5 shilingi 1980 Tanzania

5 shilingi 1980 FAO, Tanzania
Leopold Verbist
Tanzania, 5 shilingi 1980, FAO
Vz: hoofd van Julius Nyerere; rondom: TANZANIA 1980 RAIS WA
KWANZA (eerste president); links en rechts bloemen
Kz: in 4 compartimenten wijzerzin: rijst, bananen, mais, zeboe; in een
cirkel in het midden: SHILINGI 5 TANO (shilling 5 vijf)
Kopernikkel Ø 33 mm 10-zijdig, 13,5 g, 8.000.000 ex. in 1972,
5.000.000 ex. in 1973, 5.000.000 ex. in 1980, geslagen te Londen,
graveur Christopher Ironside. De teksten op de munt zijn in het Swahili.
Tanzania
Tanzania is het vroegere Duits Oost-Afika. Na de Eerste Wereldoorlog
ging het over in Britse handen behalve Rwanda en Burundi dat aan
België toegekend werd.
Het is 945.000 km² groot en de hoofdstad is Dodoma al is de grootse
stad Dar-es-Salaam. Er wonen 48 miljoen mensen. Er wordt Swahili en
Engels gesproken. 35 % behoort tot de islam, 30 % is christelijk en 35 %
animist. Het heeft zeer bekende wildparken zoals de Ngorongorokrater
en de Serengeti en is gekend voor zijn safaritoerisme. Ook zeer gekend
is ook de vulkaan Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika (5895 m).
Tanzania is een zeer arm land, al is het rijk aan bodemschatten zoals
goud, diamant, steenkool, ijzer, uranium, nikkel, chroom, tin, platina en
aardgas.
Julius Nyerere (1922-1999)
Hij werd geboren als Kambarage Nyerere als een van de 26 kinderen van
een stamhoofd. Hij volgde onderwijs aan een rooms-katholieke missieschool en werd onderwijzer. In 1943 werd hij gedoopt als katholieke en
koos dan als doopnaam Julius, waarmee hij het best bekend is. Hij won
een studiebeurs en studeerde geschiedenis, politiek en rechten aan de
Universiteit van Edinburgh. Na zijn terugkeer in 1954 richtte hij de
politieke partij Tanganyika African National Union (TANU) op.
In 1961 werd Tanganyika onafhankelijk
en Nyerere werd eerst premier, dan
president. In 1962 werd op de eilandengroep Zanzibar en Pemba een staatsgreep
gepleegd en de sultan aan de dijk gezet.
Kort nadien verenigden Tanganyika en
Zanzibar-Pemba zich tot de Federale Republiek Tanzania. De twee bleven echter
een grote onafhankelijkheid bewaren, ze
deelden alleen de munt, defensie en
buitenlandse zaken.
In 1967 bezocht Nyerere het China van
Moa Zedong dat hem begeesterde. Hij
ontvouwde dan een grootscheeps landJulius Nyerere in 1965
bouwplan met traditionele dorpsgemeenschappen in communaal verband en met een sociaal stelsel van
voorzieningen (ziekenhuizen, water- en voedselvoorzieningen, scholen
enz.), gekend als Ujamaa. In 1976 werd dat programma echter al gestopt
wegens niet succesvol. Zo’n samenwerkingsvormen staan inderdaad
haaks op de Afrikaanse overlevingscultuur. Ondertussen was Tanzania
verandert van Afrika’s grootste exporteur van landbouwproducten in de
grootste importeur.
In 1985 trad Nyerere vrijwillig af als president en ging op pensioen, al
bleef hij op de achtergrond nog aan politiek doen. Hij werd opgevolgd
door Ali Hasan Mwinyi die terug een vrije markteconomie invoerde.
Toch wordt Nyerere gezien als de Vader van de Natie want zijn sociale
voorzieningen werden wel geapprecieerd. Zijn bijnaam was ‘Mwalimu’,
Swahili voor ‘leraar’. Hij overleed in 1999 aan leukemie.
Herdenkingsmunt van 25 shilingi 1985, uitgegeven ter ere van
24 jaar presidentschap van Julius Nyerere, CuNi Ø 39 mm
Vz: MWALIMU JULIUS K. NYERERE ∷ RAIS WA KWANZA WA
TANZANIA ∷
(‘Leraar’ Julius K. Nyerere ∷ eerste president van Tanzania ∷)
Kz: MIAKA ISHIRINI NA NNE YA KUIONGOZA TANZANIA
HURU 1961-1885 ∙ SHILINGI ISHIRINI NA TANO ∙
(Vierentwintig jaar leiden van het onafhankelijke Tanzania 19611985 ∙ Vijfentwintig shilling ∙)
De Masaï
De Masaï is een semi-nomadisch volk van zowat 900.000 mensen die
leven in Tanzania en Kenya. Vee is voor hen onontbeerlijk. Ze eten
voornamelijk vlees van hun eigen koeien, geiten en schapen, geen wilde
dieren, vis of kip. ’s Morgens eten ze wel pap van maïsmeel. In de droge
tijd, als de koeien weinig melk geven, drinken ze ook wel het bloed van
koeien dat vakkundig afgetapt wordt in een kalebas. Ze dragen als
kleding slecht één of twee doeken, meestal rood. Ze hebben sinds
eeuwen hun cultuur kunnen bewaren, al staat die sterk onder druk.
Masaï-herder met een kudde zeboes
Ze wonen in hutten van gevlochten takken, waarvan de gaten zijn
opgevuld met mest en modder. Ook de dieren slapen in de hut. De hutten
staan in een dorpje met errond een schutting van doorntakken om de
wilde dieren op afstand te houden. De kinderen gaan naar een school die
bij de stam hoort, al gaan er ook velen niet naar school omdat ze de
kudde moeten hoeden. Als ze groter zijn gaan ze meestal met de
schoolbus. Bij het volwassen worden ondergaan ze een besnijdenisritueel, al is dat symbolisch voor de meisjes. Kort na de besnijdenis
worden de meeste meisjes uitgehuwelijkt.
FAO-munten
FAO betekent Food and Agriculture Organisation,
of in het Nederlands de Voedsel- en Landbouworganisatie. Het is een onderdeel van de Verenigde
Naties. De FAO werd in 1945 opgericht in de stad
Quebec (Canada) maar ze verhuisde in 1951 het
hoofdkwartier van Washington D.C. naar Rome.
De FAO biedt hulp aan ontwikkelingslanden door
informatie te verstrekken over voedsel, landbouw, tuinbouw, bosbouw
en visserij en door advies te geven aan overheden. Het logo van de FAO
bevat de tekst FIAT PANIS = laat er brood zijn.
De FAO startte in 1968 een “Money and Medals” programma om de
boodschap te helpen verspreiden van de dringende noodzaak om de
voedsel- en agrarische productie te verhogen. Sinds dan werden meer
dan 600 verschillende munten in de hele wereld uitgegeven om die
boodschap te helpen verspreiden en dat creëerde ook een uniek
verzamelgebied. FAO-munten zijn er in alle vormen, grootten, waarden
en metalen.
Deze FAO-munt
De economie van Tanzania is voornamelijk gebaseerd op landbouw
waarin 80 % van de mensen werken en 85 % van de export omvat. Maïs
is het belangrijkste gewas, maar ook maniok, rijst, gierst, sorghum en
koffie worden geteeld. Mijnbouw en toerisme zijn ook belangrijk in
Tanzania.
Een FAO-munt toont natuurlijk enkele aspecten van de landbouw of de
veeteelt.
Rijst is meest gekend als een Aziatische plant die op onder water
staande velden geteeld wordt. Er bestaat echter ook inheemse Afrikaanse
rijst die ook tegen droogte kan, maar niet zo productief is. Tegenwoordig
wordt in Afrika veel NERICA (NEw RIce for afriCA) geteeld, een
kruising tussen de Afrikaanse en de Aziatische soort, die de voordelen
van beide combineert. Rijst geldt als het betere voedsel in Afrika.
Bananen worden in Afrika overal geteeld en gegeten, al kennen wij in
Europa eerder de Zuid-Amerikaanse bananen. Ze worden er op allerlei
manieren gegeten: bijvoorbeeld ook gebakken. De lange stengel
onderaan de bananentros (aan de linkerkant op de munt) is het
mannelijke deel van de bloem, dat na de bestuiving altijd afgeknipt
wordt wegens nutteloos.
Maïs is in vele delen van Afrika een basisvoedsel. Gemalen tot meel en
gemengd met maniokmeel wordt het gebruikt om de zeer bekende
foufou (Lingala) of bukari (Swahili) te maken: geknede bollen die zowat
overal bij gegeten worden, zoals aardappelen bij ons.
De zeboe (Bos taurus indicus) is een rund dat voornamelijk in tropische
en subtropische gebieden gehouden wordt. Het wordt gekenmerkt door
een grote bult achter de nek. Zeboes hebben meer zweetklieren dan
Europees rundvee. Ze zijn mede daarom beter bestand tegen vochtige
klimaten en tegen meer tropische ziekten.
Tanzania gaf nog een andere FAO-munt uit. Van 18 tot 28 september
1978 werd de 10de regionale FAO-conferentie voor Afrika gehouden te
Arusha in Tanzania. Bij die gelegenheid gaf Tanzania een munt uit van 5
shilingi. De voorzijde toont Nyerere, de keerzijde een tractor.
Tanzania, 5 shilingi 1978, FAO, CuNi Ø 33 mm, 50.000 ex.
Bibliografie
Wikipedia, Tanzania, http://nl.wikipedia.org/wiki/Tanzania
Wikidot, FAO coins, http://typesets.wikidot.com/f-a-o-coins
Wikipedia, Tanzanian shilling,
http://en.wikipedia.org/wiki/Tanzanian_shilling
Wikipedia, Food and Agriculture Organization,
http://en.wikipedia.org/wiki/Fao
Wikipedia, Zeboe, http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeboe
Wikipedia, Julius Nyerere, http://nl.wikipedia.org/wiki/Julius_Nyerere
Wikipedia, Masaï (volk), http://nl.wikipedia.org/wiki/Masaï_(volk)

Download Report