nummer 4 - Natuurpunt

Chiropcontact
Contactblad van de vleermuizenwerkgroep van
Natuurpunt vzw
19e jaargang nr. 4
Vleermuizenwerkgroep
Voorzitter: Alex Lefevre (ontslagnemend)
Klissenhoek 85, 2290 Vorselaar, 014 51 62 01
[email protected]
Secretaris:
Penningmeester: Kris Boeckx (ontslagnemend)
Koeneind 13, 2440 Geel, 014 59 26 26
[email protected]
Provinciale coördinatoren
West-Vlaanderen: Bob Vandendriessche
Begoniastraat 26, 8020 Oostkamp, 0477 75 74 91
[email protected]
Oost-Vlaanderen: Daan Dekeukeleire
Polderdreef 37, 9840 De Pinte, 0474 48 89 79
[email protected]
David Galens
Hoogstraat 28, 9820 Merelbeke, 0474 22 93 12
[email protected]
Antwerpen: Filip Borms
Roosendaalbaan 21, 2920 Kalmthout, 03 666 15 56
[email protected]
Limburg: Ghis Palmans
Volmolenstraat 1, 3910 Neerpelt, 011 64 82 74
[email protected]
Brabant:
Contactpersoon Natuurpunt
Wout Willems
Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, , 015 29 72 68
[email protected]
Wie jonger is dan 25 en interesse heeft in vleermuizen, kan ook contact opnemen met de
vleermuizenwerkgroep van JNM
JNM, Kortrijksepoort 192, 9000 Gent, 09 223 47 81
zwg@jnm.
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
2
Voorwoord
Dag allen,
In de twintig jaar dat ik lid ben van de werkgroep heb ik de bewustwording dat vleermuizen
uitermate belangrijk zijn alleen maar zien toenemen. Een feit waarbij naast de Europese
wetgeving in Vlaanderen de Vleermuizenwerkgroep onder leiding van Alex Lefevre een
prominente rol gespeeld heeft en nog steeds speelt.
Maar ook het speelveld is enorm vergroot. Gaandeweg werd er meer en meer beroep gedaan
op de kennis van de groep. Uiteindelijk werd de druk zo hoog dat een aantal items en
onderzoeken zoveel beslag legden op de vrije tijd van onze vrijwilligers dat het niet langer
haalbaar was, dat ze het petje van onze vrijwilliger flink te boven gingen en gaan.
Maar hoe je het ook keert of draait: de kern van de werkgroep bestaat uit uiterst gemotiveerde
vrijwilligers. Laat ons ons dan ook toespitsen op hetgeen ons drijft: VLEERMUIZEN. Het
overgrote deel van de winterverblijven zijn gekend en beschermd. Al leert de realiteit ons dat
dit laatste lang niet altijd het geval is. Denk maar aan Haasdonk of het kappen van (soms
potentiele) koloniebomen en langs verbindingsroutes gelegen bomenrijen . En dit vaak onder
het mom van ongewenste exoten. Wie anders dan de vrijwilliger gaat in dergelijke gevallen
voor klokkenluider spelen? Daarbij flink geholpen door diepgaand onderzoek van specialisten
allerhande! Is bescherming niet voor een deel het gevolg van jarenlange monitoring
door……vrijwilligers
Lang niet alle zomerkolonies zijn gekend. De moderne onderzoeksmethodes brengen heel wat
aan het licht. Maar ze zijn duur, tijdrovend en vereisen kennis en expertise. Specialisten werk
dus! Stelt zich weerom de vraag: wie gaat er op letten dat er geen foute beslissingen genomen
worden waardoor de kolonie onherstelbare schade oploopt? Weerom onze vrijwilliger. Op
wie wordt in eerste instantie beroep gedaan als er een vleermuisvriendelijke inrichting
geschiedt of er noodzakelijke onderhoudswerken moeten gebeuren?
Juist!!!!!!
Wat er ook van komt: zonder zijn vrijwilligers staat de Vleermuizenwerkgroep nergens!!!!!!!
Ook al levert iedereen maar een kleine bijdrage: alles bij elkaar is het een niet te
onderschatten macht!
Zoals Alex het zegt: “Hetgeen wat je doet is belangrijk! Niet de tittel!”
De daden maken de man!
Kris Boeckx
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
3
Allerlei
Unieke kolonie zeldzame vleermuizen in Diepenbeek
In het
Natuurpuntgebied
"Nietelbroeken" in
Diepenbeek is onlangs
een kolonie met 84
"Bechsteins
vleermuizen" ontdekt,
allicht een van de vijf
grootste kolonies van
Europa. Dat meldt de
Vleermuizenwerkgroe
p van Natuurpunt op
Natuurbericht.be.
Bechsteins vleermuizen hebben opvallend grote oren, enkel de "grootoorvleemuizen" hebben
nog grotere oren. Het zijn echte bosbewoners: de soort slaapt in holle bomen en omdat ook
hun kraamkolonies zich daar bevinden, worden ze zelden waargenomen. De
Bechsteinsvleermuis is een middelgrote soort, met een spanwijdte van 25 tot 30 centimeter.
Zuidoost-Limburg
In Vlaanderen leven naar schatting maar 300 tot 600 Bechsteinsvleermuizen, in de zomer
alleen in zuidoost Limburg. Met steun van de provincie Limburg werd in 2011 een uitgebreid
onderzoek gevoerd naar het voorkomen van de soort. "De dieren werden met mistnetten
gevangen, kregen een zendertje opgekleefd en werden nadien gevolgd met antennes en
ontvangers", verduidelijkt Kris Boers van de Vleermuizenwerkgroep. "Op die manier waren
de onderzoekers in staat om de zogenaamde kraamkolonies te vinden."
Verrassende telling
Afgelopen zomer werd in het natuurgebied Nietelbroeken postgevat onder een boom waar
zo'n kraamkolonie huisde. Tot verbazing van de waarnemers stopte de teller pas na 84
uitvliegende dieren. "Daarmee behoort deze kolonie tot de vijf grootste van deze soort in
Europa, en vormt ze mogelijk een aanzienlijk deel van de Vlaamse populatie."
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
4
In de Nietelbroeken loopt momenteel een natuurherstelproject, waarbij ook aandacht
geschonken wordt aan het creëren van geschikte leefgebieden voor Europees beschermde
dieren. "Vermits de Bechsteins vleermuis gebonden is aan een oud bos met veel ondergroei,
zullen we hieraan de nodige aandacht geven in het verdere verloop van het project", zegt
gebiedbeheerder Jos Ramaekers.
Belga, beeld PhotoNews
Waarom het belangrijk is veranderingen bij winterobjecten te
noteren:
Vleermuizen in de ijskelder van Grand Noble (De Pinte)
Daan Dekeukeleire
De ijskelder van Grand Noble in De Pinte is een typisch overwinteringsobject, zoals er
tientallen verspreid liggen over Vlaanderen. De ijskelder ligt in een oud kasteelpark (ca. 20
ha), aan de rand van een verstedelijkt gebied (de buitenwijken van Gent en De Pinte). Het
kasteelpark bestaat uit eiken, beuken en enkele populieren. Een overwinteringslocatie zoals er
tientallen zijn in Vlaanderen.
Grafiek 1: Getelde aantallen in de ijskelder van Grand Noble. Periodes zonder balkjes
zijn jaren wanneer er geen telling heeft plaatsgevonden. (a) en (b) zijn de data wanneer
deuren geplaatst werden. (c) geeft weer wanneer de dreef naast de ijskelder gekapt
werd.
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
5
De vleermuisaantallen op deze locatie worden al van in de jaren ’70 geteld, maar af en toe
zitten er wel ‘gaten’ in de tellingen (zie grafiek 1). In 1976 werd de ijskelder ingericht: er
werd een deur geplaatst met slot en invliegopening. Jaarlijks werden er gemiddeld een 4-tal
vleermuizen geteld (voornamelijk baardvleermuizen (Myotis mystacinus/brandtii) en af en toe
ook een eenzame grootoor (Plecotus auritus) of een franjestaart (Myotis nattereri). Als ik in
2001 de eerste keer in het object kwam was deze ene deur al niet meer in de beste staat. Hij
stond tegen de deuropening aangeleund en was al lang uit zijn hengels gevallen.
In 2004 was de oude deur van de ijskelder helemaal kapot. De gemeente De Pinte kon
overtuigd worden om twee nieuwe deuren te financieren, die geplaatst werden in de zomer
van 2005. Dit had echter niet echt een invloed op de aantallen: er bleven slechts een 4-tal
dieren overwinteren.
Dit alles veranderde in de winter van 2009-2010. Plots overwinterden er 18 dieren. Ook de
daarop volgende jaren waren zijn de aantallen nog mooi hoog.
Een mooie stijging, dus, enkele jaren nadat de kelder opnieuw werd ingericht. Echter, een
populatie-stijging lijkt me weinig waarschijnlijk. In de omgeving zijn namelijk andere
potentiële overwinteringsplaatsen:
Holle bomen?
Bij de controle in december 2009 bleek de lindedreef nabij de ijskelder gekapt te zijn.
Overwinterden de overige vleermuizen in deze holle bomen? Hoewel het geen dikke bomen
waren (diameter ca. 50 cm op borsthoogte) bleken de gekapte bomen wel holtes te bevatten.
Andere objecten in de buurt…
Op 500 m van het kasteeldomein Grand Noble (nr 1 op de kaart) ligt een kleiner
kasteeldomein het ‘Hemelrijk’ (nr 2). Dit kasteel heeft ook een ijskelder: een klein keldertje
waar niet elke winter een dier in gevonden wordt (jaarlijks 0-2 dieren). Belangrijker zijn
echter de kelders van het kasteel zelf. Het kasteel heeft lange tijd leeg gestaan, maar wordt nu
gerestaureerd. De kelders stonden onder water, en vormden een ideale overwinteringsplaats.
Tijdens een eenmalig bezoek midden jaren ’90 werden er inderdaad meerdere overwinterende
baardvleermuizen gevonden, maar exacte aantallen of een exact jaartal werd niet genoteerd
(mondelinge med. J.-P. Nicaise). Bij een kort bezoek in 2005 werden geen dieren
aangetroffen en bleek de kelder drooggepompt en grotendeels gerestaureerd (de rest van het
kasteel stond toen nog leeg en werd niet bezocht).
In de directe omgeving bevind zich nog een derde object, dat in december 2008 werd
gevonden. Onder het poortwachtershuisje van het Scheldevelde-park (nr 3 op de kaart), op
1500 m van het kasteelpark Grand Noble bevind zich ook een kelder. Tijdens de vier
afgelopen winters werden 0-4 vleermuizen gevonden. Dit object heeft nogal te leiden onder
verstoring: onbekenden vinden het namelijk altijd maar nodig om de invliegopening dicht te
steken met stokken en prikkeldraad. Waar overwinteren deze vleermuizen als de
invliegopening dicht is?
Wat betekent dit nu?
Herstelt de populatie zich, en wordt dit dan ook weerspiegeld in de aantallen? Zijn de
vleermuizen uit holle bomen verhuisd naar de ijskelder na een kapping? Werd een ander
object in de buurt ongeschikt? Was het te koud op een eventuele alternatieve verblijfplaats?
Of gaat het om een combinatie van alles hierboven?
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
6
Mijn bedoeling met dit artikel is om aan te tonen met een anekdotisch voorbeeld dat data van
wintertellingen voorzichtig geïnterpreteerd moeten worden.
Oproep!
Op de trein na vergaderingen, tijdens cursussen en ’s avonds na het tellen hoor ik vaak
anekdotische verhalen over boomkappingen, verstoring en andere dingen die een invloed
leken te hebben op de aantallen, zowel in kleine als grote objecten. Ik besef zeer zeker dat
anekdotes geen harde data zijn, maar toch is het bijzonder waardevol om dergelijke dingen te
noteren en te delen. Ik wil dan ook oproepen om zulke waarnemingen neer te schrijven en te
publiceren, bv. in de Chiropcontact!
Vragen of opmerkingen?
[email protected]
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
7
Uit de krant
van onze mediawatcher Wout Willems
Uit Het Laatste Nieuws van 21 augustus 2013
Opening reservaat voor vleermuizen
Op zaterdag 24 augustus opent het district Berchem en Natuurpunt Antwerpen Stad een klein
reservaat voor vleermuizen in de De Roest d'Alkemadelaan. Verstopt achter enkele
flatgebouwen in de De Roest d'Alkemadelaan ligt een oude ijskelder, een ideaal 'hotel' voor
vleermuizen.Vleermuizen zijn kwetsbare dieren. Het is belangrijk dat ze een rustige omgeving
hebben om te overwinteren. Een nieuwe verblijfplaats kan daarbij helpen. Tijdens de Nacht
Van de Vleermuis nu zaterdag is er van 19.30 tot 20 uur een officiële inhuldiging met receptie
in de De Roest d'Alkemadelaan. Daarna geeft Natuurpunt een lezing over de zoogdiertjes in
de school Heilige Familie in de Jan Moorkensstraat 95. Voor kinderen is er tijdens de lezing
animatie. Tot slot kunnen geïnteresseerden om 21.30 uur zelf op zoek naar vleermuizen met
een speciale batdetector. Na de inhuldiging is de kelder niet meer te bezichtigen om de rust
van de dieren niet te verstoren, en omdat hij op privédomein ligt.
Uit Het Laatste Nieuws van 07 september 2013
Open monumentendag viert zondag zilveren jubileum
Open Monumentendag viert zondag zijn zilveren jubileum. Er is geen thema voor deze 25ste
editie, maar iedereen biedt het beste van de voorbije 24 edities aan, zoals het Kezelfort in
Edelare. Het fort is een van de belangrijkste overwinteringsplaatsen voor vleermuizen en de
toren die ernaast werd gebouwd doet nog steeds dienst als buitenverblijf van de familie
Thienpont. En het fort kan een kleine oplapbeurt wel gebruiken. Het Kezelfort is een van de
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
8
oudere van Vlaanderen. De bouw startte in 1822, toen Vlaanderen nog deel uitmaakte van de
Verenigde Nederlanden. Het fort werd gebouwd op Edelareberg, dicht bij de Schelde en
strategisch gelegen om de stad Oudenaarde te beschermen tegen vijandelijke legers. Het ging
om een vijfhoekig fort, met vooraan een muur van 15 stenen dik, een uitkijktoren en plaats
voor veel kanonnen. Om de metselwerken van voldoende water te voorzien zijn er drie
waterputten gebouwd, maar al gauw bleek dat er meer water nodig was. 70 ton water werd
dagelijks vanuit de Schelde naar boven gebracht. Aanvankelijk werden 70 arbeiders ingezet
om het fort te bouwen, snel groeide dat aan tot meer dan 1.500 man.
Schietoefeningen
Maar nog voor het fort helemaal klaar was, werd België onafhankelijk. Het domein werd
verkocht en om een militaire functie uit te sluiten werden alle bovengrondse delen
afgebroken. Het fort is dus nooit gebruikt als fort, maar de Duitsers hielden er, tijdens de twee
wereldoorlogen, wel hun schietoefeningen. Het diende als schuilplaats voor meer dan 1.300
Oudenaardisten bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog. Van het oorspronkelijke fort
resten vandaag alleen de grachten, de wallen en de onderaardse grachten. Zo bevinden zich
onder de grond nog ruim drie kilometer aan gangen. "En deze vormen een ideale
overwinteringsplaats voor vleermuizen. Van 15 september tot 15 mei mag hier niemand
binnen", zegt conciërge Stefaan Baekeland. "Dit om de rust van de vleermuizen niet te
verstoren."
Boek
Het Kezelfort is een van de belangrijkste overwinteringsplaatsen in Vlaanderen. Het fort werd
intussen ook beschermd als natuurreservaat, maar niet als monument. "Er zijn dus geen
subsidies om het gebouw in stand te houden", zucht Pol Borremans, die zo geboeid is door de
geschiedenis van het Kezelfort dat hij er een boek over schreef. "En het zou nochtans stilaan
een oplapbeurt kunnen gebruiken. Binnen is het metselwerk nog in perfecte staat, maar de
schuinliggende muur boven de fortgrachten wordt stilaan aangetast door de wortels van de
bomen."De zonen van de Oudenaardse oud-burgemeester Jozef Thienpont zijn nog steeds
eigenaar van de site. Die familie bouwde er eind 19de eeuw een lusthof op het domein. De
neogotische toren staat er vandaag nog. "Deze doet trouwens nog steeds dienst als
buitenverblijf van de familie", weet Baekeland. "Vooral tijdens de weekends trekken ze er
zich terug. Je hebt er een prachtig zicht over de stad."
Persbericht van 15 oktober 2013
Schuilkelder uit WO II krijgt tweede leven als schuilplaats voor vleermuizen
De gemeente Overijse, Regionaal Landschap Dijleland vzw en IGO hebben langs de
Waversesteenweg in Overijse een schuilkelder uit de tweede wereldoorlog ingericht als
winterverblijfplaats voor vleermuizen.
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
9
Erfgoed dat geen hedendaagse
invulling krijgt, dreigt te vervallen en
uiteindelijk te verdwijnen. In het geval
van bunkers en schuilkelders is dat niet
anders. Een herbestemming aan deze
monumenten geven is dan ook de
boodschap. En als we daarmee
bedreigde
diersoorten
zoals
vleermuizen een duwtje in de rug
kunnen geven, slaan we twee vliegen
in één klap.
Heel wat vleermuissoorten zijn sterk
bedreigd in Vlaanderen onder andere
door het verdwijnen van geschikte
overwinteringsplaatsen. Vleermuizen
slapen in de winter omdat ze dan geen
voedsel (insecten) vinden. Tijdens de
winterslaap draait het bioritme van
vleermuizen op een laag pitje: hun
lichaamstemperatuur en hartslag daalt.
Ze gebruiken hun vetreserves om de
winter door te komen. Een vleermuis
stelt dan ook strenge eisen en gaat op
zoek naar een overwinteringsplaats
met een echt ‘grotklimaat’: het vriest
er niet en is er rustig, tochtvrij en
voldoende vochtig.
De schuilkelder langs de Waversesteenweg in Overijse doet nu –
mits enkele aanpassingen – dienst als winterverblijfplaats voor
vleermuizen (foto’s: IGO-Fred Vanwezer).
In de berm van de Waversesteenweg in
Overijse ligt een schuilkelder, daterend
uit WO II, al geruime tijd te
verkommeren.
Deze
schuilkelder
maakte destijds deel uit van een
netwerk van schuilkelders aangelegd
op het grondgebied van de gemeente
Overijse in de periode 1941-42 als
verdediging
tegen
mogelijke
luchtbombardementen.
Mits enkele aanpassingen doet deze schuilkelder voortaan prima dienst als
winterverblijfplaats voor vleermuizen. Door zijn ondergrondse ligging is de temperatuur goed
gebufferd en staat hij al gedeeltelijk onder water wat naar vochtigheid ideaal is.
Het aanbrengen van voldoende wegkruipmogelijkheden (bakstenen en houten nestkasten die
her en der werden opgehangen) en nieuwe deuren (voorzien van invliegopening voor
vleermuizen) zorgt dat de kelder voortaan tochtvrij blijft en voldoende rust biedt.
De vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt vzw zal jaarlijks controleren of er vleermuizen in
de schuilkelder overwinteren.
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
10
Vleermuizen zijn koesterburen. Dit zijn bijzondere diersoorten waar we zorg voor moeten
dragen. Meer info hierover vind je op www.koesterburen.be.
Een fotoverslag van de
http://projectinfo.rld.be/#73
inrichtingswerkzaamheden
is
terug
te
vinden
op:
Meer info:
Annabel Pennings, biodiversiteitsmederker, Regionaal Landschap Dijleland vzw,
016/40.85.58. of 0477/319.852 – [email protected]
Wim Aertsen, landschapsanimator, Regionaal Landschap Dijleland vzw, 016/40.85.58. of
0477/319.852 – [email protected]
De werken werden uitgevoerd door Regionaal Landschap Dijleland vzw en IGO met de
financiële steun van de gemeente Overijse, Provincie Vlaams-Brabant en Agentschap
Onroerend Erfgoed (Vlaamse overheid).
Uit Het Laatste Nieuws van 05 november 2013
Bunker op binnengebied blijft behouden
Op het binnengebied van de voormalige bloemenwinkel De Rozentuin staat een betonnen
bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Hij bestaat uit twee grote lokalen plus een kleiner lokaal,
waarin Duitse soldaten konden schuilen tijdens bombardementen. De laatste jaren werd de
betonnen bunker door het vroegere tuinbouwbedrijf gebruikt om tijdens de winterperiode
planten vorstvrij te stockeren. "De bunker is niet geïnventariseerd omdat hij altijd op
privédomein stond", zegt Filip Borms, vleermuizenspecialist van Natuurpunt. "Een bestaande
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
11
populatie vleermuizen verplaatsen kan niet. Daarom willen we de oorlogsbunker eerst
onderzoeken op de aanwezigheid van vleermuizen, die traditioneel bunkers uitkiezen als
overwinteringplaats." Districtsburgemeester Koen Palinckx (N-VA) heeft de Simon
Stevinstichting al gevraagd om de historische waarde van de oorlogsbunker te onderzoeken.
"Met de projectontwikkelaar is afgesproken om de bunker niet af te breken maar te wachten
op de resultaten van het onderzoek. Als de bunker een waarde heeft, zal hij moeten worden
opgenomen in de herinrichtingsplannen voor het binnengebied." (FSE)
Uit Het Nieuwsblad van 7 november 2013
Vleermuizen mijden Viander
Vleermuizen fladderen niet meer naar de groene Viander in Tienen. Ze vinden er te weinig
voedsel en bomen zijn gerooid. Vroeger vonden ze onderdak op de zolders van de chalet
Viandra Baden en de loodsen aan de cafetaria. Maar na restauratie en isolatie geraken de
vleermuizen er nog moeilijk in. Er zijn nog meer redenen waarom ze het recreatiedomein
mijden. De Milieuadviesraad (MAR) trok conclusies na de Nacht van de Vleermuis. Een
rondgang in de Viander leerde dat door kapping van bomen voor de gevleugelde zoogdieren
geen ideale aaneengesloten corridors meer bestaan om ze te laten overvliegen. Ook de
hoevedieren, vooral ezels, zijn sinds twee jaar weg uit het domein. Zij zaten in loodsen, die
zijn afgebroken, waardoor verblijfplaatsen voor vleermuizen verloren gingen. Ook volgens de
MAR zitten er te veel vissen in de vijvers. 'Die eten veel insecten, die ook dienen als voedsel
voor vleermuizen', luidt het. Uitbater Werner Goethuys van de Viander zegt dat resten van
bomen zijn afgezaagd omdat ze afgeknakt waren tijdens een storm in juli. 'Maar dat zijn
slechts enkele bomen. De stronken groeien wel weer uit tot struikgewas. Dat vleermuizen
wegblijven komt vooral door het verdwijnen van veel bomen in het aanpalende Geboortebos.
Weer hoevedieren in de wei zetten, acht ik uitgesloten. Daarvoor is een vergunning nodig.
Wie gaat de nieuwe stallen betalen, de dieren voederen en verzorgen? Dat er te veel vis in de
vijvers zit, noem ik larie. Het huidige bestand ligt niet hoger dan een kwart van vroeger. De
vissen eten dus zeker niet te veel insecten.' Geert Jansen van Natuurpunt zegt dat de
boomkappingen zeker nefast zijn voor vleermuizen. 'Aan struikgewas hebben ze niets. Het is
te laag. Bomenrijen zijn noodzakelijk en die ontbreken.'
Uit Het Laatste Nieuws van 06 december 2013
Vleermuizen krijgen kelder op kasteeldomein
Pro Natura zal in opdracht van het Halse stadsbestuur een vleermuizenkelder bouwen op het
kasteeldomein in Lembeek. In de loop van de zomer van 2014 worden nog projecten
gerealiseerd om vleermuizen op verschillende plaatsen onderdak te bieden. In de kerken van
Essenbeek en Buizingen worden vleermuisopeningen aangebracht. Op het kerkhof van Hallecentrum wordt zelfs een heuse vleermuizenbunker gebouwd. De stad zal de werken mee
bekostigen met subsidies van de provincie.
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
12
Mededelingen Activiteiten
Giften
Het rekeningnummer waarop giften mogen gestort worden is: 293-0212075-88 van
Natuurpunt. Voor de vleermuizenbescherming in Vlaanderen te ondersteunen mag het
projectnummer 3171 vermeld worden. Giften vanaf 40€ zijn fiscaal aftrekbaar.
Alle giften die op dit projectnummer toekomen, worden integraal gebruikt om aankopen van
vleermuisreservaten te ondersteunen zoals het fort van Walen, de Schans van Smoutakker, de
Steenoven te Turnhout, enz.
Abonnee Chiropcontact
Wil je Chiropcontact in de toekomst niet meer ontvangen, geef dan jouw naam en emailadres
door aan [email protected]. Ook nieuwe abonnees voor Chiropcontact kunnen zich
via hetzelfde adres aanmelden. Graag
met vermelding van provincie en adres.
Mededelingen en artikels stuur je best naar [email protected].
Artikels Chiropcontact
Artikels voor Chiropcontact moeten aangeleverd worden in Microsoft Word, lettertype Times
New Roman 12, foto’s apart meeleveren.
Van anderstalige artikels wordt een Nederlandstalige vertaling aangeleverd. Anders wordt het
artikel niet gepubliceerd.
Fb pagina vleermuizenreservaat “La bonne espérance”
Werken en activiteiten die in het
verleden en de toekomst zullen
worden uitgevoerd, kan je nu
volgen op Facebook .
Wil je graag op de hoogte blijven
stuur dan een
vriendschapsverzoek naar “la
bonne esperance”.
De gebezigde Fb naam is:
“labonne espérance.”
Dus “la” en “bonne” aan elkaar
geschreven!
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
13
Conferentie ivm vleermuizen
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
14
Uitsmijter
Een vleermuisrijk 2014!
“Schone energie!”
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
15
Bijlage: Data wintertellingen
Algemeen
TELLEN VAN VLEERMUIZEN IN WINTERSLAAP DIENT OM DEZE DIEREN NOG BETER
TE KUNNEN BESCHERMEN
HET IS DAN OOK DE EERSTE TAAK VAN ELKE TELLER OM DE DIEREN HIERBIJ ZO
WEINIG MOGELIJK TE VERSTOREN!
De wintertelling van de vleermuizen in Vlaanderen (en voor een deel ook in Brussel) wordt
gecoördineerd door de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt.
Elke provincie heeft een eigen provinciale coördinator:
West-Vlaanderen: Floris Verhaeghe,
[email protected], Torhoutstraat 124, 8610 Kortemark, 0479 89 01 09
Oost-Vlaanderen: David Galens,
[email protected] Hoogstraat 28, 9820 Merelbeke, 0474 22 93 12
Antwerpen: Filip Borms
[email protected], Roosendaalsebaan 21, 2920 Kalmthout, 0473 91 90 51
Limburg: Ghis Palmans
[email protected], Volmolenstraat 1, 3910 Neerpelt, 011 64 82 74
Vlaams-Brabant / Brussel: hermanvanschepdael@. hotmail com
Herman Van Schepdael (west-Brabant), , 0478/66.67.25
Hans Roosen (oost-Brabant), [email protected] Abstraat 101, 3090 Overijse, 0486 40 79 97
, Gelieve je waarnemingen te sturen naar je provinciale coördinator en naar algemeen coördinator
Kris Boers ([email protected]) , Zeilstraat 3, 2060 Antwerpen, 0474 22 74 28).
Een waarneming bevat minimum volgende gegevens:
- object (liefst de objectcode – als je ze niet kent, kan je ze steeds opvragen bij je prov.
coördinator of bij Kris Boers)
- datum van de telling
- waargenomen soorten en aantallen
- alle tellers
Als een ‘object’ voor de eerste keer is geteld, gelieve dan ook de exacte locatie, een naam, het type
(bunker, ijskelder, fort, ...) en de hoofdteller door te geven.
Een object is een locatie waar vleermuizen verblijven of kunnen verblijven. Elk object krijgt een
apart nummer. De algemene regel is: als de vleermuis naar buiten moet vliegen en de kamers
grenzen niet aan elkaar, spreken we van een ander object (en die krijgen dus een aparte code).
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
16
Jaarlijks verschijnt een verslag van de wintertellingen in Chiropcontact, de gratis digitale nieuwsbrief
voor wie interesse heeft in vleermuizen in Vlaanderen. Je abonneren kan bij Kris Boeckx
([email protected]).
De afkortingen die in Vlaanderen worden gebruikt voor de notatie van de soorten:
Afk
Md
Mmb
Mb
Mm
Mn
MD
Me
MM
MB
Mspec
Nederlandse naam
Watervleermuis
Baard/brandts vleermuis
Brandts vleermuis
Baardvleermuis
Franjestaart
Meervleermuis
Ingekorven vleermuis
Vale vleermuis
Bechsteins vleermuis
Myotis spec.
Gewone of Grijze
PaA
grootoorvleermuis
Pa
Gewone grootoorvleermuis
PA
Grijze grootoorvleermuis
Ppn
Dwergvleermuis spec.
Es
Laatvlieger
Bb
Mopsvleermuis
Cspec Vleermuis spec.
Wetenschappelijke naam
Myotis daubentonii
Myotis mystacinus/brandtii
Myotis brandtii
Myotis mystacinus
Myotis nattereri
Myotis dasycneme
Myotis emarginatus
Myotis myotis
Myotis bechsteinii
Myotis spec.
Plecotus auritus/austriacus
Plecotus auritus
Plecotus austriacus
Pipistrellus spec.
Eptesicus serotinus
Barbastella barbastellus
Chiroptera spec.
(Let op het verschil tussen grote en kleine letters bij de afkortingen!)
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
17
Doorgegeven teldata
Provincie Antwerpen
zo 15 december 2013 (OV)
zo 22 december 2013
9:00 Fort 3 (Borsbeek)
10:00 Fort Brasschaat
za 21 dec - vr 3 jan 2014
Objecten
Antwerpen Noord
9:30 Fort Oelegem
9:30 kasteelkelder
Schilde
Fort Zwijndrecht
en Kruibeke
Schans van
Tallaart
9:30 Fort Broechem
8:30 Fort Schoten
20:00 Fortentelweekend
Antwerpen
10:00 Fort Steendorp
Fort Kapellen
za 4 januari 2014
za 11 januari 2014
za 18 januari 2014
do 23 januari 2014
za 25 januari 2014
ma 27 januari 2014
vr 31 jan - zo 2 feb 2014 (OV)
za 15 & zo 16 feb 2014
zo 23 februari 2014
9:30
Fort 5 (Edegem)
Fort Oelegem
Bram Van Ballaer
Filip Borms &
Wout Willems
Wout Willems
0485/46 46 77
0473/919 051 &
0485/037 985
0485/037 985
Wout Willems
Kris Boers
0485/037 985
0474/227 428
Arno Thomaes
0478/56 21 11
Wout Willems
0485/037 985
Kris Boers
Dirk Swaenen
Wout Willems
0474/227 428
0476/72 44 49
0485/037 985
Arno Thomaes
Ben Van der
Wijden
Wout Willems
Wout Willems
0478/56 21 11
0476/742 652
0485/037 985
0485/037 985
Provincie West Vlaanderen
Regio Ieper
za 11 januari 2014 (OV)
za 18 & zo 19 jan 2014
8:30
West-Vlaanderen
Joost
Vandenberghe
Vlaams-Brabant
Hans Roosen
Provincie Vlaams Brabant
zaterdag 26 januari 2014
Voor alle tellingen: vooraf aanmelden verplicht!!!
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
18