Integrale gebouwbeheersystemen komen steeds meer tot leven

Koppeling met installatietechniek en smartphones
Integrale gebouwbeheersystemen
komen steeds meer tot leven
Gebouwen maak je energiezuiniger en duurzamer met intelligente techniek. En niet alleen dat, ook
het comfort neemt dan toe. Gebruikers worden productiever. En in de voornemens van de overheid
om ouderen langer thuis te laten wonen, is het levensloopbestendig maken van woningen ondenkbaar
zonder gebouwautomatisering.
De gadget die gemeengoed gaat worden in gebouwautomatisering, is de smartphone. Je verlaat de kamer,
neemt je smartphone mee, en het licht gaat automatisch uit. Of om ’s ochtends binnen te komen op je
werk, scan je een QR-code. Draadloze communicatie
met het gebouwbeheersysteem aan de hand van een
NFC-tag is zo mogelijk nog slimmer. En eenmaal binnen, wordt de smartphone ook nog eens een knooppunt, een node die het GBS-netwerk van informatie
voorziet.
Productiviteit
Gebouwautomatisering kan bijdragen aan de productiviteit, bijvoorbeeld door op een intelligente manier
de data over het gebruik van een gebouw te analyseren en op basis daarvan te anticiperen. De productiviteitsverbetering komt bovenop de energiebesparing.
Naarmate gebruikers van een gebouw zich prettiger
voelen, presteren ze beter. Van de operationele kosten
in een kantooromgeving wordt drie procent bepaald
door het energieverbruik, terwijl de loonkosten makkelijk zeventig tot tachtig procent belopen. Het verbeteren van de efficiency kan dus heel lucratief zijn. Het
zal niemand verbazen dat productiviteitsverbetering
bij Priva wordt gezien als de tweede driver achter
toenemende integratie van gebouwbeheersystemen.
Een andere ontwikkeling is het systemen bouwen en
gebouwen aansturen... op gevoel. Zo afficheert Priva
een nieuwe oplossing voor gebouwautomatisering die
moet leiden tot een intuïtiever gebruik van gebouwbeheersystemen. Voor de installateur zijn de voordelen
van het nieuwe systeem evident: hardware-montage
en ‑bedrading kosten minder tijd dan hij gewend was,
en de webbased beheersoftware maakt bediening en
service nog makkelijker. Building control by intuition,
is hier de slogan. Een nuttige bijkomstigheid is de
mogelijkheid voor gebruikers en installateurs om bij
renovaties de bestaande bekabeling te hergebruiken.
Domotica
Een dergelijke ontwikkeling speelt niet alleen in de
werkomgeving. Ook in de woning is veel mogelijk met
slimme systemen, naast energiebesparing zeker ook
verbetering van comfort. Dat zegt Corien van Berlo,
directeur van stichting Smart Homes. Energiemanagement en energiebesparing bieden een prettiger
Brancheorganisatie voor GebouwAutomatisering
De brancheorganisatie voor Gebouw Automatisering, officieel gestart op 12 oktober 2011, komt voort
uit een overeenkomst tussen LonMark NL en BACNet. De brancheorganisatie bundelt een netwerk van
relevante marktspelers in de primaire waardeketen van gebouwautomatisering. De grootste bindfactor
tussen de aangesloten bedrijven is het gezamenlijk belang in de marktontwikkeling van geïntegreerde
gebouwgebonden automatiseringssystemen. Duurzame marktontwikkeling staat hierbij hoog in het
vaandel.
De brancheorganisatie bestaat uit verschillende marktpartijen die zijn gespecialiseerd in automatisering van gebouwgebonden systemen. De leden vormen een netwerk van gebundelde kracht van relevante spelers in de markt. Gezamenlijk wordt gestreefd naar het waarmaken van wat automatisering
belooft, vertaald in verdienmodellen.
Om dit doel te bereiken en het netwerk te versterken, vinden binnen de operationele doelstellingen
workshop-meetings, jaarlijkse evenementen en presentaties plaats bij stakeholders. Collectieve marketing, gezamenlijke belangenbehartiging en individuele dienstverlening zijn de drie werkvelden van de
organisatie.
http://gebouwautomatisering.fhi.nl
28
VSK 2014
beursmagazine
leefklimaat, betere gezondheid en meer comfort. De
inzet om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, is
zonder techniek in en rond het huis niet te realiseren.
Een waarschuwing is op zijn plaats, want de vereiste
infrastructuur voor die techniek is hooguit in tien
procent van de woningen aanwezig. Het gevolg laat
zich vergelijken met het inbouwen van een airbag
in een auto. Dat is achteraf vele malen kostbaarder
dan als onderdeel van het productieproces. Zo is het
ook met woningen. We hebben in Nederland zeven
miljoen bestaande woningen. Renovatieslagen zijn
in de wereld van de woningcorporaties heel actueel.
Ook zijn er steeds meer particulieren die op een
bepaald moment vaststellen dat ze op een leeftijd zijn
gekomen waarop ze moeten kiezen. Blijven ze wonen,
of verkassen ze nog eens? Mensen die blijven wonen,
zullen het zo aanpakken dat ze beneden kunnen
slapen en beneden hun sanitair hebben. De boodschap van Van Berlo is dan: ‘Doe dan ook iets aan de
installatie’. Mensen moeten daarbij worden geholpen
door hun installateur. Niet alleen maar wat lichtknopjes en lampjes, maar intelligente techniek, domotica.
Gelukkig hebben fabrikanten hun producten die in
eerste instantie bestemd waren voor nieuwbouw,
doorontwikkeld om ze eenvoudig te kunnen toepassen in de bestaande bouw. Domotica kan heel goed in
de bestaande woning, benadrukt Van Berlo, alleen is
het wat lastiger en vaak ook wat duurder.
Geïntegreerde afstemming
Zeventig procent van de gebouwen verbruikt dertig
procent te veel energie. Dat is de uitkomst van een
TNO-onderzoek. Zelfs gebouwen waarin de modernste duurzame energievoorzieningen zijn getroffen,
blijven vaak onder de maat. Een oplossing biedt een
geïntegreerde afstemming aan de hand van de data
uit alle technische installaties van zo’n gebouw. Het
gebeurt nu nog te vaak dat een installatie wordt
geplaatst, waarna vanuit gebouwbeheer alleen nog
met ad hoc maatregelen wordt gereageerd op incidenten. Na verloop van tijd is de afstemming van het
geheel verstoord. Daar komt MVComfort in beeld. Dit
bedrijf, onderdeel van BRControls in Zwolle, gebruikt
de software-applicatie Monavisa voor het analyseren
van alle gegevens uit het gebouw. Inmiddels draait
deze software al in meer dan vijftig gebouwen, wat
realistische benchmarking mogelijk maakt. Monavisa
is een webbased monitoring tool die 24/7 de prestaties van gebouwinstallaties en energieregistratiesystemen in de gaten houdt. Continu leest Monavisa
de data uit de database van het GBS. De gegevens
worden geanalyseerd en op basis van de resultaten
worden conclusies geformuleerd, direct toegankelijk
in de persoonlijke webomgeving. Gebouwbeheerders
kunnen een uniforme software-applicatie gebruiken,
onafhankelijk van het merk van de installatie. Een en
ander is geen doel op zich, maar moet ook de weg
ontsluiten naar prestatieborging. In scenario’s voor
de nabije toekomst zien we constructies waarbij een
installateur voor langere tijd de verantwoordelijkheid
voor de energie op zich neemt. Presteert de installatie beter dan voorzien, dan profiteert de installateur
daarvan mee. Maar vallen de prestaties tegen, dan
krijgt hij dat evenzeer op zijn bordje. Een systeem als
Monavisa analyseert het energieverbruik en detecteert de afwijkingen ten opzichte van de beoogde
prestaties. En daarop kan dan direct worden gereageerd.
Eén dashboard
Ook Priva biedt onder de naam Priva Top Integration
één dashboard voor alle relevante gebouwinformatie.
De belangrijkste functionaliteiten daarvan: integratie
van alle gebouwgebonden systemen; alarmoverzichten van afwijkingen of storingen; centrale opslag,
rapportage en analyse van gegevens uit diverse
systemen; online bediening en beheer; en uitgebreide
2D- en 3D-visualisatiemogelijkheden.
Smartphone en tablets
En dan de rol van de smartphone... er gaan geluiden
dat de apps voor smartphones en tablets voor een
doorbraak van domotica en gebouwautomatisering
zullen zorgen. Smartphones zijn immers zo bedacht
dat iedereen er mee kan werken, ze behoren tot de
meest uitgesproken groep van HID’s (human interface
device), niet alleen wat de betreft output, maar steeds
meer ook qua input - ze zijn voorzien van allerhande
sensoren. Met andere woorden, de smartphone is er
niet alleen voor de bediening, maar kan ook fungeren
als informatiebron/verlengstuk van het gebouwbeheersysteem - elke smartphone in het gebouw wordt
een knooppunt in het netwerk. En dan zijn we weer
terug bij Corien van Berlo van stichting Smart Homes.
Persuasive technology
Met de data uit smartphones kun je nog meer doen,
weet ook Corien van Berlo. De stichting Smart Homes
onderzoekt hoe je met bepaalde technologie het
gedrag van mensen langdurig kunt beïnvloeden.
“Van de huidige, feitelijke feedback, zoals getallen en
grafieken, weten we dat de beïnvloeding kortstondig is. In het onderzoek binnen het EOS Persuasive
Technology-project gebruiken we sociale feedback
in combinatie met zogenaamde ambient persuasive
technology. Het is een manier die niet irriteert, bewust
op de achtergrond, zoals verlichting die van groen
naar rood verkleurt op het moment dat je de thermostaat te hoog zet. Het gaat erom mensen te verleiden
Registreer voor gratis toegang op www.vsk.nl
hun gedrag aan te passen.” De stichting Smart Homes
is ook betrokken bij het Europees onderzoeksproject
KnoholEM, (knowledgebased energy management for
public buildings through holistic information modeling
and 3D visualization). Het ultieme doel hiervan is de
opzet van een intelligent energiemanagementsysteem, dat compatible is met alle bestaande gebouwbeheersystemen in Europa. Naast energie besparen
moet het comfort van de gebruikers verbeteren. Van
Berlo: “Voorwaarde is dat we gebruik maken van de
in de gebouwen aanwezige technologie, zoals GBSsystemen, sensoren, actuatoren, verwarming, koeling,
en ventilatie.” Stichting Smart Homes houdt tijdens de
beurs lezingen over beide projecten.
Andere rol
Al deze trends creëren kansen voor de installatiebranche, ook omdat het Energieakkoord de noodzaak van
energiebesparing en -monitoring vergroot. Om de
markt in beweging te brengen, is echter vooral een
andere mindset nodig. Voor de installatiebranche ligt
hier een enorme markt: zeven miljoen woningen en
honderdduizenden bedrijfsgebouwen wachten erop
om met slim beheer van installaties energiezuiniger,
comfortabeler, gezonder en productiever te worden. Mede door de frequente koppeling van e met w
ontstaat er een nieuw soort installateur, denkt Corien
van Berlo. Een woning laat zich straks met een enkele
knop aan- en uitschakelen en dat heeft ook weer
invloed op de verwarming. Als installaties echt worden
geïntegreerd, wil je straks één aanspreekpunt voor het
onderhoud, is haar verwachting.
VSK 2014
beursmagazine
29

Download Report