Den Haag ligt op koers

De
‘Den Haag
nH
ligt op
aakoers’
g
_
206___VGvisie #8/2014___cityvisie den haag___tekst Kees de Graaf ___ fotografie Peter van Aalst
cityvisie den haag___VGvisie #8/2014___207_
Frisia Makelaars ziet upswing in
de Haagse woningmarkt
Na een aantal moeilijke jaren op de Haagse woningmarkt is
de stemming eindelijk omgeslagen. Rudi van Wechem en
Cees Kimmel van Frisia Makelaars bespeuren optimisme: bij
de consument en nu ook bij opdrachtgevers. 070 groeit en
bloeit, de trek naar de stad is volop gaande. Niet in de laatste
plaats door de inzet van gemeente en marktpartijen.
M
akelaar Cees Kimmel
en collega Rudi van
Wechem zijn nauw
betrokken bij de
ontwikkeling van
nieuwe projecten in
Den Haag. Zij zien goede ontwikkelingen in
de stad. Van Wechem: ‘Het inwonertal neemt
jaarlijks met 6.000 toe. De trek naar de stad
gaat onmiskenbaar door. Maar ook de internationale setting van Den Haag wordt steeds
glansrijker. Het aantal nieuwe vestigers onder
de bedrijven is indrukwekkend. En daar zien
we nu de resultaten van. Den Haag staat te
boek als een plezierige, groene en rustige stad
aan zee met een fantastisch woon- en werkklimaat.’ De groepen waar Den Haag het van
moet hebben zijn starters, doorstromers en
internationale klanten. Die komen behoorlijk
aan hun trekken met de binnenstedelijke
bouwproductie die de afgelopen jaren goed op
gang is gekomen. Van Wechem: ‘Er is veel te
kiezen op dit moment. Scheveningen Haven is
aantrekkelijk, maar dat geldt ook het centrum
van de stad, voor Kijkduin en een ontwikkeling als het Norfolkterrein. Daar worden de
komende jaren, aangejaagd door de gemeente
Den Haag, vele honderden woningen gerealiseerd. Aan de rand van de stad is op Vroondaal
een uitgebreid woningaanbod te vinden, van
kleinere eengezinswoningen tot en met royale
kavels. Voor ieder wat wils dus.’
Vrije sectorhuur versterken
Een bijzonder segment is de herontwikkeling
van bestaand kantoorvastgoed. Een markt die
voorlopig nog niet is verzadigd. Van Wechem:
‘Er komt nog één miljoen vierkante meter aan.
Dat is een complete Vinex-opgave!’ De
kantoren die zich voor herontwikkeling lenen,
liggen op aantrekkelijke plekken. ‘Neem
Amadeus dat door Provast wordt ontwikkeld,
op de hoek van Spui en Kalvermarkt. Maar
ook de Wijnhaventorens, de Thorbeckewoontoren aan het Savornin Lohmanplein.’
Cees Kimmel noemt als mooi voorbeeld de
Rudi van Wechem
transformatie van het Shellgebouw aan de
Oostduinlaan 75 en de aanpak van het CBSkantoor in Voorburg. ‘Het levert honderden
woningen op die voorzien in de groeiende
vraag naar centrumstedelijk wonen.’ Ook met
nieuwbouw worden woningen aan de residentie toegevoegd, aldus Van Wechem. ‘Kijk
naar De Haagse Passage, of naar het Stadsbaken Spui-Lamgroen van Syntrus Achmea.
Opvallend is dat marktpartijen in de stad het
ontwikkelingsstokje hebben overgenomen van
de woningcorporaties; zij realiseren nu het
merendeel van de productie. Daarmee wordt
tegelijkertijd het vrije sector huursegment in
deze stad versterkt, een goede zaak. Het maakt
Den Haag completer.’
Klant in beeld
Ook voor grondgebonden stedelijk wonen zien
beide heren in Den Haag nog volop kansen.
Ze noemen Rivierenbuurt, Den Haag Zuidwest, Binckhorst en Laakhaven-West als interessante plekken. Van Wechem: ‘Daar gaan we
best tien jaar over doen, maar dat is geen
probleem. Den Haag staat er als woonstad in
de Randstad prima voor. Met de kluswoning
heeft de gemeente er een alternatief bij
gekregen, voor mensen die veel tijd en energie
in hun eigen woning willen stoppen.’ De
consument schuift in de genoemde ontwikkelingstrajecten nadrukkelijk naar voren als
medebepalende partij, zegt Van Wechem. ‘Via
onze klantcontacten identificeren wij heel snel
e
H
a
Cees Kimmel
collectieven van mogelijke geïnteresseerden
voor een bepaald project. Zo hebben we
bijvoorbeeld voor ASR bij het Norfolk-terrein
een consumentenpanel georganiseerd, om er in
een vroeg stadium achter te komen waar
wensen en eisen vanuit de consument bestaan.’
Dat de gemeente daarbij meer overlaat aan de
markt, is volgens de vastgoedadviseur uitstekend: ‘Den Haag laat los, maar bevordert en
stimuleert ook, vanuit een heldere visie op de
toekomst. De gemeente is zeer behulpzaam bij
het laten slagen van projecten.’ Zijn er dan nog
wensen voor de toekomst? Volgens Cees
Kimmel kan het toerisme nog een verdere
impuls gebruiken. ‘Ik ben voorvechter van een
“Oranjehuis”, een museum over de Oranjes dat
er in 2014 moet komen. Daarnaast zie ik
kansen om de leegkomende Amerikaanse
ambassade – een echte Marcel Breuer – te
transformeren tot “America Centre”. Dé plek
om onze geschiedenis met de VS in Nederland
onder de aandacht te brengen.’
‘De internationale setting van
Den Haag wordt steeds
glansrijker’