Tuerlinckx Advocaten in TRENDS

MONEYTALK FISCALITEIT
DEMAT ERIALI SAT IEHEFFING I S IN STRIJD MET EUROPEES RECHT
Vorder uw effecten belasting terug
De regering-Di Rupo voerde in december 2011 een tijdelijke effectenbelasting in
voor de omzetting van papieren effecten aan toonder in digitale effecten of effecten
op naam. Beleggers kunnen die hefﬁng nu terugeisen.
DEMATERIALISATIE
Het was vanaf de start duidelijk dat er iets rammelde aan
de effectenbelasting.
B
elgië was een van de laatste
landen die de anonieme papieren aandelen, obligaties
en deelbewijzen van beleggingsfondsen afschafte. De
zogenoemde dematerialisatie is een
onderdeel van de strijd tegen belastingfraude en het witwassen van geld. De
maatregel kwam eind 2011 in een stroomversnelling, toen de regering-Di Rupo
plotseling een belasting op de dematerialisatie van effecten aankondigde. Maar
die belasting is, zo blijkt, in strijd met een
Europese richtlijn.
Wie in 2013 een belasting van 2 procent heeft betaald bij de omzetting van
zijn papieren effecten aan toonder, kan
dat bedrag terugvorderen van de Belgische overheid. Beleggers kunnen zich
daarvoor beroepen op de beslissing van
het Europees Hof van Justitie van begin
oktober. Het hof oordeelde dat de hefﬁng in strijd is met het Europese recht.
De richtlijn van 2008 over het vrije vervoer van kapitaal en goederen binnen de
Europese Unie verbiedt het heffen van
indirecte belastingen op de inbreng van
kapitaal in een vennootschap.
De conclusie van het Europese Hof
luidt ongeveer als volgt: “De Belgische
effectenbelasting komt neer op een belasting op de uitgifte van een effect, en dus
op het bijeenbrengen van kapitaal, met
als gevolg dat afbreuk wordt gedaan aan
de nuttige werking van de richtlijn.”
Met spoed
Er is wel enige spoed mee gemoeid. “Er
is een termijn van twee jaar, die begint
te lopen vanaf het moment dat de aandelen in het aandelenregister op naam
zijn ingeschreven of vanaf het moment
dat de papieren aandelen zijn omgezet
in een digitaal lijntje op een effectenrekening bij een bank”, zegt ﬁscaal advocaat Dave Van Moppes.
Wie in 2013 een
belasting van
2 procent heeft
betaald bij de
omzetting van zijn
papieren effecten
aan toonder,
kan dat bedrag
terugvorderen.
Voor wie in 2012 een effectenbelasting
van 1 procent heeft betaald, is het dus te
laat. Zij kunnen wel nog wachten op de
eventuele vernietiging van de Belgische
wet door het Grondwettelijk Hof. “Er
loopt een vernietigingsprocedure bij het
Grondwettelijk Hof. Als het hof de wet
vernietigt, staat er voor alle belastingplichtigen een nieuwe termijn van zes
maanden open”, zegt ﬁscaal advocaat Jan
Tuerlinckx.
“Het gemakkelijkste voor iedereen is
te wachten op de vernietiging van de wet.
Het veiligste is, indien mogelijk, nu al een
procedure te starten en zich rechtstreeks
te beroepen op de Europese richtlijn. Er
is voldoende grond voor”, vindt Tuerlinckx. “Het Grondwettelijk Hof heeft
zelf een prejudiciële vraag gesteld aan
het Europees Hof en kan eigenlijk niet
om de vernietiging van de wet heen. In
theorie kan het Grondwettelijk Hof
beperkingen in de tijd opleggen. De wetgever kan ook ingrijpen om de terugvordering van de dematerialisatiebelasting
te bemoeilijken. Daarom is het veiliger
meteen actie te ondernemen.”
De advocaten verwachten de vernietiging van de wet door het Grondwettelijk Hof in de eerste helft van 2015. De
arresten verschijnen op de website van
het Grondwettelijk Hof. Om in het oog
te houden.
Addertje onder het gras
Er schuilt nog een addertje onder het
gras. Van Moppes: “De belasting moet
worden teruggestort aan de persoon die
de hefﬁng heeft betaald. Dat is een bijkomende moeilijkheid.” De eigenaar heeft
in 2012 of 2013 dan wel de effecten- of
dematerialisatiehefﬁng voldaan, maar
die werd betaald door de ﬁnanciële tussenpersoon bij een inschrijving op een
effectenrekening, of door de vennootschap bij een omzetting op naam. Als de
116 22 JANUARI 2015 | WWW.TRENDS.BE
naam bij de vennootschap in het aandelenregister werd ingeschreven, moet de
vennootschap de terugbetaling vorderen. Als de aandelen op een effectenrekening bij een bank staan, komt die taak
toe aan de bank.
Tuerlinckx: “De vennootschap of de
bank heeft die belasting doorgerekend
aan de houder, maar technisch hebben
zij de belasting betaald. De eigenaar moet
dus de vennootschap of de bank in
gebreke stellen. Zij moeten die hefﬁng
terugvorderen. De eigenaar heeft ogenschijnlijk geen rechtstreeks vorderingsrecht. Maar ik denk dat er wel mogelijkheden zijn om dat rechtstreekse vorderingsrecht alsnog af te dwingen.”
Geen drama
De terugbetaling van de dematerialisatiebelasting is geen drama voor de Bel-
GET
ILSE DE WITTE
gische overheid en kan in het slechtste
geval 11,7 miljoen euro kosten. Dat was
de totale opbrengst van de belasting tijdens de voorbije jaren. Minister van
Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA)
DE DEMATERIALISATIE VAN EFFECTEN: EEN TIJDLIJN
2008: verbod op nieuwe uitgiften van effecten aan toonder
2012: belasting van 1 procent op omzetting van effecten aan toonder
2013: belasting van 2 procent op omzetting van effecten aan toonder
2014: effecten aan toonder geven geen recht meer op coupons, dividenden of deelname
aan de aandeelhoudersvergadering. De effecten worden ingeschreven op naam
van de vennootschap.
2015: resterende effecten aan toonder worden verkocht. De opbrengst gaat naar de
Deposito- en Consignatiekas. Aandeelhouders kunnen de opbrengst daar
opvragen, na betaling van een boete.
2016: aandeelhouders betalen 10 procent boete op de tegenwaarde van hun aandelen.
De boete wordt jaarlijks verhoogd met 10 procentpunt.
2025: de boete bedraagt 100 procent. Effecten aan toonder worden waardeloos.
heeft op een parlementaire vraag geantwoord dat hij geen wetgevend initiatief
zal nemen om de terugvorderingsmogelijkheden in te perken.
Vooraf werd de potentiële opbrengst
negen keer hoger geschat. De regeringDi Rupo nam die maatregel in december
2011 om het gat in de begroting dicht te
rijden. De aankondiging veroorzaakte
een eindejaarsrush. In drie weken werden meer dan 1 miljoen effecten aan toonder omgezet.
Maar het was vanaf de start duidelijk
dat er iets rammelde aan de hefﬁng, die
zonder motivering en in allerijl werd ingevoerd. De Raad van State wees er eind
2011 al op dat er sprake was van een soort
contractbreuk of een schending van vertrouwen. En een aantal ﬁscaal advocaten merkte meteen op dat er mogelijk een
vernietiging door het Grondwettelijk Hof
zat aan te komen en dat de wet in strijd
was met het Europese recht. z
WWW.TRENDS.BE | 22 JANUARI 2015 117
Mediargus
Mediargus

Download Report