Factsheet Kindermonitor Arnhem

Kinderen
in
beeld
Arnhem
2013-2014
In deze factsheet zijn een aantal belangrijke
resultaten over de gezondheid en het welzijn van
kinderen tot 12 jaar in Arnhem weergegeven. De
resultaten zijn afkomstig uit de regionale
Kindermonitor 2013. In Arnhem zijn 1.500
ouders/verzorgers aangeschreven voor dit onderzoek,
met een respons van ruim 41%.
KINDEREN IN ARNHEM
Algemene schets van de gezondheid
In de gemeente Arnhem waren eind 2013 ongeveer 19.700 kinderen tot
twaalf jaar woonachtig. Met de meeste kinderen in Arnhem gaat het
gelukkig goed. Fysiek zijn de meeste kinderen gezond: 96% van de ouders
beoordeelt de gezondheid van hun kind als (zeer) goed.
Bijna een kwart (22%) van de
kinderen in Arnhem heeft een
aandoening. Bij aandoeningen
gaat het onder andere om het
hebben van eczeem, ADHD of
een verstandelijke handicap.
Kinderen van 8-12 jaar hebben
relatief vaker een aandoening
dan kinderen van 0-4 en 4-8
jaar.
Eén of meerdere aandoeningen
8-12 jaar
30%
4-8 jaar
19%
0-4 jaar
20%
Sociaaleconomische status
SES laag
SES midden
SES hoog
17%
Gezondheid is ongelijk verdeeld in Nederland. De gezondheid van mensen in lagere
sociaaleconomische groepen is over het algemeen slechter dan die van mensen met een
hogere sociaaleconomische status (SES). Het inkomen, opleidingsniveau en
arbeidsmarktpositie van de ouders zijn belangrijke indicatoren voor de SES. In dit
onderzoek werd de opleiding van beide
Moeite met rondkomen
ouders gebruikt bij het bepalen van SES.
Geen inkomen uit betaald werk
45%
38%
Kinderen met een lage sociaaleconomische
status lopen een hoger risico op een
ongezonde leefstijl en psychische
problemen. Bij hen komen vaak meerdere
ongezonde gedragingen tegelijk voor, zoals
te weinig bewegen, ongezond eten (met
overgewicht als gevolg), roken, onveilig
seksueel gedrag en excessief mediagebruik.
Het percentage kinderen met een lage SES
is 17%.
38%
27%
21%
15%
14%
4%
SES laag
SES midden
SES hoog
Gezonde leefstijl
Overgewicht wordt beschouwd als één van de belangrijkste volksgezondheidsproblemen van
dit moment. Kinderen met overgewicht hebben vaker lichamelijke klachten. Daarnaast hebben
(te) dikke kinderen vaak te maken met stigmatisering, wat kan leiden tot een lagere
zelfwaardering en psychosociale problemen. Kinderen vinden het leuk om te bewegen. Het is
goed voor hun ontwikkeling en vermindert de kans op overgewicht, chronische ziekten en
aandoeningen later in hun leven. Het percentage kinderen met overgewicht neemt toe met de
leeftijd. Kinderen met een lagere SES zijn vaker geen lid van een sportclub en spelen vaker meer dan twee uur per dag op een
scherm.
Meer dan 2 uur p/d TV of gamen
Beweegt minder dan 7 uur p/w
Geen lid van een sportclub
Ernstig Overgewicht
13/14 jaar
26%
50%
36%
10/11 jaar
41%
18%
32%
30% 29% 29%
20%
5/6 jaar
26%
13%
SES laag
SES midden
SES hoog
GEZOND EN VEILIG THUIS OPGROEIEN
Gezinssamenstelling
Tweeoudergezin
Co-ouderschap
Eenoudergezin
Overig
Uit de resultaten van de Kindermonitor komt naar voren dat kinderen die in een
eenoudergezin opgroeien op bepaalde terreinen meer risico lopen. In totaal groeit
11% van de kinderen in Arnhem op in een eenoudergezin. Kinderen die opgroeien
in een eenoudergezin groeien vaker op met een lage sociaal economische status.
Het niet beschikken over inkomen uit werk en het hebben van (grote) moeite met
rondkomen speelt vaker in eenoudergezinnen.
11% 2%
4%
Op het terrein van gezondheid lopen kinderen uit eenoudergezinnen meer risico’s.
Zo verzuimen kinderen die opgroeien in een eenoudergezin vaker school wegens
ziekte dan kinderen die opgroeien in een tweeoudergezin en hebben zij vaker een
ingrijpende gebeurtenis meegemaakt.
Minimaal één ingrijpende gebeurtenis meegemaakt
Minimaal één ingrijpende gebeurtenis meegemaakt
welke nu nog zorgen/problemen geeft
71%
64%
12%
SES laag
56%
10%
9%
SES midden
SES hoog
83%
Ingrijpende gebeurtenis
Ongeveer 61% van de Arnhemse
kinderen tussen 0-12 jaar heeft
volgens hun ouders een
ingrijpende gebeurtenis
meegemaakt. Hierbij kan
gedacht worden aan het
overlijden van een nabij
familielid of geliefd persoon,
langdurige ziekte of handicap
van het kind zelf of een gezinslid, en problemen in verband met werk of
werkloosheid van (één van) de ouders. Regionaal heeft 8% van de kinderen
een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt wat voor hem of haar nu nog
zorgen en/of problemen geeft. In Arnhem is dit percentage 10%.
Opvoedingsondersteuning
De meeste ouders zijn in staat om hun kind(eren) zelfstandig op te voeden. Veel ouders beschikken over een sociaal netwerk waar
ze met opvoed- en opgroeivragen terecht kunnen (ouders, familie, vrienden). In de meeste gevallen is dit voldoende. Sommige
ouders hebben echter meer ondersteuning nodig. Al dan niet tijdelijk. Een klein deel
van de ouders geeft aan behoefte te hebben aan opvoedondersteuning (in Arnhem
8%). Ouders met een hoge SES krijgen relatief vaker hulp van familie en vrienden bij
alledaagse dingen rondom opvoeding en praten vaker over opvoedingsproblemen met
familie en vrienden.
Ouders met een lage SES geven vaker aan niet weten aan te geven wat voor vorm van
opvoedingsondersteuning zij wensen dan ouders uit gezinnen met een hoge SES. Dit
zien we ook in de rest van de regio Gelderland-Midden.
Ouders krijgen hulp van familie en vrienden bij alledaagse
dingen rondom opvoeding
Ouders praten over opvoedingsproblemen met familie en
vrienden
76%
69%
Behoefte aan deskundige opvoedingsondersteuning
Ouders weten niet welke opvoedingsondersteuning ze wensen
32%
25%
51%
44%
36%
14%
26%
6%
SES laag
SES midden
SES hoog
SES laag
9%
SES midden
7%
SES hoog
GEZOND EN VEILIG OP SCHOOL OF OPVANG
Impact van aandoening en psychosociaal gerelateerde problematiek
Het wel of niet hebben van een of meerdere aandoeningen heeft niet alleen invloed op
de ervaren gezondheid van kinderen, maar ook op het schoolverzuim. In onderstaand
figuur ziet u de invloed van verschillende aandoeningen op de ervaren gezondheid en
het schoolverzuim wegens ziekte. Het schoolverzuim wegens ziekte is in Arnhem 23%.
Van de Arnhemse kinderen heeft 9% een verhoogd risico op psychosociale
problematiek. Met name jongens van 8-12 jaar hebben een verhoogd risico. Ook
hebben kinderen met een lage SES vaker een verhoogd risico ten opzichte van
kinderen met een hoge SES.
Pesten kan een grote impact hebben op het welzijn van kinderen. Ongeveer 33% van de kinderen is volgens hun ouders de
afgelopen drie maanden gepest. In 79% van de gevallen gebeurde dit pesten op school. In Arnhem is er geen verschil tussen
meisjes en jongens of kinderen uit de verschillende SES-groepen als het gaat om gepest worden.
Schoolverzuim
34%
32%
Matig of slecht ervaren gezondheid
Risico op
psychosociale
problematiek
Afgelopen drie
maanden gepest
21%
Zonder
aandoening
1%
9%
8%
28%
Met
aandoening
6%
4%
11%
4-8 jaar
Kind is meestal niet
weerbaar
8-12 jaar
GEZOND EN VEILIG IN DE WIJK
Bewegen in de buurt en kindvriendelijkheid
Buiten spelen is niet alleen leuk, maar ook gezond. Buitenspelen is voor kinderen een van
de belangrijkste manieren om te bewegen. Niet verwonderlijk bestaat er een positieve
relatie tussen buitenspelen en de mate van lichamelijke activiteit van kinderen.
Buitenspelen bevordert ook de ontwikkeling van de sociale, cognitieve en motorische
vaardigheid van kinderen.
In de gemeente Arnhem mist 18% van de ouders van kinderen tot 12 jaar een veilige
speelplek. Ook wordt door 13% activiteiten voor kinderen in de buurt gemist. Daar
tegenover staat dat 54% van de Arnhemse de ouders niets mist in de buurt. Veruit het grootste deel van de ouders vindt hun
buurt kindvriendelijk (83%). De grootste belemmering om buiten te spelen in Arnhem is de aanwezigheid van water.
Buurt kindvriendelijk
Te veel verkeer
22%
Buurt niet kindvriendelijk
Aanwezigheid van water
Te weinig vrienden
14%
21%
13%
13%
10%
6%
7%
6%
Vervelende andere
kinderen buiten
Hangjongeren/vreemde
types
Te weinig speelplekken
Te veel afval op straat
Kind speelt liever binnen
83%
Belemmeringen om buiten te spelen