com m issie
v olen .
De
redactiecommissie
VEREN IG IN G O U D LEID EN
OPGERICHT OP 5 NOVEMBER 1902
d oor
p rof. d r. P. J. Blok en m r. d r. J. C. Overvoord e
Erep enning d er Gem eente Leid en 1952
De vereniging heeft in eigend om het u it c. 1650 d aterend e w oonhu is
steeg 2 en het c. 1661 gebou w d e w oonhu is Oranjegracht 83, w aar
het w eversam bacht w erd u itgeoefend .
Bestu u rskam er: Regentenkam er van het Brou ckhovenhof, Pap engracht 16.
BESTUUR
Prof. Th. H . Lu nsingh
voorzitter.
Dr. Th. J. Meijer
onder-voorzitter.
(197
secretaresse,
Meju ffrou w d rs. 1. W. L.
Koekoekstraat 22, Leid erd orp .
Mr. H . Weiland
penningmeester.
Mr. B. Plom p (1973).
Dr. S. . van Ooststroom (1966).
Prof. r. H . van d er Lind en (1967).
Mevrou w P. van Dishoeck-Du d ok van H eel (1973).
Drs. M. L. Wu rfbain (1968).
F. Dijkstra, arts (1971).
Meju ffrou w M. A.
(1972).
Meju ffrou w P. Bu ring (1973).
Erelid A.
Caarten (1965).
Led en van verd ienste: G. van d er Mark
P. L.
d r. W. C. Braat
en
Voor aanm eld ing nieu w e led en en ad m inistratie led enlijst: het secretariaat.
Contribu tie
p er jaar, voor
p er jaar.
Girorekening: 175228.
Bankrelatie: Slavenbu rg’s Bank N .V. Leid en.
6
COMMISSIE VOOR DE REDACTIE VAN HET
Ingesteld d ecem ber 1902
Prof. ir.
J.
voorzitter.
secretaris, Boisotkad e 2a.
Drs. B. N . Leverland
Meju ffrou w d rs. C. W.
(1973).
H art (1964).
G.
Dr. S. J. van Ooststroom (1968).
Voor kop ij Leid s Jaarboekje:
het secretariaat d er Red actiecom m issie.
EXCURSIE-COMMISSIE
In gesteld 7 sep tem ber 1954
Dr. S. J. van Ooststroom , voorzitter.
Dr. Th. J. Meijer,
194, Leid erd orp .
A. Sevenster.
Drs. G. Kortenbou t v. d . Slu ys.
Vertegenw oord iger in d e Rijnlandse M olenstichting:
Prof. d r. H . van der Lind en.
JAARBOEKJE”
CORRESPONDENTEN IN RIJNLAND
Voor :
Mevrou w F. Th. van d er Wind -Peereboom Voller
A lphen aan d en
E. van Elk (1945).
Hazerswoude-Rijndijk en Koudekerk
den
H.
Kutwiik: J. P. van Brake1 (1969).
Leiderdorp: G. Scheep stra (1943).
Leimuiden:
W. d e Ren (1959).
Lisse: A. M. H u lkenberg (1973).
Mevrou w G. T. M. Vio-H oge (1973).
N oordwijkerhout: J. J.
(1950).
Oegstgeest: W.
van Varik (1941).
Rijnsburg:
C. H . Leenheer (1945).
W. d e Ren (1960).
voorhout:. .
V oorschoten: W.
(1962).
W armond: A. G. van d er Steu r (1962).
Wassenaar: . . .
W oubrugge: D. Brou w er d e Koning (1973).
Z oeterwoude: Mevrou w Th. M. van H artevelt-
d e Kort (1950).
19 73
VERSLAG VAN DE VERENIGING
OUD LEIDEN OVER
HET JAAR 1972
In de led envergad ering van 5 ap ril 1972 w erd d rs. M. L.
voor een
nieu w e p eriod e van vier jaar benoem d , terw ijl m eju ffrouw M. Froger
aftrad . In d e ontstane vacatu re w erd voorzien d oor d e benoem ing van
m eju ffrouw M. A. Goslings.
Tot lid van d e kascom m issie voor d e jaren 1973 en 1974 w erd d e heer
H u eber ben oem d .
De bu itengew one led envergad ering, eveneens op 5 april 1972 gehou d en,
w as gew ijd aan d e w ijziging van statu ten en
reglem ent. Beid e
voorstellen w ord en m et algem ene stem m en aan gen om en.
H et blijkt d at d e heer 1. Slager, in leven een belangstellend lid van Oud
Leid en, d e vereniging een legaat van
nagelaten heeft. Over het
gebruik van d it bed rag zal het bestu u r zich nog nad er berad en.
Med e d oor d e slechte financiële p ositie van d e Gem eente en d oor het uitblijven van su bsid ies van ri’ksw ege, is d e toestand w aarin d e binnenstad
van Leid en thans verkeert oogst verontru stend . De m eest n ood zakelijke
restauraties blijven
op enkele u itzond eringen na
achterw ege.
Deze u itzon d erin gen h ebben betrekkin g o d e volgend e pand en: Gerecht
38, Langestraat 14, Doe
Breestraat 70,
Steenschu u r 11 en Garenm arkt 30. Een nieu w d iep tep u nt in het proces
van ontvolking en verkrotting w ord t gevorm d d oor d e recente slu iting van
d e Pieterskerk, w aartoe het kerkbestu u r van d e N ed erlan d s H ervorm d e
Gem eente n ood ged w ongen m oest overgaan .
De im p asse ten aanzien van d e bestem m ing van d it m onum ent bij uitstek is zond er m eer besch am end .
Ook d e N .V. Maatschap p ij tot Stad sherstel Leid en heeft in het eerste jaar
na haar op richting nog m et concreet ku nnen bijd ragen tot d e renovatie van
d e ou de binnenstad . Ond erhand elingen van d e Maatschappij m et het
Gem eentebestu u r inzake overd racht, bestem m ing en restau ratie van d e
Latijnse School m et aangrenzend e p and en verlie en uiterst m oeizaam .
Inm id d els is het verheu gend te constateren at van p articuliere zijd e
steed s m eer belangstellin g w ord t op gebrach t voor h et w el en (of voornam elijk) w ee van d e Leid se binnenstad . Daarvan getu igt d e oprichting
van d e Ad viesraad voor d e Binnenstad op 10 febru ari 1972. In d eze Raad
is d e vereniging vertegenw oord igd d oor d r. Th. J. Meijer, terw ijl vele
9
led en van d e vereniging eveneens d eelnem en aan d e w erkzaam hed en van
d eze raad .
De Ad viesraad heeft allereerst kanttekeningen gem aakt bij d e in 197
verschenen z.g.
vervolgens heeft d e raad zich in het
bijzond er beziggehou d en m et d e regen eratiep lannen m et betrekking tot
het gebied H erengracht-Zijlsingel. H et is te w ensen d at d it gesaneerd e
stad sged eelte rond om Oranjegracht en Waard gracht, w aar thans het nog
steed s in eigend om van d e vereniging zijnd e
nagenoeg als
en ige overein d staat, sp oed ig w eer een aantrekkelijke w oonw ijk zal vorm en,
w elke geheel en al harm onieert m et d e aangrenzend e d elen van d e binnensta d .
d e u niversiteit heeft d e vereniging
t.a.v. d e bou w van een torenflat aan d e
betu igd aan de alternatieve voorstellen d ie
zijn inged iend .
Als lid van d e sectie Leid se H istorie van d e Culturele Raad Leid en w erd
d r. S. J. van Ooststroom herbenoem d .
H et led enaantal bed roeg p er 3 d ecem ber 1972 10 16
nieu w ingeschreven w erd en 75 led en, terw ijl 71 afschreven.
H et bestu u r vergad erd e vijf m aal en betoond e op inform ele w ijze hu ld e
aan m eju ffrou w m r. A. J. Versp rille, toen zij haar taak als voorzitter van
d e com m issie voor d e red actie van het ,,Leid s Jaarboekje” neerlegd e.
Tijd ens d e
van
17 sep tem ber 1972 bem and e het bestu u r een
stand van d e vereniging
Leid en” in d e tentoonstellingsruim te
goed e ou d e tijd ”. De p u zzel, voorstellend e een tegeltableau m et het Am sterd am se Veerhu is aan d e Oud e Rijn, u itgegeven ter gelegenheid van het
70-jarig bestaan van d e verenigin
w erd d aar flink verkocht, terw ijl ook
een groot aantal nieu w e led en
aanm eld d e.
Op 17 novem ber bood h et bestu u r aan het College van Bu rgem eester en
Wethou d ers van Leid en d e lu stru m p u zzel aan; d e w ethoud er van CRM
bejaard entehu izen.
kreeg een aantal p u zzels voor d e
Met d e u itgeverij Rep ro-H olland w erd tot overeenstem m ing gekom en
inzake d e heru itgave van h et boek ,,Korte
Van het Lu gd unum
Batavoru m nu Leyd en”, geschreven in 1672 d oor Sim on van Leeu w en.
Ook m et K 0 w erd sam engew erkt; een cu rsus Archeologie w erd georganiseerd , w aarin een overzicht gegeven w erd van d e archeologie van d e
Rijnstreek.
Op 24 februari sp rak d rs. H . Sarfatij over het ond erw erp
bagger
gebor en ”
d e gelijknam ige tentoonstelling in d e
N a d e led envergad ering op 5 ap ril hield prof. dr. H . van d er Lind en
10
een inleid ing over het gerestau reerd e Gem eenland shu is van het H oogheem raad schap van Rijnland , d at d aarna bezichtigd w erd.
Dr. Th. J.
sp rak op 25 m ei over Thorbecke in Leid en, in het kad er
van d e herd enkm g van d e in 1872 overled en staatsm an en geleerd e.
De achttiend e eeu w se Leid se verzam elaar Pieter d e la Cou rt w erd belicht d oor m eju ffrou w d rs. C. W.
op 14 n ovem ber.
De excu rsiecom m issie organiseerd e o 13 m ei een excu rsie naar H aarlem. : na d e ontvangst in d e
t w erd d oor led en van d e
een w and eling verzorgd d oor d e stad , m et speciale
aand acht voor het hofje ,,De Bakenesserkam er”, het Sp aarne, Teyler
H ofe, H ofje van N oblet en Begi’ne H of. N a d e lu nch w erd en d e Grote
Ker en d e
t. Op 28 oktober w erd een bezoek aan
Warm on d gebracht, het H u is te Warm ond en d e kerkru ïne w erd en bezocht
na een inleid ing van de heer A. G. van d er Steu r. Tenslotte w erd ond er d e
d eskund ige
van d e restau ratie-architect, P. van d er
de
op 18 n ovem ber 1972.
H oogland se Kerk
11
STATUTEN VAN DE TE LEIDEN
GEVEST I GDE VERE NI GI NG
OUD LEI DEN”
NAAM EN ZETEL
A rtikel
De vereniging d raagt d e naam
is gevestigd te Leid en.
Oud Leid en” en
DUUR
A rtikel 2 De vereniging oorsp ronkelijk op gericht d e 5d e novem ber
w erd ‘laatstelijk op nieu w aangegaan voor d e tijd van 29 jaren en 11
m aand en, aangevangen d e 5d e sep tem ber 1962 en eind igend e d e
au gustu s 1992.
DOEL EN MIDDELEN
A rtikel 3. De verenigin g heeft ten d oel het bevord eren van:
d e kennis van en d e belangstelling in de geschied enis van Leid en en
om streken ;
b . het behou d en herstel d er ald aar nog aanw ezige m onu m enten van
geschied enis en ku nst;
c. h et behou d van voorw erp en , belangrijk voor d e p laatselijke geschied enis en ku nstgeschied enis; en
d . al hetgeen d aarm ee in verband staat, alles in d e ru im ste zin d es
w oo r d s.
A rtikel 4. De vereniging tracht d it d oel te bereiken d oor:
het hou d en van voord rachten, excu rsies en tentoonstellingen, het
u itgeven van geschriften en het steu nen van d oor and eren ond ernom en
activiteiten in d e geest d er vereniging;
b . het steu nen van p ogingen van het gem eentebestu u r van Leid en tot
het bijeenbrengen van voorw erp en belan grijk voor d e geschied enis van
Leid en en om streken ;
c. het verzam elen van gegevens over in
en om geving nog aanw ezige ou d e gebou w en en historisch e voorw erpen;
d . h et in eigen d om verw erven van gebou w en of and ere onroerend e
12
goed eren in Leid en en om streken w elke van belang
u it hoofd e van
hu n ku nsthistorische w aard e, m erkw aard ige of
kund ige indeling,
alsm ed e van bou w fragm enten d ie ku nnen d ienen bij restau ratie van and ere
gebou w en;
e. alle and ere w ettige m id d elen d ie aan het d oel bevord erlijk zijn.
LEDEN
Artikel 5. De vereniging bestaat u it gew one led en, jongeren-led en, led en van verd ienste en ereled en.
Gew oon lid is d e natu u rlijke of d e rechtsp ersoon d ie zich d aarvoor bij
het bestu u r d er vereniging op geeft.
Jongeren-lid is ied er d ie zich als lid bij het bestu u r opgeeft en jonger is
d an
jaar.
Lid van verd ienste is ied er d ie d aartoe d oor d e led envergadering is benoem d w egens zijn verd iensten voor d e vereniging.
Erelid is ied er d ie d aartoe d oor d e led envergad ering w ord t benoem d w egen s zeer bijzond ere verd iensten voor d e vereniging of haar d oelstellingen.
Waar in d eze statu ten of na te noem en hu ishou d elijk reglem ent zond er
m eer w ord t gesp roken van
w ord t d aarond er
verstaan zow el een gew oon lid , jon geren-li , lid van verd ienste of
lid , respectievelijk zod anige led en.
Artikel 6. H et lidm aatschap eind igt:
a . d oor overlijd en van het lid , ind ien d it een natuurlijk persoon is,
of
ind ien het
een rechtsp ersoon is
d oord at d eze op hou d t te bestaan;
b. d oor op zegging d oor het lid ;
d oor ontzetting w anneer een lid in strijd m et d e statuten, reglem enten of besluiten d er vereniging hand elt of d e vereniging op onred elijke w ijze benad eelt.
Opzegging van het lid m aatschap kan slechts geschied en tegen het eind e
van een boekjaar en m et inachtnem in g van een op zeggingsterm ijn van
tenm inste een m aand .
Ontzetting van een lid u it het lid m aatscha geschied t d oor het bestu ur.
De betrokken e w ord t ten sp oed igste
ijk van het beslu it
m et
gave van red enen
in kennis gesteld .
H em staat binnen een m aand na verzend ing van d e kennisgeving van
het beslu it beroep op d e algem ene led en vergad ering op en.
H ij m oet in d e gelegenheid w ord en gesteld zich in d ie vergad ering te
verantw oord en. H et bestu u r is verp licht te zorgen d at binnen d rie m aand en na verzend ing van het beroep schrift zod anige led envergad ering w ord t
gehou d en.
Artikel
De led en
een jaarlijkse contribu tie verschu ld igd ten
13
als d oor d e algem ene led envergad ering voor d e ond erscheid ene
groepen van led en bed oeld in artikel 5 zal w ord en vastgesteld, zo nod ig
gew i
A le led en h ebben kosteloos toegang tot d e d oor d e veren iging te
hou d en voord rachten en tentoonstellingen.
ku n nen d e d oor d e veren iging u it te geven w erken kosteloos òf tegen
een d oor het bestu u r vast te stellen verm ind erd e p rijs verkrijgen.
BESTUUR
A rtikel 8. De vereniging w ord t bestu u rd d oor een bestu ur bestaand e
u it tenm inste zeven led en.
w ord en led en van d e vereniging d ie
Lid van het bestu u r
m eerd erjarig zijn.
A rtikel
De led en van het bestu u r w ord en gekozen en kunnen te
allen tijd e w ord en ontslagen of van hu n fu nctie ontheven d oor d e algem ene led envergad ering, w elke vergad ering tevens het aantal led en van het
bestu u r vaststelt.
De led en van het bestu u r ku nnen te allen tijd e hun fu nctie neerleggen,
m its d aarvan schriftelijk aan het bestu u r kennis gevend e.
Ied er lid van het bestu u r heeft vier jaren zitting. Aftred end e
A rtikel
bestu u rsled en zijn éénm aal herkiesbaar.
A rtikel
De voorzitter w ord t in p ersoon gekozen. De and ere bestu u rsled en verd elen d e overige taken ond erling m et d ien verstand e d at
d aarbij een hu nner tot secretaris en een tot p enningm eester w ord t aangew ezen. Deze beid e fu ncties ku nnen d esgew enst in één p ersoon verenigd
w or d en .
A rtikel
H et bestu u r kan zich d oor com m issies
correspond enten d oen bijstaan.
De led en van d eze com m issies alsm ed e d e corresp ond enten w ord en ben oem d en ku nnen te allen tijd e van hu n taak w ord en ontheven d oor
het bestu u r, d at tevens het aantal led en van ied ere com m issie vaststelt.
H et bestuu r stelt d e instru ctie van d e com m issies en van d e corresp on d enten vast en geeft hu n
onverm ind erd zijn verantw oord elijkheid
d e op d rachten als het gerad en zal oord elen.
Slechts p ersonen d ie bu iten d e gem eente Leid en w oonachtig zijn kunn en als corresp ond enten w ord en ben oem d .
VERTEGENWOORDIGIN G
A rtikel
De voorzitter te zam en m et hetzij d e secretaris hetzij d e
p en ningm eester alsm ed e te zam en d e secretaris en d e penningm eester vertegenw oord igen d e vereniging in en bu iten rechten.
14
GELDMIDDELEN
A rtikel
De inkom sten van d e vereniging bestaan boven en behalve
tot te hou d en
d e contribu ties
u it giften, erfstellingen, legaten,
tentoonstellingen, op bren gsten van u it te geven w erken en and ere haar
toevallend e baten.
BOEKJAAR,
A rtikel
REKEN IN G
EN
VERAN TWOORDIN G,
-JAARVERSLAG
H et boekjaar d er vereniging valt sam en m et het kalend erjaar.
A rtikel 16. De algem ene led en vergad ering benoem t telkenjare een kascom m issie bestaand e u it tw ee of m eer n iet tot h et bestu u r behorend e led en.
Deze kascom m issie controleert d e kasm id d elen, d e verd ere bezittingen
van d e vereniging en d e op d e boekh ou d in g betrekking h ebbend e bescheid en zo van d e p enningm eester als van d e p enningm eester(s) van de
m et geld elijk beheer belaste com m issie(s), brengt d aarover verslag u it aan
d e algem ene led envergad ering en ad viseert tot het al d an niet goed keuren
van het gevoerd e beheer en tot het al d an niet verlenen van d écharge aan
d e betrokken fu nctionarissen.
Men kan niet langer d an tw ee achtereenvolgend e jaren lid van d e kascom m issie zijn.
A rtikel 17. In d e jaarlijkse algem ene led envergad ering brengt d e secretaris verslag u it over d e w erkzaam hed en d er vereniging ged u rend e het
afgelop en boekjaar en d oen zow el d e enn ingm eester van d e vereniging
als d e p ennin gm eester(s) van d e m et ge
beheer belaste com m issie(s)
rekening en verantw oord ing van het d oor hen over d atzelfd e tijd vak
gevoerd beheer.
Goed keu ring d oor d e algem ene led envergad ering van d eze rekeningen
en verantw oord ingen strekken d e betrokken en tot d écharge w egens al
w aarop d ie verantw oord ingen
hun hand elingen ged u rend e het
betrekkin g h ebben voorzover d ie han elingen d aaru it ku nnen w ord en
kend .
ALGEMENE
VERGADERINGEN
A rtikel 18. Jaarlijks u iterlijk in d e m aand m aart w ord t een algem ene
led envergad ering gehou d en.
Bu itengew one algem ene led envergad eringen w ord en gehou d en als d eze
statu ten d it nood zakelijk m aken, als d e voorzitter of tw ee and ere led en
van het bestu ur d it nod ig achten en voorts als tenm inste tien led en of
ind ien het aantal led en m ind er d an hond erd bed raagt
een tiend e
ged eelte d er led en zu lks verzoeken.
Artikel
De algem en e led envergad eringen w ord en bijeengeroepen bij
con vocatie, of
ind ien
p laatsen in één of m eer
De term ijn van
op roep ing en d er verga
het bestu u r d it nod ig acht
bij ad vertentie te
te Leid en verschijnend e d agblad en.
ing bed raagt tenm inste veertien d agen; d ie d er
ering niet m eegerekend .
A rtikel 20. In d e algem ene led envergad ering w ord t
tenzij in d eze
statu ten and ers is be aald
om trent alle ond erw erp en beslist bij volstrekte m eerd erh eid er u itgebrachte stem m en.
A rtikel 21. Alle led en hebben stem recht. Elk lid heeft één stem . Stem m en bij volm acht is niet toegestaan.
REGLEMENTEN
A rtikel 22. H et bestu u r kan ter nad ere regeling van hetgeen naar zijn
oord eel nad ere regelin g behoeft reglem enten vaststellen.
Deze reglem enten ku nnen d oor het bestu u r w ord en gew ijzigd .
De reglem enten en d e w ijzigingen d aarvan behoeven om van kracht t e
zijn d e goed keu ring van d e algem ene led envergad ering.
DER
STATUTEN ,
ONTBINDING,
VEREFFENING
A rtikel
Beslu iten tot w ijziging d ezer statuten of ontbind ing d er
vereniging ku nnen slechts w ord en genom en in een d aartoe op zetteli’k
belegd e algem ene led envergad ering, w aarin tenm inste d rie/ vierd e ged ee te
van het aantal led en tegenw oord ig is en m et tenm inste tw ee/ d erd e d er in
d ie vergad ering u itgebrachte stem m en. Ind ien in zod anige vergad ering het
vereiste aantal led en niet tegenw oord ig is, w ord t een nieuw e algem ene
led envergad ering bi’eengeroep en tegen een d atu m vallend e u iterlijk vier
w eken na d e voora gaan d e. In d eze tw eed e vergad ering zal ongeacht het
aantal tegenw oord ige led en het beslu it ku nnen w ord en genom en m et tenm inste tw ee/ d erd e d er u itgebrachte stem m en.
Geen beslu iten als in het eerste lid van d it artikel bed oeld kunnen
w ord en genom en als in d e op roep ing het voorstel tot w ijziging d er statu ten
of tot ontbind ing d er
niet is verm eld .
Zij d ie d e op roep ing tot d e algem ene led envergad ering ter behand eling van een voorstel tot statu tenw ijziging hebben ged aan m oeten tenm inste tien d agen voor d ie vergad ering een afschrift van het voorstel,
w aarin d e voorged ragen w ijziging w oord elijk is op genom en, o een d aartoe
gesch ikte p laats voor d e led en ter in zage leggen tot d e a
van d e
vergad ering. H iervan w ord t in d e op roep ing tot d ie vergad ering m ed ed eling ged aan.
A rtikel 24. Bi’ ontbind ing, u it w elke oorzaak ook, geschied t d e vereffening, beh ou ens d e bep alingen d er w et, d oor het bestuu r of d oor,
ingevolge beslu it d er algem ene led envergad ering, het bestu u r vervangend e
p ersonen.
16
De liquid atie-rekening w ord t aan d e algem ene led envergad ering voorgelegd en aan d e goed keu ring d ier vergad ering ond erw orp en.
De goed keu ring brengt m ed e volled ige
van de liquidateu ren
voor hu n hand elingen, voor zover d ie hand elingen uit d e
rekening ku nnen w ord en gekend .
A rtikel 25. Aan hetgeen bij d e vereffening van d e bezittingen d er vereniging over blijft w ord t d oor d e algem ene led envergad ering een bestem m in g gegeven zoveel m ogelijk overeenkom end e m et het d oel d er
verenigin g, of w el w ord t d it als d e algem ene led envergad ering d aartoe
beslu it aangew en d ten beh oeve van een of m eer instellingen tot algem een
n u t.
SLOTBEPALINGEN
A rtikel 26. Voor ied er d er bij het tot stand kom en d eze statu tenw ijziging zitting hebbend e led en van het bestu u r zal d e term ijn van vier
jaren bed oeld in artikel 10 geacht w ord en te zijn aangevangen m et d e vergad ering w aarin hij w erd gekozen resp ectievelijk voor het laatst herkozen.
A rtikel 27. Over niet in d e statu ten of in nad er vastgesteld e reglem enten voorziene gevallen beslist het bestu u r.
A rtikel 28. Deze gew ijzigd e statu ten tred en in w erking op d e d ag van
het Koninklijk Beslu it w aarbij zij zijn goed gekeu rd .
17
DE BUITENPLAATS LEEVLIET TE
WARMOND EN HAAR BEWONERS
A. G. van d er Steu r
Er bestaat slechts w einig literatu u r over d e Warm ond se bu iten
w elke, vooral in d e achttiend e en negentiend e eeu w , vrij
Alleen d e buitenp laatsen Oostergeest en Schoonoord zijn
Maar ook over d e and ere bu itenp laatsen
w el w at te
zeggen .
In dit artikel zal d e bu itenp laats Leevliet behand eld w ord en, een buiten
d at aan het begin van d e achttiend e eeu w w erd gesticht en d at tot voor enkele jaren nog aanw ezig w as als een groot negentiend e eeuw s hu is in een
aan d e Warm ond er Leed e gelegen p ark. On d er d e vroegere bew oners
schu ilen enkele interessante p ersonen, zoals d e ku nstschilders Carel en
m u s van
Karel
d e Moor en d e bekend e kind erd ichter
et bu iten
Alp hen. Dat d eze laatste in zijn Leid se tijd eigenaar w as van
Leevliet w as tot d u sver
Bij d e beschrijving van d eze bu itenp laats is bew u st geprobeerd d eze niet
te beëind igen aan het begin van d e negentiend e eeu w , zoals m eestal geschied t, m aar d eze tot o d e hu id ige d ag voort te zetten. De voor historisch
toegankelijke kad astrale archieven kond en
ond erzoek niet gem ak
geraad pleegd w ord en d ank zij d e vergu nning van het Ministerie van
Financiën d eze stu kken te Leid en bij het kantoor van d e land m eetku nd ige
d ienst gratis te raad p legen.
V oorgeschiedenis
In d e jaren
w ord t d e grote kaart van het am bacht Warm ond gem aakt, een kaart w aarop ied er p erceel een nu m m er heeft. H et huid ige
vliet heeft op d eze kaart nu m m er
Ind ien w e d eze, w at d e op d e kaart
getekend e hu isjes en d ergeli’ke betreft enigszins gestileerd e, kaart m ogen
m et een losstaand e hooiberg op d it
geloven, stond er een boer
ceel (vgl.
d e bi’ d e kaart behorend e legger m et eigenaars van d e verschillend e
d aterend u it 1665, zien w e d at nr. 27 eigend om w as van
H eym an Mou rings. Ook nu m m er 26 w as van Mou rings, en w erd
69
schreven als
croft”
teelakker). N u m m er 26 w as een
gelegen ten n oord w esten van nr. 27, bijna even breed en lopen e tot aan d e
H eerw eg. De o p ervlakte van n r. 27 w as 278 roed en, nr. 26 w as 156 roed en
groot. De sm a e strook ten noord oosten van nr. 26 w as verd eeld in tw ee
p ercelen: nrs.
en 29, resp . 24 en 76 roed en groot en had and ere
eigenaars. Op p erceel nr. 29 stond een hu is. Tegenw oord ig ligt d e m od erne
bebou w ing aan Jan Steenlaan en Sw eiland straat ond er m eer op d eze nu m m ers 26, 28 en 29. N u m m er 27 w erd aan d e noord oost en zu id w estkant
d oor een sloot begrensd d ie om boog bij het Bu erp ad , zod at het
een
schiereiland vorm d e, toegankelijk vanaf het Bu erpad d oor m id el van een
d am m etje. Er lie n og een kort slootje vanaf d e Lee in d e richting van het
h u is, w aarsch ijn ijk in gebru ik voor roeiboot’es voor het m elken en als
sp oelp laats voor m elkbu ssen en d ergelijke. A n ere land erijen van H eym an
Mou rings lagen in d e Zw anbu rgerp old er, d e Veerpold er en aan d e noord -
Afb. 1.
1724-1827
w estzijd e van Warm ond , tegen d e gren s m et Oegstgeest.
Een latere verm eld ing d ie w erd gevond en, d ateert u it 17 17. De erfgen am en van Engel Bols verkop en d an een hu is en erf m et sijn voorcroftje”
groot 447 roed en, nr. 26 en 27 op d e kaart, aan N icolaas Sp ringhs voor
Tien d agen later koop t Sp ringhs voor
ook d e p ercelen 28 en 29 van Cornelis
De buitenp laats Leevliet, d ie later zou bestaan uit d e vier genoem de
n um m ers 26, 27, 28 en 29, w erd echter niet d oor Sp ringhs gevorm d , w ant
enkele m aand en later, op
17
verkocht hij d e percelen 26 en 27,
aan H end rik van d er
om schreven als ,,hu is en erf’ voor
terw ijl hij op d ezelfd e d atu m d e p ercelen 28 en 29 voor f
aan
70
as er H eijn sbergen verkocht. De
van d eze laatste percelen
e toen
en erve m et
Van d er
b eef echter slech ts voor korte tijd eigenaar van d e percelen
26 en 27, w ant op
verkocht h ij d eze, voor
aan
Anthony d e Rau w . De om schrijving lu id d e nog ongeveer gelijk:
en erve m et het croftje voor aan d e straat”, groot 427 roed en, gelegen tu ssen Leed e en H eerw eg. Op d ezelfd e d atu m koop t De Rauw perceel 28, clan
19 roed en groot van Gerrit van
De om schrijving van d it p erceel
en erf’, d e p rijs van eveneens
luidde
Slechts enkele jaren erna, op
verkoop t De Rauw d e numm ers 26 en 27, m et d ezelfd e om schrijving als in 172 1, aan
v oor
De in d e transp ortacten genoem d e belastingen in d eze ‘aren zijn steed s
d ezelfd e: een d u it tijns p er jaar, te betalen op N ieu w ja a r s ag aan d e H eer
van Warm ond en het ond erhou d van een w aterban w erk in d e Leed e,
schou w van Dijkgraaf en H oogheem rad en van Rhijnland ”, ter lengte
van 13 roed en.
Carel de M oor, 1724-1738
De ku nstschild er Carel d e Moor, ,,Rid d er van het Room sche Ri’k”,
w erd stichter van d e bu itenp laats Leevliet en zou d e p ercelen 26, 27, 2 e n
29 voor vele jaren bijeen brengen . Op
kocht hij van
de
26 en 27, om schreven als
en erf m et een
croftje” en op
and erhalf jaar later d us, kocht hij van
van H eijnsbergen, d e p ercelen 28 en 29, voor
Carel d e Moor w as te Leid en geboren op 25 febru ari 1655 (en niet 1656
zoals abusievelijk in vrijw el alle literatu u r w ord t verm eld ) als het d erd e
kind van d e ku nstkoper Carel d e Moor en Magd alena Rid d er(s). Zijn ou d ers w aren
1649 te Leid en gehu w d . De ou d e Carel d e Moor w erd
bij d it hu w elijk ebbenhou tw erker en jongem an van Antw er en genoem d ,
ziln m oed er w as jonged ochter van Leid en. Ook later w or t
w erker als zijn vad er’s beroep
m aar Im m erzeel en Kram m
noem en hem resp ectievelijk koop m an en schrijnw erker en ook w ord t hij in
d e literatuu r lijstenm aker, ku nstkop er en
Carel d e Moor w erd leerling van Gerrit
te Leiden, d aarna van
Abraham van d en Tem p el te Am sterd am , na d iens overlijd en in 1672
van Frans van
d e ou d e, w eer te Leid en en tenslotte van God fried
te Dord recht. In 1683 w erd hij lid van het Leidse schild ersgild e.
H ij specialiseerd e zich als p ortretschild er, genreschild er en als
Op 13 ju ni 1681 taxeerd e hij (of
vad er?) schild erijen in het sterfhuis van Bartholom eu s Vaillant te
In 1687 vervaard igd e
een sch oorsteen stu k in d e schep enkam er van
het Leid se
H et steld e Bru tu s voor d ie
op p erste gerechtigheid d e terechtstelling van zi’n beid e zonen gad eslaat”.]
H et stuk
is
d e brand van het Leid se sta hu is in 1929 verloren gegaan.
Volgen s P. J. Blok beh oord e Carel d e Moor,
m et Willem van
71
aan het eind van d e zeventiend e eeu w tot d e m eest betekenend e
volgers van Gerrit Dou ’s schild erw ijze: d ie der Leid se
Zij stichtten kort vóór 1700 een
d er kunstschild ers”, noem den
zich d aarvan d irecteu r en gaven op enbaar teken- en schild erond erw ijs.
De Moor en Van
bleven tot 1736
In 1706 w ord t aan
Carel d e Moor jaarlijks
toegekend d oor het Leid se stad sbestu ur,
voor het schoon m aken van d e schild erijen op het
In 1714
w erd hij d oor Keizer Karel VI
H ij w as
als jongem an van Leid en en w onend e op d e
schu u r ond ertrou w d m et H illegond a Wael, jonged ochter van Rotterd am ,
w onend e op d e
H et hu w elijk w erd 18 april 1688 te
voltrokken. Uit d it hu w elijk w erd en te Leiden zes kind eren
1693,
ged oop t: Magd alena 26-1-1689, Carolu s 21-7-1690, Maghd alena
Maria Magd alena 15-4-1694, Carolu s Isaacus 29-7-1695 (getu igen m r.
Sim on van Alphen Danielszoon, m r. Isaac Massis en Magd alena
en Anna Magd alena
1700. In 17 17 hertrou w d e hij te Leid en als
w ed u w naar van H illegond a Wael, m et Johanna Louisa van Malenschot,
van
Getu ige
dit tw eede huw elijk
w as eveneens m r Sim on van Alp hen Danielsz. (Deze w as 4-6-1695 te
Leid en gehu w d m et Anna d e Moor.)
Van 17 18 tot 1723 w as Carel d e Moor eigenaar gew eest van d e buitenond er
plaats Ter
Carel d e Moor heeft zeer w aarschijnlijk in 1724 en 1725 d e genoem d e
26 tot en m et 29 te Warm on d gekocht m et het d oel er een
voor zichzelf te bou w en. Bezoekers als Jacob Cam p o
Weyerm an sp raken nam elijk reed s over De Moor’s Warm ond se
I k m een
te ku nnen verond erstellen d at kort na
1725 m et d e bou w van d e bu itenp laats, d ie later Leevliet zou heten,
begonnen zal zijn. In 1732 bij d e herziening d er verp ond ing blijkt d at d e
p laats bew oond w ord t d oor Carel d e Moor en d at het and ere huis, tu ssen
Bu erp ad en H eerw eg, leeg staat, m aar vroeger in gebruik w as als
Carel d e Moor overleed op
1738; volgens vrijw el alle literatuur had
d it te Warm ond p laats. Bijleveld zegt echter d at m en steed s ten onrechte
op geeft d at hij te Warm ond is overled en, m aar d at d it te Leid en plaats
vond van w aar’zijn lijk o 19 febru ari naar Rotterd am w erd overgebracht,
w aar h et begraven
271 Ind erd aad w ord t op 19 febru ari 1738 te Leid en
aan getekend d at het lijk van Leid en naar Rotterd am w ord t overgebracht.
Te Rotterd am w erd Carel d e Moor op 22 febru ari 1738 in d e grafkeld er
N 320 in het n oord erp and van d e Grote Kerk begraven. Er staat alleen
aangetekend
Leid en hier
Of het overlijd en van De
Moor nu te Warm ond of te Leid en heeft p laats gevond en valt niet m eer na
te gaan. In p laats van d e aand u id ingen Leid en 1656
Warm ond 1738 als
geboorte en
en ‘aren van Carel d e Moor, w elke m en in
d e literatu ur aantreft, ient d us ge ezen te w ord en: Leid en 1655
m ond / Leid en 1738.
72
Afb. 2. Zelfportret
De Moor
Werk van Carel d e Moor is ond er m eer aanw ezig in het Rijksm useum
(De schild er zelf, (afb. 2) en d e H engelaar, een d oek d at eerst aan Karel
Izak d e Moor w as
het Mauritshuis, d e Lakenhal te
Leid en (De gou verneu rs d er Lakenhal 1692; p ortret van Johannes Kone,
1688 p ortret van Elisabeth d e
en het Mu seu m voor Sch one
Ku nsten te Antw erp en.
d eelt een en and er m ee over d e zelfportretten van
Carel d e Moor. Behalve het hierbij afgebeeld e en hierboven genoem d e
p ortret in het Rijksm u seu m beru st het ovale zelf ortret d at hij in 1702 aan
d e grooth ertog van Toscan e aanbood voor iens p ortretten galerij, in
Een rechthoekig zelfp ortret bevond
1947 in San
Francisco, in d e collectie van Miss M. Merton. Dit portret d at uit ca. 17 10
zal stam m en, is gebru ikt d oor H ou braken voor d e p ortretgravu re van
Carel d e Moor d ie op genom en is in Johan van Gool’s De N ieuwe
Schouwburg der
Kunstschilders en Schilderessen, 11, 1751, t.o. blz.
423. Van H a111321 noem t in totaal veertien zelfp ortretten van Carel d e
De ku nst van De Moor w ord t than s niet m eer zo hoog aangeslagen als
in zijn eigen tijd . H ij schijnt bij zijn leven een zekere Eu ropese verm aardheid
genoten te h ebben , bij H ou braken tu ssen d e regels d oorlezend zou m en
zeggen n iet in het m in st d oor eigen toed oen.
Karel
de Moor, 1738-175 1
N a het overlijd en van Carel d e Moor kw am d e bu itenp laats aan zijn zoon
Karel Izak, eveneens ku nstschild er, d ie tot zijn overlijd en in 1751 het huis
bew oond e. In het testam ent van Karel Izak d e Moor u it 1751, w ord t voor
,,C a r e l Is a a c d e M o o r ,
h et eer st d e n aa m
be’aard
w onend binnen Leid en, d og
gelogeert op zijn
Ed .
genaam t Leevliet, ond er d e Vrije H eerlijkheyt van
Warm ont”.
Een goed e ind ru k van het hu is en d e inboed el krijgen w ij u it d e boed elbeschrijving van d e op
1751 overled en Karel Izak d e
H et hu is en erf, nrs. 28 en 29 zijn nog niet bij d e
getrokken en w ord en ap art gen oem d als
hu ys en
De indeling van
het herenhu is w as: slaap kam er, schild erkam er, p rovisiekam er, het kle n e
slaa kam ertje, nogh een kleyn slaap kam ertje, d e gangh boven, d e sol e r ,
de s
ben ed en, het slaap kam ertje van d e heer De Moor, d e
saal, het p rovisiekam ertje, d e kookkeu ken en d e grote kam er. De inboed el
w ord t aangegeven d oor d e hu ishou d ster, Anna Catharina Westenbergh.
Interessante roerend e goed eren zijn d e 16 schild erijen op d e slaap kam er,
w aarvan ,,aght Fam ilje stu kken”, voorts d e inventaris van d e
kam er” :
stu ks schild erijen van d e Ridd er d e Moor; vier stu ks
schild erijen van Carel Isak d e Moor; aght stu ks d ito van d ifferente m eesters; een kas m et p leysterbeeld en; een kist m et versch eyd e tekeningen en
schilders gereed schap”. In d e
p ren ten ; een kas m et boeken; en een
74
boven” h in g nog
schild erij van d e heer Carel d e Moor” en in
d e ,,slaap kam er bened en” hingen nog
schild erijen fam ilje stu kken”.
de
tenslotte h ingen ook n og
schild erijen.
Over Karel Izak d e Moor als schild er is vee m ind er bekend d an over zijn
vad er. H ij w erd geboren te Leid en op 27 ju li 1695. Men neem t aan
17 15 w erd hij ingeschreven als
d at hij leerling w as van zijn vad er. Op
stud ent te Leid en.1361 Ook is bekend d at hij w erkzaam w as te Leid en en
ond er m eer d e ortretten van B. S. Albinu s, G. Scheltinga en J.
voor d e s en a a t s am er d er u niversiteit
In d e Alm anak van
N u t van 1882 verscheen een verhaal van W. P.
Wolters, Een tekenmeester en zijn leerling. H et schetst d e leerling Petru s Cam p er en zijn leerm eester Karel Izak d e
m aar m en neem t aan
d at d it een verzonnen verhaal
Karel
d e Moor schijnt in Parijs te zijn gew eest, althans zijn naam verscheen ond er een ald aar in 173 7 ged ru kt titelblad .
In d e literatu u r w ord en een aantal tekeningen van hem genoem d : d e
nar, een charlatan en een jong m eisje. De Leid se Lakenhal bezit een geschild erd m ansp ortret d at, evenals d e p ortretten op d e Senaatskam er,
gem erkt is
d e Moor,
Van
noem t een
d ood verfd ” p ortret van Karel
d e Moor.1411
d e Moor op 25 juni 1751 te
Zoals gezegd overleed Karel
m ond .1421 H i’ w erd op 2 ju li 1751 te Rotterd am begraven, in d e Grote
Kerk. H et gra w as eigend om van d e fam ilie en lag in het noord pand N 320
Warm ond hier
van d e kerk. Er staat in het register aangetekend :
n agt begraven
De levensd ata van Karel
de
nog op gegeven als Leid en ca.
d oor Van
1751 m oeten d u s lu id en: Leid en 1695
Warm ond 1751.
Op 30 ju ni p asseerd e zijn zu ster Anna Magd alena d e Moor, w ed uw e van
Sim onszoon van Alp hen (gehu w d Leid en
in leven
kap itein d er Leid se schu tterij, een acte van
Later in het jaar
m ach tigt zij Johannes Cam p er om d e erfen is van haar broer verd er af te
H et zou echter nog tot 9-7-1753 d u ren alvorens Leevliet
Op d eze d atu m verkoop t d e w ed uw e Van Alp hen voor
w erd
aan Pieter Rad em aker
hu ys en erven, sijnd e een
u ytenp laats, genaem t Leevliet, m et hu ys en erve,
527 roe. op d e
nrs. 26, 27, 28 en 29”.
Pieter Rademaker,
1766
Pieter Rad em aker w as een zoon van Jan Rad em aker d ie van 1731 tot
1756 eigenaar w as van d e bu itenp laats Leeru st te Warm ond. Reed s in 1750
w oond e Pieter Rad em aker te
w aarschijnlijk op de buitenplaats van zijn vad er. In 1751 en 1754 w ord t over hem gezegd d at hij te
Leid en w oond e, m aar te Warm ond
Later, in 1759, w ord t
hij als
te Warm ond
H ij w as gehu w d m et Sara
75
van Dalen m et w ie hij in 1755 een testam ent
Een jaar later
w ord t Anna Frem eri’ als zijn echtgenote
0
2-2-1766 ver
hij d e bu itenp laats aan François
d er . 531
Beeldsnijder,
177 1
De p rijs d ie Beeld snijd er betaald e,
w as bed u id end hoger d an
zod at het
d ie in 1753
. is. . d at Rad em aker enige
en op p ervlakte w as
verbeterin gen heeft laten aanbren gen. De
gelijk aan d ie van
Beeld snijd er w as m ilitair. In 177 1 w ord t hij
van d e
lerie” genoem d .
In 177 verkocht hi’
en kocht het, eveneens aan d e Leed e
gelegen , bu iten
Isaac Maillart, 177 1- 1779
Kop er voor
w erd Isaac Maillart. De om schrijving van d e
bu itenp laats w as gelijk aan d ie van 1753, ap art w erd en echter genoem d
lood e regen bak, d e
voord eu r en verd ere losse d eu ren tot het
vercogte hu ys behorend e, m et alle d e losse tu ijngereed schapp en”.
Enige bijzond erhed en over tu in, tu inbeeld en en vinkenhuis verschaft een
p ublicatie van d e Warm ond se overheid van
17
:
aard ige lied en zig niet hebben ontzien d es nagts tu sschen d en 24 en 25 october d eeses jaers 1772 te kom en op d e bu ytenp laets genaem d Leevliet,
in het Westeynd e d eeser heerlijkheyd Warm ond aan d e zijd e van het
w aater d e Leed e,
ald aar op eene verregaand e boosaard ige w i’se
stond en van hu nne p e
verscheyd e beeld en w elke ald aar tot
stallen te ru kken, d eselve als
verscheyd e tu ynstockjes,
in de
bloem p erken stond en, in stu kken te
eenige bloem planten uyt d e
w ater staand e te
gron d te trekken , d e banken op d e stoep aan
en op d en 25. october d es nam id d ags om 3
aan het
vinkehu
van d e eygenaar van d e voorn . bu ytenplaets m eer an d ere
hgheed en te
en nad ien er d e ju stitie ten hoogsten aan
is, d at zood anige boosd oeners an d eren ten exem p el w erd en gestraft,
w erd bij d eesen belooft een p rem ie van tw intig gou d e
d ucaeten aan d ie
d ie d en
of d aad ers van
feyt w eet
aan te
zod anig d at d eselve in hand en van d e ju stitie geraake en van
het fait overtu ygd w erd en ,
d es aanbrengers naam d es begeerend e
w erd en
en w erd boven d e
belooft
p u niteyt van straf aan d iegeene d ie, schoon selfs m ee epligtig m ogte zijn
ew eest, h et
feyt kom t aan te brengen. Ald u s
en
e r 1772. Ter
voor ‘t regthu ys van Warm ond op d en 29
nantie van Baillu w en Welgeboore Mannen, bij m ij, Cornelis Boon,
76
Enkele m aand en na aankoop van Leevliet w as Maillart ko er op een
zod at hij
veiling van roerend e goed eren te
kennelijk
d irect te Warm ond vestigd e. In 1772 w erd hij aangenom en als lid m aat
van d e Warm ond se H ervorm d e kerk, als kom end e van Am sterd am .1581
Maillart trad op 1 17 73 te Rijnsbu rg als jongem an van Am sterd am en
w onend e te Warm ond , in het hu w elijk m et H elena Maria uijnbol, w ed uw e
van H ieronim u s d e
w onend e te
Een klein jaar na zijn hu w eli’k w as hij w ed erom kop er van enkele roerend e goed eren op een
se
In 17 76 hield hij zelf op
vliet een veiling van hu israad en and ere roerend e goed eren, tot een totaal
bed rag van
In hetzelfd e ‘aar verkoopt hij een buitenplaatsje te Rijnsbu rg,
genaam d . 611
In 1779 verbleef hij w aarschijnlijk niet m eer te Warm ond , w ant op
10-3-1779 verkocht Bernard u s van Geem en als lasthebber van Izaac
Maillart d e bu itenplaats
François Schilmans,
1780
Eigenaar voor
w erd François Schilm ans. De
en
opp ervlakte w as nog
als in 1753. Schilm ans m achtigd e reeds en ele
m aand en later, te
in
d e Ro t t e r d a m s e k o o p m a n
Ad rianu s Du bbeld em u ts d ie op zijn beu rt Joost Jacob van Aller m achtigd e
om Leevliet te verkop en. Dit geschied d e op
Hendrik Sandijk,
1790
Kop er voor
w erd d e te Am sterd am w onend e H end rik
die tien jaar eigenaar bleef. De om schrijving bleef gelijk aan die
d er vorige tr a n s orten. Van een verblijf te Warm ond van
is in de
archieven geen ew ijs gevond en.
De om schrijving bij v er k oo in 17901651 w ijkt af van die der voorgaand e
transp orten:
extra-or m aire w elgesitu eerd e riante en w eld oortim m erd e H eere
of Bu itenp laats genaam d Leevliet”. Aparte verm eld ing kregen d e ruim e zaal; d e behangsels;
schilderij en de
voor d e sch oorsteen in d e grote kam er en het ijzer schoorsteentje”;
voorts
en vergu ld p enanttafeltje m et
m arm er blad in d e zijkam er”.
M r. Hieronymus van A lphen,
1793
Kop er voor h et n u h o ere
van
(w aarvan
voor genoem d e beh angse s, giran d o es en roeren d e goed eren) w as d e bekend e d ichter m r. H ieronym u s van Alp hen, raad en p ensionaris van Leid en.
H ieronym u s van Alp hen w as
te Gou d a op 8-8-1746, w as eerst
p rocu reu r-gen eraal voor het ho van Utrecht en w erd 3 m aart 1789 pensionaris van
H ij zal toen ook naar Leid en verhu isd zijn,
77
Afb. 3.
van Alphen
sam en m et zijn tw eed e vrou w , Catharin a Geertru id van Valkenbu rg, m et
w ie hij in 178 1 w as gehu w d . H ij w as een zoon van m r. Johan van
Alphen
raad en schep en van Gou d a en een kleinzoon van
p rof. H ieronym u s
van Al h en
1742) d ie in 1688 pred ikant te
Warm ond w erd , d aar eind 1692
m et Ju d ith van d er Maersche m aar
eerd er in hetzelfd e jaar reed s vertrokken w as naar
Zou het feit d at zijn grootvad er, d ie reed s voor zijn geboorte over led en
w as, een viertal jaren red ikant te Warm ond gew eest is, red en zijn d at d e
kleinzoon in
een zom erverblijf zocht? In 1802 betrok
m u s van Alp h en bi’voorbeeld het bu iten Steenvoord e (boven Rijsw ijk) ook
u it een soort
zijn overgrootvad er had er eenm aal gew oon d .
H et is ook m ogelijk d at Van Alp hen via d e Leid se Van Al h e n s die
gep arenteerd w aren aan d e H an au se tak w aartoe H ieronym us ehoord e,
geattend eerd w erd op d it bu iten. Im m ers in 1753 verkocht d e w ed uw e
Sim onsz. van Alp hen Leevliet aan
Van 1789 tot 20
1793 w as Van Alp hen raad en pensionaris van
in het hu is Breestraat 22, ten
Leiden. In d eze Let se eriod e w oon d e
w esten van d e Pietersker k oor s teeg , het hu id ige p erceel Breestraat 85, d oor
Van Alphen gekocht op 20 ju li 17 89.1691 De Van Alp hen’s verbleven in d ew inters te Leiden.
z om er s o Leevliet te Warm ond en
ze periode d u s
11 f van Van Alp hen w as zi’n biografen tot
H et Warm on d se
d u sver onbekend , w aarschi’n ijk om d at Van Alp hen’s agboek over d e
eet is, w ant over zijn and ere buitens spreekt hij
jaren 1790 en 1793
d iverse m alen in zijn d ag
In ju ni 1793 w erd H ieronym u s van Alp hen thesorier generaal d er
Verenigd e N ed erland en, w aarvoor hij naar Den H aag verhu isd e. In oktober van het jaar 1793 w ord t als zijn w oon p laats reed s ‘s-Gravenhage
en op 26 oktober van d at jaar verkoop t hij
De om schrijving u it 1790 w erd aangevu ld m et:
van d iversche,
m eest beh an gen zo
als booven , vertrekken w aaron d er een ru im e
uitzicht hebbend e over d e Leed e op d e stad Leyd en, d e Zij1
zaal
en eld ers, voorts keu ken, keld er en tu ynm anshu izinge, schu ytenhuis en
vischblok”. De tu in w as bep lant m et
vru ch tboom en en betim m ert m et d iverse d ru iven- en p ersikkekassen”.
Van Alp hen legd e bij d e kom st d er Fransen in 1795 ook zijn thesorierschap neer en leefd e tot aan zijn overlijd en, op
1803, als am bteloos burger te ‘s-Gravenhage.1731
M r. A lbertus van N ieveld,
1802
Kop er voor
w erd m r. Albertu s van N ieveld. In d e
w ord t op gegeven
nog w onend e te Voorbu rg”, m aar hij is
w aarschijnlijk spoed ig naar Leevliet verhu isd .
Op 28-12-1795 hu w t hij te Warm ond (R.K.) als jongem an geboren te
Den H aag, m et Agneta Kraals, w ed u w e van Johannes Stu ijlingh
Bru id en bru id egom w onen d an te
neliszoon , geboren
de
79
In 1798 is hij gecom m itteerd e tot het nazien van d e rekeIn d e jaren rond 1800 beh oord e hij tot een van
ningen van
d ie een hervorm in g van d e Warm ond se arm bestu ren
d e n .1751
In 1802 verkocht Van N ieveld Leevliet, m et d ezelfde om schrijving als in
1793.
d e kassen m et d ru iven en p erziken zijn da n n og
Dr. A dam Bernard Smits
1804
f
Ko p er v o or
w er d d r . A d am Ber n ar d Sm its
p r ed ik an t
te Lisse van 1764 tot
d ie op Leevliet ging w onen m aar reed s in
De om schrijving is nog gelijk aan
1804 d e bu itenp laats w eer
d ie van vorige jaren, slechts w ord t nu toegevoegd d at d e sloot aan d e
w estzijd e van d e bu itenp laats voortaan niet
zal zijn bij
Johan Christiaan Schröter,
f
Kop er voor
w erd d e te Katw ijk w onend e Johan Christiaan
Schröter. Schröter heeft w erkelijk op Leevliet gew oond , w ant in 1807 w ord t
verm eld d at hij in d e gem eente
w oond e. H i’ is d an kap itein van
h et
infanterie regim ent Saxen
Schröter verkocht
d e p laats w eer d oor aan Pieter Johan Tijken. Dit laatste transport is niet
gevond en in d e Warm ond se registers. Om d at er tu ssen ap ril 18 11 en 18 13
een hiaat in d e transp ortregisters is, bestaat d e m ogelijkheid dat d it transp ort ca. 18 12 heeft p laats
Pieter Johan Tijken,
De nieu w e eigenaar, Pieter Johan Ti’ken, w as geboren op ZO17 7 1.
Vanaf 18 12 w as hij p resid ent van het p aatselijk bestu u r van
en
van Warm ond .
w aarnem end secretaris. In 1813 is hij
Tijken had in 1804, toen nog w onend te Leid en, d e buitenplaats
d orp
In d e jaren d aarna w erd en grote d elen van het d or d oor
hem aangekocht. In 1832 zijn bijna 90 ha grond en een tw intigtal
eigend om van d e fam ilie
In 18 17 w erd niet Tijken, m aar Klaas Koning tot schout en secretaris van
Ti’ken w erd rond d ie ti’d schout en secretaris van
Poortu gaal, althans d eze
w ord t verm el in 1819. H ij w oont d an
echter n og te Warm ond ,
op
De fam ilie Tijken
had band en m et Poortu gaal en d it za ook d e achtergrond zijn van het feit
d at P.
Tijken te Poortu gaal schou t w erd en niet te
In 1821
w oont hij ook te Poortu gaal, w aar hij enkele jaren later, op 27-6-1824,
80
Afb. 4.
81
zou overlijd en. H ij is begraven in d e fam iliegräfkeld er te
In 1821 had hij Leevliet
Leevliet had toen nog steed s een
29.
op pervlakte van 527 roed en en bestond nog u it d e p ercelen 26
Pieter Klaverweijde,
1823
Kop er w erd Pieter Klaverw eijd e Gerritszoon, w onend e aan d e
w etering, d ie echter zeer sp oed ig overleed w ant reed s op
1822 w ord t
het hu is aan zijn w ed u w e m eju ffrou w Johanna Straathof,
Korte tijd later, in 1823, verkoop t Johanna Straathof, via N icolaas
koopm an te Rijp w etering, d e
Waarschijnlijk heeft noc
Klaverw eijd e, noch zijn w ed u w e op Leevliet gew oond .
Prof. N icolaus Smallenburg, 1823
183 6
Koper w erd d e Leid se hoogleraar in d e rechten N icolaus Sm allenburg,
w onend e aan d e Breestraat te Leid en, d ie Leevliet d uid elijk als zom erverblijf heeft bew oond , w ant, w anneer in 1832 het Kad aster w ord t ingesteld
w ord t hij als w oonachtig te Leid en ingeschreven. Prof. m r. N icolaus
len bu rg w as geboren te
176 1 als zoon van d e red ikant
Fred erik Sm allenbu rg. H ij hu w d e te Leid en
1788 m et
a Rachel
van d e Kasteele. H ij w as hoogleraar te Franeker, w aar in 1789 een zoon
w erd geboren, en later te
Sm allenbu rg heeft Leevliet aanzienlijk u itgebreid d oor in 1827 d e ernaast
gelegen boerd erij, d e p ercelen 30, 3 en 32
aan te
Reed s
enkele m aand en later verklaart hij d eze boerd erij te hebben
Afb. 5. Leevliet tu ssen 1827-1845
82
Afb. 6. Plattegrond van
ca. 1830
Afb. 8.
voor een
van
ca. 1830
In het Leid se gem eente-archief beru sten een aantal
van de verand eringen d ie Sm allenbu rg aan Leevliet aanbracht. H ierbij is
waaruit
een p lattegrond m et een ontw erp voor een tu inaanleg (afb.
het d oord ringen van d e land schap sstijl bij d e tuinaanleg blijkt.
te sloten en p ad en, d ie in d u nne lijntjes nog op d eze kaart te zien
De
zijn, w ord en vervan gen d oor zach t gebogen lijnen en groep en.
w as ook het p ark van het nabij gelegen H u is te Warm ond aangep ast aan
d e nieuw e stijl in p arkaanleg en Sm allenbu rg verand erd e d us enkele jaren
later het p ark van Leevliet in d ezelfd e geest. Uit d eze p lattegrond blijkt d at
het vrijw el rechthoekige w oonhu is d oor m id d el van een, m et een hek
afgesloten, op rijlaan m et bom en van d e straatw eg af bereikbaar w as. Aangrenzend aan het hu is lag een bleekveld . Via slingerend e p ad en en groepjes
heesters kw am m en aan d e Leed e, w aar, linksond er, een plankier lag. Via
een bru ggetje over d e vroegere sch eisloot tu ssen p erceel 27 en 3 1 kw am
m en in het overige d eel van d e tu in w aarvan een groot d eel als
land ” gebru ikt w erd . Aan d e Leed e, rechts ond er op d e kaart, stond een
koepel d ie vanu it het hu is onzichtbaar w as d oor d ennen en heesters. Aan
d e overkant van d e straatw eg, tu ssen d e straatw eg en d e Warm ond er rijw eg
(th ans d e H erenw eg) lag d e overtu in, gevorm d d oor d e p ercelen 26, 28, 29,
en 32, m et op nu m m er 29 een hu is d at in gebru ik w as als
w oning, koetshu is en paard enstalling. Ook hier lag een groot stuk
en verd er een aantal rom antisch slingerend e pad en m et
g r o e e n , w aarvan alleen beu ken op d e tekening genoem d w ord en. Zow el
aan
straatw eg als aan d e
w as een u itgan g, afgesloten m et een hek.
een bou w teken ing gevoegd van d e koep el
Bij d eze lattegrond is
aan d e Lee
(afb. en een zijaanzicht m et p lattegrond van een huis, w aarschijnlijk bed oeld voor verbou w ing van het hu is zelf (afb. 8).
De nieu w e vorm van hu is en p ark blijkt d u id elijk uit het uit ca.
d aterend e m inu u tp lan van het kad aster (afb.
De nu m m ers 26
32
Leevliet tussen 1827-1845
85
van de kaart van 1664-1669 werden nu vervangen door kadastrale nummers en wel sectie D nrs. 334, 335, 336, 337,
338,
339,
340. Uit de
aanwijsende tafel” blijkt dat o de nummers
337b en 339 de huizen stonden en op nummer 338 de koepe , die Smallenburg kort na
heeft laten bouwen. Smallenburg overleed te Warmond
op 20-7-1836 en werd aldaar
(zie afb.
+,+ WARM ON
den
1836. Heden
overleed de Wel-Edele Hooggeleerde Heer
LAUS SMALLENBURG, Emeritus
aan
de Leydsche
Ridder der
van den
Leeuw. Lid van het Koninkliik
landsch
en van andere Geleerde Genootschappen. in den ouderdom van
Afb. 10.
Enkele maanden
vindt boedelscheiding plaats in verband met
hoogleraar van Leiden en Ridder der
het overlijden van deze
orde van de Ned. Leeuw”. Zijn dochter, mej. Leonora Agatha Smallenburg, meerderjarig en ongehuwd, wonende op Leevliet te
krijgt de buitenplaats toebedeeld. Nu wordt apart de
koepel aan
de
genoemd, evenals de tuinmanswoning met koetshuis en stalling
voor paarden en
plaats welke beplant is met een groot aantal
gewassen en welwassend hakhout en tevens voorzien van een zeer goede
vruchtboomgaard, moestuin met persiken en druiven
broeibakken. etc.”
Afb. 11. Leevliet in
86
12. Leevliet tussen 1846-1897
Mej. Sm allenbu rg verhu ist kort d aarop n aar Den H aag en verkoop t
op
Jhr. W illem A braham Gevers,
1846
Kop er w ord t Vrou w e Magd alena
Verslu ys, echtgenote van jon kheer Willem Abrah am Gevers, agent van d e Algem ene Rijkskassier over het
arrond issem ent Leid en, w onend e aan d e Breestraat te Leid en. Jhr. Willem
Abraham Gevers w as geboren te Rotterd am 2-9-1804. H ij hu w d e te Mid d elbu rg m et jon kvrou w e Magd alena
Verslu ys
1869). Van
1835 tot 1837 w as hij eigenaar gew eest van het Kasteel Oud -Poelgeest
ond er
In d e jaren 1838 en 1842 w erd en ond er m eer
kind eren u it d it hu w elijk geboren, niet te Warm ond , m aar te Leid en,
w aaruit blijkt d at m en Leevliet alleen als zom erverblijf bew oond e. N a zijn
fu nctie van agent van
Rijks Schatkist w erd Gevers betaalm eester te
‘s-Graven hage, w aarvoor hij ook naar d eze p laats
In 1845 koop t m evrou w Gevers d e aan d e zu id w estzijd e naast Leevliet
gelegen bou w m an sw oning, kad astrale nu m m ers 341, 342, 343,
344,
Deze aankoo zou ertoe h ebben kunnen leid en d at
344a en
het hu is Leevliet in een groter p ark w am te liggen en d at m en aan beide
zijd en van het hu is langs d e Leed e een grote tu in had (vgl.
m aar
verkoop t m evr.
het liep and ers, w ant een jaar later op 18-1
Gevers, via d e Warm ond se m eester tim m erm an en m etselaar Johannes
de
Ou dshoorn, het aan d e Leed e gelegen d eel van d e ou d e plaats Leevliet
nu m m ers 335, 336,
en 338b -m et als
vm g
n og onafgebroken d eel van een heren hu is m et erf en tu in”.
vliet w as hierd oor in om vang aanzienlijk teru ggebracht (vgl. fig. 12).
Op het afgesp litste terrein tu ssen Bu u rstraat (later Jan Steenlaan genaam d ) en
zou d en nieu w e w ijken van Warm ond verrijzen.
A drianus van
185 7
Koper van het verkleind e Leevliet w erd d e Warm ond er Ad rianu s van
vroeger koren m olen aar te Warm on d , op h et m om ent van d e aan koop zond er beroep . De koop p rijs bed roeg nog slech ts
De om vang van Leevliet w as toen nog 74 roe, 86 el, een om vang d ie het
bu iten tot 1897 zou
H et is niet bekend of Van
d e p laats van
nog n iet afgein 1846 kocht, een nieu w gebou w
broken d eel van het herenhu is” d at
stichtte, of d at hij d e resten van het ou d e hu is gebru ikte voor d e nieuw bou w . Bij d e verkoop d oor Van
in
stond er echter w eer
en ook d e p rijs in 1857,
toont d at er
een
sed ert 1846 w el iets verbeterd w as aan het hu is. Zoals gezegd bleef d e op p ervlakte van d e grond in d ie jaren
87
C. C. E.
K o e r voor het reed s genoem d e bed rag van f
w erd d e heer
Char em agne Christop he Ed ou ard
zond er beroep , w onend e te
Schip lu id en. H et hu is w erd bew oond d oor zijn zoon, d e Warm ond se arts
Cornelius H end riku s Carolu s
Deze w as in 1856 te Warm ond
gekom en en w oond e d e eerste jaren van zijn Warm ond se tijd op
1021
In 1861 verkocht d okter
als gem achtigd e van zijn overige fam ilieled en, d e bu itenp laats voor
f
Jan Hendrik Schaay,
1875
De koper, Jan H end rik Schaay, w as com m issionair in effecten, geboren
6-3-1802, en w oond e op het m om ent van aankoop te Rotterd am . Schaay
vestigd e zich echter sp oed ig op Leevliet, w aar hij 6 juli 1863
H et huis w erd na zijn d ood aanbed eeld aan zijn w ed u w e, H enriette
sanna Sop hia Leop old , d ie in 1864 ook op Leevliet blijkt te
Wanneer zij echter in 18 75 d e p laats verkoop t w oont zij in ‘s-Gravenen w oont d e kop er reed s op
Cornelis Ritsema
en jr., 1875-1894
Kop er van d e ,,bu itenp laats Leevliet, bestaand e in een heerenhu izing
m et erve, tu in” etc. w as Cornelis Ritsem a, particu lier, w onend e te
m ond . De koop p rijs bed roeg
Voor het laatst w ord t bi’ d e
overd racht van 1875 d e tijns ten behoeve van het H u is te
genoem d . Deze
w erd nam eli’k in 1887
N a h et
van Corn e+ Ritsem a w erd het bu iten aan d iens w ed u w e, Bernard m a Cornelia
aanbed eeld , w elke laatste echter op
1 april 1893 overleed . Leevliet kw am toen aan Cornelis Ritsem a jr., d ie in
te Warm ond
1894 als
Kort na het overlijd en van d e w ed u w e van Cornelis Ritsem a sr.
t Cornelis Ritsem a jr. d e bu itenp laats op een o 9-6-1894 gehoud en
Met d e bed oeling er een hoger ed rag voor te krijgen
ied t Ritsem a d e p laats in tw ee d elen aan ter veiling. H et oostelijk d eel
van d e p ercelen 729 en 548 w ord t ap art van het hu is, als
bosch
en berm ” ter verkoop aan gebod en .
f
Adrianus van Aardenne,
19 11
Deze voorgenom en sp litsing van Leevliet w erd echter niet ten u itvoer
gebracht, w ant beid e d elen w erd en d oor Ad rianus van Aard enne, com m issionair te ‘s-Gravenhage, aangekocht. De rijs bedroeg
de
om schrijving lu id d e
heerenhu is m et er , koetshu is, stal en schuu r,
tu in, bosch en berm ”. De op p ervlakte bed roeg nog 74 are en 86 centiare.
f
88
Van
kocht in 1897, nog w onend te
voor een
bed rag van
van ‘o n k v r o u w e Em m a Maria Fred erika Gevers,
w ed u w e van
Theo oor Prins, w onend e te Arnhem , nog enkele
belen d end e goed eren erbij. De o p ervlakte van d it nieu w e bezit bed roeg
7 1 are en 20 centiare, terw ijl er
hu izen op d eze grond
Op 9 m ei 1899 vestigde Van
zich te Warm ond ,
m et
zijn echtgenote, H enriette Dorothea Ernestine Baelen. H ij w as geboren te
Dord recht op
In 1901 vergrootte Van
Leevliet w ed erom , d oor aankoop van
Ad rianus Kortekaas,
te Warm ond , van een d rietal huizen m et
46 are en 60 centiare grond , voor een bed rag van
Afb. 1 3 . Leevliet, voorzijd e, in 1898
Rond d e eeuw w isseling verbeterd e en vernieu w d e hij Leevliet, w ant
van Loenen in 19 11 of 19 12 zijn tocht d oor Warm ond m aakt
w anneer
en het verslag d aarvan schriftelijk neerlegt, schrijft hij ond er m eer:
zetten nu onze ond erzoekingstoch t voort
. .
en zien den zorgvuld ig
aangelegd en
van d e
bu itenp laats Leevliet,
w e inige jaren geled en een fraai, u itgebreid , in m od ernen stijl gebou w landhuis is verrezen”. 1111
89
Van
w as van 1903 tot 1906 lid van d e Warm ond se
in w elke p eriod e hij enige m oeilijkhed en kreeg m et d e
m on d se gem een teontvan ger.[ 1131 Van
leeft in Warm ond nog in
d e herinnering voort als een d er eerste inw oners van het d orp d ie een eigen
‘acht had en nog w el
groot stoom jach t”, terw ijl m en zich ook nog
erinnert d at m en hem ‘s w inters m et ijszeilboten op d e Leed e en
p lassen kon zien zeilen.
In 1906 vertrekt Van
naar
en in 1911 verkoop t hij Leevliet. H i’ w ord t in d it laatste jaar koopm an genoem d en
w oont d an te Rijsw ijk. 1141
Hieronimus en erfgenamen, 19 1 1
195 5
Terw ijl Van
resp .
en
dus in
had betaal voor d e in 1894, 1897 en 1901 gekochte
totaal
ged eelten van Leevliet, bracht het totale bezit in 1911 bij verkoop
d u s bijn a h et d u bbele o . Kop er w erd Iw an
nimu s, p articu lier, w onend e te Arn em . D e
lu id d e
bu itenverblijf genaam d Villa Leevliet, bestaand e uit een eerenhuis,
h u is, w aterreservoir, tw ee tu inm answ oningen en erven, benevens bloem en-,
vru chten- en m oestu inen, boom gaard , oranjerie en kassen .” De op perm et de
vlakte w as in totaal 1 ha, 92 are en 66 centiare, corres
grond en d ie Van
in d e jaren 1894-1901 h a
Afb. 14. Leevliet in de twintiger jaren
In 1920 w erd een grote verbou w ing u itgevoerd , w aarvan helaas d e
tekeningen n iet m eer achterhaald kond en w ord en.[
De heer 1. H . H ieronim u s overleed op 29 ‘anu ari 1925 te
in het
voorm alige N ed erland s Ind ië. Leevliet
aan zijn w ed uw e, Elisabeth
Wilhelm ina Eilbracht, w onend e op Leevliet, aanbed eeld voor een getaxeerd e w aard e van
De bu itenplaats is d an echter niet alleen
grond ig verbou w d , m aar d e op p ervlakte ook vergroot tot 2 ha, 63 are en
46
De w ed u w e H ieronim u s-Eilbracht overleed te ‘s-Gravenhage op 12 febru ari 1931 en het goed kw am aan haar kind eren , w aarond er Iw an
m an H ieronim u s jr. (overled en Den H aag 26-7-1946) en m ej. G. M. E.
H ieronim u s, w onend e te Warm ond , Jan Steenlaan 21.
Uit een taxatiera p ort u it 194
blijkt d at d e plaats in dat jaar uit
d e volgend e d elen estaat:
5900
bou w terrein aan d e H erenw eg, getaxeerd op
1050
bou w terrein aan d e Lockhorstlaan , getaxeerd op
5660
bou w terrein aan d e Dorp sstraat, getaxeerd op
binnenterrein tu ssen voorn . terreinen
980
4038
zijnd e
van d e p laats zelf m et het hu is
4038
zijnd e
van d e p laats m et op stallen
4038
zijnd e
van d e p laats m et op stallen, gelegen
n aast d e gem een teh a ven
f 14:
f 9 8 0 , 27.000,12.038,-
f
f
f
De totale op
bed roeg in d at jaar d u s 2 ha, en ruim 57 are en
w erd
De verkoop en splitsing van d e
voor ru im
plaats zelf vond in d at jaar niet p laats, m aar in 1955 verkopen de erven
H ieronim u s op een p u blieke veiling d e eigenlijke pla a ts Leevliet (vgl. afb.
Volgens d e om schrijving bestond het verkochte u it
h erenhuis, (Jan Steenlaan 13) en d rie w oonhu izen (Jan Steenlaan 15, 17 en
een grote stenen sch u u r, vroeger oranjerie, (Jan Steen laan
m et
De
totale op p ervlakte bed roeg 1 ha, 21 are en 46 ca, w elke in d rie partijen
ter verkoop w erd aangebod en. De kop er kocht echter alle d rie partijen,
zod at er in 1955 geen verd ere sp litsing w erd aangebracht.
f
N .V .
M ij tot
exploitatie van
onroerende goederen
f
Kop er voor
w erd d e N .V. Maatschappij tot ex loitatie
van onroerend e goed eren
w elke m aatschappij reed s et
jaar
villa genaam d Leevliet, m et vóór- en achtertuin, Jan
laan
groot 35 are, verkocht, voor h et bed rag van
(vgl. voor d e op p ervlakte afb.
91
Afb. 15. Leevliet in 1955
Afb. 16. Leevliet n a 1956
Afb. 17.
jongensinternaat
M evrouw M . C.
1956-1969
w as m evrou w Maria Carolina Mallee, echtgenote van Maurits
Jacobs, d irecteu r van een op Leevliet gevestigd internaat voor jongens.
gevestigd w as en d at de fam ilie
In d e jaren d at d it internaat op
Jacobs het hu is bew oond e, zi’n er verschillend e prentbriefkaarten van het
hu is en het interieu r
igd . Afb. 17 en 18 tonen het hu is van bu iten
en van binnen, een situ atie d ie grotend eels nog u it d e tijd van Van
ne d ateerd e.
N a d e op heffing van het internaat verkocht m evrouw M. C. Mallee, gescheid en echtgenote van M. Jacobs, het hu is in
Th. G. Bos,
In genoem d jaar kocht Th. G. Bos, vleesexporteu r te Leid schend am ,
het huis d at w erd om schreven als
villa m et voor- en achtertuin, staande
kadastraal bekend als sectie
en gelegen te Warm ond , Jan Steen laan
D n r 2638, groot 35 are.
Kort na d e aan koop w erd het grote h u is afgebroken. In 1970 verscheen
op d eze
een in m od erne land hu isstijl gebou w d m od ern en com fortabel hu is d at echter d e voorbijganger in niets m eer herinnert aan het
bu itenverblijf d at Carel d e Moor op d ezelfd e p laats bijna tw ee en een
halve eeu w eerd er had laten op richten.
AANTEKENINGEN
(A.R.A. = Algemeen Rijksarchief; R.A.W. = Rechterlijk Archief
1. W. F.
T w ee oude
te
Leids Jaarboekje 1939, 85-100.
2. J. 1. D. Nepveu, Dichtwerken
M r.
v an A lphen, volledig
en met een lev ensbericht
den dichter
Utrecht 18 71,
druk, maakt hiervan geen melding.
3. Deze kaart is in twee exemplaren bewaard: als wandkaart in de hal van het Huis te
mond, als kaartboek in het oud archief van de gemeente Warmond, op het gemeentehuis.
4. G.A. Leiden, Huisarchief Warmond nr. 157.
5. A.R.A., R.A.W. 43 d.d.
6. A.R.A., R.A.W. 43 d.d.
7. A.R.A., R.A.W. 43.
8. A.R.A., R.A.W. 43; zie ook R.A.W. 47 d.d. 10-1-1718
9. A.R.A., R.A.W. 18, fol.
10. A.R.A., R.A.W. 18, fol. 14.
11. A.R.A., R.A.W. 18, fol. 46.
12. A.R.A., R.A.W. 18.
13. A.R.A., R.A.W. 18.
14. G.A. Leiden, Weeskamerarchief, boedels 653 d.d.
1657 en 1663.
15. Vgl. o.m. A. Bredius,
VI, 2178
16. Catalogus schilderijen en tekeningen
Lakenhal”, 1949, blz. 192.
M. L. Wurfbain, De Liefde een
Leids Jaarboekje 197 1 blz.
Zie blz. 1 77.
17. G.A. Leiden, Notulenboek burgemeesteren 81, fol. 128, d.d. 12-7-1687.
18. F. G.
Het
Leids Jaarboekje 1945, blz. 194.
Leids Jaarboekje 1913 blz.
19. P.J. Blok,
20. G.A. Leiden, Notulenboek burgemeesteren 151, fol. 303.
21. Vgl. G.A. Leiden, bibliotheek nr.
94
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
G.A. Leiden, trouwboek Z, fol. 158.
aangetekend d.d.
G.A. Leiden, trouwboek GG, fol.
W.
C. Bijleveld,
Nederlandse Leeuw 68 (1951) 46.52.
De
33 (1883) 436-455.
A.R.A.,
van Holland, nr. 496-13.
als noot 24.
G.A. Rotterdam, Archief kerkmeesters, Inv. nr. 686;
van de
van Rotterdam.
29.
Hofstede de Groot, Oud-Holland 1904.
A. Renckens, Een
M oor, Kunsthistorische mededelingen van
Kunsthistorische Documentatie
(1947) 47-48.
1910. blz. 30. nr. 239.
32. H.
Hall, portretten
beeldende kunstenaars, repertorium, Amsterdam 1963.
33. Gaarne betuig ik
dank aan
J. L. Cleveringa te Amsterdam, die
een
Carel de Moor verstrekte.
aantal kunsthistorische
34. G.A. Leiden,
archieven 2166, nr. 39, d.d. 16-5-1751.
35. A.R.A., R.A.W. 53, acte 319, d.d. 6-7-1751.
36. Album
841.
37. P.
Blok en W. Martin, De
der
universiteit, Leiden 1932, 2e druk.
38. G.A. Leiden, Bibliotheek nr. 68181~.
3 9 . Catalogus schilderijen en tekeningen
Lakenhal”, 1949, blz. 194.
4 0 . Zie noot 32.
4 1 . Zie J. van der
Leiden, 1773, nr. 431.
4 2 . A.R.A., R .A.W. 53, acte 319, d.d. 6-7-1751.
43. G.A. Rotterdam, Archief kerkmeesters, Inv. nr. 688; vriendelijke mededeling van de
gemeentearchivaris van Rotterdam.
4 4 . Zie noot 32, blz. 220.
4 5 . G.A. Leiden, Notariele archieven 2166, nr. 51.
4 6 . G.A. Leiden, Notariele archieven 2166, nr. 108, d.d. 31-12-1751.
4 7 . A.R.A., R.A.W. 20, fol. 107.
4 8 . A.R.A., R.A.W. 53, nr. 305, d.d.
49.
R.A.W. 53, nr. 317, d.d. 24-4-1751; en R.A.W. 53, nr. 366, d.d. 26-8-1754.
5 0 . A.R.A., R.A.W. 54, d.d. 13-12-1759.
A.R.A., R.A.W. 53, nr. 382, d.d. 15-8-1755.
5 2 . A.R.A., R.A.W. 53, nr. 384, d.d.
5 3 . A.R.A., R.A.W. 20, fol.
5 4 . A.R.A., R.A.W. 21, d.d. 8-1-1771 en
5 5 . A.R.A.. R.A.W. 21. d.d.
5 6 . Oud archief gemeente
(gemeentehuis) nr. 9 fol. 192-193
5 7 . A.R.A., R.A.W. 50, d.d. 28-8-1771.
58. Archief Kerkeraad N.H. Gemeente
nr. 12.
Vgl. Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie 25
151.
59. A.R.A., R.A.W. 50, d.d.
6 0 . A.R.A., R.A.W. 50, d.d. 9-8-1776.
6 1 . A.R.A., R.A.W. 56, nr. 4, d.d. 29-8-1776.
6 2 . A.R.A., R.A.W. 21, nr. 242, d.d.
6 3 . Notaris B. F. van den Bosche, d.d.
6 4 . A.R.A., R.A.W. 21, nr. 263.
6 5 . A.R .A., R.A.W. 22,
d.d.
Mededeling dr. P.
Buynsters te Nijmegen.
6 6 . De beëdiging had plaats op
6 7 . .W .. C .. H.. .
voorheen en thans,
Leiden 1927, blz. 71, waar ten onrechte
.
aar
wordt opgegeven.
dr. P. J. Buynsters te Nijmegen.
68.
69. Mededeling G.A. Leiden aan dr. P. J. Buynsters.
70. Mededeling dr. P. J. Buynsters.
71. A.R.A., R.A.W. 23, 74, d.d. 21-10-1793.
72. A.R.A., R.A.W. 23, 75, d.d.
73. Voor deze personalia: Nederland’s
Adelsboek 1940, b l z . 6 0
Ou d
gemeente
( G e m e e n t e h u i s ) n r. 5, d.d.
G.A. Leid en, Hu isarchief
404.
A.R.A., R.A.W. 24. d .d.
N ed erland se Leeu w 87
75; A. M. Hu lkenberg, De
van
Lisse
blz. 98
78. A.R.A., R.A.W. 24, 150, d .d .
79. Ou d archief gemeente
(Gemeentehuis) nr. 6, d .d .
80. Vgl. A.R.A., R.A.W. 26 en A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13.
81. A.R.A., R.A.W. 24,
d.d.
82.
A. G. van d er Steur (red .),
en
Bijdragen tot de
Den H aag 1969, Bijlage 11 B.
83. K.B. d .d . 4-3-1817.
13, d .d .
84. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
85. A. van d er Poest Clem ent, Familie Tijken, Ned . Leeu w 28
369.
86. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957 111 13, d .d .
87. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13, d .d . 12-10-1822, acte n otaris Van Veen te
Oud ewetering d.d.
88. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13, d .d . 14-3-1823, acte notaris K. Kon ing
Warmond d.d.
89. Kwartierstatenboek, ‘s-Graven h age 1958, blz. 154.
13, d.d.
acte n otaris K. Konin g te
90. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
W a r m o n d d .d .
91. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13, d .d .
92. G.A. Leid en,
89860.
93. W. C. H.
voorheen en thans,
Leid en 1927, blz. 86.
13, d .d . 9-11-1836, acte n otaris K. Konin g te
94. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
d .d .
95. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13, acte n otaris K. Kon ing te
d.d.
74.
75.
76.
77.
W. L.
Het Kasteel Oud-Poelgeest,
z.j., blz. 9.
96.
Ad elsboek 1942, blz. 288.
97. A.R.A., Aanw insten Derd e Afd . 1957
13, d .d . 23-4-1845, acte notaris K. Konin g te
W a r m o n d d .d .
98. A.R.A., Aanw in sten Derd e Afd . 1957 111 13, acte notaris K.
te
d.d.
99. De bu iten
bestond in 1846 u it d e kad astrale nu mm ers D 335, 336 en 337,
roe;
67 r o e e n 35
5
4 9 e l ; 3 3 8 40 el; 338a 86 el; en 338b 7 6 el. Kad aster
Titels van aan kom st. d eel 94. nr. 28.
100. Kad aster Leid en ,
aan kom st, d eel 234, nr. 60; acte notaris J. d e Crane
d .d .
101. De kad astrale aand u id ing lu id d e in 1857 echter and ers. Door vernu mm ering w erd d e
grond nu aanged uid als sectie D
512 en 548.
102. Vgl. M.
Dokter C. H. C.
geneesheer te W al-mond, Leid s Jaarboekje 1957,
103. Kad aster Leid en, Titels van aan kom st, d eel 297, nr. 51; acte notaris
d e Crane re
De kad astrale nu m m ers w aren n u sectie D 729, 730, 512 en
Warmond d.d .
548. De op p ervlakte bed roeg nog 74 roe en 86 el.
A. G. van d er Steu r, Familie aantekeningen Broes van
V an
Plek, ms. In
coll. A. G. van d er
H aarlem .
Kad aster Leid en,
van aankom st, d eel 332, nr. 1; acte notaris J. d e Crane te
mond d.d.
De op p ervlakte is nog 74 roe en 86 el. De kad astrale nu m m ers nog
D 729, 730, 512 en 548.
105. Kad aster Leid en , Titels van aan kom st, d eel 445, nr. 42; acte n otaris 1. Schelm s te
gom d .d . X-5-1875. De kad astrale nu m m ers en op p ervlakte zijn nog gelijk aan d ie van
1861.
106. Vgl.
J. Fockema And reae,
Leid s-Jaarboekje 1949, blz. 71.
107. Kad aster Leid en, Titels van aan kom st, d eel 654, n r. 5;
notaris L. J. C. A.
te
Leiden d.d.
De kad astrale nu m m ers en op p ervlakte zijn nog gelijk aan d ie van
1875.
108. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 654, nr. 96; acte notaris
F.
Frijlinck te
d.d.
De kadastrale nummers en oppervlakte zijn nog gelijk aan die van
1875.
109. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 684, nr. 19; acte d.d. 4-5-1897. De kadastrale nummers: Sectie D 515, huis en erf, 1 are 10 ca; 516, huis en erf, 1 are 20 ca; 517, tuin,
28 are; 862, huis, schuur en erf, 2 are 20 ca; en 334, weiland, 38 are 70 ca.
Bevolkingsregister
(Gemeentehuis).
110. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 731, nr. 7; acte notaris
F. S. Frijlinck te
d.d.
De kadastrale nummers: Sectie D 592, huis en erf, 34 ca; 1066,
tuin, 19 are 57 ca; 1067, tuin, 3 are 40 ca; 1068, huis, schuur en erf, 11 are 78 ca; en 1069,
huis, schuur en erf, 7 are 55 ca.
111. Vgl. het in noot 82 aangehaalde werk, blz. 43-44.
blz. 85.
112. Als noot
113.
noot 111, blz. 93.
114. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 854, nr. 43; acte notaris J. H. Bosch te
‘s-Gravenhage d.d. 1-7-1911.
115. De kadastrale nummers luiden in 1911: Sectie D 1298, 1299, 1300 en 1373.
Dossier Leevliet in archief gemeentewerken
116. De kadastrale nummers luiden dan: Sectie D 1298, 1299, 1300,
342, 1544 en
1543. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 1093, nr. 48; acte d.d.
Familie-archief Oudshoorn (in bezit van A.
van der Steur, Haarlem).
betreffende taxaties van het landgoed Leevliet onder
1941-1955”.
117. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 1625, nr. 117; acte notaris P. H. Romeyn
d.d.
De kadastrale nummers luiden dan: D 1544, 1543, 1299 en
te
1300. Zie ook noot
Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 1643, nr. 117
acte notaris J. F. Snijders
te ‘s-Gravenhage d.d. 12-6-1956. Het kadastrale nummer was D 2688.
119. Kadaster Leiden, Titels van aankomst, deel 2074, nr.
acte notaris W. S.
te
Leiden d.d.
AFBEELDINGEN
De oppervlakte van Leevliet in de jaren
Afb.
de kaart van
van
Afb. 2. Carel de Moor, zelfportret; paneel
1827. Het huis stond op perceel 27 (naar
17 cm, Rijksmuseum Amsterdam
Afb. 3. Mr. Hieronymus van Alphen, eigenaar van Leevliet van 1790-1793; gravure
grafisch Bureau, ‘s-Gravenhage.
Afb. 4. Prof.
Smallenburg, eigenaar van Leevliet van
1836; Rijksuniversiteit
Leiden.
Afb. 5. De oppervlakte van Leevliet in de jaren 1827.1845 (naar de kaart van
van
1664-1669).
Afb. 6. Plattegrond van Leevliet ca. 1830; Gem.
Leiden, prentverz. nr. 89860.
Afb. 7. Bouwtekening voor de koepel van Leevliet aan de Warmonder
ca. 1830;
Gem.
Leiden, prentverz. nr. 89860.
Afb. 8. Bouwtekening voor een gevel van Leevliet, ca. 1830; Gem.
Leiden, prentverz.
nr. 89860.
Afb. 9. De oppervlakte van Leevliet in de jaren
het kadastrale minuutplan
van ca.
Afb. 10.
van
N. Smallenburg.
Afb. ll. De
van
de
(naar het kadastrale
van ca.
Afb. 12. De oppervlakte van Leevliet in de jaren 1846.1897
kadastrale
van ca.
Afb. 13. Leevliet aan de voorzijde, 1898, na de ingrijpende veranderingen die Van
aanbracht.
Zincografie.
Afb. 14. Leevliet in de twintiger
van de 20e eeuw in een bladerloos seizoen.
king met afb. 13 toont, d at d e voord eu r verand erd is. De
kam ers links n aast d e d eu r
sam engetrokken tot een erker, w elke tot op het d ak is voortgezet. De aanbou w met d e p u ntgevel, w elke aan d e rechterzijd e op afb. 13 te zien is, is verand erd tot een aanbou w w elke
en Heenk.
gelijk is aan d ie aan d e linkerzijd e. Prentbriefkaart, u itgave
Afb. 15. De op p ervlakte van Leevliet in 1955 (naar d e m od erne kad astrale kaart).
Afb. 16. De opp ervlakte van Leevliet in d e jaren
(naar d e m od ern e kad astrale
kaart).
Afb. 17. Leevliet als jongensinternaat, ca. 1960. H et sm eed ijzeren hek van afb. 14 is vervane. De d eu r is in d e vroegere erker aangebracht. Prentbriefkaart.
gen door een
Afb. 18. De hall in et
Leevliet, ca. 1960. Prentbriefkaart.

Download Report