Dorpskrant 8.4 sept. 2013

Mildamster Brêge
Colofon
Redactie:
Sietse van Dijk
Henk Hidding
Henk v.d. Kam
Ab Slager
Michiko Sugawara
Lily Tola
Renske de Vries (lay-out)
Willy Wiersma
Penningmeester: Grietus Brouwer
Linoleumsnede voorblad: Jan ten Hoeve
Vormgever voorblad:
Roelof Koster
Cartoon:
Berend Krekt
Officieel orgaan van Plaatselijk Belang Mildam
Jaargang 8 - nr. 4
Verschijnt 4 x per jaar
Oplage: 325 stuks
Rekeningnr. Rabobank: 1099.61.005
t.n.v. Dorpskrant Mildamster Brêge
Wilt u reageren?
Dat kan per e-mail: [email protected]
òf schriftelijk:
Redactie Mildamster Brêge, p/a De Wissel 14, 8454 KT MILDAM
Inleveren kopij: vóór 15 november 2013
(± één vel A4-formaat; lettertype Times New Roman; puntgrootte 12)
INHOUDSOPGAVE
Colofon ......................................................................................... 1
Contactpersoon Plaatselijk Belang..................................................... 3
Buurtcoördinatoren ......................................................................... 3
Van het bestuur van PB Mildam ........................................................ 3
Doarpshelp Ketlik/Mildaam............................................................... 4
Ans Smits schildert Willem-Alexander en Máxima ............................... 5
Waar-o-waar .................................................................................. 6
Nieuwe inwoners Mildam ................................................................. 7
Natuurgeweld................................................................................. 8
Cartoon ....................................................................................... 11
Spitmestzaaiwiedsnoeiplukschoffeloogsteetcomposteer ..................... 12
De bakkerij van Spijkman .............................................................. 13
Zoemzoemzoemzoemzoemzoemzoemzoem ..................................... 16
Gele stofwolken waaien door Mildam .............................................. 19
Omtinker ..................................................................................... 20
Verhaal van Tine Feitsma .............................................................. 21
Nieuwe inwoners Mildam ............................................................... 23
Tjongerschool Mildam ................................................................... 24
Bij Kinderwoud Kinderopvang is elke dag een mooie dag! ................. 26
Michiko........................................................................................ 27
De Dode Zeerollen in het Drents Museum in Assen ........................... 28
Postbezorger dumpt poststukken in bos Katlijk................................. 30
Werken bij de post… ..................................................................... 31
Kreatief Kollektief bestaat 30 jaar! .................................................. 31
Verslag van het reisje naar Den Haag ............................................. 32
Spelen met woorden - Sietse D. ..................................................... 33
Kopje koffie? ................................................................................ 34
Nordic Walking ............................................................................. 35
Foto-expositie Ecokathedraal in kerkje Mildam ................................. 36
Seizoen 2013-2014 van de 60+ soos Mildam-Katlijk.......................... 37
‘De Blêde Boulers’ kampioen .......................................................... 38
Kaatsen ....................................................................................... 39
Jeugdhonk sportcomplex Nieuwehorne - Oproep .............................. 42
Sint Thomas Winterbarren ............................................................. 43
‘Bibliotheek aan Huis’ .................................................................... 44
Mildamster Brêge
2
INFORMATIE
Contactpersoon Plaatselijk Belang
Anneke Zwanenburg  (0513) 63 25 44
E-mailadres: [email protected]
Website Mildam: www.mildam.org
Buurtcoördinatoren
Janbart Brijker, Milhoes 6
Janny Jongedijk, Schoterlandseweg 33
Rykele Hoekstra, Schoterlandseweg 85
Piet Riemersma, Van Aylvalaan 22
Sietse van Dijk, Molenlaan 22
Bauke Visser, De Dobbe 52
Peter Dral, Weversbuurt 17
Rjim de Jong, Verzetslaan 17
Bruggelaantje/De Karn/Milhoes
Schoterlandseweg (west)
Schoterlandseweg (oost)
Van Aylvalaan/De Wissel
Canadezenlaan, Molenlaan
De Dobbe
Yntzelaan/Weversbuurt
Verzetslaan
VAN HET BESTUUR VAN PB MILDAM
De afgelopen zomer was er een van meteorologische extremen. Het
was warm, in de Tjonger is in lange tijd niet zo veel gezwommen en
gevaren als dit jaar. Helaas is de kanosteiger eerder dit jaar verwijderd.
Wij zijn in overleg met de provincie om een nieuwe kanosteiger te
laten aanleggen. Daarvoor is het noodzakelijk dat we aantonen dat de
steiger gemist wordt. Wil iedereen die de steiger mist, dit kort per mail
doorgeven aan Plaatselijk Belang? Dat kan via [email protected].
Dat de zomer niet alleen maar warm was, merkten wij in Mildam toen
er begin augustus een behoorlijke storm losbrak. Het was kort maar
erg krachtig. Alhoewel er flinke schade en overlast achterbleef, hebben
zich in Mildam gelukkig geen persoonlijke ongelukken voorgedaan.
Een ander natuurfenomeen dat moeilijk te stoppen is, zijn de steenmarters. Deze beschermde dieren worden steeds vaker gesignaleerd in
en om ons dorp. Een positief signaal, omdat het goed gaat met de natuur rond Mildam. Maar het heeft ook een keerzijde: steenmarters kunnen behoorlijke schade opleveren.
3
Mildamster Brêge
Er zijn steenmarters binnenshuis gesignaleerd en de eerste kippen zijn
gesneuveld. Op www.steenmarterverjagen.nl vindt u informatie over
het voorkomen van overlast.
Een antennemast heeft niets met natuur te maken, integendeel. Een
mast van bijna 40 meter hoog past absoluut niet in ons dorp. De bezwaren tegen de voorgenomen plaatsing van de antennemast op de
parkeerplaats bij De Wissel hebben effect gehad. Vodafone ziet voorlopig af van het plaatsen van een zendmast in Mildam. Wethouder Siebenga heeft dit op 18 sept. jl. telefonisch doorgegeven aan Plaatselijk
Belang. De wethouder kon niet zeggen hoe het woord ‘voorlopig’ moet
worden uitgelegd. Wanneer er nog details beschikbaar komen, dan
wordt PB ingelicht.
Tenslotte willen wij u graag uitnodigen. De vergaderingen van het bestuur van Plaatselijk Belang vinden de eerste donderdag van de
maand plaats. Iedereen is tussen 20.00 en 20.30 uur van harte welkom om onderwerpen aan te dragen en deze in de vergadering toe te
lichten. Een mailtje vooraf over uw komst naar [email protected]
is genoeg. Wij horen graag van u.
René Noorman
SAMENLEVING
Doarpshelp Ketlik/Mildaam
“We zijn nog bezig met het afwerken van onze lijst eerste bezoeken.
Maar misschien duurt het u iets te lang. U kunt contact met ons opnemen, wanneer u nog geen bezoek heeft gehad en dat wel op prijs
stelt. Dan maken we een afspraak. We streven er naar per 1 oktober
2013 een functionerend netwerk te hebben.”
Deze tekst was het laatste stukje van onze oproep in de vorige dorpskrant. Daarin stond ook een oproep om zich aan te melden als vrijwilliger. Een twintigtal mensen heeft zich opgegeven. Geweldig!
Op dinsdag 29 oktober 2013 organiseren we een vrijwilligersavond in de Thomastsjerke in Katlijk (om 20.00 uur).
Na de eerste kennismaking komt aan de orde: het installeren van de
werkgroep Doarpshelp Ketlik/Mildaam, informatie over de organisatie en
de werkwijze van de vrijwilligers bij diverse hulpvragen.
Mildamster Brêge
4
Ook mensen die nog vergeten zijn om zich op te geven, zijn daar van
harte welkom. Aanmelden kan daar ook.
Wat doen wij?
We gaan door met onze bezoeken. We zijn bereid mee te helpen bij
kleine en grote problemen. En straks bemiddelen we bij het inschakelen
van vrijwilligers. Doorgaans nemen wij niet zelf het initiatief maar wachten we op een hulpvraag.
Wat doen we niet?
We sturen geen mensen bij iemand langs om de sloten en andere veiligheidsvoorzieningen te controleren. Wanneer zo’n iemand bij u aanbelt: stuur hem weg, hij heeft waarschijnlijk geen goede bedoelingen.
Gelukkig is er in de praktijk al een keer zo gehandeld!
Werkgroep Doarpshelp Ketlik/Mildaam:
Naam
Rjim de Jong
Grietje Kooistra
Anneke Zwanenburg
Henny Bakker
Janny Wierda
Menno de Bruin

(0513) 68 14 11
(0513) 63 14 26
(0513) 63 25 44
(0513) 63 37 70
(0513) 54 22 87
(0513) 54 19 84
E-mail
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Ans Smits, kunstenaar en wonend in Mildam, heeft een schilderij gemaakt van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Dit schilderij
is te zien in Galerie ZoFier, Rotstergaastweg 95, Nieuweschoot.
Galerie ZoFier heeft prominente Friese schilders en beeldhouwers gevraagd een portret te maken van koning Willem-Alexander, al dan niet
samen met Máxima. Eén kunstwerk wordt door het Friese publiek uitgekozen en daarnaast zal een vakjury haar keuze maken (beide hebben een stem van 50%). Het winnende portret wordt aangeboden aan
de Commissaris van de Koning in Friesland en komt te hangen/te staan
in het Friese Provinciehuis.
U kunt niet meer stemmen op een van de kunstwerken, maar de expositie in Galerie ZoFier duurt nog t/m 13 oktober a.s.
Zie ook www.zofier.nl.
5
Mildamster Brêge
PRIJSVRAAG
Waar-o-waar
De foto’s van de vorige keer:
Foto 1 is gemaakt door Henk van der Kam. De plaats van het kastje is
herkenbaar aan het hek op de achtergrond. Dit hek staat om het tennisveld. Deze plek is door niemand geraden.
Foto 2 betreft Weversbuurt nr. 6. Goed geraden Anneke en Lykele!
De nieuwe ladder:
Aly Klazema
Anneke en Lykele Zwanenburg
Bauke Visser
Froukje Bik
4p
4p
2p
2p
Zoals u ziet, kunnen alle deelnemers nog met een gelijk aantal punten
eindigen. Of dat zal gebeuren?
De nieuwe foto’s
Foto 1
Mildamster Brêge
6
Foto 2
De nieuwe foto’s zijn weer ín of in de buurt van Mildam gemaakt. Herkent u de plekjes, mail dan het adres of een omschrijving van de plekjes
waar uw fotograaf stond toen hij de foto’s maakte, naar: [email protected].
Oplossingen kunt u ook schriftelijk inleveren bij: Sietse van Dijk, Molenlaan 22, Mildam. Inlevertermijn: tot uiterlijk 6 weken na het verschijnen van deze krant. Succes allemaal!
Sietse van Dijk
NIEUWE INWONERS MILDAM
Op Molenlaan 42 is Sietie Bakker komen wonen. Op verzoek van de
redactie stelt ze zich even voor:
“Hallo, ik ben 32 jaar geleden geboren in Heerenveen en opgegroeid in
Vegelinsoord. Ik ben graag creatief
bezig. Tekenen, schilderen of met de
naaimachine; ik maak er iets moois
van. Dieren en de natuur zijn voor
mij een bron van inspiratie. De radio
staat bij mij op SubLime 90.5 FM.
Fresh Jazzy sounds!
In de herfst/winter is chili con carne
mijn lievelingseten. En om acht uur zit ik voor de buis want dan is GTST
erop. Oant sjen yn Mildam!”
7
Mildamster Brêge
MILDAM
Natuurgeweld
Je ziet de beelden op tv langskomen: ontredderde mensen in Portugal,
verbijsterd door de vernietigende oerkracht van de brandende bossen
en mensen in China, die voor hun ogen hun dierbaren en dierbaars
weggerukt zien worden door hoog water. Dit alles gebeurt overrompelend snel. De ene dag ben je bezig met de problemen van alledag,
werk, kinderen, eten en ruzie maken, de volgende is je bestaan bedreigd. Gelukkig leven we hier in Nederland in een rustig land met
weinig natuurrampen en goede voorzieningen. Toch hebben we op
kleine schaal kennis kunnen maken met natuurgeweld op maandagavond 5 augustus jl.
Hier onze beleving van het natuurgeweld:
Om half tien zitten we gezellig samen voor de computer onze vakantiefoto’s te bewonderen. In de verte rommelt en weerlicht het. Tegen tien
uur is het onweer dichterbij; ik stel voor de computer uit te zetten en
ook de internet- en kabelstekkers eruit te halen. Maar voor we actie
kunnen ondernemen, slaat onze (zeer gevoelige) aardlekschakelaar al
uit.
Eén keer beneden, fladdert onze zoon opgewonden in het donker rond:
“Wat waait het toch hard!!!” En ja, daar vliegt een van onze zware tuinstoelen voor het raam langs. Mijn echtgenoot, zeer trots op tuin en
tuinmeubilair, grijpt naar zijn jas om ‘de stoelen te redden’.
Enigszins hysterisch houd ik hem tegen want ook de dakpannen spatten
nu op het terras uit elkaar. We staan voor het raam in het donker en
zien de rest van de tuinstoelen verdwijnen, het lawaai van stukslaande
dakpannen komt nauwelijks boven het gebulder van de wind uit.
En dan is er de regen, niet keurig van boven vallend, maar alsof een
stuwmuur het begeeft en wij het eerste zijn, dat die watermassa tegenkomt.
Zoveel gebeurt tegelijkertijd dat ik niet meer samenhangend denk, de
angst overheerst, kan ons dak/huis standhouden en wat als… Als de
storm iets afneemt, trillen wij nog zachtjes na. Het water krijgt zijn
normale regenvorm terug.
Mildamster Brêge
8
Mijn man zoekt in de tuin naar de stoelen. Ze zijn er allemaal nog, door
de heg opgevangen. We belichten het dak: een strook dakpannen is
verdwenen inclusief het hele dakraam. Ik loop naar de desbetreffende
kamer en wordt al op weg ernaartoe verwelkomd door druppend water.
In de kamer, waar het dakluik zat, staat onze treintafel: een jongensdroom ‘come true’. Midden op de tafel liggen een paar daktegels. Om
het inregenen te beperken, span ik een paraplu voor het dakluik en bind
die vast aan de tafel.
Op straat een boel mensen: een buurvrouw komt met onze wimpel aan.
Er zijn heel wat bomen gesneuveld, gelukkig net niet op een huis/dak
gevallen. Meteen al zijn buren takken aan het wegdragen en de straat
aan het bezemen; er wordt opgeruimd. Er heerst verbroedering, in hun
ogen: verbijstering.
Mijn man gaat in het donker het dak op en zet een stuk plastic met
tegels vast, zodat het minder in kan regenen. Het druppen in de daarnaast gelegen kamer gaat door, we zetten emmers neer.
We liggen net in bed als de tweede onweersbui tegen middernacht over
Mildam trekt. Ik ben bang. In de druipende studeerkamer verdubbelen
we de rij emmers, zetten er extra bakjes bij, deppen water van de tapijten.
Met de ochtend komt het verlangen, alles op te ruimen. ’s Middags
wordt ons dak gedicht, ik ruim de rommel op en zet alles weer op zijn
plaats.
9
Mildamster Brêge
In de krant een discussie over valwind
versus windhoos: wij
konden niets zien,
naar mijn idee kwam
er een zwarte muur
van water over ons
heen, er was geen
tijd een slurf te herkennen.
De aannemer vertelde wel dat alle dakpannen door de wind
opgetild werden en
dan weer neergekwakt.
Dat kon je zien aan
de ligging van de
overgebleven
dakpannen.
Ten tijde van het
onweer stond onze
caravan naast het
huis met daarvoor een auto. De dakpannen lagen overal eromheen, de
auto’s hadden geen enkele schade!
Op dinsdagochtend was er nog her en der in Mildam iets te zien, met
name aan de randen van het dorp: ontbrekende dakpannen, geknakte
stukken boom of geheel ontwortelde bomen. Er liepen ook wel heel veel
mensen geïnteresseerd langs de Tjonger. Het weekend hierop kwamen
we in Beetsterzwaag, ook daar veel omgevallen bomen, wat een geweld! Je realiseert je hoeveel geluk je hebt gehad!
Lily Tola
Mildamster Brêge
10
CARTOON
11
Mildamster Brêge
TUINIEREN
Spitmestzaaiwiedsnoeiplukschoffeloogsteetcomposteer
Oproep aan dorpsmoestuingenoten
Ik weet van een aantal dorpsgenoten, dat zij in hun tuin een stuk(je)
grond als moestuin gebruiken. Ook ik heb nu een jaar of 6 zo’n moestuintje. Elk jaar ben ik weer verwonderd hoeveel groenten en fruit je
van een klein en armzalig, droog stukje zandgrond kunt oogsten. En
hoeveel voldoening dat geeft.
Bovendien heb je de gelegenheid groenten te zaaien, die in de winkel
(bijna) nooit worden aangeboden: meiraapjes, regenboogsnijbiet, palmkool, roodlof, pastinaak, verse augurken, bladmosterd, zomerpostelein,
verse doperwtjes. Elk voorjaar kijk ik weer uit naar de eerste oogst
raapstelen om een lekkere stamppot mee te maken. We eten het hele
seizoen uit de tuin en ik hoef nauwelijks groenten te kopen.
Mijn dorpsmoestuingenoten herkennen vast wel iets in het bovenstaande. Er is ook niets leukers dan even bij elkaar te kijken hoe de sla of
tomaten erbij staan en tips en trucs met elkaar uit te wisselen.
Wat zou het leuk zijn om met een groep enthousiaste moestuiniers samen zaaigoed in te kopen (biologisch of biologisch-dynamisch van de
‘Bolster’ bijvoorbeeld) of zaaigoed uit te wisselen, want je hebt bijna
altijd te veel aan een zakje. Hetzelfde geldt voor plantgoed, zaailingen,
stekjes.
En met elkaar mest ophalen bij een boer of van het land (mest van koe,
paard, schaap, buffel). Je kunt ook denken aan het uitwisselen van
slimme vondsten, tips en recepten.
Ik heb hierover al met enkele mensen gesproken, die vroegen of ik dan
het initiatief wil nemen. En dat doe ik bij deze. Wie belangstelling
heeft, kan zich bij mij melden: Yvonne Meesters, De Wissel 7,
 (0513) 68 15 69, [email protected]
Bij voldoende belangstelling komen we in de winter een keer bij elkaar
om ideeën uit te wisselen.
Yvonne Meesters
Mildamster Brêge
12
VROEGERE WINKELS EN WOONHUIZEN IN MILDAM
De bakkerij van Spijkman
Hieke Koopmans was al sinds haar prille jeugd ‘bakkersknechtje’.
Eerst bij pake Minne Talsma, daarna bij diens schoonzoon, heit Piet
Spijkman. Ze ging mee de streek op, venten. Nu, met haar 69 jaar, zit
ze nog steeds langs de weg. Taxibedrijf Koopmans uit Jubbega mag
dan allang zijn overgegaan op de zonen, ze neemt nog graag de
langere ritten over. “Trije keer yn ‘e wike nei nierdialyse ride, dan
reitse je mei de klanten fergroeid”.
Zo was de boerenwoning toen de
bakkerij er in zat...
Hieke is geboren op nr. 60 aan de Schoterlandseweg, maar daar weet
ze niets meer van. Dat ze ertegenover woonden op 63 herinnert ze zich
wel. Het was een oude boerenwoning waar de bakkerij inzat en later is
er een nieuwe muur voor gezet waar nu ‘Senang’ op staat. Rechts van
de deur was de winkel, links woonden ze. De bakkerij lag achterin de
deel en in mem’s tuin lagen de waterput en takkenbossen voor de oven.
En it âld sekreet niet te vergeten! Of stonk die paardenstal achter huis
zo?
Dat haar broer rond zijn achttiende met drie andere jongens omkwam
bij een verkeersongeval, betekende dat de bakkerij niet werd voortgezet, vertelt Hieke met droge ogen. In 1959 kwam De Centrale
Bakkerij, waarbij tien bakkers waren aangesloten: uit Katlijk en Rottum,
twee uit Mildam en zes uit Oudeschoot.
13
Mildamster Brêge
... en Hieke voor hetzelfde huis anno 2013
Mep op de kar
Hieke moest al jong met pake mee,
naar haar luisterde de kedde tenminste. Zo sloeg hij bijna op hol toen
ze in Katlijk bij de rioolaanleg de weg
aanstampten met zo’n lawaaiding dat
de keien op hun plek trilde.
Soms gaven rotjongens een mep op
de bakkerskar en dan holde het
beestje alleen naar huis, zonder kar.
De fiets met zware bôlekoer kon het
meisje niet de baas, maar later met
heit in de auto hielp ze bestellingen
afleveren. Altijd over zandpaden of
door drek, oh die Aaltjelaan!
Bakker Minne Talsma en knecht Lucas
de Jong
Mildamster Brêge
14
Veel klanten namen de ene week de ene bakker en de week erop de
andere. Dat had te maken met al of niet kerkelijk zijn, een verschil dat
er al bij de schooljeugd inzat. Zelfs het dorpseigene was reden tot strijd.
Je was blêdeklauwer of raaptepper. Al is ze sinds haar 20ste weg uit
Mildam, Hieke noemt moeiteloos op wie er toen woonden. Niet hun
echte naam, want de schoenmaker heette niet Kruk en de klompenmaker vast niet Klomp. Hieke: “Dat wie doe sa. De Woudstra’s wiene
murden en de Bergstra’s rotten.” De mensen waren niet veel gewend.
Het heugt haar nog dat toen ze bij iemand ‘in de polder’ binnenkwam,
de kleine kinderen onder moeders rokken vluchtten. “Ik wie sels noch
bern, mar se seagen dêr noait frjemden.”
Warme chocolademelk en kantkoek
Hieke is te nuchter voor sentimenten, maar wordt jaarlijks toch
mankelyk met Sint Maarten. Vroeger kwam de schooljeugd immers met
lampionnen langs. Bij bakker Spijkman kreeg je warme chocolademelk
en een stuk kantkoek! De bakkersdochter ging dan overigens vrijwillig
de streek op: om zo wat ‘bij te verdienen’.
De drukste tijd was met sinterklaas. Dan was het bealgje en gingen er
heel wat taaipoppen en speculaasjes doorheen. Ze noemt het zonde dat
later de hiele brot aan taaiplanken en speculaasvormen is verkocht,
maar ze heeft gelukkig nog koekblikken uit de bakkerij. “En de âld
EHBO-trommel! Dy moasten je hawwe doe ‘t de oven op elektries
gong.”
Ook het wonder van de waterleiding begin jaren 50 weet ze nog goed.
Dat je zomaar in huis de wc kon doorspoelen en een kraan kon opendraaien! Ja, tot pake in alle vroegte door het huis riep “Kom derôf, ‘t is
allegear wetter yn ‘e hûs!” Ze vlogen het bed uit, naar de overstroming... op 1 april.
Alie Rusch
15
Mildamster Brêge
BIJEN HOUDEN
Zoemzoemzoemzoemzoemzoemzoemzoem
In de Mildamster Brêge van maart 2013 schreef ik dat u nog van mij
zou horen…
En jawel:
De bijengroep is gestart
Vijf september jl. was de eerste bijeenkomst van een groepje mensen,
dat op uitnodiging van Yvonne Meesters bij elkaar kwam: Piet Riemersma, Jan Oord en Paula Poel, Adri en Ria Ruitenbeek en Leo de Rooij. In
deze bijeenkomst zijn de eerste stappen gezet om het houden van honingbijen in Mildam-Katlijk te realiseren.
Piet Riemersma is een ervaren imker, die lange tijd bijen heeft gehouden. Hij heeft een aantal dingen verteld over het houden van bijen. Uit
zijn verhalen sprak niet alleen veel kennis van zaken en ervaring, maar
ook enthousiasme en bevlogenheid.
Als je eenmaal aan het houden van bijen begint, raak je al snel geboeid
door die fascinerende wereld. Piet heeft aangeboden de beginnende
imkers met raad en daad bij te staan.
Basiscursus Bijenhouden
Het is de bedoeling dat een groepje mensen deze winter een basiscursus ‘bijen houden’ gaat volgen en dat in het voorjaar van 2014 wordt
gestart met één of twee bijenvolken.
Oproep
Jan Oord en Yvonne Meesters gaan deze cursus volgen. Het zou mooi
zijn als we met een groepje van 4 mensen de verantwoordelijkheid voor
de bijenvolken kunnen gaan dragen en elkaar kunnen ondersteunen.
Heb je al eens overwogen om imker te worden, heb je belangstelling
voor dit initiatief en wil je met ons deze cursus gaan volgen:
meld je dan bij Yvonne Meesters,
[email protected] of  (0513) 68 15 69.
Mildamster Brêge
16
Plek voor de bijen
Adri en Ria Ruitenbeek en Leo de Rooij stellen hun erf (Schoterlandseweg 4, Katlijk) ter beschikking voor het plaatsen van de eerste bijenkasten. Er is een overkapping aanwezig die als bijenstal kan dienen. Zij
zullen in het begin als belangstellenden meekijken met de imkers.
Waarom honingbijen in Mildam?
Er wordt de laatste jaren in de media veel aandacht besteed aan de
bijen en hoe slecht het met hen gaat. Door ziekten en het gebruik van
pesticiden is de sterfte onder de bijen hoog en verdwijnen op grote
schaal hele volken (CCD: Colony Collapse Disorder). Over dit laatste
fenomeen is een documentaire gemaakt: ‘Vanishing of the bees’.
Deze film heb ik vorig jaar gezien tijdens een bijeenkomst die georganiseerd werd door de Partij voor de Dieren en de imkervereniging Friesland. Toen heb ik besloten dat ik in mijn eigen leefomgeving mijn steentje wil bijdragen aan het behoud van de bij. Dit initiatief is een eerste
stap.
Er zijn wereldwijd mensen die dergelijke initiatieven nemen. Zelfs in
grote steden houden mensen bijen op de platte daken van grote gebouwen. In de steden is genoeg voedsel voor de bijen.
Steeds meer mensen beseffen dat ze mede afhankelijk zijn van de bijen
voor hun eigen voortbestaan. Zonder bijen geen voedsel. Bovendien is
er veel te ontdekken over de relatie tussen bijen en mensen. En er is
geen betere manier om dat te onderzoeken dan door zelf imker te worden en je te verbinden met je bijenvolk.
17
Mildamster Brêge
De imme (het bijenvolk) beperkt zich ruimtelijk niet tot de bijenkast of
bijenkorf, maar bestrijkt een cirkel met een straal van zo’n 3 kilometer.
Een imker kent op een gegeven moment het werkgebied van zijn bijen:
is er voldoende voedsel (nectar) voor de bijen aanwezig? Zijn er schadelijke factoren? Wat zou er verbeterd kunnen worden? Je zou kunnen
zeggen dat de bijen ervoor zorgen dat je bewuster de omgeving gaat
waarnemen.
Wat kun jij doen?
Wil je geen imker worden, maar wil je wel jouw steentje bijdragen aan
het behoud van wilde bijen en honingbijen, dan kun je het volgende
doen:
-
-
zorg van het vroege voorjaar tot het late najaar voor bloeiende planten in je tuin (niet alleen een- of meerjarigen, maar ook struiken en
bomen). Die bieden niet alleen voeding aan de bijen, maar ook aan
bijvoorbeeld vlinders;
gebruik geen giftige bestrijdingsmiddelen;
bouw een bijenhotel of -pensionnetje voor solitaire bijen en hommels
(op internet zijn vele voorbeelden te vinden). Een stuk boomstam
waar je gaatjes met verschillende doorsnee in boort, biedt een bij al
de gelegenheid om er haar eitjes in te leggen.
Voorlichting en activiteiten
De bijengroep stelt zich tevens tot doel bijeenkomsten te organiseren
voor dorpsgenoten (volwassenen en kinderen). Er kunnen films vertoond worden (bijvoorbeeld de eerdergenoemde documentaire). Er kan
een imker uitgenodigd worden om een lezing te geven over bijen en het
houden van bijen. Op school kan voorlichting gegeven worden.
Hopelijk gaat het volgend jaar volop zoemen in Mildam. Als dan de lindebomen aan de Schoterlandseweg in bloei staan, kunnen we niet alleen genieten van de heerlijke geur van de lindebloesem, maar ook van
het gezellige gezoem van de honingbij.
Yvonne Meesters
Mildamster Brêge
18
NATUUR
Gele stofwolken waaien door Mildam
Als je in september door Mildam wandelt en het waait, dan kun je het
treffen gele stofwolken waar te nemen. Stof dat overal op neerslaat.
Bij nadere beschouwing blijkt het geen woestijnzand te zijn, maar
stuifmeel afkomstig van sparachtige bomen. Ik zag ze door heel
Mildam staan: op de Molenlaan, Verzetslaan, Van Aylvalaan, Milhoes,
De Karn en waarschijnlijk op meer plekken.
Het is de blauwe atlasceder, die dan uitbundig bloeit. De bloeiwijze is
duidelijk te zien: honderden geelbruine kaarsjes, die tussen de
blauwachtige zilvergrijze naalden mooi afsteken. Deze kaarsjes zijn de
mannelijke ‘katjes’, waar de wind het gele stuifmeel uitblaast. Daarna
vallen de uitgebloeide katjes bij vrachten uit de boom. Tuinen en
stoepen liggen er dan mee bezaaid. De boom verliest in de winter zijn
naalden niet, zoals de larix. Wel worden oude naalden vervangen door
nieuwe.
De atlasceder groeit in het wild in de groene oase van het Atlasgebergte in Marokko. Hier wint men olie uit deze bomen voor een
parfum van L’Occitane met de mooie naam ‘Cedar Eau de Parfum’.
19
Mildamster Brêge
Gek genoeg wordt de geurende olie ook als middel gebruikt bij paarden,
kamelen en ander vee, want insecten hebben een hekel aan de geur.
Om die reden én omdat cederhout niet onderhevig is aan houtrot, wordt
het ook als hoogwaardig hout in de bouw gebruikt.
In 1839 is deze ceder vanuit Marokko naar Frankrijk geëxporteerd en
later verder Europa in. Van oorsprong komt deze boom niet in onze
natuurlijke flora voor en is eigenlijk een exoot. Vooral in de jaren 70
werd deze boom veel in tuinen geplant als sierboom. De bomen kunnen
wel 40 meter hoog worden.
Naast de mannelijke katjes zijn er
vrouwelijke, minder opvallende, kegeltjes.
Wordt zo’n vrouwelijk kegeltje door het
stuifmeel bevrucht, dan groeit dat uit tot
een grote kegel met bijenkorfachtige vorm.
Na twee jaar is zo’n kegel rijp en valt uit
elkaar, waarbij zwarte zaden met een
lichtbruine vleugel vrijkomen. De zaden zijn
voor dieren lekkere hapjes. Op de plaats
waar de kegel zat, blijft een soort wig
achter. Een gekortwiekte ceder loopt niet
meer uit! Cederbomen kunnen wel 1000 jaar oud worden!
Zowel in oosterse als westerse religieuze geschriften wordt de ceder als
een heilige boom beschouwd.
Henk van der Kam
Omtinker
Oudeschoot, Mildam, Katlijk, Heerenveen-Midden en de Akkers.
Voor al uw vragen over zorg & welzijn.
Spreekuur MFA Oudeschoot iedere dinsdagmorgen van 10.00 tot 11.00 uur.
Bel of mail naar
Janneke de Jong
06 - 52 32 80 75
[email protected]
Mildamster Brêge
20
VERHAAL VAN TINE FEITSMA
Hûshimmelje
Ik hie it my yn ‘e holle set: as it takommende snein gaadlik waar is,
wurdt der hjir himmele. Dat betsjutte: wurk foar Vader Jacob en zijn
drie zonen. It soe in toer wurde en krij it spul geande, dêr hie ik al op
rekkene – mar dat it d’r sá omweigean soe, dat net….
Ús twa âldsten, Ruerd en Hindrik, wiene nachts thúskommen. Se sille
wol wer yn in disco of in kofjebar sitten ha om oer de problemen fan
dizze wrâld te praten. Dêr moat blykber altiid nachtwurk fan makke
wurde. Mar ik hie yn ’t foar warskôge, dat se wisten wêr’t se oan ta
wiene doe’t ik harren in pear oerkes nei’t se under de klaaide tekkens
strûpt wiene der wer útreage. Doe’t se op it lêst as âlde mantsjes by de
treppen delkamen, hie ik d’r suver begrutsjen mei, mar ta gelok tocht ik
oan Vader Jacob, dy’t al drok op it hiem dwaande wie.
No sille jimme wol witte wolle wat der himmele wurde moast: de garage, dy’t net allinnich ús miljeuferpestend mûnster herberget, mar ek
tsjinst docht as opslach. Der leit in souderke oer hinne, groatfol mei
riprap dy’t feitelik nedich weismiten wurde moat mar wêr’t in sunige
hûsfrou alles opberget, om’t men nea witte kin hokker tiid men nochris
belibje sil.
It wurk moast wat ferparte wurde. Ruerd soe mar nei boppe, wêr’t hy
mei in protte lamentearjen op ’t lêst hinne slagge. Hindrik bleau ûnder
om it spul oan te krijen en Jacob Rink tôge it nei bûten.
Wat dêr net allegearre op ús ‘gazon’ te lâne kaam! In trijedielich kapokbêd, in doaze mei âlderwetske bândoeken, twa nachtromers – en sa kin
ik noch wol in skoftsje trochgean. Dat moast allegearre wierre en himmele. Ûnderwilens wie d’r al gans wat foarfallen. Ruerd hie in stikmennich pûden oan ‘e holle, it souderke is wat leech, sjuch. Dat hy dy
pûden net sûnder kommentaar akseptearre hie lit him wol tinke. Hindrik
hie al in nachtromer op ‘e noas hân en moast him eefkes op it kapokbêd
deljaan. ’t Kaam him net iens fan ûnpas, it lei noflik yn it sintsje. Jacob
Rink ferknoffele him de foet en rekke sadwaande ek op in stik fan it
kapokbêd. Sa leine d’r al twa yn de sinne. Vader Jacob, dy’t it spul wat
yn de gaten hâlde soe, hie him ek deljûn, yn ‘e auto, it rútsje iepen, en
slepte as in okse.
21
Mildamster Brêge
Ruerd op it souderke miende dat se ûnder noch oan it wurk wiene en
gie ûnferfeard troch mei lossen. Doe’t hy klear wie hoechde hy it
ljedderke net iens mear te brûken, mar koe him sá fan in hege bult nei
ûnderen glydzje litte. Dêr stie hy earst wakker ferheard om him hinne te
sjen: alles yn djippe rest. Doe reage hy ris troch syn bosk hier, gie
eefkes sitten om in sigaretsje te draaien, en ûnder it geniet fan it
smoken seach hy nochris wer om him hinne. Jonge, dêr stie nochal wat!
Neisgjirrich die hy it lid fan de doaze mei de âlderwetske bândoeken
iepen. Foar syn dwaan gie hy doe hastich oerein, helle it kniperbakje en
hinge de bândoeken ien foar ien oan de tûken fan ús wylgebeam. Dy
stiet deun op ‘e dyk, en foar de minsken dy’t de reed delkamen wie it in
fleurich gesicht.
Wat hie hy it drok hân; eefkes útpûste op it tredde stik fan it kapokbêd.
Dêr hie de sliep him, nei syn koarte nachtrêst, op slach te pakken. En sa
lei de hiele himmelersploech te wierjen yn it sintsje.
Doe kaam mem!! Ik kin jim net sizze wat d’r allegearre troch my hinne
gie.
Mildamster Brêge
22
Foar myn eagen kaam in read flueske, de skonken begûnen my te
triljen en ik gappe nei de siken. Âldergeloks tocht ik bytiids oan myn
oergongsjierren; ‘opwindingen vermijden’ hie dokter sein.Ik ha de
túnslang oansletten en ûnder it sjongen fan ‘rôlje, rôlje, wetterweagen’
bin ik begûn te spuitsjen, sa fûl as it mar koe. Wat in genêsmiddel!
Ik fielde my suver wer in jongfaam. Vader Jacob krige syn part ek, troch
it autorútsje.
Wat in wiete brut en wat in neiwurk. Mar ik hie it foar gjin jild misse
wollen. En it souderke wie aardich rommer wurden. It measte guod is
dweiltrochwiet by it jiskefet telâne kommen – it kapokbêd ek!
Er is een eenmalige oplage van 50 stuks gemaakt van ‘Snypsnaren’,
genummerd en gesigneerd. Zie ook www.tynkemulder.com.
Er zijn nog boeken beschikbaar voor € 25,-. Heeft u interesse voor dit
unieke boek (een stukje Fries erfgoed), bel of mail naar Tynke Mulder,
06 - 29 36 82 50, e-mail: [email protected].
Het boek 'Snypsnaren' is reeds opgenomen in het archief van zowel
Tresoar als het landelijk archief, de Koninklijke Bibliotheek in Den
Haag!
NB
Bij het verhaal van Tine Feitsma in de vorige Brêge over de uitverkoop
bij een dure modezaak is een stukje aanvullende tekst niet meegenomen. De modezaak waarvan sprake is, was FLUCY WITTEVEEN op De
Dracht in Heerenveen. Inmiddels lang ter ziele, maar toen een begrip
als peperdure damesmode.
*********
NIEUWE INWONERS MILDAM
Op Molenlaan 52 woont Manuel Kluk; hij woont er al weer een poosje,
maar is nog niet vermeld als ‘nieuwe inwoner’ van Mildam.
23
Mildamster Brêge
ONDERWIJS
Tjongerschool Mildam
www.tjongerschool.nl
[email protected]
@tjongerschool.nl
Nieuw schooljaar
Inmiddels zijn we al weer een aantal weken onderweg in het nieuwe
schooljaar. Uiteraard missen we de oude groep 8 kinderen. We hopen
dat ze het leuk hebben op het voortgezet onderwijs.
Na de vakantie hebben we ook enkele nieuwe kinderen mogen verwelkomen. Op dit moment zitten er 100 kinderen op school.
Babynieuws
Juf Geartsje en haar man Gerrit werden in de zomervakantie de gelukkige ouders van een wolk van een dochter, Elle. Ze kunnen samen heerlijk genieten van Elle. Zo halverwege oktober zal juf Geartsje weer starten met werken. Tot die tijd wordt zij vervangen door juf Rouchelle.
Juf Dorien en haar man Barry zijn de apetrotse ouders geworden van
Hugo. Juf Dorien wandelt regelmatig even met Hugo binnen, we zien
hem groeien… Wanneer we Dorien weer in de gymzaal mogen ontmoeten is nog niet helemaal duidelijk. Meester Yannick vervangt, tot haar
terugkeer, juf Dorien.
Nieuwe leerkrachten
Dit schooljaar mogen we twee nieuwe leerkrachten begroeten. Naast juf
Liesbeth in groep 3/4 staat nu juf Jaqueline. De afgelopen weken heeft
ze al heerlijk hard gewerkt met deze groep.
Juf Imke versterkt de bovenbouw en werkt naast juf AnneMarij. De
kinderen kenden Imke al een beetje van wat invalwerk van het afgelopen jaar. Beide leerkrachten heten wij van harte welkom. We hopen dat
ze een fijne tijd op de Tjongerschool zullen hebben.
Mildamster Brêge
24
Tablets
Afgelopen schooljaar hebben wij meegedaan aan een pilot met tabletonderwijs in groep 4. Deze pilot is ons zo goed bevallen dat we hebben
besloten deze tablets in te zetten in de groepen 4, 5 en 6.
Deze kinderen verwerken de opdrachten van de vakken rekenen en
spelling op de tablet. Na de verplichte taken is er verrijking op het niveau van de leerling met het leerdoel van die dag. Over een tijdje ontstaat er dan een top tien met leerdoelen die extra aandacht nodig hebben. ‘Snappet Tabletonderwijs’ past het niveau aan bij de ontwikkeling
van het kind. Het bespaart de leerkracht nakijktijd; die kan direct overgaan tot analyse van de resultaten en de instructie(s) hierop aanpassen.
Schoolplein
In het laatste weekend van augustus heeft een groep ouders ervoor
gezorgd dat ons plein opgeleukt is! Wat zijn we er blij mee. En het is
nog maar de eerste aanzet… Woensdag 11 september hebben alle kinderen van de Tjongerschool een brainstormsessie gehad met de oudergroep. Naar aanleiding van deze sessie maken de ouders een plan voor
een verdere upgrading van ons schoolplein. We kunnen bijna niet wachten op het eindresultaat!
Ameland
Wat een geluk! In een van de mooiste weken qua weer zijn onze groepen 7 en 8 op kamp naar Ameland geweest. De kinderen en de begeleiders hebben met volle teugen genoten.
Zwanet Oosterhof, directeur Tjongerschool
25
Mildamster Brêge
Advertentie
Bij Kinderwoud Kinderopvang is elke dag een mooie
dag!
Bij onze franchise gastouder Gerry Kootstra in Nieuwehorne is
het prima toeven voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Momenteel vangt zij
twee meisjes van 3 jaar op en er komt in november een baby bij. Er
komen bij Gerry in totaal tien kinderen in de opvang. Vier jongens komen op maandag en dinsdag, zij zijn gek op voetballen. Met de drie
grote meiden pakt ze momenteel het thema ‘Smakelijk eten’ op. De
informatie daarover krijgen alle gastouders van Kinderwoud aangereikt.
Gerry vindt het fijn dat ze op die manier altijd een leuk thema bij de
hand heeft. Als franchise gastouder ben je een zelfstandige, maar wel
met alle gemakken van het Gastouderbureau van Kinderwoud. Gerry’s
man maakt binnenkort een winkeltje, zodat de kinderen boodschapjes
kunnen halen bij elkaar en van appels gaan zij heerlijke appelflappen
bakken. Of de zon nu schijnt of dat het regent, Gerry gaat altijd even
naar buiten met de kinderen. Kortom, het is altijd één groot feest bij
het ‘leaflik plakje’ in Nieuwehorne.
Mildamster Brêge
26
MICHIKO
Vakantie
Ik ben met Sietse op vakantie naar Frankrijk geweest.
Mijn vriendin, Marie-Claude, woont in Metz en ik ken haar al 35 jaar. Op
een maandag kwamen we onder Metz aan bij ons hotel in een ‘centre
commercial’.
Inchecken en even boodschappen doen een stukje verderop. We parkeerden de auto en heel toevallig ontmoetten we Marie-Claude, die
even verder geparkeerd stond. Marie was bijna weg met haar boodschappen en stond nog naast haar auto.
“Is dat Marie?” zei ik onzeker; Sietse riep “Marie-Claude!!”
Ja, dat was mijn vriendin. We hebben gezellig gepraat en veel gelachen
in de (zeer grote) cafetaria.
De dinsdag erna zijn we, na een lekkere lunch bij haar, samen naar het
nieuwe museum ‘Centre Pompidou’ gelopen in de felle zon. Maar dinsdags zijn alle musea in Frankrijk gesloten! Marie wist het wel, maar was
het vergeten.
Wij zijn toen naar een terras bij het Gare de Metz gegaan. Alle muren
van het mooie station zijn schoongemaakt en er komen nog meer veranderingen: nieuwe lampen en bushaltes.
Plotseling begon het toen te regenen.
We hebben ook een bezoek gebracht aan Leslie (nicht van Sietse) en
Dick. Zij wonen ongeveer 25 km ten zuiden van Langres (Haute Marne)
in een zeer klein dorp. Hun huis is nog niet helemaal klaar, maar de tuin
is erg mooi, met veel bloemen en groenten.
We verbleven 2,5 km verderop in een chambre d’hôte (B & B). Het was
een heel oud en groot huis met een prachtige, grote tuin en veel zitjes.
In de nacht was het helemaal stil.
Op de terugweg via Metz zijn we toch nog maar naar het Centre
Pompidou Metz geweest.
Michiko Sugawara
27
Mildamster Brêge
GESCHIEDENIS EN CULTUUR
De Dode Zeerollen in het Drents Museum in Assen
In een vorige Brêge heb ik geschreven dat het Drents Museum behoorlijk aan de weg timmert. Toen was er een tentoonstelling over
Sovjet schilderkunst. Nu is er een expositie over de Dode Zeerollen.
De Vrije Academie houdt er in het museum lezingen over (u moet zich
hiervoor inschrijven; zie www.vrijeacademie.nl.
Wat waren die Dode Zeerollen en waarom is de vondst ervan zo belangrijk? Er zullen vast wel papyrusrollen met teksten gevonden zijn, waar
de wereld eigenlijk niets van afweet. Ánders ligt het met deze archeologische vondst. Hieronder volgt een impressie met wat gegevens over de
‘schat’, want zo kun je de vondst van de Dode Zeerollen wel noemen.
Een hoogleraar archeologie, professor
Sukenik, kocht in 1947 een aantal
oude rollen van een Armeense handelaar in Bethlehem. Veel tijd om de
teksten te bestuderen kreeg hij niet,
want op de dag van aankoop stemde
de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties voor resolutie 181, die de basis vormt voor de stichting van de
staat Israël. Er was nog een hele
strijd voor nodig om dat te realiseren. Tijd voor gedegen onderzoek
ontbrak, maar Sukenik concludeerde op grond van enkele teksten dat
ze van de Essenen1) moesten komen en die theorie gaat heden ten
dage nog op.
Het duurde tot na de onafhankelijkheidsoorlog (1947-1949) voor men
verder kon gaan met onderzoek. Tussen 1947 en 1956 is door de archeologen een groot aantal teksten ontdekt, variërend van enkele kleine
fragmenten tot meterslange rollen. Het duurde zo'n 60 jaar voordat het
grootste deel ervan was geanalyseerd. Reden genoeg dus om de expositie te gaan bekijken in het Drents Museum. Het heeft per slot direct te
maken met onze cultuur.
1
) Joodse religieuze partij tussen het midden van de 2e eeuw v. Chr. en het neerslaan van
de Joodse Opstand door de Romeinen in 70 AD.
Mildamster Brêge
28
De Dode Zeerollen vormen een verzameling van zo'n 300 verschillende
teksten, verdeeld over 930 documenten. De rollen (of delen ervan) waren verstopt in elf grotten in de buurt van de Dode Zee, bij een plaats
genaamd Qumran, ongeveer zes uur gaans van Jeruzalem.
Het bleken Joodse heilige geschriften te zijn, waaronder Bijbelteksten
zoals wij die kennen uit het Oude Testament (de Thora); extra informatie over deze teksten (o.a. hoeveel dagen Noach in zijn ark was gebleven en uitgebreidere informatie over de Aartsvaderen), verhalen die
meer vertellen over belangrijke Oudtestamentische figuren zoals Adam
en Levi, liturgische en ceremoniële liederen, teksten over diverse rituelen (zoals het offer op sabbat) en teksten die de vijandigheid aangaven
tussen de schrijvers van de rollen en hun tegenstanders.
Een deel van de teksten werd als apocrief beschouwd, dus als niet gezaghebbend, als ongeloofwaardig. Maar dit Griekse woord 'apocrief',
betekent ook: verborgen of geheim. Het zouden dan ook geheime teksten kunnen zijn. De joodse wijzen (die het Jodendom gevormd hebben
zoals wij het nu kennen) noemden het de externe teksten en een belangrijke rabbijn (rabbi Akiva) uit de eerste eeuw heeft van deze teksten
gezegd:” Iedereen die deze boeken leest, heeft geen plek in de wereld
na de dood”.
Waarschijnlijk was het de bedoeling de informatie van de rollen geheim
te houden en nooit weer te gebruiken. Na de tweede verwoesting van
de tempel in 70 na Chr. door de Romeinen zullen de rollen zijn verborgen uit angst dat de woorden van rabbijn Akiva waarheid zouden worden. De rollen zijn geschreven in het Hebreeuws (het merendeel), het
Aramees en het Grieks (een klein percentage). Zij beslaan een tijdsbestek van ruim 300 jaar. De oudste tekst is van 250 v. Chr. en bij 60 na
Chr. houdt het op. De Masoreten, een groep joodse geleerden die de
huidige Thora zijn vorm heeft gegeven, moest niets van de apocrieve
verhalen hebben.
Belangrijk is dat de Dode Zeerollen ons een goed idee geven van het
leven in het toenmalige Palestina, zo'n 2000 jaar geleden. Hadden wij
deze rollen niet, dan was de kennis van het Joodse volk in haar oorspronkelijke staat veel en veel kleiner geweest.
Mocht u de expositie in het Drents Museum in Assen willen bezoeken,
dat kan nog t/m 5 januari 2014.
Ab Slager
29
Mildamster Brêge
SAMENLEVING
Postbezorger dumpt poststukken in bos Katlijk
Flitsnieuws.nl; gepubliceerd op 8 augustus 2013
KATLIJK: Afgelopen week werd er door een jongen uit Mildam in de
bossen van Katlijk een groot aantal poststukken gevonden. Het bleek
onbezorgde post te zijn van bewoners uit Katlijk en Mildam. Brieven van
de belastingdienst, bank e.d. lagen over twee stapels in het bos verspreid.
De vinder heeft contact opgenomen met het postbedrijf en hen van de
vondst in kennis gesteld. Dezelfde dag is de post door het bedrijf opgehaald.
Een woordvoerder van het postbedrijf kon meedelen dat de gevonden
post de volgende dag is bezorgd bij de geadresseerden. Enkele stukken
waren beschadigd of doorweekt door de regen. Deze poststukken zijn
retour gegaan naar de afzender. Het arbeidscontract met de postbezorger is opgezegd.
Mildamster Brêge
30
ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
Werken bij de post…
Bij het lezen van het verhaal over de gedumpte post, moest ik denken
aan een vriendin.
Ze werkt parttime bij de post voor een erg laag uurloon. Enkele keren
per week een wijkje waar ze meestal anderhalf uur over doet. Ze moet
zelf haar uren opgeven en wanneer ze een praatje maakt tijdens haar
ronde, trekt ze dat af van de gewerkte tijd.
Van haar baas heeft ze al verschillende keren te horen gekregen dat ze
haar wijkje in kortere tijd moet doen. Vorige week werd ze bij haar
leidinggevende op het matje geroepen. Ze mag niet langer dan 40 seconden per adres besteden! Er moeten meer centjes voor de aandeelhouders worden verdiend.
Het kan haar dus nu gebeuren dat de tijd op is, maar dat er nog wel
twee stapels poststukken in haar tas zitten die ze dan maar zonder betaling moet bezorgen.
Zo lijkt werken bij PostNL niet echt meer op een leuk beroep in de buitenlucht, maar meer op moderne slavernij.
Sietse van Dijk
Uitnodiging
It Alde Tsjerkje Mildam
Het Kreatief Kollektief viert op zaterdag
5 oktober a.s. haar 30-jarig bestaan!
Wij vieren dit met een hapje en drankje en
hopen op de komst van veel Mildamsters!
31
Mildamster Brêge
MILDAM/KATLIJK
Verslag van het reisje naar Den Haag
(voor inwoners van Mildam en Katlijk 60+)
Donderdag 6 juni jl. stond de bus van Dalstra om 9.30 uur bij Hof van
Schoterland klaar voor het jaarlijkse reisje van inwoners van Mildam en
Katlijk 60+. Het doel was een bezoek aan de Tweede Kamer in Den
Haag; na een lange rit met onderweg een koffie/koek-stop waren we
om 12.00 uur bij het Malieveld. Hier genoten we eerst van een lekkere
broodmaaltijd met kroket.
Om 13.30 uur zijn we met elkaar naar het gebouw van de Tweede Kamer gewandeld. Bij de ingang aan de Lange Poten werden we zeer
hartelijk en spontaan ontvangen door ‘onze Lutz Jacobi’ en haar medewerkers Sandra en Henk.
Ze gaven ons een mooie rondleiding door het hele gebouw; we hebben
zelfs nog even op de publieke tribune mogen plaatsnemen om een deel
van de vergadering van de Tweede Kamer te volgen. Leuk dat je dan de
heren en dames politici in het echt ziet.
Hierna was er voor ons allen een kopje koffie/thee en kwam Lutz, samen met Henk, ons uitleg geven over de dagelijkse gang van zaken op
het Binnenhof. Dit alles uiteraard in onze eigen taal, Frysk.
Na nog een groepsfoto op de trappen van de Ridderzaal gemaakt te
hebben, hebben we het beroemde torentje van Rutte en zijn voorgangers nog even bewonderd, zij het dan aan de achterkant.
Nadat we afscheid hadden genomen van Lutz, zijn we teruggewandeld
naar de bus waar chauffeur Ulbe geduldig op ons stond te wachten. Hij
bracht ons terug naar Mildam, na een stop in Giethoorn, waar we met
elkaar in ‘De Otterkooi’ aan de Dwarsgracht genoten van een lekker
diner.
Het was een lange dag want we waren pas om 22.30 uur terug in Mildam. Gezien de reacties was de dag zeer geslaagd.
Bonnie Haanstra, namens het bestuur van de Soos 60+
NB Het jaarlijkse reisje gaat uit van Plaatselijk Belang en wordt georga-
niseerd door de bestuursleden van Soos 60+.
Mildamster Brêge
32
Spelen met woorden - Sietse D.
* Piet Derks over de presentatie van het
Haren-rapport: “Vier kalende mannen en
daarboven geprojecteerd: Commissie Haren”.
* De praatpaal wordt aan de weg gezet!
* Nieuwe kaatsdirecteur weet van wanten.
33
Mildamster Brêge
Kopje koffie?
Op deze wijze nodigen we iedereen in Mildam/Katlijk uit
voor de koffieochtend.
Elke 3e dinsdag van de maand
staat in ‘It Trefpunt’ in Mildam
de koffie klaar. Deze ochtend is
voor iedereen die het gezellig
lijkt om dorpsgenoten te ontmoeten. De koster schenkt een kopje koffie met koek. Hieraan zijn géén kosten verbonden. Het doel van deze
ochtend is de ontmoeting en gezelligheid die we met elkaar hebben.
Schroom niet en kom gerust langs. De koffie staat klaar vanaf 9.30
uur.
Groeten namens de PKN-gemeente
Mildamster Brêge
34
Advertentie
Nordic Walking
Het is prachtig weer om heerlijk in de buitenlucht
te gaan bewegen.
Kennismakingscursus Nordic Walking in Oranjewoud.
Heerlijk in de buitenlucht bewegen, goed voor lichaam en geest.
Waar:
Tijd:
Oranjewoud, Overtuin
9.30 uur
Cursus:
Start:
10 lessen à 1½ uur
Dinsdag 1 oktober a.s.
Kosten:
€ 99,Dit is inclusief gebruik van poles (stokken) en
een kopje koffie of thee.
Indien u interesse hebt, stuur dan een mail naar [email protected]
of bel naar 06 - 22 38 35 92.
Kijk voor meer informatie op
www.mondriafit.nl.
35
Mildamster Brêge
EXPOSITIE
Foto-expositie Ecokathedraal in kerkje Mildam
Via een opdracht van een landelijke krant om een portretfoto van kunstenaar/ecotect Louis le Roy (1924-2012) te maken, kwam fotograaf
Peter Wouda in aanraking met de Ecokathedraal in Mildam.
Hij kreeg van Le Roy les in het stapelen van stenen en werd bestuurslid
van de Stichting Tijd, welke zorg draagt voor het voortbestaan van de
Ecokathedraal in Mildam en de tuin van Le Roy in het centrum van Heerenveen.
Ook na 20 jaar blijft de Ecokathedraal een boeiend onderwerp voor
Peter (geboren, getogen en woonachtig in Heerenveen). Ondanks de
vele bezoeken lijkt de plek steeds weer anders door het met de seizoenen wisselende licht.
Deze foto-expositie in Galerie It Alde Tsjerkje, Schoterlandseweg 37,
Mildam is te zien vanaf 7 september t/m 1 november op woensdag
t/m zaterdag van 14.00 tot 17.00 uur.
Meer informatie vindt u op www.galerie-italdetsjerkje.blogspot.com.
Mildamster Brêge
36
SAMENLEVING
Seizoen 2013-2014 van de 60+ soos Mildam-Katlijk
Programma:
Dinsdag 8 okt. 2013
14.00 uur
Duo Typstra en Co met een afwisselend
programma met humoristische conferences en fleurige muziek.
Dinsdag 12 nov. 2013
Fam. Hoekstra uit Raerd vertelt ons over
14.00 uur
het leven op de binnenvaart.
Dinsdag 26 nov. 2013
Avond, verzorgd door ONMKB, met toneelclub ‘De Klimop’ uit De Blesse met het stuk
‘Wie is hier de dokter’.
Dinsdag 10 dec. 2013
Baukje Koolhaas uit Wijnjewoude komt
14.00 uur
ons vermaken met een koffer vol verhalen.
Dinsdag 14 jan. 2014
Dhr. Westerhof uit Joure toont ons diverse
14.00 uur
dia’s en klankbeelden over verschillende
landschappen en thema’s.
Dinsdag 11 febr. 2014
Muzikale middag met gezellige meezing14.00 uur
liedjes.
Donderdag 13 mrt. 2014
Excursie naar de Kaasboerderij De Deelen
14.00 uur
in De Tynje.
Maart 2014: toneelgroep ‘De Twa Doarpen’ uit Katlijk/Mildam.
Woensdag 9 april 2014
Dhr. Minkema uit Boornbergum vertelt
over It Fryske Hynder en over Fryske klederdrachten.
In mei vindt het jaarlijkse reisje plaats.
Locatie: Hof van Schoterland te Mildam
Lidmaatschap € 25,-- per persoon voor het hele seizoen (incl. koffie,
thee, enz.). Of € 7,50 per keer.
37
Mildamster Brêge
Commissie:
Marjan Kerkstra (voorz.)
Bonnie Haanstra (secr.)
Truus Visser (penn.)
Jep Janssen
Geertje Hartkamp





(0513)
(0513)
(0513)
(0513)
(0513)
54 22
54 23
63 60
63 35
62 11
26
59
79
23
74
VERENIGINGEN
‘De Blêde Boulers’ kampioen
Het team van Jeu de Boulesvereniging ‘De Blêde Boulers’ is kampioen
geworden van de Eerste klasse zone A en is gepromoveerd naar de
Hoofdklasse van de NJBB. De strijd was spannend tot en met de laatste speelronde.
De aanvankelijk grootste
concurrent voor de titel,
‘La Boule au But’ uit
Sneek, verloor de koppositie door een onverwacht verlies. Nadat ‘De
Blêde Boulers’ de leiding
hadden genomen, werd
er geen fout gemaakt.
Met geconcentreerd en
tactisch spel werden de
benodigde punten in de
laatste partijen binnengehaald.
Mildam mag trots zijn op
het team, bestaande uit
Jur Moorlag, Catrinus
en Hillie Nieuwland.
Het zonale wordt nu verlaten voor een landelijke
strijd.
Mildamster Brêge
38
De Hoofdklasse kent twee poules. Bij een eventuele verdere promotie
zou het hoogst bereikbare, Ereklasse, zich aandienen. In de Eerste klasse (4 zones), Hoofd- en Ereklasse strijden telkens 20 teams, die op vier
speeldagen een halve competitie afwerken.
Met 15 gewonnen partijen kon deze keer de vlag uit. Voor het zevende
jaar werd er in de Eerste klasse gespeeld en nu dan toch eindelijk die
promotie.
Vooral Hillie en Catrinus Nieuwland hebben hiervan gedroomd. Vanaf
het begin hebben zij zich in Mildam met de Jeu de Boulessport vereenzelvigd. Laag begonnen en diverse keren kampioen geworden (met drie
maal een andere ‘derde’ maat) en met volharding hebben ze nu weer
een stap gemaakt.
‘De Blêde Boulers’ is een vereniging met 37 leden. Er is een uitstekende
samenwerking met de vereniging ‘Boule Nocht’ uit Heerenveen. Veel
leden hebben gekozen voor de wedstrijdsport, maar ook een recreatief
lidmaatschap is mogelijk.
Door een uitbreiding van de baan zijn nieuwe leden van harte welkom,
daarom inwoners van Mildam (waarom komen de meeste van onze
leden uit de omliggende dorpen?), kom bijvoorbeeld eens op maandagavond, dinsdag- en/of donderdagmiddag om te spelen. Er is spelmateriaal voor de beginners en hulp/uitleg is mogelijk als men aangeeft dat te
willen.
Info bij C. Nieuwland, Canadezenlaan 15, Mildam;  (0513) 63 17 79.
VERENIGINGEN
Kaatsen
Mildam/Katlijk is een sport rijker, namelijk het kaatsen; hieronder een
interview met de initiatiefnemer Bennie de Boer uit Katlijk over deze
mooie sport.
Waar komt de liefde voor het kaatsen vandaan?
Mijn vader nam me altijd mee naar de PC in Franeker, dit is de grootste
kaatspartij, te vergelijken met Wimbledon voor het tennissen. Eerst
naar het kaatsen en ‘s middags naar de Chinees, dat is me altijd bij
gebleven.
39
Mildamster Brêge
Het begint voor mij al bij de loting die op maandag vóór de PC plaatsvindt, in de Koornbeurs in Franeker. Enerzijds is het sfeer proeven, anderzijds wordt er volop gefilosofeerd over wie de finale gaat halen.
Hoe kwam je op het idee om het kaatsen hier op te zetten?
Ik heb de eerste 20 jaar van mijn leven in Spannum gewoond (een dorp
in de ‘kleihoeke’) en daar altijd gekaatst; sindsdien ben ik verliefd op
deze mooie Fryske sport. Ik ben er altijd lid van de kaatsvereniging
gebleven; de materialen voor het kaatsen die we nu gebruiken, komen
voor een groot deel ook daar vandaan. In deze omgeving wordt (nog)
weinig gekaatst en toen we hier vorig jaar een huis kochten, had ik al
het idee opgevat om te proberen het kaatsen op de kaart te zetten.
Welke stappen zijn er gezet?
Ik heb in december 2012 contact gezocht met de KNKB (Koninklijke
Nederlandse Kaatsbond); uit twee gesprekken kwam o.a. het idee om
iets te doen met een demonstratiepartij en schoolkaatsen.
Vervolgens heb ik contact opgenomen met de Tjongerschool in Mildam;
het personeel was meteen enthousiast en werkte hier graag aan mee.
Verder kreeg ik wat contacten op de buurt en verzamelde zo een aantal
kaatsenthousiastelingen om me heen, die graag wilden meehelpen om
het kaatsen op te zetten.
Voor lesmateriaal heb ik contact gezocht met het CIOS. Met een kaatsinstructiefilmpje erbij hebben we twee lessen samengesteld en eind mei
alle groepen (3 t/m 8) lesgegeven in het kaatsen.
Na afloop van de tweede schoolkaatsles kreeg iedereen een diploma
uitgereikt met daarop vermeld het aantal meters van de opslag en de
uitslag. Fetsje Jansma heeft de diploma’s voor ons gemaakt.
Op zondag 16 juni jl. was er tijdens het dorpsfeest een demonstratiepartij: een partuur van Katlijk/Mildam kaatste tegen Hoornsterzwaag/
Jubbega. Op zaterdag 22 juni jl. was er een dorpspartij voor de jeugd
en de volwassenen. Daar waren mooie prijzen te winnen; natuurlijk de
echte kaatskrans maar ook andere prijzen. O.a. vleesprijzen, gesponsord door slager Sander Tolsma van Katlijk.
Notaris Yntze Hoekstra wilde augustus/september een partij sponsoren.
Natuurlijk zijn we nog op zoek naar een hoofdsponsor die jaarlijks garant staat voor een vast bedrag zodat we materialen kunnen aanschaffen, want die hebben we nu in bruikleen van andere verenigingen. Zij
kunnen zich dus aanmelden… 
Mildamster Brêge
40
Trainingen
De trainingen voor senioren worden gehouden in Mildam op het voetbalveld. Iedere woensdagavond kaatsen/trainen we van 19.45-20.45
uur. De trainingsavonden voor de jeugd zijn van 18.45-19.45 uur. Af
en toe is er een officiële KNKB-trainster aanwezig.
Plaatselijk Belang heeft te kennen gegeven geld te willen steken in het
opknappen van het sportveldje in Katlijk. Zodra het veldje in goede
staat is, dan is het de bedoeling dat de trainingsavonden (ook) in Katlijk
worden gehouden.
Er is veel contact met de kaatsverenigingen ‘De Pompeblêdden’ in
Heerenveen en ‘Op ‘e Grins’ in Hoornsterzwaag/Jubbega; leden van
onze vereniging kunnen daar ook meedoen aan kaatspartijen. Kortom,
er is volop gelegenheid om wedstrijden te kaatsen.
Update medio september
Inmiddels zit het kaatsjaar er op en kunnen we terugkijken op een mooi
jaar. Voor de partijen van eind juni en 1 september hadden we 50 man
´op 'e list stean´, zowel 8 parturen bij de jeugd als bij de senioren. Er
werd vol enthousiasme gekaatst.
Hieruit, maar ook uit de drukbezochte trainingsavonden (elke woensdagavond hadden we circa 30 man te kaatsen), is gebleken dat er voldoende voedingsbodem is voor een kaatsvereniging in Katlijk/Mildam!
Tot op heden hebben 30 man zich aangemeld als lid van de binnenkort
op te richten kaatsvereniging; bij de oprichting zullen we ook de naam
van de kaatsvereniging bekend maken.
Begin maart 2014 zullen we tijdens een informatieavond de kaatsagenda van 2014 met een ieder delen. De trainingsavond zal worden
vastgesteld, maar ook wanneer we de diverse wedstrijden (bijvoorbeeld
pearkekeatsen, dorpskaatsen, familiekaatsen, uitwisseling met buurtverenigingen, nachtkaatsen, etc.) zullen verkaatsen.
Uiteraard zoeken we nog veel meer leden! Heb je interesse of wil je
meer informatie over kaatsen, schroom dan niet contact met ons op te
nemen. Zie hieronder de namen van diverse contactpersonen:
Ritske Boonstra
Gryt Visser
Bennie de Boer
 06 - 15 59 67 86
 (0513) 84 13 39
 06 - 50 24 15 22
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Door Marian Dijkstra
41
Mildamster Brêge
SAMENLEVING
Jeugdhonk sportcomplex Nieuwehorne
OPROEP
Uit een enkele jaren geleden gehouden enquête, op basis waarvan
vervolgens door Plaatselijk Belang Oude- en Nieuwehorne de dorpenvisie is opgesteld, bleek dat er binnen onze dorpen behoefte bestond
aan een plek voor de jeugd. In het sportgebouw van het, in januari
2013 geopende sportcomplex in Nieuwehorne, is daarom naast een
oefenhal, kleedruimten, kantine en vergaderruimtes tevens ruimte
voor een jeugdhonk gerealiseerd.
Hierin kunnen kinderen in de leeftijd van 12-16 jaar zelf hun activiteiten
gaan ontplooien. Samen met een ingepland jeugdplein moet deze voorziening een unieke plek gaan bieden aan de jeugd uit de dorpen Oudeen Nieuwehorne maar ook aan de jeugd uit de omliggende dorpen. Het is de bedoeling dat het jeugdhonk een belangrijke bijdrage zal
gaan leveren aan de sociale en maatschappelijke functies die we aan
het complex proberen te geven. Op deze wijze willen we het geheel een
multifunctioneel karakter geven.
Voor de zomervakantie heeft overleg plaats gevonden tussen de besturen van de plaatselijk belangen van Mildam, Katlijk en Oude-/Nieuwehorne. Naast allerlei andere onderwerpen kwam in dat overleg naar
voren dat er in Mildam en Katlijk onder de jeugd ook behoefte is aan
een ‘eigen’ plek. Afgesproken hebben we toen dat we de start van het
jeugdhonk breder zouden gaan aanpakken dan alleen in Oude- en
Nieuwehorne. Dat willen we hiermee in gang gaan zetten.
Al enige tijd zijn wij bezig met het opzetten van de bestuurlijke organisatie rond deze jeugdfaciliteiten. Door een werkgroep is al het nodige
voorwerk verricht. Er is overleg geweest met een jongerenwerker en er
is nagedacht over de wijze waarop het jeugdhonk kan worden bestuurd
en beheerd. Maar ook moet er nog wel de nodige richting aan e.e.a.
worden gegeven. De werkgroep kan worden gezien als een soort bestuur dat de gang van zaken op afstand in de gaten houdt.
Voor deze werkgroep zijn wij nog op zoek naar mensen die hierin iets
zouden willen betekenen. Ook zijn wij op zoek naar jongeren in ongeveer de leeftijd van 16-20 jaar die in werkgroep- c.q. bestuursvorm
meer direct dingen kunnen/willen gaan regelen.
Mildamster Brêge
42
Spreekt bovenstaande jou/u aan, neem dan contact op met Plaatselijk
Belang Oude- en Nieuwehorne/Stichting Horne Sport. Dat kan via onderstaand telefoonnummer of e-mailadres.
Jan Post
Plaatselijk Belang Oude- en Nieuwehorne
Stichting Horne Sport
 (0513) 54 22 20
E-mail: [email protected]
SAMENLEVING
Sint Thomas Winterbarren
in Oude-, Nieuwehorne en Katlijk
op 28 december 2013

Sint Thomas Klokluiden; wedstrijd en demonstraties
Klokluidwedstrijden om de bronzen klok, Oudehorne

Sint Thomas Kuiertocht; afstanden 5, 10, 17 en 25 km
Wandelroutes waarbij het bijzondere geluid van de Sint Thomasklokken te horen is in de omgeving rondom Oudehorne en Katlijk.

Sint Thomas Trailrun, afstanden 30, 17, en 7,5 km
Nieuw dit jaar is de trailrun, een offroad hardloopevenement, waarbij niet direct het wedstrijdelement, maar het beleven van de omgeving en de route centraal staat. Deze trailrun wordt voor het
eerst in Fryslân georganiseerd.

Sint Thomas Midwintermarkt Katlijk
Demonstraties klokluiden, kunstmarkt, oliebollen, vuurkorven en
glühwein, midwinterhoornblazers, stempelpost kuiertocht en trailrun; ingrediënten voor een gezellige winterdag!
Info: www.oude-nieuwehorne.nl
43
Mildamster Brêge
‘Bibliotheek aan Huis’
Bent u slecht ter been en leest u graag?
Dan is de ‘Bibliotheek aan Huisdienst’ iets voor u!
De bibliotheek is er voor iedereen. Als u zelf niet naar de bibliotheek
kunt komen, komt de bibliotheek naar u toe.
Een vaste vrijwilliger komt bij u thuis om te bespreken welke boeken u
graag leest. Hij of zij komt de boeken bij u thuis bezorgen en weer ophalen op tijden dat het u schikt.
Genoeg keuze
U mag in totaal 10 materialen tegelijk lenen. U heeft keuze uit bijvoorbeeld streekromans, familieromans, detectives, boeken over uw eigen
streek, hobby’s, natuur, kunst en nog veel meer.
Naast boeken bezorgt de bibliotheek ook tijdschriften, luisterboeken en
dvd’s.
Voor slechtziende lezers zijn er boeken in grote letterdruk.
Wat kost ‘Bibliotheek aan Huis’?
Om gebruik te kunnen maken van ‘Bibliotheek aan Huis’ bent of wordt u
lid van de bibliotheek. Het thuisbezorgen van de boeken is geheel gratis.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de bibliotheek in
Heerenveen, Burgemeester Kuperusplein 48,  (0513) 62 66 75, of
stuur een mail naar [email protected].
Mildamster Brêge
44