Veiliger Sportklimaat 04 E-ZINE NAAR EEN OKTOBER 2014 Basketball Masterz “ ” De meiden moeten zich happy voelen Volleybalcoach Saskia van Hintum en verder BOND IN de SPOTLIGHT Praktijkboekje COLUMN KNBSB: respect the game Een betere trainer worden Fiets je zelf ook? P17 P08 P20 02 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 // VOORWOORD BEREND RUBINGH INHOUD // 03 OVER DE COVER LANCERING BASKETBALL MASTERZ VOORWOORD inhoud De hand De afgelopen periode zijn we met z’n allen op weg gegaan Naar een veiliger sportklimaat. Onze inspanningen hebben een grote impact op het functioneren van de sportorganisaties en haar leden. Het bewustzijn is vergroot. Allerlei beleidsplannen zijn aangepast met een grotere aandacht voor het onderwerp. Vele goede en handige instrumenten zijn ontwikkeld en ingezet. De trein is in beweging gekomen. Complimenten aan iedereen! Maar nu worden we uitgedaagd om door te gaan. Dit mag geen hype worden genoemd, geen project van voorbijgaande aard dat afloopt op het moment dat de subsidie stopt. De vraag is dan ook: zijn we daadwerkelijk doorgedrongen tot in de haarvaten van het Nederlandse sportklimaat? Hebben we de essentie van een veilig sportklimaat aan ons DNA toegevoegd? Het gaat daarbij verder dan benoemen van het thema in het beleidsplan en het hanteren van instrumenten die een veilig sportklimaat moeten realiseren. De echte vraag is: zijn we doorgedrongen tot de diepere waarden en normen van alle deelnemers in de sport? Hebben we invloed gehad op wat die deelnemers normaal of belangrijk vinden? Goed functionerende organisaties hebben geen issues op het gebied van veiligheid en respect – daar is gewoon sprake van een veilig sportklimaat. Als het aangetast dreigt te worden treden er corrigerende mechanismen op. Goed O4.VRAGEN AAN RUBEN HOUKES, JUDOMISSIONARIS EN AMBASSADEUR NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT ‘We brengen kinderen skills for life bij’ 10.NIEUWSPAGINA’S Programmacoördinator ‘Naar een veiliger sportklimaat’ bij de NBB, Simone van den Biggelaar: “Als je beter weet en begrijpt wat de spelregels zijn en daarnaar handelt, verklein je de kans op overtredingen en neemt het plezier toe. Een betere kennis van spelregels leidt daarmee dus ook tot een betere sfeer op en rond het veld.” ⁄⁄ 12. INTERVIEW MET VOLLEYBALCOACH SASKIA VAN HINTUM ‘Ik zie de speelster, maar ook het meisje’ Meer weten? @BasketballBond 06. ADAM MAHER OPENT ‘ZIJN’ CRUYFF COURT functionerende verenigingen worden gekenmerkt door een open en transparante cultuur, waar de groepsinteractie groot en divers is. Juist die transparantie, diversiteit en veelheid aan ontmoetingen creëert een gezamenlijke cultuur waarin corrigerende mechanismen abnormaal gedrag voorkomen. ‘Scheids, doordringen!’ Wanneer is dat nu echt zo? En wanneer krijg je in het basketball een onsportieve fout? Antwoorden op deze vragen en vele andere krijgen basketballers door de digitale spelregelmodule ‘Basketball Masterz’ van de NBB te raadplegen. De website is officieel gelanceerd tijdens het Basketballseminar 2014. 08. EEN BETERE TRAINER WORDEN 16.SERVICEPAGINA Een sterk bestuur stuurt daarop en geeft samen met het kader het goede voorbeeld. Het gaat immers om ‘normaal’ gedrag, dat voor iedereen zichtbaar is en navolging krijgt. Daarom is het eenvoudige symbool van een hand geven voor en na de wedstrijd een prachtig respectvol gebaar dat, hoe simpel ook, de basis is van een sportfeest! 17. BOND IN DE SPOTLIGHT: KNBSB 18: DE KWESTIE: ZEILWEDSTRIJDLEIDER 20.COLUMN FRANK HEINEN share Berend Rubingh Lid Kernteam Naar een veiliger sportklimaat ⁄⁄ colofon Het e-zine Naar een veiliger sportklimaat is een uitgave van het programma Samen naar een veiliger sportklimaat. Dit programma wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en is opgezet om gewenst gedrag in en rondom de sport te stimuleren en ongewenst gedrag aan te pakken. Hoofdredactie Evy Khouw, Bert Renkema, Naar een veiliger sportklimaat Bladformule, redactie- en eindredactie 7N60 Communicatie Art direction en vormgeving Marco Reijken van studiorvg* in samenwerking met Arko Sports Media Beeld Bastiaan Heus, Nevobo, Ronald Hogendoorn, Femke Hoogland, Watersportverbond, NBB, Schooljudo.nl, KNBSB, Naar een veiliger sportklimaat Contact Naar een veiliger sportklimaat Evy Khouw E-mail: [email protected] Aanmeldingen en opzeggingen Wilt u het e-zine Naar een veiliger sportklimaat altijd ontvangen? Klik hier. Wilt u het e-zine niet meer ontvangen, klik hier. www.veiligsportklimaat.nl @sportenrespect 04 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 VRAGEN AAN // RUBEN HOUKES “ Voor veel kinderen is de rit naar huis na een verloren wedstrijd doorslaggevend voor het besluit te stoppen met een sport ” VRAGEN AAN Ruben Houkes JUDOKA JUDOMISSIONARIS Ruben Houkes is oud-wereldkampioen judo en ambassadeur van Naar een veiliger sportklimaat. Na zijn carriÈre als profjudoka richtte hij 2Basics op, bekend van Schooljudo.nl. Via Schooljudo.nl komen jaarlijks twintig- tot vijfentwintigduizend kinderen in aanraking met judo. Houkes is op een missie: “Met Schooljudo.nl brengen we kinderen ‘skills for life’ bij.” In 2016 moeten er liefst 100.000 kinderen kennismaken met de judomat. SINDS EEN PAAR JAAR HOREN WE REGELMATIG HET WOORD ‘RESPECT’ ALS HET GAAT OM SPORT. HOE ZIT DAT IN HET JUDO? “Respect zit bij judo echt in het DNA van de sport. Oorspronkelijk is judo ontwikkeld vanuit de filosofie om je tegenstander niet definitief uit te schakelen, iets wat bij andere vechtporten wel het geval is. Judo kent diverse aspecten die naar mijn idee een grote maatschappelijke waarde hebben. Neem bijvoorbeeld het groeten van je opponent voorafgaand aan een wedstrijd, maar ook het natuurlijke stoeien zonder elkaar pijn te doen is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen.” HOE DRAAG JE DIE WAARDEN UIT BIJ SCHOOLJUDO.NL? “Er staan bij ons zeven kernwaarden centraal, dat zijn respect, samenwerken, weerbaarheid, discipline, beheersing, vertrouwen en plezier. Al deze kernwaarden komen terug in ons programma. In dit programma dat minimaal zes weken duurt bieden we kinderen een totaalbeleving van het judo. We noemen dat zelf ‘skills for life’. Wanneer kinderen een bepaalde periode aan judo doen, hebben ze daar hun hele leven iets aan, zowel sociaal-maatschappelijk als fysiek. Yos Lotens, een van de belangrijkste judopedagogen van Nederland heeft een belangrijke bijdrage geleverd om die kernwaarden te implementeren in het programma. Je vindt die waarden dan ook terug in alle oefeningen die we doen. Daarnaast zorgen we er voor dat die waarden letterlijk zichtbaar worden tijdens de les. Onze nieuwe judopakken hebben bijvoorbeeld het woord ‘respect’ op de rug en borst geborduurd. Niets is mooier dan dat kinderen een uur lang die waarden ook letterlijk in hun handen hebben.” HEB JE WEL EENS MEEGEMAAKT DAT ‘JUDO-OUDERS’ OVER DE SCHREEF GAAN? “Ik heb een neefje dat lekker judoot bij wie ik geregeld ga kijken. Daar zie ik inderdaad wel eens ouders die verbaal flink tekeer gaan. Ik vind dat zeker niet goed. Er zijn veel ouders die zien dat hun kind presteert terwijl het kind daar niet zo mee bezig is. Cor van der Geest zei altijd: ‘Topsport zonder ouders is onmogelijk, met ouders is het een ramp’, en daar had hij absoluut gelijk in. Toen mijn vrouw (oud-judoka Dani Libosan, red.) nog wedstrijden deed, wilde ik ook heel graag dat ze won. Bij mijn neefje net zo. Er komt een bepaalde prestatiedrang naar boven wanneer je naar iemands wedstrijd kijkt. Maar het is in niemands belang dat ouders zich laten gaan.” “Ik las onlangs een Canadees onderzoek waarin werd nagegaan wat het moment is dat kinderen stoppen met sport. In veel gevallen was de rit naar huis doorslaggevend in die beslissing. Ik kon me daar in eerste instantie niet zoveel bij voorstellen, maar stel je voor dat je met een fanatieke ouder in de auto zit die je na een verloren wedstrijd nog even zegt hoe je die bal beter had moeten spelen. Zo’n kind heeft er dan totaal geen plezier meer in. Maar dat moeten we toch kunnen voorkomen met zijn allen.” ⁄⁄ share 05 06 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 FOTO // OPENING CRUYFF COURT MAHER “ Respect voor elkaar hebben is in elke sport belangrijk, ook in het voetbal.” Met deze woorden opende profvoetballer en Naar een veiliger sportklimaat ambassadeur Adam Maher op 15 september het naar hem vernoemde Cruyff Court. Uiteraard in Diemen, op exact dezelfde plek waar de PSV-speler in zijn jeugd zo vaak voetbalde met kinderen uit de buurt. Onder toeziend oog van minister Edith Schippers van VWS schoot Maher een aantal penalty’s waarmee het Cruyff Court Diemen officieel werd geopend. Wereldwijd zijn er inmiddels bijna tweehonderd Cruyff Courts, verspreid over zestien landen. ⁄⁄ Meer weten? @JCFoundation Adam Maher opent ‘zijn’ Cruyff Court share 07 08 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 PRAKTIJKBOEKJE // EEN BETERE TRAINER WORDEN Een goede trainer of coach worden is nog niet zo eenvoudig. Veel trainers lopen in de praktijk tegen dezelfde problemen aan. Een handig boekje biedt inzichten en geeft tips. HANDIG PRAKTIJKBOEKJE EN FILMPJE VOOR TRAINERS EN COACHES EEN BETERE TRAINER WORDEN “ Trainers en coaches spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van sportende kinderen”, zegt Jens van der Kerk, projectmanager Naar een veiliger sportklimaat. “Gedraagt een coach zich respectvol naar de tegenstander en scheidsrechter, dan doen sporters dat ook. Behandelt een coach iedereen gelijk, dan doet de sporter dat ook. Geen betere plek om te leren hoe de wereld in elkaar zit dan het sportveld.” De meeste coaches van kinderen zijn zich bewust van hun opvoedende rol, zo laat het Trainer-Kind-Interactie onderzoek zien dat eerder dit jaar in het kader van Naar een veiliger sportklimaat werd uitgevoerd. Daarbij werden 37 trainers en coaches uit verschillende sporten een seizoenlang intensief gevolgd. Bij bijna al die coaches stond het plezier bij de kinderen voorop. In de praktijk bleek toch vaak de focus op prestaties te liggen. “Het ideale trainersgedrag blijkt niet gemakkelijk in de praktijk toe te passen”, zegt Van der Kerk. “Daarom hebben we op basis van het onderzoek een handig praktijkboekje samengesteld. Elke trainer of coach kan wel een beetje hulp gebruiken.” Op basis van vier inzichten kunnen trainers zowel zichzelf als hun sporters nog beter ontwikkelen. 1. Structureren. Je maakt afspraken en biedt duidelijkheid en structuur. Zo weet iedereen wat er van hem of haar wordt verwacht. 2. Stimuleren. Je enthousiasmeert, stimuleert, complimenteert en legt de nadruk op wat goed gaat. Fouten maken mag, daar leer je van. 3. Individueel aandacht geven. Je zorgt ervoor dat ieder kind zich gezien en gewaardeerd voelt. Bovendien probeer je je aanwijzingen af te stemmen op het niveau van ieder kind. 4. Regie overdragen. Je stelt vragen, luistert naar de kinderen en probeert ze stapsgewijs verantwoordelijk te maken voor hun eigen leerproces. Het boekje is gratis te downloaden via www.veiligsportklimaat.nl/4inzichten. Naast het praktijkboekje is er ook een animatiefilmpje gemaakt, klik op het youtube logo ⁄⁄ share 09 10 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 NIEUWS // NUMMER 04 NIEUWS // TV-SPORTPLEZIER: GUN KINDEREN PLEZIER IN HUN SPORT Kinderen plezier in het sporten en een goede ontwikkeling gunnen, dat is waar het om draait bij Tv-Sportplezier. Op 1 september is Tv-Sportplezier officieel van start gegaan. Het is een digitaal platform dat zowel ouders als verenigingsbestuurders informeert en inspireert om samen werk te maken van een prettige sfeer op de vereniging. Het platform bestaat uit een website in combinatie met diverse social media kanalen zoals Twitter, Facebook en Youtube. Hierop staan filmpjes, best practices, interviews en achtergrondartikelen over ouders langs de lijn en ouders op sportclubs. TvSportplezier biedt naast het online platform ook concrete handreikingen. Zoals een om goede voorbeelden te laten zien. Tv-presentator Jack van Gelder begeleidt hen hierbij. Van Gelder: “Regelmatig sta ik langs de lijn en dan besef ik dat er nog veel te winnen is op het gebied van sportplezier. Met mijn inzet wil ik graag een bijdrage leveren aan het vergroten van het sportplezier van kinderen en het verbeteren van het sportklimaat op de verenigingen.” Naast Jack van Gelder zijn ook voormalig tophockeyster Minke Booij en captain van het Nederlands Daviscupteam Jan Siemerink ambassadeur van Tv-Sportplezier. Beiden zijn zelf ouder en zetten zich al lange tijd in als ambassadeur voor het actieplan Naar een veiliger sportklimaat. Meer weten? @KNVBNoord Bekijk het filmpje op /tvsportplezier share BASKETBALL MASTERZ GEÏNTRODUCEERD OP BASKETBALLSEMINAR 2014 ‘warm welkom’, wat het vertrekpunt is voor een structurele relatie tussen vereniging en ouders. Ook worden er speciale themaavonden voor ouders georganiseerd. Het bijzondere aan Tv-Sportplezier is dat er kinderreporters zijn die filmpjes over sportplezier maken. Ze interviewen bekende Nederlanders en bezoeken clubs Tijdens het jaarlijkse seminar van de basketballbond op de eerste zaterdag van september heeft de NBB Basketball Masterz geïntroduceerd, de digitale spelregelmodule van de bond. Jeugdspelers kunnen in de online omgeving oefenen met spelregels, toetsen maken en uiteindelijk, vanaf seizoen 2015-2016, het spelregelbewijs halen. Ook is er praktische informatie voor trainers en coaches te vinden en kunnen verenigingen aan de slag met clubtoetsen voor bijvoorbeeld ouders. De site is geoptimaliseerd voor zowel computer- als mobiel gebruik, en is dan ook helemaal 2.0. Simone van den Biggelaar, bij de NBB verantwoordelijk voor de introductie van Basketball Masterz: “Als je beter weet en begrijpt wat de spelregels zijn en daarnaar handelt, verklein je de kans op overtredingen en neemt het plezier toe. Ook ontstaat er meer begrip voor beslissingen van de scheidsrechter. Dit geldt niet alleen voor spelers, trainers of coaches, maar bijvoorbeeld ook voor ouders. Een betere kennis van spelregels leidt daarmee dus ook tot een betere sfeer op en rond het veld.” Het basketballseminar stond dit jaar volledig in het teken van Naar een veiliger sportklimaat. Naast de introductie van Basketball Masterz was er aandacht voor de start van Tv-Sportplezier en presenteerde NBB bestuurslid Jelle Witvoet de huidige stand van zaken en de toekomstplannen van de bond aangaande Naar een veiliger sportklimaat. Deelnemers konden verder diverse workshops volgen op het gebied van positief coachen, clubarbitrage, teambuilding en de omgang met sportouders. MICHAEL VAN PRAAG: “EXCESSEN KUNNEN OVERAL PLAATSVINDEN” Op dinsdagavond 2 september vond bij voetbalclub DVS’33 uit Ermelo een bijeenkomst plaats over sportiviteit en respect in de sport. Naast liefst tweeëndertig verenigingen uit de regio Noordwest Veluwe woonden onder andere KNVB-bondsvoorzitter Michael van Praag, scheidsrechter Kevin Blom en trainer Gert-Jan Verbeek deze avond bij. Van Praag benadrukte dat er ondanks de excessen ook heel veel goed gaat in de sport, en dat de KNVB hard werkt aan vermindering van excessen in en rond het voetbalveld. Van Praag vindt dat een club als DVS’33 de boodschap van sportiviteit en respect goed uitdraagt. “Veelal komen verenigingen negatief in het nieuws, bijvoorbeeld als er een exces heeft plaatsgevonden. DVS’33 is een vereniging die juist heel positief en proactief met sportiviteit en respect omgaat. Bovendien doen ze dat niet alleen, de club trekt ook verenigingen uit de omgeving mee.” Van Praag hoopt dat de bewustwording van het thema sportiviteit en respect door dit soort avonden toeneemt. “Je moet als club niet denken: ‘Bij ons gebeurt nooit wat’. Je moet de mensen van de vereniging maar ook de ouders die langs de kant staan te kijken voortdurend attenderen wat wel en wat niet kan, wat sportiviteit nou precies inhoudt.” Bekijk hier de reportage die de KNVB maakte SPORTEN BESTEDEN VOLOP AANDACHT AAN WEEK VAN DE SCHEIDSRECHTER Ook in 2014 wordt weer de Week van de Scheidrechter gehouden. Van 4 tot en met 12 oktober organiseren tien sportbonden verschillende activiteiten om scheidsrechters en officials te waarderen voor hun inzet. Ook worden overal in het land spelregelcafé's georganiseerd om de spelregelkennis te verhogen. Projectleider Jan Vlasblom van het actieplan Naar een veiliger sportklimaat: “Het doel van de Week van de Scheidsrechter is dat sportbonden, verenigingen en sporters hun waardering laten blijken aan scheidsrechters, juryleden en andere officials. Zij zetten zich vaak belangeloos in voor de sport en daar mogen ze ook voor in het zonnetje worden gezet. Bijvoorbeeld door hier voor het begin van een wedstrijd aandacht aan te schenken of door een ludieke actie van de club.” Sportbonden en verenigingen geven hier zelf via hun eigen kanalen ruchtbaarheid aan. De Week van de Scheidsrechter fungeert ook als kick-off voor zogenaamde ‘spelregelcafé's’. Tijdens deze bijeenkomsten dragen trainers en scheidsrechters spelregelkennis over aan sporters, (begeleidende) ouders en andere belangstellenden. Ook gaan trainers, aanvoerders en scheidsrechters met elkaar in gesprek over het bevorderen van sportief gedrag. De betrokken sportbonden organiseren de spelregelcafés zelf. De volgende sporten besteden aandacht aan de Week van de Scheidsrechter: handbal, judo, wielrennen, volleybal, tafeltennis, zwemmen, basketbal, hockey, voetbal en korfbal. De Week van de Scheidsrechter is onderdeel van het actieplan Naar een veiliger sportklimaat. Zelf een initiatief in het kader van de Week van de Scheidsrechter delen op Twitter? Gebruik #scheidsbedankt share 11 12 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 INTERVIEW // SASKIA VAN HINTUM SASKIA VAN HINTUM, BONDSCOACH NEDERLANDSE MEISJES VOLLEYBALTEAM ONDER 17: “Ik zie de speelster, maar ook het meisje” SASKIA VAN HINTUM Saskia van Hintum (1970) is bondscoach van het Nederlands meisjes volleybalteam ‘onder 17’ en talent coach voor de meiden onder 17 en onder 19 jaar. Ze is zelf ex-international en speelde 7 jaar in het buitenland. “Ik ben nog net op mijn eigen bruiloft geweest, maar verder bestond mijn leven uit volleybal.” @SasVolleyCoach Volleybalcoach Saskia van Hintum kijkt verder dan de uitslag van de wedstrijd. Ze geeft haar speelsters levenslessen mee. Respect voor andere speelsters en tegenstanders is belangrijk. Laat zien dat je beter bent door je acties, niet door je mond of een onsportieve houding.” 13 14 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 INTERVIEW // SASKIA VAN HINTUM D e volleybalmeiden van de Nederlands Jeugdteam ‘onder 17’ zijn dus 15 à 16 jaar als ze op Papendal komen wonen en trainen en daarmee doordeweeks onder de vleugels van Talentcoach Saskia van Hintum komen. Daar leren ze op jonge leeftijd wat het leven van een topsporter inhoudt: intensief trainen, veel van huis, in een team functioneren op het veld en daar buiten. “Ik ben soms net een moeder de gans”, zegt van Hintum met een brede glimlach. “Je bent trainer/coach, maar ook veel meer dan dat. De meiden moeten zich happy voelen, veilig, thuis. Ze kunnen dus 24 uur per dag en 7 dagen per week bij mij terecht. Anders kunnen ze de motivatie niet meer opbrengen voor het intense fysieke programma en dit andere leven. Ik zie de speelster, maar ook het meisje.” “ De meiden moeten zich happy voelen, veilig, thuis ” PRIMA DAT JE WILT WINNEN, MAAR… Een volleybalteam is uiteraard een team, maar binnen dat team ontstaan er altijd groepjes, vriendschappen tussen twee of meer speelsters. Van Hintum weet dat dit bij het proces hoort. “Maar het is belangrijk dat speelsters door de hele groep blijven bewegen. Dat betekent dat ik goed oplet dat iedereen in contact is met iedereen tijdens de trainingen. Zo blijf je een team, leer je iedereen ook kennen en ontstaat er respect voor elkaar.” Er moet altijd respect en waardering blijven voor degene die tegenover je staat. Onsportief gedrag wordt niet getolereerd, dan legt Van Hintum een training of oefening stil. “Prima dat je wilt winnen, prima dat er een gezonde concurrentie is, maar respect moet je houden. Laat zien dat je beter bent door je acties, niet door je mond of een onsportieve houding.” NON-VERBALE FEEDBACK Je beste feedback is vaak de non-verbale feedback van de speelsters weet deze ervaren bondscoach. Dit geldt voor haarzelf, maar zeker ook tussen de speelsters. “Ik maak ze erop attent dat ze zelf veel non-verbale feedback afgeven. En het gevaar van non-verbale feedback – juist omdat er geen woorden bij worden uitgesproken – is dat je zelf gaat invullen wat de speelster voelt of denkt. En dat je het op jezelf betrekt. Praten, vragen stellen, openbreken klaart dan de lucht; dat laat ik hen ervaren.” Zelfreflectie is een ander middel in de aanpak en (levens)lessen die van Hintum het team wil meegeven. Mopperen op een ander of over een ander levert weinig op. “Wat heb je er zelf aan gedaan?”, zal van Hintum teruggeven. “Ze hebben mij echt niet altijd nodig om te vertellen wat ze moeten doen, wat beter kan. Soms vragen ze mij iets en zonder iets te zeggen – non-verbaal, daar hebben we het weer – weten ze dan zelf het antwoord al.” Dat geldt ook op het veld, daar leert een speelster van het Nederlands Jeugdteam ‘onder 17’ zelf feedback te geven: wat deed je? Wat gebeurde er? Hoe zou je het anders kunnen doen een volgende keer? “Altijd met de focus op het positieve, dus ‘wat kon er beter?’ in plaats van ‘wat ging er niet goed?’” ELKE DAG LEREN Als topsporter wil je altijd vooruit, dat geldt ook voor ex-topspeelster en coach Van Hintum. “Je leert elke dag bij. Hoe je steeds betere trainingen kunt geven, hoe mee te gaan met de huidige generatie speelsters en in de interactie met speelsters. De intensieve begeleiding, meer diepgang in het contact met het team, dat vind ik alleen maar leuker. Daar leer ik elke dag weer van.” Over Van Hintum’s verdere ambities laat ze geen twijfel bestaan: “Het enige wat ik nog niet heb gedaan op dit vlak is bondscoach zijn van het Nederlands team.” ⁄⁄ share 15 16 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 // SERVICEPAGINA BOND IN DE SPOTLIGHT // KNBSB BOND IN DE SPOTLIGHT // SERVICEPAGINA // KNBSB: ‘RESPECT THE GAME’ BIJSCHOLING ‘COACHEN OP SOCIAAL GEDRAG’ VOOR ERVAREN TRAINERS HERKENNEN EN VOORKOMEN VAN SEKSUELE INTIMIDATIE Sporten bij een sportclub draait niet alleen om het (aan)leren van sporttechnische vaardigheden. De sociale en persoonlijke ontwikkeling van de jonge sporter zijn zeker zo belangrijk. Seksuele intimidatie en sport zouden eigenlijk niets met elkaar te maken moeten hebben. Toch vinden er helaas nog altijd incidenten plaats. Het is een illusie te denken dat de sportwereld anders is dan de ‘gewone’ maatschappij. En dus kunnen trainers/ coaches er maar beter op voorbereid zijn dat dergelijke incidenten kunnen gebeuren. Te denken valt aan het functioneren in een groep, omgaan met tegenslag, doorzettingsvermogen en het accepteren van leiding. Niet voor niets wordt gesteld dat – na het gezin en de school – de sportclub het derde opvoedmilieu is. Vanzelfsprekend is de rol van de trainer/coach hierbij cruciaal. Naarmate een trainer beter in staat is een positief en stimulerend sportklimaat te creëren en hij daarnaast óók goed kan reageren op verstorend gedrag, zal zijn bijdrage aan de sociale en persoonlijke ontwikkeling van de sporters groter zijn. Daardoor wordt er vooral op persoonlijk vlak meer gewonnen. De bijscholing ‘Er is meer te winnen: coachen op sociaal gedrag’ leert cursisten de vaardigheden om een positief en stimulerend sportklimaat te creëren waarbinnen sporters zich sociaal veilig voelen en zich met plezier optimaal kunnen ontwikkelen. Kernbegrippen daarbij zijn ‘structureren’ en ‘stimuleren’. Met stimuleren wordt onder meer bedoeld: positief coachen, aandacht geven aan het goede, primair de nadruk leggen op verbetering van de eigen vaardigheden en minder winst of verlies. De bijscholing is bedoeld voor trainers die aantoonbare ervaring hebben met het zelfstandig geven van lessen en trainingen. Een diploma is dan ook niet vereist. Deze bijscholing wordt gegeven op KSS niveau 3 van een bij NOC*NSF aangesloten sportbond. Meer weten over deze bijscholing? ⁄⁄ NOC*NSF heeft in samenwerking met de sportbonden een structuur opgezet om seksuele intimidatie te voorkomen en waar nodig hulp aan te bieden. De hulplijn seksuele intimidatie in de sport is hier een concreet voorbeeld van. Maar er is meer, bijvoorbeeld de bijscholing ‘Herkennen en voorkomen van seksuele intimidatie’. Begeleiders in de sport hebben de verantwoordelijkheid om de sociale veiligheid te waarborgen. Preventie van seksuele intimidatie is daarbij een belangrijk onderwerp. Het is belangrijk dat mensen in de sport weten wat er onder deze noemer valt, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en welke gewenste omgangsvormen er binnen de sport bestaan. De bijscholing geeft inzicht in de thematiek en creëert bewustwording. Bovendien leren cursisten de signalen van seksuele intimidatie te herkennen, en hoe iemand aan te spreken op ongewenst gedrag. Informatie voor trainers Seksuele intimidatie in de sport Wat is het? Hoe voorkom ik vervelende situaties? Waar kan ik terecht met vragen? Voorafgaand aan de bijscholing bestaat de mogelijkheid om een e-learning module te doorlopen. Door middel van een kennistoets krijgen deelnemers hulp bij het formuleren van leervragen die tijdens de bijscholing kunnen worden beantwoord. De module bevat tevens een reader met alle gedragsregels en diverse praktijkopdrachten. Meer lezen over deze bijscholing? Download de flyer ⁄⁄ share Honk- en softbal zijn niet de eerste sporten waar de meeste mensen aan denken als het gaat om een onveilig sportklimaat. Toch is honk- en softbalbond KNBSB al geruime tijd actief met het programma. De bond stimuleert clubs om werk te maken van een veilig sportklimaat door bijvoorbeeld het organiseren van thema-avonden. Ook zijn er steeds meer verenigingen waar gedragscodes zichtbaar aan de muur hangen. De KNBSB heeft als onderdeel van het Naar een veiliger sportklimaat-programma in 2013 een enquête over plezier en ergernissen in het honkbal en softbal gehouden. Die enquête is door 224 respondenten ingevuld, evenredig verdeeld over honkbal en softbal. Spelers, scheidsrechters, coaches, publiek; iedereen deed mee. Belangrijkste uitkomst: ergernissen hebben vooral te maken met mondelinge agressie en commentaar op scheidsrechterlijke beslissingen. Roy Vink, projectleider Naar een veiliger sportklimaat bij de KNBSB: “Ook in onze sport zien we onsportief gedrag, gestaakte wedstrijden, verbaal en zelfs fysiek geweld tegen scheidsrechters, het komt helaas voor.” De KNBSB zet dit seizoen dan ook in op het stimuleren van sportief gedrag onder coaches en spelers. Maar ook ouders, toeschouwers en andere geïnteresseerden langs de lijn spelen daarbij een belangrijke rol. Om positief gedrag te stimuleren is een nieuw logo ontwikkeld: ‘Respect the game’. Inmiddels zijn alle ruim honderd bondsscheidsrechters voorzien van nieuwe tenues met daarop het Respect the game-logo. Maar de bond is op meerdere fronten actief om het Naar een veiliger sportklimaat-gedachtegoed te borgen bij verengingen. Vink: “We zien een sterke vereniging als het beginpunt van een veilig sportklimaat. Daarom zetten we ook in op het versterken van besturen van verenigingen, bijvoorbeeld door het aanbieden van de cursus ‘Besturen met een visie’. Onlangs hebben tien verenigingen deze cursus afgesloten, met vele positieve reacties tot gevolg.” “ Ruim honderd bondsscheidsrech ters voorzien van nieuwe tenues met Respect the game-logo “ Ook is de KNBSB bezig met de ontwikkeling van een spelregelmodule, zoals het voetbal en tafeltennis inmiddels ook heeft. De bond wil daarnaast een bredere campagne richting spelers en toeschouwers ontwikkelen, dit staat voor volgend seizoen in de planning. “Een betere kennis van de spelregels draagt bij aan meer begrip voor de een scheidsrechterbeslissing en moet de honk- en softbalsport toegankelijker maken voor een groter publiek.” ⁄⁄ share 17 18 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 DE KWESTIE // WATERSPORT DE KWESTIE // Wedstrijdleider voelt zich voor schut gezet Bij het wedstrijdzeilen houdt een team van controleurs en een wedstrijdleider in de gaten of er volgens de reglementen wordt gezeild. Maar dan moet de jury wel optreden als er een overtreding wordt geconstateerd. Gebeurt dat niet, dan voelt de wedstrijdleider zich voor schut gezet. e en jaar na de gebeurtenissen zit de verontwaardiging nog steeds diep bij Jan Kooistra (67). De zeilliefhebber zet zich sinds jaar en dag in als vrijwilliger voor de zeilsport, onder andere als wedstrijdleider bij zeilwedstrijden. In die hoedanigheid stuurt hij een groepje controleurs – eveneens vrijwilligers - aan dat tijdens wedstrijden controleert of deelnemers zich wel aan de wedstrijdvoorschriften en reglementen met betrekking tot de uitrusting houden. Tijdens het NK Regenboogklasse op het Sneekermeer constateerde een van de controleurs dat bij een aantal deelnemers de zeiluitrusting niet in orde was. Bij vijf van de klassieke houten boten bleek het zeil niet aan de reglementen te voldoen. “Een zeil moet tijdens een wedstrijd tot onder de bo- venste zwarte band komen, gebeurt dit niet dan hebben deelnemers feitelijk een groter zeiloppervlak. Daardoor kunnen ze een voordeel hebben ten opzichte van de concurrentie”, zegt Kooistra. “Als mijn collega’s dit constateren, rapporteren ze dit bij me. Ik ben dan verplicht dit aan de jury voor te leggen.” Binnen de zeilsport wordt er onderscheid gemaakt tussen grote en kleine overtredingen. Waar bij grote overtredingen diskwalificatie het gevolg is, past de driekoppige jury bij een kleine overtreding een puntenstraf toe. Kooistra: “In dit geval was een puntenstraf zeker op zijn plaats, daar was wat ons betreft geen twijfel over mogelijk.” Maar tot Kooistra’s grote verbazing ondernam de jury die dag geen verdere acties ten aanzien van de betreffende zeilers. De jury “ Je zet je in als vrijwilliger maar je voelt je in je hemd gezet. Ik ben al dertig jaar wedstrijdleider maar zoiets heb ik nog nooit meegemaakt “ oordeelde dat er inderdaad sprake was van een overtreding, maar dat de deelnemers er ‘geen significant voordeel’ uit hadden gehaald. “Een belachelijk oordeel, je voelt je compleet voor schut gezet als wedstrijdleider”, zegt Kooistra. “En niet alleen ik, maar datzelfde geldt voor de controleurs die als vrijwilligers de hele dag rondvaren. Wat is de waarde van onze functie binnen de wedstrijdsport als hier niks mee wordt gedaan? Ik vraag het me af. Het wordt er in elk geval zeker niet aantrekkelijker op om je als vrijwilliger in te zetten voor een wedstrijd als er zo met je wordt omgegaan.” Kooistra besloot die dag geen protest aan te tekenen tegen het besluit van de jury. “Maar mocht zoiets nog een keer voorkomen dan teken ik beroep aan en zorg ik er voor dat het bij de zeilraad terecht komt. Daar kunnen ze op rekenen.” ⁄⁄ share 19 20 NAAR EEN VEILIGER SPORTKLIMAAT // E-ZINE 04 // COLUMN column FRANK HEINEN FIETS JE ZELF OOK? De jonge schrijver schrijft van alles: columns, artikelen, interviews. En wanneer hij een goede dag heeft, wil hij er ook nog wel eens een essaytje over de onzin van het bestaan uitgooien. Er is echter een probleem: de jonge schrijver heeft geen boek. Zolang de jonge schrijver geen boek heeft, kan hij zich eigenlijk met goed fatsoen geen jonge schrijver noemen. Ook in onthechte tijden is een boek nog altijd een pre voor een overtuigend schrijverschap. Bovendien wordt de jonge schrijver er niet jonger op. Om die reden stapt de jonge schrijver naar een uitgever. Onder z’n arm heeft hij een stapel door hemzelf geschreven stukken. ‘Bundel dit,’ zegt hij dwingend. En zo geschiedt. Om de bundeling de schijn van een zorgvuldig gecomponeerd geheel te verlenen, gaan alle stukken in de bundel over hetzelfde onderwerp. Dat onderwerp is wielrennen. De jonge schrijver mag op verschillende plekken komen vertellen over z’n boek, dat iedereen ‘je nieuwe boek’ noemt, suggererend dat er ook een oud boek is. Wat de schrijver niet ontkent. Vroeg of laat holt ieder vraaggesprek richting de onvermijdelijke vraag, als een hoestje dat onvermijdelijk in bronchitis ontaardt. ‘Fiets je zelf ook?’ Voor die momenten heeft de jonge schrijver een strategie ontwikkeld: hij staart schijnbaar wezenloos in de verte, ademt zwaar in de microfoon – indien aanwezig – en zegt: ‘Niet als zodanig.’ De waarheid is dat de jonge schrijver geen idee heeft. In zijn woonkamer – leunend tegen een doosje onverkoopbare eerste drukken van zijn bundel – staat een racefiets. Een rode Benotto die glimt als een gepoetst appeltje. Soms blijft een bezoeker voor de Benotto staan en streelt dan het stuur. De werkelijkheid is dat de rode Benotto nauwelijks buiten komt. De jonge schrijver is dol op fietsen, maar hij durft niet. De rode Benotto gaat ‘m te hard, de bandjes zijn ‘m te dun en het verkeer te wild. Voor zijn geestesoog voltrekken zich gruwelijke rampen met bloed en grind in schaafwonden. Die enkele keer als hij gehelmd een bibberig rondje om zijn eigen woning maakt, begrijpt de jonge schrijver dat hij als schrijver misschien nog net niet te oud is om jong te zijn, maar als fietser is hij al jaren hoogbejaard. ⁄⁄ Frank Heinen schrijft zes keer per week een column over sport op HPdetijd.nl @FHeinen share Het e-zine Naar een veiliger sportklimaat wordt gesteund door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
© Copyright 2024 ExpyDoc
