23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Netwerk Muziekdocenten pabo ! www.muziekdocentenpabo.nl STAAT VAN DE KUNSTEN BAREND VAN HEUSDEN STIMED STICHTING INNOVATIE MUZIEKEDUCATIE DE KEMPEL PABO IN HELMOND MUZIEK IN SAMENHANG Sparren, discussiëren en inspireren Een studietweedaagse voor de leden van het NMP op woensdag 23 en donderdag 24 april bij de pabo van de Hogeschool de Kempel in Helmond. Centraal thema is Muziekonderwijs in samenhang. De deelnemers komen deze dagen in contact met interessante sprekers, workshopleiders en verwerven de meest actuele kennis op het gebied van muziekonderwijs in samenhang. 'Meer samenhang in het In dit programmaboekje is meer informatie te vinden over de inhoud van onderwijsaanbod kan de het programma, de deelnemers, de sprekers, de workshopleiders en het onderwijskwaliteit hotel. Op de website www.muziekdocentenpabo.nl documenten vergroten. Want achtergrondinformatie. samenhang maakt leerstof voor leerlingen #2014NMP betekenisvoller en begrijpelijker.’ Bron: www.slo.nl ! !1 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Inhoudsopgave Programma 3 Locaties 6 Sprekers en workshopleiders 14 Deelnemers 14 ! ! !2 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Programma Let op: we gebruiken gedurende deze tweedaagse verschillende locaties! Op woensdag gaan we naar de Pabo en op donderdag naar het Kunstkwartier. Bij elk onderdeel staat beknopt de inhoud beschreven. Meer informatie over de sprekers en de onderdelen is verderop te vinden. Woensdag 23 april: Pabo De Kempel Tijd Inhoud Lokaal 10.00 Inloop - Koffers, tassen en jassen gaan naar ruimte in de personeelskamer (010) - Ontvangst met koffie en thee college zaal 042 10.30 Opening - Welkom door manager initiële opleiding Marcel Lemmen - Voorzitter NMP Harrie Poulssen - Kascommissie installeren college zaal 042 10.40 Muzikale start - Collega’s uit Helmond college zaal 042 11.00 De staat van de kunsten in het primair en voortgezet onderwijs - Barend van Heusden (hoogleraar Cultuur en Cognitie) college zaal 042 12.30 Lunch Achter de catering 13.30 Muziekonderwijs in samenhang - Presentatie werkgroep onderwijs in samenhang van het NMP (Ellen Bothof en Loes Heitling) - Anne Boer van Aslan Muziekcentrum geeft uitleg over de pilot 'Op muziek kun je rekenen’ - Frans Haverkort geeft uitleg over muziek in samenhang met Engels met behulp van Eigen-wijs Digitaal college zaal 042 14.15 Inleiding over Stimed - Rob Maas gaat in op de Stichting Innovatie Muziekeducatie college zaal 042 15.15 Twee workshops ! ! !! !! Groep 1 Muziek- en cultuuronderwijs - Frank Tellings (Stimed) 233 Groep 2 Opleiding post-hbo ‚Cultuur-begeleider' - Marije de Vries (pabo Hogeschool Inholland) 232 16.00 Koffie/thee Cadet je van Jetje’ 16.15 Twee workshops groepen gewisseld (zie 15.15) 17.00 Uit en in de praktijk - Presentatie van studenten van Pabo de Kempel o.l.v. Anne-Marie Sloekers - Presentatie onderzoek 'Creatief muziek maken in de klas – ga er maar aan staan’ Ellen de Vugt 233 !3 23 EN 24 APRIL 2014 Tijd NMP TWEEDAAGSE Inhoud Lokaal 17.30 Kleine snack met drankje Naast catering 18.00 Naar het hotel 'Golden Tulip West-Ende’ 19.00 Diner met aansluitend borrel bij Heerenkamer in het hotel (twee consumpties voor rekening van NMP) ! Donderdag 24 april op Kunstkwartier Het programma op de donderdag vindt plaats in het centrum voor de kunsten in Helmond: Kunstkwartier. Dus niet op de pabo! Tijd Inhoud 09.00 Twee workshops ! ! Lokaal ruimte k01 ruimte k02 Groep 1 Muziek in samenhang met dans - Henriette Wachelder Groep 2 Feel the music - Irma Hemmer 10.30 Pauze met koffie en thee 10.45 Twee workshops groepen gewisseld (zie 09.00) 12.15 Lunch atrium Lunchroom de Keyser 13.15 Ledenvergadering - download via de website de benodigde stukken ruimte 001 14.00 Profieldeel kennisbasis - verschillen in kaart gebracht - Roeland Vrolijk en Johan Sterken ruimte 001 14.30 Vakspecialist muziek - de werkgroep vakspecialist wil de NMP leden betrekken en hun bijdrage vragen aan het actualiseren van het cursusmateriaal en het updaten van de opleiding. ruimte 001 15.00 Koffie/thee 15.15 Twee sprekers ! ! 16.15 atrium !! !! Groep 1 Muzikale vaardigheden en toetsing - Jozef Kok ruimte k01 Groep 2 Music composition as Social-Cultural Activity - Michel Hogenes ruimte 001 Twee sprekers groepen gewisseld (zie 15.15) 16.30 Afronden - borrel atrium !4 23 EN 24 APRIL 2014 Tijd Inhoud NMP TWEEDAAGSE Lokaal 17.00 Afsluiting !5 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Locaties ! De tweedaagse in 2014 vindt op twee locaties plaats. Op woensdag gaan we naar de pabo en op donderdag naar het centrum voor de kunsten in Helmond Kunstkwartier. Woensdag 23 april: Pabo de Kempel De Kempel Volgens de website van de Kempel beschouwt deze Hogeschool zichzelf als een zelfstandige monosectorale hogeschool die uitsluitend de opleiding tot leraar basisonderwijs aanbiedt in een voltijd en een deeltijd variant. Met een studentenaantal van zo’n 850 is De Kempel een kleine hogeschool en een middelgrote pabo. Hogeschool de Kempel wil: mensen verbinden die leren een warm hart toedragen. Missie: De hogeschool wil de interactie bevorderen tussen lerenden: kinderen, studenten, docenten, mentoren en bestuurders. Onderwijs maak je samen. Opleiden moet vorm krijgen in leerwerkgemeenschappen en is geen eenrichtingsverkeer. Daarbij streeft De Kempel ernaar om verbondenheid te scheppen tussen mensen onderling en de mens en zijn wereld, geïnspireerd door de christelijke traditie. Het leren moet doelgericht zijn, cumulatief, actief, sociaal en contextgebonden. De lerende is doorslaggevend in de onderwijsprocessen. Echte betrokkenheid bij en oprechte interesse in de leerprocessen zijn essentiële factoren. Bron: www.kempel.nl ! Adres Hogeschool de Kempel Deurneseweg 11 5709 AH Helmond www.kempel.nl 0492-514400 Contactpersoon voor het NMP, muziekdocente: Anne-Marie Smeets-Sloekers [email protected] Golden Tulip Hotel West-Ende Adres Golden Tulip Hotel West-Ende Steenweg 1 5707 CD HELMOND T: 0492-524151 Contactpersoon voor het NMP: Saskia van Schijndel www.westende.nl [email protected] !6 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE ! Prof. dr. B.P. (Barend) van Heusden !'In mijn lezing zal ik ingaan op de 'staat van de kunsten' in het primair en voortgezet onderwijs. Ik zal betogen dat een gedegen kennis van cultuur, en van de functie(s) van de kunsten in de cultuur, de noodzakelijke basis biedt voor het ontwikkelen van cultuuronderwijs. Een dergelijke basis ontbreekt tot nu toe, en dat is aanleiding geweest voor veel verwarring. Aan de hand van voorbeelden uit muziek en muziekonderwijs probeer ik te laten zien hoe een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs in de praktijk vorm zou kunnen krijgen.’ !Barend van Heusden is hoogleraar Cultuur en Cognitie, in het bijzonder met betrekking tot de Kunsten, bij de afdeling Kunsten, Cultuur en Media van de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn onderzoek richt hij zich op cultuur- en kunsttheorie en op cultuuronderwijs. Hij publiceerde boeken en artikelen op het terrein van literatuurtheorie, kunsttheorie en cultuursemiotiek. Van 2009 tot 2014 leidde hij het onderzoek ‘Cultuur in de Spiegel: naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs’. !www.rug.nl/staff/b.p.van.heusden/index www.cultuurindespiegel.nl Loes Heitling en Ellen Bothof !Gedurende het afgelopen jaar heeft de werkgroep 'Muziek bij andere vakken’ zich gebogen over dit interessante fenomeen. Wat kan muziek bij andere vakken betekenen, wat gebeurt er al op dit gebied, wat betekent dit voor het vak muziek zelf? De werkgroep zal tijdens deze tweedaagse een presentatie geven van de resultaten tot nu toe en vraagt ook enige input van de leden. !Loes Heitling is docent muziek, dans en cultuureducatie aan de Hanzehogeschool te Groningen. Ze geeft naast deze lessen ook workshops in het werkveld, op het gebied van muziek bij andere vakken. !Ellen Bothof is docent muziek op Pabo Hogeschool Leiden, waar ze naast alle muzieklessen ook vaardigheidstrainingen verzorgt en studiebegeleider is van de cultuurklas. Daarnaast werkt ze met veel plezier als vakleerkracht muziek en groepsleerkracht op basisschool "De Ontdekkingsreis", een school waar je je hart mag volgen. !7 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Anne Boer !In opdracht van Aslan Muziekcentrum en in samenwerking met de Stichting Goed Rekenonderwijs is in maart een pilot gestart 'Op muziek kun je rekenen!'. In deze pilot wordt een 8-delige lessenserie getest voor groep 3 en 4 van het basisonderwijs. Elke les staat in het teken van een rekenkundig thema met een bijpassend lied. Aan de hand van de verschillende muzikale domeinen wordt een aantal lessuggesties gegeven die zowel een muzikaal als een rekenkundig doel in zich hebben. De pilot wordt naar alle waarschijnlijkheid dit schooljaar afgerond en in september 2014 uitgegeven. In de toekomst wordt gekeken naar uitbereiding voor andere jaarlagen.! !Ik ben Anne Boer, 26 jaar en werkzaam als muziekdocent op twee basisscholen in Amsterdam. Tijdens mijn afstudeeropdracht voor de Master Kunsteducatie is een start gemaakt met het ontwikkelen van lessen in het teken van muziek en rekenen in opdracht van Aslan Muziekcentrum. Na mijn afstuderen is deze opdracht voortgezet en is de methode 'Op muziek kun je rekenen!' gerealiseerd. Naast muziekdocent in het basisonderwijs geef ik zanglessen op een jeugdtheaterschool en ben ik werkzaam in het buitenschoolse muziekcircuit. Rob Maas en Frank Tellings !Frank Tellings en Rob Maas zijn de drijvende kracht achter Stimed. Beiden hebben hun sporen verdiend in het onderwijs als innovatoren en ontwikkelaars. !In deze creatieve workshop met als thema 'Sound Design’ worden expressievakken zoals muziek en toneel gekoppeld. Er worden verbindingen gelegd naar andere vakken zoals geschiedenis, Nederlands, Engels, maatschappijleer, maar ook naar vormgeving, film en scheikunde en hedendaagse beroepen. De werkvorm is uitdagend voor de klas met procesbegeleiding als rol voor de docent. !Frank Tellings werkt als Stimed trainer 21st century skills voor meerdere Cultuurinstellingen in Nederland en ontwikkelt het Stimed curriculum po en vo onderwijs. !Rob Maas werkt aan de Universiteit van Münster als hoofd van de popafdeling en de studie Keyboards & muziekproductie. Hij is verbonden aan de Landesakademie in Heek (D) waar hij bij en nascholingen verzorgd aan docenten in het basis en vervolgonderwijs. Rob is verder werkzaam aan de opleiding Kunst en Techniek aan het Saxion in Enschede en is daar nauw betrokken bij de onderwijsontwikkeling. !8 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE ! Marije de Vries !Na de afronding van de opleiding Docent muziek heb ik ervaring opgedaan als educatief medewerker bij diverse instellingen. Tijdens dit werk kwam de omschakeling van aanbodgericht naar vraaggericht werken en ben ik trainingen Interne Cultuur Coördinator (ICC) gaan geven. Vanaf september 2010 werk ik als docent muziek bij Hogeschool Inholland Alkmaar. Naast deze baan heb ik een bedrijfje voor muziekeducatieve projecten www.mpduo.nl !Begin april is bekend geworden dat de nieuwe post- hbo opleiding Cultuurbegeleider officieel gecertificeerd is door Stichting Post Hoger Beroeps Onderwijs Nederland (SPHBO), onderdeel van het Centrum voor Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION). De posthbo opleiding Cultuurbegeleider is een samenwerkingsverband tussen Inholland Academy en Plein C, het bureau voor cultuureducatie in NoordHolland en is ontwikkeld in het kader van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (2013-2016). Het Landelijk Platform Nascholing Primair Onderwijs (LPNPO) heeft de opleiding gekozen als model voor landelijke uitrol. De opleiding is een vervolg op de basisopleiding Interne Cultuur Coördinator en wordt sinds januari 2014 aangeboden. Cursisten van deze post hbo vergaren o.a. meer inhoudelijke kennis op het gebied van cultuuronderwijs en leren dit zelf te verzorgen op school of collega’s hierbij te begeleiden. Daarnaast komt binnen de opleiding het ontwikkelen van leerlijnen aan bod en zijn de theoretische onderdelen sterk gekoppeld aan de praktijk op de eigen school. Cursisten schrijven een meesterproef en leggen een portfolio aan. Anne-marie Smeets-Sloekers !Vanaf mijn studie Docent muziek aan het Koninklijk Conservatorium in den Haag werkzaam op de Pabo. Eerst Hogeschool Rotterdam en Omstreken en daarna Hogeschool de Kempel. Daarnaast ook werkzaam geweest als groepsleerkracht en vakleerkracht muziek op verschillende basisscholen in Oegstgeest, Den Haag, Asten-Heusden. Voor de fun geef ik zangworkshops en zanglessen aan mensen van 2-100 jaar. !Anne-Marie zal samen met studenten van de Kempel een doorkijkje geven hoe het vak muziek op de pabo een plek krijgt. !9 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE ! Ellen de Vugt !Ellen de Vugt is docent muziek aan de pabo van de Hogeschool Rotterdam. Sinds september 2013 volgt zij een Master Leren en Innoveren aan diezelfde hogeschool. In juni 2014 hoopt zij deze studie af te ronden. !Het masteronderzoek ‘Creatief muziek maken in de klas – ga er maar aan staan’ geeft antwoord op de vraag welke aanpassingen nodig zijn in de muziekcursussen om pabo-studenten van de pabo HR voor te bereiden op het begeleiden van muzikaal creatieve processen. In de presentatie van dit onderzoek wordt ingegaan op de manier van onderzoeken, de onderzoeksresultaten en wat het doen van dit onderzoek heeft opgeleverd voor de onderzoeker als muziekdocent en als toekomstige master. Kunstkwartier Henriette Wachelder !Dansspetters III is een pleidooi voor het belang van het creatief proces. Vol dansideeën en muzikale suggesties is dit derde boek vooral een inspiratiebron om zelf verder te groeien. Stel je voor dat ons leerproces mede vanuit dans en muziek ontstond? Zou het kleurrijker zijn? Zou je anders leren? We gaan het zelf ervaren en ontdekken in deze workshop. Tijdens de workshop zal Henriette ingaan op mogelijkheden voor onderwijs in samenhang tussen muziek en dans. !Docent: Henriëtte Wachelder is danstherapeut, docent dans/drama aan de Kempel en startte in 2008 met YETdtc (Youth Education Training by dance theater Kunstkwartier De tweede dag van het NMP vindt plaats in het Kunstkwartier. Dit is dus niet op de pabo. Het Kunstwartier is een instituut voor beeldende kunst, dans, muziek, schrijven en theater, of een !1 0 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Irma Hemmer !‘Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?!! ! De workshop kenmerkt zich door Muziek, Drama en Beweging all-in-one. Met haar nuchtere visie ‘Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan’ brengt Irma Hemmer muziek met Body & Soul tot ‘leven’. In een mum van tijd krijgen kinderen uit de onderbouw (én hun leerkracht..) het notenschrift onder de knie. Achterliggende gedachte: wat-ik-hoor-is-wat-ik-zie-iswat-ik-voel-is-wat-ik-begrijp-is-wat-ik-onthoud. Z(w)ingende ´stayers´ zorgen ervoor dat fundamentele muziektheorie blijft ´hangen´. ! ! Na haar conservatoriumstudie te Enschede (1987) bezocht Irma Hemmer als muziekvakleerkracht (Kaliber Kunstenschool, voorheen: Muziekschool Twente) verschillende basisscholen. Daar werd haar regelmatig de vraag gesteld: “Hoe kom je aan dat lesmateriaal en waarom doe je daar ‘niets’ mee?!.. Zo snappen wij het tenminste ook!” Uit die behoefte schreef ze haar boek ‘Feel The Music’ opdat (beginnende) leerkrachten met haar muzikaal-didactisch lesmateriaal en haar eigenzinnige aanpak aan de slag kunnen. combinatie daarvan.Bijna honderd professionele docenten geven cursussen, workshops en activiteiten. Het instituut werkt samen met onderwijs, culturele instellingen en verenigingen. !1 1 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Jozef Kok !Jozef J.M. Kok (1946) studeerde schei- en natuurkunde en onderwijskunde aan de KU Nijmegen en volgde een Master Change Management. !Hij was als adviseur en directeur verbonden aan KPC Groep in ’s-Hertogenbosch en daarna voor OCW voorzitter van het Procesmanagement Primair Onderwijs. Tot 2007 was hij lector aan de Fontys Hogescholen en projectleider van Q*Primair, een landelijk project voor kwaliteitszorg in het primair onderwijs. !Hij is met FPU, maar als adviseur nog volop actief o.a. in expertgroepen, audit-, visitatie- en accreditatiecommissies voor lerarenopleidingen en in advies- en stuurgroepen op het terrein van wetenschap en techniek en van onderwijs- en beleidsevaluatief onderzoek. Hij is tevens lid van Raad van Toezicht Hogeschool iPabo. Michel Hogenes !Tijdens deze presentatie zal Michel Hogenes inzage geven in de uitkomsten van het promotieonderzoek dat hij in 2014 aan de Vrije Universiteit van Amsterdam zal afronden. Dit onderzoek bestaat uit vijf onderdelen (hoofdstukken): 1) The impact of music on child functioning. A meta-analysis; 2) Playing music. A Perspective on Music Education using Cultural-Historical Activity Theory of Education; 3) The child as composer; 4) The effects of music composition as a classroom activity on engagement in music education and academic and music achievement: A quasiexperimental study; en 5) Noa, a 10 year old composer. A case study. Van elk van deze delen zal Michel de opbrengsten presenteren. !Michel is als docent en onderzoeker verbonden aan de pabo en het lectoraat Jeugd en Opvoeding van De Haagse Hogeschool. Daarnaast is hij docent pedagogiek en psychologie aan de opleiding Docent Muziek van Codarts, Conservatorium Rotterdam. Tevens is hij voorzitter van Gehrels Muziekeducatie, de Academie voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs en EuNet MERYC (Music Educators and Researchers of Young Children) en TIG leader van de Arts Education TIG (Thematic Interest Group) of the European Teacher Education Network (ETEN). !1 2 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Adres Kromme Steenweg 16 5707 CC Helmond www.kunst-kwartier.nl Telefoon 0492-542445 Contactpersoon voor het NMP: Leontine Hartman [email protected] Lunchroom De Keyser Lunchroom De Keyser Wij zijn een leerwerkbedrijf voor mensen met een lichamelijke beperking. ! Adres Torenstraat 17 5701 SH Helmond T. (0492) 590609 ! ! ! ! ! !1 3 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Sprekers en workshopleiders ! ! ! ! Deelnemers ! Lid Naam school Werkloca1e Plaats school Woe Hotel Do Mieke Heitling Stenden Hogeschool Leeuwarden 1 1 1 Sjoerd van der Veen Stenden Hogeschool Leeuwarden 1 0 0 Mariëlle Heidekamp Hogeschool Driestar Educa@ef Gouda 1 1 1 Rinze van der Lei Chr. Hogeschool Windesheim Zwolle 1 1 1 Harm van den Berg Christelijke Hogeschool Ede Ede (Gld) 1 0 0 Ton van Erp Fontys Hogescholen, Pabo Eindhoven Eindhoven 1 0 1 Jannemieke van Hemert Fontys Hogescholen, Pabo Den Bosch Eindhoven 1 0 0 Suzanne Kratsborn Fontys Hogescholen Tilburg 1 1 1 Cécile Seuwen Fontys Hogescholen Tilburg 0 0 1 Pieter Jaap Idema Gereformeerde Hogeschool Zwolle 1 0 0 Mar@jn van Nieuwenhuizen Gereformeerde Hogeschool Zwolle 1 1 1 Michel Hogenes Haagse Hogeschool, afd. Pabo Den Haag 0 1 1 Loes Heitling Hanze Hogeschool Groningen 1 1 1 KiWy Gulick – van Buul Avans Hogeschool Breda 0 0 1 Ineke Peereboom Hogeschool IPABO Amsterdam/Alkmaar Amsterdam 1 1 1 Arjen Bijlsma Hogeschool IPABO Amsterdam/Alkmaar Amsterdam 1 0 0 Marije de Vries Hogeschool InHolland Alkmaar Alkmaar 1 1 1 Chris@ane Nieuwmeijer Hogeschool InHolland Alkmaar Alkmaar 1 1 1 Paul Helmes Hogeschool Arnhem en Nijmegen Nijmegen 1 0 0 Johan Sterken Stenden Hogeschool Emmen 1 1 1 Ellen Bothof Hogeschool Leiden Leiden 1 1 1 Ellen de Vugt -‐ Jansen Hogeschool RoWerdam RoWerdam 1 1 1 Amber Damen Hogeschool RoWerdam RoWerdam 1 1 1 Bert van Uffelen Hogeschool RoWerdam RoWerdam 1 1 1 Tijs van Gurp Hogschool RoWerdam RoWerdam 1 1 1 Arne Nusselder Hogeschool Arnhem/Nijmegen Nijmegen 1 1 1 Meppel !1 4 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE Chris@an Boel Hogeschool van Utrecht Utrecht 0 0 1 Luc van Oeteren Fontys Hogescholen Venlo 1 0 1 Vivian Knols Fontys Hogescholen Venlo 1 1 1 Marjo Schillings Hogeschool Zeeland Vlissingen 1 1 1 Claudia Kooiman -‐ Hagenaar Hogeschool Zeeland Vlissingen 0 0 1 Annesta van Egmond -‐ HartkampHogeschool InHolland Haarlem 1 1 1 Benno Spieker Iselinge Hogeschool Doe@nchem 0 1 1 Harrie Poulssen Katholieke Pabo Zwolle Zwolle 1 1 1 Gertrude Pieters Katholieke Pabo Zwolle Zwolle 1 1 1 Marjanka van Maurik P.C. Hogeschool Marnix Academie Utrecht 1 1 1 Anne-‐Marie Sloekers Pedagogische Hogeschool De Kempel Helmond 1 1 1 Mieke van den Berg Saxion Hogescholen Enschede 1 1 1 Peter Mulock Houwer Saxion Hogescholen Enschede 1 1 1 Anneke Ren@ng Saxion Hogescholen Enschede 1 1 1 Melanie Scheepers Hogeschool van Amsterdam / Pabo Almere Almere 1 0 0 Roelie Huizing Hogeschool Stenden, Pabo de Eekhorst Assen 1 1 1 Roeland Vrolijk Buitengewoon lid, bestuurslid 1 1 1 Hermien Wiechers Hogeschool IPABO Amsterdam/Alkmaar 1 1 38 31 Deventer Amsterdam 36 ! !1 5 23 EN 24 APRIL 2014 NMP TWEEDAAGSE !1 6
© Copyright 2025 ExpyDoc
