HIER vindt u het resultatenrapport 2013

Resultatenrapport 2013
Natuurrijk Limburg
Roermond, mei 2014
ir. Bram Derikx, Directeur
Inleiding
Voor u ligt het resultatenrapport 2013 van de Stichting Natuurrijk Limburg. Het eerste
resultatenrapport dat is opgesteld in verband met de oprichting op 12 juni 2013. Met dit
resultatenrapport geven we inzicht in de behaalde resultaten van het afgelopen
kalenderjaar.
Aanleiding:
Provincie Limburg en de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond (LLTB) hebben in de
Verklaring van Roermond 2009 besloten tot zuinig ruimtegebruik en een actieve rol voor
de landbouw op het natuurdomein. Hiertoe is in 2012 een businessplan opgesteld met
daarin concrete doelen voor de komende periode. Ondanks dat in deze korte periode al
veel veranderd is wordt dit resultatenrapport opgesteld tegen de achtergrond van het
businessplan uit 2012.
In het businessplan is onderstaande visie weergegeven:
“Natuurrijk Limburg is een organisatie die, volgens economische principes, er naar streeft
dat:






Natuurgronden worden beheerd door agrariërs en particulieren
Natuurgronden in eigendom komen van agrariërs en ANV’s
Natuur- en landschapsbeheer voor agrariërs rendabel is
Groene kennis en advies beschikbaar is voor agrariërs en ANV’s
Actief gebiedsontwikkeling ter hand wordt genomen
Natuur- en landschapsbeheer door agrariërs, ANV’s en particulieren breed
maatschappelijk wordt gedragen”
Hierbij werden in het businessplan drie taken onderscheiden:



Aannemer natuurbeheer
Ontwikkelingsmaatschappij natuurgronden
Groen kenniscentrum
Inhoud resultatenrapport 2013
Bovengenoemde visie en taken zijn in de loop van de tijd omgevormd tot een viertal
resultaatgebieden van Natuurrijk Limburg te weten:




Beheer
Gebiedsontwikkeling
Communicatie en kennis
Projecten (later toegevoegd)
In de volgende hoofdstukken wordt steeds een resultaatgebied behandeld. In ieder
hoofdstuk wordt ingegaan op de vooraf opgestelde ambities, respectievelijk de geleverde
inspanningen en behaalde resultaten. Tot slot wordt een conclusie getrokken over het
resultaat. Het rapport wordt afgesloten met een financiële paragraaf.
Beheer1
Ambitie:
In het businessplan zijn de volgende doelen geformuleerd.
 Opdrachten uitzetten bij agrarische onder aanneming (€ 50.000,-)
 Verzorgen administratie en financiën van ANV’s (100 uur)
 Reageren op groene aanbestedingen
 Opdrachten zoeken, afwegen, aannemen, verdelen
 Aanspreekpunt voor opdrachtgevers
Inspanningen:
In 2013 is een aanvang gemaakt met het verwerven van een positie als
‘natuurbeheerder’. Deze taak ligt voornamelijk bij relatiebeheerder van Natuurrijk
Limburg Hidde Hoetink. Hierbij is het volgende stappenplan doorlopen:
 Integreren in netwerk met agrarische natuurverenigingen (ANV’s) en individuele
natuurbeheerders
 Inzichtelijk krijgen aan welke vraag onze achterban kan voldoen
 Opstellen verdeelsleutel waardoor onafhankelijk vraag en aanbod bij elkaar gebracht
kan worden
 Kennismakingsgesprekken met potentiele opdrachtgevers op het gebied van
natuurbeheer
Het uiteindelijke doel is om HET aanspreekpunt te worden voor opdrachtgevers die een
opdracht natuurbeheer hebben
Resultaten:
 Beheeropdracht Merkelbeek (6,5 ha akkerbouw/boomgaard/landschapselementen á €
7700,-)
 Plan van aanpak Groencompensatie Development Company Greenport Venlo
 Gesprekspartner WPM – Maasgaard
 Gesprekspartner projectbureau Ooijen-Wanssum iz gebiedsontwikkeling Ooijen
Wanssum
 Gesprekspartner Rijkswaterstaat omtrent beheer van gronden
 Gesprekspartner diverse gemeenten omtrent groenbeheer in het buitengebied
 Naam gevestigd als natuurbeherende partij, zowel vanuit vraag- als ook vanuit
aanbodkant
 Verdeelsleutel is ontwikkeld ten behoeve van het verdelen van natuurgronden
(beheer) en akkoord bevonden door de Raad van Advies
Conclusie:
Het kost veel energie om op het gebied van beheer in de markt te komen. We moeten
partijen ervan overtuigen dat het meerwaarde heeft om via Natuurrijk Limburg
opdrachten te verstrekken. We moeten hiervoor een CV en een vertrouwensrelatie
opbouwen. Uiteindelijk moeten positieve resultaten ertoe leiden dat bv TBO’s
rechtstreeks met Natuurrijk Limburg schakelen ipv met individuele ondernemers
waardoor een win-win-win situatie kan ontstaan waarbij ondernemer en TBO ontzorgd
worden.
1
Dit resultaatgebied is ontwikkeld vanuit de in het Businessplan voorgenomen taak: aannemer natuurbeheer
Gebiedsontwikkeling2
Ambitie:
In het businessplan zijn de volgende acties/doelen geformuleerd:
 Agrariers, ANV’s en particulieren faciliteren bij het verwerven van natuurgronden (25
ha)
 Natuurgronden acquireren en aanbieden aan agrariers, ANV’s en particulieren (25 ha)
 Natuurgronden acquireren en in pacht uitgeven aan agrariers, ANV’s en particulieren
(12,5 ha)
 Gebiedsontwikkelingsprojecten aannemen en realiseren, en in het kader hiervan
gronden verwerven en uitruilen (25 ha)
 Beleid voor wijze van grond verdelen
 Onderhandelingen over ligging EHS e.d.
Inspanningen:
In 2013 is veel inzet gepleegd om bij betrokken organisaties kenbaar te maken dat
Natuurrijk Limburg zich actief inzet om de prioritaire EHS te realiseren (Goudgroene
natuur). Natuurrijk Limburg heeft aansluiting gezocht en gevonden bij de diverse
overlegstructuren (Provincie/TBO’s/Bosgroep/FPG/DLG e.a.).
Mark Niessen is vanuit Natuurrijk Limburg actief in het veld en in overleg met Provincie.
Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat, binnen 2 maanden na formele oprichting, een
partnercontract is afgesloten met de Provincie. Dit partnercontract vormt een voorbode
voor meerjarige afspraken over budgetten voor natuurrealisatie. Natuurrijk Limburg
ontvangt budget van de provincie waarmee gronden van agrariers/particulieren
afgewaardeerd worden van landbouw naar natuur. Om de natuur te realiseren worden
inrichtingsplannen geschreven en beheermaatregelen in beeld gebracht.
Resultaten:
 Partnercontract met Provincie Limburg tbv realisatie van 21 ha natuur in het Roerdal
 Realisatie 21 hectare natuur in het Roerdal (moet nog wel notarieel vastgelegd
worden)
 Opstellen kwalitatieve verplichting toegesneden op rol Natuurrijk Limburg
 Onderhandelingen zijn bijna afgerond voor een nieuw partnercontract voor 50 hectare
in 2014
 Aanbod nieuwe hectares bedraagt eind december al ruimt 45 hectare door positieve
ervaringen en naamsbekendheid
 Verdeelsleutel tbv toewijzing gronden is ontwikkeld en akkoord bevonden door Raad
van Advies
Conclusie:
We boeken in relatief korte tijd heel veel vooruitgang op het dossier gebiedsontwikkeling.
We zijn inmiddels volwaardig partner voor de Provincie als inhoudelijk deskundige,
uitvoerend orgaan en verbinding naar landbouw. Daarbij maken we onze ambities waar
en behalen we resultaat wat vertrouwen genereert. Op dit moment worden we door onze
achterban concreet benaderd met de vraag of percelen in aanmerking komen voor
functieverandering. Mits gelegen in Goudgroene natuur gaan wij in overleg met Provincie
om hiervoor budget te verkrijgen.
2
Dit resultaatgebied is ontwikkeld vanuit de in het Businessplan voorgenomen taak: ontwikkelingsmaatschappij
Communicatie en Kennis3
Ambitie:
 Algemeen advies over agrarisch natuurbeheer (100 uren)
 Ecologisch advies (100 uren)
 Kwaliteitscontrole en certificering (100 uren)
Inspanningen:
In 2013 zijn we vooral bezig geweest met het introduceren van Natuurrijk Limburg op
alle mogelijke plekken maar vooral binnen onze eigen ‘achterban’. Ook hebben veel
introductiegesprekken plaatsgevonden met potentieel relevante relaties en hebben we
onszelf geïntroduceerd in relevante overlegstructuren.
In 2013 is ingezet op het opzetten van een goede website en een herkenbare huisstijl
voor Natuurrijk Limburg. We hebben de organisatie verder vorm gegeven met de Raad
van Advies en Raad van Toezicht en de inrichting van het projectteam.
Resultaten:
 We hebben gesprekken gevoerd met alle ANV’s, LLTB-afdelingen, LLTBbelangenbehartiging
 Een spetterende aftrapbijeenkomst op 13 juni 2013
 Een website gelanceerd www.natuurrijklimburg.nl
 Een gedragen communicatieplan voor de komende jaren
 Nieuwsbrieven, verstuurd naar ruim 150 mensen die zich voor de nieuwsbrief hebben
aangemeld
 Via de website hebben ruim 100 mensen zich aangemeld als Vriend van Natuurrijk
Limburg
 Zo’n 100 volgers op Twitter
Conclusie:
De activiteiten hebben zich geconcentreerd op het communicatiestuk. Met betrekking tot
de kennisontwikkeling kan gesteld worden dat we hier nog niet aan toe zijn. Vraag is ook
of we dat allemaal in huis moeten hebben of dat we met partijen zoals IKL, TBO’s meer
zullen gaan samenwerken en dus die kennis inhuren. Natuurrijk Limburg heeft namelijk
niet de ambitie om een werkorganisatie te worden, maar om verbindingen te creëren
tussen de juiste mensen en de juiste kennis.
3
Dit resultaatgebied is ontwikkeld vanuit de in het Businessplan voorgenomen taak: groen kenniscentrum
Projecten4
Ambitie:
In het businessplan stonden geen concrete projectdoelen omschreven. Wel is
aangegeven dat verdienmodellen nodig zijn. Parallel met de ontwikkeling van het
Businessplan zijn landelijke plannen ontwikkeld om koepels van agrarische
natuurverenigingen (ANV’s) het professionaliseringstraject te laten leiden ten behoeve
van het collectief agrarisch natuur- en landschapsbeheer vanaf 2016. In Limburg was
Natuurrijk Limburg de natuurlijke koepel. Hierdoor is de urgentie ontstaan om te
investeren in de voorbereiding.
Inspanningen:
Het projectteam Natuurrijk Limburg bestaat uit de vier Limburgse gebieds-ANV’s5, onder
leiding van Paulien Sijbers. Gezamenlijk zijn ze verantwoordelijk voor het opstarten van
nieuwe projecten en de uitvoering van lopende projecten.
De voorbereidingen voor het landelijke professionaliseringstraject is de drijvende kracht
geweest in 2013. Daarnaast zijn diverse projectideeën de revue gepasseerd. Uiteindelijk
hebben we, naast het professionaliseringstraject, bewust ingezet op soortenmaatregelen.
Om voor beide trajecten een goede positie te verwerven zijn vele gesprekken in het hele
land gevoerd met diverse partijen. Uiteindelijk zijn we in de gelegenheid gesteld om voor
beide zaken concrete plannen voor te leggen en uit te werken. Bovendien heeft het
projectteam eind 2013 hun eerste opdracht gekregen, om collectief de SNL verlengingen
te verzorgen.
Resultaten:
 Deelname in Netwerken Multifunctioneel Ondernemerschap
o 20 ondernemers die Natuurrijk Limburg adviseerden
o Samen bepaald wat de inhoudelijke agenda moet zijn
o Samen bepaald wat de structuur van samenwerking met de ANV’s moet zijn
o Onder leiding van Bram Derikx
 Projectteam Natuurrijk Limburg met deelname van Natuurrijk Limburg
(programmamanager Paulien Sijbers en projectleider/ecoloog Harm Kossen),
Vereniging Innovatief Platteland (Hidde Hoetink), Plattelandscoöperatie Peel en Maas
regio (Ron Janssen), Coöperatie Boeren met Natuur (Jac Mulders) en Stichting
Mergellandcorporatie (Pierre Grooten).
 Project SCAN (stichting Collectief Agrarisch Natuurbeheer)
o Professionaliseringstraject voor collectieven inzake collectief agrarisch
natuurbeheer (2013-2016)
o NaLi is deelnemer in het projectteam (in de persoon van Harm Kossen)
o NaLi is verantwoordelijk voor implementatie in Limburg
o Vanaf 2016 collectief beheer via Natuurrijk Limburg verzorgd in de hele Provincie
 Voorstel Uitvoeringsprogramma Soortenmaatregelen
o Deelprojecten (Grauwe Klauwier, Knoflookpad, Kamsalamander, Boomkikker,
Donker Pimpernelblauwtje, Geelbuikvuurpad, Vroedmeesterpad, Hazelmuis) in 12
specifieke zoekgebieden inde Provincie.
o Tot stand gekomen door samenwerking met regio’s/IKL/Ton Lenders/e.a.
 Collectief verzorgen +/- 75 SNL verlengingen
o Uitvoering door gebieds-ANV’s
o Voorbereiding en ondersteuning door Natuurrijk Limburg
4
Dit resultaatgebied stond niet als zodanig in het Businessplan.
De keuze voor een werkorganisatie met vier gebieds-ANV’s is gemaakt door ondernemers zelf gedurende een
project dat van begin tot eind 2013 heeft gelopen. Het project heette Netwerken Multifunctioneel
Ondernemerschap. De opdracht van de ondernemers was om samen te bepalen wat Natuurrijk Limburg
inhoudelijk moet oppakken en hoe de organisatie eruit moet zien.
5
Conclusie:
We hebben een stevige basis gelegd voor de continuïteit van de projectentak van
Natuurrijk Limburg. Met de uitvoering van de projecten worden we in staat gesteld om
direct van belang te zijn voor onze achterban. Enerzijds zorgen we ervoor dat natuur- en
landschapsbeheer door agrariërs en particulieren op een hoger plan komt en anderzijds
waarborgen we daardoor een economisch verdienmodel voor de deelnemers.
Financiën
We hebben het kalenderjaar 2013 met een positief saldo af kunnen sluiten. Omdat de
bijdrage van de LLTB de komende jaren naar beneden zal gaan moeten we steeds meer
op zoek naar betaalde opdrachten. Voor 2014 staan reeds een aantal projecten in de
steigers, en in de uitvoering, zoals SCAN, het uitvoeringsprogramma en het
partnercontract waardoor middelen gegenereerd worden. Met de overige bijdragen
worden acquisitiewerkzaamheden verricht. Natuurrijk Limburg heeft de opdracht om
vanaf 2016 volledig zelfvoorzienend te zijn. Volgens de meerjarenbegroting is dit
haalbaar. Indien de inkomsten veranderen zullen we de werkorganisatie hierop
aanpassen. De werkorganisatie is voldoende flexibel ingericht om snel te kunnen
reageren op veranderingen.